Mon Hatta's brief aan de Ned. Regering
de Ruhr-kwestie
Sovjet-ontwapeningsresolutie verworpen
Amer.^reactie op
Maarschalk Wassile sky
lit zijn functie ontheven
MAANDAG 15 NOVEMBER 1948.
De arrestatie van mevr.
Ottillinger te Wenen
Luisterverbod in de
Sovjet-zone
De toestand in Frankrijk
Dr Leimena over
de politieke toestand
Het proces te Tokio
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Rilt, geldig tot Maan
dagavond.
Tamelijk zacht.
Matige, langs de Waddeneilan
den tijdelijk krachtige Z.-W.
wind Meest zwaar bewolkt met
voornamelijk in het N. van het
land plaatselijk enige regen.
Aanhoudend tamelijk zacht
weer.
Frankerlng bj) Abonnement: Tenieuzen
DE VRIJE
4e Jaargang No- 863
verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Tenieuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal
Advertentieprflai
per mm 10 ct.; minimuM
per advertentie 1,80»
Inzending advertentie*
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. adverteatleeï
5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven oader
nr. Bureau van dit Btad
10 cent meer
PRINSES ELIZABETH
HEEFT EEN ZOON.
(Van Reuter's correspondent
William Hardcastle).
De vrees te Washington voor
een breuk in de eenheid der grote
drie in West-Duitsland in ver
band met de Ruhrkwestie viel
Vrijdag samen met critiek in de
Amerikaanse pers op de Brits-
Amerikaanse politiea in deze. De
politiek werd „onverstandig" ge
noemd.
De kracht van de Franse be
zwaren tegen het Brits-Ameri
kaanse plan om de Ruhr-in-
dustrieën aan de Duitse eigenaars
terug te geven was voor functio
narissen te Washington echter
geep aanleiding om een breuk in
het Westelijke standpunt ten aan
zien van Bei-lijn te vrezen. Er
was niettemin ongerustheid over
de mogelijkheid, dat de Fransen
in hun boosheid over de Ruhr
kwestie de Condense overeen
komst over West-Duitsland, die
zii in Juni j.l. met tegenzin goed
keurden, zullen verwerpen.
Het wordt veelbetekenend ge
acht, dat de Franse regering niet
alleen protesteerde bij de regerin
gen van Engeland en Amerika,
maar ook een nota zond aan de
Sowjetambassade te Parijs, waar-
zq zich duideljjk distancieerde van
het Brits-Amerikaanse besluit.
De „Washington Post" vroeg
zich af, of het gewenst was deze
De Sowjet-autoriteiten hebben
de Oostenrijkse regering medege
deeld, dat mevrouw Ottillinger, de
secretaresse van de Oostenrijkse
Minister voor Ordening, Dr. Kau-
land, vijf November gearresteerd
is „omdat zij tegen de Sowjet-
bezettingsautoriteiten werkte". Zij
is hoofd van de afdeling ordening
van het ministerie.
Zij werd vjjf November tegelijk
met de Minister in een auto aan
de Sowjet-bezettingsgrens aange
houden. Dr. Krauland werd kort
daarna vrjj gelaten. Hij verklaar
de een protest bij de Geallieerde
Bestuursraad te zullen indienen.
Zjj werden gearresteerd, zo ver
klaarden de Sovjet-Russen, omdat
zij valse passen bij zich hadden.
'A.FP, meldt, dat de Britse
vertegenwoordiger in de Geallieer
de Bestuursraad, gesteund door
zijn Franse en Amerikaanse col
lega's tegenover de Sowjet-Rus-
sisehe hoge commissaris in Oos
tenrijk heeft verklaard, dat het
aanhouden van hoge Oostenrijkse
functionarissen door de Sowjet-
autoriteiten ,,de stabiliteit van de
Oostenrijkse regering in het ge
drang brengt en het misnoegen
wekt bij de Oostenrijkse regering
tegen het Geallieerde bestuur".
De Russen bereiden een veror
dening voor, op grond waarvan
het in de Sovjet-zone verboden
zal zjjn te luisteren naar buiten
landse en West-Duitse radiosta
tions, zo meldt 't met Britse ver
gunning verschijnende blad „Tele-
graf".
Het Duitse nieuwsbureau DPD
(Britse zone) meldt uit „welinge
lichte kringen in de Sovjet-zone"
te hebben vernomen, dat het mi
litaire Sovjet-bestuur de rappor
ten bestudeert die tijdens het
nazi-regiem zijn opgesteld over de
doelmatigheid van een luisterver-
fcod voor buitenlandse radio-uit
zendingen.
