HAHEA De slag om Duitsland. Grote knoeierij met spaarbrieven De Belgische KONINGSKWESTIE Definitieve overneming van de Spoorlijn Mecheien- Terneuzen door de Nederl. Spoorwegen Militairen voor de 0<fyst DE NEDERLANDSE SOLDAAT en de bevolking ZATERDAG 3 JULI 1948. AMNESTIE voor politieke gevangenen? Oe onrust in Malakka. Dc blckkaJc van «Herlijn Verklaring van ds Minister-President. Arabische leiders betaald door Nazi's. Griekenland en Bulgarije Besprekingen tussen Moh Hatta en Van Mook niet meer gewenst:? Frankering: bij Abonnemem 'I ei WEERSVERWACHTING medegedeeld door het K-N. M.I. te De Bilt, geldig tot Zaterdagavond. Aanhoudend koel weer. Vrjj zwaar bewolkt met hier en daar nog slechts een on betekenend buitje. Afnemen de wind tussen W. en Noord- West. Aanhoudend koel weer. Onder Redactionele leiding van P. Li. D. J. van Oeveren H-edactie-adrea: Noordstr. 55-57, Temeuzen Iel. 2510 - Na 6 uur 2073. Hoofdagentschap voor West Zeeuwsch -Vlaan deren Wlllemsweg 83, Schoondijke Telefoon DE VRIJE ZEEUW 4de Jaargang No. 848. Advertentieprijs per mm 10 ct.; minimum per advertentie 1,50. Inzending advertenties tot des namiddags 4 uur Rubriek kl. advertenties: 5 regels 60 ct.iedere regel meer 12 cent. Ver melding: Brieven onder nr. Bureau van dit Blad 10 oent meer. Uitgave Stichting „De Vr«e Zeeuw" Verschijnt dagelijks - Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen Abonnementsprijs P*r kwartaal. ZON EN MAAN 1948 Zon Maan Juli Opk. Ond. Opk. Ond. 3 4.25 21.02 1.27 17.42 4 4,26 21.02 1.50 19.06 5 4.27 21.01 2.24 20.24 6 4.28 21.01 3.15 21.28 7 4.29 21.— 4.25 22.15 8 4.30 21.— 5.52 22.47 9 4.31 20.59 7.24 23.06 10 4.32 20.58 8.56 23.26 11 4.33 20.57 10.25 23.41 Toen wnier zijn brallende zin nen uitstootte over het duizend jarige rijk, dat hij gesticht had,, heeft hij vermoedelijk niet kun nen denken, dat er nog een kern var waarheid in zijn woorden lag. Want hoewel het rijk dat hij zich gedroomd had slechts een twaalftal jaren stand hield, liet hit een Duitsland achter, dat nog vele jaren de sporen van zÜn mis dadige dictatuur zal hebben te dragen. Een ieder, die thans, ruim drie jaren na de definitieve ineenstorting van het ,,Dritte Reich", door Duitsland reist, zaï zien, dat deze sporen zo diep zijn, dat de vraag bij hem boven komt of nog ooit de gevolgen uitgewist kunnen worden van deze periode. Een periode, die inderdaad afge sloten werd met een totale ineen storting. Eens brulde de dikke en protserige maarschalk Her mann Goering, dat geen vreemde bom op Duits grondgebied zou vallen, dank zij de door hem ge stichte Luftwaffe. Thans verto nen de in puin veranderde steden het somberste beeld, dat men zich demken kan Het Duitse volk ligt terneer. Men ziet het aan de verslagen gezichten zonder hoop, waarmee de mensen de gelukkige buiten landers aankijken. Men merkt het aan de slechte en versleten kleding en men constateen. net aan de bedelende kinderen'. Natuurlijk zijn er velen onder Duitslands vijanden, die schou derophalend aan al deze ellende voorbij gaan met de woorden „zij hebben r.u eindeijk hun- verdiende ioenEn toch is dit kortzichtig. Want afgezien van andere motie ven. kan men niet ontkennen, dat deze ellende zijn weerslag heeft en zal hebben op de gehele we reld. In het hart van Europa 1 erven nu eenmaal deze ruim 60 mlllioen mensen en met hun wei zijn hangt ten nauwste het wel zijn en de welvaart van de andeje volkeren samen. Economisch en strategisch be zien is er op het ogenblik een ujterst gevaarlijk hiaat in Europa. Dit is te beschouwen als een soort lek in een gesloten oïganisme, waardoor dit laatste niet behoorlijk functionneren kan. Economisch is bijvoorbeeld liét gemis van Duitsland als handels partner voor ons land zeer zorg- vfekkend. Vóór de oorlog was dit land één van onze voornaamste afnemers. Herinnert mag slechts werden aan een groot gedeelte van het overschot van onze hoog waardige landbouw, veeteelt- en tuinbouwproducten, dat zijn weg vond naar de