pE INHULDIGING VAN KONINGIN JULIANA DE DONAUCONFERENTIE. MAANDAG 2 AUGUSTUS 1948. Na Dr. Besl Mr. Van Schalk Kabinetsformateur DE TOESTAND IN BERLIJN. HET burgemeesterschap Toespraak van Truman en Oeweij. Togiiatti ontslagen. Frank Roberts bij Zorin Frankering by Abonnement: Terneuzen WEERSVERWACHTING medegedeeld door be K.N.M I. te De Bilt, geldig tot Maan dagavond. Weinig verandering- Hier en daar ochtendmist. Lacht tot half bewolkt met en kele verspreid optredende on weersbuien. Zwakke tot mati ge wind uit N.-Oostelijke rich tingen. Weinig verandering in temperatuur. DE VRIJE 4e Jaargang No- 873- V erschijnt dagelijks Drukkerij N.V). Firma P. J. van de Sande Terneuzen Advertentieprijs: per mm 10 ct.minimum per advertentie 1,50. Inzending advertenties tot des namiddags 4 uur Rubriek kl. advertenties:! 5 regels 60 ct.iedere regel meer 12 cent. Ver melding: Brieven onder nr. Bureau van dit Blad 10 cent meer. Abonnementsprijs ƒ3,25 per kwartaal- Over de plechtigheden in ver band met de inhuldiging van Koningin Juliana op 6 September a.s. in de Rijkshoofdstad kan thans het volgende worden mede gedeeld. Rijtoer op 4 Septeipber. Na de troonsafstand van H. M. Koningin Wilhelmina zal de nieu we Vorstin in de middag van de 4e September Haar eerste offi ciële tocht door Amsterdam ma ken. Deze rijtoer, welke zich over een lengte van 11 km zal uit strekken, zal geschieden in de crème caleche, die ter gelegenheid van de inhuldiging in 1898 door wijlen Koningin-Moeder Emma aan Haar Dochter geschonken werd. Tijdens deze rit in draf zal Koningin Juliana geëscorteerd worden door officieren van voor heen bereden wapenen in ceremo nieel tenue en een erewacht van Amsterdamse burgers in hofrok te paard. De inhuldiging op 6 September. Met betrekking tot de inhuldi gingsplechtigheid in de Nieuwe Kerk te Amsterdam op 6 Septem ber (geen „kroning" waarvan de volksmond ten onrechte spreekt, maar inhuldiging, die echter zeker zozeer als een kroning de wezenlijke vorm van ons Koning schap aanduidt, want het is de symbolische handeling die de door erfrecht Koningin geworden Vorstin met *t volk verbindt) zijn thans de volgende bijzonderheden bekend. Evenals in 1898 zal de Vorstin te voet van het Paleis op de Dam naar de Nieuwe Kerk gaan onder de circa 70 meter lange pergola, een baldakijn van de traditionele visnetten, gedragen door palen die worden vastgehouden door adelsborsten en leerlingen 'van de scholen van reserve-officieren. Een der erewachten bij het Pa leis zal, evenals in 189*8, worden gevormd door leden van de ver enigde studentencorpora. Het interieur van de Nieuwe Kerk. In de Nieuwe Kerk worden reeds geruime tijd de voorberei dingen getroffen om het interieur het voor de plechtigheid gewenste aanzien te geven. Deze werk zaamheden geschieden onder toe zicht van de Rijksgebouwendienst. In de eerste plaats is hersteld wat tijdens de oorlog verwaar loosd of opgeborgen was. De ge brandschilderde ramen worden op hun oude plaats teruggebracht. Het prachtige orgel is gerestau reerd en de door Bronckhorst be schilderde vleugelwanden van het orgel hebben hun oude luister herkregen. Het monumentale koperen koorhek heeft eveneens een verjongingskuur ondergaan. Voor dit hek is reeda het troon- platform gebouwd. De stenen vloer van de kerk gaat thans schuil onder een enorme planken vloer. Verschillende tribunes zijn in aanbouw. o.m. een balcon voor de vertegenwoordigers van de binnen- en buitenlandse pers. Ge luidsdichte cabines zullen de ra dio-organisaties van vele landen ten dienste staan, eveneens wor den speciale voorzieningen ge troffen voor persfoto en film. In totaal zal de kerk aan circa 3000 genodigden plaats bieden. De