Een Noord-Atlantisch pact Md PP De besprekingen van Montgomery AKKERTJES De toestand in De Berlijnse burger ademt ruimer... over het dode punt heen" ZATERDAG 13 NOVEMBER 1948. Politiek beleid der Regering goedgekeurd Senator Vandenberg over buitenlandse politiek te 's-GRAVENKAGE GRATIEVERLENING Het communiqué van NATSIR Last van zenuwen Incident in Brits Lagerhuis De huidige situatie in de stad ®e iocslonJ Sn Salcsltna De woningbouw in Zeeuwsch-Vlaanderen Sinterklaas, banketbakker en de Minister Staking van havenarbeiders in Amerika Onderhoud tussen Follick en Franco Frankering bij Abonnement: Terneuzcn LEESVERWACHTING medegedeeld door het K. N. M. I. te De Bilt, geldig tot Zaterdagavond. Tamelijk koud. Zwakke tot matige wind tus sen Oost en Zuid. Half tot zwaar bewolkt, droog en ta melijk koud weer. DE VRIJE Onder Redactionele leiding van P. L. D. J. van Oeveren Redactie-adres: Noordstr. 55-57, Temeuzen Tel. 2510 - Na 6 uur 2073. Hoofdagentschap voor West Zeeuwsch-Vlaanderen Willemsweg 83, Schoondyke Telefoon 49. Uitgave Stichting „De Vrije Zeeuw" Verschijnt dagelijks 4e Jaargang No- 962. Drukkery N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen Advertentieprijs: per mm 10 ct.; minimum per advertentie 1,50. Inzending advertenties tot des namiddags 4 uur Rubriek kl. advertenties: 5 regels 60 ct.; iedere regel meer 12 cent. Ver melding: Brieven onder nr. Bureau van dit Blad 10 cent meer. Abonnementsprijs ƒ3,25 per kwartaal. ZON EN MAAN 3 948 Zon Maas Nov. Opk. Ond. Opk. Oud. 13 7.56 16.52 15 46 3.55 14 7.58 16.51 15.57 5.07 15 7.59 16.49 16.10 6.22 16 8.01 16.48 16.27 7.40 17 8.03 16.47 16 50 9.01 18 8.05 16.45 17.24 10.21 19 8.06 16.44 18.13 11.34 20 8.08 16.43 19.19 12.32 21 8.10 16.42 20 39 13.15 22 8.11 16.40 22.06 13.44 23 8.13 16.39 23.34 14.05 Indien Gij de vrede wilt, bereidt U dan voor ten oorlog. Deze spreuk heeft nog niets van de oude waar de verloren. Het tegendeel is veel eer waar. Want de huidige mecha nisatie van de wapens brengt steeds meer mede, dat het land, dat zich niet behoorlijk voorbe reid heeft tegenover een tegen stander, die dit wèl deed, een be langrijk^ nadeel in te halen heeft. En in afgelopen wereldoorlog in wel gebleken, dat een achter stand in bewapening dikwijls niet meer in te halën is, dank zij de snelheden, waarmede vijandelijke gemotoriseerde, en door sterke vliegtuigformaties gesteunde, le gers oprukken. Op een dergelijke manier werden immers grote lan den als Polen en Fankrijk versla gen en bezet vóór zij gereg- nheid hadden hun bewapening op peil te brengen en aan" te passen aan de nieuwe ©isen des tijds. Door nu eigen bewapening te verwaarlo zen lokt men als het ware de aanval van een agressieve mo gendheid uit. In een dergelijke toestand be vindt zich West-Europa opnieuw. Natuurlijk ware het te verkiezen, indien men alle bewapening kon afschaffen en door toepassing en naleving van door alle Staten op gestelde en onderstreepte inter nationale rechtsregels de vrede, de orde en rust in de wereld zou kunnen handhaven. En hoewel de mens naar dit ideaal met alle kracht moet blijven streven, is het een ieder, die met beide benen op de aarde staat, duidelijk, dat de mensheid nog verre van een dergelijke toestand af Is. De gang van zaken in de U.N.O.. io de Veiligheidsraad en in alle vergaderingen en commissies, wkartn Oostelijke en Westelijke afgevaardigden steeds weer vol komen tegengestelde standpunten innemen, en daarnaast de ver schillende brandhaarden, waar de tegenstelling Oost -West tot uiting komt, bewijzen dagelijks hoe gespannen de internationale situatie is. Dat West-Europa zich onder deze omstandigheden op het eng ste voorbereidt, is niet meer dan haar plicht. Ingezien werd hierbij, dat de West-Europese landen al len alleen te zwak zouden zijn om een eventuele aanval te weer staan Dit was derhalve de oor zaak van bet Pact van Brussel waarbij Engeland, Frankrijk en dc 'Benelux landen een homdge- nootschap sloten. Economische en militaire samenwerking tussen de vHf landen was