De vergadering der Verenigde Naties
De staatsgreep in de Republiek
Dc vriie veren
op de Wester-Schelde
Minister In 't Veld
spreekt over wederopbouw
Bevel ven Markgraf
Middelburg verwoest door niet
naleving capitulatievoorwaarden?
Ckefarine .4
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1948.
Vertraging
demobilisatieschema in
Indonesië
Oppositie tegon Arabische
regering in Palestina
Dit jaar 30.000 huizen - mogelijk 60.000 in 195}
DE TOESTAND IN BERLIJN.
De politie in de Sowjetzöne
van Duitsland
fjl
Arrestaties
in Tsjecho-Siowakije
De Buitenlandse politiek in
piet Hoger Huis
Verlichting straffen
vijf Berüjners
Frankering bij Abonnement: Terneuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.
I. te De Bilt, geldig tot Za
terdagavond.
BIJNA OVERAL DROOG.
Plaatselijk ochtendmist. Wis
selende bewolking en bijna
langs de Waddenkust tijdelijk
overal droog weer. Matige,
krachtige wind tussen Zuid
en West. Weinig verandering
in temperatuur.
Onder Redactionele leiding
van P. L. D. J. van Oeveren
=tedactie-aOrea:
Noordstr. C6-57, Temeuzen
Tel. 2510 - Na 6 uur 2073.
VRIJE
4e Jaargang No. 920-
Hoofdagentschap voor
West Zeeuwsdh-Vlaanderen
Wlllemsweg 83, Schoondjjke
Telefoon 4». nmkkerli N V Firma P. J. van de Sande Terneuzen
Uitgave Stichting „De Vrije Zeeuw" Verschijnt dagel^ks Drukken) m.v. r
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertentie*
tot des namiddags 4 uur
Rubriek ki- advertenties:
5 regels 60 ct.; Iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Abonnementsprijs ƒ3,25 per kwartaal.
ZON EN
MAAN
1948
Zon
Maan
Sep.
Opk.
Oud.
Opk
Ond.
25
6 30
18.32
21.28
14.42
26
6.32
18.30
22.42
15.28
27
6.33
18.28
0 28
15.59
28
6.35
18.25
1.50
16.18
29
6.37
18.23
2.27
16.59
30
6.39
18.20
3.36
17.34
Oct.
1
6.40
18.18
4.19
18.08
2
6.42
18.16
5.51
18.22
3
6.43
18.14
7.22
18 36
4
6.45
18.11
8,52
18.51
Voor de derde maal sedert het
einde van wereldoorlog II komt
de voltallige vergadering der
Verenigde Naties bijeen. Ditmaal
treffen de diplomaten uit 59 ver
schillende landen elkaar te Parijs,
de Ville lumière. Zoals rnen zich
misschien nog zal herinneren is
de secretaris-generaal van de
U.N.O de Noor Trygve Lie, enige
Europese grote steden langs ge
reisd, teneinde te bezien, waar vol
doende accomodatie aanwezig was
om een dergelijk groot en uitge
lezen gezelschap behoorlijk te
ontvangen. Ook Nederland heeft
met Den Haag als troef een gooi
gedaan naar 's Heren Die's uitein
delijke keuze, maar het is begrij
pelijk, dat tenslotte Parijs het
geschikste was. Deze millioenen-
stad met zijn vele grote histori
sche gebouwen, zijn talrijke ho
tels, zijn ondergrondse enz. kan
alle gemakken bieden en aan alle
technische eisen voldoen. En al
is de gehele economische toestand
van Frankrijk slecht en 't levens
peil van de Parijzenaar vrij laag
door de moeilijkheden, die 't land
nog steeds teisteren, toch zal er
wel voor gezorgd zijn, dat het de
afgevaardigden van deze derde
Assemblee aan niets ontbreekt.
Kosten noch moeiten zijn ge
spaard om bijvoorbeeld met de
laatste technische snufjes even
tueel nieuws uit de vergaderingen
onmiddellijk over de gehele aard
bol te verspreiden. Gehele legers
van telefonistes, journalisten,
secretaresse en secretarissen zul
len enige maanden lang het leven
in Parijs wat opfleuren.
Intussen staan de vertegen
woordigers van de deelnemende
staten voor uiterst moeilijke ta
ken. Immers de tekenen, waar
onder vergaderd wordt, zijn zeer
ongunstig. Natuurlijk kunnen de
besprekingen hun nut hebben
doch reeds drie jaren na, de beëin
diging van de oorlog, zijn de ver
wachtingen omtrent de resultaten
in de gehele wereld niet hoog
gespannen. Want onze geplaagde
wereld is niet tevreden, met aller
lei nevenresultaten. Ofschoon het
werk van verschillende commis
sies zeker zegenrijk kan zijn in
sommige opzichten en dit werk
ook hopelijk gewaardeerd wordt,
kan niemand ontkenner dat de
organisatie van de Verenigde
Naties op zich zelve een grote
teleurstelling is geweest. Voor
alle grote vraagstukken, die de
mensheid verdeeld houden, kan zij
geen enkele oplossing geven. En
het heeft er alle schijn van, dat
sinds haar optreden de tegenstel
lingen veeleer verscherpt zijn.
