Zitting van de Veiligheidsraad
NIEUWE SOWJET-NOTA
aan Westelijke Geallieerden
DINSDAG 5 OCTOBER 1948.
Sowjet-unie stelt
conferentieraad van
Ministers voor
De opstand in Peru
Geheimzinnige gerucliten
Frankering by Abonnement: Terneuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Dinsdag
avond.
Tijdelijke opklaringen.
Wisselende bewolking met aan
vankelijk, voornamelijk in de
kuststreken, nog enkele buien.
Vooral in bet binnenland koude
ochtend; in de middag onge
veer dezelfde temperatuur als
gistermiddag. Zw. tot matige
wind, meest uit N.-richtingen.
VRIJE ZEEUW
4e Jaargang No. 528.
Verschijnt dagelijks Drukkerjj N.V, Firma P. J. van de Sande Temeuzen
Advertentieprijs:
per mm 10 ct.minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertentie*
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 ct.iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
Het officiële Sowjet-nieuwsbureau Tass heeft de inhoud bekend
gemaakt van een nieuwe nota der Sowjet-Unie aan de drie
Westelijke Geallieerden.
In antwoord op de in gelijkluidende termen vervatte nota's der
regeringen van Engeland, Frankrijk en de Verenigde Staten over
de Berlijnse kwestie, overhandigd op 26 September, acht de Sow-
jat-regenng het, na kennisneming van de inhoud, noodzakelijk te
verklaren, dat de drie genoemde landen volledig verantwoord zijn
voor de in Berlijn ontstane toestand, aldus de Sowjet-nota. Het
Berlijnse vraagstuk bestond niet voordat de drie genoemde landen
begonnen een afzonderlijke geldhervorming in te voeren.
Ondanks de overeenkomst te
Potsdam hebben Amerika en En
geland een afzonderlijk econo
misch lichaam in de Amerikaanse
en Britse bezettingszone in het
leven geroepen.
De politiek der drie Westelijke
mogendheden werkt echter de
groei der anti-democratische na-
znstische elementen in de hand,
d:e tevoren verantwoordelijk wa
ren voor de agressieve politiek
vam het Duitse imperialisme.
Deze elementen hebben hun
°oP °P wraak niet opgegeven en
vormen niet alleen een bedreiging
voor de buurlanden doch voor ac
he el Europa.
de, laatste ,tijd, bijzonder in
verband met de uitvpering van
het plan-Marshall, is er werkelijk
/gevaar gerezen van de zijde van
een economisch oorlogspotentieel,
aat m Duitsland gevormd wordt.
Deze toestand vormt een schen
ding; van de overeenkomst van
Potsdam en is strijdig met de
neiangen van alle vredelievende
landen.
In de Sovjet-nota wordt de Lon-
dense conferentie over de toe
komst van Duitsland veroordeeld.
Daarna somt de nota de maat
regelen op, die de Westelijke mo
gendheden na de Londense confe
rentie getroffen hebben
Door de invoering van de Wes
telijke mark, was de Sovjet-Unie
gedwongen de Oostelijke mark in
te voeren. Hierdoor waren de
vervoersbeperkingen nodig gewor
den. Zonder de afzonderlijke geld-
hervorming zouden er geen ver-
voersbeperking nodig zijn ge
weest.
Door de unilaterale handelingen
in de Westelijke zëhes en de Wes
telijke sectoren van Berlijn en het
stichten van een afzonderlijke
staat, hebben de drie Westelijke
mogendheden het vier-mogend-
hedenbestuur zowel van Duits
land als Berlijn vernietigd.
Niettegenstaande dit, heeft de
Sovjet-regering geen bezwaar
gemaakt tegen de aanwezigheid
in Berlijn van bezettingstroepen.
Dit werd twee Augustus door
Premier Stalin tegenover de af-'
gezanten van Amerika, Engeland
en Frankrijk bevestigd.
Op deze bespreking had Stalin
voorgesteld, dat de vervoers
beperkingen opgeheven zouden
worden indien ter zelfder tijd de
Duitse mark uit de Oostelijke
zóne in (Berlijn ingevoerd zou
worden, terwijl de Westelijke in
Berlijn uit de circulatie zou wor
den genomen.
Indien de commandanten tot
overeenstemming konden komen
over de practische uitvoering van
maatregelen ter opheffing van
beperkingen op het gebied van
het vervoer en handel tussen Ber
lijn en de Westelijke zöines en het
verkeer met de Sovjetzóne, en een
gelijktijdige invoering van de
Oostelijke mark als enige valuta
in Berlijn, zouden deze maatrege
len uitgevoerd worden.
