Binnenkort verse Zuidvruchten
De bestandsschendingen in
Indonesië
De Belgische Kabinetscrisis
Verklaring van Dr adenauer
Egypte dreigt met uittreden uit
de Ver. Naties
De economische
situatie in Duitsland
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1948.
IViotles op
Oost- J ava-Conf erentie
Moh. Roem over
Republikeins standpunt
Het proces Ernest Claes
Aanwijzing bon voor
Sinaasappelen
De „kleine"
Politieke Commissie
De staking aan de
Amerikaanse oostkust
Boerenleider
veroordeeld
De toestand In
Venezuela
De Politieke Commissie
Franfcering HJ Abonnement: Terneuzea
WEEKS VEKWACHTIN G
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Donder
dagavond.
DROOG WEER.
Koud en droog weer met enkele
overdrijvende wolkenvelden.
Zwakke tot matige wind tus
sen uid en Oo3t.
DE VRIJE
4e Jaargang No. 972
Advertentieprijs.:
per mm 10 ct.minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 3 uur.
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 cent; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Wntf-hljiit dagelijks Drukkerij N.y. Firma P. J. van de San de Terneuzen Abonnementsprijs ƒ3,23 per kwart t
Communiqué Legerooatacten,
De Dienst voor Legercontacto"
zegt in een communiqué, dat het
aantal incidenten op het federale
gebied van Java in de week van
17 tot en met 23 November in
totaal 240 bedroeg.
Volgens deze dienst was voor
dien „het hoogste aantal inciden
ten na de Renville-overeenkomst
in een week 233''.
Naar aanleiding hiervan stelt
Op de Oost Java-conferentie te
Bondowoso heeft men zonder
hoofdelijke stemming een motie
van de afgevaardigde Wilmers
aangenomen, waarbij aan Oost-
Java de status van Negara wordt
toegekend en de afgevaardigden
naar de conferentie te Bondowoso
erkend worden als voorlopig par
lement van de Negara.
Voorts werd een motie van de
afgevaardigde Ars aangenomen,
Inhoudende, dat een telegram zal
worden gezonden aan de voor
lopige federale regering, en werd
bij acclamatie besloten, dat enige
afgevaardigden naar Bandoeng
sullen reizen. Hiervoor werden
aangewezen Dr. Atent, R T. Doe-
wlto, Pranoto en Darsosoekoer.
De conferentie werd vervolgens
verdaagd tot Maandag.
Volgens het Republikeinse dag
blad „Merdeka" heeft Moh. Roem
in een interview met de corres
pondent van „Merdeka" te Djogja
verklaard, dat het standpunt der
Republikeinse regering ten aan.
zien van directe onderhandelingen
buiten de Commissie voor goede
diensten om niet gewijzigd is. „De
Republiek wenst geen politieke
onderhandelingen te voeren met
de Nederlanders zonder mede
weten van de Commissie voor
goede diensten als vertegenwoor
diger van de Ver. Naties", aldus
schrijft „Merdeka".
H. M. Koningin Juliana en
Prins Bernhard hebben Dinsdag
een telegram met bet bewijs van
medeleven en de wens voor zijn
spoedig volledig herstel gezonden
aan de Engelse Koning.
Een telegram van dank daar
voor is op het Koninklijk Paleis
Boestdijk ontvangen.
Het Dagblad ln een hoofdartikel
dit communiqué tegenover de
mededelingen van Minister Stik
ker, volgens welke het aantal be
standschendingen sedert zijn
komst in Indonesië (bedoeld wordt
zh'n eerste bezoek) zou zijn afgc-
nomen, en zegt dat uit het com-
muniqué van de Dienst voor Le-
geroontacten overduidelijk blijkt,
dat er geen sprake is van ver
mindering van het aantal be
standsschendingen, maar dat in
de afgelopen week zelfs een re
cord aantal sedert de Renville-
overeenkomst is geconstateerd".
Dat zijn nuchtere, maar spreken
de feiten, die niet ongedaan kun
nen worden gemaakt door welke
ontkenning ook, al emaneert zij
ook van een Minister van Buiten
landse Zaken".