Daar is dan allereerst de grote
controverse tussen Oost en West,
tussen Rusland met aanhang en
Amerika met aanhang. Nu speelt
hier natuurlijk het verschil in
staatsvorm en het verschil in
ideologie de grootste rol, maar de
objectieve waarnemer kan niet
ontkennen, dat ook de aloude
machtskwestie bjj beiden het ge
schil aanmerkelijk verscherpt.
Veel wat er thans gebeurt moet
men bezien in het licht van deze
tweestrijd. Het groeperen van
helpers, in de vorm van satelliet
staten, om zich heen, de strijd, die
op vele plaatsen, waar beider In
vloedssferen elkander raken reeds
is ontbrand en de nieuwe bewape
ningswedloop, het zijn alle facto-
*en, die weinig hoop geven op een
vredige toekomst.
Het tweede punt is verreweg
■voor de wereldvrede het gevaar
lijkste, daar hier met vuur ge
speeld wordt bij het open kruit
vat. De kwestie om Berlijn bij
voorbeeld is dermate opge
schroefd, de gemoederen zijn hier
zo warm gelopen dat slechts
weinig nodig is om hier de strijd
te doen ontbranden. Maar elders
is het niet minder gevaarlijk, al
speelt zich daar de strijd onder
andere dekmantel af. In Grie
kenland is het een zogenaamde
burgeroorlog. In China, eveneens.
Trouwens, de mensheid maakt
zich over het algemeen niet druk
meer over de eeuwig vechtende
Chinezen. De communistische
opstanden te Malakka en nu weer
te Madioen op Java. Maar hier
overal kan men de strijd herken
nen, die uiteindelijk gaat tussen
Rusland en het Westen.
Het is duidelijk, dat onder der
gelijke omstandigheden het moei
lijk is te vergaderen met elkander.
Hoe wil men hier eensgezinde
besluiten nemen laat staan be
sluiten, die ingrijpend zijn en al
leen door een Westerse meerder
heid gesteund worden, uitvoeren.
Want hier treedt onmiddellijk de
grote zwakte van de gehele orga
nisatie der V. N. aan de dag.
Men kan bijvoorbeeld besluiten
een afvaardiging naar Generaal
Markos, de leider der Griekse op
standelingen te sturen, maar er
bestaat grote kans dat deze lieden
hetzij niet ontvangen worden,
hetzij ergens in de Griekse ber
gen een ontijdige dood sterven.
Het bewijs van de zwakte van
de V. N. wordt wel weer overdui
delijk geleverd door de gebeurte
nissen van de laatste weken:
De lafhartige moord op Graaf
Bernadotte te Jeruzalem en de
overval van India op de onafhan
kelijkheid van Haiderabad.
Het eerste voorval vervulde de
wereld met afgrijzen, maar nie
mand grijpt in. Het tweede
spreekt minder tot de grote mas
sa, maar ook hier gebeurt niets.
Het blijkt wel dat als men de
wereld en de Veiligheidsraad stelt
voor voldongen feiten er niet
veel middelen zijn, waarover deze
beschikt om haar hesluiten kracht
bij te zetten. Bovendien heeft
men in dit belangrijkste onderdeel
van de Verenigdee Naties altijd
te kampen met het vetorecht van
één der grote staten. Zo torpe
deert Rusland ongeveer alles wat
van Westelijke zijde komt, terwijl
Russische voorstellen geen meer
derheid kunnen vinden.
Met al deze nadelen en moei
lijkheden als dreigende wolken
aan het internationale firmament,
zullen de afgevaardigden zoal
niet direct, dan toch zeker indi
rect te kampen krijgen en der
halve zijn de verwachtingen om
trent eventuele resultaten niet
hoog gespannen. Het kan in feite
alleen maar meevallen. Maar de
grote tegenstelling Amerika-Rus-
land zal wel niet nader tot een
oplossing komen. Toch zou er
een zucht van verlichting opgaan,
indien bijvoorbeeld alleen maar
eens een vergelijk voor de Rer-
lijnse kwestie gevonden zou wor
den. Of deze aan het oordeel
van de U N.O. zal worden onder
worpen staat zelfs nog niet vast.