De commandanten, moesten 7
September rapport uitbrengen.
De maatregelen moesten dusda
nig zilndat in Berlijn de inwisse
ling. tegen Sovjet-marken één
tegen één kon geschieden. Alles
moest zo gereged worden, dat er
geen wanorde in de circulatie ont
stond of dat de stabiliteit van de
valuta aangetast werd. Voorts
moesten de commandanten het
eens worden over een handels
overeenkomst tussen Berlijn en de
Westelijke staten van Duitsland.
Verder moest voldoende geld be
schikbaar worden gesteld aan het
stadsbestuur en de bezettende
mogendheden.
Het spreekt van zelf, zo gaat
de nota voort, dat de verantwoor
delijkheid voor de uitgifte van de
Russische mark voor niemand
anders dan door het Sovjet-opper
bevel kan worden gedragen.
Niettemin, aldus de nota, heb
ben tijdens de onderhandelingen
te Berljjn de Westelijke comman
danten geëist, (jat zij toezicht zou
den uitoefenen op de uitgifte van
geld in de gehele Sovjetzóne.
Daardoor zouden zij ook het ge
hele economische leven in de Sov
jet-zóne controleren.
De Sóvjet-regering heeft stipt
vastgehouden aan de overeenge
komen richtlijnen van 13 Augus
tus, die voorzien in gelijktijdige
maatregelen In de vorm van op
heffing der transportbeperkingen
tussen Berlijn en de Westelijke
zónes, de invoering van de Duitse
mark van. de Sovjet-zö(ne als enige
valuta in Berlijn en de instelling
van een vierledige controle op alle
financiële maatregelen te Berlijn,
als aangegeven in de richtlijnen.
De Sovjet-regering, zo gaat de
nota verder, beschouwt de richt
lijnen nog steeds als een bevre
digende basis voor overeenstem
ming en, is ook tevreden over de
overeengekomen basis voor de
handel tussen de Sovjet-zólne en
de Westelijke zónes. Er bleef
nog' te regelen over de kwestie
van het toezicht op het vervoer
van handelsvracht en passagiers
langs de luchtroutes tussen Ber
lijn en de Westelijke zóhes. Met
hef oog op het bestaan van twee
verschillende valuta's in Duits
land was het duidelijk, dat het
Sovjet-opperbevel de garantie no-
d'g had, dat het luchttransport
niet zou worden gebruikt voor on
wettige valuta- en handelsopera
ties.
De Westelijke vertegenwoordi
gers hadden verklaard, dit in te
zien bij het onderhoud, dat zij 18
September met Molotof op het
Kremlin hadden en de Amerikaan
se vertegenwoordiger verklaarde
toen, volgens de nota, dat bevre
digende garanties van dien aard
gemakkelijk konden worden ver
kregen.
Als de regeringen van de drie
mogendheden deze verklaring
juist achten, zo zegt de nota, acht
de Sovjet-regering het heel goed
mogelijk deze kwestie op een we
derzijds aanvaardbare basis te
regelen. De onderhandelingen
mislukten, ondanks de onbedui
dendheid van de nog overblijvende
meningsverschillen, voor zover de
drie Westelijke regeringen wei
gerden zich te houden aan de
overeengekomen richtlijnen voor
de opperbevelhebbers.
Op 27 Augustus, aldus de Sov
jet-nota, werd overeenstemming
bereikt over' de tekst van een
communiqué, dat na afloop der
onderhandelingen zou worden ge
publiceerd.
De vertegenwoordigers van de
drie Westelijke landen verzeker
den de Sovjet-regering, dat de
Londense besluiten de mogelijk
heid van overeenstemming tussen
de vier regeringen betreffende de
instelling van één regering voor
geheel Duitsland niet uitsloten.
In de nota wordt o.m. de be
wering herhaald, dat de Westelijke
mogendheden trachtten „de vrije
hand te krijgen bij de in--en
export van goederen, waardoor
Berlijn zou worden tot een cen
trum van speculatie in geld en
goederen."
De nota spreekt ten sterkste
de Westelijke bewering tegen, dat
de Sovjet-autoriteiten, onrust in
Berlijn hadden aangemoedigd en
zegt dat de onrust uit West-Ber-
ujn is gekomen.
(De verklaring van de drie Wes
telijke regeringen dat de toestand
te Berlijn zich had ontwikkeld tot
een bedreiging van de internatio
nale vrede en veiligheid is volgens
de nota ongegrond
De nota zegt dan. dat als
iemand verantwoordelijk is voor
.de huidige toestand te Berlijn,
dit de drie Westelijke mogend
heden waren ie de onderhandelin
gen hadden doen mislukken.
