De communistische staatsgreep
KONING ABDOELLA
DINSDAG 21 SEPTEMBER 1948.
te Madioen
Krijgswet van kracht in
Republiek Indonesia
DE STRIJD IN PALESTINA
tegen plannen voor Arabische regering
Waarschuwing
voor emigratie naar Frankriik
Premieheffing
Landbouwpensioenen
Geheim verdrag
Verenigde Staten-Zweden?
De toestand in Haiderabad
Wat de luchtbrug Engeland
kost
mwKÊÊmmi
Frankering by Abonnement: Temenzen
WEJFtoSVIiRW ACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I,
te De Bilt, geldig tot Dinsdag
avond.
WISSELEND BEWOLKT.
Wisselende bewolking met en
kele verspreide regenbuien.
Langs de Wadden-eilanden tij
delijk harde, overigens matige
tot krachtige Noord-Westelijke
wind. Iets kouder.
DE VRIJE ZEEUW
4e Jaargang No- 916-
Verse)lijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. .1. van de Sande Temeuzen Abonuementsprijs i*-r
A dvertentteprflal
per mm 10 ct.mini minui
per advertentie l*B0i
Inzending advertentie
tot des namiddags 4 uiux
Rubriek kl. advertenties
5 regels 60 ct.iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Antara meldt uit Djokjakarta:
De communistische staatsgreep
n Madoen vond Zaterdagochtend
vroeg plaats en verliep zonder
vee] bloedvergieten. Volgens oog
getuigen werd het sein tot de aan
val gegeven door drie pistool
schoten, gelost in de desa Rad-
joagoeng, waarna gewapende lie
den alle republikeinse gebouwen
van vitale betekenis en de gouver
nementskantoren, o.a. het mili
taire plaatsbureau, politiebureau,
P.T.T.-kantoor en de bank bij
verrassing bezetten. Eveneens
volgens ooggetuigen werden va.n
de aangevallenen twee officieren
van de T.N.I. gedood en vier an
deren gewond; de verliezen van
de aanvallers zijn niet bekend.
Na de aanslag werd in de straten
gepatrouilleerd door gewapende
lieden, terwijl automobielen met
de communistische vlag voorop
voorop rondreden. Sedert de
aanslag zijn de telegraaf- en tele
foonverbindingen met Madioen
verbroken en worden de rege
ringstelegrammen per radio over
gebracht.
Te Djokjakarta hebben Zondag
morgen massa-arrestaties plaats
gehad, hoofdzakelijk onder aan
hangers van de linkervleugel, aan
gesloten bij de communistische
partij. De belangrijkste straten
staan onder strenge militaire be
waking, maar de dagelijkse bezig
heden der bevolking gaan gewoon
door. Wel ziet men vele politie
auto's met arrestanten. Volgens
onbevestigde berichten werden
ongeveer 200 personen gearres
teerd. Het plaatselijke bureau
van de legerafdeling der Pesindo
werd bestormd; het redactiebu
reau van het blad ..Revolusioner"
van de communistische jeugdor
ganisatie werd gesloten. Het
kantoor van de Sobsi staat onder
politiebewaking: en de leiders dier
organisatie zijn gevangen geno
men. Nog andere bureaux van
kranten der linkervleugel zijn on
der politiecontrole gesteld, o.a.
van de Patriot Boer<>eh en de
Soeara Iboekta. De treinverbin
dingen naar alle richtingen van-
rit Djokja, die aanvankelijk wa
ren stilgelegd, zijn hervat.
Na het bekend worden van de
communistische staatsgreep in
Madoien kwam het renuiblikemse
kabinet Zondagmiddag in een
spoedvergadering bijeen. Tct op
heden is te Djokja geen openbare
onrust waargenomen. Wel wer
den Maandagmorgen affiches aan
geplakt, waarop o.a. te lezen
stond: .,Wij erkennen slechts de
regering SoekarnoHatta". Een
Zondag bijeengeroepen massa
bijeenkomst van de „revolution-
r.aire volksbeweging" welke, naar
wordt aangenomen, anti-commu
nistisch is, werd naderhand afge
last. Tienduizenden mensen ver
lieten de aloon. waar de bijeen
komst zou worden gehouden, on
der het zingen van Indonesische
liederen.
