HAHEA
De slag om Duitsland.
Grote knoeierij met spaarbrieven
De Belgische KONINGSKWESTIE
Definitieve overneming van de Spoorlijn Mecheien-
Terneuzen door de Nederl. Spoorwegen
Militairen voor de 0<fyst
DE NEDERLANDSE SOLDAAT
en de bevolking
ZATERDAG 3 JULI 1948.
AMNESTIE voor
politieke gevangenen?
Oe onrust in Malakka.
Dc blckkaJc van «Herlijn
Verklaring van
ds Minister-President.
Arabische leiders betaald
door Nazi's.
Griekenland en Bulgarije
Besprekingen tussen
Moh Hatta en Van Mook
niet meer gewenst:?
Frankering: bij Abonnemem 'I ei
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K-N.
M.I. te De Bilt, geldig tot
Zaterdagavond.
Aanhoudend koel weer.
Vrjj zwaar bewolkt met hier
en daar nog slechts een on
betekenend buitje. Afnemen
de wind tussen W. en Noord-
West. Aanhoudend koel weer.
Onder Redactionele leiding
van P. Li. D. J. van Oeveren
H-edactie-adrea:
Noordstr. 55-57, Temeuzen
Iel. 2510 - Na 6 uur 2073.
Hoofdagentschap voor
West Zeeuwsch -Vlaan deren
Wlllemsweg 83, Schoondijke
Telefoon
DE VRIJE ZEEUW
4de Jaargang No. 848.
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 ct.iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 oent meer.
Uitgave Stichting „De Vr«e Zeeuw" Verschijnt dagelijks - Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen Abonnementsprijs P*r kwartaal.
ZON EN
MAAN
1948
Zon
Maan
Juli Opk.
Ond.
Opk.
Ond.
3
4.25
21.02
1.27
17.42
4
4,26
21.02
1.50
19.06
5
4.27
21.01
2.24
20.24
6
4.28
21.01
3.15
21.28
7
4.29
21.—
4.25
22.15
8
4.30
21.—
5.52
22.47
9
4.31
20.59
7.24
23.06
10
4.32
20.58
8.56
23.26
11
4.33
20.57
10.25
23.41
Toen wnier zijn brallende zin
nen uitstootte over het duizend
jarige rijk, dat hij gesticht had,,
heeft hij vermoedelijk niet kun
nen denken, dat er nog een kern
var waarheid in zijn woorden
lag. Want hoewel het rijk dat hij
zich gedroomd had slechts een
twaalftal jaren stand hield, liet
hit een Duitsland achter, dat nog
vele jaren de sporen van zÜn mis
dadige dictatuur zal hebben te
dragen. Een ieder, die thans,
ruim drie jaren na de definitieve
ineenstorting van het ,,Dritte
Reich", door Duitsland reist, zaï
zien, dat deze sporen zo diep zijn,
dat de vraag bij hem boven komt
of nog ooit de gevolgen uitgewist
kunnen worden van deze periode.
Een periode, die inderdaad afge
sloten werd met een totale ineen
storting. Eens brulde de dikke
en protserige maarschalk Her
mann Goering, dat geen vreemde
bom op Duits grondgebied zou
vallen, dank zij de door hem ge
stichte Luftwaffe. Thans verto
nen de in puin veranderde steden
het somberste beeld, dat men zich
demken kan
Het Duitse volk ligt terneer.
Men ziet het aan de verslagen
gezichten zonder hoop, waarmee
de mensen de gelukkige buiten
landers aankijken. Men merkt
het aan de slechte en versleten
kleding en men constateen. net
aan de bedelende kinderen'.
Natuurlijk zijn er velen onder
Duitslands vijanden, die schou
derophalend aan al deze ellende
voorbij gaan met de woorden „zij
hebben r.u eindeijk hun- verdiende
ioenEn toch is dit kortzichtig.
Want afgezien van andere motie
ven. kan men niet ontkennen, dat
deze ellende zijn weerslag heeft
en zal hebben op de gehele we
reld. In het hart van Europa
1 erven nu eenmaal deze ruim 60
mlllioen mensen en met hun wei
zijn hangt ten nauwste het wel
zijn en de welvaart van de andeje
volkeren samen.
Economisch en strategisch be
zien is er op het ogenblik een
ujterst gevaarlijk hiaat in
Europa. Dit is te beschouwen als
een soort lek in een gesloten
oïganisme, waardoor dit laatste
niet behoorlijk functionneren kan.
