De toestand te Tjepoe
Na drie weken vtrqa&tw*.
STAKINGSONLUSTEN IN FRANKRIJK
De SCHOENENPRIJZEN
De Politieke Commissie der V.N.
MAANDAG 11 OCTOBER 1948.
Nieuwe infiltraties in
West-Ja va
Hin.-President Drees
Prins Bernhard in
Zweden
Frankering by Abonnement: Terneuzen
WEEKS VERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt g,eldig tot Maan
dagavond.
Weinig verandering.
Koude ochtend met aanvanke
lijk hier endaar nevel of mist,
die echter snel verdwijnt. Ove
rigens droog en tamelijk zon
nig weer met enkele overdrij
vende wolkenvelden. Zwakke
tot matige Z.-Oostel. wind.
's Middags vrij warm
DE VRIJE ZEEUW
4e Jaargang No- 933-
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.Vh Firma P. J. van de Sande Temeuzen
Advertentieprijs
per mm 10 ct.minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding Brieven onder
nr. Bureau van dlt^Blad
10 cent meer.
Abonnementsprijs ƒ3.25 per kwart*
Het Nederlandse leger in Indo
nesië maakt melding van „een
buitengewoon critieke situatie" te
Tjepoe, de oliestad in Noord-Oost-
Java, die in de strijd tussen de
republikeinse troepen en de op
standelingen driemaal van eige
naar is gewisseld.
Volgens dit legercommuniqué
zijn de opstandelingen in het be
zit van de stad en worden zij door
republikeinse artillerie bestookt.
Naar verluidt zijn aan beide zij
der 1000 doder, en gewonden te
betreuren De stad is zonder
voedsel en 30.000 vluchtelingen,
door de opstandelingen bedreigd,
trekken Oostwaarts naar Bodjo-
negcro, aldus het communiqué.
Mohamed Natsir, de republi
keinse Minister van Voorlichting,
beeft Vrijdag te Ljogaj de klacht
Uit het Republikeins gebied in
midden Java komende, hebben
bewapende infiltrerende benden
pogingen gedaan zich te verzame
len op de hellingen van de Goe-
noeng Sedakeling en de Goenoeng
Telagabodas (resp. 1650 eri 2200
m hoog, in het grensgebied tussen
West- en Midden Java), nadat het
in hef Regentschap Garoet gerui
me tijd rustig was" geweest.
Bij deze infiltrerende benden
sloten zich Republikeinne strijd
krachten aan. die indertijd geen
gehoor hebben gegeven aan de
order tot evacuatie. Bij het op
treden van Nederlandse troepen
werden deze benden zonder ver
liezen aan Nederlandse zijde uit
eengeslagen en de restanten na
men de vlucht naar de bossen op
de berghellingen.
Bij een latere poging tot reorga
nisatie ditmaal op de Oostelij
ke hellingen van het gebergte
traden wederom Nederlandse troe
pen op, waarbij aan de benden
verliezen werden toegebracht. De
Nederlandse troepen namen een
aantal wapens in beslag. Bij de
laatste actie waagden de benden
op een nacht de beschieting van
een Nederlands bivak en eenmaal
boden zij tegenstand. Overigens
zochten zij steeds hun heil in de
vlucht.
geuit, dat de Nederlandse bericht
geving over de opstand „ver
draaid" is.
Volgens een republikeins be
richt uit Djogja, aldus meldt Reu
ter nader, hebben de republikei
nen Tjepoe voor de tweede maal
op de opstandelingen veroverd.
De strijd heeft drie dagen ge
duurd, voor dat de stad voor de
vierde maal in andere handen is
overgegaan
Omtrent de toestand in Tjepoe
bericht Aneta, dat o.a. melding
wordt gemaakt van het uitbran
den van een grote tank voor ruwe
olie. De communistische troepen
gebruiken, naar gemeld wordt,
de bevolking als schild. Ongeveer
1000 doden en gewonden zouden
daarbij zijn gevallen. Ongeveer 30
duizend vluchtelingen zijn uit
Tjepoe naar Bodjonegoro vertrok
ken, aangezien sinds enige dagen
tc Tjepoe geen voedsel meer aan
wezig was.
Antara deelt mede, dat de rebel
len thans verjaagd zijn tot op een
af stand van 7 km van Tjepoe.
