Regeringscrisis in België?
Geconsecreerde aanvallen der Regerings-
troepen leiden tot nieuwe successen
DE TOESTAND IN BERLIJN
VRIJDAG 19 NOVEMBER 1948.
Communist geweerd
Nederlandse Raad der
Europese beweging
geïnstalleerd
De politieke toestand in
Japan
Verklarlng van
Robertson
De luchtbrug
Britse Dakota in
Sowjet-zöne neergestort
De staking in de V.S.
De mfjnwerkersstakir
in Frankrijk
Communiqué
dienst legercontacten
De baby van
Prinses Elisabeth
Mondschau vraagt
inlijving bij België
Frankeitog by Abonnement: Terneuzen
WEERSERWACHTING
medegedeeld do°r het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Vrijdag
avond.
Zwaar bewolkt.
Zwaar bewolkt met geleidelijk
optrekken van de plaatselijk
aanwezige mist. Nu en dan
enige lichte regen of motregen.
Toen. wind uit richt, tussen
Z.-West en Zuid Weinig ver
andering in temperatuur.
4e Jaargang No- 967
Advertentleprfla 73
per mm 10 ct.minimnBP
per advertentie 1.WH
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertsjnttsai
5 regels 60 ct.; ieder*
regel meer 12 cant. Ver
melding: Brieves oader
ar. Bureau ran S.U üi&--
10 cent meer.
Venchynt Drukkerij N.Vr Firma P- J. van de San de Terneuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal-
Volgens de laatste berichten
van Reuter uit Nanking verenig
den 300.000 communisten zich
ten Noord-Westen van Hsoetjou
voor een. nieuwe aanval, nadat de
regeringstroepen volgens militaire
waarnemers blijkbaar de Ooste
lijke vleugel van de door de com
munistische strijdkrachten om
deze vesting heen gelegen tang
hadden verslagen.
Alle vliegtuigen, treinen en
schepen, die uit Nanking en
Sjanghai te Kanton aankomen,
zijn geheel bezet door rijke Chi
nese evacuée's.
Bij Paoting, de Westelijke hoek
van de „zak" in Oost Hopei, pas
sen de regeringstroepen een gue-
rilla-tactiek toe.
Volgens eerdere berichten zou
den de regeringstroepen hun ver
dedigingslinie bij Tongsjan, ten
Noord-Oosten van Tientsin, aan
het inkorten zijn en voorbereidin
gen treffen voor evacuatie van
Sjanghaikwan, een toegangspoort
naar Oost-Hopei.
Volgens de Chinese regering
hebben de troepen van Tsjang Kai
Sjek „opnieuw een overwinning"
behaald in de slag ten Zuiden van
Hsoetsjou. Meer dan 20.000 man
der onder communistische leiding
vechtende strijdkrachten zouden
vernietigd zijn door geconcen
treerde aanvallen der lucht- en
landstrijdkrachten der centrale
Chinese regering. Reuter voegt
er aan toe, dat deze berichten de
autoriteiten te Nanking moed
hebben doen vatten, maar dat
„buitenlandse waarnemers twijfel
aan de dag blijven leggen".
Ervaren buitenlandse waar
nemers gaven te kennen, dat be
weringen aangaande een eindover
winning" prematuur zijn. Zij ga
ven toe, dat de volgende vier en
twintig uur beslissend zouden
kunnen zijn.
De Belgische senaatscommissie
voor landsverdediging heeft de
begroting behandeld.
de aanvang van de vergade
ring wenste senator Nothomb te
weten of de communistische com
missieleden accoord gingen met
de verklaring van hun partij, vol
gens v/elke de communisten bij
een eventueel conflict de wapenen
niet tegen de Sovjet-Unie zullen
cpnimen. Van communistische
zijde werd hierop geantwoord, dat
dé «ommunisten de wapenen niet
wensen op te nemen tegen Sovjet-
Rusland wanneer het een door
het Westen begonnen agressie
oorlog zou betreffen.
Hierna moest gestemd worden
over de vernieuwing van, het com
missiebureau. Met 11 tegen 6
stemmen werd de liberale senator
Taek tot secretaris gekozen in de
plaats van de communist Levecq.
De begroting van landsverdedi
ging werd met algemene stem
men, minus die van de twee com
munistische leden, goedgekeurd.
Van regeringszijde worden
„vele gevallen van massa-capitu
latie" der tegenstanders gemeld.