Wat betreft het voorleggen van
de Berlijnse kwestie aan de Vei
ligheidsraad acht de U-SjSiR. het
nodig het volgende op te merken-
1. De kwestie van de toestand
Berlijn moet volgens artikel
107 van het handvest der V. N..
worden opgelost door die regerin
gen, die de verantwoordelijkheid
voor de bezetting van Duitsland
dragen. Zij kan niet aan de Vei-
Iigheisraad worden voorgelegd.
2. Dé verklaring van de rege
ring der V. S. dat een toestand is
ontstaan die een bedreiging voor
de internationale vrede en veilig
heid ZOU vormen is niet in over
eenstemming met de werkelijke
stand van zaken.
3. De Sovjet-regering stelt
v.0<?r'dat de overeengekomen
richtlijnen aan de opperbevelhêb-
bers worden erkend als een over-
eenkomst tussen de regeringen
van de U.S.SR., de V. S„ Enge-
-and en Frankrijk, 0p basis waar
van de toestand te Berlijn dient
te worden geregeld.
4. De Sowjet-regering stelt
voor dat de Raad van Ministers
van Buitenlandse Zaken wordt
bijeengeroepen om de kwestie van
de toestand in Berlijn te bespre-
ken, evenals de kwestie van
Duitsland als geheel in overeen-
stemming met de ^overeenkomst
van Potsdam.
Om HriD uur» cricfomnmJd/lorv ;n tt_;_
Om drie uur gisterenmiddag is
de Veiligheidsraad der V. N. bij
eengekomen om de discussie erf er
de Berlijnse kwestie te openen.
Voordat de zitting begon,
schudden de Sovjet-afgevaardig
den Wysjinsky en de Britse ver
tegenwoordiger Cadogan elkander
de hand en maakten grappen, zo
meldt Reuter.
De plaatsen voor het publiek
waren alle bezet; er waren vele
hoge gasten en diplomaten aan
wezig.
Daarna deelde Warren Austin
mee, dat hij bij die behandeling van
de Berlijnse kwestie niet zou pre
sideren. Hij zou Argentinië ver
zoeken de voorzittersplaats te be
kleden, nadat de agenda aange
nomen zou zijn. Echter zou hij
zelfs geen president meer zijn bij
c.e bespreking van de vraag, of de
kwestie op de agenda gezet zou
worden. Hij zou gebruik maken
van de regel, dat een land, dat
direct bij een zaak betrokken is,
het recht heeft het presidium over
te dragen aan het land, dat er
volgens de alphabetische volgorde
het dichtst hij staat. Daarom
drog hij het voorzitterschap over
aan Dr. Juan Atilio Bramgulia
van Argentinië.
Op het verzoek van Columbia
om de redevoeringen gelijktijdig
te laten vertalen in de vijf offi
ciële talen, protesteerde Frank
rijk, dat aandrong op het volgen
der gewone procedure: succes
sieve vertaling. België stelde
voor, dat belde methoden tegelijk
gevolgd zouden worden. Canada
ondersteunde dit voorstel, doch de
Sovjet-Unie meende, dat alléén
gelijktijdige vertalingen gemaakt
zouden worden. De algemene
vergadering paste deze methode
gewoonlijk hij zaken van het
hoogste belang toe.
Nadat nog diverse voorstellen
waren gedaan, aanvaardde men
onder gelach met algemene stem
men een voorstel van Columbia
om de vertalingen gelijktijdig te
doen plaats hebben, echtermet
die beperking, dat afgevaardig
den om afzonderlijke vertalingen
in het Engels of Frans zouden
mogen verzoeken.
Daarna bracht de voorzitter de
agenda in discussie. Onmiddellijk
hief Wysjinsky (U-S.iS.R.) „rustig
de hand ~n", aldus Reuter, om in
de gelegenheid te worden gesteld
zijn bezwaren uit te spreken. Hij
verklaarde, dat de klacht der drie
Westelijke mogendheden „onge
grond" was en dat de Veiligheids
raad niet competent was om, de
kwestie te behandelen. Elke po
ging, aldus Wysjinsky, om de
kwestie Berlijn te scheiden van de
kwestie Duitsland is kunstmatig
en betekent inbreuk op artikel
107. Dit artikel waarborgt het
recht van een Geallieerde mo
gendheid om maatregelen te ne
men ten aanzien van de voorma
lige vijanden uit de tweede
wereldoorlog voor zover die maat
regelen uit die oorlog voort
vloeien.
