De vergadering der Verenigde Naties De staatsgreep in de Republiek Dc vriie veren op de Wester-Schelde Minister In 't Veld spreekt over wederopbouw Bevel ven Markgraf Middelburg verwoest door niet naleving capitulatievoorwaarden? Ckefarine .4 ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1948. Vertraging demobilisatieschema in Indonesië Oppositie tegon Arabische regering in Palestina Dit jaar 30.000 huizen - mogelijk 60.000 in 195} DE TOESTAND IN BERLIJN. De politie in de Sowjetzöne van Duitsland fjl Arrestaties in Tsjecho-Siowakije De Buitenlandse politiek in piet Hoger Huis Verlichting straffen vijf Berüjners Frankering bij Abonnement: Terneuzen WEERSVERWACHTING medegedeeld door het K.N.M. I. te De Bilt, geldig tot Za terdagavond. BIJNA OVERAL DROOG. Plaatselijk ochtendmist. Wis selende bewolking en bijna langs de Waddenkust tijdelijk overal droog weer. Matige, krachtige wind tussen Zuid en West. Weinig verandering in temperatuur. Onder Redactionele leiding van P. L. D. J. van Oeveren =tedactie-aOrea: Noordstr. C6-57, Temeuzen Tel. 2510 - Na 6 uur 2073. VRIJE 4e Jaargang No. 920- Hoofdagentschap voor West Zeeuwsdh-Vlaanderen Wlllemsweg 83, Schoondjjke Telefoon 4». nmkkerli N V Firma P. J. van de Sande Terneuzen Uitgave Stichting „De Vrije Zeeuw" Verschijnt dagel^ks Drukken) m.v. r Advertentieprijs per mm 10 ct.; minimum per advertentie 1,50. Inzending advertentie* tot des namiddags 4 uur Rubriek ki- advertenties: 5 regels 60 ct.; Iedere regel meer 12 cent. Ver melding: Brieven onder nr. Bureau van dit Blad 10 cent meer. Abonnementsprijs ƒ3,25 per kwartaal. ZON EN MAAN 1948 Zon Maan Sep. Opk. Oud. Opk Ond. 25 6 30 18.32 21.28 14.42 26 6.32 18.30 22.42 15.28 27 6.33 18.28 0 28 15.59 28 6.35 18.25 1.50 16.18 29 6.37 18.23 2.27 16.59 30 6.39 18.20 3.36 17.34 Oct. 1 6.40 18.18 4.19 18.08 2 6.42 18.16 5.51 18.22 3 6.43 18.14 7.22 18 36 4 6.45 18.11 8,52 18.51 Voor de derde maal sedert het einde van wereldoorlog II komt de voltallige vergadering der Verenigde Naties bijeen. Ditmaal treffen de diplomaten uit 59 ver schillende landen elkaar te Parijs, de Ville lumière. Zoals rnen zich misschien nog zal herinneren is de secretaris-generaal van de U.N.O de Noor Trygve Lie, enige Europese grote steden langs ge reisd, teneinde te bezien, waar vol doende accomodatie aanwezig was om een dergelijk groot en uitge lezen gezelschap behoorlijk te ontvangen. Ook Nederland heeft met Den Haag als troef een gooi gedaan naar 's Heren Die's uitein delijke keuze, maar het is begrij pelijk, dat tenslotte Parijs het geschikste was. Deze millioenen- stad met zijn vele grote histori sche gebouwen, zijn talrijke ho tels, zijn ondergrondse enz. kan alle gemakken bieden en aan alle technische eisen voldoen. En al is de gehele economische toestand van Frankrijk slecht en 't levens peil van de Parijzenaar vrij laag door de moeilijkheden, die 't land nog steeds teisteren, toch zal er wel voor gezorgd zijn, dat het de afgevaardigden van deze derde Assemblee aan niets ontbreekt. Kosten noch moeiten zijn ge spaard om bijvoorbeeld met de laatste technische snufjes even tueel nieuws uit de vergaderingen onmiddellijk over de gehele aard bol te verspreiden. Gehele legers van telefonistes, journalisten, secretaresse en secretarissen zul len enige maanden lang het leven in Parijs wat opfleuren. Intussen staan de vertegen woordigers van de deelnemende staten voor uiterst moeilijke ta ken. Immers de tekenen, waar onder vergaderd wordt, zijn zeer ongunstig. Natuurlijk kunnen de besprekingen hun nut hebben doch reeds drie jaren na, de beëin diging van de oorlog, zijn de ver wachtingen omtrent de resultaten in de gehele wereld niet hoog gespannen. Want onze geplaagde wereld is niet tevreden, met aller lei nevenresultaten. Ofschoon het werk van verschillende commis sies zeker zegenrijk kan zijn in sommige opzichten en dit werk ook hopelijk gewaardeerd wordt, kan niemand ontkenner dat de organisatie van de Verenigde