In een uiteenzetting tegenover
de pers zeide Generaal Sooor met
betrekking tot de communistische
coup te Madioen: ..Wij slaan de
situatie nauwkeurig gade". Hij
echtte het niet onmogelijk, dat
de communistisrhp vloed zou
overslaan naar onder Nederland
se controle staande gebieden en
dit is iets. zeide hii dat wii onder
geen omstandigheid wensen. De
legercjommahdlant zpide vertier,
dat er geen schattingen te maken
zijn over de sterkte der rebelle
rende troepen, noch voor wat be
treft de republikeinse troepen,
welke ten dienste van de re-Terme
staan. Evenmin achtte hii bri
benadering te schatten, hoever
onder de republikeinse troepen de
communistische invloed gaat en
hij voegde hieraan toe: ,,Het zou
een verrassing kunnen zijn. indien
wij dit wisten". Wii weten ech
ter wel, dat er in de T.N.I. sterke
communistische invloeden aan
wezig zijn. „,Het is de politiek
der republikeinen, om republi
keinse strijdkrachten wederom te
infiltreren in de onder Nederlands
gezag staande gebieden en zij zul
len trachten, ook communistische
strijders te infiltreren. Desge
vraagd zeide Generaal Spoor;
Onze houding hiertegenover zal
niet worded gewijzigd. Wij zullen
infiltrerende troepen terugwerken
achter de status-quo-lijn. Hierbij
is niet het eerste punt, of het
communistische- of met-commu
nistische infiltranten betreft.
Generaai f Spoor deelde nog
mede, dat tengevolge van de her-
nieuwe infiltraties uit Republi
keins gebied, aan onze zijde de
laatste dagen de verliezen toe
nemen. Met betrekking tot de
situatie te Madioen zeide de leger
commandant nog: ,,Ik veronder
stel, dat mijn collega Soedirman
de gehele situatie daar evenmin
kan overzien als ik".
Sceripno spreekt voor radio
te Madioen.
Soeripno, de voormalige repu
blikeinse vertegenwoordiger te
Praag, die de overeenkomst met
de Sovjet-Unie tot stand bracht,
heeft Maandagavond voor de zen
der der opstandelingen, die, zoais
eerder reeds werd gemeld, radio
Gelora Pemoeda Indonesia blijkt
te zijn, een redevoering gehouden.
De uitzending van de toch reeds
zwkake zender werd zwaar ge
stoord, zodat Anta van deze rede
geen samenhangend verslag kan
maken. Soeripno zeide o.adat
de regering SoekarnoHatta een
anti-communistische houding
heeft aangenomen, hetgeen, naar
hij zeide, gelijk staat aan een
anti-democratische houding. Hij
sprak voorts zijn dank uit aan de
strijdorganisatie, die hun mede
werking hebben verleend aan de
coup te Madioen.
Moeso Zondagnacht de radiorede
Blijkens dezelfde zender heeft
van Soekarno beantwoord met een
rede voor dezelfde radiozender,
waarvan deze zender gisteravond
ren herhaling gaf. Moeso, die
zeide, dat het volk in het gewest
Madioen, door zelf de macht in
INDONESIË j handen te nemen, thans in staat
was, ook zelf de nationale revo
lutie te leiden tot nu toe ge
schiedde zulks door een ander te
„bourgeois", aldus Moeso stel
de de vraag, of het volk nog
langer accoord kan gaan met de
politiek van Soekarno en Hatta,
die „in feite tegenover Nederlan
ders en Engelsen een capitulatie-
politiek voeren en het vaderland
willen verkopen aan de Ameri
kaanse kapitalisten". Moeso wees
er op, dat Soekarno in de Japanse
,trjd aan de macht is gekomen en
met de Japanners heeft samen-
geheuld.