het doel van deze West-Europese Unie. Gehoopt werd, datnog meerdere landen zich hierbij zouden aansluiten. Sedert het afsluiten van dit ook voor ons land zo hoogst belang rijke verdrag waar in de Neder landse Pers zeker te weinig aan dacht aan is besteed, daar ons lot nu verbonden Is met het lot van onze buurvolkeren, hebben de vjjf partners niet stil gezeten. De Ministers van Buitenlandse Zaken, van Oorlog en hoge militaire OOST-INDONESHt. Nagenoeg de voltallige volks vertegenwoordiging van Oost-In- donesië beeft met algemene stem men het politiek beleid van 't ka- hinet-Anak Agoeng Gde Agoeng goedgekeurd, nadat tevoren de voorzitter van de nationale frac- Me, de voorzitter van de progres sieve fractie (Monoimutu) de Oemboe Toengo Billi van Soem- ba dit beleid steunden. Vervol gen» werden twee moties inge diend. De premier vroeg na voorlezing der moties nadrukke- Ijjk of deze in verband stonden met het politieke beleed, hetgeen door de indieners ontkend werd. De eerste motie stelt vast, dat de rondetafelconferentie te Den Haag met de Nederlandse Rege ring slechts een karakter van overleg en dus niet bindend is voor Oost-Indoneslë. Deze motie zegt verder: Deelneming van de Republiek aan de federale inte rimregering wordt door Oost-In donesië beschouwd als belangrijke voorwaarde voor het verzekeren van rust en orde in Indonesië en voorts voor de eenheid van Indo nesië bij de Stichting van de Ver enigde Staten van Indonesië. De tweede motie overweegt de wenselijkheid, dat bij bet aanwe zen van candidaten voor de fede rale-interim-regering overleg ge pleegd wordt tussen de regering en het parlement, aangezien het regeringsbeleid in Indonesië in overgangstijd afhankelijk is van personen, die in de federale-inte rim-regering zitting zullen ne men. Behandeling van de moties geschiedt over enkele dagen. Senator Arthur Vandenberg, de republikeinse voorzitter van de Seraatcommissie voor Buitenland se betrekkingen, heeft verklaard, «tat de Sowjet-Unie niet moest denken, dat de verkiezingsover winning van President Truman een verzachting- van de Ameri kaanse buitenlandse politiek be tekende. „Het volk", aldus Van denberg, „heeft zich met onge veer 47 millioen tegen 1 millioen Uitgesproken voor een door twee B&rtijen geleide buitenlandse po litiek. Molotof heeft zich kenne- Hjk verrekend met de invloed van #e verkiezingsuitslag op die poli tiek". autoriteiten, voerden besprekin gen om de bepalingen van hst verdrag uit te werken en uit te voeren. Hoewel velen de vooruitgang, die er gemaakt is om tot Weste lijke eenheid te komen, niet zul len bespeuren, en vinden, dat het met het oog op het dreigende ge vaar, veel te langzaam gaat, mag h'er toch wel eens gewezen wor den op het verbazingwekkende feit, dat, terwijl er verleden jaar i.og niets was, er thans een Mar shall-hulpplan functionneert, een permanente commissie van de zestien Europese landen, die deze hulp ontvangen, en een West- Europese Unie, die binnenkort uit gebreid zal worden tot een defen sief Noord-Atlantisch Verhond. Het Russische systeem van het traineren der onderhandelingen de politiek van onwil om met her Westen tot overeenstemming te komen en het steun geven aan onrustzaaiers, die het herstel var Europa moeten trachten tegen te houden, heeft de stoot tot deze samenbundeling van Westerse krachten gegeven. Tegenover de Russische houding past slechts 't spreekwoord „Eendracht maakt macht." Het militaire gedeelte van het Pact van Brussel zou moeilijk op dit ogenblik te verwezenlijken zijn, indien niet, evenals bij het economische deel, Amerikaanse hulp verkregen kon worden. Wat schiet men tenslotte op met het benoemen van een ge meenschappelijke militaire staf, wat heeft men aan een ge zamenlijke Opperbevelhebber en aan coördinatie van de vijf legers, vloten en luchtstrijdkrachten, in dien deze legers, vloten en lucht machten er zelve nauwelijks zijn en zij zonder behoorlijk materiaal zitten? Doch ook Amerika heeft mili tair belang- bij een goede verdedi ging van West-Europa. De