Jef Last over de grenscorrecties
DE TOESTAND IN PALESTINA
PALESTINA
IN DE VEILIGHEIDSRAAD
Transport stoffelijke overschotten van in Duitsland
overleden Nederlanders uit Berlijn vertrokken
VRIJDAG 28 MEI 194S.
HEVIGE GEVECHTEN
Nederlandse delegatie
vraagt om opheldering
De Grondwetswijziging
Finse stakingen zullen
eindigen
De verkiezingen in
Zuid-Afrika
Aircommodore Whittle vindt
geld niet belangrijk
De Communisten in de V. S.
Koningin neemt eerste
haring in ontvangst
Wallace strafbaar?
Frankering by Abonnement: Terneuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door "het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tót Vrijdag
avond.
Toenemende bewolking
Koude ochtend met plaatselijk
mist en weinig wind. Overdag
toenemende bewolking, doch,
behalve in het uiterste Zuiden
van ons land, droog weer en
O.-richtingen. Iets hogere temp
zwakke tot matige wind uit O.
Iets hogere temperaturen.
4de Jaargang No- 817-
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.Vi. Firma P- J. van de Sande Temeuzen
Advertentieprijs:
per mm 10 ct.minimum
per advertentie ƒ1,60.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal-
Te Latroen is de strijd tuèsen
Haganah-troepen en gemengde
Arabische strijdkrachten weer op
gelaaid.
Joodse strijdkrachten en die van
het Arabische legioen zijn uit de
Jeruzalemse wijk Sjeikh Djarrah
teruggetrokken. Zij nemen deel
aan het gevecht, dat „hét hevig
ste in Palestina" genoemd wordt.
De strijd vindt plaats op het ter
rein van een vroeger interne
ringskamp voor 400 van „terro
risme" verdachte Joden. Het is
nog niet duidelijk in welke rich
ting zich de strijd zal bewegen,
doch het is de Haganah na weken
nog niet gelukt de weg Jeruza
lemTel Aviv vrij te maken.
In gorte trekken is de strijd om
Jeruzalem een strijd geworden
om de wegen, welke toegang tot
de Heilige stad geven, aldus Reu-
teris correspondent.
Van Joodse zijde wordt ver
klaard, dat met succes twee over
vallen op Arabische stellingen in
de stad zijn gedaan. Een Pac-
mach-eenheid (stoottroep van de
Haganah) drong het Marelas-
klooster, aan de Bethlehemweg,
binnen, dat enige tijd door Arabie
ren als artillerie-stelling is ge
bruikt. Egyptische kanonniers
en Iraakse infanteristen werden
in gevechten van man tegen man
verdreven. Door dit succes werd
een belangrijke sector van het
Zuidelijke Jeruzalemse front on
der Joodse controle gebracht. De
- andere overval had in het Noor
delijke gedeelte plaats.
De Joodse commando's stoot-
- ten gemakkelijk door de licht be
zette Arabische stellingen en
keerden na het opblazen van hui
zen naar hun linies terug. Ara
bische strijdkrachten waren ter
versterking naar Latroen gediri-
geerd).
Het Transjordaanse Ministerie
van Defensie deelt imede, dat in
tegenstelling tot eerdere berich
ten bij Latroen niet 600, doch
800 Joden gesneuveld zijn. De Jo
den hadden „een vernietigende
nederlaag geleden" en een aantal
was naar een krijgsgevangen
kamp in Transjordanië overge
bracht. Verder is een radar-in
stallatie bij Aboe Gosh ingenomen,
nadat de Joden waren verdreven,
dat volgens de verklaring een ver
sterking is op de weg .Teruzalem-
Tel Aviv.
Vliegtuigen van de Joodse lucht
macht hebben Woensdagavond ge
tracht wapens en ammunitie voor
de Haganah en de Irgoen per pa
rachute neer te laten in het door
de Joden beheerste gedeelte van
de oude stad Jeruzalem. Alle drie
de uitgeworpen parachutes met
ammunitie vielen In Arabische
posities.
Een tegelijkertijd uitgevoerde
aanval van Joodse troepen tegen
een door Arabieren bezette poort
van de oude stad werd volgens
mededeling van het hoofdkwartier
van het Arabische legioen afge
slagen, waarbij 20 Joden werden
gedood.
INDONESIË.
Aneta's speciale correspondent
te Kalioerang verneemt van ge
zaghebbende zijde, dat de Neder
landse delegatie heden in de ver
gadering van de politieke com
missie aan de Republikeinse dele
gatie 2al verzoeken om aan haar
regering opheldering te vragen
betreffende de uitwisseling van
consuls tusisen de Sowjet-Unie en
de Republiek. Er zal een officieel
dementi van de Republikeinse re
gering gevraagd worden.
Gisteren zijn afgekondigd drie
wetten betreffende het in overwe
ging nemen van voorstellen tot
verandering In de Grondwet, n.l.
die betreffende de nieuwe rechts
orde (Staatsblad 207), invoering
van het instituut van staatssecre
tarissen (Staatsblad 208) en be
palingen nopens het inkomen van
een koning of een koningin, die
afstand van de kroon heeft ge
daan (Staatsblad 209).