Stappen in deze richting zijn nog
niet gedaan. Wel dringt Amerika
hier op aan, maar Frankrijk en
Engeland schijnen de voorkeur te
geven aan een laatste poging om
met Stalin tot een vergelijk te
komen. Na al de vorige teleur
stellingen een vrij optimistisch
standpunt, waarbij misschien van
de gedachte wordt uitgegaan dat
men noodt weet hoe een koe een
haas vangt.
De Verenigde Naties, - die allen
eensgezind het Duitse gevaar be
streden, vergaderen te Parijs.
Moge de schoonheid van deze
prachtige stad hen inspireren tot
daden, die de wereld de zo nodige
rust teruggeven.
Te Batavia is offieel medege
deeld
In verband met de gespannen
toestand in de Republiek heeft
de Legercommandant zich ge
noodzaakt gezien, een tijdelijke
maatregel te treffen ten aanzien
van de repatriëring der in Indo
nesië aanwezige troepen. Tenge
volge hiervan is de uitvoering
van het demobilisatie- en recu-
peratiesehema tijdelijk vertraagd.
Verloop der militaire
operaties.
Antara meldt uit Djokja, dat
de gevechten rond Madioen wor
den voortgezet. Te Blitar is de
republikeinse politie erin ge
slaagd, plaatselijke opstanden in
de omgeving dezer plaats te voor
komen. De republikeinse troepen
ontmoetten tegenstand bij de ont
wapening der troepen van de
Majoor Dachlan, die naar de com
munisten was overgelopen en
thans te Madioen vertoeft. Zowel
in de omgeving van Öjombang
als ten Zuiden van Malang heb
ben de communisten zich zonder
tegenstand overgegeven. Er zijn
gevechten gaande in en rond Po-
nogoro, dat in communistische
handen is.
Antara wijst er op, dat boven
genoemde berichten zijn ontleend
aan berichten uit de betrokken
gebieden, doch niet door de mili
taire. autoriteiten te Djokja zijn
bevestigd.
Ngawi, 30 km N.W. van Ma
dioen, is, volgens te Djokja ont
vangen berichten, in handen der
communisten gevallen. Ten aan
zien van Solo meldt Antara. dat
de situatie aldaar normaal is,
nadat de opstandelingen d,e stad
in Zuidelijke richting hadden ver
laten.
Volgens een militaire woord
voerder zijn deze opstandelingen
teruggeslagen uit hun sterkten te
Soekoardjo, 15 km bezuiden Solo,
terwijl republikeinse troepen de
opmars voortzetten in meer Zui
delijke richting. Op hun terug
tocht bezetten de opstandelingen
Wonogiri, dat weer 15 km Zuide
lijker is gelegen. De troepen der
opstandelingen bestaan uit het
voormalige republikeinse bataljon
van „Gadja Mada" de Alri (de
republikeinse marine troepen) en
formaties van de Pesirrdo. Hun
totale sterkte wordt door de
militaire autoriteiten niet ont
huld. Alvorens terug te trekken
hebben deze troepen een spoor-
en een verkeersbrug opgeblazen
om de opmars der republikeinse
troepen te bemoeilijken. Betref
fende de situatie ten Oosten van
Madioen zijn geen gegevens be
kend.
De militaire autoriteiten te
Solo hebben, volgens Antara, ont
huld, dat de republikeinse rege
ringstroepen Donderdag Walikoe-
koen en de bergplaats Sarangan
hebben heroverd. Beide plaatsen
zijn gelegen aan de Westelijke
grens van het door de communis
ten bezette gebied. Met betrek
king tot het nog steeds niet be
vestigde bericht, over de val van
Ngawi meldt Antara thans, dat
deze plaats in handen der com
munisten is gevallen na een ge
vecht, dat een dag duurde.
Volgens Antara is te Solo net
bericht ontvangen, dat de uit
Solo terugtrekkende opstandelin
gen sinds Dinsdag Wonogiri heb
ben bezet en aldaar een „leger
en volksregering" hebben uitge
roepen. Iemand, die vanuit Wo
nogiri Solo bereikte, vertelde, dat
de republikeinse civiele- en mili
taire politie aldaar door de op
standelingen werd ontwapend.
Volgens deze ooggetuige dron
gen vervolgens met bamboespe
ren gewapenden de regeringsge
bouwen binnen en schreeuwden
„lang leve de leger- en volks
regering". De republikeinse amb
tenaren werden gedwongen, te
verklaren, dat het republikeinse
regiem had opgehouden te be
staan Inmiddels hebben ont
vluchte opstandelingen, die aan
de zuiveringsacties te Solo ont
kwamen, ten Noorden van Solo
posities ingenomen te Gemolong
en Kalioso. ongeveer 20 km be
noorden Solo aan de spoorweg
van Solo naar Semarang.
dio Gelora Pemoeda kan nog het
volgende worden medegedeeld.