econo mische hulp zou immers niets baten, als het gebied, dat op de been wordt geholpen, als een rijpe appel ln de Russische schoot zou vallen. Nog onlangs schreef een toon aangevend Amerikaans blad dat Amerika's grens ln midden-Duits- land ligt. In de Verenigde Staten was er dan ook reeds een sterke stroming, die veel voelde voor een verdedigingsblok voor de gehele Noord-Atlantische ruimte. Van daar dat het uiterst belangrijk Is, dat de vijf Ministers van Bui tenlandse Zaken der vijf Unie- landen, die op 25 en 26 October tc- Parijs bijeen waren, volledige overeenstemming hebben bereikt over het beginsel van een derge lijk Noord-Atlantisch defensief verbond, waar dan, naast de ge noemde vijf landen, ook de Ver enigde Staten en Canada toe zou den gaan behoren. Reeds waren er ln Washington Informele be sprekingen gevoerd, doch thans zullen de vijf tezamen een ont werp opstellen vooi een zodanig Verdrag. Dat hierbij genoegmoei- liikheden overwonnen moeten wor den, zal uiteindelijk geen bezwaar opleveren, daar de huidige ont wikkeling door een natuurlijke drang tot zelfbehoud wordt voor geschreven, die sterk genoeg is om oplossingen te vinden. Reeds besloot Amerika de legers der West-Európese landen opnieuw uit te rusten en voorts de be staande wapen-industrieën in En geland en Frankrijk krachtig te steunen De herkiezing van Tru man kan een en ander slechts verhaasten, hoewel ook Dewev een voorstander van de bestaande plannen was. Dat zich hij het Noord-Atlanti sche Pact nog meerdere landen zullen aansluiten, ligt eveneens von-r de hand Gedacht kan dan worden aan Portugal. Spanje en de Scandinavische Staten. Daar deze maal speciaal de mili taire zijde van de verschillende Verdragen is toegelicht, is de eco nomische en culturele ziWe van b.v. het Pact van Brussel verwaar loosd. doch ook hier wordt ge streefd naar een grotere eenheid ln het zo bedreigde West-Europa. Wilt Gij de vrede, bereidt U dan ten oorlog! De Westerse bescha ving, de drang naar vrijheid en de waarden van het Christendom kunnen slechts gered worden, als men de waarheid van dit gezegde erkent. West-Europa heeft het be grepen. Van de snelheid, waar mede de éénwording tot stand komt, zal afhangen of de vrede gered wordt. Na afloop van de besprekingen die L/ord Montgomery te 's-Gra- venhage heeft gevoerd, werd var. officiële zijde het volgende com muniqué verstrekt: „Gedurende het driedaagse be zoek, dat Veldmaarschalk Lord Montgomery of Alamein, voor zitter van het comité van opper bevelhebbers van de permanente verdedigingsraad der West-Euro pese Unie, aan Nederland heeft gebracht, zijn besprekingen ge voerd betreffende de problemen, die betrekking hebben op de mili taire aspecten, van het pact van Brussel. Veldmaarschalk Montgomery heeft een bezoek gebracht aan Minister-President Dr. W. Drees en aan de Minister van Oorlog en Marine ad interim, Mr. W F. Schokking. Verder zyn bespre kingen gevoerd met de Neder landse chefs van staven, waarbij de inspecteur-generaal der Ko ninklijke Marine en der Koninkl. Landmacht. Z. K. H. de Prins der Nederlanden aanwezig was. De veldmaarschalk werd vergezeld door Major-Gene ral Belchem en Lieut.-Colonel Tweedie. Bij K. B. is gratie verleend aan J. H. Loesberg, tot de doodstraf veroordeeld bij sententie van het Bijzonder Gerechtshof te 's Her togenbosch. De doodstraf is ver anderd in levenslange gevange nisstraf. L. nam op 4 October 1944 deel aan de overval op illegale wer kers, die zich met radiozenders in een boswachterswoning bij Rijsbergen (N.