Economisch is bijvoorbeeld liét
gemis van Duitsland als handels
partner voor ons land zeer zorg-
vfekkend. Vóór de oorlog was dit
land één van onze voornaamste
afnemers. Herinnert mag slechts
werden aan een groot gedeelte
van het overschot van onze hoog
waardige landbouw, veeteelt- en
tuinbouwproducten, dat zijn weg
vond naar de industriecentra Ln
Ruhrgebied en Rijnland. De pro
ductie van deze Industriecentra
aefcve kwam weer, voorzover zij
niet gebruikt werd ter voorberei
ding van de oorlog, ten goede
aae de gebele wereld.
Dit natuurlijke proces is heden
practisch afgelopen en het ziet
er ook niet naar uit, dat dit -spoe
dig veranderen zal. En met dit
aEes zit ons land voor grote moei
lijkheden, die zeker aanzienlijk
aHlen toenemen, als straks de
wereldvoedselschaarste vermin
dert. Wat betreft de tuinbouw en
raet name de groententeelt is het
reeds zover. Terwijl hier een
evervloed is, hongert de bevol
king in Duitsland, omdat zij geen
§ieid heeft om onze groente te
kepen.
Dit is slechts één voonbeeld uit
velen, die bewijzen, dat uit econo
misch oogpunt het hiaat in Euro
pa zijn weerslag heeft op andere
volkeren. Maar ook strategisch
is het wegvallen van Duitsland
als machtsfactor van uitzonder
lijke betekenis. Was de geweldige
militaire macht, die Duitsland nu
tweemaal in een halve eeuw ont
wikkelde een groot gevaar voor
de wereld, een bijna even groot
gevaar vormt het totaal verdwij
nen van deze macht. De tweede
wereldoorlog heeft het strategi
sche beeld totaal veranderd. Er
zijn nog slechts twe,e machten
over in de huidige wereld, die
door hun omvang in staat zijn de
toestand naar hun hand te zetten.
Landen als Engeland en Frank
rijk zijn op het tweede plan ge
taakt. Bij een eventueel conflict
tussen de twee kolossen is door
het wegvallen van Duitsland, de
rest van Europa, voorlopig al
thans practisch overgeleverd a.an
Rusland, dat immers geen behoor
lijke macht tegenover zich vindt.
Het heeft er alle schijn van,
dat Duitsland zich vooreerst niet
meer tot een staat, laat staan tot
een machtsfactor zal verenigen.
Er wordt nu al drie jaren een
verbitterde strijd om dit land
tussen de vier bezettende mo
gendheden gevoerd. En al speelt
deze strijd zich niet af op een
slagveld, toch ziet het er de laat
ste tijd naar uit, dat dit niet zo
heel veel scheelt. De Engelsen
en Amerikanen kunnen nog het
beste met elkaar overweg. Zij
hebben hun zcrnes dan ook ver
enigd. De Fransen doen hier nog
steeds niet aan mee. De voor
naamste reden hiervoor is wel,
dat zij uiterst bevreesd zijn voor
een eenwording van hun oude
erfvijand Reeds driemaal binngn
honderd jaar daverden de Duitse
legers over hun grondgebied en
zij zouden in hun hart niets liever
wilen, dan dat Duitsland nu maar
voor goed gevierendeeld "bleef.
Als er tenminste geen Ruissisch.
gevaar dreigde.
En hier komen wij aan het
kernpunt van het probleem. Van
af het eerste ogenblik van de be
zetting af heeft het niet geboterd
tussen de Russen en (je overige
bezetters. De Russen sloten hun
;Aie hermetisch af en sleepten
er tegen alle afspraken in, alles
Liit weg, wat er maar te slepen
viel. Aan de ene kant was deze
tactiek te begrijpen, indien men
toedenkt welke verwoestingen de
Duitsers in Rusland aanrichtten.
Maar dit bracht met zich mede,
dat van samenwerking en het
voeren van een gelijkgerichte po
litiek met -de drie overigen, geen
sprake kon zijn. Hieruit vloeide
weer voort, dat geen vrede met
de verslagene tot stand kon ko
men en deze laatste geen regering
en geen staatsapparaat kon op
bouwen.
Het is begrijpelijk, dat een en
ander heel wat strubbelingen en
onaangenaamheden teweegbracht
tussen de oude hondgenoten. Deze
bereikten hun hoogtepunt onge
twijfeld in de slag om Berlijn.
Deze voormalige hoofdstad ligt
geheel in de Russische bezettings
zone, doch is zelve verdeeld in
vier zéfies. De talrijke weder
zijdse plagerijen van de laatste
tijd mogen bekend worden ver
ondersteld. Zij hebbeninmiddels
de spanning in de internationale
toestand aanzienlijk doen toe
nemen.
Men spreekt thans over de op
richting van een West-Duitse en
van een Oost-Duitse staat. Gaat
dit inderdaad door, dan is de
splitsing van het eens zo mach
tige Derde Rijk definitief Maar
tevens blijft dan het gevaarlijke
hiaat in Midden-Europa bestaan
met alle gevolgen van dien.
