De Staatsgreep in de Republiek
De emigratie van minder geschoolde
arbeidskrachten naar Australië
De werking van het plan-Marshall
De Berlijnse kwestie voor de Veiligheidsraad
MAANDAG 27 SEPTEMBER 1948,
De Nederlandse
oorlogsschuld aan Australië
Defensie-commissie
der West-Europese Uma
President Peron spreekt
De strijd in China
Bulgaar te Chicago
gearresteerd
Dewey over een federatief
West-Europa
Prijsopdrijvings- en
hamsterwet 1939
P.T.T. accepteert Ball-point
pennen
Panjoesjkin
over Japanse industrie
Arrestaties
in Tsjecho-Slowakije
De luchtmacht der V. S.
Sowjet-Unia
stelt ontwapening voor
Amerikaans protest
aangenomen
Goud- en dlamantsmokkel
tussen Batavia en
Singapure?^
Frankering by Abonnement: Temeuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I,
te De Bilt, geldig tot Maan
dagavond.
Toenemende bewolking.
Toenemende bewolking, maar
het grootste deel van de dag
droog weer. Matige, en vooral
langs de kust later krachtige
Zuidelijke wind. Weinig veran
dering in temperatuur.
4e Jaargang No- 921-
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.Vj. Firma P. J. van de Sande Temeuzen
Advertentieprijs
per mm 10 ct.minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 ct.iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal-
Uitbreiding van de opstand-
Het persbureau der Indonesische
Republiek, Antara, meldt, dat Ko
lonel Sajoeto Zaterdagmorgen het
bewind van het Nationale Front
geproclameerd heeft te Poerwo-
dadi, in het gewest Samarang.
Poerwodadi ligt ten Noorden
van Solo.
Het persbureau voegt er aap
toe, dat dit bewind overeenstemt
met ,,het communistisch bestuur
te Madioen."
Voorts wordt melding gemaakt
van het uitbreken van ,,een com
munistische opstand in Parakan,
ten Noord-Westen van Magelang,"
eveneens Zaterdagmorgen.
Nader meldt Antara, dat Soe-
joto zich tot opperste militaire
Radio Australië deelt mede dat
de onderhandelingen voor het
regelen van de Nederlandse oor
logsschuld aan Australië binnen
kort geëindigd zullen zijn. Het
laatste bedrag dat aan Australië
zal worden betaald, zo vervolgde
de radio, zal ongeveer 8 millioen
pond zijn, voor materiaal dat ge
leverd werd aan de Nederlandse
strijdkrachten op Borneo en
elders, benevens yoor het onder
houd van Nederlandse vliegtuigen
in Australië.
In diplomatieke kringen te Was
hington wordt verklaard, aldus
een correspondent van Reuter, dat
te Londen door de defensie-com
missie der West-Europese Unie
en de Oommissie der Ambassa
deurs, die de politieke aspecten
van het probleem behandelt, een
grote mate van succes is bereikt.
Er zouden belangrijke vorderingen
zijn gemaakt bij de opstelling der
plannen voor gezamenlijke actie
in Duitsland, voor de wederzijdse
verdediging en voor het, gemeen
schappelijk gebruik van bases en
andere faciliteiten.
Over de wijze en de omvang
van de Amerikaanse hulp aan een
West-Europese militaire alliantie
was echter nog geen beslissing
genomen. De voornaamste ontvan
ger van zulke hulp, zo wordt ge
redeneerd, zou Frankrijk zijn
Volgens sommige berichten zou
Frankrijk onmiddellijk behoefte
hebben aan uitrusting voor tien
divisies en aan 300 jagers met
straalaandrijving. Deze cijfers zijn
niet officieel, maar men neemt
aan, dat Frankrijk het land is, dat
de kern van de strijdkrachten te
land voor de alliantie zal leveren
en, daarom meer uitrusting nodig
heeft dan de andere landen.
