Vijf Berlijners krijgen 25 jaar werkkamp
de voormalige Italiaanse Koloniën
WOENSDAG 15 SEPTEMBER 1948.
Advert entieprfln
Viermogendhedenconferentie over
Particulier bezoek van
Koningin Juliana
aan Londen
Verblijf Kon. Familie
te Den Haag
van
Verklaring
Pandith Nehroe
Prins Bernhard sprak over het werk
van de NIWIN
DE TOESTAND IN BERLIJN.
Gevechten te Soerakarta
Franke ring b|j Abonnement; Ternenwo
WEEKSVERWACHTING
medegedeeld d°°r bet K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Woens
dagavond.
Zuid-Westelijke wind-
In het Z. v. h. land plaatselijk
nog wat ochtendmist. Vrij veel
bewolking met later plaatsel.
enige lichte regen. Zwakke tot
matige, later toenemende wind
tussen Z. en W. Iets hogere
temperaturen dan gisteren.
VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks
v
4e Jaargang No- 911-
Drukkerij N.V. Firma P- J. van de Sande Terneuzen
71
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie l,öOi
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertenties:
6 regels 60 ct.; tedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Abonnementsprijs 8,25 per kwart»»)
Waarschijnlijk zullen er aan
gaande de viermogendhedencon
ferentie geen communiqué's wor
den uitgegeven, voordat de laat
ste bijeenkomst heeft plaats ge
had. Elke delegatie zal de vrij
heid hebben de dagelijkse resul
taten aan de pers mee te delen.
Dit is de regel, die tot duver
is toegepast bij samenkomsten
van de Ministers van Buitenland
se Zaken.
Tijdens de zitting van Maan
dag meende de Sowjet-afgevaar-
digde, Andrej Wysjinsky, dat de
Amerikaanse en Britse regerin
gen door vertegenwoordigers en
geen Ministers van Buitenlandse
Zaken te zenden, het vredesver
drag met Italië hadden geschon
den. De Westelijke afgevaardig
den hielden vól, dat de bijeen
komst als een raad van Ministers
van Buitenlandse Zaken was te
beschouwen en dat zij door hun
regeringen gemachtigd waren be
slissingen te nemen.
Naar de mening van Wysjin
sky was de bijeenkomst slechts
een conferentie van vertegen
woordigers. Hij was <joor zijn
regering gemachtigd deel te
nemen aan de discussies maar
niet om besluiten te nemen.
Als de conferentie het niet eens
kan worden, moet de zaak vol
gens het vredesverdrag door de
algemene vergadering der V. N.
beslist worden.
De enige Minister van Buiten
landse Zaken, die Maandag aan
wezig was, was Robert Schuman
(Frankrijk). Engeland werd ver
tegenwoordigd door de Minister
van Staat, McNeil, de V. S. door
hun Londense ambassadeur, Dou
glas, terwijl de Sowjet-Unie de
plaatsvervangende Minister van
Buitenlandse Zaken Wysjinsky
had gezondes.
Britse en Franse woordvoer
ders gaven te kennen, dat de 4
mogendheden het eens zijn over
voormalig Italiaans Somaliland:
dit zou onder Italiaans trustschap
Reuter meldt ons, dat Koningin
Juliana gisteren onverwacht een
particulier bezoek aan Londen
gebracht heeft en enkele inkopen
gedaan heeft. In de overvole*
straten werd zij niet herkend.
H. M. maakte de reis met
Prins Bemhard en een Neder
landse detective in een particu
lier vliegtuig. Omstreeks 11 uur
kwamen zij te Londen aan. Men
verwacht niet, dat de Koningin,
die in het hotel Claridges logeert,
een bezoek zal brengen aan
Buckingham Palace of de Neder
landse ambassade.
Een woordvoerder van de Ne
derlandse ambassade legde er de
r.adruk op, dat het bezoek van
H. M. strikt persoonlijk is
De Dakota, waarin het Konink
lijk Paar reisde, werd door
Prins Bemhard zelf bestuurd.
Slechts enkele hoge functionna-
rissen wisten van het bezoek af.
■De Koningin bracht meer dan
een uur door in de John Ruskin-
school voor gedeeltelijk blinde
kinderen. Zij toonde diepgaande
belangstelling voor de moderne
middelen en methodes, die op
deze school in gebruik zijn. Een
woordvoerder van de Londense
gemeenteraad, die de leiding heeft
van de school, zeide, dat het be
zoek geheel particulier en offi
cieus" was.