Naties op zich zelve een grote teleurstelling is geweest. Voor alle grote vraagstukken, die de mensheid verdeeld houden, kan zij geen enkele oplossing geven. En het heeft er alle schijn van, dat sinds haar optreden de tegenstel lingen veeleer verscherpt zijn. Daar is dan allereerst de grote controverse tussen Oost en West, tussen Rusland met aanhang en Amerika met aanhang. Nu speelt hier natuurlijk het verschil in staatsvorm en het verschil in ideologie de grootste rol, maar de objectieve waarnemer kan niet ontkennen, dat ook de aloude machtskwestie bjj beiden het ge schil aanmerkelijk verscherpt. Veel wat er thans gebeurt moet men bezien in het licht van deze tweestrijd. Het groeperen van helpers, in de vorm van satelliet staten, om zich heen, de strijd, die op vele plaatsen, waar beider In vloedssferen elkander raken reeds is ontbrand en de nieuwe bewape ningswedloop, het zijn alle facto- *en, die weinig hoop geven op een vredige toekomst. Het tweede punt is verreweg ■voor de wereldvrede het gevaar lijkste, daar hier met vuur ge speeld wordt bij het open kruit vat. De kwestie om Berlijn bij voorbeeld is dermate opge schroefd, de gemoederen zijn hier zo warm gelopen dat slechts weinig nodig is om hier de strijd te doen ontbranden. Maar elders is het niet minder gevaarlijk, al speelt zich daar de strijd onder andere dekmantel af. In Grie kenland is het een zogenaamde burgeroorlog. In China, eveneens. Trouwens, de mensheid maakt zich over het algemeen niet druk meer over de eeuwig vechtende Chinezen. De communistische opstanden te Malakka en nu weer te Madioen op Java. Maar hier overal kan men de strijd herken nen, die uiteindelijk gaat tussen Rusland en het Westen. Het is duidelijk, dat onder der gelijke omstandigheden het moei lijk is te vergaderen met elkander. Hoe wil men hier eensgezinde besluiten nemen laat staan be sluiten, die ingrijpend zijn en al leen door een Westerse meerder heid gesteund worden, uitvoeren. Want hier treedt onmiddellijk de grote zwakte van de gehele orga nisatie der V. N. aan de dag. Men kan bijvoorbeeld besluiten een afvaardiging naar Generaal Markos, de leider der Griekse op standelingen te sturen, maar er bestaat grote kans dat deze lieden hetzij niet ontvangen worden, hetzij ergens in de Griekse ber gen een ontijdige dood sterven. Het bewijs van de zwakte van de V. N. wordt wel weer overdui delijk geleverd door de gebeurte nissen van de laatste weken: De lafhartige moord op Graaf Bernadotte te Jeruzalem en de overval van India op de onafhan kelijkheid van Haiderabad. Het eerste voorval vervulde de wereld met afgrijzen, maar nie mand grijpt in. Het tweede spreekt minder tot de grote mas sa, maar ook hier gebeurt niets. Het blijkt wel dat als men de wereld en de Veiligheidsraad stelt voor voldongen feiten er niet veel middelen zijn, waarover deze beschikt om haar hesluiten kracht bij te zetten. Bovendien heeft men in dit belangrijkste onderdeel van de Verenigdee Naties altijd te kampen met het vetorecht van één der grote staten. Zo torpe deert Rusland ongeveer alles wat van Westelijke zijde komt, terwijl Russische voorstellen geen meer derheid kunnen vinden. Met al deze nadelen en moei lijkheden als dreigende wolken aan het internationale firmament, zullen de afgevaardigden zoal niet direct, dan toch zeker indi rect te kampen krijgen en der halve zijn de verwachtingen om trent eventuele resultaten niet hoog gespannen. Het kan in feite alleen maar meevallen. Maar de grote tegenstelling Amerika-Rus- land zal wel niet nader tot een oplossing komen. Toch zou er een zucht van verlichting opgaan, indien bijvoorbeeld alleen maar eens een vergelijk voor de Rer- lijnse kwestie gevonden zou wor den. Of deze aan het oordeel van de U N.O. zal worden onder worpen staat zelfs nog niet vast. Stappen in deze richting zijn nog niet gedaan. Wel dringt Amerika hier op aan, maar Frankrijk en Engeland schijnen de voorkeur te geven aan een laatste poging om met Stalin