Sjarifoeddin veroordeelde de
compromisvoorstellen Crithchly
Dubois op grond van het feit, dat
door deze voorstellen het Repu
blikeinse leger onder de directe
controle van de Nederlanders zou
worden gebracht en dat het Ne
derlandse leger In Indonesië zou
blijven. Dit achtte hij onduldbaar,
aangezien dan het beste wapen
tegen het imperialisme in handen
van. de Nederlanders zou worden
gegeven en liet zodoende een
werktuig zou worden tot herstel
van de Nederlandse „orde rust.".
Sjarifoeddin noemde samenwer
king op legergebied een illusie.
Tussen regering en volk be
staat voorts een groot menings-
verschil rnet betrekking tot het
beleid t.a.v. de buitenlandse za
ken. Het volk vraagt om uitbre-
ding van de buitenlandse unie.
doch de regering geeft blijkbaar
de voorkeur aan betrekkingen met
de Verenigde Staten van Amerika
en Groot-Brittannië.
„De grootste kloof tussen re
gering en volk wordt wel ge
vormd door de agrarische poli
tiek", zeide Sjarifoeddin, die uit
eenzette, dat de regering geen
uitvoering heeft gegeven aan de
verdeling der gronden.
Tenslotte verklaarde Sjarifoed
din, dat er geen reden aanwezig
is om te twijfelen aan de uit
komst der worsteling „De ge
schiedenis zeide hij zal vast
stellen, welke politiek de juiste
zal zijn".
Sjarifoeddin en Setiadjit niet
naar Djokja.
De berichten over de commu
nistische zender te Madioen. dat
Sjarifoeddin en Setiadjit een be
zoek aan Djokja zouden brengen,
wordt door radio Djokja ten stel
ligste tegengesprokenradio
Djokja zegt hierbij: „Er bestaat
zelfs geen enkel contact met deze
lieden".
Fawzi el Kawoekdji, comman
dant van het „Arabische bevrij
dingsleger" in Palestina, Is Don
derdag te Ammna aangekomen
en heeft Koning Abdoellah van
Transjordanië Aangeboden te hei-
Demonstratie lè Madioen. j peft by drens oppositie tegen het
plan van de Arabische liga tot
vorming van een voorlopige Ara
bische regering in Palestina, zo
meldt Radio-Jeruzalem. De radio
voegde daaraan toe, dat Sultan
Emir Ali MoestaA el Atrasj,
hoofd van de Droeze-stam in
Syrië, eveneens zijn steun aan
Koning Abdoellah heeft beloofd.
El Kawoekdji zou gezegd heb
ben, dat hij en Sultan Atrasj be
reid waren hun mannen ter be
schikking van Koning Abdoellah
te stellen teneinde „het Arabische
legioen te helpen bij de strijd om
Palestina".
Naar aanleiding van het. voor
nemen van de Minister, om het
vrije vervoer op de veren van de
Provinciale Stoombootdiensten
over de Wester-Schelde af te
schaffen, heeft het college van
Burgemeester en Wethouders der
gemeente Terneuzen het volgende
schrijven aan Gedeputeerde Sta
ten vbn Zeeland gericht:
De Burgemeester deelt ons
mede, dat door de Vereniging van
Burgemeesters en Secretarissen
in O. Zeeuws-Vlaanderen aan U
een adres is gericht inzake de
afschfafing van de vrije veren
over de Wester-Schelde, krach
tens een in ae vergadering van 16
September 1.1. met algemene
stemmen genomen besluit.
Wij mogen Uw volle belang
stelling vragen voor deze, voor
ons gewest zo belangrijke aange-
1 ^genheid.
Wij willen nog wijzen op het
feit, dat sinds jaren op dit gratis
vervoer was aangedrongen opdat
Zeeuws-Vlaanderen vooral hier
door uit zijn isolement zou worden
verlost; dat thans gebleken is,
hoezeer door het in alle opzichten
toegenomen verkeer aan dit doel
beantwoord is en dat Zeeuws
Vlaanderen een afschaffing van
dit gratis vervoer niet anders zal
kunnen zien dan een minachting
door Den Haag van de in dit ge
west tot uiting gebrachte verlan
gens om a's een volwaardig deel
van Nederland in de vaderlandse
gemeenschap te worden opgeno
men, hetgeen temeer verbaast,
nu Zeeuws-Vlaanderen als een
bij uitstek voor industrialisatie
geschikt gebied, ook door de Re
gering wordt beschouwd
Zoals reeds in het schrijven van
de Vereniging van Burgemeesters
en Secretarissen naar voren ge
bracht, wekt het beroep op de
hoge kosten, aan dit gratis ver
voer verbonden, verbazing, daar
nog nimmer een berekening werd
vernomen van de kosten welke
aan het onderhouden van wegen
Radio Madioen meldt, dat Vrij
dagochtend 20.000 boeren, arbei
ders en jongeren te Madïoen ge
demonstreerd hebben om hun
„aanhankelijkheid, gehoorzaam
heid en trouw" aan de „Front
Nasional-regering" te betuigen.