Het blad zegt er niet aan te
twijfelen, dat de Minister te goe-
dertrouw was, toen hij de be
treffende verklaring aflegde, en
dat hij daarbij afging op onjuiste
gegevens, „maar dat neemt niet
weg dat hij iets gezegd heeft, dat
volstrekt onjuist is. Op dit laat
ste komt het aan", aldus het blad,
dat schrijft zich enigszins ver
baasd te hebben, „waarom de Mi
nister bij zjjn beweringen bleef,
nadat hem uit Batavia te ver
staan was gegeven, dpor niemand
minder, naar wij menen, dan door
de hoge vertegenwoordiger der
Kroon, dat hij abuis was.
Wat was het, dat de Minister
bewoog dwars in te gaan tegen
dit officiële dementie uit Indone
sië? Uit meer dan uit een mi
nisteriële mond is de verklaring
gehoord, dat geen onderhandelin
gen met de Republiek kunnen
plaatsvinden, zolang het aantal
incidenten niet aanmerkelijk is
afgenomen.
Maar wat nu? Woensdag is
een Nederlandse delegatie aange
komen, die van zodanige samen
stelling is, dat geen andere ge
volgtrekking kan worden gemaakt
dan dat toch ondanks alles het
politieke gesprek met Djogja zal
worden hervat. En dan nog wel
op bredere basis en in grote stijl
Zeer benieuwd zijn wij nu naar
hetgeen de delegatie zal hebben
op te merken over deze tegen
strijdigheden en tegenstellingen",
aldus Het Dagblad.
Gaston Eyskens, de Katholieke
Minister van Financiën ln de
coalitieregering, heeft Woensdag
verklaard, dat hij trachtte een
program samen te stellen, dat
aanvaardbaar was voor Katholie
ken en Socialisten, de partijen uit
het vorige kabinet. Eyskens zei-
de, dat ieder ervan overtuigd was,
dat de Katholie'k-Socialist'sche
samenwerking moest blijven voort
duren. De belangrijkste moeilijk
heden waren ontstaan uit het Ver
schil in opvatting over de omvang
van het Kab'net en het vraag,
stuk of de administratie van het
plan-Marshall in handen moest
komen van een Socialistische of
Katholieke Minister.
Voorheen werd de administratie
voor het nlan-Marshall waargeno
men door een partijloze deskun
dige, n.l. Moens de Fernig. De
laatste nam de functie waar van
Min'ster van Voedselvoorziening,
welke post, naar is voorgesteld,
onder de nieuwe regering afge
schaft zal worden.
De Belgische regeringscrisis is
nog geen stap nader tot haar op
lossing gekomen. Gaston Eys
kens, heeft gisteren de gehele dag
zijn besprekingen met de leiders
der Belgische Socialistische Partij
en die der Katholieke Volkspartij
voortgezet. Uit het feit, dat gis
terenavond geen enkele medede
ling over het verloop hiervan
werd verstrekt, menen politieke
waarnemers te mogen afleiden,
dat die onderhandelingen slechts
moe'zaam verlopen. Mocht Eys
kens er niet in slagen de thans
reeds zes dagen durende crisis op
te lossen, dan zou volgens deze
politieke kringen nogmaals een
beroep oo Snaak worden gedaan
een nieuw Kabinet te vormen.
De „democratische repu
bliek van Vietnam" heeft gisteren
verzocht om toelating tot de
V. N.
In een brief aar de secretaris
generaal van de V. N.. Trygve
Lie, verklaart de voorzitter van
de Vietnamese delegatie te Parijs,
Tran Ngoc Danh, dat „Vietnam
een souvereine onafhankelijke
staat was geweest sedert Sep
tember 1945."
„God heeft gewild dat Frank-
rijk en Duitsland naburen zijn. j
Men dient eens voor al met het
verleden te breken. Men moet
alles doen om het Frans-Duitse
probleem op te lossen en betrek
kingen van goede nabuurschap
tot stand te brengen"; zo heeft de
voorzitter van de parlementaire
raad te Bonn, Dr. Adenauer, in
een Dinsdag te Bcrljjn gehouden
rede verklaard.
