Nieuwe meningsverschillen met Moskou? Officieel communiqué 7' Interimregering Ontwerp grondwet «««r '/'.-Duitsland Oertoestand te Berlijn WOENSDAG 25 AUGUSTUS 1948. De besprekingen in het Kremlin De strijd in GrieVeniand BEGROTING V. N. De toestand in Palestina 2 Amerikaanse vliegtuigen in Duitsland neergestort ,Dr Van Mooie hersteld De strijd in China WEERSVERWACHTING medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot Woens dagavond. Wisselende bewolking. Zwakke tot matige wind uit Westelijke richtingen. Wisse lende bewolking, droog weer, maar in de middag in het Zuid- Westen vin het land plaatsel. enige regen of motregen. Wei nig verandering in tempera tuur. Frankering by Abonnement: Temeuzen E VRIJ. 4e Jaargang No- 893- Verschijnt dagelijks Drukkerij N.Vi. Firma P. J. van de Sande Temeuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal. Advertentieprijs per mm 10 ct.; minimum per advertentie 1,60, Inzending advertenties tot des namiddags 4 uur Rubriek kl. advertenties: 5 regels 60 ct.; iedere regel meer 12 cent. Ver melding Brieven onder nr. Bureau van dit Blad 10 cent meer. iDe bespreking van de Westerse afgezanten met Stalin en Molo- tof op Maandagavond heeft 4 uur en veertig minuten geduurd en werd des nachts te ruim half twee beëindigd. Bij het verlaten van het Kremlin verklaarde Bedell Smith, de Amerikaanse ambas sadeur te Moskou, niet te gelo ven, dat dit de laatste bijeen komst was geweest. .Op de vraag van de journalis ten, of deze bespreking de laatste was geweest, antwoordde Smith letterlijk: „Men weet het nooit, doch ik denk van niet". Hij liet hiermede verstaan, dat misschien verdere instructies uit de Wes terse hoofdstedën te verwachten waren nadat van deze jongste be spreking verslag zou zijn uitge bracht. De drie Westerse afgezanten schenen, aldus meldt Reuter's cor respondent Don Dallas, tevrede- ner te zijn over deze laatste be spreking dan over de overige. Gevraagd, of er vorderingen waren gemaakt, zeide Smith: „Ik denk, dat we een weinig vooruit zijn gekomen, Dat doen we meest al. Mien hoopt altijd het beste en verwacht het slechtste." De Britse en de Franse afge zanten, Roberts en Clhataigneau, wilden over hun zevende verga dering op het Kremlin geen com mentaar geven. Smith vertelde, dat hij en zijn collega's kort na hun aankomst in het Kremlin onthaald waren op thee en koek. Na het Kremlin verlaten te hebben hielden zij een korte och tendvergadering op de Ameri kaanse ambassade. De drie afge vaardigden zouden, naar ver wacht werd, Dinsdagmorgen vroeg hun rapporten naar hun respectieve regeringen sturen en verdere instructies afwachten. Volgens bronnen, die in nauw contact staan met de Westerse afgezanten, moeten nieuwe me ningsverschillen gerezen zijn, waardoor de besprekingen met het Kremlin een ander aspect gekregen zouden hebben. Men had vast geloofd, dat de bespreking van Maandagavond de laatste zou zijn en dat een bijeenkomst van de Ministers van Buitenlandse Slaken in zicht was. Maandagavond, voor de bijeen komst in het Kremlin, woonde Frank Roberts, de afgezant van Bevin, een ter ere van hem ge geven cooktail-party bij, die beti teld werd als' „afscheidsfuifje" Volgens Radio Athene is het laatste georganiseerde verzet van de guerilla's in het Grammos-ge bied gebroken. De laatste groe pen opstandelingen zouden zich op Albanees grondgebied hebben teruggetrokken. De .militaire situatie. In betrouwbare kringen te At hene verklaart rtien, dat de Griekse regering besloten heeft, nog 30.000 mannen voor het leger op te roepen op voorstel van de Amerikaanse militaire missie in Athene. Na hun opleiding zullen zij aan de gevechtseenheden wor den toegevoegd en oudere solda ten aflossen, die reeds twee jaar tegen