Vijf Berlijners krijgen 25 jaar werkkamp de voormalige Italiaanse Koloniën WOENSDAG 15 SEPTEMBER 1948. Advert entieprfln Viermogendhedenconferentie over Particulier bezoek van Koningin Juliana aan Londen Verblijf Kon. Familie te Den Haag van Verklaring Pandith Nehroe Prins Bernhard sprak over het werk van de NIWIN DE TOESTAND IN BERLIJN. Gevechten te Soerakarta Franke ring b|j Abonnement; Ternenwo WEEKSVERWACHTING medegedeeld d°°r bet K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot Woens dagavond. Zuid-Westelijke wind- In het Z. v. h. land plaatselijk nog wat ochtendmist. Vrij veel bewolking met later plaatsel. enige lichte regen. Zwakke tot matige, later toenemende wind tussen Z. en W. Iets hogere temperaturen dan gisteren. VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks v 4e Jaargang No- 911- Drukkerij N.V. Firma P- J. van de Sande Terneuzen 71 per mm 10 ct.; minimum per advertentie l,öOi Inzending advertenties tot des namiddags 4 uur Rubriek kl. advertenties: 6 regels 60 ct.; tedere regel meer 12 cent. Ver melding: Brieven onder nr. Bureau van dit Blad 10 cent meer. Abonnementsprijs 8,25 per kwart»») Waarschijnlijk zullen er aan gaande de viermogendhedencon ferentie geen communiqué's wor den uitgegeven, voordat de laat ste bijeenkomst heeft plaats ge had. Elke delegatie zal de vrij heid hebben de dagelijkse resul taten aan de pers mee te delen. Dit is de regel, die tot duver is toegepast bij samenkomsten van de Ministers van Buitenland se Zaken. Tijdens de zitting van Maan dag meende de Sowjet-afgevaar- digde, Andrej Wysjinsky, dat de Amerikaanse en Britse regerin gen door vertegenwoordigers en geen Ministers van Buitenlandse Zaken te zenden, het vredesver drag met Italië hadden geschon den. De Westelijke afgevaardig den hielden vól, dat de bijeen komst als een raad van Ministers van Buitenlandse Zaken was te beschouwen en dat zij door hun regeringen gemachtigd waren be slissingen te nemen. Naar de mening van Wysjin sky was de bijeenkomst slechts een conferentie van vertegen woordigers. Hij was <joor zijn regering gemachtigd deel te nemen aan de discussies maar niet om besluiten te nemen. Als de conferentie het niet eens kan worden, moet de zaak vol gens het vredesverdrag door de algemene vergadering der V. N. beslist worden. De enige Minister van Buiten landse Zaken, die Maandag aan wezig was, was Robert Schuman (Frankrijk). Engeland werd ver tegenwoordigd door de Minister van Staat, McNeil, de V. S. door hun Londense ambassadeur, Dou glas, terwijl de Sowjet-Unie de plaatsvervangende Minister van Buitenlandse Zaken Wysjinsky had gezondes. Britse en Franse woordvoer ders gaven te kennen, dat de 4 mogendheden het eens zijn over voormalig Italiaans Somaliland: dit zou onder Italiaans trustschap Reuter meldt ons, dat Koningin Juliana gisteren onverwacht een particulier bezoek aan Londen gebracht heeft en enkele inkopen gedaan heeft. In de overvole* straten werd zij niet herkend. H. M. maakte de reis met Prins Bemhard en een Neder landse detective in een particu lier vliegtuig. Omstreeks 11 uur kwamen zij te Londen aan. Men verwacht niet, dat de Koningin, die in het hotel Claridges logeert, een bezoek zal brengen aan Buckingham Palace of de Neder landse ambassade. Een woordvoerder van de Ne derlandse ambassade legde er de r.adruk op, dat het bezoek van H. M. strikt persoonlijk is De Dakota, waarin het Konink lijk Paar reisde, werd door Prins Bemhard zelf bestuurd. Slechts enkele hoge functionna- rissen wisten van het bezoek af. ■De Koningin bracht meer dan een uur door in de John Ruskin- school voor gedeeltelijk blinde kinderen. Zij toonde diepgaande belangstelling voor de moderne middelen en methodes, die op