Antwoord Kotikof aan Howiey
over de MARSHALL-HULP
De~ plechtige afkondiging van
de veranderingen i/d Grondwet
Israels verzoek om erkenning
De financiële toestand van Frankrijk
Prins George
over de historische dagen
VRIJDAG 10 SEPTEMBER 1948.
Mr Van Hoogstraten
Rede van President Peron
van Argentinië
DE TOESTAND IN BERLIJN.
Onderhandeling over de
nieuwe Franse Regering
De strijd op Maiakka
Demonstraties
te Berlijn
Hongaarse hulde aan
Koningin Wilhelmina
De stakingsbeweging in
Italië
De toestand in Palestina
Frankering by AbonnementTemeuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Vrijdag
avond.
Vrij warm weer.
Enkele overdrijvende wolken
banken, maar droog en over
het algemeen zonnig wper.
Zwakke tot matige wind uit
Z.-O. richtingen. Ongeveer de
zelfde temperatuur als gisteren.
4e Jaargang No- 907-
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V„ Firma P. van de Sande Temeuzen
Advert entieprï*
per mm 10 ct.minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertentie»
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kL advertenties!
5 regels 60 ct.; Iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal-
IN1DONESIE.
Mr. J. E. van Hoogstraten, se
cretaris van Staat voor Economi
sche Zaken, heeft tegenover Ane-
ta verklaard:
„De dollarhulp in het kader
van Ihet plan-Marshall, waarin
Indonesië thans als „dependen
territory" mededeelt, komt op
een zeer gelukkig moment tege
moet aan de grote deviezenlbe-
hoefte van dit land.
Wil de exportcurve een stijgen
de lijn blijven vertonen, zoals
thans het geval is, dan dienen op
grote schaal grondstoffen voor
het bedrijfsleven, machinerieën
en transportmiddelen te worden
ingevoerd."
De heer Van Hoogstraten ver
klaarde met nadruk, dat het
grootste economische probleem
van het na-oorlogse Indonesië het
deviezenprobleem is. De rehabili
tatie van de bedrijven en onder
nemingen, welke sedert het be
gin van de oorlog geen gelegen
heid hadden hun apparatuur op
peil te houden, is afhankelijk van
de mogelijkheid om industriële
goederen te importeren. Hoe gro
ter de1'import hoe sneller stijging
van de export. „Er moet nog een
grote klove overbrugd worden en
tot nu toe moester, wij teren op
onze reserves. Weliswaar had In-
Generaal Juan Peron, President
van Argentinië, heeft in een rede
een beroep, gedaan op de Argen
tijnen, die „het land niet aan
vreemde trusts wensen te verke
pen."
De Generaal sprak ter gelegen
heid van ,,boeren-dag". Hij dreig
de zijn politieke tegenstanders te
laten ophangen en karakteriseer
de hen als „de rijken", die niet
werken, de beroepspolitici en zij,
die de belangen van buitenlandse
kapitalistische trusts verdedigen."
Hij betoogde, dat de tegenstan
ders der grondwetswijziging, die
Peron aangebracht wil zien, immer
de schenders dier grondwet zijn
geweest en beschuldigde hen van
verkoop van nationale waarden
aan vreemdelingen. Hij betoogde
voorts, dat „de gelegenheid om
vrij te worden slechts éénmaal in
het leven van een volk optrad" en
dat de Argentijnen de vrijheid ,,nu
of nooit" zouden hebben.
donesië de laatste maanden een
positieve handelsbalans, doch deze
kon alleen maar bereikt worden
door het betrachten van de uiter
ste zuinigheid bij de import. De
Marshallhulp opent de mogelijk
heid van import op grote schaal,
die beter tegemoet komt aan de
behoeften van dit land". Indo
nesië is in de eerste plaats inge
schakeld bij de Amerikaanse
hulpverlening aan de zestien
Europese landen in verband met
de nauwe economische en finan
ciële verbondenheid van dit land
met Nederland, maar voorts ook
omdat Indonesië goederen voort
brengt, die voor de reconstructie
van West-Europa van belang zijn.
