Na de ramp te Ludwichshafen
Het proces tegen de leiders der
1. G. Farben
Politieke crisis in Hongarije?
Wrede Volksvermaken uit
vroeger dagen.
Cfiefariiie „4"
Het „stop war" congres te Heist
DE ALOUDE STRIJD
OVER HET DONAUVRAAGSTUK
ZATERDAG 31 JULI 1948.
ZEEPOST
Verkiezingen
Zuid-Afrikaanse Senaat
Indonesische kwestie in
de Veiligheidsraad
Sjahrir over
de BandoeDg.se resolutie
De Britse pers steunt
verklaring van Bevin
Te vroeg aangezegd
De Amerikaanse superforten
in Engeland
Arrestaties te Berlijn
De toenadering tussen
mensen van verschillend
geloof
M. S. ORANJE
Overtreding veiligheidsregel
.De watertoevoer naar
Jeruzalem
Olie voor het Am. Leger
Nog geen steppen van
Westelijke mogendheden
In Moskou
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.
M.I. te De Bilt, geldig tot
Zaterdagavond.
WARM.
Zonnig, droog en warm of
zeer warm weer, echter later
op de dag in het Zuiden van
het land enkele verspreid, op
tredende onweersbuien.
Liangs de Noordzeekust op
sommige plaatsen invallen
van een koelere zeewind.
Frankering by Abonnement: Temeuzen
Onder Redactionele leiding
van P. Li. D. J. van Oever en
kedactie-adrea:
Noordstr. 55-57, Temeuzen
Tel. 2510 - Na 6 uur 2073.
Hoofdagentschap voor
(Vest Zeeuwsch-Vlaanderen
(Villemsweg 83, Schoondjjke
Telefoon 49.
DE VRIJE Z
4de Jaargang No- 872-
Uitgave Stichting „De Vrye Zeeuw" Verschynt dageiyks Drukkery N.V. Firma P. J. van de Sande
Temeuzen
Advertentieprijs:
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 ct.; iedere'
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Abonnement spry s ƒ3,25 per kwartaal-
ZON EN MAAN
1948
Zon
Maan
Aug.
Opk.
OOnd
Opk.
Ond.
2
5.02
20.29
0.58
19.11
3
5.04
20.27
1.58
20.05
4
4.05
20.25
3.18
20.44
5
5.07
20.24
4.50
21.11
6
5.09
20.22
6.26
21.30
7
5.10
20.20
7 59
21.46
8
5.12
20.18
9.29
22.—
9
5.13
20.16
10.56
22.13
10
5.15
20.14
12.21
22.27
11
5.17
20.12
13.44
22.45
Voor de eerste keer sinds de
tweede wereldoorlog, zullen de
voormalige satelieten van Duits
land in een conferentie gelijke
rechten hebben als hun overwin
naars. Het betreft hier de inter
nationale Donauconferentie, die
gisteren is begonnen en waaraan,
deelnemen de Verenigde' Staten,
Groot Brittannië, Frankrijk, de
Sowjet-Unie, de Ukraine en Joe
goslavië als leden van de Verenig
de Naties, verder de voormalige
satelieten Bulgarije. Roemenië en
Hongarije en tenslotte Oostenrijk
tengevolge van zijn bijzondere sta
tus als waarnemer. De drie voor
malige satelieten behoren tenge
volge van de „koude oorlog" tus
sen het Oosten en het Westen,
niet tot de Verenigde Naties; hun
opname werd door de Parijse con
ferentie met haar langdurige ge
schillen over de vredesverdragen,
verijdeld Vanaf die tijd bestaan
ook de verschillen over en inzake
de Donauconferentie, maar de
principiële tegenstelling in de
Donaukwestie tussen Rusland en
de Westelijke Mogendheden da
teert reeds van meer dan een
eeuw geleden.
De kwestie, die de kern raakt,
is "heel duidelijk: Zal de Donau,
oe grootste rivier van Europa, die
vanaf de -monding tot 1860 km
ver in het hart van Europa te be
varen is, voor alle handels- en
zeescheepvarende landen dezelfde
rechten bieden? Dit beginsel van
gelijke rechten voor allen, heeft
Engeland sinds het Weense Con
gres van 1815, verdedigd. Haast
evenlang, zeker sinds het Vredes
verdrag van Parijs in 1856, heeft
Rusland zich .tegen dit beginsel
verzet, en voor zichzelf en de kust
staten speciale privileges geëist.
Deze controverse is derhalve niet
door de ideologische stelling der
tegenwoordige*tijd ontstaan.
