De positie der Deelstaten
Overeenkomst bereikt in
havenstaking in Ver. Staten
De Belgische Regeringscrisis
DE POLITIEKE COMMISSIE
Duitse volksraad doet
beroep op Grote Vier
VRIJDAG 26 NOVEMBER 1948.
Onderhoud met Moh. Nat sir
Communiqué
Dienst Legercontacten
Vijf Kameriaden naar
Indonesië vertrokken
Eis tegen Ernest Claes
Prinses Wilhelmina te
Den Haag
Ongeregeldheden
te Rio de Janeiro
Telefoonkabel
doorgesneden
DeNoord-alantlscheUnfe
Fnmkering by Abonnement; Temenzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld aoor het KJM.M.L
te De Bilt, geldig tot Vrijdag
avond. I I
Droog en vrij kond-
Vrij koud en droog weer. Wei
nig bewolking. Zwakke wind
tussen Zuid-Oost en Z.-West.
Temperatuur overdag enkele
graden boven bet vriespunt.
Des nachts lichte vorst.
DE VRIJE ZEEUW
4e Jaargang No- 973
Vowrhilnt dagelijks Drukkerij N.V» Firma P. J. van de Sonde
Advertentieprijs:
per mm 10 et-; minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 3 uur.
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 cent; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer
Terneuzen Abonnementsprijs 3,25 oer
De correspondent van „Merde-
ka" te Djokja had een onderhoud
met de Republikeinse Minister
van Voorlichting, Mob. Natsir,
waarin daze zeide, dat de Deel-
ïtaten zeker 2ullen begrijpen „dat
de Republiek geen aanspraak
De dienst voor legercontacten
meldt een aanvallend optreden
gedurende de laatste twee weken
van de kortgeleden geïnfiltreerde
eenheid van het regiment „Bogor"
van de brigade Tjdtaroem van de
T.N.I. in de omgeving van Dja-
pangkoelon ten Zuid-Westen van
Soekaboemi. Op 9 November
werd een Nederlandse patrouille
twéé km ten Westen van Djam-
pangoelon beschoten, terwijl 13
November een Nederlandse pa
trouille 4 km ten Oosten en op 15
November een Nederlandse pa
trouille 9 km ten Zuid-Zuid-Oos-
ten van Djampangkoelon werd
bescheten. Op 17 en 18 November
hadden er gevechten plaats 12
kir ten Zuid-Westen van Djam-
pangkoloen tussen T.N.I.-afdeiin-
gen en een Nederlandse patrouille.
De Nederlandse militairen namen
tien geweren, een karabijn en
twaalf slagwapens in beslag.
In de nacht van 19 op 20 Nov.
had er weer een geve itsaanra
king plaats met de T.N.I. Bjj do
hierop gevolgde actie werd de
T.N.I -eenheid verdreven en werd
het hoofdkwartier opgeruimd. De
Nederlanders leden geen verlie
zen; of de T.N.I. verliezen heeft
geleden is niet bekend. De Neder
landse patrouilles hebben hur.
actie voortgezet.
Uit gevonden documenten, af
komstig uit Serang in Bantam is
gebleken, dat aan het Bogorregi-
ment opdracht is gegeven om een
ondergrondse organisatie op fede-
r&algebied in het igven te roepen.
Een aantal personen kreeg op
dracht zich naar Buitenzorg te
begeven in verband met de voor
genomen verovering van die stad.
Uitgeleide gedaan door Minister-
President W. Drees, de Minister
van Oorlog W. F. Schokking en
vele Kamerleden vertrokken
Woensdag de 5 leden van de Sta-
ten-Generaal, die als waarnemers
aan 3e delegatie voor Indonesië
zijn toegevoegd, naar Batavia.
Het waren Jhr Mr. M. Van der
Goes van Naters, H. A. Korthals,
H. J. W. A. Meyerink, Prof. C. P.
M. Romme en H. W. Tilanus.
De heer Romme zeide voor zijn
vertrek op Schiphol, dat de om
standigheden van dien aard zijn,
dat nu de missie naar Indone
sië gaat natuurlijk het uiter
ste moet worden gedaan om te
slagen, maar hij wilde zich niet
„aan speculatieve beschouwingen
wagen".