De bijeenkomst van de Ministers
van Defensie, die deze week te
Parijs wordt gehouden, is een
voorteken van een belangrijk sta
dium in de ontwikkeling van de
alliantie, zo besluit Reuter's cor
respondent.
President Peron heeft een rëde-
voering gehouden naar aanleiding
van de moordaanslag, die op hem
en zijn vrouw beraamd zou zijn.
Een grote menigte luisterde.
Peron verklaarde, dat „buiten
landse financiële - machten, ge
steund door Argentijnse verra
ders, zijn dood zochten".
Hij voegde er aan toe, dat hij
noch voor geweld noch voor geld
boog. Voorts oefende hij critiek
uit op de „ongezonde" pers en op
buitenlandse correspondenten, die,
zo zei hij, spionnen waren, die het
land verkochten. Er waren reeds
maatregelen genomen tegen de
samenzweerders. Het leger was
er niet bij betrokken.
De President stelde de uit
Argentinië verbannen Griffiths
verantwoordelijk. (John Grif
fiths werd uit Argentinië verban
nen wegens zijn aandeel in een
bankstaking.) Hij dankte de de
monstranten en verklaarde, dat
de oppositie zich moest neerleg
gen bij de wil „van de overgrote
meerderheid". Peron en de hem
steunende bladen werpen de
schuld vooral op de Verenigde
Staten. Ook mevrouw Peron
heeft de demonstranten dank
gezegd.
leider heeft uitgeroepen. Van de
zijde van het Republikeinse leger
wordt verklaard, dat „de affaire
Parakan binnenkort beslecht zal
worden." Op verschillende andere
plaatsen, zo wordt er aan toege
voegd, heeft dit leger zuiverings
acties uitgevoerd.
Te Podjonegoro isVrijdagavond
gedurende 10 minuten geschoten.
Van gezaghebbende zijde ver-
neema Aneta, dat er „een actie
is uitgevoerd tegen een bende
ordeverstoorders en dat ook eni
ge leiders van de P.K.I. gearres
teerd zijn."
„De Stem van Vrij Indonesië,"
(omroep van het leger der Repu
bliek Indonesië)meldt dat „de
Republikeinse troepen in het ge
bied van Madioen goede voort
gang maken, en dat, naar ver
wacht wordt, de omsingelingsbe-
weging binnenkort voltooid zal
zijn."
Een Republikeins officier werd
gevangen genomen door de com
munisten bij de communistische
opstand te Parakan, waar een
z.g. Nationaal-Front Regering in
gesteld werd, evenals in het 50
km ten Westen van het oliecen
trum gelegen Poerwodadi.
In zijn Zondagavond-bulletin
spreekt Antara van een „uitbrei
ding van, de communistische op
stand in Midden-Java."
Djokja, Inueldt verovering van
Magetan.
Radio-Djokja meldde Zondag
avond, dat Magetan en Ngrambe,
centra van communistische poli
tieke activiteit, dóór de republi
keinse troepen zijn heroverd.
Vliegtuigen van de republikein
se luchtmacht onderhouden "de
verbinding tussen Djokja en Oost
Java en werpen pamfletten uit, al
dus Radio-Djokja.
(Ngambre en Magetan zijn
resp. een dessa en een plaats tus
sen Solo en Madioen, gelegen op
de Noordelijke en Oostelijke hel
ling van het Lawoe-massief, resp.
ongeveer 40 en 20 km West van
Madioen. Gezien het bericht over
uitbreiding van de opstand tot
Poerwodadi en Parakan is de si
tuatie dus blijkbaar zo, dat het
offensief tegen Madioen vorderin
gen maakt en dat in het Noorde
lijke deel van het republikeinse
gebied de opstandige beweging
zich uitbreidt. Red. A.N.P.",
Volgens het Chinese Ministerie
van Defensie zijn de door com
munisten geleide troepen Vrijdag
morgen al vechtende de stad Tsi-
ran, de hoofdstad van Sjantoeng,
binnengedrongen. Verkennings
vliegtuigen meldden Zaterdagmor
gen dat de regeringstroepen nog
tegenstand boden in de Noord-
Westelijke en Zuid-Westelijke wij
ken van Tsinan en op de heuvels
buiten de stad.