Sinds een eeuw geleden is in de
standpunten van beide landen
geen verandering gekomen en
Groot-Brittannië staat, gesteund
door de Verenigde Staten en door
Frankrijk, er voor in, dat de in
1856 ingestelde controle op de
Donauscheepvaart van de Zwarte
Zee-delta tot Braila, en de in 1929
opgerichte commissie voor de uit-
ibreiding van deze controle van
Braila tot Kulm in Oostenrijk
voor de Donau zelf, alsmede voor
haar voor de schegpvaart geschik
te zijrivieren, nog van kracht
blijft. De Westelijke Mogendheden
willen deze internationale controle
weer laten herleven, teneinde een
ieder gelijke rechten voor handel
en zeescheepvaart te verzekeren.
Rusland daarentegen heeft steeds,
en doet dit ook heden nog, privi
leges voor de kuststaten geëist.
In een tijdsverloop van 100 jaar
is dit aan Rusland niet gelukt,
Maar thans verkeert het in een
belangrijk betere uitgangspositie.
Allereerst grenst het nu in Bes-
sarabië zelf aan de Donau. Hier
bij komt, dat alle aan de Donau
liggende landen onder Russisctie
invloed staan.
De Sowjet-Unie, en de haar steu
nende landen, brengen naair voren,
dat het grondbeginsel der volledi
ge gelijkheid van rechten niet toe
passelijk is. Tijdens de gehele Pa
rijse Conferentie van 1946 bleven
zij er bij, dat er tussen de rijke
Westelijke naties en de om hun
naakte bestaan vechtende Ooste
lijke landen geen gelijkheid kon
zijn. Precies op het punt, waar
de Parijse Conferentie inzake de
Donaukwestie eindigde in 1946,
wordt zij nu in 1948 hervat te
Belgrado.
Naar Nederlands Oost-Indië
kan zeepost worden verzonden
met het s.s. „Rembang", dat op
11 Augustus vertrekt.
Naar Curagao en de overige
eebiedsdeien in de West (behalve
Suriname) vertrekt, eveneens op
11 Augustus, bet m.s. „Heltna".
Het verdient aanbeveling de met
deze schepen te vervoeren cor
respondentie tenminste drie da
gen voor het vertrek ter post te
bezorgen.
WAARDEZEN DIN GEN.
Met ingang van 2 Augustus a.s
wordt het weer mogelijk bfieven
en doosjes met aangegeven waar
de te verzenden naar de Kaap-
Verdische Eilanden, Malaya (met
inbegrip van de Maleise staten:
Johore, Kedah, Kelantan, Perlis
en Trenganu)De Cook's en.het
Britse gedeelte van Samoa.
Met ingang van 15 Augustus
hetzelfde weer mogelijk naar
Hongkong. Omtrent tarieven en
maximumbedragen verstrekken
de P.T.T.-kantoren alle nadere in
lichtingen.
POST VOOR MILITAIREN
ONDERWEG NAAR INDIË
De opvarenden van het s.s.
„Zuiderkruis" dat met militairen
onderweg naar- Indië is, kunnen
in Port Said post ontvangen,
mits deze uiterlijk 1 Augustus in
de brievenbussen zit. Voor cor
respondentie, die direct bij aan
komst in Batavia moet worden
uitgereikt, is de uiterlijke datum
van terposbbezorging 15 Augus
tus.
OORRESPONDEN TIE VOOR
ISRAËL.
Met ingang van 3 Augustus
a.s. zal, van Nederland uit, weke
lijks correspondentie per zeepost
worden verzonden voor de staat
Israël. Aangetekende stukken
kunnen alleen op risico van de
afzenders worden aangenomen.
Het verschil van opvatting was
toendertijd zó groot, dat er zelfs
geen moeite werd gedaan 'n com
promis te zoeken. En tenslotte
lieten later, in het jaar 1946, de
Ministers van Buitenlandse Zaken
der Grote Vier, bij hun samen
komst dit punt buiten beschou
wing, teneinde de Vredesverdra
gen met de satelieten van Duits
land te kunnen voltooien.
In deze verdragen bevindt zich
de volgende clausule: „De scheep
vaart op de Donau zal voor alle
nationaleititen vrij en open zijn,
voor handelsschepen en goederen
van alle landen een basis van ge
lijkheid niet betrekking tot de
haven- en scheepvaartrechten en
de voorwaarden van de handels
scheepvaart. Dit geldt niet voor
het verkeer tussen havens van de
zelfde landen."
De Russen willigden deze clau
sule van de Vredesverdragen in.
Daarentegen moesten de Weste
lijke Mogendheden een aanvullend
protocol op de koop toe nernen,
dat een speciale Donau-conferen-
tie bijeengeroepen zou worden,
waarin de kuststaten een uitslag-
gevende invloed zouden hebben.