In verband met een bericht in
een der couranten, als zotuden,
alle politieke delinqenten, die tot
een gevangenisstraf van vijf jaar
of minder zijn veroordeeld, bij het
komende Regeringsjubileum gratie
verkrijgen, wordt ons van bevoeg
de zijde medegedeeld, dat dit be
richt van alle gron<j ontbloot is.
Overigens staat nog geenszins
vast, of, en in welke omvang,
gratie zal worden verleend, ter
gelegenheid van het aanstaande
Regeringsjubileum. Omtrent deze
aangelegenheid wordt, overeen
komstig het grondwettelijk voor
schrift, het advies van de rech
terlijke macht ingewonnen
NEDERLAND WIL VOEDSEL'
NAAR W.-BERLIJN ZENDEN.
Het A.N.P. verneemt te be-
voegder plaatse, dat Nederland
aan de Britse Regering te ken
nen heeft gegeven, zo nodig enig
voedsel voor de bevolking van
West-Berlijn ter beschikking te
zullen stellen
Het aantal door geweld omge
komen personen in Malakka is tot
415 gestegen doordat nog vier
Chinezen in de staat Johore zijn
vermoord.
De politie heeft hij een razzia
in de provincie Besoet een rode
vlag met gele ster en sikkel en
hamererrubleem gevonden. Acht
Chinezen werden gearresteerd. In
de provincie Moear vond (je poli
tie een duplicator en commuisti
sche pamfletten.
Een grote knoeierij met „spaar
brieven" is in West-Brabant ont
dekt. In verband daarmee is in
het Hu's van Bewaring te Breda
opgesloten de verzekeringsinspec
teur Van der L., die zich inge
nieur noemde. Deze arestatie heeft
heel wat opschudding verwekt,
doordat deze man ook in vooraan
staande kringen vele goede ken
nissen had.
Van der L. heeft jaren lang in
Breda gewoond en was sinds kort
verhuisd naar Wassenaar Hij had
enige jongedames in dienst, die
het platteland optrokken, om de
boeren over te halen tót het ne
men van zgn. spaarbrieven. Zij
hadden veel succes. Talrijke boe-
De correspondent van het A. N.
P. seint telefonisch:
Op 1 Juli 1945 reden de eerste
Amerikaanse pantserwagens Ber
lijn binnen en kwam de eenzijdige
Sowj et-Russische bezetting der
Duitse hoofdstad tot een einde
Precies drie jaar later hangt het
leven van 2/3 der stad aan een
ketting van vliegtuigen, welks
gezoem sedert vier dagen niet
van de lucht is. De kettinig neemt
dagelijks toe in sterkte en nave
nant groeit het vertrouwen, dat
de voortzetting van de Westelijke
bezetting var. de stad van de be
volking geen opofferingen zal
eisen van een omvang zoals nog
geen week geleden vfrerd ver
wacht.
Na Bevin's Lagerhuisrede van
Woensdag kan iriten zeggen, dat
in Berlijn niet meer op een ont
ruiming der stad gerekend wordt.
Het is de vrijwel algemene over
tuiging hier, dat de Sowjets, hoe
zeer het bezit van de stad hun
ook ter harte gaat, niet bereid
zijn er een gewapend conflict
voor te riskeren en dat zij, niet
meer in twijfel kunnen zijn over
de vraag of hun vroegere bond
genoten zo nodig de uiterste mid
delen zullen gebruiken om hun
positie en de positie van 2 mil-
lioen Berlijners te verdedigen.
Men kan spreken van een alge
meen optimisme, alhoewel het
nog niet duidelijk is in welke
richting een oplossing voor de
huidige verwikkelingen gevonden
zou kunnen worden. De Russen
hebben hun troeven nog niet uit
handen gelegd. Wel zijn ze ken
nelijk verrast door de technische
macht, die de tegenpartij uit alle
hoeken der aarde heeft doen aan
rukken, teneinde de blokkade te
pareren. Men neemt niet aan,
dat zij het ri9ico van maatregelen
tegen het luchtverkeer, die
slechts een militair karakter kun
nen hebben, zullen nemen.
De Sowjets moeten dan ook in
zien, zo meent mei^ hier, dat zij
op korte termijn geen chaos kun
nen verwachten. Dit te meer, nu
reeds overwegen wordt om zelfs
steenkool voor de meest essen
tiële behoeften door de lucht aan
te voeren. Men vraagt zich af of
dit de Sowjets er toe zal bren
gen, hun tactiek te wijzigen. De
motivering der afsluiting „om
Donderdag heeft de Sowjet-
commandant zijn medewerking
aan het Geallieerde stadsbestuur
opgezegd. Een uitweg uit deze
nieuwe situatie zal men slechts
kunnen vinden door splitsing van
het stadsbestuur, waardoor twee
afzonderlijk geadministreerde
stadsdelen zouden gaan bestaan.