Wysjinsky betoogde, dat de
kwestie Duitsland in haar geheel
geregeld was door middel van
internationale verdragen en daar
om door de vier bezettende mo
gendheden tot oplossing moest
worden gebracht.
Frankrijk, Groot-Brittannië en
de V. S. beschikken volgens Wys
jinsky, over alle wettige midde
len om de zaaik te behandelen.
Gaandeweg, zo zeigt Reuter, ge
raakte Wysjinsky in vuur en
maakte zijn bekende redenaars-
gebaren.
Onder verwijzing naar de jong
ste Sowjet-nota, waarin wordt
aangedrongen op een conferenie
van de Raad van Ministers van
Buitenlandse Zaken, zei Wysjins
ky: „Is het niet vreemd, dat
steeds, wanneer dit lichaam ac
tief moet worden, het met lam
heid is geslagen?"
Er is geen blokkade in Berlijn,
vervolgde Wysjinsky, want de
Sowjet-regering had aangeboden
voedsel en brandstof aan de Wes
telijke zónes te verstrekken. Alle
geruchten omtrent slechte condi
ties in Berlijn, zo zei hij, worden
verspreid om de vrees en de oor-
logshysterie te vergroten.
Daarna zette Wysjinsky uiteen,
dat de Sowjet-zóne zich had „te
verdedigen tegen de agress eve
acties van de drie landen in
kwestie", te weten de valutaher-
vorming, waardoor de Oostelijke
zóne dreigde overstroomd te wor
den met een vloed van nieuwe
valuta uit- het Westen.
Wysjinsky achtte verder de be
wering der drie mogendheden,
dat de wereldvrede door de situa
tie in Berlijn gevaar zou lopen,
absurd. Zulke beweringen, zei hij.
I worden kennelijk gebruikt om te
trachten de vredesorganisatie der
V. N. voor agressieve doeleinden
i in het geweer te roepen.
Categorisch wees Wysjinsky de
beschuldiging van de hand, dat
de Sowjet-autoriteiten de recente
actie in de Oostelijke sector van
Berlijn zouden hebben aangemoe-
digd. Integendeel, zo zei hij,
de Sowjet-autoriteiten te Berlijn
hadden uitdrukkelijke aanwijzin-
I gen uit Moskou gekregen, dat,
ondanks de ontevrendenheid in
de stad als gevolg van de door
4e Westelijke mogendheden op
gelegde maatregelen, de orde ge
handhaafd moest worden."
Qrni al deze redenen heeft de
regering der U.S.S.R. bezwaar de
Berlijnse kwestie op de agenda van
de Veiligheidsraad te doen plaat
sen.
De Belgische afgevaardigde
Van Langenhove, die na Wysjins
ky sprak, meende, dat de Sovjet-
bezwaren buiten de orde vielen,
aangezien men, zo zei hij, in dit
stadium niet discussieerde over
de vraag „of dit punt op de agen
da moest worden geplaatst".
Op dit moment interrumpeerde
Wysjinsky. „Ik ben niet buiten
de orde", zei hij, „ik behandel de
kern van de zaak geenszins, aan
gezien de Sovjet-regering niet van
plan is hier de kern van de zaak
ter sprake te brengen". Hij her
haalde, dat de Ministers van Bui
tenlandse Zaken deze kwestie
dienden te behandelen en dat
plaatsing van deze kwestie op de
agenda van de Veiligheidsraad ge
lijk zou staan met inbreuk op het
handvest „Wij zullen daar niet
"an meedoen."
Philip Jessup, die voor de Ver
enigde Staten antwoordde, zei, dat
het hem niet verwonderde, dat de
Sovjet-Unie niet wenste, dat haar
„onwettige en vijandige activi
teit te Berlijn" door de Verenigde
.Naties onderzocht wordt. Onder
verwijzing naar de jongste Sovjet
nota meende Jessup, dat er geen
verandering in de situatie was
gekomen, aangezien de Sovjet-
Unie nog weigerde „de Berlijnse
blokkade op te heffen en aldus de
bedreiging van de vrede, die thans
door de Veiligheidsraad moest
worden behandeld weg te nemen".
Wysjinsky was verkeerd inge
licht, als hij meende, dat de ge
hele Duitse kwestie aan de Vei
ligheidsraad werd voorgelegd.
Jessup herhaalde daarop de in
dt Geallieerde .nota vervatte be
schuldiging aangaande onwettige
en van dwang getuigende metho
den, die de Sowjet-regering te
Berlijn zou toepassen en daar
vreedzame middelen tv et toerei
kend waren. Hij vérklaarde, dat
de Sowjet-Unie voortdurend en
stelselmatig „het Handvest ver
onachtzaamde".