de guerillastrijders ge vochten hebben. De bedoeling zou zijn met de nieuwe lichting de sterkte van de buitenposten langs de 80 km lange grens met Albanië op te voeren en garnizoe nen in de bevrijde gebieden te vestigen of weer in te richten. Na de nederlaag van de gue rilla's in het Grammos-gebergte is het zwaartepunt van de veld tocht in Griekenland thans ver plaatst naar het Oosten, in de richting van West-Macedonië, teneinde de guerillastrijders te beletten een inhaerent te schep pen in het gebied van het Vitsi- gebergte. Ongeveer 1500 gueril lastrijders zouden daar in de buurt uit Albanië weer in Grie kenland gekomen zijn en zich ge voegd hebben bij de 800 man, die daar al waren. Terwijl eenheden van het Griekse leger de Albane se grens ten Noorden van Nesto- ria probeerden af te sluiten, bom bardeerden de verzetslieden op Maandagavond Kastoria vanaf de Vitsei-toppen. Saboteurs blie zen de waterinstallatie in een na burige plaats op. bij zijn, binnenkort verwacht, ver trek naar Groot-Brittannië. Volgens een bericht van A.F.P. heeft Roberts verklaard, dat het onderhoud van Maandagavond in het Kremlin niet het laatste was geweest en dat belangrijke vor deringen waren, gemaakt. Reuters diplomatieke corres pondent seint uit Londen: Naar in welingelichte kringen alhier wordt aangenomen, vormde de geldkwestie te Berlijn het moeilüke punt bij de bespreking van Maandagavond. Men is van mening, dat onenigheid op dit punt de fundamentele oorzaak zou zijn van een eventueel falen der pogingen van de Westerse mogendheden om een basis te scheppen voor verdere viermo- gendheden-besprekingen over Duitsland. In Juni j.l. hebben de Westerse mogendheden zich bereid ver klaard, de Sowjet-mark las enig betaalmiddel in Berlijn te erken nen, mits dit onder controle zou staan van de vier mogendheden. De Sowjets wezen deze voorwaar de echter van de hand en stonden er op, dat de gelduitgifte alleen onder hun controle zou staan. Volgens Westerse waarnemers zouden de Sowjets zich op dit standpunt gesteld hebben, wijl zij meenden, dat uitsluiting van de Westerse mogendheden van de Berlijnse geldregeling de eerste wezenlijke stap zou betekenen naar hun algehele uitsluiting uit Berlijn, mogelijk onder behoud van zuiver decoratieve „militaire missies" zonder enige bevoegd heid. Om verschillende redenen vol hardde de Westerse mogendhe den echter in hun houding. Zij wilden, zoals Bevin op 25 Juni in het Lagerhuis verklaarde, hun rechten in Berlijn niet prijsgeven. Verder moest rekening worden gehouden met de publieke opinie in Berlijn. Men wilde ook een be trekkelijke vrijheid van handel tussen Berlijn en de rest van de wereld buiten de Sowjetzóne la ten bestaan. Reuters diplomatieks corres pondent meldt nader uit Londen: Volgens de opvatting in diploma tieke kringen alhier bevinden de besprekingen te Moskou zich, na het langdurige onderhoud yan Maandagavond op het Kremlin! nog steeds in een critiek stadium. Volgens een woordvoerder van het Britse departement van Bui tenlandse Zaken zal Bevin's per soonlijke afgezant, Frank Ro berts, voorlopig nog te Moskou blijven. De mogelijkheid van voortzetting der besprekingen, waarvan men Maandagavond een definitief vastlopen schijnt te hebben kun nen voorkomen, schijnt thans af te hangen van de mening der Westerse regeringen over de voorstellen ter overkoming van de impasse betreffende Berlijn, welke, naar men aanneemt, eer gisteren door Stalin zijn gedaan. Deze nieuwe denkbeelden zou den hierin bestaan, dat de Sow- jet-Unie „de rechten van de Wes telijke mogendheden om Berlijn mede te besturen op ondubbelzin nige wijze zou erkennen". De Westelijke gealieerden zouden hun „recht om de straten en wegen naar Berlijn te gebruiken" erkend