Dit zou ontelbare moeilijkheden
kunnen geven doch onmogelijk
lijkt in deze stad niets De be
reidheid der Westelijke machten
om in Berlijn het geld der Sow-
jet-zilne te accepteren onder het
beding van een Geallieerde con
trole op de uitgifte, bewijst dat
er mogelijkheden zijn om uit deze
verwikkelde situatie te geraken.
De wijze waarop de Sowjets ul-
mineren tegen het huidige stads
bestuur doet veronderstellen, dat
Indonesische
ren zijn de dupe geworden van een
vergaande knoeierij, waarvan Van
der L. verdacht "woedt. Zonder
medeweten der „verzekerden'
werden de bedragen op de spaar
brieven aanmerkelijk verhoogd,
klaarblijkelijk met het doel, dat
Van der L.
maakte hogere provisies kon
innen dan waarop hij in feite recht
had. Heel wat keren is het ge
beurd, dat de „verzekerde" hun
spaarbrieven eerst thuis kregen
nadat zij in goed vertrouwen reeds
«grote bedragen aan premie's had
den betaald. Als zij daarna wei
gerden verder te betalen, omdat
op de spaarbrieven hogere bedra
gen vermeld stonden dan was
overeengekomen, werden zij „ge
royeerd", hetgeen betekende, dat
het bedrag in de zakken van Van
der L. verdween. Heel wat boe
ren zijn zo gedupeerd
Behalve van de genoemde vals
heid in geschrifte, wordt Van der
L. er ook van verdacht geïnde
premiegelden niet aan de twee
verzekeringsmaatschappijen waai
aan hij verbonden was, te hebben
afgedragen. Het onderzoek in deze
zaak is nog lang niet ten einde.
I.
Er is over het
/raagstuk al heel veel geschreven.
En niet minder gesproken. In In-
dië zelf, maar meer nog in Neder
land en in het buitenland. Het is
veelal zó, dat op de plaats, waar
een bouwwerk wordt opgetrokken,
minder gediscussieerd wordt over
de stijl en omvang van het werk,
dan op het architecten-bureau,
waar men de plannen maakt. Op
het bouwterrein zelf wordt ge
werkt. Nu gaat elke vergelijking
mank en dus ook deze. Indonesië
is niet alleen een werkplaats en
Nederland niet slechts een bureau,
waar men plannen maakt.
Doch ten dele gaat dit beeld wel
op.
Toen men in Nederland over
niets anders meer las en hoorde
dan over het Indonesische vraag
stuk, deden duizenden soldaten
hier elke dag hun plicht; en niet
alleen soldaten, want ook de bur
gers werkten hard om hun zaak
weer op te bouwen, hun onderne
ming op dreef te brengen, kortom
om in 'die reads rustig geworden
gebieden de welvaart weer terug
te brengen, zodra dit mogelijk ge-
j worden was door de onvermoeide
die ruime sier ingpanning van het Leger.
technische redenen" geeft "hun -j zij dit bestuur in het gebied door
een gemakkelijke gelegenheid om 1 „Ho* Wl"" «nii®n
op dit punt de vlag te strijken.
Reeds sprak het Sowjet-Nieuws-
bureau over een kans op herstel
van het verkeer langs de autoweg.
een communistisch bestuur willen
vervangen, een stap die na het
uittreden uit het militaire be
stuursbureau terstond kan wor
den verwacht.
Naar aanleiding van de gepu
bliceerde proclamatie van het be
stuur der Communistische Partij
Nederland als zouden leidende
kringen te Batavia en in Neder
land hebben besloten tot een
nieuwe militaire actie in Indone
sië, deelt de Minister-President
ons mede, dat hij in deze publi
catie, welke in flagrante strijd is
met de werkelijkheid, niets an
ders ziet dan een bedenkelijke
verkiezingsmanceuvre.
Het nationale comité van de
ische Christelijke Volkspartij
in een motie zijn standpunt
aid met betrekking tot de
bSqf. welke Koning Leopold aan
Ister Spaak heeft gestuurd en
waarin eerstgenoemde voorstelt
eon volksraadpleging te houden
•ver zijn terugkomst.
Het nationale comité stelt in
deze resolutie o.a. vast „dat de
boodschap van de yorst blijk geeft
vaas een verbeven inzicht en edel
moedigheid, die door alle Belgen
ep prijs zal worden gesteld" en
het zegt verder er van overtuigd
te zijn, dat een bij de wet gehou
den volksraadpleging niet in strijd
kan zijn met de grondwet.