industriecentra Ln Ruhrgebied en Rijnland. De pro ductie van deze Industriecentra aefcve kwam weer, voorzover zij niet gebruikt werd ter voorberei ding van de oorlog, ten goede aae de gebele wereld. Dit natuurlijke proces is heden practisch afgelopen en het ziet er ook niet naar uit, dat dit -spoe dig veranderen zal. En met dit aEes zit ons land voor grote moei lijkheden, die zeker aanzienlijk aHlen toenemen, als straks de wereldvoedselschaarste vermin dert. Wat betreft de tuinbouw en raet name de groententeelt is het reeds zover. Terwijl hier een evervloed is, hongert de bevol king in Duitsland, omdat zij geen §ieid heeft om onze groente te kepen. Dit is slechts één voonbeeld uit velen, die bewijzen, dat uit econo misch oogpunt het hiaat in Euro pa zijn weerslag heeft op andere volkeren. Maar ook strategisch is het wegvallen van Duitsland als machtsfactor van uitzonder lijke betekenis. Was de geweldige militaire macht, die Duitsland nu tweemaal in een halve eeuw ont wikkelde een groot gevaar voor de wereld, een bijna even groot gevaar vormt het totaal verdwij nen van deze macht. De tweede wereldoorlog heeft het strategi sche beeld totaal veranderd. Er zijn nog slechts twe,e machten over in de huidige wereld, die door hun omvang in staat zijn de toestand naar hun hand te zetten. Landen als Engeland en Frank rijk zijn op het tweede plan ge taakt. Bij een eventueel conflict tussen de twee kolossen is door het wegvallen van Duitsland, de rest van Europa, voorlopig al thans practisch overgeleverd a.an Rusland, dat immers geen behoor lijke macht tegenover zich vindt. Het heeft er alle schijn van, dat Duitsland zich vooreerst niet meer tot een staat, laat staan tot een machtsfactor zal verenigen. Er wordt nu al drie jaren een verbitterde strijd om dit land tussen de vier bezettende mo gendheden gevoerd. En al speelt deze strijd zich niet af op een slagveld, toch ziet het er de laat ste tijd naar uit, dat dit niet zo heel veel scheelt. De Engelsen en Amerikanen kunnen nog het beste met elkaar overweg. Zij hebben hun zcrnes dan ook ver enigd. De Fransen doen hier nog steeds niet aan mee. De voor naamste reden hiervoor is wel, dat zij uiterst bevreesd zijn voor een eenwording van hun oude erfvijand Reeds driemaal binngn honderd jaar daverden de Duitse legers over hun grondgebied en zij zouden in hun hart niets liever wilen, dan dat Duitsland nu maar voor goed gevierendeeld "bleef. Als er tenminste geen Ruissisch. gevaar dreigde. En hier komen wij aan het kernpunt van het probleem. Van af het eerste ogenblik van de be zetting af heeft het niet geboterd tussen de Russen en (je overige bezetters. De Russen sloten hun ;Aie hermetisch af en sleepten er tegen alle afspraken in, alles Liit weg, wat er maar te slepen viel. Aan de ene kant was deze tactiek te begrijpen, indien men toedenkt welke verwoestingen de Duitsers in Rusland aanrichtten. Maar dit bracht met zich mede, dat van samenwerking en het voeren van een gelijkgerichte po litiek met -de drie overigen, geen sprake kon zijn. Hieruit vloeide weer voort, dat geen vrede met de verslagene tot stand kon ko men en deze laatste geen regering en geen staatsapparaat kon op bouwen. Het is begrijpelijk, dat een en ander heel wat strubbelingen en onaangenaamheden teweegbracht tussen de oude hondgenoten. Deze bereikten hun hoogtepunt onge twijfeld in de slag om Berlijn. Deze voormalige hoofdstad ligt geheel in de Russische bezettings zone, doch is zelve verdeeld in vier zéfies. De talrijke weder zijdse plagerijen van de laatste tijd mogen bekend worden ver ondersteld. Zij hebbeninmiddels de spanning in de internationale toestand aanzienlijk doen toe nemen. Men spreekt thans over de op richting van een West-Duitse en van een Oost-Duitse staat. Gaat dit inderdaad door, dan is de splitsing van het eens zo mach tige Derde Rijk definitief Maar tevens blijft dan het gevaarlijke hiaat in Midden-Europa bestaan met alle gevolgen van dien. In verband met een bericht in een der couranten, als zotuden, alle politieke delinqenten, die tot een gevangenisstraf van vijf jaar of minder zijn veroordeeld, bij het komende Regeringsjubileum gratie verkrijgen, wordt ons van bevoeg de zijde medegedeeld, dat dit be richt van alle gron<j ontbloot is. Overigens staat nog geenszins vast, of, en in welke omvang, gratie zal worden verleend, ter gelegenheid van het aanstaande Regeringsjubileum. Omtrent deze aangelegenheid wordt, overeen komstig het grondwettelijk voor schrift, het advies van de rech terlijke macht ingewonnen NEDERLAND WIL VOEDSEL' NAAR W.