„Het schijnt", zo ging hij ver
der, „dat men in Frankrijk al te
veel de blik naar het verleden
wendt. Het is een monsterach
tige ongerijmdheid nog aan de
mogelijkheid van een Frans-Duit-
Tijdens de voortzetting van het
proces tegen de Vlaamse letter
kundige Ernest Claes voor de
Brusselse krijgsraad zijn ook de
schrijvers Herman Teirlinck en
Lode Baekellmans als getuigen
gehoord. Beide spraken met veel
lof over Claes wegens zrjn gedra
gingen tijdens de bezetting. Her
man Teirl'nck verklaarde, dat
Claes krachtig protest bij de Duit
sers heeft aangetekend, toen deze
Frans van Cauwelaert en Kamiel
Huysmans uit de Vlaamse Acade.
mie wilden zetten. Wat de activi
teit van Ernest Claes in het pers
agentschap Dechenne betreft is
Teirlinck van oordeel dat hij er
door het uitgeven van volksboe
ken goed wenk verrichtte.
Lode Baekelmans verklaarde,
dat Claes zich steeds verzet heef',
tegen Duitse inmenging in de
Academie. Ook hij is van oordeel,
dat er bij beschuldigde geen
slechte bedoelingen voorzaten, toen
hij medewerking verleende aan
genoemd persagentschap.
De bekende Brusselse journalist
Paul de Landsheere getuigde even
eens ten eunste van Claes en ver
klaarde, dat deze drie keer bij de
Duitsers stappen heeft onderno
men om zijn gearresteerde doch
ter vrij te krijgen. Ook andere ge
tuigen spraken ten gunste van
Claes.
Binnenkort zullen weer sinaas
appelen beschikbaar worden ge
steld. Ter verkrijging daarvan
moet men de bonnen 414 en 420
Algemeen uiterlijk 4 December
a.s. bij een handelaar in groente
en/of fruit inleveren. Bon 414 Al
gemeen (voor houders van A-, B-
en C.kaarten) geeft recht op 500
gram, bon 420 Algemeen (voor
houders van D- en E-kaarten) op
één kilograip. s i. aasappelen
De detaill.sten moeten de bon-
aen geplakt op cpplakvellen uiter
lijk 7 December inleveren bij een
grossier 'n s uaasappelen. Deze
«iienen de bonnen uiterlijk 9 Dec.
U te leveren bii de rayonleider
van het bc-.di i'fschap voor groen
ten en fruit waaronder zij res
sorteren. De rayonle'ders moeten
tenslotte mtpr!r 14 December de
tonnen bij de aistributiediensten
inleveren ter verkrijging van een
ontvangstbewijs.
Instellingen moeten, zich ter
verkrijging- van sinaasappelen tot
4e rayonleiders wenden.
De Libanese afgevaardigde,
Victor Choery, heeft r'n de „klei
ne" politieke commissie der V. N.
verklaard, dat de Libanon tegen
stander is van toelating van
Israël tot de V. N.
(Hij beschreef Israël als „deze
zogenaamde staat die nog niet is
geboren". Daarbij beschuldigde
hij Israël er van „niet vredelie
vend" te zijn. Choerv verklaarde
de toelating van Transjordanlë te
verwelkomen.
Naar mate de aanvoer van
overzee voortgang heeft, zal op de
ingeleverde bonnen kunnen wor
den afgeleverd. Er wordt dus
geen aparte koopbon aangewezen.
Met deze bonaanwijzing Is voor
het winterse'zoen een aanvang
gemaakt met de distributie van
verse zuidvruchten, welke om hun
hoog vitamine-gehalte een welko
me en noodzakelijke aanvulling
zullen zijn od de fruitvoorziening
van het Nederlandse volk. Het
is nog niet zeker of deze distr'bu_
tie-op-bon bestendigd zal blijven
of dat mettertijd tot vrije con
sumptie kan worden overgegaan.
De beslissing hierover is o.a.
afhankelijk van de mate, waarop
ons land sinaasappelen zal kunnen
betrekken uit het buitenland. De
vooruitzichten zijn niet somber.
De beslissing zijn niet somber.
Met Italië is een contract geslo
ten voor de levering van 4 a 5000
ton Citrusvruchten. De sinaas
appelen, welke op de thans aan
gewezen bonnen zullen worden
afgeleverd zriri grotendeels uit
Ital'ë afkomstig. Met Palestina
is een contract gesloten, krach
tens welke dit land gedurende de
periode van medio December tot
medio Februari ca. 12.000 ton
sinaasappelen aan ons land zal
leveren. Voor de invoer uit Span
je is een contingent vastgesteld
van 40.000 ton sinaasappelen, als
mede van 800 ton citroenen. Of
deze sinaasappelen inderdaad ons
land bereiken hangt af van de on
derhandelingen over de aankoop-
prijs. De vooruitzichten betref
fende de import van Surinaamse
sinaasappelen zjjn voorshands nog
onzeker.