De omroeper van deze radio
zender kondigt de. uitzendingen
aan met de mededeling: U luis
tert naar radio Gelora Pemoeda
Soeara Front Na:'ma! (de stem
van het Nationale Front). Gister
avond las de omroeper nieuwe be
velen voor van „het gewestelijk
bestuur van Madioen". Onder
deze bevelen was een opdracht
aan alle kantoren, bedrijven, dien
sten, fabrieken en werkplaatsen
in Madioen om van heden af voor
de gebouwen wachtposten uit te
zetten. Deze wachtposten dienen
het bestaan der arbeiders van de
betrokken bedrijven en moeten
dag en nacht worden gehand
haafd. „De bevoegde bestuursin
stellingen moeten door de wacht
posten direct worden gewaar
schuwd wanneer er iets voorval'
dat de orde zou kunnen versto
ren". Eten ander bevel, dat door
deze radio werd omgeroepen, was
afkomstig van ,,het gewesteliik
bestuur van Madioen, afdeling fi
nanciële zaken" en gericht tot de
hoofden van bedrijven, instellin
gen, zaken enz. Er moeten ten
spoedigste rapporten worden :n-
gediend over de financiële situa
tie der betrokken bedrijven, aldus
deze mededeling. Voorts mogen
er geen grote geldelijke uitgaven
worden gedaan zonder medeweten
van het hoofd <f*r financiële af
deling.
A.F.P. meldt .nog:
De twee grootste anti-commu
nistische partijen in de Republiek
de Miasjoemi èn de P.N.I., hebben
te Djokja een „nationaal onafhan
kelijkheidsfront" opgericht, zo
meldt Antara. Deze nieuwe orga--
nisatie heeft ten doel, de Repu
bliek te beschermen en de rege
ring Soekarno-Hatta te verde
digen.
President Soekarno heeft Zon
dagavond via de radio hekend ge
maakt dat in het ganse republi
keinse gebied van Java de krijgs
wet van kracht is.
Al de nutsbedrijven en de open
bare diensten, zoals de radio, de
P.T/T., de electriciteitsdiensten,
de staatsbedrijven en de produc-
t'emiddelen zijn gemilitariseerd,
zo verklaarde hij.
Tot besluit zegde hij „Madioen
is ons ontnomen, doch wij zullen
er ons opnieuw van meester
maken.55
Koning Abdoella van Transjor-
danië heeft de secretaris-gene
raal van de Arabische Liga, Az-
zam Pasja, getelegrafeerd, dat
hij zich zal verzetten tegen de
plannen voor een Arabische rege
ring voor Palestina. „Teneinde
de banden van broederschap en
integriteit van de Arabische Liga
te bewaren, verklaren wij, dat
wij niet zullen wijken voor de in
voering van de organisatie bin
nen de veiligheidszones van de
Transjordaanse regering, die zich
uitstrekken van de Egyptische
tot de Syrisch-Libanese grenzen".
Ahmed Hilmi Pasja (hoofd van
de pas gevormde Arabische rege
ring voor Palestina en militair
gouverneur van Jeruzalem) stelt
ons ervan in kennis dat de vor
ming van de Palestijnse Arabi
sche regering het gevolg was van
een besluit van de Arabische Li
ga. De Transjordaanse delegatie
ontkent dit", aldus seinde Koning
Abdoella. Het telegram gaat
verder: „Daar ondanks de wapen
stilstand het Arabische legioen
thans in Jeruzalem nog voortdu
rend alleen vechtend het gebied
beheerst van Ramalah naar de
vlakte, kunnen wij niet toestaan,
dat een ander gezag binnen het
gezagsgebied van onze militaire
regering optreedt, met name die
genen, die naar de macht stre
ven," (Dit wordt door sommige
waarnemers uitgelegd als een be
dekte toespeling op de Moefti,
Haj Amin El Hoesseini). Het
telegram van Abdoella beslu't:
„Mocht- deze regering tot stand
komen en erkend worden door de
V. N., zoals de Joodse eisen, dan
zou dit betekenen, dat de Arabi
sche Liga de verdeling had be~
De C.mtrale Stichting Land
bouw Emigratie d-elt mede:
In Frankrijk worden de boerde
rijen niet verkocht es verpacht
via de notarissen, doch door be
middeling van makelaars.
Ook personen in Nederland
woonachtig treden in die functie
op. Zij vinden thans gretig ge
hoor bij de adspirant-emigranten,
die gaarne een bedr;if willen
pachten.
Helaas leert de praktijk, dat
wij tot de uiterste voorzichtig
heid moeten aansporen.