De Conferentie van Belgrado
zal nu de practische uitvoering
van de fundamentele grondbegin
selen in de Donau-vredcsverdra-
gen uitwerken en een nieuw con
trole-systeem op de Donauscheep
vaart verschaffen. De Conferen
tie is derhalve hei reultaat van
een minnelijke schikking tussen
Oost en West in het jaar 1946.
De beslissende vraag is, of, met
het oog op de tegenwoordige span
ning, een overeenstemming zelfs
over ondergeschikte vragen, wel'
zal kunnen worden bereikt. Hier
komen nog bij de nieuwe span
ningen tussen Joegoslavië en Rus
land.
De Westelijke Mogendheden, spe
ciaal Groot-Brittannië, verklaren,
dat het onmogelijk is, d,at een
door hen hocg gehouden- principe,
namelijk de internationale Donau-
controle, na de nederlaag van de
vijand zal moeten worden opge
geven. De Engelse vertegenwoor
diger Jebb bracht dit in de Parij
se Conferentie met de navolgen
de woorden tot uitdrukking: „Wij
kunnen niet toestaan, dat Roeme
nië, dat in 1941 aan ons de oor
log verklaarde, door deze -om
standigheid in een positie zou
komen ons een recht te weigeren,
dat wij vóór de oorlogsverklaring
wèl uitoefenden."
Maar juist dit zou op de Confe
rentie van Belgrado waarschijn
lijk 'gebeuren. D© voormalige vij
andelijke Staten geven de door
slag. Negen stemmen zullen er op
deze Conferentie zijn ên Rusland
met de overige kuststaten be
schikt over 6 hiervan een dui
delijk© twee-derde meerderheid.
De Westelijke Mogendheden heb
ben in Parijs met alle macht het
grondbeginsel verdedigd, dat een
minderheid van 'één derde izich
zonder meer moet schikken. Dit
maal staan ze voor het geval. En
er moet worden afgewacht of ze
zich zullen schikken naar de twee
derde meerderheid van het Oos
ten, die hun rechten inzake de
Donauscheepvaart zeker beperken
zal.
Nadruk verboden. (Unicos Press.)
De verkiezingen voor de Zuid-
Afrikaanse senaat hebben tot uit
slag gehad, dat 22 zetels aan de
regeringspartij en 18 aan de op
positie zijn toegewezen. De andere
4 zetels worden 'bezet door in
landse vertegenwoordigers, die
normaal de oppositie van Maar
schalk Smuts steunen.^ Daar de
voorzitter van de senaat uit de
leden van de regeringspartij
wordt gekozen en niet aan de
stemming deelneemt, zal de rege
ringsfractie in 'de senaat waar
schijnlijk een minderheid van één
stem hebben.
In politieke kringen is men
van oordeel, Jat de regering haar
meerderheid niet zal kunnen her
atellen door de inlanders van hun
zetels te beroven, daar een der
gelijk besluit een twee-derde
meerderheid vereist.
Uit de behandeling van de In
donesische kwestie gedurende de
middagvergadering van Donder
dag wordt hier nog het volgende
weergegeven:
De Syrische afgevaardigde, El
Khouri, was het met Mr. Van
Kleffens eens, dat de situatie te
Berlijn veel ernstiger is dan de In
donesische kwestie en betreurde
het, dat geen der vier bij de Ber-
lijnse kwestie betrokken mogend
heden het nodig heeft geacht, de
ze zaak voor de Veiligheidsraad t©
brengen. Deze aangelegenheid is
volgens El Khouri er niet een, die
door de kleinere mogendheden
voor de Veiligheidsraad moet wor
den gebracht; de „Big four" moe
ten dit .zelf doen, daar de bedrei
ging voor de vrede, die uit de toe
stand te Berlijn kan voortvloeien,
»en zaak is, waarbij de gehele we-
reid kan woidcn betrokken.
De Chinese resolutie, die als re
sultaat der debatten met 9 stem
men vóór, geen tegen en 2 onthou
dingen (Rusland en de Oekraïne)
v. erd aangenomen, doet een be
roep op de regeringen van Neder
land, en de Republiek om met be
hulp van de C.V.G.D. zich strikt
te houden aan de militaire en eco
nomische artikelen van de Ren-
ville-overeenkomst en om zo
spoedig mogelijk volledige uitvoe
ring te geven aan de in de Ren
ville overeenkomst vervatte 12
punten en 6 additionele beginse
len.
De legerautoriteiten op Ma-
lakka hebben meegedeeld, dat po
litie en troepen gisterochtend in
een veldslag 32 opstandelingen
hebben gedood in het steenkool-
district Batoe Arang, 40 km ten
Westen van Koeaal Koeala Loem-
poer. Vele gehouwen van de op
standelingen werden in brand ge
stoken.
woest en geen enkele der getui
gen, die nuttige inlichtingen had
den kunnen verstrekken, "de ramp
heeft overleefd.