deze school in gebruik zijn. Een woordvoerder van de Londense gemeenteraad, die de leiding heeft van de school, zeide, dat het be zoek geheel particulier en offi cieus" was. In het begin van de avond is Koningin Juliana met Prins Bernhard van het vliegveld Nort- holt nabij Londen weer naar Ne derland vertrokken. Op Woensdag 22 September, de laatste dag van het verblijf der Koninklijke Familie in Den Haag, dat van 18 tot 22 dezer zal duren, zal tot sluiting der feestelijkheden des avonds om 9 uur op het Plein een taptoe wor den gehouden door de Koninklijke Militaire IJapel. komen. Overigens meent de Sow jet-Unie, dat dit trustschap drie jaar mag duren, terwijl de andere drie deelnemende landen geen tijdiimiet willen stellen. Aan gaande overige voormalige Ita liaanse koloniën bestaan menings verschillen tussen de diverse deel nemers aan de conferentie. De vertegenwoordigers van de grote vier kwamen Maandagoch tend wederom in Parijs bijeen teneinde te trachten overeen stemming te brengen in de door de plaatsvervangers van de Mi nisters van Buitenlandse Zlaken gedane, zeer uiteenlopende, aan- bevlingen betreffende de toe komst van de voormalige Ita liaanse koloniën. Als heden geen beslissing kan worden genomen, moet, krach tens de bepalingen van het vre desverdrag met Italië, de kwestie worden terugverwezen naar de algemene vergadering van de Verenigde Naties. Toen correspondenten de Indi sche premier, Pandith Nehroe, vroegen wat India zou doen, als de Nizam van Haiderabad de eis van India, dat Indische troepen weer zouden worden toegelaten tot Secunderabad, zou Verwerpen, antwoordde hij, ,,wij marcheren". Hjj zeide, „tot onze grote spijt zullen wij Secunderabad nog be zetten.". Tegelijkertijd waren ge charterde vliegtuigen bezag 600 Britten, Cndezen, Australiërs en Amerikanen te evacueren. Nehroe zeide, dat de toestand in Haiderabad steeds slechter werd. Het doel van de Indische re gering was een eind te maken aan deze wanorde en troepen te sta tioneren in Secunderabad. Hij zei de, dat de Nizam nog niet had ge antwoord op de Indische nota, waarin werd gevraagd de militan te Moslimbonid te ontbinden. Een bevestiging had men echter niet ontvangen en er was hoop op eën antwoord. De premier voegde er aan toe, dat er op het ogenblik geen Indische troepen in Haidera bad waren. Gisteravond hield Z.K.H. Prins Bernhard over beide Nederlandse zenders een rede over de Niwin. Wij laten deze rede hieronder volgen „Vandaag is het twee jaar ge leden, dat de Niwin haar werk begon. De Niwin, geboren uit een door particulieren en over heid gevoelde behoefte en tot stand gekomen op initiatief van Minister-President Beel, wii de militairen en burger-pioniers overzee een daadwerkelijk bewijs van medeleven geven van het ge hele Nederlandse volk. De Niwin wil de mannen in In- dië boven hetgeen waarop zij als militair aanspraak hebben, een aanvullende welzijnsverzorging geven, die naast de materiële waarde wil betuigen van harte lijkheid en dankbaarheid, doch vooral ook een bewijs wil zijn, dat het Nederlandse volk zijn zonen niet vergeet, ook al zijn zij vele duizenden kilometers van het vaderland verwijderd. In de afgelopen twee jaar, waarin velen naar Indië zijn ge gaan en anderen na het vervullen van hun plicht zijn teruggekeerd, heeft de Niwin getracht reke ning houdend met de wensen en verlangens van hen, die onder de tropenzon hun beste krachten in spannen vhaar taak zo goed mogelijk uit te voeren en dank zij de steun van U allen, parti culieren en overheid, is het de Niwin mogelijk geweest, 9% mil- lioen gulden aan de verzorging van de troepen in Indië te beste den. Bij het noemen van de geza menlijke inspanning waardoor dit belangrijke bedrag