tot een vergelijk te komen. Na al de vorige teleur stellingen een vrij optimistisch standpunt, waarbij misschien van de gedachte wordt uitgegaan dat men noodt weet hoe een koe een haas vangt. De Verenigde Naties, - die allen eensgezind het Duitse gevaar be streden, vergaderen te Parijs. Moge de schoonheid van deze prachtige stad hen inspireren tot daden, die de wereld de zo nodige rust teruggeven. Te Batavia is offieel medege deeld In verband met de gespannen toestand in de Republiek heeft de Legercommandant zich ge noodzaakt gezien, een tijdelijke maatregel te treffen ten aanzien van de repatriëring der in Indo nesië aanwezige troepen. Tenge volge hiervan is de uitvoering van het demobilisatie- en recu- peratiesehema tijdelijk vertraagd. Verloop der militaire operaties. Antara meldt uit Djokja, dat de gevechten rond Madioen wor den voortgezet. Te Blitar is de republikeinse politie erin ge slaagd, plaatselijke opstanden in de omgeving dezer plaats te voor komen. De republikeinse troepen ontmoetten tegenstand bij de ont wapening der troepen van de Majoor Dachlan, die naar de com munisten was overgelopen en thans te Madioen vertoeft. Zowel in de omgeving van Öjombang als ten Zuiden van Malang heb ben de communisten zich zonder tegenstand overgegeven. Er zijn gevechten gaande in en rond Po- nogoro, dat in communistische handen is. Antara wijst er op, dat boven genoemde berichten zijn ontleend aan berichten uit de betrokken gebieden, doch niet door de mili taire. autoriteiten te Djokja zijn bevestigd. Ngawi, 30 km N.W. van Ma dioen, is, volgens te Djokja ont vangen berichten, in handen der communisten gevallen. Ten aan zien van Solo meldt Antara. dat de situatie aldaar normaal is, nadat de opstandelingen d,e stad in Zuidelijke richting hadden ver laten. Volgens een militaire woord voerder zijn deze opstandelingen teruggeslagen uit hun sterkten te Soekoardjo, 15 km bezuiden Solo, terwijl republikeinse troepen de opmars voortzetten in meer Zui delijke richting. Op hun terug tocht bezetten de opstandelingen Wonogiri, dat weer 15 km Zuide lijker is gelegen. De troepen der opstandelingen bestaan uit het voormalige republikeinse bataljon van „Gadja Mada" de Alri (de republikeinse marine troepen) en formaties van de Pesirrdo. Hun totale sterkte wordt door de militaire autoriteiten niet ont huld. Alvorens terug te trekken hebben deze troepen een spoor- en een verkeersbrug opgeblazen om de opmars der republikeinse troepen te bemoeilijken. Betref fende de situatie ten Oosten van Madioen zijn geen gegevens be kend. De militaire autoriteiten te Solo hebben, volgens Antara, ont huld, dat de republikeinse rege ringstroepen Donderdag Walikoe- koen en de bergplaats Sarangan hebben heroverd. Beide plaatsen zijn gelegen aan de Westelijke grens van het door de communis ten bezette gebied. Met betrek king tot het nog steeds niet be vestigde bericht, over de val van Ngawi meldt Antara thans, dat deze plaats in handen der com munisten is gevallen na een ge vecht, dat een dag duurde. Volgens Antara is te Solo net bericht ontvangen, dat de uit Solo terugtrekkende opstandelin gen sinds Dinsdag Wonogiri heb ben bezet en aldaar een „leger en volksregering" hebben uitge roepen. Iemand, die vanuit Wo nogiri Solo bereikte, vertelde, dat de republikeinse civiele- en mili taire politie aldaar door de op standelingen werd ontwapend. Volgens deze ooggetuige dron gen vervolgens met bamboespe ren gewapenden de regeringsge bouwen binnen en schreeuwden „lang leve de leger- en volks regering". De republikeinse amb tenaren werden gedwongen, te verklaren, dat het republikeinse regiem had opgehouden te be staan Inmiddels hebben ont vluchte opstandelingen, die aan de zuiveringsacties te Solo ont kwamen, ten Noorden van Solo posities ingenomen te Gemolong en Kalioso. ongeveer 20 km be noorden Solo aan de spoorweg van Solo naar Semarang. dio Gelora Pemoeda kan nog het volgende worden medegedeeld. Sjarifoeddin veroordeelde