Men heeft nauwelijks een aan
vang kunnen maken met het op-
ruimingswerk, daar de metalen
balken nog gloeiend waren. Er
worden geldinzamelingen ten bate
van de slachtoffers gehouden. De
plattelandsbevolking uit de om
streken is via de radio verzocht
klederen en linnengoed te ver
strekken.
De 'begrafenis der- slachtoffers
zax Maandag plaats hebben.
j De Franse opperbevelhebber in
(Duitsland, Generaal Koenig, zal
naar Ludwigshafen komen, om
de plechtigheid bij te wonen.
Volgens de laatste gegevens ter
beschikking van het Franse mi
litaire bestuur te Neustadt be
draagt het aantal bij de ontplof
fingsramp in de fabriek van de
I. G. Farben omgekomenen hon
derd drie en dertig, onder wie drie
Fransen, terwijl het aantal ge
wonden geschat wordt op 2300.
Onder de doden zijn ook de direc
teur en de bedrijfsleider van de
aniline- en sodafabrieken te Ba
den.
Het bericht, dat tachtig pro
cent van het fabriekscomplex is
verwoest, is door het Franse mi
litaire bestuur „absoluut vals" ge
noemd. (Slechts een beperkt ge
bied zou getroffen zijn.
De maatschappij heeft op zich
genomen te zorgen voor de ge
wone leden en het personeel en de
nagelaten betrekkingen van de
omgekomenen.
In vele ^Duitse steden worden
hulpacties georganiseerd evenals
door vakverenigingen en Rode
Kruis.
AFP meldt nader: De ontplof
fing, die de ramp te Ludwigsha
fen heeft veroorzaakt, is onmid
dellijk overgeslagen naar de va
ten met ethyl-chloride op tanks
met nitro-benzine, die een hon
derdtal meters verder waren op
geslagen, zo wordt door de Fran
se controledienst der scheikun
dige industrieën verklaard. De
ethylchloride, dat een vluchtiger
product is dan aether, heeft aan
leiding gegeven tot een reeks ont
ploffingen, die zich tot de opslag
plaatsen van een grote hoe
veelheid kleurstof hebben uitge
breid.
Franse scheikundige ingenieurs
verklaren, dat de juiste oorzaak
van de ontploffing waarschijnlijk
nooit vastgesteld zal kunnen wor
den, daar alle gebouwen waar be
wijsstukken zouden kunnen wor
den gevonden volledig zijn ver-
Een deputatie van de onderte
kenaars van de Bandoengse reso
lutie is gisterenmorgen onder lei
ding van de Oost-Indonesische
Minister van Economische Zaken,
Hoessain, met een gecharterd
vliegtuig naar Bandoeng gevlo
gen. De deputatie, die aan de Re
publiek de Bandoengse resolutie
zal aanbieden, wordt hedenmiddag
te Batavia terugverwacht.
Inmiddels gaf So© tan Sjahrir
aan Antara zijn mening over de
Bandoengse resolutie te kennen,
Sjahrir zeide, dat „het nationale
gevoel en het verlangen naar me
dezeggenschap begrijpelijk en te
waarderen zijn". Vóórts zeide hij:
„Als .bijdrage voor een oplossing
van de politieke moeilijkheden tus
sen Nederland en de Republiek
of zelfs de Indonesische nationa
listen in het algemeen heeft deze
resolutie echter niet veel waarde,
want het is zeer goed moge
lijk, dat door deze resolutie
nog meer moeilijkheden ont
staan. De hoofdzaken in de
Nederlands-Republikeinse onder
handelingen, zoals de buitenland
se betrekkingen, de staatsverde-
diging, economie en financiën
worden geheel aan de Nederlan
ders overgelaten, terwijl in de
strijd van de Republiek juist deze
vier hoofdpunten worden be
schouwd als de basis voor het wel
en wee van dit volk".
Met grote meerderheid juicht
de Britse pers de verklaring van
Bevin in het Lagerhuis toe.
Bevin kon niet alles zeggen,
wat gedaan wordt om de Sovjet-
bedoelingen te peilen, zo verklaart
de „Times". Hij zeide echter ge
noeg om aan te tonen, dat de
Britse regering samen met de
Amerikaanse en de Franse
alles doet om een vreedzame en
eerlijk regeling te verzekeren",
indien dit door Moskou mogelijk
wordt gemaakt".