De betogers droegen spandoeken
met de woorden „Weg met de na
tionale bourgoise".
Sjarifoeddins rede voor
radio Gelora.
Met betrekking tot hetgeen
Sjarifoeddin heeft gezegd via ra-
en bruggen elders in Nederland
voor het Rijk zijn verbonden in
verband met de opbrengst van de
wegenbelasting, aan welke laatste
toch ook dc vervoerders welke
van de gratis veren gebruik ma
ken in niet onbelangrijke mate
bijdragen. Dat tenslotte door
het toegenomen verkeer bepaalde
groepen in het bedrijfsleven moei
lijkheden ondervinden, die ver
klaard kunnen worden uit een
gezonde vermeerdering der con
currentie, kan uiteindelijk niet
aiides dan aan het gehele maat
schappelijke leven ten goede
komen.
Zeker ten overvloede willen wij
ons volle vertrouwen in Uw col
lege uitspreken dat U van het
enorme belang van deze aange
legenheid volkomen doordrongen
zijt en bij de hogere colleges als
pleitbezorger zult willen optreden.
Burgemeester en
van Terneuzen,
Wethouders
w.g. Tellegen, Voorzitter.
Volledigheidshalve laten wij
hier ook volgen de inhoud van
het schrijven hetwelk door de
Vereniging van Burgemeesters en
Secretarissen in O. Zeeuws-Vlaan
deren werd gericht tot Gedep.
Staten van Zeeland:
Het persbericht, waarin werd
medegedeeld, dat de Minister van
Verkeer en Engergie een schrij
ven tot Uw college heeft gericht
om advies over de afschaffing
van „de vrije veren" op de Wes
ter-Schelde heeft een onderwerp
van bespreking uitgemaakt in
onze op heden gehouden algemene
vergadering.
Unaniem was men overtuigt
van de noodzakelijkheid om het
vrije vervoer in het algemeen
belang te behouden. Dat door het
invoeren van de vrije veren het
personenverkeer zo sterk is toe
genomen, is wel een bewijs, dat,
worden de veren zoals vroeger
het geval was, wederom belast,
dit vervoer sterk zal teruglopen
Door de vrije veren is een band
ontstaan tussen de inwoners van
Zeeuws-Vlaanderen en het overig
deel van de Provincie en Neder
land, die van grote betekenis moet
worden geacht Het kan toch
niet als een Nederlands belang
worden aangemerkt, dat onze
Zeeuws-Vlaaamse bevolking zich
steeds meer op België ging oriën
teren.
Nu wordt er in genoemd pers
bericht aangehaald, dat de kosten
van deze veren zo hoog zijn. Naar
onze mening moet deze last niet
alleen gedragen worden door hen,
die van de boten gebruik maken,
doch, waar het hier een algemeen
Nederlands belang geldt, zal ge
heel Nederland in de kosten heb
ben bij te dragen, omdat deze
veren niet anders gezien kunnen
worden dan een verlengstuk van
het Rijkswegennet.
De bezwaren, die worden aan
gehaald door de winkeliers en
schippers, zijn naar onze mening
evenmin steekhoudend, omdat
het niet in het algemeen belang
kan worden geacht de vrije con
currentie voor het aankopen van
goederen en het vervoer daarvan
tegen te gaan.
Óm deze reden verzoeken wij
Uw college met de meeste aan
drang voornoemde Minister te
adviseren, de vrije veren op de
Wester-Schelde niet af te schaf
fen.
Namens bovenvermelde vereniging,
w. g. P. Tellegen, Voorzitter,
w. g. Dregmans, Secretaris.
De Minister var, Wederopbouw
en Volkshuisvesting, Mr. J. in
't Veld, heeft gisterenochtend bij
de opening van het tweedaags
congres van het Instituut voor
Volkshuisvesting en Stedebouw
een inleiding gehouden over de
huizenbouw in ons land. Hij deed
dit naar hij mededeelde
mede met het oog op aanvallen,
die worden gericht op hem en
zyn Ministerie, die niet op feiten
of gegronde argumenten steunen.