zien. Eveneens zou zijn komen vast te staan, dat de Westelijke mogendheden het recht hebben mede-toezicht te oefenen op elke valuta, die tot valuta van Berlijn wordt gekozen. Het Officieel rapport van de besprekingen van Maandagavond is per draadloze telefoon meege deeld aan President Truman, die zicll op een jacht nabij Amerika's Oost-kust bevindt. Officieel wordt medegedeeld: De Nederlandse regering heeft aan de federale conferentie te Bardoen,g medegedeeld, hoe zij zich de verdere staatkundige ont wikkeling in Indonesië zou kun nen voorstellen. Met zeer vergaande toepassing van de te Bandoeng aangenomen resoluties bereidt de regering een wetsontwerp voor betreffende het bestuur in Indonesië in overgangs tijd, dus in afwachting van de tot- standk mung der Verenigde Sta ten van Indonesië en van de Ne derlands-Indonesische Unie. Behoudens in overgangstijd noodzakelijke besprekingen wordt de uitoefening van alle bevoegd heden niet betrekking tot Indo nesië, die volgens de bestaande wetgeving aan de Kroon, de Sta- ten-Generaal of de Gouverneur- Generaal toekomen, overgedragen aan een federale regering, die uit sluitend uit Indonesiërs zal be staan. De leden dezer federale rege ring worden aangewezen door een federale raad, samengesteld uit vertegenwoordigers van alle aan de federatie deelnemende gebie den. De federale regering, in over eenstemming met de federale raad, zorgt zo spoedig mogelijk voor de instelling van een ver tegenwoordigend lichaam, een fe derale vertegenwoordiging van het Indonesische volk, waarin ook afgevaardigden van minderheids groepen zijn op te nemen. Voorts wordt een kabinetsraad ingesteld, bestaande uit de fede rale regering en de gezamelijke secretarissen van staat, die als regel departementshoofden zullen zijn. Naast de federale regering, die uitsluitend uit Indonesiërs be staat, benoemt de Kroon een hoge vertegenwoordiger, aan wie ge durende de overgangstijd bepaalde bevoegdheden met betrekking tot het bestuur in Indonesië zijn toe gekend. Hij kan in bepaalde ge vallen zelfstandig voorzieningen treffen en oefent enkele bevoegd heden uit, die in overgangstijd noodzakelijk voorbehouden moe ten blijven, teneinde het de Kroon mogelijk te maken de verantwoor delijkheid voor de gang van zaken in Indonesië te blijden dragen. Overeenkomstig vroeger gedane toezeggingen is een daartoe strek- j kend voorlopig voorontwerp van I wet door de Nederlandse regering om advies gezonden naar Indone sië. waar het o.m door de voor lopige federale regering te Bata via en door de conferentie te Bandoeng wordt bestudeerd. De regering hoopt, de suggestie uit Indonesië spoedig te harer be schikking te hebben teneinde op korte termijn de instelling van een federale regering in Indone sië voor de interim-periode mo gelijk te maken. Uiteraard zullen daartoe echter eerst de thans aan hangige grondwetswijzigingen, die met grote meerderheid in tweede lezing alreeds door de Tweede Kamer werden aanvaard, kracht van wet moeten hebben verkre gen. Immers, de instelling van zulk een federale regering moet geschieden hij de wet, krachtens het nieuwe artikel 209 der g-rond- wet. De voorbereiding van een en ander heeft de regering echter reeds ter hand doen nemen, om ook in Indonesië duidelijk te ma ken, dat, als eenmaal de grond wetsherzieningen zouden zijn aan vaard, zij deze zaak ook dezerzijds met kracht aan kan vatten. Volgens het door de secretaris generaal van de V. N„ Trygve Lie, opgemaakte budget worden de uitgaven van de V N. voor 1949 begroot op 33.469.587 dollar, dit is ongeveer 1.500.000 dollar minder dan de voor 1948 toege wezen som. Dit houdt verband niet het feit, dat de uitgaven voor verschillende missies, zoals die voor de Balkan, Korea en In