De „Manchester Guardian"
schrijft onder meer, dat de moei
lijkheden in Berlijn binnen enkele
uren opgelost zouden kunnen wor
den, indien de Sovjet-Russen be
zield werden door een „redelijke
geest van samenwerking". „Wij
wensen uit te maken of een der
gelijke geest van compromis en
samenwerking nog levend is", al
dus het blad.
Tijdens het proces tegen leiders
der I. G. Farben is slechts één
beklaagde schuldig bevonden op
twee punten, namelijk op die van
plundering en het gebruik van
slavenarbeid. Het is Fritz ter
Meer, lid van de raad van direc-
James Forbes Whiteford, een
Amerikaans technicus* die in
Middlesex (Engeland) verbleef,
heeft een schadevergoedingseis ad
6300 pond sterling toegewezen
gekregen tegen een arts, die in
1942 aan de Amerikaan had ver
klaard, dat hij aan blaaskanker
leed en nog slechts enkele maan
den te leven had. De patiënt had
dientengevolge zijn bezittingen
verkocht en zijn woning opgezegd
om zijn „laatste levensmaanden"
in de Verenigde Staten te kunnen
doorbrengen. De Amerikaanse
specialist, door wie de patiënt
zich achteraf liet onderzoeken,
had echter geen spoor van kan
ker kunnen vinden. De rechter
oordeelde, dat de Engelse arts het
onderzoek op slordige wijze had
verricht.
Een 28-jarige schoonzoon van
Dr. Zoltani Tildy, de Hongaarse
President is gearresteerd wegens
hoogverraad, zo wordt te Boeda
pest vernomen. Er zou een poli
tieke crisis dreigen door een mo
gelijk ontslag van de President
zelf.
Het kabinet en de politieke
partijen, zo werd verder vermeld,
zouden gisterenochtend vergade
ren om over een opvolger van de
President van ^dachten te wis
selen.
De Amerikaanse luchtmacht
heeft medegedeeld, dat Generaal-
Majoor Leon Johnson, comman
dant van de vijftiende luchtmacht
met hoofdkwartier te Colorado
Spjings, morgen naar Groot-Brit
tannië zal vertrekken om het
commando over de Superfort-
eenheden^ die thans aldaar zijn
gestationneerd, op zich te nemen.
Hij zal onder Luitenant-Generaal
Curtis Lamay, bevelhebber van de
Amerikaanse luchtmacht in Eu
ropa, komen te staan.
Te Berlijn zijn door Britse en
Amerikaanse politie verscheidene
personen gearresteerd omdat zij
poogden propaganda-materiaal
van de eenheidspartij naar de
Amerikaanse sector te brengen.
Te Freiburg is een internatio
nale conferentie gehouden ter be
vordering van het wederzijds res
pect en de goede verstandhouding
onder de mensen individueel en
de verschillende nationale en
godsdienstige culturele verenigin
gen. De conferentie heeft een
week 'geduurd. Ruim 150 afge
vaardigden uit 14 landen van
Europa en de V. S„ waarvan een
derde Katholieken, een derde Pro
testanten, een vierde Joden en de
overigen zonder' bepaalde gods
dienst. hebben aan deze conferen
tie deelgenomen. Er werd een
resolutie, goedgekeurd, waarin de
hoop wordt uitgesproken, dat een
oplossing zal worden gevonden
voer het Palestijns probleem,
waardoor Christenen, Joden en
Artaieren in het Heilige Land in
vrede zullen kunnen leven.
Verder verklaart de resolutie,
dat de Christenen geen enkele
reden van godsdienstige aard
kunnen laten gelden om een ne
gatieve houding aan te nemen
tan aanzien van een Joodse staat
in Palestina.
Ofschoon de ontzettende drama's,
die zich ,in de oorlogsjaren in de
Duits© concentratiekampen enz.,
hebben afgespeeld, het tegendeel
zouden doen vermoeden, is het
toch een feit, dat in dt; loop der
eeuwen de mensheid zachter van
natuur is geworden.
Pijnlijke en onterende straffen,
als geselen, brandmerken, radbra
ken, oren afsnijden, enz., waren
enkele eeuwen geleden ook in ons
land aan de orde van de dag en
als de 'beul en zijn helpers deze
ten uitvoer legden, waren steeds
drommen nieuwsgierigen daarbij
tegenwoordig.
Niet alleen menselijke wezens
hadden te lijden van deze nog
weinig zachtmoedige mentaliteit,
maar ook sommige dieren kregen
hiervan ruim hun deel en waren
strijk en zet het slachtoffer van
ergerlijke kwellingen, terwijl maar
een enkeling hier aanstoot aan
nam.