Een deel van het garnizoen in
de stad vuurde hevig op de schie
tende aanvallers aldus het com
muniqué.
Mede namens de besturen van
arbeidersbonden deelt de centrale
Stichting Landbouw Emigratie
mee, dat zij, zonder nadere waar
borgen inzake plaatsing en uit
voering, niet kan adviseren in te
gaan op de uitnodiging aan niet
vakarbeiders, om zich aan te mel
den voor emigratie naar Austra
lië.
Zij merkt op, dat de emigratie
naar Australië van practisch on
geschoolde krachten van het plat
teland nog in een stadium van
voorbereiding verkeert.
Men voorspelt te Washington in
welingelichte ipiomatieke krin
gen een crisis in de werking van
het plan-Marshall als gevolg van
de politieke crisis ,in Europa.
Waarnemers zijn van mening,
dat, tenzij een plotselinge verbe
tering .intreedt in de politieke toe
stand in Europa, vele landen, die
Marshall-hulp ontvangen, onver
mijdelijk een deel van het materi
aal en de arbeidskracht, benodigd
voor essentiële herstel-doeleinden,
voor militaire doeleinden zouden
moeten gebruiken.
Volgens de waarnemers is d,it
proces in Engeland reeds begon
nen. De crisis in Europa eist, vol
gens Europese diplomatieke krin
gen te Washington, de spoedige
uitvoering van de plannen voor
militaire hulp door de Verenigde
Statten. Naar vernomen wordt
heeft Gladwyn Jeb, voorzitter van
de Commissie der Westelijke Unie,
dit standpunt dezer dagen op het
Volgens berichten uit Parijs en
Washington zou Zondagavond de
tekst van de nieuwe nota van de
Westelijke Mogendheden aan de
Sowjet-Unie gelijktijdig in de 3
hoofdsteden gepubliceerd worden.
De tekst, die door de deskundi
gen is opgesteld, moet echter eerst
George Pirinsky, Bulgaars lei
der van het „Pan-Slavisch con
gres" ,in de V. S., is te Chicago
gearresteerd als „vreemdeling, die
behoort tot een organisatie, welke
gewelddadige omverwerping van
de Amerikaansche regering voor
staat".
Pirinsky werd gearresteerd in
het kantoor van het bureau voor
naturalisatie en immigratie. Hij
kwam in 1926 uit Bulgarije naar
de V. S.
Volgens de justitie te Washing
ton wordt tegen Pirinsky opge
ireden, om,dat hij lid zou zijn van
de communistische partij, niet
wegens zijn relatie met het Pan-
Slavisch Congres.
Gouverneur Thomas A. Dewey,
de republikeinse candidaat voor
het presidentschap der V. S„
heeft er op aangedrongen, dat de
hulp van de Verenigde Staten aan
Europa gebruikt zou worden om
de stichting van een West-Euro
pese federatie te bevorderen.
Hij wees er op, dat de landen
van West-Europa tezamen met
West-Duitsland 'n .bevolking heb
ben, die bijna tweemaal zo groot
is als die der Ver. Staten. „Ver
deeld in 26 afzonderlijke en zwak
ke naties, is elk van deze landen
een uitnodiging tot een aanval,
maar verenigd in een sterke fede
ratie van vrije naties kunnen zij
een enorm bolwerk van de vrede
zijn", aldus Dewey.
nog de goedkeuring van de Minis
ters krijgen, waarna de publicatie
volgen.
Maarschalk Sokolofsky, militair
gouverneur der Sowjet-Unie in
Duitsland, heeft zijn voornaamste
adviseurs bijeengeroepen op het
Sowjet-hoofdkwartier te Karls-
horst om de toestand te hespre
ken, nu de Berlijnse crisis aan de
Veiligheidsraad wordt voorgelegd.