Radio-Moskou heeft medege
deeld, dat de Sowjet-Russische
Maarschalk A. M. Vassilevsky is
ontheven van zijn functie als chef
van de generale staf.
Volgens Radio-Moskou werd
dit verordend door de raad van
ministers „met het oog op de
overbelasting met werk van de
chef van de generale staf".
Maarschalk Wassilevsky werd
in 1943 tot stafchef benoemd na
het geslaagd tegenoffensief bij
Stalingrad, waarin hij de rechter
hand was van generaal Sjoekof.
Hij staat in de Sowjet-Unie be
kend als „de man van Woronesj"
vanwege zijn persoonlijke moed
bij de verdediging van die stad
aan de dag gelegd. De maar
schalk is 47 jaar. Hij had ver
scheidene malen een onderhoud
met veldmaarschalk Montgomery,
productie te verhogen als men
daarmede het risico liep, dat de
eenheid van de Westelijke Geal
lieerden zou worden verstoord. In
een hoofdartikel zegt het blad:
„Wat de Engelsen en Amerika
nen bezielt is de wens West-
Duitsland op te bouwen tegen de
Sowjet-Unie. Het besluit is even
ontijdig als kortzichtig. Niets
heeft in de Berlijnse crisis meer
indruk op de Sowjets gemaakt
dan de solidariteit van Engeland,
de V. S. en Frankrijk."
Te Washington acht men het
mogelijk, dat de Minister van
Buitenlandse Zaken, Marshall, ge
dwongen zal zijn tussenbeide te
komen om te trachten de Franse
regering tevreden te stellen. Te
Washington is er echter niets
dat erop wijst, dat de V. S. op het
ogenblik bereid zijn hun plan te
wijzigen.
De „Baltimore Sun" en de „New
York Times" critiseren de hou
ding van Frankrijk. „Er is geen
sprake van", aldus laatstgenoemd
blad, dat de Ruhr aan de Duitsers
wordt teruggeven zonder dat af
doende veiligheidsmaatregelen
worden genomen".
Alois Hitler, eer halfbioei
van Adolf Hitler, heeft toestem
ming gekregen zgn naam te ver
anderen in Hans Iller. Hij ver
klaarde nooit veel baat bij zijn
raam te hebben gevonden. Thans
was de naam Hitier zeer zeker
nadelig.
Bij een botsing tussen politic
en 2000 stakers, vergezeld van
500 vrouwen en kinderen te Ra-
gusa (Italië) zijn 16 politieman
nen en ten tenminste 10 burgers
gewond. Het gevecht ontstond,
toen de demonstranten het poli-
tiecordon wilden verbreken, om
de prefectuur te bestormen.
Uit INDONESIË
Uit doorgaans betrouwbare bron
te Batavia verneemt Reuter, dat
in de brief van Moh. Hatta, die
Minister Stikker meebrengt naar
Nederland, een compromis-over
eenkomst wordt voorgesteld, af-
Het treinverkeer met de bui
tenwijken van de stad ondervindt
geen hinder van de staking. De
post-, telefoon- en telegraafdienst
werkt normaal.
In sommige delen van Parijs
zijn gas, water en stroom afge
sneden.
De autobussen rijden practisch
niet en de ondergrondse treinen
loop is zeer onregelmatig.
Talrijke taxi's zijn Zaterdag
ochtend in de garage gebleven.
Naar het persbureau A.F.P. be
richt, vuurden demonstranten Za
terdagavond schoten af op de
Franse politie tijdens ongeregeld
heden te Puteaux en Surèsnes,
buitenwijken van Parijs. Volgens
A.F.P. werden de schoten door
stakers gelost, doch ooggetuigen
deelden Reuter later mede, dat de
politie deze schoten loste. 17 Po
litiemannen en 10 stakers werden
gewond. Verschillende stakings
leiders der vakverenigingen zijn
te Parijs gearresteerd. Een gerech-
lijk onderzoek inzake deze gebeur
tenissen is begonnen.
toen deze in Januari 1947 Mos
kou bezocht. Hp werd door de
v eldmaarschalk uitgenodigd, naar
Engeland te kompn en aanvaardde
die uitnodiging. Zijn voorgeno
men bezoek werd echter uitge
steld wegens ziekte en nadkn
niet gebracht. Het vorig jaar
werd hij benoemd tot vice-minis
ter van de strijdkrachten, als op
volger van maarschalk Boelga-
nin. Maarschalk Wassilevsky zal
eerste onder-minister voor de ge
wapende macht blijven, welfke
functie bij gelijktijdig met die van
chef van de generale staf be
kleedde.