De heer Van der Goes van Na
ters hechtte er veel waarde aan,
dat de federalistische nationalis
ten hij het overleg betrokken zijn,
zodat alle drie partijen eikaars
problemen kunnen hespreken.
Lukt dit niet, aldus de heer
Van der Goes van Naters. dan
wordt het een drama, lukt het
wel, dan zijn wij zeer blij, dat wij
hiervan getuige hebben mogen
zijn. Het zal zijns inz'ens moeilijk
zijn een dusdanige positie te be
palen, dat de republiek geen do
minerende, doch een gelijkwaar
dige plaats zal worden toege
meten.
De Brusselse krijgsraad heeft
ver Ernest Claes auteur van
tegen de bekende Belgische schrij-
„De Witte", die beschuldigd werd
van samenwerking met de Duit
sers tijdens de bezetting, een ge
vangenisstraf van 3 laar alsmede
een boete van 200.900 fr. geëist.
maakt op een hogere positie dan
zij zelf zullen verkrijgen, want het
doel van de strijd is niet, om vrij
heid en souvereiniteit te verkrij
gen voor de Republiek alleen,
doch de volmaakte vrijheid voor
geheel Indonesië, zoals net staat
geschreven in de proclamatie van
de onafhankelijkheid".
Moh. Natsir vervolgde: „Hier
mede is het duidelijk, dat ,in een
vrije staat de positie van geen
enkele Deelstaat hoger zal zijn
dan die van een der andere. De
Republiek zal er zich tegen ver
zetten, wanneer haar hu>dive po
sitie omlaag wordt gehaald, in
het bijzonder, wanneer zulks ge
schiedt van Nederlandse zijde.
Omgekeerd moet de positie der
Deelstaten omhoog worden ge
bracht. De Deelstaten moeten ge
lijk staan met de Republiek, en
niet omgekeerd", aldus Natsir.
Tenslotte verklaarde hij dat de
voorstelling, alsof Minister Stik
ker meer concessies heeft gedaan
aan de Republiek dan aan de Fe
deralisten ,,een voorzichtige ma
nier van opruien is en een poging
om tweedracht te zaaien, opdat
de Federalisten jaloers zullen
worden op de Republikeinen."
(De redactie van het A.N.P.
vraagt zich af, of in de laatste
alinea het woord „voorzichtige"
manier van opruien enz niet be- 1
rust op een selnfout en dat het
moet zijn: „doorzichtige".)
KERST- EN NIEUWJAARS-
GESPREKKEN MET DE WEST.
Van 20 December a.s. tot en
met 4 Januari 1949 behalve op
Zondag 26 December en 2 Jan.,
kunnen over de rechtstreekse ra
diotelefoon-veébindin gen met Aru
ba, Curagao en Suriname. Kerst
en Nieuwjaarsgesprekken tegen
verlaagd tarief worden gevoerd.
Verlengingen van de duur
boven 3 minuten en behandeling
van zakeiijke aangelegenheden is
niet toegestaan. De aanvragen
voor deze Kerst- en Nieuwjaars
gesprekken kunnen reeds worden
ingediend bjj de telefoonkantoren.
Prinses Wilhelmina Is Donder
dag, na Haar verblijf in Zeeland,
in het Paleis aan het Lange Voor
hout aangekomen, voor een ver-
bljjf van slechts enkele dagen,
zulks ten einde kunstbelangcn te
behartigen.
De nieuwe Belgische kabinets
formateur, Eysltens verklaarde
gisterenmorgen tegenover jour
nalisten, dat zich bij het zoeken
naar een oplossing voor de rege
ringscrisis verscheidene problemen
I voordoen. Vooral door het feit
dat de eerste-Minister ditmaal
een lid van.de Katholieke volks
partij zou zijn. doen zich moei
lijkheden voor bij de verdeling der
portefeuilles der invloedssferen.
Dit betekent in het hijzonder een
verschuiving van de portefeuilles
met economische invloed naar de
andere vleugel van de meerder
heid. Hiervoor zouden dan weer
compensaties gevonden moeten
worden. Minister Evskens zin
speelde hierbij blijkbaar op de
Dinsdagavond hebben 200 zee
lieden een demonstratie gehouden
voor het senaatsgebouw te Rio
de Janeiro. Zij eisten loonsver
hoging. Stoottroepen van de ma
rine hebben de betogers uit elkaar
gedreven. Volgens een politiechef
was de demonstratie door commu
nisten op touw gezet. Bijna 100
personen, naar verluidt commu
nisten, onder wie vier sergeanten
van de vloot, werden na het Inci
dent gearresteerd.