Volgens de Nederlandse dienst
legercontacten wordt Bondjone
goro rechtstreeks door de commu
nisten bedreigd. Grote concen
traties van communisten te Kli-
mo; halverwege Bondjonegoro en
Madioen, worden gemeld. Ook van
Rembang uit blijken communisti
sche troepen onderweg te zijn
naar Bondjonegoro. In Poerwo-
aagi woeden hevige branden en
te Wirosaro geschiedde een grote
ontploffing.
De dienst legercontacten deelt
nog mede, dat guerillabenden aan
vallen doen op de weg van Solo
naar Madioen. Ook ten Zuid-
Oosten van Djogja wordt een
snelle uitbreiding van de rode
opstand gemeld met' Wonosari als
middelpunt.
De republikeinse commandant
van Kedoe noemde de toestanj in
de districten Poerworedjo en Ke-
boemen zeer gespannen. De mili
taire commandanten in deze
districten werd bevolen de loyale
bevolking onverwijld te mobilise
ren ter handhaving van rust en
orde. In het status quo-gebied
ten Noorden en ten Westen van
Tjandiroto bevinden zich eveneens
communistische troepen.
Amir Sjarifoeddin zou zich naar
Patjitan, het communistische cen
trum aan de Zuidkust hebben be
geven, terwijl Moeso c s. naar Ka-
dangan in het Wiüsgebergte zijn
gevlucht.
1
(Van de correspondent van
het AN.P.)
Men is algemeen van gevoelen,
dat thans, na drie weken verga
deren van de V. N. de grote
kwesties, voorzover reeds in be
spreking gekomen, niet veel na
der tot 'n oplossing zijn gebracht.
De gebeurtenissen in het hoofd
kwartier van de V. N. werden in
de afgelopen week gedomineerd
door het debat over de Berlijnse
kwestie in de Veiligheidsraad, de
stroom van resoluties over het
Sowjet-Russisch ontwapenings
voorstel. Zowel de kwestie Ber
lijn als die van de atoomenergie
zijn thans, na de spectaculaire
behandeling ervan in het hoofd
orgaan van de V. N., in rustiger
omgeving gebracht.
Inzake de Berlijnse kwestie zijn
zes leden van de Veiligheidsraad,
die niet rechtstreeks bij de kwes
tie betrokken zijn, achter herme
tisch gesloten deuren pogingen
in het werk aan het stellen om
een manier te vinden om als be
middelaar te kunnen optreden
Men verwacht, dat deze bemidde
lingspogingen er op gericht zul
len zijn nieuwe rechtstreekse be
sprekingen in de raad der vier
Ministers van Buitenlandse Za
ken te stimuleren, waarbij men
zich echter wel realiseert, dat
een dergelijk ingaan, op de voor
stellen van Molotof slechts zal
kunnen geschieden na opheffing
van de „.blokkade van Berlijn".
Wat betreft de kwestie van de
atoomwapens wordt algemeen
aangenomen, dat het Sowjet-
Russisch voorstel een aanwijzing
betekent, dat de situatie, waarin
het werk van de commissie voor
atoomenergie is vastgelopen,
thans niet meer bestaat. Men kan
moeilijk zeggen, dat hiermede de
kwestie nader tot een oplossing
is gebracht.
De prefect van het departe
ment Meurthe et Moselle, Sama-
na, heeft in verband met de inci
denten in het hekken van Longwy
verklaard, dat 40 politie-agenten
met stenen en stukken ijzer zijn
gewond. Elf leden van de repu
blikeinse veiligheidscompagnieën
zijn naar het ziekenhuis overge
bracht. Hjj voegde er aan toe,
dat de republikeinse veiligheids
dienst, hoewel in de minderheid,
geen gebruik heeft gmaakt van
wapens.
De prefect zeide voorts, dat de
cokesinstallaties van de fabriek
verloren zijn en dat de nodige
herstellingswerken vijf tot zes
maanden zullen duren. Dienten
gevolge zullen honderden arbeiders
werkloos zijn en zal 16.000 ton
staai per maand verloren gaan.
Samana wees er op, dat de C.
G. T. en het Franse Verbond der
Christelijke arbeiders de inciden
ten afkeuren.