Van generaal Sjtemenko is bui
ten de Sowjet-Ünie weinig he
kend. Tot nu toe had hij de rang
van Ikolonel-generaal en diende
hü als plaatsvervangend chef van
de generale staf. In 1944 ontving
hii' de orde van Soewarof.
De Britse Prinses Elizabeth
heeft het leven geschonken aan
een zoon.
De geboorte hegft plaats gehad
om 21 uur 14 min. Gmt. Moeder
en kind maken het goed.
De Hertog van Edinburgh, de
echtgenoot van de Prinses, wacht
te met Koning George en Konin
gin Elizabeth buiten het vertrek.
Sinds 1886 is geen Prinsje in
het Buckingham Paleis geboren.
Zijn titel zal zijn: Zijne Koninklij
ke Hoogheid Prins van Edinburgh.
De Prinses is 22 jaar oud. Haar
echtgenoot heeft de leeftijd van
27 jaar. Het Prinsje is 11 maan
den en 26 dagen na het huwelijk
van de Prinses en de Heftog van
Edinburgh ter wereld gekomen.
De Minister van Binnenlandse
Zaken werd onmiddellijk op de
hoogte van de geboorte gesteld,
die daarop de officiële mededeling
aan de deur van het Ministerie
van Binnenlandse Zaken sloeg.
Direct werd een telegram aan
de Lord Mayor van Londen ge
zonden, die als eerste burger van
de hoofdstad het recht heeft het
nieuws dadelijk te vernemen.
Na Prinses Elizabeth zelf, komt
de thans geboren Prins in aan
merking voor de Britse Troon. In
het Buckingham-Paleis is de vol
gende officiële mededeling ge
daan: „Hare Koninklijke Hoog
heid Prinses Elizabeth. Hertogin
van Edinburgh, heeft om negen
uur veertien 's Iiamiddags op
voorspoedige wijizel het leven ge
schonken aan eeli zoon Hare
Koninklijke Hoogheid en Haar
Zoon maken het goed."
Sir Allan Lascelles, privé-secre-
taris van de Koning, deelde het
nieuws per telefoon mee aan het
Kabinet. In gereedliggende tele
grammen vulde hij het ontbreken
de woord In Deze telegrammen
zijn onmiddellijk verzonden aan de
Gouverneurs-Genesaal Ovei-zee.
hankelijk van de bereidheid van
bet Nederlandse kabinet om de
onderhandelingen te hervatten
door bemiddeling van de C. V.
G. D., op de formeel aanvaarde
basis van de Amerikaanse, mon
deling gedane, voorstellen. Naar
verluidt wordt in de brief voor
gesteld, dat vóór 1 Januari a.s.
de Nederlanders en de Indone
siërs ministers zouden benoemen
voor een federale interim-rege
ring, die voorbereidingen zou
moeten treffen ^oor de verkiezing
van een constituërende vergade
ring binnen ongeveer zes maan
den, De interim-regering zou
dan verantwoordelijk zijn aan dit
Lichaam, dat een grondwet zal
opstellen voor de verenigde staten
van Indonesië en de onderhande
lingen met de Nederlanders zal
voeren voor de instelling van een
Nederlands-Indonesische Unie.
De souvereiniteit over Indone
sië zou gedurende de interim-pe
riode blijven berusten bij de Ne
derlandse hoge vertegenwoordi
ger van de Kroon, doch de inte
rim-regering zou de facto het be
stuur in handen hebben.
De C.V.G.D. zou worden terug
getrokken na de totstandkoming
van de interim-regering.
Communistische [opmarsjgaat voort
De dienst voor legercontacten
meldt:
De opmars van communistische
troepen ten Noorden van het
Lavvemassief wordt voortgezet.
Nadat enkele dagen geleden de
plaatsen Soemberdpedjo, Djam-
bean en Djokorogo, alle gelegen
ter hoogte van Ngrambe, waren
bezet, zijn de communisten door
gestoten naar Walikoekoen aan
de spoorweg Solo-Madioen. Vol
gens de laatste berichten bevon
den de communisten zach bij. Ge-
tas en Ngambong in opmars in
de richting van Tjepoe. Hun
sterkte wordt van republikeinse
zijde geschat op vier bataljons en
de bewapening zou ongeveer 3000
karabijnen bedragen. Een ander
bericht meldt echter, dat zich ook
ten Noorden en ten Zuiden van
bet Lawoegebergte nog steeds
communistische troepen bevin
den. Het communiqué van de
dienst voor legercontacten maakt
voorts melding van actie van de
republikeinen tegen communis
tische troepen, welke actie olaats
heeft in het gebied ten Zuiden
van Rembang.
