Telegrammen Comm. Goede Diensten De monetaire sanering in West-Duitsland De strijd In Griekenland. Weer 25 Textielpunten geldig DONDERDAG 24 JUNI 1948. aan Veiligheidsraad Toespraak van de Paus De staking te Londen De toestand in Paiestina Verdere besprekingen te Batavia Dr HUENDER Gouverneur van Suriname Russische verordeningjvoor geheel Berlijn Sowjet-Russische geldzuivering in Berlijn bevolen De liquidatie van het Duitse bezit in de voormalige neutrale landen Fraokering by Abonnement: Teraeuzen WEERSVERWACHTING medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot Donder dagavond. Vrij zonnig. Droog en tamelijk zonnig. Langs de Waddenzee tijdelijk nog vrij krachtige, overigens matige wind uit Noordelijke richtingen. Weinig verande- in temperatuur. 4de Jaargang No- 840. Advertentieprijs: per mm 10 ct.; minimum per advertentie 1,50. Inzending advertenties tot des namiddags 4 uur Rubriek kl. advertenties: 5 regels 60 ct.; iedere regel meer 12 cent. Ver melding: Brieven onder nr. Bureau van dit Blad 10 cent meer. Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Temeuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal. De Commissie voor goede diensten heeft Dinsdag de Veilig heidsraad in een telegram mede gedeeld, dat de onderhandelingen tussen Nederland en de Republiek Woensdag zouden worden hervat. Tevens heeft de Commissie voor goede diensten in een lang tele gram geantwoord op de bood schap van de Raad, waarin) in lichtingen gevraagd werden over Het Centraal Distributiekan toor deelt mede dat wederom 25 punten van de Teijtielkaart V A 804 worden geldig verklaard. Ook thans wordt er op gewe zen, dat van deze 25 punten er 5 als extra zijn te beschouwen. Met ingang van 1 Juli 1948 zijn geldig de bonnen gemerkt Textiel K 5 punten, Textiel K res. ter waarde van 10 punten, Textiel L 1 punt. Textiel M 1 punt. De bonnen L 5 punten, M 5 punten, Reserve L en Reserve M zijn derhalve voorlopig niet aan gewezen. ■BH de ontvangst van de em ploye's van een grote Italiaanse bank, heeft de Paus verklaard, dat er tegenstelling bestaat tus sen de Christelijke idee en een bepaalde wijze waarop het geld gebruikt kan worden. In dit ver band herhaalde hij de woorden van Christus, die God tegenover de mammon stelt. Hij zeide, dat het geld een bron van talloze zegeningen over de m/eifs zou kun nen betekenen indien zij, die het bezaten er geen ideaal van zouden maken en een instrument voor hun egoïsme Hij deed aan zijn toehoorders en aan de bankiers in 'het algemeen een oproep om wel dadigheid te betrachten en ver klaarde met nadruk, d^t de ban ken een zeer grote verantwoor delijkheid bezaten. ,,De tegenwoordige economi* sche orde", zo zeide de Paus, „is niet denkbaar zonder de factor geld. De banken bepalen de koers. Het crediet mag niet dienen om economisch ongezonde onderne mingen en ondernemingen die schadelijk zijn voor het welzijn van het volk of het burgerlijk leven te onderhouden, doch moet in dienst gfefeteid worden aa.n een gezonde onkenbare eeonomie en aan werkelijke beschaving". Ajaai de oproep van de vakver- enigingsleiders en Minister-Presi dent Attree tot de stakende haven, arbeiders _in Londen, het werk te hervdttenT schijnt weinig gehoor gegeven te worden. De tekenen wezen er Woensdagmorgen op, dat de staking over het algemeen zou voortduren. Gisterenmorgen zijn militairen in werkkleding uit de kazernes vertrokken naar de havenwijk. Men veronderstelt, dat zij de op gehouden voedselschepen zullen lossen. In verband met het treffen tus sen strijdkrachten van de Israëli tische regering en de Irgoen is in Tel Aviv een avondklok afge kondigd. Volgens