-B.) verscholen hielden. Deze actie staat bekend als „de overval op de Vloeiweide". Naar aanleiding van de aan kondiging van Mohammed Natsir volgens de republikeinse radio „Voice of free Indonesia" van Donderdagavond, dat beidie par tijen in principe een overeenstem ming hebben bereikt om de poli tieke besprekingen te hervatten, deelt men ons van bevoegde zijde mede, dat hiervan in Den Haag niets bekend is. Het bericht lijkt ook daarom niet waarschijnlijk wijl ook blijkens de mededeling Donderdag door Minister Drees in de Tweede Kamer gedaan de Nederlandse regering het standpunt blijft Innemen, dat geen politieke besprekingen kun nen worden hervat, vooraleer de nakoming van het bestand en; een spoedige hervatting van het goe derenverkeer bewerkstelligd zijn. Het trekt de aandacht, dat Mo hammed Natsir over deze twee essentiële punten niet heeft ge rept. Overigens wordt er nog op ge wezen, dat blijkens de mededelin gen van de heer Stikker zelf by zyn vertrek uit Batavia alleen spraké is van enige mogelijkheden tot overeenstemming, die nader ernstig overleg met het Neder landse kabinet vereisen. Na de bijeenkomst van de Mi nisters van Oorlog der yijf landen en naast de regelmatige bijeen komsten van het comité van chefs van staven en de arbeid van het permanente comité te Londen, zullen ook wederzijdse bezoeken der militaire autoriteiten in de toekomst meer voorkomen. Lord Montgomery bezoekt na Neder land thans België, Luxemburg en Frankrijk. De besprekingen in Den Haag werden gehouden in de aange name en openhartige sfeer, die kenmerkend is voor de groeiende militaire samenwerking in West- Europa. Speciale aandacht werd geschonken aan het aandeel, dat Nederland zou moeten en kunnen bijdragen in de West-Europese paraatheid. Tijdens zijn verblijf in ons land Is Veldmaarschalk Montgomery of Alamein ontvangen door H. M. de Koringin en Z. K. H. de Prins der Nederlanden en heeft met Lt.-Generaal Mr. H. J. Kruis en Major-General Blechem de lunch gebruikt op Paleis Soestdijk. Volgens een bericht in de New- York Times, afkomstig van de Haagse correspondent van dit blad, zou tijdens het overleg tus sen Montgomery en de Nederland se militaire autoriteiten gespro ken zijn over de mogelijkheid, dat de Nederlandse Minister voor m 0 duldeloze kwelling! Wanneer het is alsof Uw hoofd in een stalen band geklemd wordt, wanneer het bónst van de pi)n, wanneer migraine Uw leven vergalt,... Neem dan één of twee ..AKKERTJES"' en U voelt binnen een kwar tier de pijn van U afglijden. „AKKERTJES*" bestrifaen ólle pijnen snel II. en tekeri helpen direct! (Ingez. Med.) Oorlog om aanvullende credieten zal verzoeken ter dekking van de extra militaire uitgaven, die no dig zullen zijn om de Nederlandse verplichtingen aan de gezamen lijke defensies der vijf yerbonden West-Europese landen te kunnen nakomen. Volgens de correspondentie zou het grootste deel van deze extra credieten worden bestemd voor de aankoop van Britse militaire vliegtuigen. Verder zegt het be richt, dat de Nederlandse mili taire autoriteiten Montgomery zouden hebben laten weten, dat vóór 1952 geen Nederlandse troe pen beschikbaar kunnen worden gesteld voor de gecombineerde strijdkrachten der Westerse Unie. De legervoorlichtingsdienst te 's-Gravenhage heeft tegenover het A.N.P. de juistheid van dit be richt van de Haagse correspon dent ln de New-Yok Times ont kend. Mijnhardt's Zenuwtabletten helpen U er overheen. (Ingez. Med.) „Bereidt U 12 December a.s. op een invasie voor", zo luidde 'n waarschuwing, die de leden van het Lagerhuis Donderdagavond tijdens de debatten hebben ont vangen. Deze vlugschriften, in rode en zwarte hoofdletters met de hand geschreven, werden van de pu blieke tribune o ïlaag geworpen. Ir. verband met dit incident hebben een deurwaarder en een politieman een oude dame naar de dichtst bijgelegen politiepost ge bracht. Toen zij langs de pers tribune ging riep zij: ,,U zult aan mij denken, heren. Ik heb al mijn moed nodig gehad om dit te doen, maar ik houd van mijn land". Machtig troepeneenheden van de centrale Chinese regering wor den in .allerijl naar het Noorden van Nanking gedirigeerd voor een veldslag aan het grote kanaal met 80 000 mar; communistische troepen. Volgens een officiële woordvoerder te Nanking zouden deze versterkingen de opmars naar de hoofdstad tot staan kun nen brengen. Hel front van het grote kanaal ligt 110 km ten G. van Hhoctsjow. Lt.