Verder meldt de regering „be
langrijke vooruitgang" ten aan
zien van de legers der Noordelij
ken in het gebied van Soehsien.
Op de kust van Noord-Kiangsoe
zijn regeringstroepen geland, die
naar het Westen zouden doorsto
ten langs het Oostelijk gedeelte
van de Loenghai-spoorweg.
Neg steeds vluchten duizenden
personen uit Nanking. Gehele
étage's in hotels, die veertien
dagen geleden gevlucht waren
met gasten, zijn thans verlaten.
De vreemdelingen zijn „kalm en
onberoerd" Uit Sjanghai wordt
gemeld dat enige honderden Ame
rikanen hebben aangeboden dienst
te doen in een luchtformatie van
„Flying Tigers", die gevormd zou
moeten worden onder bevel van
Generaal-Majoor Claire Chne-
nault om de' regeringsstrijdkrach
ten bij te staan.
In de Woensdagmiddag in de
Weeskamer (Binnenhof) gehou
den eerste vergadering van de
Nederlandse raad der Europese
beweging,is deze raad door de
voorzitter van het initiatief-comi
té, de heer P. A. Kerstens, ge
ïnstalleerd.
Besloten werd de verkiezing
van een uitvoerend comité en
leden van de commissie(s) tot een
volgende vergadering uit te stel
len en het initiatief-comité tijde
lijk in functie te laten, teneinde
tijd te hebben voor een betere
voorbereiding.
Het werd wel nodig geacht
reeds een presidium van vier per
sonen te benoemen, om leiding
aan het tijdelijk in functie te hou
den initiatief-comité te geven. Op
voorstel van dit comité werden hij
acclamatie bnoemd tot voorzitter,
de heer P. A. Kerstens en tot vice-
voorzitters Prof. Mr. R. Kranen
burg, voorzitter van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal, Prof.
Dr. H. Brugmans en Mr. J.
Meyen.
V»lgens een dagbladbericht zou
de Japanse Minister-President
Yosjida, er bij de leden van zijn
partij op aangedrongen hebben,
Generaal MacArthur en hem te
vertrouwen doch „zich niet te
laten misleiden door buitenlandse
telegrammen of verklaringen van
Generaal Courtney Whitney, de
leider van het afdelingsbestuur
van het Geallieerde hoofdkwartier.
Verder verklaarde Yosjida, dat
er geen verandering was gekomen
in de politiek van de regering,
welke gericht was op ontbinding
van het parlement na behandeling
van de wet op de openbare dien
sten, waarbij staking wordt ver-
bodén en welk ontwerp door
MacArthur wordt gesteund, en
aanverwante wetsontwerpen.
Amerikaanse waarnemers zijn
van mening, dat de verklaring van
Yosjida, welke door andere leden
van de liberaal-democratische par
tij werd ondersteund, door de be
zettingsautoriteiten zeker als
„tegen de bezetting gericht" be
schouwd zal worden. Generaal
Whitney, die een vertrouwd advi
seur van MacArthur is, heeft van
znn vijandige gevoelens jegens
Ydsjida, geen geheim gemaakt,
Jldus merkt men op.
De correspondent van het A. N.
P. meldt telefonisch:
Binnen de tijd van twee etma
len heeft de plaatsvervangende
Sowjet-Russische commandant in
Berlijn, kolonel Yelisarof, door een
verbindingsofficier, majoor Ots-
kin, twee wethouders der stad, n.l.
Prof. R. Reuter, de leider van de
afdeling verkeer en gemeentebe
drijven, en Gustaf Klingelhoefer,
de leider van de afdeling econo
mische zaken, op staande voet
laten ontslaan.
Zowel de Amerikaanse com
mandant, kolonel Howley, als het
Britse militaire bestuur hebben
de verordeningen van Yelisarof
onwettig verklaard. De fractie der
sociaal-democratische partij heeft
aangekondigd de aangelegenheid
heden in de vergadering van de
gemeenteraad ter sprake te zullen
brengen.
Als opvolgers der ontslagen
wethouders heeft de Sowjet-Rus-
sische stadscommandant benoemd
Ir. Schliake, die partijloos is,
doch onder de invloed der S.E.D.
zou staan, en Dusiska, een lid der
S.E.D.