de compromisvoorstellen Crithchly Dubois op grond van het feit, dat door deze voorstellen het Repu blikeinse leger onder de directe controle van de Nederlanders zou worden gebracht en dat het Ne derlandse leger In Indonesië zou blijven. Dit achtte hij onduldbaar, aangezien dan het beste wapen tegen het imperialisme in handen van. de Nederlanders zou worden gegeven en liet zodoende een werktuig zou worden tot herstel van de Nederlandse „orde rust.". Sjarifoeddin noemde samenwer king op legergebied een illusie. Tussen regering en volk be staat voorts een groot menings- verschil rnet betrekking tot het beleid t.a.v. de buitenlandse za ken. Het volk vraagt om uitbre- ding van de buitenlandse unie. doch de regering geeft blijkbaar de voorkeur aan betrekkingen met de Verenigde Staten van Amerika en Groot-Brittannië. „De grootste kloof tussen re gering en volk wordt wel ge vormd door de agrarische poli tiek", zeide Sjarifoeddin, die uit eenzette, dat de regering geen uitvoering heeft gegeven aan de verdeling der gronden. Tenslotte verklaarde Sjarifoed din, dat er geen reden aanwezig is om te twijfelen aan de uit komst der worsteling „De ge schiedenis zeide hij zal vast stellen, welke politiek de juiste zal zijn". Sjarifoeddin en Setiadjit niet naar Djokja. De berichten over de commu nistische zender te Madioen. dat Sjarifoeddin en Setiadjit een be zoek aan Djokja zouden brengen, wordt door radio Djokja ten stel ligste tegengesprokenradio Djokja zegt hierbij: „Er bestaat zelfs geen enkel contact met deze lieden". Fawzi el Kawoekdji, comman dant van het „Arabische bevrij dingsleger" in Palestina, Is Don derdag te Ammna aangekomen en heeft Koning Abdoellah van Transjordanië Aangeboden te hei- Demonstratie lè Madioen. j peft by drens oppositie tegen het plan van de Arabische liga tot vorming van een voorlopige Ara bische regering in Palestina, zo meldt Radio-Jeruzalem. De radio voegde daaraan toe, dat Sultan Emir Ali MoestaA el Atrasj, hoofd van de Droeze-stam in Syrië, eveneens zijn steun aan Koning Abdoellah heeft beloofd. El Kawoekdji zou gezegd heb ben, dat hij en Sultan Atrasj be reid waren hun mannen ter be schikking van Koning Abdoellah te stellen teneinde „het Arabische legioen te helpen bij de strijd om Palestina". Naar aanleiding van het. voor nemen van de Minister, om het vrije vervoer op de veren van de Provinciale Stoombootdiensten over de Wester-Schelde af te schaffen, heeft het college van Burgemeester en Wethouders der gemeente Terneuzen het volgende schrijven aan Gedeputeerde Sta ten vbn Zeeland gericht: De Burgemeester deelt ons mede, dat door de Vereniging van Burgemeesters en Secretarissen in O. Zeeuws-Vlaanderen aan U een adres is gericht inzake de afschfafing van de vrije veren over de Wester-Schelde, krach tens een in ae vergadering van 16 September 1.1. met algemene stemmen genomen besluit. Wij mogen Uw volle belang stelling vragen voor deze, voor ons gewest zo belangrijke aange- 1 ^genheid. Wij willen nog wijzen op het feit, dat sinds jaren op dit gratis vervoer was aangedrongen opdat Zeeuws-Vlaanderen vooral hier door uit zijn isolement zou worden verlost; dat thans gebleken is, hoezeer door het in alle opzichten toegenomen verkeer aan dit doel beantwoord is en dat Zeeuws Vlaanderen een afschaffing van dit gratis vervoer niet anders zal kunnen zien dan een minachting door Den Haag van de in dit ge west tot uiting gebrachte verlan gens om a's een volwaardig deel van Nederland in de vaderlandse gemeenschap te worden opgeno men, hetgeen temeer verbaast, nu Zeeuws-Vlaanderen als een bij uitstek voor industrialisatie geschikt gebied, ook door de Re gering wordt beschouwd Zoals reeds in het schrijven van de Vereniging van Burgemeesters en Secretarissen naar voren ge bracht, wekt het beroep op de hoge kosten, aan dit gratis ver voer verbonden, verbazing, daar nog nimmer een berekening werd vernomen van de kosten welke aan het onderhouden van wegen Radio Madioen