mededeling van de Joodse zender van gisterenmorgen is de staat van beleg in Tel Aviv welke Dinsdag was afgekondigd, gisterenmorgen vroeg weer opge heven. Mosje Sjertok. de Israëlitische Minister van Buitenlandse Zaken heeft medegedeeld, dat naar de plaatsgevonden ongeregeldheden een onderzoek zal worden inge steld. Die ongeregeldheden waren volgens Sjertok pogingen van de Irgoen geweest de regering in moeilijkheden te brengen. Er zqu streng tegen de Irgoen worden opgetreden de opschorting der onderhande- lingien. Zij verklaarde, dat deze opschorting werd veroorzaakt door bezwaren van de Nederland se regering tegen het publiceren van een strikt vertrouwelijk do cument. Het telegram vermeldt ook de pogingen van het Australische en Amerikaanse lid der Commissie om een einde aian de impasse te maken door zekere voorstellen in de vorm vaneen „iworking paper' in te dienen. Het Belgische lid was het niet eens met de hoofd zaken van de voorstellen en nam geen deel aan de pogingen. Volgens het telegram gaf de Republikeinse delegatie als haar mening te kennen, dat het voor gestelde „één van de baste midde len biedt, waarmee éen oplossing kan worden bereikt" en stelde zij voor de onderhandelingen op basis van deze voorstellen voort te zetten. De Indonesische kwestie zou Woensdagmiddag in de zitting van de Raad behandeld worden, doch waarnemers in Lake Suc cess verwachten, dat de Raacj gewag zal maken van de verbete ring in de vooruitzichten en dat zij de afloop vaft de onderhande lingen in Batavia zal afwachten In aansluiting op het Dinsdag door de C.V.G.D. uitgegeven com muniqué, waarin de Nederlandse bereidverklaring tot het voortzet ten van. de onderhandelingen werd medegedeeld, verneemt Aneta thans, dat Jhr. Van Vredesbureh er iin zijn schrijven aan de C.V.G.D. op gewezen heeft, dat stopzetting van de besprekingen met de Re publikeinse delegatie geenszins stopzetting van de onderhandelin gen met de Republiek betekende. Het gemeenschappelijk communi qué, uitgegeven na de besprekin gen tussen Dir. Van Mook en Mo hammed Hatta, in welk commu niqué gezegd wordt, dat nader overleg zal worden gepleegd met de beide regeringen om na te gaan hoe de verschillen van in zicht kunnen worden overbrugd, maakt zulks duidelijk, aldus deze brief. De brief zegt voorts, dat goede diensten slechte dan nuttig veor beide partijen kunnen zijn, indien, eenheid bestaat in de boezem van de C.V.G.D. en indien de 18 „Ren- ville-beginselen" gehandhaafd blij ven als onbetwistbare en onver anderlijke basis van de huidige besprekingen. Van Vredenburch legde er de nadruk op, dat het van het groot ste belang is aan het thans begon nen overleg het discrete karakter te geven, dat noodzakelijk is om tot vruchtbaar resultaat te komen. Naar Aneta voorts verneemt komt op de agenda voor Woens dag van de vergadering van de agendacommissie het Australfsch- Amerikaanse voorstel voor, dat door de Nederlanders niet in be schouwing kan worden genomen, gelijk Dr. Van Mook aan de leden Dubois en Critchley heeft mede gedeeld. De „Nieuwsgier" zegt hierover in een hoofdartikel: „Verbazing wekkend lis intussen dat op de agenda van da voor Woensdag vastgestelde vergadering van de agendacommissie het Australisch- Amerikaanse voorstel op de agen da is geplaatst als een der punten van bespreking. Na de onom wonden verklaring van de Neder landse Regering, dat dit voorstel niet als basis van discussie kan worden aanvaard, vragen wij ons af wat er om moet gaan in het brein van diegenen, die er nu on middellijk weer mee op de prop pen komen". Naar het A.N.P. in doorgaans welingelichte kringen verneemt, wordt