In het begin van de avond is
Koningin Juliana met Prins
Bernhard van het vliegveld Nort-
holt nabij Londen weer naar Ne
derland vertrokken.
Op Woensdag 22 September,
de laatste dag van het verblijf
der Koninklijke Familie in Den
Haag, dat van 18 tot 22 dezer
zal duren, zal tot sluiting der
feestelijkheden des avonds om 9
uur op het Plein een taptoe wor
den gehouden door de Koninklijke
Militaire IJapel.
komen. Overigens meent de Sow
jet-Unie, dat dit trustschap drie
jaar mag duren, terwijl de andere
drie deelnemende landen geen
tijdiimiet willen stellen. Aan
gaande overige voormalige Ita
liaanse koloniën bestaan menings
verschillen tussen de diverse deel
nemers aan de conferentie.
De vertegenwoordigers van de
grote vier kwamen Maandagoch
tend wederom in Parijs bijeen
teneinde te trachten overeen
stemming te brengen in de door
de plaatsvervangers van de Mi
nisters van Buitenlandse Zlaken
gedane, zeer uiteenlopende, aan-
bevlingen betreffende de toe
komst van de voormalige Ita
liaanse koloniën.
Als heden geen beslissing kan
worden genomen, moet, krach
tens de bepalingen van het vre
desverdrag met Italië, de kwestie
worden terugverwezen naar de
algemene vergadering van de
Verenigde Naties.
Toen correspondenten de Indi
sche premier, Pandith Nehroe,
vroegen wat India zou doen, als
de Nizam van Haiderabad de eis
van India, dat Indische troepen
weer zouden worden toegelaten
tot Secunderabad, zou Verwerpen,
antwoordde hij, ,,wij marcheren".
Hjj zeide, „tot onze grote spijt
zullen wij Secunderabad nog be
zetten.". Tegelijkertijd waren ge
charterde vliegtuigen bezag 600
Britten, Cndezen, Australiërs en
Amerikanen te evacueren.
Nehroe zeide, dat de toestand
in Haiderabad steeds slechter
werd. Het doel van de Indische re
gering was een eind te maken aan
deze wanorde en troepen te sta
tioneren in Secunderabad. Hij zei
de, dat de Nizam nog niet had ge
antwoord op de Indische nota,
waarin werd gevraagd de militan
te Moslimbonid te ontbinden. Een
bevestiging had men echter niet
ontvangen en er was hoop op eën
antwoord. De premier voegde er
aan toe, dat er op het ogenblik
geen Indische troepen in Haidera
bad waren.
Gisteravond hield Z.K.H. Prins
Bernhard over beide Nederlandse
zenders een rede over de Niwin.
Wij laten deze rede hieronder
volgen
„Vandaag is het twee jaar ge
leden, dat de Niwin haar werk
begon. De Niwin, geboren uit
een door particulieren en over
heid gevoelde behoefte en tot
stand gekomen op initiatief van
Minister-President Beel, wii de
militairen en burger-pioniers
overzee een daadwerkelijk bewijs
van medeleven geven van het ge
hele Nederlandse volk.
De Niwin wil de mannen in In-
dië boven hetgeen waarop zij als
militair aanspraak hebben, een
aanvullende welzijnsverzorging
geven, die naast de materiële
waarde wil betuigen van harte
lijkheid en dankbaarheid, doch
vooral ook een bewijs wil zijn,
dat het Nederlandse volk zijn
zonen niet vergeet, ook al zijn zij
vele duizenden kilometers van
het vaderland verwijderd.
In de afgelopen twee jaar,
waarin velen naar Indië zijn ge
gaan en anderen na het vervullen
van hun plicht zijn teruggekeerd,
heeft de Niwin getracht reke
ning houdend met de wensen en
verlangens van hen, die onder de
tropenzon hun beste krachten in
spannen vhaar taak zo goed
mogelijk uit te voeren en dank
zij de steun van U allen, parti
culieren en overheid, is het de
Niwin mogelijk geweest, 9% mil-
lioen gulden aan de verzorging
van de troepen in Indië te beste
den.