meldt, dat Vrij dagochtend 20.000 boeren, arbei ders en jongeren te Madïoen ge demonstreerd hebben om hun „aanhankelijkheid, gehoorzaam heid en trouw" aan de „Front Nasional-regering" te betuigen. De betogers droegen spandoeken met de woorden „Weg met de na tionale bourgoise". Sjarifoeddins rede voor radio Gelora. Met betrekking tot hetgeen Sjarifoeddin heeft gezegd via ra- en bruggen elders in Nederland voor het Rijk zijn verbonden in verband met de opbrengst van de wegenbelasting, aan welke laatste toch ook dc vervoerders welke van de gratis veren gebruik ma ken in niet onbelangrijke mate bijdragen. Dat tenslotte door het toegenomen verkeer bepaalde groepen in het bedrijfsleven moei lijkheden ondervinden, die ver klaard kunnen worden uit een gezonde vermeerdering der con currentie, kan uiteindelijk niet aiides dan aan het gehele maat schappelijke leven ten goede komen. Zeker ten overvloede willen wij ons volle vertrouwen in Uw col lege uitspreken dat U van het enorme belang van deze aange legenheid volkomen doordrongen zijt en bij de hogere colleges als pleitbezorger zult willen optreden. Burgemeester en van Terneuzen, Wethouders w.g. Tellegen, Voorzitter. Volledigheidshalve laten wij hier ook volgen de inhoud van het schrijven hetwelk door de Vereniging van Burgemeesters en Secretarissen in O. Zeeuws-Vlaan deren werd gericht tot Gedep. Staten van Zeeland: Het persbericht, waarin werd medegedeeld, dat de Minister van Verkeer en Engergie een schrij ven tot Uw college heeft gericht om advies over de afschaffing van „de vrije veren" op de Wes ter-Schelde heeft een onderwerp van bespreking uitgemaakt in onze op heden gehouden algemene vergadering. Unaniem was men overtuigt van de noodzakelijkheid om het vrije vervoer in het algemeen belang te behouden. Dat door het invoeren van de vrije veren het personenverkeer zo sterk is toe genomen, is wel een bewijs, dat, worden de veren zoals vroeger het geval was, wederom belast, dit vervoer sterk zal teruglopen Door de vrije veren is een band ontstaan tussen de inwoners van Zeeuws-Vlaanderen en het overig deel van de Provincie en Neder land, die van grote betekenis moet worden geacht Het kan toch niet als een Nederlands belang worden aangemerkt, dat onze Zeeuws-Vlaaamse bevolking zich steeds meer op België ging oriën teren. Nu wordt er in genoemd pers bericht aangehaald, dat de kosten van deze veren zo hoog zijn. Naar onze mening moet deze last niet alleen gedragen worden door hen, die van de boten gebruik maken, doch, waar het hier een algemeen Nederlands belang geldt, zal ge heel Nederland in de kosten heb ben bij te dragen, omdat deze veren niet anders gezien kunnen worden dan een verlengstuk van het Rijkswegennet. De bezwaren, die worden aan gehaald door de winkeliers en schippers, zijn naar onze mening evenmin steekhoudend, omdat het niet in het algemeen belang kan worden geacht de vrije con currentie voor het aankopen van goederen en het vervoer daarvan tegen te gaan. Óm deze reden verzoeken wij Uw college met de meeste aan drang voornoemde Minister te adviseren, de vrije veren op de Wester-Schelde niet af te schaf fen. Namens bovenvermelde vereniging, w. g. P. Tellegen, Voorzitter, w. g. Dregmans, Secretaris. De Minister var, Wederopbouw en Volkshuisvesting, Mr. J. in 't Veld, heeft gisterenochtend bij de opening van het tweedaags congres van het Instituut voor Volkshuisvesting en Stedebouw een inleiding gehouden over de huizenbouw in ons land. Hij deed dit naar hij mededeelde mede met het oog op aanvallen, die worden gericht op hem en zyn Ministerie, die niet op feiten of gegronde argumenten steunen. De Minister zeide, dat m de eerste zeven maanden van dit laar 15.700 woningen zijn ge bouwd. In het begin van het jaar bedroeg de maandproductie 2000 huizen. In Juli is de productie opgevoerd tot 3000 huizen per maand. Er is goede grond aan te nemen, dat dit aantal nog zal stijgen. De Minister zeide, veilig te kunnen verzekeren, dat