Volgens Duitse kringen, die
nauw contact hebben met 'tSow-
jetrussisch militair bestuur, heeft
Maarschalk Sokolofsky reeds wei-
omschreven instructies uit Mos
kou gekregen.
Nader wordt gemeld, dat de
bijeenkomst van de 3 Ministers
tot hedennacht één uur heeft ge
duurd en de nieuwe nota aan de
Sowjet-regering hedenochtend
zal worden overhandigd.
EN ENIGE ARTIKELEN UIT
DE DISTRIBUTIE WET 1939
WEER IN WERKING.
Bij Kon. Besluit is bepaald, op
voordracht van de Ministers van
Economische Zaken en van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning, dat de prijsopdrijvings-
en hamsterwet 1939 en de in arti-
ke1 24, tweede lid, van de distri-
butiewet 1939 bedoelde artikelen
dier wet opnieuw in werking tre
den met ingang van heden.
Hangende het ingestelde onder
zoek naar de deugdelijkheid van
het schrift verkregen met de z.g.
kogelpuntpennen (Ball-pointpen-
nen) had het staatsbedrijf der
P.T.T. het gebruik van deze pen
nen in zijn dienst verboden.
Bedoeld onderzoek heeft uitge
wezen, dat dit verbod niet behoeft
te worden gehandhaafd, in ver
band waarmede het is ingetrok
ken.
Amerikaanse Ministerie van Bui
tenlandse Zaken verdedigd.
Sommige waarnemers zijn van
mening, dat de critieke militaire
positie van West-Europa en het
kwaad, dat hierdoor aan het plan-
Marshall kan worden, berokkend,
een combinatie van militaire en
economische hulp tot de enig lo
gische oplossing maakt.
De Sovjet-ambassadeur in de
V. S., Panjoesjkin, heeft in de
commissie voor het Verre Oosten
waarin elf landen vertegenwoor
digd zijn, verklaard, dat aan
Japan toegestaan moest worden
zijn industrie tot jjoven bet voor
oorlogse peil te ontwikkelen „on
der controle van degenen, die er
het meeste belang hij hadden een
nieuwe ^Japanse agressie te voor
komen". Niet die industrie, aldus
Panjoesjkin, is verantwoordelijk
geweest voor de agressie in de
tweede wereldoorlog maar de
„misdadige militairisten, die haar
exploiteerden".
De Tsjecho-Slowaakse veilig
heidspolitie heeft te Usti Nab
Lahem (Bohemen) een zekere
jospeh Koch gearresteerd, die er
van beschuldigd wordt mede
plichtig te zijn aan een complot
dat zich het opblazen van het
Tsjecho-Slowaakse parlement ten
doel stelde, terwijl alle ministers
en afgevaardigden aanwezig wa
ren.
Hij zou instructies ontvangen
hebben van twee leden van de
Amerikaanse contra-spionnage-
dienst, genaamd Lloyd en Wasser
Alfingen, een vroeger lid van het
parlement voor de Tsjecho-Slo
waakse Nationale Socialisten.
De luchtmacht der V. S. heeft
aangekondigd dat 10.000 lucht
machtreservisten en officieren
van de nationale luchtwacht. (deze
doen dienst op Amerikaans ge
bied), die gedurende drie jaar
vrijwilligers zijn, opgeroepen zijn
om nieuwe eenheden der lucht
macht te helpen opbouwen.
Voorts is medegedeeld, dat de
gevechtswaarde met 1000 toestel
len is vergroot sinds begin 1948
en dat 500 transporttrainings
vliegtuigen aan de actieve lijst
zijn toegevoegd.
De oliicieren zouden slechts op
eigen verzoek worden opgeroepen
en alle nodige officieren waren
feitelijk van de niet-vliegende
categorie.
De Sowjet-Unie heeft voorge
steld, dat de algemene vergade
ring aan de grote vijf een aan
beveling zal doen tot verminde
ring met een derde van al hun
land-, vloot- en luchtstrijdkrach
ten en dat verder alle atoom
wapens, die voor de aanval en
niet voor de verdediging dienen,
worden verboden.