bijeen is ge bracht, wil ik met dankbaarheid de activiteit vernielden van de c.a. 500 plaatselijke Niwin-comi- té'-s in den lande, alsmede van de 39 steunpunten in het buitenland, waar overal Nederlanders zich belangeloos inspannen voor het Niwin-werk. Voor Uw offervaardigheid, Uw daadwerkelijke belangstelling en medeleven wil ik U vanavond dank zeggen en ik weet, dat ik dit mag doen namens onze strijd krachten overzee, die -ook al sturen ze niet voor alles wat ze via de Niwin ontvangen, een be dankje toch zeer erkentelijk zijn voor de gezamenlijke inspan ning van het Nationale Thuis front, gemanifesteerd in de Ni win. Wij moeten het eventueel niet ontvangen van reacties niet te zwaar opnemen. Wij moeten dit werk onbaatzuchtig doen. Wij moeten naamloos dienen en niet voor elk geschenk een „dankje" willen ontvangen. Zelfs als er klachten komen en die komen er helaas, omdat zowel de organi satie in Nederland als die in In dië kinderziekten heeft moeten doormaken moeten we deson danks alle krachten blijven in spannen en trachten, het steeds beter te doen. Ik zou U van deze plaats wil len vragen: Stel vertrouwen zo wel in de Niwin als in onze strijd krachten en burger-pioniers over zee. Zij zijn dankbaar, daarvan kunt U overtuigd zijn. Laat deze dankbaarheid een stimulans zijn voor U, voor mij en voor ons om met energie, vaart en elan dit werk voort te zetten. Een bedrag van 9% millioen gulden werd door de Niwin in twee jaar tijd omgezet in boeken, uitzending artisten, filmappara tuur en films, muziek, sportmate- riaal, toneel, Kerstpakketten, ju bileumpakketten, verjaardags pakketten, steun aan de geestelij ke verzorgers, radiotoestellen en nog veel meer. 9% Millioen is on getwijfeld een groot bedrag, doch het betekent in twee jaar voor 200.000 personen slechts 6% cent per man per dag. Zes en een halve cent voor mensen, verspreid over een ge bied, dat op Europa overgebracht, zich uitstrekt van de uiterste Westkust van Ierland tot aan het Zuiden van de Kaspische Zee, van Narvik in Noorwegen tot voorhij de Zuidgrens van Italië in de Middellandse Zee, een gebied met slechts weinig goede verkeers wegen zoals wij hier kennen, met een helaas ontoereikend vervoers- apparaat, dat toch al overbelast is. En in deze uitgestrekte tro pische wereld van eilanden en zeeën zijn nu onze militairen ver spreid. Veelal in kleine groepjes over meer dan tweeduizend bui tenposten verdeeld. Dagreizen ver van elkander verwijderd. Als U zich dit kunt voorstellen en beseft, hoeveel tijd én dus geld er voor nodig is, om met een frontgezelschap van buiten- 'post tot buitenpost door deze enorm uitgestrekte gebieden te trekken, dan pas zal het U dui delijk worden, dat de Niwin-ge- zelschappen niet zo vaak op elke post kunnen komen als de man nen daarginds en wjj hier wel zouden wensen. Ik weet, dat niet alleen de ouders, vrouwen en verloofden van de mannen, die op dit ogen blik aan de evenaar op post staan, hen een warm hart toe dragen. Ik weet, dat ook U, die welucht geen famiüelid of ver loofde of vriend in dat verre land hebt, er heel veel voor over zult hebben om hem dit leven te ver aangenamen, als U een van hen persoonlijk zoudt kunnen ont moeten. Luisteraars. De actie waarmee de Niwin haar werkzaamheden begon, de Kerstpakketten-actie, het eerste materiële en morele blijk van medeleven van het ge hele Nederlandse volk met de strijdkrachten in Indië. Thans, twee jaar later, is de derde Kerst pakketten-actie in volle gang. Voor de derde maal zal de Niwin zorgen, dat ieder van de 200.000 mannen en vrouwen overzee in die dagen een pakket ontvangt. En zij zullen dit pakket ontvan gen van U, van het gehele Neder landse volk, als een bewijs, dat men hen in