Als om de één of andefe reden
onze voorouders een volksfeest
vierden, of zich verveelden, orga
niseerden zij dikwijls oen „kat-
knuppelarij". Het eerste bedrijf
van dit „spel" speelde in een her
berg, waar, dooir het lot, de volg
orde werd aangewezen, waarin
ieder der deelnemers zim kunst
mocht vertonen, Als, onder het
genot van een flink glas brande
wijn, deze voorbereidende werk
zaamheden naar aller genoegen
waren geregeld, begaven allen
zich naar het „feestterrein," waar
inmiddels reeds een grote menig
te kijklustigen zich had verza
meld en waar het slachtoffer van
dit festijn, een flinke kater, goed
ingekuipt in een stevig biervat,
dat aan een touw tussen twee bo
men of palen was opgehangen,
zijn<toekomst letterlijk en figuur
lijk maar donker inzag. Als nu
nog op een afstand van ongeveer
25 pas van de ton een merkteken
in de grond was gemaakt, en al
dus do^ plaats was aangegeven,
vanwaar moest worden geworpen,
kon het „spel" beginnen,
De liefhebber, die no. één had
geloot, nam een stevige knuppel
en wierp deze met alle kracht,
waarover hij maar kon beschik-
ken, tegen het vat aan, met het
gevolg, dat dit 'begon te slinge
ren en de opgesloten kater, gek
van angst, een keel begon op te
zetten, die ons door merg en been
zou gaan.
Onze voorouders deerde dit ech
ter niet en gingen lustig verder
met ombeurt htfn knuppel tegen
het vat aan te slingeren. Hoe har
der de kat grolde en blies, hoe
hukcr dit werd gevonden!
Na lang gooien en beuken, brak
dan eindelijk het grote moment
aan, waarop het vat het begaf en
de kater, razend en dol van angst,
met een vervaarlijke kreet zijn ge
vangenis kon verlaten en een goed
heenkomen kon zoeken. Dikwijls
echter trof de knuppel het beest
zodanig, dat het niet meer sprin
gen kon, en dood neerviel.
De deelnemer, door wiens worp
het vat was gebarsten, had de
uitgeloofde prijs gewonnen en
werd met een hoeraatje naar de
herberg begeleid, waar, op de goe
de afloop van de knuppelarij, nog
.menig glas werd gedronken, zo
dat, wanneer de heren eindelijk
huistoe gingen, zij veelal even erg
slingerden, als de ton gedurende
„het spel"!
Behalve de kat. had ook de gans
als het de „feestvierenden" lustte
te lijden van de ruwheid onzer
voorouders, want dit dier wérd
niet alleen geknuppeld, maar ook
gesafoeld en getrokken, en daar
toe levend en wel aan een tussen
twee palen gespannen touw bij de
poten opgehangen! Het knuppelen
gebeurde te paard of te voet en
als het de feestvierenden lustte
het spel volgens de laatste me
thode te spelen, dan werd degeen,
die knuppelen moest, geblind
doekt en enkele malen in de rond
te gedraaid. Aldus het spoor bijs
ter gemaakt, moest hij of zij,
want ook de dames deden hier
aan mee, trachten de kop van de
gans af te slaan. Doorgaans duur
de het nog al enige tijd vóórdat
uit aan één der spelers gelukte,
en wat intussen de gans aan pijn
en angst had moeten uitstaan, zal
waarschijnlijk enkel een gans
kunnen bevroeden, maar dat het
dier niet te benijden was, mogen
we gerust aannemen!
Het meest wrede spel, dat met
ganzen werd gespeeld, was wel
het „ganstrekken," waarbij de pas
sagier van een snel voortrijdende
wagen, moest trachten de opge
hangen gans de kop af te trekken.
Natuurlijk trachtte het slachtof
fer van dit „volksvermaak" zo
lang mogelijk zijn hals uit de han
den van zijn beulen te redden, en
daar deze bovendien nog met olie
of vet was ingesmeerd, kon bet
lang duren vóór iemand kans zag
de zozeer gewenste bloedige tro
fee te bemachtigen.
Dat het echter deze ganzenmoor-
denaars ook wel eens slecht kon
vergaan, leert ons de volgende
historie.
Op zeker Limburgs dorpje werd
ieder jaar op zekere feestdag het
ganstrekken beoefend, maar, zo
als dat in die dagen ging, men
had hiervoor de toestemming van
de Heer van het dorp nodig. Op
zekere keer nu, was deze eens
niet op zijn kasteel aanwezig toen
de betreffende feestdag was aan
gebroken, maar aangezien de no
dige toestemming nog altijd zon
der meer was verleend, besloten
de dorpelingen het eir ditmaal
maar op te wagen en.ze vierden
hun ganstrekkerijals "vanouds.