-generaal Teng Wen Ji de militaire woordvoerder der rege ring heeft toegegeven, dat onge veer 500.000 man communisten in het Noorden staan tegenover nu meriek zwakkere regeringsstrijd- I-rechten. Er zouden echter ver- sterkingen uit het Westen en Noorden op komst zijn en de re gering was overtuigd van de overwinning. Volgens neutrale berichten is de strijd aan het grote kanaal op het ogenblik het belangrijkst. Vier communistische legers van in totaal 80.000 man, die aan de Oos telijke oevers staan opgesteld trachten het kanaal over te ste ken. Daartegenover staan rege- ringsstrijdkrachtep onder gene raal Noeang Pai-Tsjao. Eén van zijn divisies zou in een omtrek kende beweging het kanaal zijn over gestoken en r'.e communisten in Je rug bedreigen. In militaire kringen te Nanking gelooft men, dat indien de slag om het grote kanaal voor de regering succes oplevert, het huidige communis tische offensief in centraal Chira tot staan zal zijn gebracht en een onmiddellijke bedreiging van Pangpoe en Nanking afgewend. Volgens generaal Teng Wen-Jl hebben de regeringstroepen in de eerste drie dagen van de slag om Hsoetsjow 30.000 man communis tische troepen buiten gevecht ge steld. Berichten van het front ge wagen van de nederlaag van 10.000 man communistische troe pen in het steenkoolgebied Tang sjan ten Westen van Hsoetsjow, terwijl in het Noorden de commu nisten nog steeds in de buurt van Tsjingantsji, 15 km van Hsoet sjow, zouden worden tegengehou den. In Sjanghai bespoedigen consu laire ambtenaren plannen voor de evacuatie van Engelsen. Ameri kanen in Noord-China werden ge waarschuwd dat indien zij niet wensten te blijven, zij terstond voorbereidingen moesten treffen om per schip uit Tientsin te ver trekken. In een circulaire van de Amerikaanse consul-generaal in» Tientsin werd medegedeeld, dat het volgende Amerikaanse schip op 19 November uit Tientsin zou vertrekken. Uit doorgaans goed inge lichte bron wordt vernomen, dat Canada en de Verenigde Staten aanstaande week besprekingen zullen voeren over de coördinatie van hun oorlogsindustrieën en over de uitwisseling van militair materieel. (Van de Berlijnse correspondent van het A.N.P.) Terwijl het kwik in de thermometer van Berlijn op bedenkelijke wijze het nulpunt nadert en een gure wind het laatste herfstloof van de bomen blaast, is er thans in de algemene stemming der bevolking een verbetering te bespeuren, die weliswaar nog niet met het woord optimisme kan karakteriseren, maar die als reactie op het wereldgebeuren wel de aandacht verdient. Het zijn voornamelijk drie rede nen, waarom de Berlijnse burger, ondanks de voorboden van de win ter, ruimer ademt. In de eerste plaats is zij het ook ln de vorm van oncontroleerbare geruchten iets doorgesijpeld van wat in de geheime vergaderingen van S.E.D.-functionarissen is bespro ken. De gedeeltelijk bekend ge worden politieke richtlijnen, welke de leiding» der S.E.D. op bevel van het Sowjet-Russische hoofdkwar tier aan haar functionarissen heeft doorgegeven, wijzen er op, dat een actie der Berlijnse communisten bij de gemeenteraadsverkiezingen van 5 December niet is te ver wachten. Naar wij in kringen der S.E.D. vernemen, zal de partij z'ch in de komende vier weken beperken tol het gebruik van legale middelen. Daartoe behoort o.a. een aanzien lijke verscherping van de bewa- Volgens een woordvoerder van het Egyptische Ministerie van Oorlog hebben Egyptische troe pen een tegenaanval ondernomen op Joodse strijdkrachten, die hen belegeren in het dorp Faloeja ten Noorden van Gaza, in Zuid-Pale- stina. Het aantal belegerde Bgyptenaren wordt door de Jo den op 1000 geschat. Volgens Arabische radioberich ten trekken duizenden Arabische vluchtelingen van Ramallah naar Jericho, op zoek naar voedsel en warmte. Deze plotselinge inva sie zou een ernstige overbevol king van Jericho veroorzaakt hebben. De vluchtelingen bidden en smeken het Arabische legioen om meer tenten. In welingelichte kringen te Tel Aviv acht men de te Amman de Transjordaanse hoofdstad geuite voorspelling, dat in Pales tina een vrede op handen is als „beslist voorbarig", zo meldt