Tenslotte wordt een beroep ge-
~|T.-in op de bevolking, partijen en
parlement, een dergelijk plebisciet
te bevorderen.
In verband met deze stelling
neming door de volkspartij vraagt
de „Standaard" zich af, op welke
wijze een meerderheid in beide
Kamers gevonden kan worden om
ee*i wet op de volksraadpleging
goed te keuren.
Het blad wijst in dit verband
op de sleutelpositie, die de libe
ralen in deze aangelegenheid in
nemen en stelt in het licht, dat
degenen, die zich de laatste maan
den het meest beijverden voor de
oplossing van de Koningskwestie,
sdch verplicht zagen naar die kant
uit te zien.
Volgens de Standaard zou de
houding der liberalen dan ook
aanleiding zijn geweest tot een
ruime gedachtenwisseling in de
boezem van het Nationale Comi
té. Het blad stelt in het licht,
dat, hoewel hij sommige libera
len een neiging is waar te nemen
zich in de Koningskwestie ^achter
de Chr. Volkspartij te scharen, de
liberale partij gewantrouwd moet
Na sedert 21 Januari 1948 door thans laat aanzien, zou het«reizi- overgenomen, het seizoenvervoer
de Nederlandse Spoorwegen te gersverkeer langs de rails eigen- van bieten en pulp, ten behoeve
zijn beheerd onder een huurover- lijk gestaakt moeten worden en van de suikerindustrie, verzeker'
eenkomst, is de spoorweg Meche- ~~J' J
lenTerneuzen, voorzover deze op
Nederlands gebied ligt, Donder
dag in eigendom overgegaan in
handen van de Nederlandse
Spoorwegen.
over de weg moeten worden afge
wikkeld, althans vooj zover het
betreft het interne verkeer in
Zeeuws-Vlaanderen.
Met deze zienswijze bleek de
meerderheid der aanwezigen het
Voor "deze gebeurtenis is de te zijn. Het verkeer met Bel-
voltallige directie van de Neder-
worden. Het blad waarschuwt
voor een politieke koehandel en
het wijst er op, dat tot nu toe
door de liberale Kamer- en Se
naatsfractie geen enkele verkla
ring is afgelegd, die kan worden
uitgelegd als een wijziging in de
houding, die de liberalen sedert
1945 tegenover de Koningskwes
tie innamen en die geheel afwij
zend is.
De Standaard vestigt de aan
dacht echter op de uitlating van
Hoste, de eigenaar van het libe
rale blad „Het Laatste Nieuws,"
die het negatieve standpunt van
de liberale partij afkeurt en een
lans breekt voor 'een volksraad
pleging.
De „Standaard" dringt er ten
slotte bij, de Regering op aan,
zich uit te spreken over -de brief
van de Koning. De motie van het
Nationaal Comité der Chr. volks
partij acht het blad een bevel voor
de Katholieke Ministers met de
meeste kracht op een volksraad
pleging aan te dringen.
Getuigen in het proces wegens
deelneming aan oorlogsmisdaden,
dat gevoerd wordt tegen voorma
lige hoge functionarissen van het
Duitse Ministerie van Buitenland
se Zaken, hebben verklaard, dat
de Groot-Moefti van Jeruzalem,
j Hadj Amin el Hoesseini, geduren
de zekere periode maandelijks
drie-en-negentig-dui^end vijfhon
derd Rijksmark van het natio-
naal-socialistisch ministerie van
buitenlandse zaken ontving. Vol
gens deze getuigen hebben an
dere Arabische leiders eveneens
sommen ontvangen van het minis
terie.
landse. Spoorwegen in gezelschap
van de Directeur-Generaal van
het Verkeer de heer H. van Galen
Last" Donderdag naar Terneuzen
gegaan, om opnieuw over de ex
ploitatie van het Zeeuws-Vlaamse
spoorwegnet te beraadslagen met
vertegenwoordigers van de Over
heid, de handel, de industrie en
de landbouw ln Zeeuws-Vlaande-
ren.
Onder deze laatsten werden
opgemerktburgemeester Telle-
gen van Temeuzen, die tevens
voorzitter is van de Stichting
Havenbelangen; Ir. Denie, direc
teur van de Zeeuws-Vlaamse
Hamamelrs-crème Betoverend
mooi voor de huid. Doos 40 ct.
(Ingez. Med.)
gië is van evenveel belang te ach-
teh als dat met het overige Ne
derland. Het zal zich overigens
ontwikkelen parallel met de ont
wikkeling van de Benelux-ge-
dachte.
is. De Belgische spoorwegen heb
ben zich n.l. verbonden Zoveel
mogelijk als zij kunnen, bij te
springen. Mocht dit nog niet vol
doende zijn dan zullen ook de
N. S. met materieel helpen.
Ook bleken de belangen van
het kraanbedrijf te Terneuzen
voldoende te ziin behartigd.