donesië niet in de begroting 1949 zijn opgenomen, daar voor haar voortbestaan in 1949 een nieuw besluit van de algemene vergade ring nodig is. Twee-derde gedeelte van het totaal begrote bedrag betreft uit rusting en salariëring van het secretariaat te New York. Voor het Europees burau te Genève is ruim drie millioen dollar begroot. Het eerste ontwerp van een grondwet voor een federatie van Duitse staten (Bund Deutscher Laender) is Maandag voltooid door een commissie van deskun digen uit de elf West-Duitse re geringen. Het ontwerp, dat 300 pagina's beslaat, zal aan de West Duitse constituërende vergaderin g: werden voorgelegd wanneer zij begin September te Bonn bijeen komt. In het ontwerp wordt nergens de nm „West-Duitsland" ge- noemif Het noemt de elf West- Duitste staten bij de namen. Er wordt in bepaald, dat vertegen woordigers uit Berlijn zitting die nen te hebben in beide kamers en dat zij volledige stembevoegdheid moeten hebben, ook al zijn de Functionnaris Amerikaanse Consulaat in Jeruzalem word ontvoerd. Het Amerikaanse consulaat te Jeruzalem heeft gisteren mede gedeeld, dat een geheimschrijver van 'het consulaat, George Paro, door leden van de Stern-groep werd ontvoerd, omdat hij veel ge lijkenis vertoonde met een voor malige Britse inspecteur vah po rtie. De Amerikaanse consul- generaal^ John MacDonald. heeft naar aanleiding hiervan een pro test ingediend bij Dr. Bernard Joseph, de militaire gouverneur van Jeruzalem. Hij zond teven een volledig rapport'over de kwes tie naar het Amerikaanse Minis terie van Buitenlandse Zaken. Para werd na 16 uur te zijn vast gehouden, vrijgelaten. Zijn ont voerders hadden hem na een ver hoor overgeleverd aan de Israëli tische militaire politie, die hem wederom ondervroeg. Paro werd tenslotte in een auto naar het consulaat gebracht. De New Yorkse radio heeft be kend gemaakt, dat de Minister van Buitenlandse Zaken van Is- ïaël, Mosje Sjertok, zou hebben meegedeeld, dat er voorlopige vre desonderhandelingen plaats heb ben tussen de Arabieren en Is raël. Volgens de radio heeft Sjer tok te kennen gegeven, dat^ de besprekingen in een niet nader te noemen hoofdstad worden gehou- den. t De New Yorkse radio meldt verder, dat Sjertok aan de Zionis ten-organisatie te Jeruzalem zou hebben meegedeeld, dat van eigenlijke oncierhandelinges neit gesproken mag worden. Het be trof een „voorlopige gedachten- wisseling". Ook het Israëlische ministerie van buitenlandse Zaken te Tel Aviv zou het plaats hebben der besprekingen bevestigd hebben. Vrijdag j.l. zijn te Bratis lava gedurende anti-semietische en anti-regeringsmanifestaties 67 personen aangehouden. 42 hunner zijn onmiddellijk voor de duur van 1 maand tot 2 jaar naar arbeidskampen overge bracht. v Het hoofdkwartier van de Ame rikaanse luchtmacht te Wiesba den heeft hekend gemaakt, dat 2 Amerikaanse Skymasters giste lenmorgen ongeveer lö km van Hanau (Hessen-Nassau) zijn neer gestort. Naar verluidt zouden de beide toestellen van het type Skyrnas- ter, die gewoonlijk een bemanning van zes koppen heeft, in de lucht met elkaar in botsing gekomen zijn in de buurt van het plaatsje Rapolzhausen. Men weet nog niet of er overlevenden zijn. Het Ame rikaanse hoofdkwartier van de luchtmacht heeft onmiddellijk ploegen uitgezonden naar de plaats waar het ongeluk zou zijn geschied, ongeveer 30 km ten O van Frankfort op de luchtbrug route van het Rhein-Main vlieg veld naar Berlijn. Nader wordt gemeld, dat twee Dakota's en geen Skymasters tegen elkaar zijn gevlogen in de buurt van Rapolzhausen. De toe stellen waren op weg van Tem pelhof van het Rhein-Main vlieg veld te Wiesbaden, De reddingsploegen konden nog niet zeggen hoe groot het aantal personen is, dat om het leven is gekomen, daar