Als derde gewichtige reden geldt
dan nog, dat bij een op gang ge
brachte Indonesische export, het
dollarverkeer tussen Nederland
en de Verenigde Staten geleidelijk
weer in normale banen zal kun
nen worden geleid. „Reeds voor
de oorlog", aldus de heer Van
Hoogstraten, „was hier in wezen
sprake van een driehoeksverho-
ging". Nederland investeerde ka
pitaal in- en verleende diensten
aan Indonesië. Indonesië betaal
de dit kapitaal en deze diensten
terug door export van goederen,
waarvan de opbrengst in dollars
Nederland in staat stelde, in
Amerika aankopen te doen.
Desgevraagd bevestigde de "heer
Van Hoogstraten, dat in de voor
waarden bij de verlening van de
Marshall-hulp een clausule voor
komt, dat in principe de helft van
de aankopen, die in de Verenigde
Staten zullen worden gedaan,
met schepen van de Ver. Staten
naar de landen van bestemming
zullen worden vervoerd. Tenslot
te deelde de heer Van Hoogstra
ten mede, dat met de Import- en
Exportbank onderhandelingen
gaande zijn over een dollarlening.
„Ik heb redelijke verwachtingen
over de resultaten van deze on
derhandelingen", aldus besloot de
heer Van Hoogstraten.
De Sovjet-commandant in Ber
lijn, Generaal Kotikof, heeft giste
ren het protest van de Amerikaan
se commandant, Kol. Howiey, in
zake de ongeregeldheden om en
in het stadhuis in de Sovjet-sec
tor, afgewezen. In een brief aan
Howiey beschuldigt hij de Ame
rikaanse autorieiten van' „onbe
hoorlijk optreden" en zegt: „Ik
sta er op, dat het Amerikaanse
militaire personeel in Berlijn in
het vervolg zich zal houden aan
de regels van correct optreden en
zich niet zal bemoeien met zaken,
waarin zij niet bevoegd zijn".
Howiey bracht Woensdag een
bezoek aan Kotikof om te pro
testeren tegen het in hechtenis ne
men van politie-agenten uit Wëst-
De nieuwe Franse kabinetsfor
mateur, de radicaal-socialist Hen
ri Queuille, heeft gistermorgen
zijn beraadslagingen voortgezet
op het Ministerie van Openbare
Werken met politieke leiders,
teneinde te geraken tot de samen
stelling van een nieuwe Franse
regering. Verwacht wordt, dat hij
President Auriol in de loop van
de dag verslag zal uitbrengen.
In het begin van de week is de
bijzondere gezant van de staat
Israël, Dr. M. Weissman, te
Brussel aangekomen. Hij is door
de staat Israël bij de Belgische,
Nederlandse en Luxemburgse re
geringen afgevaardigd om deze
voor te lichten over de ontwik
keling van de Palestijnse kwestie
en om de medewerking der drie
landen in te roepen voor de er
kenning van de jonge staat en
voor zijn toelating als lid van de
Ver. Naties.
Donderdagmiddag is de heer
Weissman door Minister Spaak
ontvangen. Hij heeft reeds be
sprekingen gevoerd met de voor
zitters van de Belgische Soc. par
tij en de Liberale partij.
In een interview met Belga
heeft de bijzondere gezant yan
Israël verklaard: „Het verzoek
om erkenning door de Benelux-
la,nden is gebaseerd op het feit,
dat de staat Israël werd opge
richt krachtens een resolutie van
de V. N„ dat hij zich, In de oor
konde, waarmede zijn oprichting
werd bevestigd, plechtig verton
den heeft de politieke en cultu
rele rechten van de andere ge
meenschappen te eerbiediger, de
heilige plaatsen te beveiligen,
vrijheid van godsdienst te verze
keren, geen onderscheid te maken
tussen rassen, godsdienst en ge
slacht en alle door het Handvest
der Ver. Naties opgelegde ver
plichtingen na te komen".