Tenslotte deelde Ir. Den Hol
lander mede, dat de heer Dubois,
cud-secnetaris van de spoorwet:
maatschappij MechelenTerneu
zen, namens de inspectie-beheer
ders, de algemene zaken van de
N. S. in Zeeuws-Vlaanderen zlal
behartigien. De Zeeuws-tVlaams?
lijn zal ressorteren onder de N. S.-
inspectie Breda en onder de han
delsagent der N. S. te Middelburg.
Donderdagavond heeft de direc
teur der N. S. nog een bijeen
komst gehad met het personeel
van de internationale spoorweg
maatschappij MechelenTerneu-
j Il<
Trammij. en de heer Baron Collot hjier
Het is niet uitgesloten, dat zich I zen, voorzover dit personeel in
dsEscury, commissaris van laatst
genoemde maatschappij.
De President der Nederlandse
Spoorwegen Ir. F. Q den Hol
lander stelde vast, aldus ver
nemen wij van de persdienst van
de Nederlandse Spoorwegen, dat
Donderdag, dank zij de medewer
king van de Nederlandse rege
ring, een koop is gesloten, waar
door de op Nederlands gebied
liggende lijnen en inrichtingen
van de spoorweg MechelenTer
neuzen, een deel van het rollende
matrieel met de daarbij behoren
de magazijnvoorraden en het
kraanbedrijf te Terneuzen in
eigendom aan de Nederlandse
Spoorwegen Is overgegaan.
Ook de 106 man persoaeel van
de „MechelenTemeuzen" ,die op
Nederlands gebied te werk zijn
gesteld, gaan over in dienst van
de N. S,
De heer Den Hollander ver
klaarde, ln Zeeuws-Vlaanderen de
status quo op spoorweggebied te
zullen handhaven, waar toch ver
schillende voorzieningen aller
eerst een weg en werken nodig
zijn. Het goederenverkeer, waar
onder ook het Temeuzense kraan
bedrijf moet worden verstaan, zal
worden voortgezet als tot dus
verre en zo mogelijk worden ver
beterd. De mogelijkheid voor het
reizigersverkeer zal later worden
bezien. Zoals de situatie zich
een internationaal verkeer
ontwikkelt. Exploitatie van (reizi
gerstreinen is echter alleen mo
gelijk bij een hegere verkeers
dichtheid. De N. S. hopen van
harte, dat deze zich zal blijken
voor te doen. Geleidelijk zullen
op de Zeeuws-Vlaamse lijn de
condities van de N. S. worden
Ingevoerd. Hierbij zullen de N. S.
toch uiterst voorzichtig en
steeds in overleg met de Zeeuws-
Vlaamse belangen hebben te werk
te gaan, om schokken te voor
komen.
Concrete mededelingen kun
nen hierover thans niet worden
gedaan. Ir. Den Hollander merkte
tenslotte op, dat onder de hui
dige omstandigheden het Zeeuws-
Vlaamse net verlies zal opleveren.
Dit zal echter voor de N. S.
geen reden zijn, om deze lrjn te
verwaarlozen. Integendeel, de
N. S. zullen de Zeeuws-Vlaamse
lijn met dezelfde toewijding be
dienen als alle andere.
De exploitatie zal echter zo ge
raffineerd mogelijk worden ge
voerd om de verliezen tot een
minimum te beperken en mis
schien op de duur tot een sluiten
de begroting, of zelfs tot een
winstgevend centra te geraken.
Uit de op deze mededeling vol
gende gedacbtenwisseUng bleek
onder meer, dat ondanks het feit,
dat d® N. S. slechts 160 wagons
van MechelenTemeuzen hebben
dienst van de Nederlandse Spoor
wegen overgaat.
En over het Indonesië der toe
komst of over Linggadjati las men
elke avond wel iets in de krant,
en uiteraard met veel belangstel
ling, maar- tijd voor een lange dis
cussie hadden weinigen. De sol
daat niet en de burger niet. Want
morgen riep weer het werk: pa
trouille, actie, op de onderneming,
of waar dan ook. Nog eens, wie
hard werkt aan een onderdeel van
een groot bouwwerk, heeft geen
tijd voor een bespreking over
bouwstijl of wat daarmee samen
hangt.
Het leger in Indië is dus nooit
zo warm gelopen voor deze kwes
tie ik bedoel dan in politieke
zin als sommigen in Nederland
wel wilden doen geloven. En zeker
niet het leger te velde. Ik geloof
niet het verkeerd voor te stellen,
als ik beweer, dat in het leger
altijd een groot optimisme aanwe
zig is geweest, zelfs in de dagen
waarvan men nu wel zeggen kan,
dat ze donker waren; donker voor
Nederland en donker voor Indië
Dit ondefinieerbaar optimisme
moet wel zijn oorzaak gevonden
hebben in het werk van de soldaat
te velde, ln wat hij elke dag zag
en hoorde, in de omgang met de
Indonesiër, hetzij Javaan, Soen
danees, hetzij Ma'doerees of Su
matraan.