Bij het noemen van de geza
menlijke inspanning waardoor dit
belangrijke bedrag bijeen is ge
bracht, wil ik met dankbaarheid
de activiteit vernielden van de
c.a. 500 plaatselijke Niwin-comi-
té'-s in den lande, alsmede van de
39 steunpunten in het buitenland,
waar overal Nederlanders zich
belangeloos inspannen voor het
Niwin-werk.
Voor Uw offervaardigheid, Uw
daadwerkelijke belangstelling en
medeleven wil ik U vanavond
dank zeggen en ik weet, dat ik
dit mag doen namens onze strijd
krachten overzee, die -ook al
sturen ze niet voor alles wat ze
via de Niwin ontvangen, een be
dankje toch zeer erkentelijk
zijn voor de gezamenlijke inspan
ning van het Nationale Thuis
front, gemanifesteerd in de Ni
win.
Wij moeten het eventueel niet
ontvangen van reacties niet te
zwaar opnemen. Wij moeten
dit werk onbaatzuchtig doen. Wij
moeten naamloos dienen en niet
voor elk geschenk een „dankje"
willen ontvangen. Zelfs als er
klachten komen en die komen
er helaas, omdat zowel de organi
satie in Nederland als die in In
dië kinderziekten heeft moeten
doormaken moeten we deson
danks alle krachten blijven in
spannen en trachten, het steeds
beter te doen.
Ik zou U van deze plaats wil
len vragen: Stel vertrouwen zo
wel in de Niwin als in onze strijd
krachten en burger-pioniers over
zee. Zij zijn dankbaar, daarvan
kunt U overtuigd zijn. Laat deze
dankbaarheid een stimulans zijn
voor U, voor mij en voor ons om
met energie, vaart en elan dit
werk voort te zetten.
Een bedrag van 9% millioen
gulden werd door de Niwin in
twee jaar tijd omgezet in boeken,
uitzending artisten, filmappara
tuur en films, muziek, sportmate-
riaal, toneel, Kerstpakketten, ju
bileumpakketten, verjaardags
pakketten, steun aan de geestelij
ke verzorgers, radiotoestellen en
nog veel meer. 9% Millioen is on
getwijfeld een groot bedrag, doch
het betekent in twee jaar voor
200.000 personen slechts 6% cent
per man per dag.
Zes en een halve cent voor
mensen, verspreid over een ge
bied, dat op Europa overgebracht,
zich uitstrekt van de uiterste
Westkust van Ierland tot aan het
Zuiden van de Kaspische Zee, van
Narvik in Noorwegen tot voorhij
de Zuidgrens van Italië in de
Middellandse Zee, een gebied met
slechts weinig goede verkeers
wegen zoals wij hier kennen, met
een helaas ontoereikend vervoers-
apparaat, dat toch al overbelast
is. En in deze uitgestrekte tro
pische wereld van eilanden en
zeeën zijn nu onze militairen ver
spreid. Veelal in kleine groepjes
over meer dan tweeduizend bui
tenposten verdeeld. Dagreizen
ver van elkander verwijderd. Als
U zich dit kunt voorstellen en
beseft, hoeveel tijd én dus
geld er voor nodig is, om met
een frontgezelschap van buiten-
'post tot buitenpost door deze
enorm uitgestrekte gebieden te
trekken, dan pas zal het U dui
delijk worden, dat de Niwin-ge-
zelschappen niet zo vaak op elke
post kunnen komen als de man
nen daarginds en wjj hier wel
zouden wensen.
Ik weet, dat niet alleen de
ouders, vrouwen en verloofden
van de mannen, die op dit ogen
blik aan de evenaar op post
staan, hen een warm hart toe
dragen. Ik weet, dat ook U, die
welucht geen famiüelid of ver
loofde of vriend in dat verre land
hebt, er heel veel voor over zult
hebben om hem dit leven te ver
aangenamen, als U een van hen
persoonlijk zoudt kunnen ont
moeten.
Luisteraars. De actie waarmee
de Niwin haar werkzaamheden
begon, de Kerstpakketten-actie,
het eerste materiële en morele
blijk van medeleven van het ge
hele Nederlandse volk met de
strijdkrachten in Indië. Thans,
twee jaar later, is de derde Kerst
pakketten-actie in volle gang.
Voor de derde maal zal de Niwin
zorgen, dat ieder van de 200.000
mannen en vrouwen overzee in
die dagen een pakket ontvangt.
En zij zullen dit pakket ontvan
gen van U, van het gehele Neder
landse volk, als een bewijs, dat
men hen in Nederland niet ver
geet. Juifct op de dagen, waarop
de afstand het sterkst wordt ge
voeld.