ruimte achter het troonplatform, aus tussen het koorhek en het graf van Michiel Adr. de Ruyter is bestemd voor het koor van Toonkunst te Amsterdam. Dr. L. J. M. Beel heeft H. K. H. de Pripses Regentes verzocht hem te ontheffen van de hem verstrekte opdracht. De Regentes heeft daarop Mr. J. R. H. van Sehaik opgedragen een Kabinet te vormen. Mr. Van Sehaik heeft verzocht de opdracht in beraad te mogen houden. BIJ DE KABINETSFOR MATEUR. De Kabinetsformateur Mr. J. R. H. van Sehaik heeft Zaterdag een bespreking gevoerd met de Minister-President Dr. Beel en de Minister van Sociale, Zaken, de heer W. Drees. Een sobere versiering zal het voornaam cachet van het kerk interieur accentueren. De plechtigheid in de kerk. Koningin Juliana en Bernhard Prins der Nederlanden, zullen in de kerk Hun zetels innemen op het troonplatform voor het koor hek. De Koninkijke Moeder van ds nieuwe Vorstin zal met de drie oudsite Prinsesjes aan de rechter zijde van 't troonplatform plaats nemen. Achter de troon zullen zich de leden "van de Jrófhouding in ambtscostuum scharen. Voor de troon staat de credens tafel, waarop de symbolen van rijk en koningschap zijn uitge stald: de koningskroon, de scep ter, de rijksappel en de grondwet. De namen van diegenen die zijn uitverkoren hij deze plechtigheid op te treden als wapenkoningen en herauten zijn thans vastge steld. Als koningen van wape nen zijn aangewezen de reserve majoor der infanterie J. B. P. M de Swart te 's-Hertogenbosch en de reserve Kolonel der cavalerie Jhr. P. Six te Amsterdam, bei den bekend uit het verzet. Als herauten van wapenen zul len fungeren de Ritmeester G. A. van Borssum Buisman te Wasse naar (die in de oorlogsjaren van Engeland uit enige malen boven Nederland „gedropped" is), en Mr. Th. Graaf van Lynden van Sandeniburg te Utrecht, zoon van een der herauten van. wapenen van 1898. Het Rijkszwaard, embleem van het wereldlijk gezag, zal gedra gen worden door de Luitenant- Generaal Mr. H. J. Kruis, chef van de generale staf, de Rijks standaard door de Luitenant- Admiraal C. E. L. Helfrieh, bevel hebber der zeestrijdkrachten. Voorts zujlen in de kerk de vier vaandels van de Grenadiers, de Jagers, de Prinses Irene Brigade en het korps Mariniers een plaats krijgen. Wandelrit door Amsterdam. In de middag na de inhuldi gingsplechtigheid, om half drie zal Koningin Juliana een tocht in de gouden koets maken. Deze r't van 5 km door Amster dam zal stapvoets geschieden. H. M. zal dan vergezeld worden door een escorte van officieren in ceremonieel tenue en een belang rijk escorte te voet van vertegen woordigers van leger, marine en luchtmacht. HET STEENKOOLVERVOEF» NAAR BERLIJN. Gustav Klingelhofer, lid van de Eerlijnse gemeenteraad, heeft op een vergadering van de sociaal democratische partij te Berlijn verklaard, dat het vervoer van steenkool naar Berlijn door de lucht een zodanige omvang had bereikt, dat alle fabrieken van de Westelijke sectoren voorzien kon den worden en het personeel aan het werk kon blijven. EDEN OVER BERLIJN. Anthony Eden, de plaatsvervan gende leider van de Conservatieve oppositie in het Britse Lagerhuis, heeft in een rede te Staunton (So merset) verklaard, dat het begin sel van de internationale goede trouw op het spel staat te Berlijn. „Er kan geen duurzame vrede in de wereld zijn, tenzij de grote mo gendheden bereid zijn dit 'beginsel te eerbiedigen. Wij kunnen er van overtuigd zijn dat wij, dit beginsel verdedigend, de beschaving zelve verdedigen". De situatie te Berlijn, aldus zei- de Eden, was het hoogtepunt van een lange tijd volgehouden pres sie op het Westen om het Duitse probleem geheel naar Sowjetrus- sische gedachte geregeld te krij gen. „Afzien