-BERLIJN ZENDEN. Het A.N.P. verneemt te be- voegder plaatse, dat Nederland aan de Britse Regering te ken nen heeft gegeven, zo nodig enig voedsel voor de bevolking van West-Berlijn ter beschikking te zullen stellen Het aantal door geweld omge komen personen in Malakka is tot 415 gestegen doordat nog vier Chinezen in de staat Johore zijn vermoord. De politie heeft hij een razzia in de provincie Besoet een rode vlag met gele ster en sikkel en hamererrubleem gevonden. Acht Chinezen werden gearresteerd. In de provincie Moear vond (je poli tie een duplicator en commuisti sche pamfletten. Een grote knoeierij met „spaar brieven" is in West-Brabant ont dekt. In verband daarmee is in het Hu's van Bewaring te Breda opgesloten de verzekeringsinspec teur Van der L., die zich inge nieur noemde. Deze arestatie heeft heel wat opschudding verwekt, doordat deze man ook in vooraan staande kringen vele goede ken nissen had. Van der L. heeft jaren lang in Breda gewoond en was sinds kort verhuisd naar Wassenaar Hij had enige jongedames in dienst, die het platteland optrokken, om de boeren over te halen tót het ne men van zgn. spaarbrieven. Zij hadden veel succes. Talrijke boe- De correspondent van het A. N. P. seint telefonisch: Op 1 Juli 1945 reden de eerste Amerikaanse pantserwagens Ber lijn binnen en kwam de eenzijdige Sowj et-Russische bezetting der Duitse hoofdstad tot een einde Precies drie jaar later hangt het leven van 2/3 der stad aan een ketting van vliegtuigen, welks gezoem sedert vier dagen niet van de lucht is. De kettinig neemt dagelijks toe in sterkte en nave nant groeit het vertrouwen, dat de voortzetting van de Westelijke bezetting var. de stad van de be volking geen opofferingen zal eisen van een omvang zoals nog geen week geleden vfrerd ver wacht. Na Bevin's Lagerhuisrede van Woensdag kan iriten zeggen, dat in Berlijn niet meer op een ont ruiming der stad gerekend wordt. Het is de vrijwel algemene over tuiging hier, dat de Sowjets, hoe zeer het bezit van de stad hun ook ter harte gaat, niet bereid zijn er een gewapend conflict voor te riskeren en dat zij, niet meer in twijfel kunnen zijn over de vraag of hun vroegere bond genoten zo nodig de uiterste mid delen zullen gebruiken om hun positie en de positie van 2 mil- lioen Berlijners te verdedigen. Men kan spreken van een alge meen optimisme, alhoewel het nog niet duidelijk is in welke richting een oplossing voor de huidige verwikkelingen gevonden zou kunnen worden. De Russen hebben hun troeven nog niet uit handen gelegd. Wel zijn ze ken nelijk verrast door de technische macht, die de tegenpartij uit alle hoeken der aarde heeft doen aan rukken, teneinde de blokkade te pareren. Men neemt niet aan, dat zij het ri9ico van maatregelen tegen het luchtverkeer, die slechts een militair karakter kun nen hebben, zullen nemen. De Sowjets moeten dan ook in zien, zo meent mei^ hier, dat zij op korte termijn geen chaos kun nen verwachten. Dit te meer, nu reeds overwegen wordt om zelfs steenkool voor de meest essen tiële behoeften door de lucht aan te voeren. Men vraagt zich af of dit de Sowjets er toe zal bren gen, hun tactiek te wijzigen. De motivering der afsluiting „om Donderdag heeft de Sowjet- commandant zijn medewerking aan het Geallieerde stadsbestuur opgezegd. Een uitweg uit deze nieuwe situatie zal men slechts kunnen vinden door splitsing van het stadsbestuur, waardoor