binnenkort de benoeming verwacht van Generaal-Majoor Dr. W. Huender, thans hoofd van de Nederlandse militaire missie te Berlijn, tot Gouverneur van Suriname. De correspondent van het A.N.P. te Berlijn meldt: In economische kringen in W. Duitsland is men van mening, dat de doorgevoerde monetaire sane ring op korte tormijn gunstige gevolgen kan hebben voor de ont wikkeling vani de Duitse export. Het mislukken der pogingen om de uitvoer der Westelijke zones aan industriële artikelen in die vereiste mate op te voeren is één van de voornaamste zorgen, d'ie de Duitse economici tot nog toe bezig hielden. Dr. Von Malt- zan, de leider van de buitenland se handel heeft verklaard, dat door het wegvallen van de zuig kracht der zwarte markt aanzien lijke hoevelheden goederen direct voor export vrij zullen komen. Tegelijk heeft hij nog eens de reeds vroeger uitgesproken vrees herhaald, dat de tegenwoordige omrekeningskoers van 30 dollar cent per mark een aantal Duitse industrieën slechte kansen op de wereldmarkt biedt. Maltzan heeft voorts doen uit komen, dat de uitwerking van de geldsanering voor de Duitse ex port mede afhankelijk is van het overwinnen der hindemissen, die door de dollarschaarste der vroe gere Duitse afnemers gevormd worden. Hij is daarom voorstan der van het afsluiten van handels overeenkomsten op basis van goederenruil. Vele economici bepleitten naar aanleiding der sanering een vrijere ontwikkeling van de zakenrelaties met het buitenland. Het wordt door deskundigen als een gemis gevoeld, dat de sanering is ge paard gegaan met een aantal noodzakelijk geachte maatregelen zoals een nieuwe verdeling van lasten, wijziging in het distribu tie-systeem, nieuwe arbeidsverde ling en belastinghervorming. Deze laatste is inmiddels Dinsdagavond afgekondigd. Zoals uit verklarin gen van Dr. H. Boeckler, voor zitter der vakbonden der Britse zone blijkt, bestaat in arbeiders kringen zeker wantrouwen tegen de sociale gezichtspunten, waar van de opstellers der maatregelen zijn uitgegaan. A.F.P. meldt nader, dat Soko- lofski de toepassingn van de geld- zuivering in de Sowjet-Russische zóne van Berlijn van 24 Juni af heeft geproclameerd. De oude bankbiljetten moeten uiterlijk 28 Juni omgewisseld zijn. Generaal Ganeval, de Franse commandant in Berlijn, heeft or ders uitgevaardigd, dat in de Franse sector van Berlijn slechts de instructies van de Franse com mandant mogen worden toege past. Oak van Britse zijide zijn dergelijke instructies gegeven. De drie Westelijke commandan ten van Berlijn hebben de Sowjet- Russische order tot uitvoering van de geldzuivering. wat betreft de Westelijke sectoren van de stad „nul en van gener waarde' verklaard. Alle 'banken in de Westelijke sectoren moesten terstond geslo ten worden op bevel van de drie commandanten. Ook de winkels moesten sluiten behalve de voedsel- en medica mentenwinkels. De orders van de Westelijke commandanten werden als „nood maatregel" aangeduid Volgens de orders blijft de oude Reichsmark in de Westelijke sec toren van waarde en moeten de prijizen onveranderd blijven. A.F.P. meldt nader, dat de Westelijke commandanten beslo ten hebben tot invoering van de Deutsche Mark in de Westelijke sectoren van Berlijn binnen 48 uur. In een gemeenschappelijke ver klaring van de Amerikaanse, Britse en Franse militaire gou verneurs wordt gezegd: „Op grond van de poging der Sowjets het economisch leven te Berlijn in hun macht te krijgen door eigen geld voor de vierledig bestuurde stad in omloop te brengen, ach ten de Westelijke mogendheden het noodzakelijk de Deutsche Mark in de drie Westelijke secto ren van de stad in te voeren." „Ten tijde van de geldsanering in de. drie Westelijke zones, on dernomen óm eeni verdere ver slechtering van de economische toestanden daar te voorkomen, is besOoten de Westelijke sectoren Van Griekse regeringszijde wordt gemeld: De regeringstroepen, zo wel aan het Noordelijk als Zuide lijk uiteinde van hun hoefijzervor mig front rondom de berg Gram mos zijn voortgerukt. 