De kennismaking van het leger
en. dan bedoel ik hier op de
eerste plaats de K. L„ omdat het
K.jN.I L. de bevolking al kende
met de dessah was meestal een
openbaring. O ja, ik weet zeer
goed, dat sommige groepen zeer
moeilijk en terughoudend waren,
maar dit bleven toch uitzonderin
gen. Als de dessah zich beschermd
wist door de Koninklijke soldaten
(Tentara Keradjaan), kwam de
goede verstandhouding bijna over
al steeds snel. Als de loerah een
nauw contact met de militairen
onderhield en vriendschappelijk
met hen omging, volgde het ver
trouwen van de hele dessah spoe
dig. Het is Immers vaak zó, dat
de loerah de toon aangeeft. En
als dan het volk ziet, dat de rust
tn het distriet, de goederen op de
passar, het herstel van de wegen,
het verbeteren van de irrigatie,
de distributie van tot voor kort
onbereikbare goederen en zoveel
dingen meer, in nauw verband
staan met de aanwezigheid van
de Nederlandse soldaten, Is het
van dankbaarheid vervuld.
Men kent dan vaak nog 'maai'
één vrees: wat gebeurt er als de
soldaten eens weg gaan! Het leger
reageert op deze stille vriendelijk
heid van de bevolking spontaan
menselijk. Het is een trots van
elke detachements-commandant
als het goed gaat in zijn gebied,
als de samenwerking met de be
volking, inzonderheid met het be
stuur, niets te wensen overlaat
Dus als West en Oost elkaar zo
gevonden hebben.
Toch mag men het ook weer
niet zó voorstellen, alsof de Ne
derlandse soldaten uitsluitend als
philantropen bij het volk bekend
staan. Zij zijn immers, en zeker
niet in de laatste plaats, gezags
dragers. Zij moeten tegenover de
kwaadwillige, tegen de subsereie-
ve, onverbiddelijk optreden. Zou
net leger dit niet doen, zou ni|
het zwaard schromen te gebrui
ken, tegenover de boosdoener, wie
zou het dan achting toedragen?
De dessah-bevolking zeker niet,
want dan was de rust voor hen
niet volkomen. De kwade elemen
ten zouden dan de gezagsdragers
niet meer vrezen. Moord, diefstal,
brandstichting en ontvoering zou
den toenemen, ondanks het feit,
dat soldaten in de onmiddellijke
nabijheid liggen.
Er zijn dus twee kanten aan het
optreden van het leger in de des
sah. In de eerste plaats moet het
gezag gehandhaafd worden. Dat
betekent, dat orde en rust verze
kerd is Ten tweede helpt het
leger de noden en behoeften van
het volk te lenigen. Daar waar
slechts één zijde van de taak ge
zien wordt, gaat het niet goed.
Daar "blijft iets haperen.
Gelukkig echter, dat de boven
geschetste eenzijdigheid tot de
uitzonderingen behoort. En waar
het zó is, dat de troap de twee
kanten vam haar taak juist 'uit
voert, geeft de bevolking uiting
aan haar dankbaarheid. Aan de
bewakers van hun woonplaatsen
en aan de helpers op de weg naar
nieuwe welvaart. Als zodanig eert
zij de soldaten dan ook. Zij kan
dit doen in stille vriendelijkheid
en medewerking. Door te waar-i
schuwen als een verdacht persoon
van elders zich in de desisah op
houdt. Of door de plek aan te
geven waar nog door sommigen
wapens verborgen worden gehou
den. Doch ook in positieve zin kan
zij aan de dankbaarheid uiting
geven. In slamatans en feesten.
Daarover in een volgend artikel.
De Minister van Oorlog heeft
op dringend verzoek van de ge
organiseerde landbouw, ln over
leg met de Departementen van
Landbouw en Sociale Zaken ruim
900 militairen voor het rooien
van pootaardappelen aangewezen.
Vrijdag zijn zij met het werk
ln Zeeuws-Vlaanderen en West
Brabant begonnen en in de ko
mende dagen zullen zij in de Wie-
ringermeer en omgeving werk
verrichten.