Gaarne wii ik een beroep doen
op Uw offervaardigheid om ook
deze actie door Uw spontane me
dewerking tot eiSn succes te ma
ken. Onze mannen daarginds re
kenen op dit traditioneel gewor
den Kerstpakket en de Niwin re
kent daarom op U.
In dit verband wil ik de in de
Niwin samenwerkende organisa
ties, zoals o.a. de Confessionele
Thuisfronten, het Nederlandse
Rode Kruis, de Band Nederland
Indië en de Vrouwen-organisaties
dank zeggen voor de steun, welke
zij verlenen aan de Niwin, welke
tot een werkelijk Nationaal Thuis
front is uitgegroeid.
Nadrukkelijk wil ik wijzen op
bet nationale belang van deze
gezamenlijke inspanning. Gedu
rende de juist achter ons liggen'
de feestdagen hebben wij onze
nationale saamhorigheid sterk
gevoeld en op grootse wijze tot
uitdrukking gebracht. De Ko
ningin en Ik zijn hiervan sterk
onder de indruk. Laten wij allen,
als consequentie hiervan, ook
van harte samenwerken. Ook
voor het Niwin-werk zijn de
woorden van onze geëerbiedigde
Prinses Wilhelmina, „eendracht
en nog eens eendracht", de enig
juiste richtlijn. Dit werd door
Koningin Juliana bij haar inhul
diging nog eens met grote na
druk herhaald... en het is zeker
niet in de laatste plaats in ons
Niwin-werk, in deze nationale
inspanning, dat wij ons deze
woorden tot werkelijkheid moe
ten maken.
Laat het Niwin-werk een ma
nifestatie zijn van het gehele
Nederlandse volk voor allen over
zee.
Vijf personen uit het Westelijke
gedeelte van Berlijn, die verleden
Dinsdag nabij de Brandenburger
Tor door de Sowjet-politie ge
arresteerd waren, zijn door een
Sowjet-rechtbank veroordeeld tot
25 jaar arbeidskamp. Zij zijn
schuldig bevonden aan het aan
vallen van Sowjet-burgers en
mishandeling van politiemannen
uit de Oostelijke sector.
Het vonnis is het zwaarste,
dat door een Sowjet-rechtbank
kan worden uitgesproken sinds
de afschaffing van de doodstraf
in de Sowjet-Unie. Het proces
was geheim, doch het Sowjet-
nieuwsbureau meldt, dat alle vijf
beklaagden het bun ten laste ge
legde hebben toegegeven. Zij
vroegen om verzachting van het
vonnis, „omdat zij waren misleid
door provocatieve fascistische
en oorlogsophitsende redevoerin
gen van Friedensburg, Neumann,
Suhr en Reuter".
Volgens de acte van beschul
diging hebben zij zich .schuldig
gemaakt aan verstoring van de
openbare orde door gebruikma
king van geweld, waarbij een
persoon werd gedood en verschei
dene anderen ernstig gewond.
Voorts aan het aanvallen van
Duitse politie en leden van de
Sovjet-bezettingsmacht die tot
taak hadden de orde te herstel
len, en tenslotte aan het verwij
deren van de rode vlag van de
Brandenburger toren na „provo
catie en tot oorlog ophitsende
demonstratie van 9 September".
De schuld van de beklaagden
is komen vast te staan, aldus het
informatiebureau, op grond van
hun eigen verklaringen en die
van getuigen. De beklaagden
hadden het tribunaal om verzach
ting van de straf verzocht op
grond van het feit, dat zij hun
daden hebben gepleegd „als ge
volg van de provocatieve rede
voeringen" van leiders van het
Berlijnse stadsbestuur.
Het bureau voegt hieraan toe:
„Het tribunaal heeft kennis ge
nomen van de door de beklaagden
gegeven uitleg, maar heeft beslo
ten dat de feiten de beklaagden
niet ontheffen van de verant
woordelijkheid voor hun misda
den tegen de openbare orde, het
leven van vredelievende burger*
en tegen de Sovjet-bezettings
macht."
Reuter verneemt, dat pogingen
van „de gemeenteraad om een
raad van verdedigers voor de vijf
beschuldigden te doen optreden
door de Sowjet-aanklager onmo
gelijk zijn gemaakt."