Reuter. In kringen van het Israëlische Minister e van Buitenlandse Za ken ontkent men, dat vredeson derhandelingen gaande zijn. Wel „Wij raken met het bouwen over het dode punt heen", aldus een opmerking van een der bur gemeesters uit Zeeuws-Vlaande ren, welk gebied wij tijdens de wederopbouw-persexcursie ook even doorkruisten. Ook hier is overal meer teke ning te zien in het herstel van de beschadigde huizen en in de nieuwbouw. Maar het zal nog veel tijd en krachtsinspanningen vragen. Problemen? Er zijn er nog vele. Klachten? Ook deze ont breken niet. Een der burgemees ters uit West Zeeuws-Vlaanderen vatte deze laatste als volgt sa men: De schattingen van de Rijksbijdrage voor de verwoeste panden is in het algemeen veel te laag; de vergoeding voor de sa nering van panden geeft niet de werkelijke vervangingswaarde, maar alleen een geschatte Rijks bijdrage, die daar ver bij ten ach ter blijft; voor de particulieren is de bouw in Zeeuws-Vlaanderen zeer bezwaarlijk, daar de bouw prijs hier hoger ligt dan in andere streken. In Breskens waren er 126 wo ningen in aanbouw. In totaal werden hier 527r Woningen ver woest. Het weggaan van arbei ders naar elders, die dus hier niet zijn ingeschreven, heeft een on gunstige invloed op het beschik baar gestelde woningvolume. Groede's burgemeester toonde ons enige vriendelijke nieuwe wo ningen. In deze gemeente werden er 69 geheel vernield. Daarvan zyn er thans 39 herbouwd. Hij toonde ons nog iets anders: 12 onder zand bedolven bunkers. Men heeft er heesters op geplant, een hertenkamp ingericht en men wil dit nieuw geschapen recrea tie-oord n<ig uitbreiden door er andere dieren onder te brengen. Ook een klein hotel hoopt men er te bouwen. „Kijk eens", zo druikte de bur gemeester zich uit, „het opruimen van deze 12 bunkers zou een uit gave van f 325.000 gevraagd heb ben. Thans hebben we een her tenkamp, enz. waarmee slechts 25.000,gemoeid waren, zodat wij 300.000,voor het Rijk ver diend hebben In de Gemeente Sluis ligt de wijze van herstel en nieuwbouw weer anders dan elders. In dit oude stadje werd ongeveer 60 verwoest. De bij een bombarde ment uitgebroken brand vernielde zeer veel. Men tracht thans bij her- en nieuwbouw de eigen sfeer van het stadje te behouden. Van daar, dat de nieuwe woningen zich zoveel mogelijk bij de oude trant moeten aanpassen. Men heeft dat gezocht in de vorm geving, in tal van details, zonder daarmee de woningbouw te ver kleinen of de prijzen op te voeren. Het gebrek aan hotels doet zich ook hier voelen. Sluis ligt kort bii de Belgische kust en trok al tijd veel Belgische bezoekers. Aan dat hotelprobleeim zal men aan dacht moeten besteden. Er zijn plannen het stadhuis te herbouwen. De reeds aangevan gen werden werden stopgezet in verband met het financierings probleem. Met de bouw van de Hervorm de Kerk wordt dezer dagen be gonnen. De bouwprijzen liggen hier ongeveer 45,tot 50, in verband waardoor de rege ringstaxatie door de burgemees ter te laag wordt geoordeeld. Het zijn enige problemen en enige klachten, die wij ook in an dere plaatsen min of meer hoor den. Maar er komt tekening in. Vooral ook in Zeeuws-Vlaande ren ligt het niet in de bedoeling dat de woningwetwoningen als zodanig blijven geëxploiteerd. Het dragen aan de oorlogsgetroffe nen. In verband hiermee verdient één punt de aandacht, dat in het bijzonder op Zeeuws-Vlaanderen betrekking heeft. Van ouds bestond hier een zeer klein woningtype. De volkshuis vesting lag hier bij veel andere streken ten achter. Men had er kleine woningen met een bedste de. Als men nu gaat bouwen vol gens de bouwverordening, dan komt men boven het vroegere kleine type. Die verbetering is noodzakelijk, maar zij brengt van zelfsprekend aparte moeilijkhe den. De mogelijkheid bestaat, dat het Rijk zich zal interesseren voor verbetering van het bestaan de type. De toestand In Zeeland. Hoe is thans de toestand van de wederopbouw en volkshuisves ting in Zeeland in enkele cijfers? In de laatste categorie had men 33.000 gevallen van