van onze wettige rechten 'in Berlijri zou betekenen voet te geven aan een dergelijk dicteren"'. DE LUCHTBRUG. De Amerikaanse militaire gou verneur in Duitsland, generaal Lu cius Clay, heeft verklaard, dat 't derde vliegveld, dat voor Berlijn is ontworpen, 't mogelijk zal ma ken de luchtbrug-prestatie te brengen op achtduizend ton voed sel en steenkool per dag, mits voi- doende vliegtuigen beschikbaar zijn. Een dagelijkse aanvoer van 4500 ton zou voldoende zijn om de Berlijnse economie -op een iets ho ger peil te handhaven als op het ogenblik, doch achtduizend ton per dag moest gesteld worden om ondanks perioden van slecht vlieg weer een daggemiddelde van 4500 ton te kunnen handhaven. Er zou niet gezorgd kunnen worden voor huisbrand voor de 2.200.000 mensen in West-Eerlijn, behoudens in bijzondere gevallen. DE BERUJNSE POLITIE. Een der plaatsvervangers vau. Paul Markgraf, de door de Rus sen gesteunde hoofdcommissaris van politie te Berlin, heeft Zon dag de arrestatie bevolen van al le politieagenten, te Berlijn, die orders uitvoeren van Johannes Stumm, de door de Westelijke mo- gendheden aangestelde opvolger van Markgraf. Het betrokken bevel luidt: „Al le mogelijke maatregelen, arresta tie incluis, zullen worden geno men om te verzekeren, dat nie mand instructies van Stumm uit voert. Degenen die Stumm ge- j hoorzamen, worden gerechtelijk vervolgd". Binnenkort Sow jet-Russisch Bestuur voor Berlijn? Volgens Westerse waarnemers zouden de Sowjet-Russische auto riteiten te Berlijn voorbereidin gen aan het treffen zijn voor in voering van een geheel onder Sow- jet-Russisch bescherming staand bestuur voor geheel Berlijn, dat mogelijk binnen enkele dagen of zelfs uren in functie zou treden. Het officiële Sovjetblad de „Taegliche Rundschau" heeft Za terdag alle personeh en instellin gen in de Westelijke sectoren van Berlijn gewaarschuwd om niet ie gehoorzamen aan de orders, wel ke gegeven worden door de Brit se, Franse of Amerikaanse bevel hebbers. „Een ieder, die zulks doet, doet dit od eigen risico". Het blad voegt hier aan toe, dat alle orders, die in de toekomst door de bevelhebbers van de Westelijke sectoren gegeven wor den, elke rechtsgrond missen. Volgens het Duitse Nieuws- bureau D.P.D. overweegt het Sovjet militair gezag te Berlijn de benoeming van een eigen bur gemeester en onder-burgemeester van Berlijn: In desbetreffende besprekingen, welke Vrijdag wer den gehouden, zijn voor deze twee functie's Ae namen genoemd van Maron en Kari Litke, voorzitter en onder-voorzitter van de S.E.D. Eveneens volgens het D.P.D. zou Maarschalk Sokolofsky aan de S.BD. hebben laten weten, dat hij gaarne een deputatie der par tij zou ontvangen, zodra de par tij het bestuur over de stad „ge ruisloos" heeft overgenomen". Naar verluidt, heeft Sokolofs ky voorts belangrijke economische concessies toegezegd aan „een werkelijke volksvertegenwoordi ging van Berlijn". Vertegenwoordigers van S.E.D., van liberaal-democraten en van christen-democraten woonden de betreffende besprekingen on het Sovjet-hoofdkwartier bij, 'aldus het D.P.D. VERTEGENWOORDIGERS VAN WESTERSE MOGENDHEDEN BEZOEKEN MOLGTOF. De vertegenwoordigers van de Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk hebben Zaterdagavond afzonderlijk een bezoek gebracht aan Molo^pf op het Sowjet-Minis- terie van Buitenlandse Zaken te Moskou. DE WESTERSE STAPPEN TE MOSKOU. .De Verenigde Staten, Groot- Brittanpië en Frankrijk hebben te Moskou een „inleidende stap" gedaan naar hernieuwing- van hun verzoek om het doen eindigen van de Berlijnse crisis. Het Amerikaanse Departement van Buitenlandse Zaken heeft medegedeeld, dat de Amerikaan se en de Franse Ambassadeur en de Britse