Nederland niet ver geet. Juifct op de dagen, waarop de afstand het sterkst wordt ge voeld. Gaarne wii ik een beroep doen op Uw offervaardigheid om ook deze actie door Uw spontane me dewerking tot eiSn succes te ma ken. Onze mannen daarginds re kenen op dit traditioneel gewor den Kerstpakket en de Niwin re kent daarom op U. In dit verband wil ik de in de Niwin samenwerkende organisa ties, zoals o.a. de Confessionele Thuisfronten, het Nederlandse Rode Kruis, de Band Nederland Indië en de Vrouwen-organisaties dank zeggen voor de steun, welke zij verlenen aan de Niwin, welke tot een werkelijk Nationaal Thuis front is uitgegroeid. Nadrukkelijk wil ik wijzen op bet nationale belang van deze gezamenlijke inspanning. Gedu rende de juist achter ons liggen' de feestdagen hebben wij onze nationale saamhorigheid sterk gevoeld en op grootse wijze tot uitdrukking gebracht. De Ko ningin en Ik zijn hiervan sterk onder de indruk. Laten wij allen, als consequentie hiervan, ook van harte samenwerken. Ook voor het Niwin-werk zijn de woorden van onze geëerbiedigde Prinses Wilhelmina, „eendracht en nog eens eendracht", de enig juiste richtlijn. Dit werd door Koningin Juliana bij haar inhul diging nog eens met grote na druk herhaald... en het is zeker niet in de laatste plaats in ons Niwin-werk, in deze nationale inspanning, dat wij ons deze woorden tot werkelijkheid moe ten maken. Laat het Niwin-werk een ma nifestatie zijn van het gehele Nederlandse volk voor allen over zee. Vijf personen uit het Westelijke gedeelte van Berlijn, die verleden Dinsdag nabij de Brandenburger Tor door de Sowjet-politie ge arresteerd waren, zijn door een Sowjet-rechtbank veroordeeld tot 25 jaar arbeidskamp. Zij zijn schuldig bevonden aan het aan vallen van Sowjet-burgers en mishandeling van politiemannen uit de Oostelijke sector. Het vonnis is het zwaarste, dat door een Sowjet-rechtbank kan worden uitgesproken sinds de afschaffing van de doodstraf in de Sowjet-Unie. Het proces was geheim, doch het Sowjet- nieuwsbureau meldt, dat alle vijf beklaagden het bun ten laste ge legde hebben toegegeven. Zij vroegen om verzachting van het vonnis, „omdat zij waren misleid door provocatieve fascistische en oorlogsophitsende redevoerin gen van Friedensburg, Neumann, Suhr en Reuter". Volgens de acte van beschul diging hebben zij zich .schuldig gemaakt aan verstoring van de openbare orde door gebruikma king van geweld, waarbij een persoon werd gedood en verschei dene anderen ernstig gewond. Voorts aan het aanvallen van Duitse politie en leden van de Sovjet-bezettingsmacht die tot taak hadden de orde te herstel len, en tenslotte aan het verwij deren van de rode vlag van de Brandenburger toren na „provo catie en tot oorlog ophitsende demonstratie van 9 September". De schuld van de beklaagden is komen vast te staan, aldus het informatiebureau, op grond van hun eigen verklaringen en die van getuigen. De beklaagden hadden het tribunaal om verzach ting van de straf verzocht op grond van het feit, dat zij hun daden hebben gepleegd „als ge volg van de provocatieve rede voeringen" van leiders van het Berlijnse stadsbestuur. Het bureau voegt hieraan toe: „Het tribunaal heeft kennis ge nomen van de door de beklaagden gegeven uitleg, maar heeft beslo ten dat de feiten de beklaagden niet ontheffen van de verant woordelijkheid voor hun misda den tegen de openbare orde, het leven van vredelievende burger* en tegen de Sovjet-bezettings macht." Reuter verneemt, dat pogingen van „de gemeenteraad om een raad van verdedigers voor de vijf beschuldigden te doen optreden door de Sowjet-aanklager onmo gelijk zijn gemaakt." Een vertegenwoordiger van de plaatsvervangende burgemeester, Friedensburg en een