de Alle met licentie der Westelijke bezettingsmogendheden verschij nende ochtendbladen in Berlijn hebben békend gemaakt, dat zij zich niet zullen onderwerpen aan de Russische eis, dat verspreiding in de Sowjet-sector zal geschie den onder toezicht van een agent schap onder controle van de Sowjets. Het met Britse vergunning ver schijnende blad Sozial-Demokrat meldt, dat de uitgevers van alle Berlijnse ochtendbladen, die met vergunning van de Westelijke be zettingsmogendheden verschijnen,» besloten hebben, de Westelijke militaire besturen te verzoeken alle bijkantoren van met Russi sche licentie verschijnende bla den in de Westelijke sectoren te sluiten. Het semi-officiële met Britse vergunning verschijnende blad „Die Welt" en het in de Franse sector uitgegeven avondblad „Der Kurier" hebben hun standpunt rog niet duidelijk kenbaar ge maakt. De employé's van beide bladen hebben gedreigd in sta king te gaan als de directies hun contracten met het onder Sowjet- con.trdle staande dagblad-distri butieagentschap niet opzeggen. In de Sowjet-sector controleer de de Duitse pdlitie Vrijdagmor gen alle kiosken om eventueel aanwezige exemplaren van bladen uit West-Berlijn, met uitzonde ring van „Die Welt" en „Der Kurier", is toeslag te .nemen. Ongeveer 5000 ex-krijgsgevan genen, die een speciale opleiding in de Sowjet-zone hebben gehad, .worden bestemd ter versterking van de politie in de Sowjet zone, 20 meldt het Duitse Nieuwsbureau Dena (Amerikaanse zone) Kurt Fischer, hoofd van het binnenlands bestuur van de Sow jet-zone, wilde geen commentaar op dit bericht geven. Volgens het Nieuwsbureau zijn 95 van zulke krijgsgevangenen, die in de Sowjet-zone zijn ge oefend in het gebruik van auto matische wapens, te Sehwerin aangekomen en worden er 200 a 300 te Mecklenburg verwacht. totaalproductie voor 1948 de 30.000 zal bereiken. Door de regering is voor de wederopbouw voor 1949 een be drag van 400 millioen gulden uit getrokken. Hiefaan zal niet wor den getornd, in dat jaar hoopt men een productie te bereiken van 38.000 woningen. En ook dit aantal is nog niet voldoende. Toch kan dan echter gezegd wor den, aldus de Minister dat daarmede het evenwichtspunt is bereikt. De Minister deelde nog mede, dat-in de afgelopen tijd veel z.g. duplex-jwonlngen voor twee ge zinnen zijn gebouwd. Deze zullen, wanneer in de woningpositie wat meer speling is gekomen, met be trekkelijk weinig moeite kunnen worden veranderd in één-gezins woningen. In vergelijking- tot het vorig jaar is de productie dit jaar per werkdag met 40 procent geste gen. Dit komt door de grotere toevloed van bouwvakarbeiders, maar bovenal door de grotere arbeidsprestatie. Deze is onder andere weer terug te voeren op een betere aanvoer van bouw materiaal, waardoor minder stag natie is opgetreden. Het ,is het streven der regering deze aan voer steeds te verbeteren. De aanvoer hangt echter af van onze deviezenpositie en hierover valt uiteraard weinig te zeggen. Tot dusverre heeft het Marshall-plan ons een goed stuk op streek ge bracht. Verder zijn er enige gunstige ontwikkelingen te constateren. Hierbij denkt de Minister aan het verdrag met Bizone over de leve ring van 400 000 ton cement en de handelsverdragen met Rusland, Finland en ook dat met Bizone, die onze houtpositie aanzienlijk zullen verbeteren. Er is derhalve hoop, dat onze bouwproductie in stijgende lijn sal blijven. We zullen moeten komen tot 60.000 woningen per jaar. Onder alle voorbehoud zei de Minister, dat hij hoopt in 1951 deze productie te kunnen berei ken. Hogere huren. Eén van de grootste moeilijk heden ligt In de enorm gestegen bouwkosten en de te lage huren. Er zal tot betere verhoudingen gekomen moeten worden. B. en W. van Middelburg heb- de hierdoor veroorzaakte schade ben een uitvoerig adres gericht tot de Minister van Financiën en de leden van de Staten-Generaal, waarin met klem wordt aange drongen op verbeteringen in de regeling voor vergoeding van de materiële oorlogsschade