Zowel Reuter als Klingelhoefer
hebben reeds enkele dagen gele
den een gedeelte van hun kantoor-
inventaris overgebracht naar ge
bouwen in de Britse sector, voor
welke maatregel als motief werd
opgegeven, dat van de bewoners
der Westelijke sectoren niet ver
langd kon worden, dat zij zich
naar de Oostelijke sectoren be
geven.
Prof. Reuter heeft alle ambte
naren van zijn afdeling gisteren
opgeroepen deel te nemen aan een
bespreking in zijn nieuwe kanto
ren, waar hij nieuwe maatregelen
zou aankondigen.
In kringen der burgerlijke par
tijen houdt men ernstig rekening
met de mogelijkheid, dat ook de
overige wethouders, voorzover zij
tot de niet-communistische par
tijen behoren, zullen worden ont
slagen.
De Sowjet-Russische stadscom
mandant heeft van wethouder Dr.
Haas. de leider van de afdeling
financiën, de uitlevering verlangd
van alle bescheiden over de even
tuele invoering van de West-mark
als uitsluitend geldig betalings
middel in de Westelijke sectoren.
Aangezien het Amerikaanse mili-
De Britse militaire gouverneur
in Duitsland, Generaal Robertson,
heeft op een persconferentie ver
klaard, dat het Uizonale bestuur
„ernstig en dringend aandacht
zou moeen wijden" aan 't achter
houden van voorraden door Duit
sers. Het stond te bezier. of deze
winter en het komende voorjaar
de voedselrantsoenen volledig
zouden kunnen worden verstrekt,
te oordelen naar de huidige inza
melingen van Duitse instanties.
Het zou nodig zijn „krachtige
maatregelen te nemen" om de
economische euvelen te bestrijden,
die een economie dreigden te ont
wrichten, welke zich aan het her
stellen was door verhoogde pro
ductie van de steenkoolindustrie,
E.R.P.-steun en de valutahervor
ming.
taire bestuur Dr. Haas uitdrukke
lijk heeft verboden aan dit bevel
gevolg te geven, neemt men aan,
dat ook Dr. Haas door de Sowjet-
Russische stadscommandant zal
worden ontslagen.
De haast, waarmede de Sowjets
aan de inrichting van een nieuwe
telefooncentrale in Lichtenberg
(Oost-Berlijji) werken, geeft aan
leiding tot de vrees, dat zij van
plan zijn onmiddellijk na de vol
tooiing van deze centrale de tele
foonverbindingen tussen de Wes
telijke sectoren en de Westelijke
zones te onderbreken. Dat zou be
tekenen, dat Berlijn ook de moge
lijkheid om met het buitenland te
telefoneren zou worden ontnomen.
De eerste vier Britse en Ame
rikaanse Dakota's zijn gisteren
middag op het nieuwe vliegveld
te Tegel in de Franse sector van
Eerlijn aangekomen. Met het aan
leggen van dit derde grote vlieg
veld te Berlijn, dat voor de lucht
brug wordt gebruikt, werd in
Augustus j.l. begonnen. Van nu
af zullen negentig'vliegtuigen een
onafgebroken 24-uur dienst on
derhouden. De toegangen tot het
vliegveld Tegel zijn de beste van
de vliegvelden der Westelijke Ge
allieerden te Berlijn.
Gisterenmorgen vroeg stelde de
Sovjet-Russische chef van het
Berlijnse luchtveiligheidscentrum
zijn Britse collega er van in keu
ris, dat bij Schoenberg, juist
binnen de grens van de Sovjet
zone, een Britse Dakota was neer
gestort.
De Britse autoriteiten te Ber
lijn zouden de Sovjets om toe
stemming verzoeken het terrein
van de ramp door een Britse
groep te laten bezoeken.
Dit is het tweede vliegtuig van
de luchtbrug, dat in de Sovjetzone
is neergestort. In September ver
ongelukte een Amerikaanse Da
kota bij Kassei.
Tegen de middag werd door de
R.A.F. bekend gemaakt, dat, naar
van Sovjet-Russische zijde verno
men was, de piloot van het vlieg
tuig was omgekomen en de twee
andere leden van de bemanning
ernstig waren gewond en in een
Duits ziekenhuis in de Sovjetzone
opgenomen. Het vliegtuig was
uitgebrand.