twee afzonderlijk geadministreerde stadsdelen zouden gaan bestaan. Dit zou ontelbare moeilijkheden kunnen geven doch onmogelijk lijkt in deze stad niets De be reidheid der Westelijke machten om in Berlijn het geld der Sow- jet-zilne te accepteren onder het beding van een Geallieerde con trole op de uitgifte, bewijst dat er mogelijkheden zijn om uit deze verwikkelde situatie te geraken. De wijze waarop de Sowjets ul- mineren tegen het huidige stads bestuur doet veronderstellen, dat Indonesische ren zijn de dupe geworden van een vergaande knoeierij, waarvan Van der L. verdacht "woedt. Zonder medeweten der „verzekerden' werden de bedragen op de spaar brieven aanmerkelijk verhoogd, klaarblijkelijk met het doel, dat Van der L. maakte hogere provisies kon innen dan waarop hij in feite recht had. Heel wat keren is het ge beurd, dat de „verzekerde" hun spaarbrieven eerst thuis kregen nadat zij in goed vertrouwen reeds «grote bedragen aan premie's had den betaald. Als zij daarna wei gerden verder te betalen, omdat op de spaarbrieven hogere bedra gen vermeld stonden dan was overeengekomen, werden zij „ge royeerd", hetgeen betekende, dat het bedrag in de zakken van Van der L. verdween. Heel wat boe ren zijn zo gedupeerd Behalve van de genoemde vals heid in geschrifte, wordt Van der L. er ook van verdacht geïnde premiegelden niet aan de twee verzekeringsmaatschappijen waai aan hij verbonden was, te hebben afgedragen. Het onderzoek in deze zaak is nog lang niet ten einde. I. Er is over het /raagstuk al heel veel geschreven. En niet minder gesproken. In In- dië zelf, maar meer nog in Neder land en in het buitenland. Het is veelal zó, dat op de plaats, waar een bouwwerk wordt opgetrokken, minder gediscussieerd wordt over de stijl en omvang van het werk, dan op het architecten-bureau, waar men de plannen maakt. Op het bouwterrein zelf wordt ge werkt. Nu gaat elke vergelijking mank en dus ook deze. Indonesië is niet alleen een werkplaats en Nederland niet slechts een bureau, waar men plannen maakt. Doch ten dele gaat dit beeld wel op. Toen men in Nederland over niets anders meer las en hoorde dan over het Indonesische vraag stuk, deden duizenden soldaten hier elke dag hun plicht; en niet alleen soldaten, want ook de bur gers werkten hard om hun zaak weer op te bouwen, hun onderne ming op dreef te brengen, kortom om in 'die reads rustig geworden gebieden de welvaart weer terug te brengen, zodra dit mogelijk ge- j worden was door de onvermoeide die ruime sier ingpanning van het Leger. technische redenen" geeft "hun -j zij dit bestuur in het gebied door een gemakkelijke gelegenheid om 1 „Ho* Wl"" «nii®n op dit punt de vlag te strijken. Reeds sprak het Sowjet-Nieuws- bureau over een kans op herstel van het verkeer langs de autoweg. een communistisch bestuur willen vervangen, een stap die na het uittreden uit het militaire be stuursbureau terstond kan wor den verwacht. Naar aanleiding van de gepu bliceerde proclamatie van het be stuur der Communistische Partij Nederland als zouden leidende kringen te Batavia en in Neder land hebben besloten tot een nieuwe militaire actie in Indone sië, deelt de Minister-President ons mede, dat hij in deze publi catie, welke in flagrante strijd is met de werkelijkheid, niets an ders ziet dan een bedenkelijke verkiezingsmanceuvre. Het nationale comité van de ische Christelijke Volkspartij in een motie zijn standpunt aid met betrekking tot de bSqf. welke Koning Leopold aan Ister Spaak heeft gestuurd en waarin eerstgenoemde voorstelt eon volksraadpleging te houden •ver zijn terugkomst. Het nationale comité stelt in deze resolutie o.a. vast „dat de boodschap van de yorst blijk geeft vaas een verbeven inzicht en edel moedigheid, die door alle Belgen ep prijs zal worden gesteld" en het zegt verder er van overtuigd te zijn, dat een bij de wet gehou den volksraadpleging niet in strijd kan zijn met de grondwet. Tenslotte wordt een beroep ge- ~|T.