De politieke commi&ie heeft
Zaterdag het Sowjet-voorstel tot
een vermindering van de bewa
pening met een derde, met 36
tegen 6 stemmen bij 7 onthoudin
gen verworpen.
In 'de politieke commissie van
de - v. N. is het debat over
de Sovjet-ontwapeningsresolutie
voortgezet.
Wsjinsky heeft geantwoord op
de gisteren door Hector McNeil
(Engeland) en Federiclt Osborn
(V. S.) op deze resolutie gele
verde critiek.
Wysjinsky zei dat een voorstel,
„zo vaag en leeg" was als het
Westerse, voor de Sovjet-Unie niet
genoeg was. Er werd niets naders
gezegd over de bevoegdheden,
rechten en prerogatieven van het
controle-orgaan. ,,Is het daarom
niet wat veel gezegd", aldus de
Volgens de Republikeinse zen
der, de „Voice of free Indonesia"
heeft Dr. Leimena, de voorzitter
der Republikeinse veiligheidscom
missie, in een verklaring tegen
over de pers het volgende gezegd:
„De vrijheid, de democratie en
de vriendschap tussen Indonesië
en Nederland kunnen worden ge- -
red, indien ceide partijen er .zich
van bewust zijl, eat iedere over
eenkomst dient te zijn gebaseerd
op het „geven en nemen".
De heer Leimena gaf een uit
eenzetting van de gebeurtenissen
der afgelopen drie jaren, waarin
het Indonesische volk veel leed
heeft ondervonden, de opbouw van
Indonesië ten zeerste werd ge
stagneerd en het leven van het
Nederlandse volk en de opbouw
in Nederland ten zeerste werden
beïnvloed door het geschil in In
donesië. Leimena wees op het
belang van de wereld b(j de eco
nomische opbouw van Indonesië
en achtte het voor de wereld
eveneens van belang, of Indonesië
bolwerk der democratie zal wor
den aan een „brug" voor het tota
litarisme.
„Indien", zo zeide hij, „er een
overeenkomst zal worden bereikt,
zal het eerste werk zijn, geheel
Indonesië te herenigen onder een
nationale regering, die zodanig
dient te zijn samengesteld, dat zij
zowel in het binnen- als in het
buitenland wordt beschouwd als
het symbool van de Indonesische
nationale gedachte en als een be
wijs van de vaardigheid van het
Indonesische volk om zichzelf te
besturen. In deze regering die
nen personen zitting te hebben,
die genoegzaam blijk hebben ge
geven van trouw aan de idealen
\an vrijheid en democratie, die in
het volk van Indonesië leven".
Leimena vervolgde: indien er
geen overeenstemming wordt be
reikt, is één ding zeker: dat de
Republiek haar vrijheidsstrijd voor
geheel Indonesië zal voortzet
ten met gebruikmaking van alle
beschikbare middelen. Maar dan
zou er de grootste verwarring
ontstaan en de haat tegen het
Nederlandse volk zou ongekende
afmetingen gaan aannemen".
Reuter seint over deze verkla
ring nog het volgende: Door
waarnemers te Batavia wordt de
verklaring van Dr. Leimena be
schouwd als een boodschap op het
laatste ogenblik aan het Neder
landse en het Indonesische volk.
die in afwachting verkeren van
het Nederlandse kabinet, waarin
de brief van Moh. Hatta, die Mi
nister Stikker meebrengt naar
Nederland, een onderwerp van be
spreking zal vormen.
Naar het persbureau Belg a
meldt heeft de douane aan de
NederlandsBelgische grens een
bende smokkelaars betrapt en
duizenden pakjes sigaretten en
een tiental herencostuums in be
slag genomen.
Zondag is de nieuwe „Roe
land," die de oude „Klokke Roe
land" In het Gentse Belfort zal
vervangen, feestelijk door het ge
meentebestuur van Gent In ont
vangst genomen.
In Malakka is een Dakota,
die op zoek was naar een neer
gestorte Spitfire eveneens om
laag gestort. Men vreest, dat de
bemanning van beide toestellen
om het leven is gekomen.