Volgens gezaghebbende bror,
zijn alle gewapende strijdkrachten
in de hoofdstad op hun hoede voor
verdere demonstraties in de gele
deren der vloot. Een woordvoer
der van het Baziliaanse leger ont
kende noch bevestigde dit bericht.
Naar verluidt hebben een dui
zendtal zeelieden, zich gisteren
niet gemeld uit sympathie met
bun kameraden, die bij het inci
dent van Woensdag betrokken
waren.
door de Katholieken geuite wens
de leiding toevertrouwd te krijgen
van de toepassing van het plan-
Marshall in België. Hij merkte
verder op, dat hff een verminde
ring van het aantal portefeuilles
noodzakelijk achtte.
Eyskens zet zijn pogingen om
een nieuwe Regering te vormen
heden voort, aldus verneemt Reu
ter uit Brussel.
Menende, dat hij met oud oor
logsmateriaal te doen had, sneed
een arbeider een stuk van vier
meter uit een kabel, die door een
vroegere Du'tse bunker liep. Het
betrof hier evenwel de telefoon
kabel tussen Frankrnk. Bëlg'ë en
Nederland en de verbinding tus
sen deze landen werd door dit
voorval enige tijd gestoord.
EENMANS DUIKBOOT.
GEVONDEN.
De mijnenopruimingsdienst heeft
voor de kU3t van Noord-Beveland
bij Wissekerke een onderzoek in
gesteld naar de aanwezigheid van
een Duitse eenmans duikboot, wel
ke zich daar in de modder zou be
vinden. Inderdaad werd een der
gelijk vaartuig aangetroffen en
het is ook gelukt een torpedo van
1750 kg uit de duikboot te halen
en naar Veere te vervoeren. Bij
gunstig weer zal getracht worden
de eenmansonderzeeër, die geheel
op zijn kant in de modder ligt, te
wentelen om na te gaan of nog
een projectiel aan het vaartuig is
bevestigd. (N.R.C.)
Het geschil tussen de Ameri
kaanse havenarbeiders en de re
ders is bijgelegd.
Volgens de overeenkomst krij
gen de havenarbeiders ccn icons
verhoging van 13 dollarcent per
uur met terugwerkende kracht
tot 21 Aug. Cyrus Ching, hoofd
van de federale bemiddelings
dienst kondigde te 3.35 uur Don
derdagmorgen New Yorkse tijd
aan, dat een overeenkomst be
reikt was nadat hij vele uren ver
gaderd had met vertegenwoordi
gers van de stakers en reders.
De voorwaarden van de overeen
komst moeten door de leden van
de vakverenigingen van haven
arbeiders goedgekeurd worden.
Ching had „goede hoop", dat de
overeenkomst zou worden aan
vaard.
DE TOESTAND OP DE
„QUEEN ELIZABETH."
Nadat de Cunard White Star-
maatschapph gisteren beikend ge
maakt had, dat heden en Zater
dag speciale treinen zullen lopen
om de passagiers van de „Queen
Elizabeth", die door de staking
der havenarbeiders op America's
Oostkust nirt uit Southampton
naar New-York kan vertrekken,
naar Londen terug te brengen,
hebben de passagiers van de ver
schillende klassen commissies be
noemd om de financiële en andere
De Sowjet-Unte heeft gisteren
officiële terugtrekking van alle
legers der Arabische liga uit Pa
lestina gevraagd. De Sowjet af
gevaardigde Semyon Tsarapkin
diende een desbetreffende resolu
tie in bjj de politieke commissie
der V. N., toen deze haar bespre
kingen over het Palestijnse vraag
stuk gisterenmorgen voortzette.
In de resolutie wordt voorge
steld, dat de algemene vergade
ring der V. N. „van mening is,
dat de aanwezigheid van buiten
landse legers in Palestina het
aanknopen van vreedzame betrek
kingen tussen Arabieren en Joden
verhindert, alsmede de normale
ontwikkeling van de staat Israël
en de Arabische staat, zoals voor
zien in de resolutie van de alge
mene vergadering van November
1947."