-in op de bevolking, partijen en parlement, een dergelijk plebisciet te bevorderen. In verband met deze stelling neming door de volkspartij vraagt de „Standaard" zich af, op welke wijze een meerderheid in beide Kamers gevonden kan worden om ee*i wet op de volksraadpleging goed te keuren. Het blad wijst in dit verband op de sleutelpositie, die de libe ralen in deze aangelegenheid in nemen en stelt in het licht, dat degenen, die zich de laatste maan den het meest beijverden voor de oplossing van de Koningskwestie, sdch verplicht zagen naar die kant uit te zien. Volgens de Standaard zou de houding der liberalen dan ook aanleiding zijn geweest tot een ruime gedachtenwisseling in de boezem van het Nationale Comi té. Het blad stelt in het licht, dat, hoewel hij sommige libera len een neiging is waar te nemen zich in de Koningskwestie ^achter de Chr. Volkspartij te scharen, de liberale partij gewantrouwd moet Na sedert 21 Januari 1948 door thans laat aanzien, zou het«reizi- overgenomen, het seizoenvervoer de Nederlandse Spoorwegen te gersverkeer langs de rails eigen- van bieten en pulp, ten behoeve zijn beheerd onder een huurover- lijk gestaakt moeten worden en van de suikerindustrie, verzeker' eenkomst, is de spoorweg Meche- ~~J' J lenTerneuzen, voorzover deze op Nederlands gebied ligt, Donder dag in eigendom overgegaan in handen van de Nederlandse Spoorwegen. over de weg moeten worden afge wikkeld, althans vooj zover het betreft het interne verkeer in Zeeuws-Vlaanderen. Met deze zienswijze bleek de meerderheid der aanwezigen het Voor "deze gebeurtenis is de te zijn. Het verkeer met Bel- voltallige directie van de Neder- worden. Het blad waarschuwt voor een politieke koehandel en het wijst er op, dat tot nu toe door de liberale Kamer- en Se naatsfractie geen enkele verkla ring is afgelegd, die kan worden uitgelegd als een wijziging in de houding, die de liberalen sedert 1945 tegenover de Koningskwes tie innamen en die geheel afwij zend is. De Standaard vestigt de aan dacht echter op de uitlating van Hoste, de eigenaar van het libe rale blad „Het Laatste Nieuws," die het negatieve standpunt van de liberale partij afkeurt en een lans breekt voor 'een volksraad pleging. De „Standaard" dringt er ten slotte bij, de Regering op aan, zich uit te spreken over -de brief van de Koning. De motie van het Nationaal Comité der Chr. volks partij acht het blad een bevel voor de Katholieke Ministers met de meeste kracht op een volksraad pleging aan te dringen. Getuigen in het proces wegens deelneming aan oorlogsmisdaden, dat gevoerd wordt tegen voorma lige hoge functionarissen van het Duitse Ministerie van Buitenland se Zaken, hebben verklaard, dat de Groot-Moefti van Jeruzalem, j Hadj Amin el Hoesseini, geduren de zekere periode maandelijks drie-en-negentig-dui^end vijfhon derd Rijksmark van het natio- naal-socialistisch ministerie van buitenlandse zaken ontving. Vol gens deze getuigen hebben an dere Arabische leiders eveneens sommen ontvangen van het minis terie. landse. Spoorwegen in gezelschap van de Directeur-Generaal van het Verkeer de heer H. van Galen Last" Donderdag naar Terneuzen gegaan, om opnieuw over de ex ploitatie van het Zeeuws-Vlaamse spoorwegnet te beraadslagen met vertegenwoordigers van de Over heid, de handel, de industrie en de landbouw ln Zeeuws-Vlaande- ren. Onder deze laatsten werden opgemerktburgemeester Telle- gen van Temeuzen, die tevens voorzitter is van de Stichting Havenbelangen; Ir. Denie, direc teur van de Zeeuws-Vlaamse Hamamelrs-crème Betoverend mooi voor de huid. Doos 40 ct. (Ingez. Med.) gië is van evenveel belang te ach- teh als dat met het overige Ne derland. Het zal zich overigens ontwikkelen parallel met de ont wikkeling van de Benelux-ge- dachte. is. De Belgische spoorwegen heb ben zich n.l. verbonden Zoveel mogelijk als zij kunnen, bij te springen. Mocht dit nog niet vol doende zijn dan zullen ook de N. S. met materieel helpen. Ook bleken de belangen van het kraanbedrijf te Terneuzen voldoende te ziin behartigd. Tenslotte deelde Ir. Den Hol lander mede, dat de heer Dubois, cud-secnetaris van de spoorwet: maatschappij MechelenTerneu zen, namens de inspectie-beheer ders, de algemene zaken van de N. S. in Zeeuws-Vlaanderen zlal behartigien. De Zeeuws-tVlaams? lijn zal ressorteren onder de N. S.