44 Dorpen nabij Konitza werden verovcc d, terwijl de tegenstand in het nabij gelegen Sarandaporosdal werd op gerold, aldus de berichten. Mien verwacht, dat de hoofd aanval tegen de strijdkrachten van generaal Markos in het Noor delijk deel zal plaats hebben, waar van Berlijn niet in de sanering te betrekken omdat de stad vier-, ledig bestuurd wordt. „Voorts waren de drie Weste lijke bezettende mogendheden van oordeel, dat het de taak van het hoogste Geallieerde lichaam in Berlijn, de kommandantura, was de geldsanering voor geheel Ber lijn uit te voeren. Volgens voorschrift van de Wes telijke Geallieerden mogen de Sow- jetmarfcen echter niet in de Wes telijke sectoren worden besteed. Van Russische zijde is bepaald, dat slechts de banken in de Sow- jet-sector van Berlijn bevoegd zijn geld om te wisselen. De Berlijners uit de Westelijke sectoren die de verordening van Maarschalk So- kclofsky wensen op te volgen moeten voor de omwisseling van het geld in Sowjetmarken dus naar de Sowjetsector. Het nieuwe geld mogen zij'naar hun eigen sector meenemen, maar daar niet besteden, In de Weste lijke sectoren wordt de Deutsche mark in omloop gebracht, d'.e ook betaalmiddel in de Westelijke zóne van Duitsland is. Het onder Russische controle staande station van Radio Berlijn heeft bekend gemaakt, dat van Zaterdag af de vrachtprijzen op de Berlijnse spoorwegen in Sow jetmarken moeten worden be taald. Sir Eric Coates, de Britse fi_ nanciële deskundige in Duitsland heeft verklaard, dat de nieuwe West-Duitse bankbiljetten reeds per vliegtuig naar Berlijn *ijn ge bracht. Het naast elkaar bestaan van twee valuta in Berlijn, aldus 'Coates, is niet de beste oplossing, maar ik ben er zeker van, dat het zal gaan. Er zijn wel meer gebie den waar met succes twee geld soorten naast elkaar gelden. Het economisch leven van een grote stad als Berlijn vormt zodanig een geheel, dat het onmogelijk is een barrière door het centrum vgn de stad op te richten. Als de weder zijdse voorschriften met betrek king tot het nieuwe geld stipt zou den worden uitgevoerd, zou de ge hele stad gearresteerd moeten worden, aldus Coates. t Wij kunnen niet voorspellen in hoeverre de Russen willen samen werken, maar het is niet in hun belang de chaos nog groter te ma ken. Zij willen de Berlijners niet van zich vervreemden. De financiële deskundigen heb ben doen weten, dat de bepalingen voor de munthervorming in de Westelijke sectoren van op enkele punten zullen afwijken van die voor de drie Westelijke zones van Duitsland. Nadere bijzonderheden werden echter niet gegeten. De plaatsvervangende Britse commandant in Duitsland, gene raal Benson, heeft de burgerlijke autoriteiten 'in de Britse sector van Berlijn thans medegedeeld, dat de omwisseling van Reichs- marken in Deutsche marken in de Westelijke sectoren van Berlijn Vrijdagochtend om zeven uur zal beginnen. Voor een bepaald be drag aan oud geld zal een gelijk bedrag aan nieuw geld worden verstrekt aan inwoners van de be trokken sectoren, die tevens zul len worden uitgenodigd de rest van hun oude geld en hun tegoe den te overhandigen en op te ge ven. De economische commissie in de Sowjetzöne deelde gisteren avond mede, dat de Westelijke sectoren van Berlijn als „buiten lands