Toen kort daarop de Heer weer
thuiskwam en hoorde, dat men
zich niet om zijn rechten had be
kommerd, meende hij deze in
breuk daarop, maar niet zonder
meer te kunnen laten passeren en
hij veroordeelde de deelnemers
aan het ganstrekken tot een spel
letje kat-tre'kken, waarbij dus, in-
plaats van een. levende gans, een
levende kat werd opgehangen!
Men kan zich wel indenken, hoe
de handen van deze dorpelingen
er zullen hebben uitgezien, vóór
dat het één hunner mocht geluk
ken de kat de kop af te trekken!
Het derde dier, dat eeuwenlang
een martelaar op het altaar der
volksvermaken is geweest, is de
paling. Deze werd met de staart
naar beneden opgehangen, en, on
danks zijn spreekwoordelijke glad
heid, voor deze gelegenheid toch
nog met vet of olie ingesmeerd.
Wie kans zag het beest los "te
trekken, had gewonnen.
Verschillende van deze volks
spelen hebben een taai leven ge
had en vonden plaats tot in de
tweede helft der vorige eeuw. Een
kentering tén goede in de gemoe
doren der massa, en een wetge
ving, die dierenmishandeling ver
bood en strafbaar stelde^ heeft
deze tenslotte toch doen uitster
ven.
Nader wordt gemeld:
De Hongaarse President, Zol-
tan Tildy, is gisteren afgetreden.
Graaf Michael Karotyi, Presi
dent in 1919 en thans Hongaars
gezant te Praag, wordt als mo
gelijke opvolger van Tildy ge
noemd.
Zowel ünre Nagy, de commu
nistische voorzitter'van de natio
nale vergadering, als Gyula Sze-
kfu, gezant te Moskou, bevinden
zich thans te Praag.
De schoonzoon van Dr. Tildy,
Victor Csornoky, is vorige week
in Hongarije teruggekeerd nadat
hij ontslag had genomen als Hon
gaars gezant te Cairo. 'Hij werd
door de politie in zijn been ge
schoten to.en hij Donderdag
trachtte zijn woning te verlaten.
Sindsdien bevindt hij zich in
arrest.
Dr. Tildy, die 59 jaar oud is,
is van de oprichting af lid ge
weest van deJjartij der kleine
boeren. Hij werd op 1 Februari
1946 tot President van Hongarije
gekozen voor een periode van
vier jaar. Hij was eerste Minis
ter in de eerste na-oorlogse rege
ring, waarin zijn partij een over
weldigende meerderheid bezat.
T i My nam actief deel aan het
ondergronds verzet tegen de
Duitsers. Toen de Russen Boe
dapest binnentrokken, werd hij
voorzitter van het stedelijke co
mité voor nationale bevrijding.
Familieleden en relaties kunnen
burgers en K.N.I.L.-militairen,
die zich aan boord bevinden van
het m.s. Oranje, dat Dinsdag
avond, 17 Augustus, tegen 12 uur
in Amsterdam wordt verwacht,
afhalen, mits zij over een eigen
vervoermiddel of taxi beschikken,
waarmede passagiers met hand
bagage kunnen worden vervoerd.
Alleen voor deze categorie afha
lers kunnen speciale kaarten be
schikbaar worden gesteld, welke
tijdig moéten worden aange
vraagd bij het hoofdbureau pas-
sagiersdienst van de stoomvaart
maatschappij Nederland, Scheep
vaarthuis', Amsterdam.
teuren en vroeger hoofd van de
gecombineerde commissie voor de
productieleidihg.
De rechter trok de conclusie,
dat er niet voldoende bewijzen
waren om te staven, dat men be
wust tot agressieve oorlog had
aangespoord of samengezworen
had om oorlogsmisdaden te ple
gen.
Carl Krauch, voorzitter van de
raad van directeuren, Fritz ter
Meer, Otto Ambrosch, productie
leider voor Buna-rubber en gif
gas, Heinrich Beutefisch, produc
tieleider voor enige producten te
Auschwitz en Walter Duerrfeld,
directeur van de I. G. Farben-
fabriek te Auschwitz werden
schuldig bevonden op het stuk
van gebruikmaking van slaven
arbeid.
Tien beschuldigden werden van
alle aanklachten vrijgesproken.
Het zijn: Gajewski (fotografische
fabriek), Hoerlein (chemische on
derzoekingen) Von Knieriem,
procur -houder, Christian Schnei
der (gasoline), Hans Kuehne
(commissie van organische schei
kunde), Wilhelm Mann (verkoop
phanmaceutische producten, Carl
Lautenschlaeger (beneden-Rijn-
fabrieken)Heinrich Gatteneau
politiek-economische afdeling),
Erich von der Heyde (verkoop
van verfstoffen in de Balkan) en
Karl Wurster (boven-Rijnfabrie
ken)
In de luchtcorridor Berlijn—
Hamburg, zijn twee Sovjet-jagers
een Britse Dakota tot op 100 m
genaderd, zo hebben de Britse
autoriteiten verklaard.