zij de smeulende wrakstukken niet dicht genoeg kunnen benaderen tengevolge var. de enorme hitte. Volgens het hoofdkwartier van ae Amerikaanse luchtmacht te Wiesbaden zou ieder vliegtuig* vermoedelijk slechs een beman ning van twee koppen hebben ge had. wetten nog niet van kracht voor Berlijn. Het ontwerp laat de deur open voor eventuële deelneming door Oost-Duitse staten. De nieuwe instellingen, zoals zij in het ont werp worden genoemd, moeten worden beschouwd als een voor lopige basis voor de overdracht der bevoegdheid aan het Duitse volk. In een slot-artikel wordt bepaald, dat de „basiswet" haar geldigheid zal verliezen zodra i et Duitse volk in staat zal zijn „in vrije zelfbeschikking" een grond wet te aanvaarden. Het ontwerp voorziet in een twee-kamerstelsel. Het recht streeks gekozen parlement zal 400 leden hebben plus 30 ver tegenwoordigers voor Berlijn. De federale raad zal worden samen gesteld uit afgevaardigden van de regeringen der staten. De grootte van de delegaties varieert van één tot drie leden, al naar ge- lng de grootte van de staat. Ber lijn zal twee leden kunnen afvaar digen. SOWJETVLIEGTUIGEN IN FORMATIE BOVEN BER LIJN. Naar Reuter meldt, hebben 7 Yak-vliegtuigen (Sowjet-Unie) op een hoogte van 1600 meter boven de Amerikaanse zóne van Berlijn gevlogen. Volgens het veilig heidsreglement is het verboden in formatie boven Berlijn te vliegen. DE ZWARTE MARKT. De correspondent van Reuter, John Post, deelt o.m. mee, dat op het Sowjet-gedeelte van de Potz- damer Platz te Berlijn „althans tijdelijk" de zwarte handel ver dwenen is. In de Westelijke sec toren, zo vervolgt hij, bloeit de zwarte handel nog. Een tocht langs de overige cen tra van zwarte handel in de Sow- jet-sector en de Westelijke sec toren leverde volgens Post het volgende op: Qp de Alexander- platz (Sowjet-sector)vroeger een van de voornaamste centra, hadden de politie-overvallen veel succes gehad. In de Friedrichstrasse (even eens Sowjet-sector) „gingen de zaken iets beter". Geen der zwar te handelaars aldaar wilde Wes telijke marken ruilen tegen Oos- teliike, uit vrees voor gevangenis straf. In de Westelijke sectoren, zo gaat Post voort, was de toe stand geheel anders. Nabij het station bii de Dierentuin bewogen de geldhandelaars zioh door de menigte, luid roepend: „Ik ver- koon Oost" of „ik verkoop West". Aldaar werden Westelijke mar ken verkocht tegen een koers van mark vijftig, Oostelijke valuta. Chocolade en sigaretten werden eveneens te koop aangeboden. De dienstdoende politiemannen schatten het aantal zwarte han delaren in deze buurt op 400. De andere zwarte markten in de Britse en Amerikaanse zóne flo reerden iets minder, maar er ging geregeld veel om. Hoofd van de jubileum- delegatie naar Neder land vertrokken. Dr. Van Mook is Maandag teruggekeerd van een korte rust kuur te Tjipanas bij Bandoeng. 'Gistermorgen heiblben Dr Van Mook en de heer Neher en de meeste staatssecretarissen enkele leden van. de jubileumdelegatie, die naar Nederland vertrekken ter ibijwoning van de jubileumfeesten, op het vliegveld Kemajoran uit geleide gedaan. De leiding van deze delegatie heeft Prof. Hoes sein Djajadiningrat, staatssecre taris voor het onderwijs, die gis termorgen met Sultan Hamid, Dr. Mansoer, alsmede enkele anderen is vertrokken Volgens berichten van de Chi nese regering zouden de nationa listische troepen met een omtrek kende beweging de buitenwijken van Tentsjens, 125 km ten Noord- Oosten van Siami, de hoofdstad van Centraal Sjansi, bereikt heb ben. In nationalistische kringen vertrouwt men erop, dat Tents jens, de Westelijke toegangs poort tot Zuid-Sjansi, binnen en kele dagen zal zijn veroverd.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1948 | | pagina 1