gebied" zullen moeten wor den beschouwd als de nieuwe Deutsche mark daar wordt inge voerd. Als Berlijn niet door de lucht bevoorraad wordt, zo werd hier aan toegevoegd, voorspellen wij zeer ernstige economische moei lijkheden in de Westelijke secto- Een uur na de bekendmaking door de Westelijke Geallieerden, dat de Deutsche Mark in de drie verwoed wordt gevochten om het versterkte Amoeda. De voorste regeringspatrouilles zouden de stellingen van Markos hebben bereikt. In het centrum vallen de regeringstroepen aan Nateptahori, ten Noordwesten van Grevenau. Koning Paul heeft zich per vliegtuig naar het strijdgebied be geven. Militaire kringen te Athene voorspelden, dat de regerings troepen drie weken i*>dig zouden hebben om de versterkte hoogten van het Grammosgebergte te ver overen en nog een maand om het gebied te zuiveren. Waarnemers der V.N. zijn bij de Grieks-Albanese grens aange komen om een onderzoek in te stellen naar beweringen, dat het Griekse leger van Albanees grond gebied uit beschoten zóu zijn. Te Athene wordt medegedeeld, dat de voorste regeringapatrouil- les, zowel ten Noorden als ten Zuiden van de berg Grammos de Albanese grens hebben bereikt, waardoor het steunpunt van ge neraal Markos' troepen geïsoleerd zou zijn. In het Zuiden zouden de regeringstroepen, die naar Kame- nikon oprukken, Marko's troepen terug hebben geworpen. De laat ster) zouden Griekenland van Al banië binnenkomen om de rege ringstroepen- in de flank aan te vallen. ~- Westelijke sectoren van Berlijn zou worden ingevoerd, heeft de onder Sowjet-controle staande Berlijnse radio de volgende waar schuwing voor de Berlijnse bevol king omgeroepen: „De volgende verordening van het Russische militaire bestuur in Duitsland geldt voor geheel Ber lijn". „In de Westelijke ^önes van Duitsland uitgegeven bankbiljet ten mogen niet in Groot-Berlijn circulerend. „De invoer van nieuwe West- Duitse bankbiljetten, alsmede die van Reichsmanken, Rentenmar- ken en Geallieerde Marken, en bet als betaling aanvaarden daar van in Groot-Berlijn, zal worden beschouwd als een handeling met het doel het economisch leven te schaden." Zij die deze verordening over treden, zullen worden vervolgd. Generaal Loekjantsjenko, staf chef van maarschalk Sokolofski, heeft aan mevr. Louise Schroeder, burgemeester van Berlijn, schrif telijk bevel gegeven de Sowjet- Russische geldzuivering ifi de stad Berlijn onmiddellijk tot uitvoering te doen -brengen. De prompte betaling van de op brengst van de liquidatie der Duitse activa door Spanje vormt een scherpe tegenstelling met de „tra&e en van gebrek aan mede werking getuigende" houding van Zweden en Zwitserland, aldus een officiële verklaring van 't „inter- geallieerde bureau voor de her stelbetalingen". Ofschoon Spanje ais laatste land zich tot deze li quidatie heeft 'bereid verklaard, heeft het zich prompt aan zijn verplichtingen gehouden en reeds 80 millioen peseta's ter verdeling onder de 19 bij het bureau aan gesloten landen uitbetaald. Zoais was overeengekomen heeft Spant- je een percentage van de op brengst der liquidatie voor ^ich gehouden ter vereffening van Spaanse vorderingen op "Duits land. Een aardbeving teisterde Maandagavond Sangihe (een eiland in de Sangil en Talud- groep tussen Noord-Celebes en de Philippijnen)Op dit eiland, dat vrijwel het Noordelijkst gelegen eiland in Indië is, werd vrij grote materiële schade aan de gebou wen toegebracht door de aard schokken, waarvan gedurende de nacht enige honderden werden geregistreerd. Persoonlijke onge vallen werden nog niet gemeld.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1948 | | pagina 1