- inspectie Breda en onder de han delsagent der N. S. te Middelburg. Donderdagavond heeft de direc teur der N. S. nog een bijeen komst gehad met het personeel van de internationale spoorweg maatschappij MechelenTerneu- j Il< Trammij. en de heer Baron Collot hjier Het is niet uitgesloten, dat zich I zen, voorzover dit personeel in dsEscury, commissaris van laatst genoemde maatschappij. De President der Nederlandse Spoorwegen Ir. F. Q den Hol lander stelde vast, aldus ver nemen wij van de persdienst van de Nederlandse Spoorwegen, dat Donderdag, dank zij de medewer king van de Nederlandse rege ring, een koop is gesloten, waar door de op Nederlands gebied liggende lijnen en inrichtingen van de spoorweg MechelenTer neuzen, een deel van het rollende matrieel met de daarbij behoren de magazijnvoorraden en het kraanbedrijf te Terneuzen in eigendom aan de Nederlandse Spoorwegen Is overgegaan. Ook de 106 man persoaeel van de „MechelenTemeuzen" ,die op Nederlands gebied te werk zijn gesteld, gaan over in dienst van de N. S, De heer Den Hollander ver klaarde, ln Zeeuws-Vlaanderen de status quo op spoorweggebied te zullen handhaven, waar toch ver schillende voorzieningen aller eerst een weg en werken nodig zijn. Het goederenverkeer, waar onder ook het Temeuzense kraan bedrijf moet worden verstaan, zal worden voortgezet als tot dus verre en zo mogelijk worden ver beterd. De mogelijkheid voor het reizigersverkeer zal later worden bezien. Zoals de situatie zich een internationaal verkeer ontwikkelt. Exploitatie van (reizi gerstreinen is echter alleen mo gelijk bij een hegere verkeers dichtheid. De N. S. hopen van harte, dat deze zich zal blijken voor te doen. Geleidelijk zullen op de Zeeuws-Vlaamse lijn de condities van de N. S. worden Ingevoerd. Hierbij zullen de N. S. toch uiterst voorzichtig en steeds in overleg met de Zeeuws- Vlaamse belangen hebben te werk te gaan, om schokken te voor komen. Concrete mededelingen kun nen hierover thans niet worden gedaan. Ir. Den Hollander merkte tenslotte op, dat onder de hui dige omstandigheden het Zeeuws- Vlaamse net verlies zal opleveren. Dit zal echter voor de N. S. geen reden zijn, om deze lrjn te verwaarlozen. Integendeel, de N. S. zullen de Zeeuws-Vlaamse lijn met dezelfde toewijding be dienen als alle andere. De exploitatie zal echter zo ge raffineerd mogelijk worden ge voerd om de verliezen tot een minimum te beperken en mis schien op de duur tot een sluiten de begroting, of zelfs tot een winstgevend centra te geraken. Uit de op deze mededeling vol gende gedacbtenwisseUng bleek onder meer, dat ondanks het feit, dat d® N. S. slechts 160 wagons van MechelenTemeuzen hebben dienst van de Nederlandse Spoor wegen overgaat. En over het Indonesië der toe komst of over Linggadjati las men elke avond wel iets in de krant, en uiteraard met veel belangstel ling, maar- tijd voor een lange dis cussie hadden weinigen. De sol daat niet en de burger niet. Want morgen riep weer het werk: pa trouille, actie, op de onderneming, of waar dan ook. Nog eens, wie hard werkt aan een onderdeel van een groot bouwwerk, heeft geen tijd voor een bespreking over bouwstijl of wat daarmee samen hangt. Het leger in Indië is dus nooit zo warm gelopen voor deze kwes tie ik bedoel dan in politieke zin als sommigen in Nederland wel wilden doen geloven. En zeker niet het leger te velde. Ik geloof niet het verkeerd voor te stellen, als ik beweer, dat in het leger altijd een groot optimisme aanwe zig is geweest, zelfs in de dagen waarvan men nu wel zeggen kan, dat ze donker waren; donker voor Nederland en donker voor Indië Dit ondefinieerbaar optimisme moet wel zijn oorzaak gevonden