Functionnarissen vak het plan-
Marshall schatten, dat ongeveer
140.000 ton herstelgoederen, be
stemd voor Europa, zich aan de
havens aan de Amerikaanse Oost
kust hebben opgestapeld als ge
volg van de staking van haven
arbeiders. Per dag werden 20.000
ton goederen naar de door de sta
king aangetaste Noord-Atlanti
sche havens vervoerd, waar alle
ladingen, met uitzondering van
steenkool en graan, opgehouden
werden. De staking had tot dus
ver geen nadelige gevolgen voor
de 16 Marshall-landen,, doch uit
het stijgend aantal verzoeken van
Europese landen „bleek dat som
mige zich zorgen maakten".
De Belgische Minister van Ju
stitie, Paul Henri Stuye, heeft
Donderdagavond zijn ontslag in
gediend na een lang debat in de
Kanier van Afgevaardigden over
de wijziging van het vonnis van
twee Belgen, die wegens oorlogs
misdaden ter dood waren ver
oordeeld-
Onmiddellijk daarna heeft Pre
mier Paul Henri Spaak de Ka
mer medegedeeld, d,at hij overleg
zou plegen met zijn Kabinet,
,.dat hoogstwaarschijnlijk ontslag
zou vragen."
Heden zal hef Kabinet in spoed
vergadering' bijeenkomen.
Naar gisteravond in de wandel
gangen van het Parlement werd
vernomen, acht men het waar
schijnlijk, dat dte huidige crisis
niet tot een ontbinding van het
Parlement zal leiden. Dit zou na
melijk automatisch nieuwe ver
kiezingen meebrengen. Aangezien
deze, op grond van de wettelijk
vastgestelde termijn, eerst na ten
minste 40 dagen zouden worden
gehouden, zou het land gedurende
deze periode zonder Regering zijn,
een toestand, die men bij de hui
dige politieke verwikkelingen od
gewenst acht.
Wèl wordt het waarschijnlijk ge
acht, dat Spaak van deze crisis
gebruik zal maken om de samen
stelling van zijn Kabinet te her
zien.
De publieke tribune van de Bel
gische Kamer van Volksvertegen
woordigers was gistermiddag tot
de nok toe bezet, toen het socia
listisch Kamerlid Collard de Mi
nister van Justitie Struye interpel
leerde over diens beleid betreffen
de de berechting van, politieke de
linquenten en met name de wijzi
ging van de tegen de Rexistische
verraders Boveroulle en Surin
uitgesproken doodstraf in levens
lange gevangenisstraf gispte.
Voor de hekken van het Parle
mentsgebouw hadden vertegen
woordigers van vrijwel alle Belgi
sche verzetsbewegingen met hun
vaandels de wacht betrokken om
te protesteren tegen de gratiever
lening.
Collard (Soc.) vertolkte tijdens
zijn interpellatie de verontwaar
diging, die bij grote delen van de
Belgische bevolking, en in het bij
zonder bij degenen, die deel heb
ben uitgemaakt van de onder
grondse organisaties, is gewekt
door het beleid van de Katholieke
Minister van Justitie inzake de
berechting der politieke delinquen
ten. „Wanneer misdadigers als
Eoveroulle en Surin, die in de Bo-
rinage talrijke moorden op hun
geweten hebben, begenadigd wor
den," aldus spreker, „staat de weg
open om gratie te verlenen aan
alle ter dood veroordeelden, die
nog op voltrekking van het dood
vonnis wachten."
Minister Struye, wees er in zijn
antwoord op, dat sedert de bevrij
ding- aan 232 Belgische politieke
misdadigers het doodvonnis vol
trokken is, waarvan 107 tijdens
zijn bewind. Spreker onderstreep
te, dat in Nederland slechts 22
en in Luxemburg 5 doodvonnis
sen ten uitvoer zijn gelegd.
De Minister zeide van oordeel
tr zijn, dat „de dorst" thans ge
lest is en hij acht de voltrekking
van meer doodvonnissen niet in
het belang van het land. Spreker
verklaarde een wetsontwerp te
zullen indienen op grond waarvan
de terdoodveroordeelden, bij wij
ziging van hun straf in levens
lang, niet langer zullen profiteren
van de wet-Le Jeune, die er in
voorziet, dat degenen, die na gra
tieverlening tot levenslang wor
den veroordeeld, practisch na tien
jaar vrij zouden komen.