De heer Weissman voegde er
aan toe: „De staat Israël is vre
delievend en als hij oorlog voert,
dan is dit omdat de oorlog hem
werd opgedrongen.. Hij streeft
geen krijgsroem na, doch integen
deel een opbouwende arbeid"
Weissman bracht nog in her
innering dat Graaf Bernadotte
in een verslag aan de Veiligheids
raad heeft geschreven: „In een
gedeelte van Palestina bestaat er
een voorlopige Joodse regsring,
die steeds door meer lande i wordC
erkend. Deze regering oefent alle
functies en maohten uit die uit
haar souvereiniteit voortspruiten,
het recht om oorlog te voeren in
begrepen".
„Het ligt daarom voor de hand"
zo besloot de gezant van Israël,
„dat de Belgische regering deze
politieke werkelijkheid in over
weging neemt en er haar conclu
sie uit trekt door de nieuwe staat
te erkennen. H£t zal niet alleen
een daad van rechtvaardigheid
zijn, maar tal van economische
belangen zullen wederzijds ge
diend worden.
Birmaanse regeringstroepen heb
ben, aldus een regeringscommuni-
qué, Paoengoe, 48 kilometer ten
Zuiden van Prome, het grote ver
bindingscentrum ten Noordwesten
van Rangoon, bezet. Er was
geen tegenstand". Het communi
qué maakte melding van het eer
ste treffen tot nu toe, in de Sjan-
staten in Boven-Birma, tussen
troenen en verzetslieden Dit had
plaats op 31 Augustus, toen zeven
tegenstanders werden gedood in
een strijd die vier uur duurde
in de huurt van Panglong, 160 km
Noord-Oost van Mandalay. „Der
tig opstandelingen werden gedood
en meer dan zestig gewond in een
hevig gevecht bij Henzada, in het
Deltagebied", zo vermeldde het
communiqué.
Berlijn, die in de laatste dagen
in of in de huurt van het stadhuis
werden gearresteerd en tegen de
arrestatie van zijn plaatsvervanger
Kol. Babcock door de Russen. Kol.
Babcock werd later vrijgelaten.
Volgens Kotikof waren de
klachten van Howiey „onredelijk
en ongegrond". „Ik geloof, dat
het mogelijk is, dat u het slacht
offer bent van provocateurs, die
v op schandelijke wijze ingelicht
hebben om wantrouwen tussen ons
te zaaien. Als u zich de moeite
getroost had om zelf de ware fei-
In het Staatsblad van gisteren
is opgenomen de publicatie van 8
September 1948 betreffende de
plechtige afkondiging van de
vastgestelde veranderingen in de
Grondwet.
Daarin is bepaald, dat de plech
tige afkondiging zal geschieden
als volgt:
De wetten van 3 September
1948, houdende verandering in de
Grondwet, zullen op 20 Septem
ber 1948, des namiddags half drie
uur, wettelijke tijd in Nederland,
worden voorgelezen:
In Nederland:
In een plechtige openbare zit
ting van de Hoge Raad der Ne
derlanden, van elk der Gerechts
hoven en der Arrondissements
rechtbanken;
In Nederlands-Indië
In een plechtige openbare zit
ting van het hoogste rechterlijke
college te Batavia;
In Suriname:
In een plechtige openbare zit
ting van het Hof van Justitie;
Demonstranten hebben tijdens
massademonstraties' te Berlijn de
Sowjet-vlag, die de grens aangeeft
van de Sowjet-sector, naar bene
den gehaald. Dr Otto Suhr, voor
zitter van de Berlijnse gemeente
raad, zeide tot de voor het Reichs-
tag-gebouw demonstrerenden, dat
de stad nieuwe verkiezingen zou
houden, „om de wereld te laten
zien hoe Berlijn denkt."
Hij vervolgde: „Hij, die bang is
gcuuuot IIOAJ ZjV. LL Vit. WdiC AC1" j "V -j- -
ten te achterhalen, zoudt u geen voor een volksbeslissing door een
reden gehad hebben om mij een
brief te schrijven", aldus Generaal
Kotikof.