Clitroenen zullen zonder bon
in de handel worden gebracht.
de verzoeken om toelating van
Albanië, Bulgarije, Roemenië en
de Mongoolse republiek, welke
landen, zo zeide hjj, evenveel recht
hebben als Italië en Portugal. Hij
critiseerde Engeland en de V. S.
wegens „het toepassen van poli
tieke achterstelling".
Chili keerde zich tegen de veto's
van de Sowjet-Unie met betrek
king tot de toelating van enige
staten. De Nieuw-Zeelandse afge
vaardigde sprak zich uit voor toe
lating van Ceylon.
De Egyptische afgevaardigde
Adly Andraos Bev heeft Dinsdag
in de kleine politieke commissie
van de Ver. Naties verklaard,
dat zijn land uit de Ver. Naties
zou treden, indien Israël zou wor
den toegelaten.
Adly vroeg zich af, of „het drei
gende lidmaatschap van zekere
staten" niet uiteen zou scheuren
wat nog over was aan harmonie
en samenwerking.
Na de bijeenkomst van de com
missie verklaarde Andraos Bey,
in antwoord op een vraag, of zijn
bouding in overeenstemming was
met de zienswijze der Arabische
staten; „Ik sprak slechts voor
mijzelf".
Tijdens de bijeenkomst verklaar
de hij nog, dat de voorwaarden
voor lidmaatschap der V. N door
Israël niet worden vervuld.
Israël, aldus de Egyptische af
gevaardigde, is ten eerste gëen
staat en ten tweede niet vrede
lievend." Het heeft oorlog ge
voerd tegen een vredelievende
natie en verscheidene honderddui
zenden wettige bewonerg van Pa
lestina het land uit gegooid, de
woestenij in.
De Poolse gedelegeerde steunde
De hoop op een spoedige rege
ling van de staking van haven
arbeiders aan de Amerikaanse
Oostkust werd Dinsdagavond klei
ner, toen de werkgevers „een
stemmig besloten" de havenarbei
ders geen nieuwe voorstellen te
doen.
De havenarbeiders besloten hun
standpunt niet te wijzigen.
Meer dan 167.000 zakken inter
nationale post liggen te New
York tengevolge van de staking
opgestapeld.
De voorzitter van de vakbond
der havenarbeiders, Joseph Ryan,
heeft Dinsdag medegedeeld, dat
de havenarbeiders te Halifax be
sloten hebben het lossen der sche-
pen die uit New York of andere
•Atlantische havens naar Halifax
zijn gezonden, te boycotten.
Gisterenmiddag heeft het Tri
bunaal te Nijmegen in het gebouw
van het Kantongerecht bij monde
van de President Mr R. Lion uit
Arnhem uitspraak gedaan in de
zaak van J. Roskam uit Lunteren,
oud-voorzitter van de „Land
stand". Na een behandeling van
verschillende hem ten laste geleg
de beschuldigingen omtrent het
beheer van de „Landstand" en
zijn houding tegenover de Oost-
Compagnie werd na een grondige
verdediging door. Mr L. Boot uit
Utrecht uitspraak gedaan.
Het Nijmeegse tribunaal be
krachtigde* het vonnis van de 4e
Kamer van het tribunaal te Am-
hem d.d. 3 Mei 1948, waarbij Ros
kam werd veroordeeld tot drie en
een half jaar detentie. R. werd
direct in vrijheid gesteld, daar hij
reeds drie en een half jaar en 14
dagen in voorarrest heeft gezeten.
Volgens radioberichten uit Ca
racas, de hoofdstad van Venezu
ela, zijn enkele ministers van de
Venezolaanse regering, die in het
afgelopen weekend door het leger
werd afgezet, gevangen genomen.