Een vertegenwoordiger van de
plaatsvervangende burgemeester,
Friedensburg en een advocaat
meldden zich bij het gerechtsge
bouw voor dat het proces zou
beginnen. Hun werd gezegd, dat
zij een schriftelijk verzoek moes
ten indienen. Nadien werd hun
door de Sowjet-aanklager gezegd,
zo gaat Reuter voort, „dat de
advocaat de rechtszaal niet
mocht betreden of de beschuldig
den zien
De voorzitter van de Berlijnse
gemeenteraad, Dr. Suhr, was van
mening, dat het vonnis „niet ge
dicteerd was door rechtvaardig
heid maar door wraakzucht. Wij
moeten een weg vinden om deze
vijf mannen te redden."
Bespreking Westelijke ver
tegenwoordigers met Molotof.
De vertegenwoordigers van de
V. S„ Engeland en Frankrijk heb
ben zich gisteravond om 18 uur
plaatselijke tijd haar het Kremlin
begeven voor een onderhoud met
Molotof, de Sowjet-Russische Mi
nister van Buitenlandse Zaken.
Volgens het Republikeinse pers
bureau Antara zouden in Soera
karta gevechten zijn uitgebroken
tussen communisten en bun poli
tieke tegenstasders. Men meent,
dat de verantwoordelijkheid hier
voor voornamelijk rust bij de Pe-
sindo, die zich onlangs bij de Re
publikeinse communistische partij
heeft aangesloten.
De treinen tussen Soerakarta
en de Republikeinse hoofdstad
Diogjakarta rijden niet meer.
Volgens berichten stelt de Repu
blikeinse regering een onderzoek
in. Waarnemers zijn van mening,
dat de gevechten een voorspel
kunnen zijn van een conflict op
grote schaal tussen de Republi
keinse communisten en de aan
hangers van de regering-Hatta.
Dé Nieuwsgier van Dinsdag
deelt mede, dat vorige week door
politieke tegenstanders een aan
val werd gedaan op het centrale
hoofdkwartier van de Pesindo te
Soerakarta. Hierbij werden be
langrijke documenten weggeno
men. Na het gebeurde verklaar
de de Pesindo, dat de aanval
slechts mogelijk is in een fascis
tisch land als Japan en dat deze
was uitgevoerd met politieke be
doelingen. In de verklaring
drong de Pesindo aan op de vor
ming van een nationale regering
om de democratie veilig te stel
len, aldus de Nieuwsgier. Volgens
het blad verklaarde de Republi
keinse regering van deze aanval
niets af te weten.
Waarnemers te Batavia menen,
dat de gevoelens van strijd onder
de Republikeinen toenemen en
dsh. de communisten pogingen
voorbereiden om de regering-
Hatta omver te werpen. Zij zei
den echter, dat Hatta strenge
maatregelen tegen het gebruiken
van geweld zou nemen en deelden
nog mede, dat betrouwbare troe
pen in de omgeving van de Repu
blikeinse hoofdstad waren gesta-
tionneerd.
Antara meldt, dat de republi
keinse regering in verband met
de ongeregeldheden te Soerakarta
een beroep deed op de bevolking
om geen acties op eigen gezag te
ondernemen.
In een officiële verklaring zegt
de regering:
Tegen verstoorders van de orde,
van welke zijde ook, die het alge
meen welzijn hinder aandoen, zal
de regering krasse maatregelen
treffen De regering verzoekt
om de personen, die bij de aan
slag op het hoofdkwartier van
de Pesindo ontvoerd werden, zo
spoedig mogelijk over te geven
aan de bevoegde regeringsinstan
ties.
Naar aanleiding van misplaat
ste beschuldigingen verklaart
de regering nadrukkelijk, dat geen
militaire of regeringsinstafntie
heetft medegewerkt aan de ont
voering. Als de regering tot
arrestatie overgaat, dan verricht
zij officiële handelingen en dan is
er ook geen sprake van ontvoe
ringen. x
In berichten uit Solo wordt
onthuld, dat tot dusver tien per
sonen zijn ontvoerd, onder wie Dr.
Moewardi, voorzitter van de
GjR.R. (de nieuwe voiksrevolu-
I'onnaire beweging.
Antara meldt voorts, dat de
politie sedert Zondag in de om
geving van Blitar tegen gewa
pende elementen zuiveringsacties
uitvoert, die succes opleverden
en tot volledige ontwapening
leidden. A