Naar Kotikof verklaart hadden
officieren van de Westelijke Geal
lieerden „in nauwe samenwerking
met agenten in burger uit West-
Rerlijn" de demonstranten op 6
September geprovoceerd. Ziji had
den Berlijnse arbeiders aangeval
len, „die alleen gekomen waren
om hun gerechtvaardigde eisen
aan het stadsbestuur kenbaar te
maken."
Verder spreekt Generaal Koti
kof er zijn verwondering over uit,
dat de Amerikaanse autoriteiten
in Berlijn hadden getracht het ge
meentebestuur in bescherming te
nemen, zo zeide hij, „zich on
machtig getoond had om de billij
ke eisen van Berlijners in te wil
ligen enzelfs poogde een breuk
in het Berlijnse gemeentebestuur
te veroorzaken."
In kringen van de Westelijke
sectoren verklaart men, dat het
antwoord van Kotikof, dat op een
in het oog springende wijze is af
gedrukt in het officiële Sovjet
orgaan in Berlijn, de „Taegliche
Rundschau", slechts betrekking
heeft op de incidenten op 6 Sep
tember bij het raadhuis en geen
weerlegging bevat van de klach
ten van Howiey als zodanig naar
aanleiding van de gebeurtenissen
die plaats hadden op 7 September.
Reuters correspondent Harold
King meldt, dat de bankstaat van
de „Banque de France" aantoont,
dat er op 2 September voor een
bedrag van ruim 32 milliard
frans aan toankbiljeten meer in
omloop was dan in de vooraf
gaande week. Het cijfer van de
voorlopige voorschotten aan de
staat was 8,7 milliard hoger.
De positie van de Franse schat
kist wordt steeds critieker, zo
gaat de correspondent voort.
Spoedmaatregelen zullen noodza
kelijk zijn om tegen het einde van
de maand over voldoende contan
ten te kunnen beschikken, o.m.
ter betaling van de salarissen der
talrijke ambtenaren.
De intekening op schatkistpa
pier met korte looptijd staat prac-
tisch stil in de laatste dagen van
politieke onzekerheid. Een nieuw
beroep op de „Banque de France"
met de daaraan verbonden ver
groting van het inflatiegevaar,
schijnt onvermijdelijk, doch hier-
stemming, heeft een slecht gewe
ten." Verder zeide hij tot de 250
duizend aanwezigen: ..We willen
niets anders dan met rust gelaten
te worden, zodat we In vrede kun
nen werken. We willen niets an
ders dan vrijheid, opdat we voor
vrijheid kunnen vechten in Duits
land en in Berlijn."
Suhr beschuldigde de Sowjets er
van „de weg geëffend" te hebben
voor de incidenten in het stadhuis.
Hij zeide, dat Generaal Kotikof,
de Sowjet-commandant, een ver
zoek had geweigerd om een neu
trale zone om het gebouw te vor
men.
Sowjet-militairen, zo meldt Reu
ter, vuurden met tommyguns op
de menigte na het neerhalen van
de Sowjetvlag. Volgens Duitse be
richten werd de vlag neergehaald
door demonstranten, die aan de
Britse zijde van de sector-grens
op de Brandenburger poort waren
geklommen.
Afgevaardigden van de Berlijn
se spoorwegarbeiders zeiden, dat
de communisten „die over de rug
gen van de Sowjet-bezettings-
troepen naar de macht waren ge
klommen, nu al hun best deden
om van Berlijn een communisti
sche stad te maken". „Zij rekenen
op Generaal Honger en Generalis
simo Winter om ze te helpen,
maar ons geduld is uitgeput en
we zullen de strijd winnen".
toe is het bestaan van een rege
ring vereist.
Queuille poogt, zo gaat de cor
respondent voort, een regering
van „politieke wapenstilstand' te
vormen met een program om de
franc te redden. Een vergroting
van de inkomsten uit bAastingen
acht bij, noodzakelijk. Terwijl de
socialisten weifelen, aldus Harold
King, neemt de agitatie, die ten
doel heeft de communistische par
tij in de regering te doen terug
keren, toe.