Volgens radio La Guaira heeft
Majoor Mendoza, garnizoenschef
aldaar, die de opstand zou hebben
geleid, gisteren beloofd de vak
verenigingsrechten te zullen eer
biedigen. en een beroep gedaan op
de arbeiders, naar het werk terug
te keren.
se oorlog te denken in de eeuw
van de atoombom en van de vlieg
tuigen zonder piloot".
„Frankrjjk vraagt: „Wie waar
borgt ons, dat Duitsland Indien
1 et weer machtig geworden is,
geen gemene zaak met Rusland
zaJ maken? Wjj antwoorden de
vraag, met wie Duitsland zal op
marcheren, hangt af van de hou
ding, welke Het overige Europa
ten opzichte van ons zal aan
nemen. Zulks dient in de eerste
plaats gezegd te worden aan
Frankrijk en ook aan Engeland,
evenals aan de Benelux-landen".
Tijdens een persconferentie te
Berlijn heeft Dr. Adenauer met
betrekking tot de huidige toe
stand in Duitsland verklaard:
„Het is niet mogelijk Duitsland in
een toestand van economische sla
vernij te houden".
„Het is onmogelijk", zo zei hij.
met betrekking tot de geallieerd."
steenkoolcommissie, „dat de 12
niet-Duitse leden van deze com
missie, die concurrenten van ons
zijn, het recht hebben te beschik
ken over onze steenkolen, onze
lonen en onze levensstandaard.'
Dr. Adenauer verdedigde ver
volgens de idee van een bonds
regering, „die werkeljjk de tolk
van het ganse Duitse volk" zou
zijn.
Generaal Lucius Clay, de Ame
rikaanse militaire gouverneur
voor Duitsland, verklaarde ln zijn
Dinsdag gepubliceerd halfmaan-
delijks rapport aan de Amerikaan
se regering, dat de voedselvoor
raden in Berlijn voldoende zijn om
de rantsoenen voor de meeste
levensmiddelen gedurende ruim
30 dagen te honoreren.
Tussen 2.3 Juni, toen de lucht
brug werd georganiseerd, en 16
November j.l. zijn 156.987 ton met
voedsel naar Berlijn gevlogen, al
dus werd in het rapport medege
deeld.
Andere punten van het rapport
zijn;
Bier: wegens de moeilijkheid
om van de oogst 1948 hop te ver
krijgen voor het uitvoeren van de
exportcontracten, hebben de Duit
se autoriteiten voor het eerst ver
plichte levering van de hopoogst
ingevoerd.
Steenkool: Op 18 November
bereikte de steenkoolproductie
het na-oorlogse recordniveau van
323 945 ton per dag. De gemid-
de'de dagelijkse steenkoolproduc
tie steeg van 305.567 ton in de
week per 24 October tot 309.70®
ton in de week per 31 October.
Staal: De ijzer- en staalproduc-
tie vertoonde in October een stij
ging van 2900 ton meer dan in
September.
Machinebouw: In alle sectoren
van de machine-industrie gaf de
proauctie in October een stijging
te zien. Er werden 1042 goederen
wagens voltooid of 12 procent
meer dan ten doel was gesteld.
Pakistan heeft gisteren in de
politieke commissie der V. N.
voorgesteld, dat de Arabieren in
Palestina onmiddellijk zullen Wor
den gegroepeerd in op zichzelf
staande gemeenschappen, wat ook
de uiteindelijke regeling van de
grenzen zal zijn.
De Minister van Buitenlandse
Zaken van Pakistan, Sir Moham
med Zafroellah Chan, die zijn oor
spronkelijke oppositie tegen alle
verdelingsvoorstellen handhaafde,
zei, dat „een dergelijke consolida
tie" uitgevoerd door middel van
uitwisseling van land met de Jo
den, de ellende van de half mil-
lioen Arabische vluchtelingen ln
het land zou helpen verminde
ren.
Indien de voorgestelde verzoe
ningscommissie deze taak niet op
zich zou kunnen nemen, zou er
een „consolldatie-commissie" moe
ten worden gevormd.
BELGIË DE BESTE .AFNEMER
VAN NEDERL. SIGAREN.
Uit het Belgische vakblad
„Tabak Post" blijkt, dat België
in de eerste 7 maanden van dit
jaar de beste afnemer was van
Nederlandse sigaren. België
kocht in deze periode 1 millioen
sigaren per maand of ongeveer
1/6 van zgn totale verbruik.