eft wordt gevraagd om een bijzondere be handeling in verband met de uit zonderingspositie, welke deze ge meente inneemt. „De aldaar aangerichte oor logsschade is immers niet alleen aan de gewone oorlogshandelin gen te wijten, maar ook aan een aantal bijzondere voorvallen". B. en W„ die dit adres hebben opgesteld in opdracht van de ge meenteraad, erkennen dat het in gediende wetsontwerp enige ver beteringen brengt voor een aantal oorlogsgedupeerden, maar wijzen er tevens met nadruk op, dat voor een groot deel van de ge troffenen nog lang geen billijke regeling is verkregen. Er wordt aan herinnerd, dat het Nederlandse leger op 14 Mei 1940 capituleerde, tóen de vijand nog niet tot Zeeland was doorge drongen. Dit gebeurde na de bedreiging van Duitse zijde, dat na de verwoesting van Rotterdam nog meer Nederlandse steden zouden worden verwoest indien de wapenen niet zouden worden gestrékt. Is bij deze capitulatie bedongen dat Zeeland daarvan zou worden uitgezonderd? Hiervan is nooit iets gebleken, zodat rechtens de vraag te be antwoorden vqlt waarop rechtens het parool „Zeeland vecht door" steunde. Zou dit parool in strijd toliiken met de capitulatievoor waarden, dan kan de verwoesting van Middelburg op 17 Mei 1940 niet anders worden gezien dan het gevolg van niet naleving dier voorwaarden van Nederlandse zijde, hoe barbaars de Duitse ver gelding ook moge zijn geweest. In dat geval krijgt de rechtsgrond van de vergoeding aan de Mid delburgse getroffenen toch wel zeer bijzonder aspect. Vooral als men in aanmerking neemt, dat Middelburg het enige slachtoffer was van dit doorvechten. In October 1944 moest Walche ren worden prijsgegeven voor het verkrijgen van de toegang tot de haven van Antwerpen. De vraag rijst 'hier of dit met goedkeuring of medewerking van de Neder landse regering is geschied. Zou deze vraag bevestigend moeten worden beantwoord, dan zou voor TEGEN PIJNEN EN GRIEP 20 iaüUmEN 11 an De bouwkosten moeten omlaag, de huren iets omhoog. Met grote nadruk wenste de Minister echter te verklaren, dat het de politiek van het kabinet zal zijn de arbeiders hiervan niet de dupe te doen worden. Dit hele vraagsutk moet al dus besloot de Minister zijn rede _r^ natuurlijk bezien worden in het kader van de te volgen loon* en prijspolitiek. Een verlaging van de bouwkosten si naar bet in zicht van de Minister mogelijk, nu veel regelmatiger aan de ob jecten wordt en kan worden ge bouwd dan het vorig jaar het ge val was. Het congres duurt voort. het beginsel der wet op de mil'- tarie inundatiën van 1896 toepas sing kunnen vinden. Ten bate van het gehele land en ter bekorting van de oorlog werd Walcheren opgeofferd, zo dat bij bevestigende beantwoor ding van de gestelde vraag hier dan een rechtsgrond zou bestaan, welke tot nu toen in het verborge ne is gebleven. Het request maakt er ook mel ding van, dat tijdens de bezet tingstijd de Duitsers aan niet- bewoners van Walcheren de toe gang tot het eiland ontzegden duizenden Walchenaren, die geen beroep uitoefenden en ook zij die aan de bezetter onwelgevallig waren, geëvacueerd werden, waar door schade van algemene aard is ontstaan. Het al dan niet spoedig herstel van de stad zal afhangen van de verleende vergoedingen. De ver toeteringen, die het aanhangige wetsontwerp brengt, gelden prac tisöh alleen voor de kleinere wc ninigen en dan nog slechts voor een" pand per eigenaar. Herbouw van de andere woningen en van de bedrijfspanden, zo noodzake lijk om de stadskern weer volge bouwd te krijgen, is als gevolg van de enorme lasten welke de bouwers op zich moeten nemen haast ondoenlijk. De zeer la taxaties der verkoopwaarde van de bedoelde grotere bedrijfspan den, welke herbouw voorwaarde is van Middelburg's herrijzenis wreken zich hier. Het gemeentebestuur van Mid delburg hoopt met dit adres met voldoende redenen aan te tonen; dat nagegaan dient te worden of er voor de stad geen bijzondere gronden, zowel rechtens als eco nomisch aanwezig