,jDe werkelijke vraag is, of on
der de huidige omstandigheden,
waarvan ik de ernst niet onder
schat, het enige internationale
lichaam voor het behoud van de
vrede inderdaad gebruikt kan
worden om bedreiging van de
vrede uit de weg te ruimen of
dat de Sowjet-regering de wereld
naar het niveau van een ongeor
ganiseerde gemeenschap wil te
rugvoeren met alle gevolgen van
dien."
Daarop zei Jessup, dat de Ver
enigde Staten in doel en beginse
len van de V. N. geloven en dat
zij de verdraagzaamheid wensen
te betrachten. De Westelijke rege
ringen hebben zich gehouden, zo
zei hij, aan het artikel van het
Handvest, dat directe besprekin
gen aanbeveelt voor de regeling
van geschillen. Doch de Sowjet-
Unie had regelmatig beloften ge
schonden en aldus de methode der
onmiddellijke bespreking waarde
loos gemaakt.
Verder zei Jessup, dat de Sow-
jet-maatregelen en de daarachter
stekende motieven „enige maan
den vóór de valutamaatregelen in
de Westelijke zóne aan de dag
waren getreden", zodat er vol
gens hem geen sprake kon zijn
van een defensieve maatregel van
de zijde der U.S.S.R.
De Westelijke mogendheden
hadden drie wegen kunnen vol
gen: „Buigen voor het geweld
van de Sowjet-Unie", „geweld
met geweld beantwoorden" of
„artikel 4 van het 3 Handvest er
kennen, dat behandeling voor de
Veiligheidsraad voorschrijft van
geschillen, die de internationale
vrede bedreigen."
In een nota aan Amerika, En
geland en Frankrijk over bet Ber
lijnse vraagstuk, heeft de Sovjet-
regering voorgesteld, de Berlijnse
kwestie en de kwestie van Duits
land als 'n geheel „overeenkom
stig de vier-mogendhedenovereen-
komst van Potsdam", tG bGspre-
ken op een conferentie van de
vier Ministers van Buitenlandse
Zaken, zo meldt Tass, het officiële
Sovjet-nieuwsbureau.
Over het voorleggen van de
Berlijnse kwestie aan de Veilig
heidsraad zegt de Sovjet-nota dat
de bewering als zou de Sovjet-
Unie de internationale vrede be
dreigen niet overeenkomt met de
werkelijke stand van zaken en
slechts bedoeld is om druk uit
te oefenen. De bewering betekent
een poging de V. N te gebruiken
voor het uitvoeren van agressieve
redoelingen, aldus de nota.
De Sovjet-regering stelt voor,
dat het rechtsnoer aan de com
mandanten, waartoe op 12 Augus
tus is besloten, wordt erkend" als
overeenkomst tussen de Grote
ïer, op basis waarvan de toe
stand te Berlijn dient te worden
geregeld.
De opstand te Callao is door de
regeringstroepen onderdrukt en
de rust is thans in heel Peru
weergekeerd.
Een infanteriekazerne het arse
naal en de schepen zijn door rege
ringstroepen bezet. Men heeft
meer dan 800 personen aangehou
den. Tijdens schietpartijen liepen
ongeveer 100 personen verwon-
JnrfJ1 h °P' Uit reöeringsbron
wordt bevestigd, dat de rebellie
op touw was gezet door de
Aprista -beweging (linksgezin-
de revolutionnairen) om de door
President Bustmente uitgevaar
digde verkiezingen voor de con-
stitueerende vergadering te be-
,e"*n- A1 de partijbureaux ziin
door het leger bezet.
a InZYitSerJ™d doengeruchten
de ronde, dat hevige explosies,
die door atoombommen zouden
hunnen zijn veroorzaakt, door het
meteorologisch instituut te Zurich
zijn geregistreerd. Er werd on
gewezen, dat zware explosies zich
anders lieten registreren dan een
aardbeving. Er is echter geen
positieve methode om atoomexplo
sies van andere zware explosies
te onderscheiden. Medewerkers
van Zwitserse meteorologische sta-
g'ekre^ebben ,tel.efonisch opdracht
gekregen zich te onthouder van
commentaar op alle geruchten
L at°"mexPlosies in de Soviet-
Ume. De directeur van het me
teorologisch instituut te Zurich
verklaarde: „Ieder commentaar
dat wij zouden geven, zou felle
critiek uitlokken van de Sovi'et-
autoriteiten, daar dergelijke be
richten uiteraard grote politieke
en militaire betekenis hebben Zn'
zouden zelfs kunnen worden be
schouwd als een schending van de
Zwitserse neutraliteit."