Wanneer de weersomstandighe
den in de komende dagen het
werken niet te veel zullen belem
meren, mag worden verwacht,
dat door deze hulp van de mili
tairen, welke door de landbouw
op hoge prijs wordt gesteld, de
oogst in deze gebieden wordt ge
red. Mocht het werken door de
weersomstandigheden worden be
moeilijkt op dê wijze als in de
laatste dagen het geval was, dan
zal opnieuw een beroep moeten
worden gedaan op hulp, omdat
zonder bijzondere hulp grote scha
de aan de gewassen zou worden
toegebracht. Door de aanhouden
de regenval van de laatste tijd,
gepaard gaande met felle wind-
vlagen, is .de omvang der oogst-
werkzaamiïeden in de landbouw
plotseling sterk vergroot.
Het vlas, dat er over het alge
meen zeer goed voor stond, kan
in de meeste gevallen niet machi
naal geplukt worden, omdat het
geheel door elkaar geslagen is en
veelal geheel plat op de aarde
ligt. De vlasteelt is sedert het
vorige jaar bovendien met 40 c/c
uitgebreid, zodat de vlaspluk ook
om die reden belangrijk meer ar
beid vraagt.
Tegelijkertijd moeten de aard
appelen, bestemd voor pootgoed
(een uiterst belangrijk export
product), gerooid worden en het
koolzaad <jient geoogst. Vooral de
pootgoedoogst vraagt in deze we
ken enorm veel werk. In de laat
ste jaren wordt wel in toenemen
de mate het trekken van het loof
toegepast, doch deze werkwijze
is neg niet algemeen.
Zou de weersgesteldheid voor
lopig nog zo blijven als in de
laatste dagen, dan ziet het er
naar uit, dat het z.g. looftrekker.
Woensdag is d<x>r de Griekse
afgevaardigde bij de V. N„ Alexis
Kiroe, aan Trygve L'e een nota
van de Griekse regering overhan
digd betreffende de eventuële
hervatting van de diplomatiekp
betrekkingen tussen Griekenland
en Bulgarije.
Volgens de Griekse nota zijn
de door Bulgarije gestelde voor
waarden inzonderheid betreffende
het prijsgeven door Griekeiiland
van alle territoriale eisen, onaan
vaardbaar. „Indien Bulgarije, zo
heeft het verder, werkelijk bezield
was met de wens normale be
trekkingen tussen de beide landen
te herstellen, dan zou het zonder
enige aarzeling de toegestoken
hand" hebben aangenomen. Een
overeenkomst blijft mogelijk in
dien de regering van Sofia op
houdt zich medeplichtig te maken
aan een aanranding". Verder
wordt verklaard dat „Grieken
land bereid is onvoorwaardelijk
de betrekkingen met Bulgarije te
hervatten dat het weigert de Bul
gaarse voorwaarden te aanvaar
den
Naar „Sumber" van betrouw
bare kringen heeft vernomen,
heeft Drs. Moh Hatta een paar
dagen geleden een brief aan Dr.
Van Mook'doen toekomen, waar
in de Republikeinse vice-Presi-
dent verklaarde, dat de besprekin
gen tussen de twee autoriteiten
niet meer voortgezet behoeven te
worden, en dat het wenselijk is ze
helemaal stop te zetten.
Als argument, aldus het blad, is
aangevoerd het feit, dat men van
Nederlandse zijde voortgaat met
te propageren aan het buitenland,
zoals Mr. Van Kleffens in de Vei
ligheidsraad gezegd heeft, dat de
toestand in Indonesië niet onrust
wekkend is. -
Het is duidelijk, dat dit ten doel
heeft de Veiligheidsraad te beïn
vloeden, om geen nieuwe positieve
stappen te doen.
Voorts schrijft „Sumber': Om
kracht aan bovengenoemde pro
paganda bii te zetten, heeft men
van Nederlandse zijde een proef
ballon opgelaten in de vorm van
een bericht, als zouden de onder
handelingen op 5 Juli as. te TDjok
jakarta worden voortgezet.
over de gehele linie moet worden
toegepast.
In ieder geval is nu reeds vast
gesteld, dat de beschikbare ar
beiders niet toereikend in aantal
zal zijn om het vlas, de aard
appelen en het koolzaad tijdig te
oogsten.
De gewestelijke arbeidsbureaux
hebben alle arbeiders, waarover
zij beschikten, geplaatst. De re
serves uit de grote steden zijn
door het Bureau Oogstvoorzie-
ning reeds volledig ingeschakeld,
terwijl verder alle beschikbare
krachten uit de categorieën ge
vangenen en dergelijke eveneens
zijn of worden tewerk gesteld.
Behalve de pootaardappelen is
ook het vlas een "belangrijk ex
port-artikel en, de waarde van
het koolzaad voor onze vetpositie
is zeker algemeen bekend.
Naast de hulp van de militairen
Is het dan ook noodzakelijk, dat
allen, die in de komende weken
ln de oogst kunnen werken, aan
dit werk hun beste krachtan zul
len geven.