Van de zijde van het Mini -
van Sociale Zaken werd Czl
dagen meegedeeld, dat ais gevolg
van het ontbreken van voldoecde
scheepsruimte emigratie naar
Australië tot nu toe niet op grote
schaal mogelijk was. Daarin is
thans een wijziging ten goede ge
komen, daar medio December het
s.s. „Volendam" naar Australië
zal vertrekken, welk schip aan
1450 personen plaatsruimte biedt.
Voorts werd gemeld, dat er ook
voor niet-vakarbeiders goede kan
sen zijn, mits het flinke jpnge
kerels zijn, die, hoewel zij geen
bepaalde opleiding hebben geno
ten, toch enige kennis van b.v.
landbouwwerkzaamheden hebben.
Zij moeten bereid zijn de handen
uit de mouw te steken en vol
doende intelligent om vlug aan
te leren.
Naar aanleiding van de hier
boven door de Centrale Stichting
Landbouw Emigratie ontwikkelde
bezwaren vernemen wij van het
Ministerie van Sociale Zaken, dat
de emigratie op normale wijze
doorgang vindt. Teneinde het
voor de belangstellenden gemak
kelijker te maken, bestaat de ge
legenheid zich bij de Gewestelijke
Arbeidsbureaux en bijkantoren
aan te melden, waar zij alle ge
wenste inlichtingen, kunnen ont
vangen.
De Stichting Landverhuizing
Nederland deelt ons nog mee, dat
reeds in Mei besprekingen wer
den gehouden met de Nederland
se landbouw-attaché in Melbour
ne over de emigratie van minder
geschoolde arbeidskrachten naar
Australië. De mogelijkheid be
staat thans daartoe. Er vindt
een selectie plaats, waarbij voor
al gelet wordt op karakter, flink
heid, eerlijkheid enz. der gegadig
den. Zij moeten bovendien al eens
•bepaalde werkzaamheden ver
richt hebben, ook al worden daar
voor geen grote eisen gesteld.
Britse en Amerikaanse ambte
naren hebben schriftelijk gepro
testeerd tgen het besluit der Sov
jets om oefeningen te houden met
luchtdoelgeschut in de luchteorri-
dor, zo wordt uit Berlijn (gemeld.
In de protesten, die afzonderlijk
zijn overhandigd aan het lucht-
veiiigheidscentrum der vier mo
gendheden te Berlijn, werd ver
klaard, dat de Sovjets alleen ver
antwoordelijk zouden zijn voor
eventuele incidenten.
Geen van de Britse en Ameri
kaanse piloten die in de corridor
hebben gevlogen op de genoemde
uren, hebben melding gemaakt
van enig vuur van luchtafweer
geschut.
Volgens het te Singapore ver
schijnende blad „Straits Times"
hebben douane-ambtenaren te Sin
gapore bij een boordwerktuigkun
dige van een K.L.M.-vliegtuig op
de lijn Batavia-Palembang-Singa-
pore, voor 125.000 pond sterling
aan goud en diamanten ontdekt,
bureau A.F.P „een mecanicien
van een Nederlandse maatschap
pij" had 6 kilogram goud en vijf
pakjes met elk 400 diamanten in
'n speciale smokkelgordel om zijn
lichaam.
Volgens een douane-ambtenaar,
aldus het blad, had de man ge
tracht de gewone douanecontrole
ongezien door te komen, doch
werd hij teruggeroepen en onder
zocht. Naar verluidt was hij in 't
bezit van papieren, die zouden
kunnen leiden tot de ontdekking
van „de bende, die tussen Java en
Singapore goud en diamanten
smokkelt".
Na een kruisverhoor van de
boordwerktuigkundige, dat 5 uur
duurde, kon de politie een Chi
nees arresteren ,die evenens in de
zaak was betrokken. Naar de
correspondent van Aneta te Sin
gapore verneemt, was dit een on
derdeel van een smokkelorganisa
tie tussen Java en Singapore.