zijn, om de be woners een schadevergoeding van de geleden materiële oorlogsscha de te gevèn welke aanzienlijk uit gaat boven de algemene normen, zulks ter bevrediging van het rechtsgevoel en ter behoeding van de stad voor het gevaar van blij vende verarming. „30 Personen die voor een be zettende mogendheid in West- Duitsland een spionnagenet had den opgebouwd, zijn door de na tionale veiligheidsdiensten aange houden", zo luidt een officieel te Praag uitgegeven communiqué. Volgens dit communiqué was de vroegere adviseur van de Minister van Voorlichting,. Votny, leider van deze organisatie. „Laatst genoemde was na de gebeurte nissen in Februari naar Duitsland gevlucht, waar hij zich in dienst stelde van een Amerikaans in lichtingenbureau. Hij werd met twee andere agenten naar Tsje cho-Siowakije gezonden om er een spionnagedienst te organise ren, maar bij het overschrijden van de grens is hij met zijn mede plichtigen aangehouden. Een on derzoek is aan de gang." Tijdens het debat in het Britse hogerhuis heeft Lord Salisbury, de leider der oppositie in het ho gerhuis, aangedrongen op de af schaffing van het recht van veto in de Veiligheidsraad. De enige manier om de vrede te verzekeren was de Sovjet-Unie duidelijk te maken ,dat „voor het geval zij een oorlog zou beginnen, er voor de Sovjet-Unie geen mogelijkheid is deze te winnen". Berlijn, Malakka en Birma wa ren slechts schermutselingen bin nen een groter plan, die de wereld gemakkelijk in een nieuwe oorlog konden storten en dit uiteindelijk ook zouden doen, indien er geen modus vivendi gevonden werd voor. de twee conflicterende over tuigingen. Men moest niet toe staan, dat de toestand in Europa zi«h steeds verergerde. Salisbury vroeg de regering om bewape ning „zelfs ten koste van aan zienlijke tijdelijke offers om onze bijdrage succesrijk te maken". Indien de regering moed en vast beslotenheid toonde zou het zeer wel mogelijk zijn dat de hangende wplkèn optrokken en een periode van vrede en welvaart voor de wereld aan zou breken. Volgens Lord Cecil of Chel- wood (onafhankelijk), de vroe gere Britse vertegenwordiger bij de vokenbond, moest een mogend heid, die haar toevlucht tot oorlog zou nemen duidelijk worden ge maakt, dat zij tegenover een zo overweldigende meerderheid zou komen te staan, dat mislukking zeker is. t Volgens Viscount Samuel (lei der der liberalen in het hoger huis) zouden er thans zonder de V. N. oorlogen woeden, „ondanks de Sovjet-Russische oppositie" moest de hoop op de V. N, geves tigd blijven. Lord Henderson de onder-Minis ter van Oorlog, verklaarde, dat de Sovjet-Unie haar veto gebruikt bad om te voorkomen, <jat feiten in een klacht voor de Veiligheids raad kwamen Zolang de Sovjet- Unie hiermede doorging zou het onmogeljjk zijn het handvest in die zin te amenderen, dat het recht van veto werd afgeschaft. Henderson zeide, dat de rege ring van oordeel is, dat een re gionaal systeem het op een na beste is voor de handhaving der collectieve veiligheid. Het meest gehandhaafd worden totdat hel. internationale vertrouwen weer de overhand krijgt. Lor<j Van- sittar zeide: „Stalln wil oorlog als hem geen halt wordt toegeroe pen". De Britse regering begon zeggen, dat men met het totali tarisme niet kon handelen. Van- si ttart' wenste te weten welke stappen gedaan waren in samen werking met Frankrijk en Neder land teneinde „de pest van het communisme uit Zuid-Oost Azië te stampen". Hij wenste te mer ken dat „West Europese Unie meer dan een woord is". Het Sowjet-Russisch militair tribunaal te Berlijn heeft de von nissen van 25 jaar dwangarbeid, uitgesproken tegen de vijf Duit sers, die schuldig verklaard wer den aan anti-Sowjet-Russisch op treden tijdens de gjote anti-com munistische demonstraties op 9 September, veranderd in 1 tot 8 jaar dwangarbeid. Horst Stem, één der vijf, werd met het vonnis van één jaar dwangarbeid, voorwaardelijk vrij gelaten.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1948 | | pagina 1