Gisteren werden proteststakin
gen gemeld in een twaalftal grote
provinciesteden als St. Etienne,
Rouaan en Nantes. De onrust te
Marseille, waar het werk Woens
dag is neergelegd in staal- en
chemische bedrijven, de bouwvak
ken en transportondernemingen,
duurt voort. De 24-uur staking,
die gisteren door de C.G.T. te
Amiens en in het gehele departe
ment Somme is uitgeroepen, heeft
naar gemeld wordt, gedeeltelijk
succes, zo besluit Reuters corres
pondent.
In Curasao:
In een plechtige openbare zit
ting van het Hof van Justitie;
De wetten worden, op het tijd
stip hiervoor genoemd, tevens
voorgelezen
In Nederland:
In iedere gemeente voor of in
het huis der gemeente;
In Nederlands-Indië:
Voor of in het Paleis te Bata
via van de Gouverneur-Generaal;
In Suriname:
Voor of in het Paleis van de
Gouverneur;
In Curacao:
Voor of in het Paleis van de
Gouverneur.
Indien voorlezing van de wet
ten in het huis der gemeente of
in een der genoemde paleizen
plaats vindt, zal dit geschieden
op een voor het publiek toegan
kelijke plaats.
De bij voormelde wetten vast
gestelde bepalingen vormen van
het ogenblik der plechtige afkon
diging af, met de onveranderd
gebleven hoofdstukken en artike-
kelen, de Grondwet van het
Koninkrijk der Nederlanden.
Prins George van Griekenland
heeft zijn toestemming gegeven
tot publicatie van zijn indrukken
over de achter ons liggende
historische dagen, welke hij zo
goed was aan een onzer redac
teuren (A-N-P.) mede te delen:
De Prins heeft hogelijk ge
waardeerd! in deze historische
dagen, de prachtige loyaliteit van
het Nederlandse volk jegens zijn
edele Souverein.
De Prins heeft zich buitenge
woon gelukkig geprezen uit
naam van de Koning der Heile-
nen deel te nemen aan deze unie
ke gebeurtenissen in, 't nationale
leven van 'n dapper volk en Ge
allieerde.
De Prins wenst alle mogelijke
voorspoed en grootheid aan Hare
Majesteit de Koningin der Ne
derlanden en aan Haar loyale
volkeren.
Naar eerst thans bekend wordt,
heeft ook de Hongaarse Republiek
H. M. Koningin Wilhelmina bij
Haar 50-jarig Regeringsjubileum
een telegram gezonden, waarin hij
Haar de gelukwensen van 't Hon
gaarse volk overbracht.
Hongarije, zo besloot dit tele
gram, zal nooit vergeten, welke
hulp Uwe Majesteit en het Ne
derlandse volk Hongarije in moei
lijke tijden heeft geboden.
De stakingsbeweging schijnt
zich in Italië uit te breiden, aldus
AFP. Zo is in de gehele provin
cie Reggio een algemene staking
afgekondigd uit protest tegen het
ontslag van talrijke arbeiders.
Anderzijds is te Venetië overal,
behalve bij de overheidsdiensten,
het werk gedurende 10 minuten
stilgelegd om de aandacht der
directie van verscheidene fabrie
ken op de eisen van hun personeel
te vestigen. Voorts is een alge
mene staking afgekondigd in de
gehele provincie Mantua in ver
band met de arrestatie van onge
veer 50 personen, beschuldigd van
gewelddaden na de aanslag op
Togliatti.
Ariq Bey Afriki, de bevelheb
ber der ongeregelde Arabische
strijdkrachten in het gebied van
Jeruzalem, heeft te Amman een
ontmoeting gehad met waarne
mers der V. N. Naar verluidt
werd het terugtrekken der Ara
bische strijdkrachten van de berg
Zion en de sector van Aboetor
aan het Jeruzalemse front be
sproken. Afriki verklaarde tegen
over Reuter, dat de Arabieren
deze sectoren niet zouden verla
ten, tenzij de Joden zich van de
gehele berg Zion terugtrokken.
Inmiddels doet Graaf Berna-
dotte pogingen om de joden dit
voorstel te doen aanvaarden.