De Minister zeide, dat m de
eerste zeven maanden van dit
laar 15.700 woningen zijn ge
bouwd. In het begin van het jaar
bedroeg de maandproductie 2000
huizen. In Juli is de productie
opgevoerd tot 3000 huizen per
maand. Er is goede grond aan te
nemen, dat dit aantal nog zal
stijgen. De Minister zeide, veilig
te kunnen verzekeren, dat de
Alle met licentie der Westelijke
bezettingsmogendheden verschij
nende ochtendbladen in Berlijn
hebben békend gemaakt, dat zij
zich niet zullen onderwerpen aan
de Russische eis, dat verspreiding
in de Sowjet-sector zal geschie
den onder toezicht van een agent
schap onder controle van de
Sowjets.
Het met Britse vergunning ver
schijnende blad Sozial-Demokrat
meldt, dat de uitgevers van alle
Berlijnse ochtendbladen, die met
vergunning van de Westelijke be
zettingsmogendheden verschijnen,»
besloten hebben, de Westelijke
militaire besturen te verzoeken
alle bijkantoren van met Russi
sche licentie verschijnende bla
den in de Westelijke sectoren te
sluiten.
Het semi-officiële met Britse
vergunning verschijnende blad
„Die Welt" en het in de Franse
sector uitgegeven avondblad „Der
Kurier" hebben hun standpunt
rog niet duidelijk kenbaar ge
maakt. De employé's van beide
bladen hebben gedreigd in sta
king te gaan als de directies hun
contracten met het onder Sowjet-
con.trdle staande dagblad-distri
butieagentschap niet opzeggen.
In de Sowjet-sector controleer
de de Duitse pdlitie Vrijdagmor
gen alle kiosken om eventueel
aanwezige exemplaren van bladen
uit West-Berlijn, met uitzonde
ring van „Die Welt" en „Der
Kurier", is toeslag te .nemen.
Ongeveer 5000 ex-krijgsgevan
genen, die een speciale opleiding
in de Sowjet-zone hebben gehad,
.worden bestemd ter versterking
van de politie in de Sowjet zone,
20 meldt het Duitse Nieuwsbureau
Dena (Amerikaanse zone)
Kurt Fischer, hoofd van het
binnenlands bestuur van de Sow
jet-zone, wilde geen commentaar
op dit bericht geven.
Volgens het Nieuwsbureau zijn
95 van zulke krijgsgevangenen,
die in de Sowjet-zone zijn ge
oefend in het gebruik van auto
matische wapens, te Sehwerin
aangekomen en worden er 200 a
300 te Mecklenburg verwacht.
totaalproductie voor 1948 de
30.000 zal bereiken.
Door de regering is voor de
wederopbouw voor 1949 een be
drag van 400 millioen gulden uit
getrokken. Hiefaan zal niet wor
den getornd, in dat jaar hoopt
men een productie te bereiken
van 38.000 woningen. En ook dit
aantal is nog niet voldoende.
Toch kan dan echter gezegd wor
den, aldus de Minister dat
daarmede het evenwichtspunt is
bereikt.
De Minister deelde nog mede,
dat-in de afgelopen tijd veel z.g.
duplex-jwonlngen voor twee ge
zinnen zijn gebouwd. Deze zullen,
wanneer in de woningpositie wat
meer speling is gekomen, met be
trekkelijk weinig moeite kunnen
worden veranderd in één-gezins
woningen.
In vergelijking- tot het vorig
jaar is de productie dit jaar per
werkdag met 40 procent geste
gen. Dit komt door de grotere
toevloed van bouwvakarbeiders,
maar bovenal door de grotere
arbeidsprestatie. Deze is onder
andere weer terug te voeren op
een betere aanvoer van bouw
materiaal, waardoor minder stag
natie is opgetreden. Het ,is het
streven der regering deze aan
voer steeds te verbeteren. De
aanvoer hangt echter af van onze
deviezenpositie en hierover valt
uiteraard weinig te zeggen. Tot
dusverre heeft het Marshall-plan
ons een goed stuk op streek ge
bracht.
Verder zijn er enige gunstige
ontwikkelingen te constateren.
Hierbij denkt de Minister aan het
verdrag met Bizone over de leve
ring van 400 000 ton cement en
de handelsverdragen met Rusland,
Finland en ook dat met Bizone,
die onze houtpositie aanzienlijk
zullen verbeteren.
Er is derhalve hoop, dat onze
bouwproductie in stijgende lijn
sal blijven. We zullen moeten
komen tot 60.000 woningen per
jaar. Onder alle voorbehoud zei
de Minister, dat hij hoopt in 1951
deze productie te kunnen berei
ken.
Hogere huren.
Eén van de grootste moeilijk
heden ligt In de enorm gestegen
bouwkosten en de te lage huren.
Er zal tot betere verhoudingen
gekomen moeten worden.