Tot besluit zeide hij: „Het gaat
hier niet meer om stakings-inci-
denten doch om het begin van
een opstand.. Die onlusten vallen
buiten het kader der eisen tot
loonsverhoging en zullen een pe
riode van werkloosheid tenge
volge hebben".
De C.G.T. heeft in het gebied
van Longwy tot een algemene
proteststaking opgeroepen. Voorts
is een oproep gedaan een massa
demonstratie te Longwy te hou
den.
De oproep tot algemene sta
king in het gebied van Longwy
werd gedaan nadat er door Fran
se leiders pogingen waren gedaan
de stakingsgolf tot stilstand te
brengen.
Br is een kabinetsvergadering
gehouden en Queuille, de premier,
heeft een onderhoud gehad met
vertegenwoordigers van de C.G.T.
Verschillende bladen zijn van
oordeel, dat een algemene sta
king bij de spoorwegen mogelijk
is. Thans wordt er slechts ge
staakt in plaatsen in Oost-Frank
rijk, doch in andere delen worden
i stemmingen gehouden omtrent de
vraag of eveneens gestaakt zal
j worden. De spoorwegmannen van
I het „Gare de l'Est" te Parijs
stemden Vrijdag voor een staking
en onder die van het „Gare Saint
Lazare" werd Zaterdag een stem
ming gehouden.
De staking van 24 uur onder de
zeelieden, waartoe de C.G.T. had
opgeroepen, werd Zaterdag be
ëindigd
De taxi-chauffeurs te Parijs,
die reeds vier dagen in staking
zijn, hebben het werk nog niet
hervat. Er zou Zaterdag een ver
gadering van hun verbond plaats
vinden. In het Noordelijke mijn-
gebied, waar ongeregeldheden bij
de cokesovens te Micheville voor
kwamen, was de nacht rustig.
Bij een treffen tussen stakers
en politie te Merlebach bij Metz
is, volgens te Parijs ontvangen
berichten, een man gedood en
werden voorts vier stakers ernstig
gewond en een zestiental licht ge
kwetst. Men meent, dat de gedode
persoon van Joego-Slavische na
tionaliteit is. Acht personen
werden gearresteerd, van wie vijf
Fransen, twee Duitsers en een
vrouw, wier nationaliteit nog niet
bekend is.
De botsing deed zich voor toen
verscheidene duizenden stakers,
die een demonstratie hadden bij
gewoond van de C.G.T., barrica
des vonden opgericht bij een mijn
schacht waarheen zij zich wilden
begeven. De politie zou traan
gas gebruikt hebben nadat de
stakers met stenen zouden heb
ben gegooid. Ook verschillende
manschappen van de politie en de
republikeinse veiligheidsdienst
werden gewond.
De Minister van Binnenlandse
Zaken, Jules Moch, is met spoed
naar Parijs teruggegaan van een
vacantiereis.
De zeelieden van de koopvaardij
en de havenarbeiders hebben Vrij
dag een symbolische staking ge
houden van 24 uur in geheel
Frankrijk. Er gingen geen sche
pen de havens uit. Vreemde sche
pen moesten zonder loods bin
nenkomen.
De taxichauffeurs te Nantes,
Bordeaux en Rennes hebben zich
aangesloten bij de staking van
bun Parijse collega's om hogere
benzinerantsoenen.
Te Troyes, 160 kilometer ten
Oosten van Parijs, zijn ongeveer
vijfduizend textielarbeiders in
staking gegaan.
In Noord-Frankrijk blijkt de
staking bij de mijnwerkers alge
meen, aldus meldt AFP nader
De requirering van het personeel
ten behoeve van de cokesovens,
waarvan de vuren bijna zijn ge
doofd, bleef zonder resultaat. On
danks een rondschrijven van de
CGT, waarin het onderhoud van
het materieel wordt bevolen, heb
ben de stakers zich aan het bevel
Na een bijeenkomst van het
Franse kabinet op Zaterdagavond
is medegedeeld, dat de regering
niet tot vordering van de mijnen
zal overgaan, zolang de beveili
gingsploegen, door de vakvereni
gingen gevormd, op hun post blij-
De Belgische afgevaardigde
zeide, dat er geheel geen rede
bestond om erg optimistisch te
zijn en de Amerikaanse en Britse
sprekers deden duidelijk uitko
men, dat zij de Sowjet-Russisehe
stap met vrijwel algeheel wan
trouwen 'beschouwden. De over
vloed van resoluties ten aanzien
van de kwestie der atoomwapens
heeft het instellen van een spe
ciale subcommissie nodig ge
maakt, welke pogen moet deze
voorstellen te coördineren voor
nadere behandeling in voltallige
vergadering.