gedeeltelijke of gehele verwoesting. Daarvan zijn nu 20.000 woningen totaal hersteld dat betekent, dat men hier practisch klaar is in deze zin, dat de bewoonbaarheid er geen schade ondervindt. In de tweede categorie had men 6000 gevallen. Hier werden 230 woningen hersteld of zijn in aan bouw. In de hoogste categorie telde men 5400 gevallen, daarvan zijn 900 woningen gereed of in aan bouw. Wat de nieuwbouw betreft zijn er sinds begin 1946 rond 1600 geeft men toe, dat „voelhorens zijn uitgestoken". Niettegenstaande dit meent men te Tel Avlv, dat een Israë lisch expert op gebied van Arabi sche aangelegenheden, Ellas Sas- soenen, te Genève in contact staat met afgezanten van Egypte, Transjordanië en mogelijk van de Libanon. De Israëlische Minister van Buitenlandse Zaken, Mosjé Sjertok, heeft Zondag, Genève aangedaan op weg naar Parijs. De Minister van Sociale Zaken heeft in een beschikking het vol gende bepaald: In banketbakkerijen niet te vens zijnde broodbakkeryen mogen in het tijdvak van 15 tot er met 27 November 3 948 manne lijke arbeiders van 18 jaar en ou der gedurende 11 uur per dag en ien hoogste 60 uren per week ar beid verrichten, zodanig, dat: a. Met uitzondering van de Za terdag, de arbeidstyd in zijn ge heel is gelegen tussen 7 en 20 uur; b Op Zaterdag de arbeidstijd in zijn geheel is gelegen tussen 7 en 22 uur, onder voorwaarde, dat in dien een arbeider op Zaterdag na 1? uur arbeid verricht, hij in de zelfde week hetzij op ten minste een andere werkdag na 13 uur, hetzij op Maandag voor 12.30 uur geen arbeid verricht. Op de dagen, waarop ingevolge deze vergunning langer dan 8V2 uur per dag arbeid wordt verricht, behoeft de arbeidstijd van een ar beider niet na ten hoogste 4Vi uur te worden afgewisseld door een onafgebroken rusttijd van, ten hoogste een half uur, onder voor waarde, dat zijn arbeidstijd tel kens na ten hoogste 5 uren wordt afgewisseld door een onafgebro- half uur. Zowel Amerikaanse als buiten landse schepen zijn betrokken bij de havenstaking, die de bedrijvig heid in de haven van New York heeft stilgelegd en zich dreigt uit te breiden naar andere havens van Portland (Maine) tot Hamp ton Roads (Virginia). De belang rijke havens Philadelphia en Bos ton, waar duizenden havenarbei ders zich bij de 10.000 stakende havenarbeiders van New Yorlr hgtTin6de1bedoefü^Fdeze"^^l5jjf^^j>^^1 .S'°^en' *veneens Uit San Francisco komen be richten, dat de eerste rechtstreek se onderhandelingen sedert het uitbreken van de zeeliedenstaking aan de Westkust op 2 September thans aan de gong zijn en er hoop bestaat op een spoedige overeen komst. De havenarbeiders in dat gebied verlangen een loonsverho ging van 15 cent per uur. De werkgevers hadden 10 cent per uur voorgesteld. woningen klaargekomen. Men verwacht, dat eind 1948 in totaal 2100 nieuwe woningen gereed zul len zijn. Voorts zijn er vele nieuwe wo ningen in uitvoering. In 577 ge vallen wordt die bouw door parti culieren gefinancierd. Men kent bi Zeeland twee types; woningen met een skelet van betonhouw en holle betonvloeren. De betonbouw wordt aan het oog onttrokken door baksteen. Voorts woningen volgens de elementbouiw. Ten be hoeve daarvan is er in Vlissingen pen fabriek, waar sintelbeton ge bruikt wordt, zodat de wanden kunnen „ademen". Wat de boerderijen in Zeeland betreft kan opgemerkt worden, dat er 800 werden verwoest Men kampt nu met moeilijkheden door het ontbreken van een financie ringsregeling. Begin Januari zul len er 125 gereed zyn. In 50 ge vallen zal men niet tot herbouw overgaan, daar de gedupeerden zulks niet wensen. king van de grens tussen Sowjet- Russlsch Berlijn en de Westelijke sectoren, waartoe ln de loop van Woensdag werd overgegaan, en waardoor het practisch niet meer mogelijk is zonder een speciale vergunning goederen van enige omvang uit de Oostelijke sector naar het Westen te brengen. Op meer dan 70 punten van de grens zijn controleposten gestationneerd, die de inhoud van passerende auto's en vrachtwagens en bagage van voetgangers