B. en W. van Middelburg heb- de hierdoor veroorzaakte schade
ben een uitvoerig adres gericht
tot de Minister van Financiën en
de leden van de Staten-Generaal,
waarin met klem wordt aange
drongen op verbeteringen in de
regeling voor vergoeding van de
materiële oorlogsschade eft wordt
gevraagd om een bijzondere be
handeling in verband met de uit
zonderingspositie, welke deze ge
meente inneemt.
„De aldaar aangerichte oor
logsschade is immers niet alleen
aan de gewone oorlogshandelin
gen te wijten, maar ook aan een
aantal bijzondere voorvallen".
B. en W„ die dit adres hebben
opgesteld in opdracht van de ge
meenteraad, erkennen dat het in
gediende wetsontwerp enige ver
beteringen brengt voor een aantal
oorlogsgedupeerden, maar wijzen
er tevens met nadruk op, dat
voor een groot deel van de ge
troffenen nog lang geen billijke
regeling is verkregen.
Er wordt aan herinnerd, dat
het Nederlandse leger op 14 Mei
1940 capituleerde, tóen de vijand
nog niet tot Zeeland was doorge
drongen. Dit gebeurde na de
bedreiging van Duitse zijde, dat
na de verwoesting van Rotterdam
nog meer Nederlandse steden
zouden worden verwoest indien
de wapenen niet zouden worden
gestrékt. Is bij deze capitulatie
bedongen dat Zeeland daarvan
zou worden uitgezonderd?
Hiervan is nooit iets gebleken,
zodat rechtens de vraag te be
antwoorden vqlt waarop rechtens
het parool „Zeeland vecht door"
steunde. Zou dit parool in strijd
toliiken met de capitulatievoor
waarden, dan kan de verwoesting
van Middelburg op 17 Mei 1940
niet anders worden gezien dan
het gevolg van niet naleving dier
voorwaarden van Nederlandse
zijde, hoe barbaars de Duitse ver
gelding ook moge zijn geweest.
In dat geval krijgt de rechtsgrond
van de vergoeding aan de Mid
delburgse getroffenen toch wel
zeer bijzonder aspect. Vooral als
men in aanmerking neemt, dat
Middelburg het enige slachtoffer
was van dit doorvechten.
In October 1944 moest Walche
ren worden prijsgegeven voor het
verkrijgen van de toegang tot de
haven van Antwerpen. De vraag
rijst 'hier of dit met goedkeuring
of medewerking van de Neder
landse regering is geschied. Zou
deze vraag bevestigend moeten
worden beantwoord, dan zou voor
TEGEN PIJNEN EN GRIEP
20 iaüUmEN 11 an
De bouwkosten moeten omlaag,
de huren iets omhoog.
Met grote nadruk wenste de
Minister echter te verklaren, dat
het de politiek van het kabinet
zal zijn de arbeiders hiervan niet
de dupe te doen worden.
Dit hele vraagsutk moet al
dus besloot de Minister zijn rede
_r^ natuurlijk bezien worden in
het kader van de te volgen loon*
en prijspolitiek. Een verlaging
van de bouwkosten si naar bet in
zicht van de Minister mogelijk,
nu veel regelmatiger aan de ob
jecten wordt en kan worden ge
bouwd dan het vorig jaar het ge
val was. Het congres duurt
voort.
het beginsel der wet op de mil'-
tarie inundatiën van 1896 toepas
sing kunnen vinden.
Ten bate van het gehele land
en ter bekorting van de oorlog
werd Walcheren opgeofferd, zo
dat bij bevestigende beantwoor
ding van de gestelde vraag hier
dan een rechtsgrond zou bestaan,
welke tot nu toen in het verborge
ne is gebleven.
Het request maakt er ook mel
ding van, dat tijdens de bezet
tingstijd de Duitsers aan niet-
bewoners van Walcheren de toe
gang tot het eiland ontzegden
duizenden Walchenaren, die geen
beroep uitoefenden en ook zij die
aan de bezetter onwelgevallig
waren, geëvacueerd werden, waar
door schade van algemene aard
is ontstaan.
Het al dan niet spoedig herstel
van de stad zal afhangen van de
verleende vergoedingen. De ver
toeteringen, die het aanhangige
wetsontwerp brengt, gelden prac
tisöh alleen voor de kleinere wc
ninigen en dan nog slechts voor
een" pand per eigenaar. Herbouw
van de andere woningen en van
de bedrijfspanden, zo noodzake
lijk om de stadskern weer volge
bouwd te krijgen, is als gevolg
van de enorme lasten welke de
bouwers op zich moeten nemen
haast ondoenlijk. De zeer la
taxaties der verkoopwaarde van
de bedoelde grotere bedrijfspan
den, welke herbouw voorwaarde
is van Middelburg's herrijzenis
wreken zich hier.