Wysjinsky poogde de wereld
ervan te overtuigen, dat het ab
surd was te menen, dat de leer
stellingen van Lenin een overeen
komst tussen de communistische
en niêt-communistische wereld
zouden uitsluiten.
Echter is het falen van de al
gemene vergadering om de weg
te effenen naar een dergelijke
overeenkomst gelbleken uit het
feit, dat van Mexicaanse zijde een
resolutie werd ingediend, waarin
op de grote mogendheden een be
roep wordt gedaan de pogingen
tot het overbruggen van geschil
len en het vestigen van een duur
zame vrede te hernieuwen.
Ook het werk der andere com
missies is tot nog toe in een be
ginstadium gebleven. In de eco
nomische en trustschapseommis-
sies werd de aandacht gevestiisrd
on koloniale problemen.. De Ne
derlandse politiek ten opzichte
van Indonesië werd bij verschil
lende gelegenheden van Sowjet-
ziide aangevallen
De bespreking van de pream
bule van 3e verklaring van de
rechten van de mens in de com
missie voor sociale, humanitaire
en culturele aangelegenheden,
waarbij de Nederlandse gedele
geerde, Dr. Da Beaufort, zal voor
stellen tot uitdrukking te doen
komen, dat „de rechten van de
mens gebaseerd zijn op de ver
houding van de mens tot God en
's mensen onsterfelijke bestem
ming", is uitgesteld tot nadat
men het over alle dertig artikelen
van de verklaring eens geworden
zal zijn.
De juridische commissie is nog
steeds bezig met de eerste artike
len van de overeenkomst betref
fende genocide.
Het Ministerie van Economi
sche Zaken deelt ons het volgende
mede
De hier en daar blijkbaar cir
culerende geruchten, als zou een
belangrijke stijging van de schoe-
nenprijzen zijn te verwachten, zijn
ten enenmale uit de lucht gegre
pen Zodanige stijging is in de
toekomst geenszins te verwach
ten. De geruchten zijn waarschijn
lijk ontstaan door de plannen tot
aanpassing van de prijzen van in
landse huiden, aan die van ge-
importeerde huiden, teneinde al
dus de subsidie op het vee te ver
minderen zonder verhoging van
de prijs vour rundvlees.
Aangezien de industrie echter
het gehele jaar voornamelijk reeds
duurdere buitenlandse huiden
heeft verwerkt, zal deze aanpas
sing weinig verschil maken en
behoeft men zich dus, in dit op
zicht, voor de schoenenprijzen niet
bevreesd te maken.
Gezien het ruime aanbod van
schoenen heeft men in de kringen
van handel en industrie zelfs
reeds om opheffing der prijsvoor-
schriften verzocht, omdat men op
een daling der schoenenprijzen
rekent. Zolang echter niet onom
stotelijk vaststaat, dat bij vrij
lating de prijzen zullen dalen,
blijven de prijsvoorschriften ge
handhaafd.
De bijeenkomst van de politieke
commissie had Zaterdag plaats
onder voorzitterschap van Spaak
(België).
Het debat over het verbieden
van de atoomwapens en de beper
king van een derde van de bewa
pening van de strijdkrachten der
vaste leden van de Veiligheidsraad
wat door de Sowjet-Unie werd
voorgesteld, werd voortgezet.
De eerste spreker was de Pool
se afgevaardigde.. Modzelewsky
beschuldigde de Verenigde Staten
van opzettelijk zaaien van angst
voor een oorlog, ten einde de leer
van Truman en het Plan-Marshall
te rechtvaardigen en de werkelijke
politiek van expansie te bemante
len".
Kjesselef, die vervolgens het
woord voerde, gaf als zijn mening
dat de na-oorlogse periode door de
Verenigde Staten gebruikt is „om
het machtsevenwicht in de gehele
wereld te veranderen".
Na Kjesselef sprak d,e Neder
landse afgevaardigde Dr Van Roy-
en. Hij gaf te kermen, dat naar
zijn ervaring veiligheid, ontwape
ning en controle immer samen
moeten gaan. Totdat er een doel
matige internationale controle be
staat, acht Dr Van Royen de
doctor honoris causa.