hebben in het werk van de soldaat te velde, ln wat hij elke dag zag en hoorde, in de omgang met de Indonesiër, hetzij Javaan, Soen danees, hetzij Ma'doerees of Su matraan. De kennismaking van het leger en. dan bedoel ik hier op de eerste plaats de K. L„ omdat het K.jN.I L. de bevolking al kende met de dessah was meestal een openbaring. O ja, ik weet zeer goed, dat sommige groepen zeer moeilijk en terughoudend waren, maar dit bleven toch uitzonderin gen. Als de dessah zich beschermd wist door de Koninklijke soldaten (Tentara Keradjaan), kwam de goede verstandhouding bijna over al steeds snel. Als de loerah een nauw contact met de militairen onderhield en vriendschappelijk met hen omging, volgde het ver trouwen van de hele dessah spoe dig. Het is Immers vaak zó, dat de loerah de toon aangeeft. En als dan het volk ziet, dat de rust tn het distriet, de goederen op de passar, het herstel van de wegen, het verbeteren van de irrigatie, de distributie van tot voor kort onbereikbare goederen en zoveel dingen meer, in nauw verband staan met de aanwezigheid van de Nederlandse soldaten, Is het van dankbaarheid vervuld. Men kent dan vaak nog 'maai' één vrees: wat gebeurt er als de soldaten eens weg gaan! Het leger reageert op deze stille vriendelijk heid van de bevolking spontaan menselijk. Het is een trots van elke detachements-commandant als het goed gaat in zijn gebied, als de samenwerking met de be volking, inzonderheid met het be stuur, niets te wensen overlaat Dus als West en Oost elkaar zo gevonden hebben. Toch mag men het ook weer niet zó voorstellen, alsof de Ne derlandse soldaten uitsluitend als philantropen bij het volk bekend staan. Zij zijn immers, en zeker niet in de laatste plaats, gezags dragers. Zij moeten tegenover de kwaadwillige, tegen de subsereie- ve, onverbiddelijk optreden. Zou net leger dit niet doen, zou ni| het zwaard schromen te gebrui ken, tegenover de boosdoener, wie zou het dan achting toedragen? De dessah-bevolking zeker niet, want dan was de rust voor hen niet volkomen. De kwade elemen ten zouden dan de gezagsdragers niet meer vrezen. Moord, diefstal, brandstichting en ontvoering zou den toenemen, ondanks het feit, dat soldaten in de onmiddellijke nabijheid liggen. Er zijn dus twee kanten aan het optreden van het leger in de des sah. In de eerste plaats moet het gezag gehandhaafd worden. Dat betekent, dat orde en rust verze kerd is Ten tweede helpt het leger de noden en behoeften van het volk te lenigen. Daar waar slechts één zijde van de taak ge zien wordt, gaat het niet goed. Daar "blijft iets haperen. Gelukkig echter, dat de boven geschetste eenzijdigheid tot de uitzonderingen behoort. En waar het zó is, dat de troap de twee kanten vam haar taak juist 'uit voert, geeft de bevolking uiting aan haar dankbaarheid. Aan de bewakers van hun woonplaatsen en aan de helpers op de weg naar nieuwe welvaart. Als zodanig eert zij de soldaten dan ook. Zij kan dit doen in stille vriendelijkheid en medewerking. Door te waar-i schuwen als een verdacht persoon van elders zich in de desisah op houdt. Of door de plek aan te geven waar nog door sommigen wapens verborgen worden gehou den. Doch ook in positieve zin kan zij aan de dankbaarheid uiting geven. In slamatans en feesten. Daarover in een volgend artikel. De Minister van Oorlog heeft op dringend verzoek van de ge organiseerde landbouw, ln over leg met de Departementen van Landbouw en Sociale Zaken ruim 900 militairen voor het rooien van pootaardappelen aangewezen. Vrijdag zijn zij met het werk ln Zeeuws-Vlaanderen en West Brabant begonnen en in de ko mende dagen zullen zij in de Wie- ringermeer en omgeving werk verrichten. Wanneer de weersomstandighe den in de komende dagen het werken niet te veel zullen belem meren, mag worden verwacht, dat door deze hulp van de mili tairen, welke door de landbouw op hoge prijs wordt gesteld, de oogst in deze gebieden wordt ge red. Mocht het werken door de weersomstandigheden worden be