vertegenwoordigers te Moskou Vrijdagavond afzonder lijk een bezoek hebben gebracht aan de plaatsvervangende Minis ter van Buitenlandse Zaken, Va lerian Zorin, op het Sowjet-Rus- sisch Departement van Buiten landse Zaken. De Westerse Afgezanten zijn voorzien van nieuwe instructies om te streven naar een regeling van de Berlijnse kwestie en de weg vrij te maken voor algemene onderhandelingen met Sowjet- Rusland. De Minister van Voorlichting, Michael Modermott, zeide, dat de Amerikaanse ambassadeur, Bedell Smith, Vrijdag te 18 uur Moskou- tijd een onderhoud had met Zorin, de Franse ambassadeur, Chataig- neau, een uur later en de speciale afgezant van Bevin, Frank Ro berts, tezamen met de Britse zaakgelastigde, Harrison, te 22 uur. Men beschouwt het als zeker, dat het doel van deze Westerse stappen bij Zorin was onverwijld de ernst tot uiting te doen komen, waarmede het Westen de situatie beschouwt. Het schijnt steed3 meer waarschijnlijk, dat de Wes terse afgezanten, bij ontstentenis van Molotof, zullen pogen recht streeks contact met Stalin te ver krijgen. In afwachting van Moskou's reactie. Reuter meldt uit Moskou, dat er, volgens de laatste aanwijzin gen, geen „groot" nieuws uit Mos kou wordt verwacht vóór Maan dagavond. Men verwacht, dat Maarschalk Stalin de diplomatieke vertegen woordigers van de Verenigde Sta ten, Engeland en Frankrijk Maan dagavond gezamenlijk op 't Krem lin zal ontvangen. Bevin, de Britse Minister van Buitenlandse Zaken, heeft 't week end in Londen doorgebracht om op de hoogte te blijven van de ont wikkeling te Moskou. Hij heeft Zondag een raport van zijn spe ciale afgezant te Moskou, Frank Roberts, ontvangen over diens on derhoud met Molotof. De diplomatieke correspondent van Reuter vernam op het Foreign Office, dat Roberts nog geen voor bereidingen heeft getroffen om naar huis terug te keren. Het is onwaarschijnlijk dat hij nieuwe in structies zal ontvangen, zolang de Westelijke mogendheden niet op de hoogte zijn gesteld van Maar schalk Stalin's reactie Dp het voor. stel tot het houden van directe besprekingen op het hoogste ni veau aangaande de Berlijnse cri sis. Te Londen is men van mening dat de Sowjet-regering thans de volgende stap moet doen. In 'Britse ambtelijke kringen waagt men zich niet aan 'n voor spelling van het Russisch ant woord. Men acht het bemoedigend dat Molotof van vacantie naar Moskou is teruggekeerd voor een onderhoud met de Britse, Franse en Amerikaanse afgezanten. President Truman heeft bij een plechtigheid ter officiële inge bruikneming van het nieuwe in ternationale vliegveld „Idlewild" bij New York een toespraak ge houden, waarin hij zeide: „Vele «nensen in de wereld schijnen him hoop op vrede en hun werklust verloren te hebben, doordat zij vergeten zijn, dat moed en de vastbeslotenheid zich schrap te zetten voor wat recht is, van es sentieel belang zijn om vrede en vrijheid te laten heersen". Traman verklaarde, dat de basis van Ame- rika's nationale inspanning tot herstel van moed en vertrouwen gelegen moet zijn in onwankelba re steun aan de V.N. Thomas Dewey, de Republi keinse candidaat voor het presi dentschap, thans gouverneur van de staat New York, na Truman het woord voerend, deed een be roep op groter samenwerking tus sen de naties. Onder de toespraken van Tru man en Dewey vlogen duizend vliegtuigen waaronder de grootste bommenwerper ter wereld, de B- 36, een parade, onder leiding van een schroefloze F-80 Shooting Star. Togliatti heeft Zaterdagoch tend het ziekenhuis verlaten. Hij is per auto naar huis gebracht. De wagen werd door een politie agent per motorrijwiel begeleid. Toen een meisje aan Togliatti een tuil rode bloemen wilde overhandi. gen, werd