Eveneens ere-promotie
Paul Rijkers,
De Senaat der Nederlandsche
Economische Hoogeschool heeft
besloten aan de heer W. Drees,
Minister-President, en aan de
heer Paul Rijkens, Pres.-Dir. van
dc Lever Brothers en Unilever
N.V het doctoraat in de Econo
mische Wetenschappen honoris
causa te verlenen. De erepromo
ties zullen plaats hebben op Maan
dag 8 November a.s., de dies na-
talis der Nederlandsche Economi
sche Hoogeschool. De Senaat
heeft als promotor van de heer W.
Drees aangewezen Prof. Mr. C.
W. de Vries en als promotor van
de heer P. Rijkens, Prof. Dr. J.
Wisselink.
Z.K.H. Prins Bernhard is Zon
dagochtend met zijn Dakota van
Soesterberg opgestegen en enige
uren later op het vliegveld Brom-
ma bij Stockholm geland. De
Prins is vergezeld van de chef
staf van de inspecteur-generaal
Koninklijke Marine, Kapitein-lui
tenant ter Zee G. N. H. Baron van
Till. De Prins zal enige dagen in
Zweden vertoeven en zal in de
Zweedse bossen ter jacht gaan.
Vergezeld door Baron van Till zal
hij de wereldbekende Boforsstaal-
fabrieken bezoeken, waar* de Ma
rine zowel voor als na de oorlog
bestellingen heeft gedaan, ten be
hoeve van Nederlandse oorlogs
bodems.
VERDEDIGINGS
MAATREGELEN IN POLEN.
Volgens betrouwbare, doch niet-
officiële inlichtingen, zou de Pool
se Regering voorrang verleend
hebben aan het uitvoeren van de
fensiewerken in West-Polen. Naar
vernomen werd zou het Ministerie
van herkregen gebieden order ge
geven hebben alle vroegere Duit
se militaire installaties en „ob
jecten" in West-Polen te herstel
len en sneeuw- en regendicht te
maken vóór 20 December.
Naar voorts niet-officieel verno
men wordt, heeft het Ministerie
van Vervoer kortelings order ge
geven alle voorraden van spoor
wegmateriaal, welke niet van es
sentieel belang zijn voor het on
derhoud, terstond ter beschikking
van het leger te stellen.
BEWAPENING VAN DE
NOORSE KOOPVAARDIJVLOOT
Het te Oslo verschijnend blad
..Vaart Land" meldt vernomen te
hebben, dat plannen worden op
gesteld voor bewapennig van de
Noorse koopvaardijvloot. Aan de
defensie-commissie is het nemen
van verschillende maatregelen in
dit verban^ voorgesteld. Over het
tijdstip van eventueel uitvoeren
der plannen is niets beslist, aan
gezien dit een kwestie is, die door
het Parlement behandeld moet
worden.
Sowj etvoorstellen even effectief
als „de pogingen om een Duitse
ontwapening te verzekeren vóór
de tweede wereldoorlog".
De vertegenwoordiger van Gr.
Brittannië, Sir Hartley Shaw-
cros, verklaart, dat zijn delegatie
zich niet kan uitspreken over het
Sowjet-voorstel tot ontwapening,
alvorens de kwestie van de con
trole op de atoomenergie is gere
geld.. Hij deelde verder o.a. mede,
dat volgens zijn inlichtingen, die
hij betrouwbaar achtte, de bewa
pening der Sowjet-Unie sinds '39
twee-en-een-kwart maal zo groot
was geworden.
Uit naam van Syrië stelt Faris
el Choeri de commissie voor een
resolutie goed te keuren waarbij
de Veiligheidsraad wordt aanbe
volen zijn werkzaamheden voort
te zetten, door tussenkomst van
de commissie voor de klassieke
wapens, ten einde tot een oplos
sing te komen in overeenstemming
met art. 11 van het Handvest
over de ontwapening. Hij stelt
eveneens een resolutie voor,
waarhij de vergadering de leden-
staten zou uitnodigen de actie van
de Veiligheidsraad op dit gebied
te vergemakkelijken.
De volgende bijeenkomst is op
heden gesteld.