Het gemeentebestuur van Mid
delburg hoopt met dit adres met
voldoende redenen aan te tonen;
dat nagegaan dient te worden of
er voor de stad geen bijzondere
gronden, zowel rechtens als eco
nomisch aanwezig zijn, om de be
woners een schadevergoeding van
de geleden materiële oorlogsscha
de te gevèn welke aanzienlijk uit
gaat boven de algemene normen,
zulks ter bevrediging van het
rechtsgevoel en ter behoeding van
de stad voor het gevaar van blij
vende verarming.
„30 Personen die voor een be
zettende mogendheid in West-
Duitsland een spionnagenet had
den opgebouwd, zijn door de na
tionale veiligheidsdiensten aange
houden", zo luidt een officieel
te Praag uitgegeven communiqué.
Volgens dit communiqué was de
vroegere adviseur van de Minister
van Voorlichting,. Votny, leider
van deze organisatie. „Laatst
genoemde was na de gebeurte
nissen in Februari naar Duitsland
gevlucht, waar hij zich in dienst
stelde van een Amerikaans in
lichtingenbureau. Hij werd met
twee andere agenten naar Tsje
cho-Siowakije gezonden om er
een spionnagedienst te organise
ren, maar bij het overschrijden
van de grens is hij met zijn mede
plichtigen aangehouden. Een on
derzoek is aan de gang."
Tijdens het debat in het Britse
hogerhuis heeft Lord Salisbury,
de leider der oppositie in het ho
gerhuis, aangedrongen op de af
schaffing van het recht van veto
in de Veiligheidsraad. De enige
manier om de vrede te verzekeren
was de Sovjet-Unie duidelijk te
maken ,dat „voor het geval zij een
oorlog zou beginnen, er voor de
Sovjet-Unie geen mogelijkheid is
deze te winnen".
Berlijn, Malakka en Birma wa
ren slechts schermutselingen bin
nen een groter plan, die de wereld
gemakkelijk in een nieuwe oorlog
konden storten en dit uiteindelijk
ook zouden doen, indien er geen
modus vivendi gevonden werd
voor. de twee conflicterende over
tuigingen. Men moest niet toe
staan, dat de toestand in Europa
zi«h steeds verergerde. Salisbury
vroeg de regering om bewape
ning „zelfs ten koste van aan
zienlijke tijdelijke offers om onze
bijdrage succesrijk te maken".
Indien de regering moed en vast
beslotenheid toonde zou het zeer
wel mogelijk zijn dat de hangende
wplkèn optrokken en een periode
van vrede en welvaart voor de
wereld aan zou breken.
Volgens Lord Cecil of Chel-
wood (onafhankelijk), de vroe
gere Britse vertegenwordiger bij
de vokenbond, moest een mogend
heid, die haar toevlucht tot oorlog
zou nemen duidelijk worden ge
maakt, dat zij tegenover een zo
overweldigende meerderheid zou
komen te staan, dat mislukking
zeker is. t
Volgens Viscount Samuel (lei
der der liberalen in het hoger
huis) zouden er thans zonder de
V. N. oorlogen woeden, „ondanks
de Sovjet-Russische oppositie"
moest de hoop op de V. N, geves
tigd blijven.
Lord Henderson de onder-Minis
ter van Oorlog, verklaarde, dat de
Sovjet-Unie haar veto gebruikt
bad om te voorkomen, <jat feiten
in een klacht voor de Veiligheids
raad kwamen Zolang de Sovjet-
Unie hiermede doorging zou het
onmogeljjk zijn het handvest in die
zin te amenderen, dat het recht
van veto werd afgeschaft.
Henderson zeide, dat de rege
ring van oordeel is, dat een re
gionaal systeem het op een na
beste is voor de handhaving der
collectieve veiligheid. Het meest
gehandhaafd worden totdat hel.
internationale vertrouwen weer
de overhand krijgt. Lor<j Van-
sittar zeide: „Stalln wil oorlog als
hem geen halt wordt toegeroe
pen". De Britse regering begon
zeggen, dat men met het totali
tarisme niet kon handelen. Van-
si ttart' wenste te weten welke
stappen gedaan waren in samen
werking met Frankrijk en Neder
land teneinde „de pest van het
communisme uit Zuid-Oost Azië
te stampen". Hij wenste te mer
ken dat „West Europese Unie
meer dan een woord is".
Het Sowjet-Russisch militair
tribunaal te Berlijn heeft de von
nissen van 25 jaar dwangarbeid,
uitgesproken tegen de vijf Duit
sers, die schuldig verklaard wer
den aan anti-Sowjet-Russisch op
treden tijdens de gjote anti-com
munistische demonstraties op 9
September, veranderd in 1 tot 8
jaar dwangarbeid.
Horst Stem, één der vijf, werd
met het vonnis van één jaar
dwangarbeid, voorwaardelijk vrij
gelaten.