zij door de politie tegengehouden. Men veronder stelt dat de zieke per viiegtuig naar de Italiaanse Rivièra zal gaan om er een tijdlang rust te nemen. De Franse afgevaardigde ter Donauconferentie, Adrien Thier ry, heeft verklaard, dat Frankrijk zich niet gebonden zou achten door een nieuwe overeenkomst waarbij geen rekening gehouden werd met verworven rechten en waarover niet alle betrokken par tijen het eens waren. De korte ervaring v»n deze conferentie, al dus zeide hij, heeft reeds bewezen, dat het Sowjetrussikch standpunt de toon zal aangeven. Ook de Britse delegatie ver klaarde, te zullen vasthouden aan de verworven rechten, ook al werd' er een afwijkend meerderheidsbe sluit genomen. De Sowjetrussische gedelegeer de, Wysjinsky, antwoordde: „Dit is geen taal van medewerkers, doch van meesters. Wanneer Groot-Brittannië en Frankrijk voorwaarden willen blijven stellen, dan zal de deur, zoals zij voor hen geopend werd om binnen te tre den. weer geopend worden om hen uit te laten. De conferentie kan geen bedreigingen aanvaarden. Er zijn hier geen Benelux-vertegen- woordigers, tegen wie dergelijke taal kan worden gebruikt." Ook de vertegenwoordigers van Tsjecho-Slowakije. Joego-iSlavië, Roemenië, Hongarije en Bulgarije keerden zich tegen de aanspraken van Frankrijk op voorrechten, die, aldus de Oosteuropese Ministers van Buitenlandse Zaken, door de „imprialistisehe" mogendheden verworven zijn ten nadele van de rechtmatige belangen, de natuur lijke rechten en de souvereiniteit van de kleine Donaustaten. Anna Pauker (Roemennië) gaf evenwel toe, dat Frankrijk op de Donau belangen heeft te behartigen en noemde het wenselijk daarmede rekening te houden. Wysjinsky betoogde, dat Let Donaustatuut van 1921 niet meer besaat, „daar het herhaaldelijk door de ondertekenaars zelf is ge wijzigd en overtreden." De nieuwe Donauconventie zou met meerder heid van stemmen van kracht worden en de minderheid had zich hierbij neer te leggen, aldus Wy sjinsky. Een Amerikaans voorstel, aan Oostenrijk volledige stembevoegd heid te geven, werd verworpen met zeven tegen twee stemmen, bij onthouding van Frankriik. De Oostelijke groep aanvaardde een Sowjet-Russisch amendement, dat Oostenrijk slechts raadgevende stem zou hebben, zoals oorspron kelijk door de 'Grote Vier voorge steld. Bij de stemming onthielden de drie Westelijke mogendheden zich. De Oostenrijkse gedelegeerde zeide, dat de conferentie door dit besluit een van de belangrijkste staten, waardoorheen de Donau stroomt, uitsloot. De conferentie werd tot heden verdaagd. Frank Roberts, de particuliere secretaris van Bevin, heeft Vrij dagavond, naar zo juist te Londen bekend is gemaakt, een onder houd gehad met Valerian Zorin, de waarnemende Minister vaji Buitenlandse Zaken van do Sov jet-Unie. Roberts bezocht samen met Harrison, de Britse zaakgelastig de, Zorin om 22 uur plaatselijke tijd in het ministerie van buiten landse zaken te Moskou. Een verslag van het onderhoud is in middels te Londen ontvangen en door Bevin bestudeerd. De woordvoerder van het Fo reign Office kon geen mededelin gen doen omtrent de inhoud van het ontvangen rapport. Evenmin kon hij zeggen, wat cis volgende stap van de Westelijke mogend heden zou zijn inzake Berlijn. In diplomatieke kringen te Lon den heerst de mening, dat Ro berts aan Zorin heeft laten we ten, dat de Britse regering de mogelijkheid van heropening van de onderhandelingen over het Duitse probleem met Molotov of Stalin wenst te bespreken. Deze verklaring zou gedaan zijn in overleg met de Franse en Ameri-' kaanse ambassadeurs te Moskou, resp. Yves Chataigneau en Bedell Smith.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1948 | | pagina 1