moeilijkt op dê wijze als in de laatste dagen het geval was, dan zal opnieuw een beroep moeten worden gedaan op hulp, omdat zonder bijzondere hulp grote scha de aan de gewassen zou worden toegebracht. Door de aanhouden de regenval van de laatste tijd, gepaard gaande met felle wind- vlagen, is .de omvang der oogst- werkzaamiïeden in de landbouw plotseling sterk vergroot. Het vlas, dat er over het alge meen zeer goed voor stond, kan in de meeste gevallen niet machi naal geplukt worden, omdat het geheel door elkaar geslagen is en veelal geheel plat op de aarde ligt. De vlasteelt is sedert het vorige jaar bovendien met 40 c/c uitgebreid, zodat de vlaspluk ook om die reden belangrijk meer ar beid vraagt. Tegelijkertijd moeten de aard appelen, bestemd voor pootgoed (een uiterst belangrijk export product), gerooid worden en het koolzaad <jient geoogst. Vooral de pootgoedoogst vraagt in deze we ken enorm veel werk. In de laat ste jaren wordt wel in toenemen de mate het trekken van het loof toegepast, doch deze werkwijze is neg niet algemeen. Zou de weersgesteldheid voor lopig nog zo blijven als in de laatste dagen, dan ziet het er naar uit, dat het z.g. looftrekker. Woensdag is d<x>r de Griekse afgevaardigde bij de V. N„ Alexis Kiroe, aan Trygve L'e een nota van de Griekse regering overhan digd betreffende de eventuële hervatting van de diplomatiekp betrekkingen tussen Griekenland en Bulgarije. Volgens de Griekse nota zijn de door Bulgarije gestelde voor waarden inzonderheid betreffende het prijsgeven door Griekeiiland van alle territoriale eisen, onaan vaardbaar. „Indien Bulgarije, zo heeft het verder, werkelijk bezield was met de wens normale be trekkingen tussen de beide landen te herstellen, dan zou het zonder enige aarzeling de toegestoken hand" hebben aangenomen. Een overeenkomst blijft mogelijk in dien de regering van Sofia op houdt zich medeplichtig te maken aan een aanranding". Verder wordt verklaard dat „Grieken land bereid is onvoorwaardelijk de betrekkingen met Bulgarije te hervatten dat het weigert de Bul gaarse voorwaarden te aanvaar den Naar „Sumber" van betrouw bare kringen heeft vernomen, heeft Drs. Moh Hatta een paar dagen geleden een brief aan Dr. Van Mook'doen toekomen, waar in de Republikeinse vice-Presi- dent verklaarde, dat de besprekin gen tussen de twee autoriteiten niet meer voortgezet behoeven te worden, en dat het wenselijk is ze helemaal stop te zetten. Als argument, aldus het blad, is aangevoerd het feit, dat men van Nederlandse zijde voortgaat met te propageren aan het buitenland, zoals Mr. Van Kleffens in de Vei ligheidsraad gezegd heeft, dat de toestand in Indonesië niet onrust wekkend is. - Het is duidelijk, dat dit ten doel heeft de Veiligheidsraad te beïn vloeden, om geen nieuwe positieve stappen te doen. Voorts schrijft „Sumber': Om kracht aan bovengenoemde pro paganda bii te zetten, heeft men van Nederlandse zijde een proef ballon opgelaten in de vorm van een bericht, als zouden de onder handelingen op 5 Juli as. te TDjok jakarta worden voortgezet. over de gehele linie moet worden toegepast. In ieder geval is nu reeds vast gesteld, dat de beschikbare ar beiders niet toereikend in aantal zal zijn om het vlas, de aard appelen en het koolzaad tijdig te oogsten. De gewestelijke arbeidsbureaux hebben alle arbeiders, waarover zij beschikten, geplaatst. De re serves uit de grote steden zijn door het Bureau Oogstvoorzie- ning reeds volledig ingeschakeld, terwijl verder alle beschikbare krachten uit de categorieën ge vangenen en dergelijke eveneens zijn of worden tewerk gesteld. Behalve de pootaardappelen is ook het vlas een "belangrijk ex port-artikel en, de waarde van het koolzaad voor onze vetpositie is zeker algemeen bekend. Naast de hulp van de militairen Is het dan ook noodzakelijk, dat allen, die in de komende weken ln de oogst kunnen werken, aan dit werk hun beste krachtan zul len geven.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1948 | | pagina 1