advocaat meldden zich bij het gerechtsge bouw voor dat het proces zou beginnen. Hun werd gezegd, dat zij een schriftelijk verzoek moes ten indienen. Nadien werd hun door de Sowjet-aanklager gezegd, zo gaat Reuter voort, „dat de advocaat de rechtszaal niet mocht betreden of de beschuldig den zien De voorzitter van de Berlijnse gemeenteraad, Dr. Suhr, was van mening, dat het vonnis „niet ge dicteerd was door rechtvaardig heid maar door wraakzucht. Wij moeten een weg vinden om deze vijf mannen te redden." Bespreking Westelijke ver tegenwoordigers met Molotof. De vertegenwoordigers van de V. S„ Engeland en Frankrijk heb ben zich gisteravond om 18 uur plaatselijke tijd haar het Kremlin begeven voor een onderhoud met Molotof, de Sowjet-Russische Mi nister van Buitenlandse Zaken. Volgens het Republikeinse pers bureau Antara zouden in Soera karta gevechten zijn uitgebroken tussen communisten en bun poli tieke tegenstasders. Men meent, dat de verantwoordelijkheid hier voor voornamelijk rust bij de Pe- sindo, die zich onlangs bij de Re publikeinse communistische partij heeft aangesloten. De treinen tussen Soerakarta en de Republikeinse hoofdstad Diogjakarta rijden niet meer. Volgens berichten stelt de Repu blikeinse regering een onderzoek in. Waarnemers zijn van mening, dat de gevechten een voorspel kunnen zijn van een conflict op grote schaal tussen de Republi keinse communisten en de aan hangers van de regering-Hatta. Dé Nieuwsgier van Dinsdag deelt mede, dat vorige week door politieke tegenstanders een aan val werd gedaan op het centrale hoofdkwartier van de Pesindo te Soerakarta. Hierbij werden be langrijke documenten weggeno men. Na het gebeurde verklaar de de Pesindo, dat de aanval slechts mogelijk is in een fascis tisch land als Japan en dat deze was uitgevoerd met politieke be doelingen. In de verklaring drong de Pesindo aan op de vor ming van een nationale regering om de democratie veilig te stel len, aldus de Nieuwsgier. Volgens het blad verklaarde de Republi keinse regering van deze aanval niets af te weten. Waarnemers te Batavia menen, dat de gevoelens van strijd onder de Republikeinen toenemen en dsh. de communisten pogingen voorbereiden om de regering- Hatta omver te werpen. Zij zei den echter, dat Hatta strenge maatregelen tegen het gebruiken van geweld zou nemen en deelden nog mede, dat betrouwbare troe pen in de omgeving van de Repu blikeinse hoofdstad waren gesta- tionneerd. Antara meldt, dat de republi keinse regering in verband met de ongeregeldheden te Soerakarta een beroep deed op de bevolking om geen acties op eigen gezag te ondernemen. In een officiële verklaring zegt de regering: Tegen verstoorders van de orde, van welke zijde ook, die het alge meen welzijn hinder aandoen, zal de regering krasse maatregelen treffen De regering verzoekt om de personen, die bij de aan slag op het hoofdkwartier van de Pesindo ontvoerd werden, zo spoedig mogelijk over te geven aan de bevoegde regeringsinstan ties. Naar aanleiding van misplaat ste beschuldigingen verklaart de regering nadrukkelijk, dat geen militaire of regeringsinstafntie heetft medegewerkt aan de ont voering. Als de regering tot arrestatie overgaat, dan verricht zij officiële handelingen en dan is er ook geen sprake van ontvoe ringen. x In berichten uit Solo wordt onthuld, dat tot dusver tien per sonen zijn ontvoerd, onder wie Dr. Moewardi, voorzitter van de GjR.R. (de nieuwe voiksrevolu- I'onnaire beweging. Antara meldt voorts, dat de politie sedert Zondag in de om geving van Blitar tegen gewa pende elementen zuiveringsacties uitvoert, die succes opleverden en tot volledige ontwapening leidden. A

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1948 | | pagina 1