onderzoeken. Transporten, waarvoor een uit voervergunning is verstrekt, moe ten langs een van de vijf hoofd straten worden geleid, waar even eens politie uit de Oostelijke sec tor een strenge controle uitoefent. Het hoofdbureau van politie heeft deze maatregel afgekondigd, om vooral elke aanvoer van brand stoffen naar West-Berlijn te ver hinderen. Zelfs geringe hoeveel heden kolen en briketten worden in beslag genomen. Voorts kon digde de S.E.D. een reeks massa- vergaderingen aan, die in de ko mende weken zullen worden ge houden. De demonstraties en pro testbetogingen, die aanvankelijk waren beoogd, zullen daartegen achterwege blijven. Vooral deze verandering in het program van actie der S.E.D. heeft de bezorgd heid der West-Berlijnse bevolking voor een communistische staats greep aanzienlijk verminderd. De tweede reden waarom de Berlijnse burgerij zich rustiger voelt moet worden gezocht in de nieuwe pogingen van de Argen tijnse Minister van Buitenlandse Zaken, Bramuglia, die na bespre kingen te Londen een nieuw plan zou hebben uitgewerkt om de Ber lijnse crisis op te lossen. Uit de verklaring van Bramuglia, dat hij zijn bemoeiingen „uitgaande van een nieuw gezichtspunt" wil her vatten, meent men te Berlijn te mogen concluderen, dat kwesties van de valuta en de blokkade niet als een geheel zullen worden be handeld, hetgeen Moskou gelegen heid zou bieden zonder verlies van prestige zrjn ontoegeeflijke hou ding te herzien. De verwachtin gen, die op deze overwegingen zijn gebaseerd, worden nog versterkt door het bericht, dat Triegve Lie, de secretaris-generaal der Ver enigde Naties zich speciaal met het vraagstuk der Berlijnse valu ta heeft bezig gehouden en van plan zou zrjn zich naar Berlijn te begeven om ter plaatse deze aan gelegenheid te bestuderen. In de derde plaats wint de mening, dat een ontspanning op til is, veld door het bezoek van v;er andere belangrijke interna tionale persoonlijkheden aan Ber lijn. De Britse Minister voor de luchtvaart Arthur Henderson en de Nieuw-Zeelandse premier Peter Fraser zrjn reeds aangekomen, de Amerikaanse Minister van Ver dediging James Forres tal en de Amerikaanse ambassadeur te Moskou Bedell Smith worden ver wacht. De uit deze reizen blijken de belangstelling voor Berlijn draagt er eveneens toe bii, dat de bewoners der Westelijke sectoren, ondanks de huidige ontberingen nieuwe moed in de toekomst zien. Tjjdens zijn bezoek aan Spanje heeft Dr. Follick, Brits Labour- pnrlementslid en gewezen profee- sor aan de universiteit te Madrid, een onderhoud van anderhalf uur gehad met Generaal Franco. Tij dens dit onderhoud, zo heeft Fol lick tegenover Reuter verklaard, had hy de verhouding tussen Spanje en West-Europa en, een eventueel herstel van de Spaanse monarchie besproken. „Tijdens mijn onderhoud", zo verklaarde Follick, „zeide ik, dat de gehele wereld met verlangen uitzag naar de terugkeer van Spanje tot normale tijden. Op de vraag van Franco wat lk hier onder verstond, antwoordde ik: de terugkeer tot de monarchie. Franco antwoordde hierop van plan te zyn de monarchie weder ln te voeren. Op de vraag wan neer antwoordde hij,, dat zijn ver houding tot de monarchie „zeer goed was". Follick had Franco voorgesteld een „symbolisch gebaar" tegen over de West-Europese mogend heden te maken waaruit zijn be doeling Spanje tot normale om standigheden te brengen zou blijken. Franco antwoordde hierop, dat niet hij de diplomatieke betrek kingen verbroken had, en dat het daarom niet aan hem was een dergelijk gebaar te maken. Zij, die de betrekkingen verbroken hadden, moesten dit gebaar ma ken. Follick had Franco gezegd een tamelijk lange samenwerking tussen hen, Franco en Don Juan te hebben waargenomen ter we derinvoering van een constitutio- r-eel stelsel in Spanje. Franco zou echter kunnen komen te overlij den voordat dit stelsel Ingevoerd was. Hierop had de caucilllo ge antwoord, dat regelingen getrof fen waren voor het geval hem iets zou overkomen.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1948 | | pagina 1