De Belgische Premier Spaak, die
voor dit debat speciaal uit Parijs
was overgekomen, brak een lans
voor zijn Minister. „De leden der
Regering volgen een algemene po
litiek betreffende toepassing der
gratie-regeling en Minister Struye
heeft deze vertolkt," aldus Spaak
„Struye heeft een grote verant
woordelijkheid op zich durven ne
men met het nemen van beslissin
gen over de voltrekking van, dood
vonnissen en de Regering schaart
zich achter hem. Tussen het uit
spreken van een doodvonnis en de
beslissing of het vonnis werkelijk
zal worden voltrokken, bestaat
een groot verschil en de Minister
van Justitie, die deze beslissingen
moet nemen, leeft onder een bijna
ondragelijke spanning. Ik veroor
deel persoonlijk de doodstraf uit
humanitaire overwegingen en on
derschrijf de politiek van Struye
volkomen."
Spaak verzocht de Kamer ten
slotte haar vertrouwen uit' te
spreken in het beleid van de Mi
nister.
Naar het Belgische persbureau
„Belga" mededeelt, heeft Struye
zich gisteravond, na afloop van
het Kamerdebat, niet naar het
Koninklijk Paleis begeven. Hij -al
hedenavond de Kabinetsraad bij
wonen en zo de Regering niet col
lectief aftreedt, zal hp zich na
dien naar de Prins-Regent bege
ven.
Na een inderhaast belegde ver
gadering van de leden der ver
schillende fracties, werden vier
moties ingediend. De Socialisten
„betreurden" de gratieverlening,
de Katholieken spraken hun ver
trouwen in de Regering uit, de Li
beralen steurden de socialistische
motie en dienden bovendien een
motie van afkeuring in. De Com
munisten dienden enkel een motie
van afkeuring in.
Nader bericht „Belga":
Na afloop van het Kamerdebat
kon men gisteravond in de poli
tieke en ministeriële kringen
vernemen, dat de Regering ver
moedelijk heden zal aftreden.
Het Franse Algemeen Vakver
bond (C.G.T.), dat onder commu
nistische leiding staat, is gisteren
begonnen met de verdeling van
ondersteuningsgelden aan de mijn
werkers, die thans zeven weken
in staking zijn.
De algemene toestand in het
mijngebied was Donderdag vrijwel
ongewijzigd. Een klein aantal mijn
werkers is gisteren naar het werk
teruggekeerd. Volgens officiële
cijfers waren gisteren weer 86.327
mijnwerkers aan het werk. tegen
85.432 op Woensdag j.l.
IXnONESIft.
De Dienst voor Legercontacten
meldt, dat Nederlandse troepen
zich voor korte tijd op Republi
keins grondgebied hebben moeten
begeven bij de achtervolging van
een goedbewapende bende van 60
man, die, uit Republikeins gebied
komend, een aanval deed op een
Nederlandse veiligheidspatrouille
nabij de bestandslijn. De Neder
landse patrouille bestond uit 5
man, waarvan er 2 werden ge
wond haar jeep werd weggevoerd
over de bestandslijn. Toen een an
dere Nederlandse patrouille ter
plaatse kwam, werd de bende
teruggeslagen! waartoe de Neder
landse troepen zich gedurende
korte tijd op Republikeins gebied
moesten begeven.
Volgens een gisteren uitgegeven
communiqué van Buckingham-
Palace maakt Prinses Elisabeth
het .goed, alsook de kleine Prins,
die „een gezonde baby" is.
Overigens hebben bezoekers
van het paleis, die in de buurt
van de kinderkamer waren ge
weest, reeds verklaard, dat het
Prinsje blijkbaar „een goed stel
longen" heeft.
In een te Malmedy verschijnend
blad Is de t©kht gepubliceerd van
een memorandum, dat op 20
Maart j.l. aan de leden van de
Belgische senaatscommissie voor
buitenlandse zaken tijdens een be
zoek aan Mondschau door het
„pro-Belgische comité" werd over
handigd. Namens de bevolking
eist dit comité dat de gebieden,
die 133 jaar geleden ingevolge een
scheidsrechterlijke beslissing bij
Pruisen werden gevoegd, opnieuw
bij België worden ingelijfd.
Indien de inlijving van Mond
schau bij België van rechtswege
niet mogelijk mocht blijken, stel-
leji de ondertekenaars van het
memorandum een geheime volks
raadpleging voor.