Verder wordt in de resolutie
„de terugtrekking van alle bui
tenlandse troepen uit de Joodse
e,i de Arabische staat aanbevo
len" en wordt de Veiligheidsraad
verdocht „passende maatregelen
te nemen om verder militair op
treden in Palestina te voor
komen."
Hierop nam Fawzi Bev van
Egypte het woord. Hij zeide niet
ever de verschillende resoluties te
willen spreken, doch ren uiteinde
lijke verklaring te willen afleggen
over het standpunt der Arabische
landen: De Arabieren verzetten
zich tegen verdeling. Hij betoog- zou zijn om van de door Bema-
de, dat verdeling van Palestina
onrechtvaardig was.
Fawzi Bey zeide, dat men al
vorens verder te gaan moest
weten of de Arabische vluchtelin
gen naar hun eigen land terug
mochten keren als naar hun eigen
land Het had geen zin hen te
zeggen, dat zij terug mochten
keren en dan een situatie te
scheppen, die hen verhinderde
terug te willen. Men kon aan een
mens niet het elementaire recht
op zijn eigen land ontzeggen.
Riad Bey, de Libanese pre
mier, zeide, dat men van de Ara
bieren niet kon verwachten, dat
zij met de vorming van een Jood
se staat Instemden.
Hierop diende Hector McNeil,
de Britse Minister van Staat, een
aantal amendementen in op de
oorspronkelijke Britse voorstellen,
teneinde deze meer in overeen
stemming te brengen met de op
vattingen der V. N. Hij zeide
voorstander te zijn van directe
onderhandelingen tussen Joden en
Arabieren. Hij zeide zich moei
lijk stappen van betekenis te-
kunnen voorstellen, die een ver
zoeningscommissie zou kunnen
deen voor het verlenen van bij
stand bij, of het scheppen van
een wil tot het voeren van on
derhandelingen. Dit werk was
een werk voor Salomo's. Hij
stelde voor, dat de commissie vrij
dette aangegeven lijn af te wij
ken. Toch moest de algemene
vergadering ter verlichting van
de taak der commissie haar al
gemene taak duidelijk omschrij
ven. Het bestaande conflict was
gerezen uit met elkaar strijdige
belangen. Men moest bjj de Jo
den er op aandringen niet te
vasthoudend te zijn met betrek
king tot hun tegenwoordige su
prematie, een suprematie, welke
ontstaan was door de onuitvoer
baarheid van de resolutie van
November 1947.
Volgens de Britse afgevaardig
de beoogden de Britse amende
menten het volgende:
1. Een regeling zou overeen
moeten komen met de algemene
bedoeling van het oorspronkelijke
verdelingsplan.
2. Bij afwezigheid van een
Economische TTnie of de onmid
dellijke mogelijkheid een derge
lijke unie tot stand te brengen
moest het beginsel van geografi
sche eenheid der beide gebieden
gehandhaafd worden. Op dit be
ginsel had Graaf Bernadotte
sterk de nadruk gelegd.
3. Aan conclusies van Berna
dotte, betreffende de billijkste
wijze waarop deze algemene be
ginselen uitgevoerd konden wor
den, moest grote waarde gehecht
worden.
moeilijkheden, waarin passagiers
verkeren te bespreken.
1000 van de 1500 passagiers
besloten het schip niet te veriaten.
Onder de passagiers bevindt zich
een vrouw, wier kind in de V S.
cp sterven ligt. Velen beschik
ken niet over het benodigde geld
om in hotels te gaan. De voorzit
ter van de commissie verklaarde:
„Wij stellen de maatschappij
geen eisen, doch doen een beroep
op iiaar, de tot nu toe betoonde
edelmoedigheid voort te zetten".
Men besloot met algemene stem
men telegrammen naar de V. S.
te zenden, waarin de „droeve
toestand" der passagiers wordt
uiteengezet.
De maatschappij acht het niet
mogelijk, de passagiers voor on
bepaalde tijd aan bpord te houden
en wil hen geleidelijk afvoeren.