Telkens weer blijkt dat sommi
ge van deza heren zich niet hou
den aan de regels van het spel",
dat zij meer provisie op=trii':en
dan waarop zij recht hebben.
Zelfs dalen hun practijken af tot
het immorele. Zo verscheen de
vor.ge week een a.s. emigrant op
ons kantoor, die aan een make
laar em kwitantie had betaald
van meer dan 1000 wegens
„commissie, verblijfkosten, publi
caties. telefoon etc.", zonder dat
hij zelf ook maar een bedrijf had
kunnen pachten.
De Centrale Stichting waar
schuwt ernstig tegen dergelijke
praktijken.
werkstelligd waartegen zij zich
verzette".
Ahmed Hilmi Pasja, een Pale
stijnse Arabier, woonde onlangs
de bijeenkomst van de pölit'eko
commissie van de Arabische Liga
bij. waarop het plan voor een
Palestijnse Arabische regering
werd besproken. Naar verluidt,
zou het 'plan voorzien in een re
gering voor geheel Palestina, sa
mengesteld uit leden van het hui
dige bestuur.
Transjordanië en 6 andere Ara
bische staten zijn lid van de Ara
bische Liga.
De hoofdafdeling Sociale Zaken
van de Stichting voor de Land
bouw voerde een belangrijke be
spreking met de Ministers van
Sociale Zaken en van Landbouw
over de vraagstukken inzake het
bedrijfspensioenfonds. Aan de or
de kwamen het vraagstuk van
de zelfstandigen, de kwestie van
de premiehoogte, het tijdstip van
inwerking treden en de moeilijk
heden. die de Stichting langza
merhand gaat ondervinden bij het
financieren van de overgangstijd.
Reeds thans kan worden mede
gedeeld, dat het in verband met
de stand van het wetsontwerp
niet meer mogelijk zal zijn, dat
op 1 November a.s. met de pre
mieheffing wordt begonnen. Men
zal moeten rekenen met een later
tijdstip, vermoedelijk 1 Mei 1949.
Het officiële Sowjetpersbureau
Tass meldt uit Helsinki, dat vol
gens journalistieke kringen al
daar, „de Zweedse regering haar
goedkeuring heeft gehecht aan
een geheim verdrag tussen de
Verenigde Staten en Zweden".
Het verdrag voorziet volgens*
de berichtgevers n d° samen
werking tussen de twee landen
in geval van een oorlog of oor
logsgevaar. Het zou hier een
aanvulling betreffen op de bila
terale overeenkomst volgens het
plan Marshall. Zweden zou een
aantal artikelen rroeten exporte
ren naar landen, die door de V.S.
worden aangewezen.
Wat betreft de bepalingen aan
gaande de samenwerking in ge
val van oorlog: de V. S zouden
uitmaken, of van oorlog sprake
zou zijn. Aangaande het bestaan
van oorlogsgevaar zouden de twee
regeringen een oordeel vellen.
Het bericht zegt voorts, dat „.hét
verdrag niet zal worden voorge
legd aan het parlement, omdat
de Zweedse regering de reactie
van de publieke opinie vreest".
Staatstroepen van Haiderabad
zijn uitgezocht om het Indische
leger te helpen bij het „herstel
van recht en orde in de staat".
Ook het ambtenarencorps zal
hiertoe ingeschaikeld worden. Er
zullen, zo wordt verder gemeld,
nog uitgebreide „zuiveringsacties"
gevoerd moeten worden om groe
pen Razakkers militante Mo
hammedanen buiten gevecht
te stellen.
Tot dusver heeft de luchtbrug
naar Berlijn de Britse regering
2.500.000 pnod sterling gekost, zo
schrijft de „Daily Express".
In 83 dagen hebben de Britse
toestellen 75.000 ton goederen
naar Berlijn vervoerd en ongeveer
10.500.000 km afgelegd.
De Vorstelijke Fami
lie, met de Commis
saris van de Koningin
in Zuid-Holland, de
Burgemeester en de
Militaire 'Gouverneur
van Den Haag, op het
balcon van het Ko
ninklijk Paleis in het
Noordeinde, tijdens
het défilé en de bloe
menhulde.
y --
t
-•-:v-:*:x<s-.v^svsxsvxs<w '-iom&vxv.