Er is mondeling geprotesteerd
en de betrokken Sovjet-beambte
verzekerde, dat de piloten van 'de
Yaks, indien zij voor het incident
verantwoordelijk mochten blijken,
gestraft zouden worden.
Van de zijde der Transjordaan-
se regering is gisteren medege
deeld, dat Transjordanië de Joden
niet zal toestaan water naar Je
ruzalem te pompen via het door
de Arabieren bezette Latroen,
aan de weg naar Tel Aviv.
De Arabieren zullen het pomp
station niet openstellen voordat
de Joden bereid zijn 300.000 Ara
bische vluchtelingen uit het Jood
se gebied van Palestina weer toe
te laten, zo werd Donderdagavond
in een Arabische radio-uitzending
medegedeeld.
FILMVOORSTELLINGEN IN
TSJECHO-SLOWAKLJE.
De Tsjecüo-Slowaalcse ministe
ries van voorlichting en trans
portwezen nemen proeven met
het vertonen van films in.
spoorwegrijtuigen, teneinde bij
het reizen over lange afstanden
de reizigers met filmvoorstellin
gen verstroiïng te kunnen bieden.
De proefnemingen, die nog wor
den voortgezet, hebben tot dus
verre bevredigende resultaten
opgeleverd.
jy BERÖENÖÈ GENEESMIDDELEN
*T IN ÉÉN TABLET
IEGEN PUNEN EN GRIEP 20 TABLETTEN I 071
(Ingez Med.)
Van 30 Juli tot 3 Augustus
wordt te Heist in België 't „Stop
War"-congres gehouden, georga
niseerd door de „Coforces" (Con-
fédération des Forces Culturelies,
lEconomiques en Sociales) 'en de
„Belgische Federale Unie". Dit
congres staat onder leiding van
Prof. Girard, directeur van het
instituut voor physisch-chemische
biologie te Parijs, en Baron An-
toine Allard, algemeen secretaris
van de Belgische Unie.
Tijdens een persconferentie zet
te Prof. Girard uiteen, dat de Co-
De Journal ^of Commerce"
meldt uit Washington, dat de re
gering de Amerikaanse olie-indu
strie één week tijd heeft gegeven
om aan alle militaire behoeften
te voldoen. Blijft de industrie in
gebreke, dan riskeert zij, dat de
wetsbepalingen betreffende in
dustriële dienstplicht worden
toegepast. Deze bepalingen geven
de president het recht de olie
industrie over te nemen en de be
nodigde olieproducten onmiddel
lijk op te vorderen. De prijs zal
dan nader worden overeengeko
men.
Admiraal E. H, "Foster, direc
teur van het aankoopbureau voor
petroleumproducten voor de
strijdkrachten, heeft de nationale
petroleumraad megedeeld, dat het
niet om voorraadvorming in ver
band met de gespannen toestand
te Berlijn of een naderende we
reldcrisis gaat.
Het tekort aan benzine, *dat
binnen een week moet worden
aangevuld, bedraagt 1.700.000
barrel.
forces als leuze hebben „Boycot
de oorlog". „Indien wij de oor
log willen vermijden", aldus de
Professor, „zullen wij de mensen
er van moeten overtuigen, dat zij
de gedachte aan een oorlog niet
mogen aanvaarden en wij zullen
hen ertoe moeten brengen hun
passiviteit op te geven".
Prof. Girard verklaarde, dat
sedert enkele jaren een sociaal
verschijnsel sterk de aandacht
trekt, n.l. het ontstaan van groe
peringen ter verdediging van de
mensheid Op het ogenblik kun
nen deze bewegingen nog weinig
positiefs bereiken en zij slagen er
slechts met moeite in hun mening
'tot de V. N. te doen doordringen.
De macht van deze Coforces
beweegt zich evenwel in stijgende
lijn en niets zal kunnen beletten
dat hun inspanningen zullen leiden
tot een wereldstaat.
Van het bestuur der enforces
maken o.a. deel uit de Franse
auteur George Duhamel, alsmede
de Nobelprijswinnaars Prof. Al-
bert Einstein en Prof. Niels
Bohr.
Tot dusver heeft geen der ver
tegenwoordigers van de drie
Westelijke mogendheden zijn op
wachting gemaakt bij het Sowj et-
Ministerie van Buitenlandse 'Za
ken. Roberts, de speciale afge
zant van Bevin, bracht gisteren
een beleefdheidsbezoek aan de
nieuwe Franse ambassadeur,
Chataigneau.