Sovjet-afgevaardigde.", dat de
Sovjet-Unie tegen werkelijke in
ternationale contröle is Het
voorstel is bedoeld om de reactie
op de Sovjet-resolutie tot ontwa
pening met een derde door de
grote mogendheden te camoifle-
ren voor de millioenen en millioe-
ren mensen die niets meer dan
vrede willen".
Hij verklaarde dat Dr. Bramug-
lia, de waarnemende voorzitter
van de Veiligheidsraad, hem had
meegedeeld, dat Engeland en de
Ver, Staten overeenstemming
over Berlijn hadden verhinderd
door het voorstel van de z.es „neu
trale" leden van de Veiligheids
raad te verwerpen. „Hoe kunnen
wij met u samenwerken", aldus
Wysjinsky; „wij stellen een-rege
ling voor, iedereen aanvaardt die
en u verwerpt haar".
De Sovjet-afgevaardigde wilde
do Vrijdag door de Britse afge
vaardigde Hector McNeil ge
vraagde cijfers over de Russische
strijdkrachten niet verstrekken.
„Dat gaat u niet aan", zei hij.
In anwoord op het Westerse
verzoek om mede te delen, welke
vorm van contröle de Sovjet-Unie
zou willen aanvaarden op de ont
wapening en de atoomenergie, zei
Wysjinsky: „Natuurlijk aanvaar
den wij controle. Maar wij willen
een controle, die onze economie
riet zou overleveren aan de plun
deringen van een internationaal
contróle-orgaan". Hij herhaalde,
dat zulk een orgaan slechts een
spionnagebureau zou zijn.
Rechter Bernard Frankrijk
van het internationale tribunaal
voor oorlogsmisdaden te Tokio
heeft in een minderheidsoordeel
velling verklaard, dat Tojo en de
24 andere berechten slechts mede
plichtigen zijn en dat Keizer Hiro-
hito voor het tribunaal gebracht
had moeten worden.
Tojo en zes anderen werden tot
de dood door de strop veroordeeld,
zestien der beschuldigden werden
tot levenslange gevangenisstraf
veroordeeld, één tot 20 jaar en
één tot zeven jaar.
Bernard adviseerde vrijspraak
van alle beschuldigden en zeide:
„de werkelijke schrijver van de
Japanse oorlogsverklaring is aan
alk vervolging ontsnapt."
Uit het dagboek van de Japan
se vroegere zegelbewaarder zeide
Bernard, dat de Keizer diens raad
tot voorzichtigheid in de wind
sloeg en besloot liever te luiste
ren naar de Minister van Marine
en de chef van de generale staf
van de Marine. (De zegelbewaar
der, Kiotsji Kido werd tot levens-
Jarg veroordeeld.)
Bernard zeide eerst van plan te
zijn geweest te zwijgen. Met het
oog op de billijkheid tegenover de
beschuldigingen achtte hij het
echter zijn plicht zijn opvattingen
uit te spreken.
Prof. Röling (Nederland) was
het eens met de zes doodvonnis
sen, doch meende, dat Sjoenrokoe
Hata, Koki Hirota en Koitsji Ki-
d> (levenslang), Mamoroe Sjige-
mitsoe (7 jaar) en Sjigeniroe To
go (20 jaar) hadden moeten wor
den vrijgesproken. Daarentegen
hadden volgens Prof. Röling Ta-
kazoemi Oka, Kenro Sato en Hi-
rosji Osjima ter dood veroordeeld
moeten worden.
Het feit, dat de Australische
voorzitter van het tribunaal, Sir
William Webb, Keizer Hirohito
een „leider in de misdaad" heeft
genoemd, heeft in sommige poli
tieke kringen geleid tot bespre
king van de mogelijkheid van
troonsafstand door de Keizer.
Leidende Amerikaanse func
tionarissen hebben nog geen com
mentaar geleverd, maar niet-offi-
cieel is gemeld, dat zij het niet
met Sir William eens zijn.
De Britse mening zou zijn, dat
de tegen Kido uitgesproken le
venslange gevangenisstraf en de
aanval van Sir William op <je
Keizer de kwestie van de troons
afstand onvermijdelijk op de spits
zouden drijven.
Over het lot van ex-premier
Tojo en de 24 andere Japanse
oorlogsmisdadigers zal in laatste
instantie worden beslist op een
22 November te houden vergade
ring van Generaal Douglas
MacArthur de Geallieerde opper
bevelhebber en de hoofden der
verschillende Geallieerde missies
Het wordt waarschijnlijk geacht,
dat deze vergadering een verzach
ting van tenminste enkele der
zwaarste straffen zal aanbevelen.