Naar de Washingtonse corres
pondent van de New-York Times
schrijft, pogen de V „S. Noorwe
gen, Denemarken, IJsland, E're
en Portugal „op rustige wijze" te
overreden tot overweg'ng van 'n
associatie met het voorgestelde
Noord-Atlantische veiligheidspact.
Volgens de correspondent waren
aan genoemde landen nog geen
directe voorstellen gedaan. We!
beschouwde men te Washington
hun medewerking in een of andere
vorm met de V. S., Canada en de
landen van het verdrav -iran Brus
sel, als een noodzakelijke voor
waarde voor een effectief Atlan
tisch veiligheidssysteem.
In Washington en de hoofdste
den van de andere betrokken lan
den werd Informeel de kwestie
aangesneden van de beschikking
over bases op de Azoren, Groen
land in de V S., Engeland en de
andere landen, aldus de corres
pondent. Marshall, de Amerikaan
se Minister van Buitenlandse Za
ken, zou tijdens zijn verblijf te
Parijs enige vordering gemaakt
hebben in de richting van verbre
ding van de draagwijdte van het
pact. Hij had o.m. een langdurig
en vruchtbaar onderhoud met de
Noorse Minister van Buitenlandse
Zaken. Noorwegen zou thans be
reid zijn een aansluiting bij het
nieuwe veiligheidssysteem in over
weging te nemen.
In de oproep, welko de Duitse
volksraad tot de vier grote mo
gendheden heeft gericht, worden
twee reeksen voorstellen voorge
legd. De eerste reeks omvat de
volgende „voorbereidende" voor
stellen:
1. De vaststelling der begim-
selen van een vredesverdrag ge
baseerd op de resoluties van Jalta
en Potsdam.
2. Het herstel van de admini
stratieve en economische eenheid
van Duitsland.
3. Het herstel van de munt
eenheid voor geheel Duitsland en
de opheffing der belemmeringen
van de handel en van het verkeer
tussen de zones.
4. De vorming van een voor
lopige centrale regering door ver
tegenwoordigers van de partijen
en van de democratische organi
saties.
5. De bijeenroeping van een
vredesconferentie, waaraan de
voorlopige Duitse regering moet
deelnemen.
De beginselen, waarop het vre
desverdrag moet worden opge
bouwd, omvatten rechten en ver
plichtingen voor het Duitse volk.
De verplichtingen die het Duitse
volk moet aanvaarden zijn:
1. De herstelbetalingen, waar
bij 'n gemiddelde levensstandaard
gewaarborgd blijft, het totale be
drag der herstelbetalingen zal
moeten worden vastgesteld, waar
bij men rekening moet 'houden
met alle reeds gedane leveringen.
2. Definitieve liquidatie van
het Duitse oorlogspotentieel, In
het bijzonder de bewapenings-
lrdustrie.
3. De demilitarise ring en de
democratisering van het politieke,
economische en sociale leven.
j 4. De bestraffing van alle oor
logsmisdadigers en van hen. die
i schuldig zijn bevonden aan mis-
i daden tegen de menselijkheid
i 5. De erkenning van de tijde
lijke beperkte controle der vier
grote mogendheden op de vreed
zame economische en politieke
ontwikkeling van Duitsland.
Het Duitse volk zal het recht
hebben
1. Aan geheel Duitsland een
grondwet te schenken die de de
mocratische en zelfstandige oriën
tering van het nationale politieke,
economische en culturele leven
waarborgt.
2. Zijn .eigen productie op
vreedzame wijze vrü te ontwikke
len met gebruikmaking van eigen
middelen en door een beroep te
doen op de arbeiders, de technici,
de boeren, de ambachtslieden en
de ondernemers, doch met uitslui
ting van de kapitalistische mono
polies en de grote eigendom.
3. Ziixi buitenlandse handel vrn
te herstellen.
4. De terugtrekking van de
bezettingstroepen binnen een laar
na de sluiting van het vredes
verdrag te verkrijgen.
5. Weder normale Internatio
nale betrekkingen aan te knopen
en tot de V. N. te worden toege
laten.
Officieel wordt meegedeeld,
dat de heer Mile van Prodenovic,
gezant van Jocgo-Slavië in Den
Daag, bii decreet van het presi
dium van de Joego-Slavische na
tionale vergadering van zijn func
tie is ontheven.