Op een door het Rode Kruis
overgebracht verzoek van. het
Joods bureau aan de Arabische
bevelhebber in de oude stad, de
eyacuatie van Joodse vrouwen en
kinderen uit de Joodse wijk toe te
staan, is geantwoord, dat dit on
uitvoerbaar is wegens de loop der
militaire operaties.*
Volgens de radio van de Haga
nah in Jeruzalem hebben Joodse
tegenaanvallen in het gebied van
de Heilige stad successen opge
leverd. Een Arabische positie
zou zijn opgeblazen toen Donder
dagavond een tegenaanval werd
ondernomen in de wijk Sjeik Djar
rah in het Noorden van Jeruza
lem. Een nederzetting ten Zuiden
van Jeruzalem, Ramath Rahel, is
weer in handen van de Joden ge
komen. Arabische vliegtuigen
zouden de nederzetting gebom
bardeerd hebben. De Zweedse
school in de wijk Emoesrara bij de
poort van Damascus in de oude
stad zou in brand gestoken zijn.
Israël vaardigt nogmaals staakt
het vuren order uit.
De regering van Israël verklaart
in een communiqué: „Na de ont
wikkeling der gebeurtenissen ge
durende de laatste 48 uur gade
geslagen te hebben, heeft de voor
lopige regering van Israël Woens
dagmiddag besloten wederom een
order tot staken van het vuren
uit te vaardigen. De order zal op
alle fronten van kracht worden op
21 uur plaatselijke tijd, onder
voorbehoud, dat de vijand het
vuren op hetzelfde tijdstip zal
staken."
Woensdagavond hebben Arabi
sche vliegtuigen kleine bommen
boven Tel Aviv afgeworpen. Uit
Kyrenia verneemt Reuter, dat
Joodse strijdkrachten zware te
genaanvallen hebben gedaan op
de wijk van Sjeik Djarrah in
Jeruzalem. Uit Arabische bron
wordt vernomen, dat deze aan
vallen „met zware verliezen voor
de Joden" zijn afgeslagen.
Volgens de laatste Arabische
verklaringen hebben zich op het
Zuidelijke front geen veranderin
gen voltrokken.
Centraal front:
(Verklaringen Egyptisch leger
en Araljischh legioen.
Nadat de Joden- Ramath Rahel
hadden heroverd werd het door
de Arabieren gebombardeerd. In
het Noorden van Jeruzalem werd
het Marelas-klooster door de Jo
den bezet. De Zweedse schaol bij
de Damascuspoort is in brand ge
stoken. Arabieren vallen posities
aan in het oude gedeelte bij de
Hurva Synagoge. De Haganah
heeft opnieuw aanvallen bij La
troen uitgevoerd.
Jordaanfront:
(Iraakse en Syrische berich
ten).
In de sector van Nabloes (ten
Zuiden van 't Meer van Gallilea)
rukten Iraakse strijdkrachten op.
Mechanische eenheden beschoten
Joodse stellingen in de Jordaan-
vallei'. Arabische vliegtuigen Ver
nietigden Joodse convooien en
bombardeerden Joodse nederzet
tingen.
Libanese en Syrische bronnen
melden de terugtocht van de Jo
den bij Sjaar Hakolam. Syrische
vliegtuigen bombardeerden Jood
se stellingen in het uiterste Noor
den van Palestina.
Volgens de Haganah is een
Egyptische vooruitgeschoven post
bij Beith Hanoeh, ten Nóord-Wes-
ten van Gaze geheel vernietigd.*
A.F.P. meldt nader, dat volgens
i de Haganah drie kanonnen en een
grote hoeveelheid lichte wapens
is veroverd. 30 Egyptenaren sneu
velden. Nabij Djibne hebben de
Joden een tegenaanval op het
Egyptische leger gelanceerd, zo
gaat A.F.P. verder, twee belang
rijke stellingen, de dorpen Zar-
noeka en Koebiera werden bezet.
(Djibne ligt ten Zuiden van Re-
hov.oth)
De Egyptische afgevaardigde
Mhmoed Fawzi Bey heeft- in de
Veiligheidsraad der V. N. te ken
nen gegeven, dat de Egyptische
regering „er evenzeer als enige
andere regering naar streefde de
beginselen en doelstellingen van
de Verenigde Naties verwezen
lijkt te zien". Hij voegde er aan
toe, dat het staken van het vuren
géén einde zal maken aan de
stroom van „militair geoefende
immigranten, die zich hij de Zio
nistische benden voegen". Hij be
toogde, dat een gevechtspauze de
Joden in staat zou stellen hulp
van buiten te krijgen. Schepen
met wapens en munitie zijn, zo
zei hij, in Palestina aangekomffh
en andere zijn onderweg.
De gevechtspauze zal niet, zo
vervolgde hij, de versterkingen
vernietigen, die de Zionisten om
hun nederzettingen hebben ge
bouwd en die „als springplank
dienen tegen Arabische dorpen".
Ook zouden de Arabische legers
niet gevrijwaard zijn tegen „Zio
nistisch verraad".
Volgens Fawzi Bey was het
thans duidelijk, dat de Arabische
Op 13 Mei meldde een bericht
uit Bonn, dat Jef Last in een daar
gehouden rede had verklaard, dat
„het grootste deel van het Neder
landse volk afkerig is van de door
de Nederlandse regering geëiste
grenscorrecties" en verder: „Zijn
woorden werden met applaus be
groet".
De heer Jef Last schrijft, dat
hij niet heeft gesproken van „het
grootste deel van het Nederland-
Het Finse actiecomité, opge
richt, nadat President Paasikivi
de communistische Minister van
Binnenlandse Zaken Leino had
ontslagen, heeft Woensdagavond
besloten de stakingen in het ge
hele land af te gelasten, nu zij van
Kilpi, de nieuwe Volks-Democrati-
sche Minister van Binnenlandse
Zaken en mevrouw Herta Kuusi-
nen, echtgenote van Leino en
thans Minister zonder portefeuil
le, de verzekering hadden gekre-
gên, dat zij hun functies zouden
aanvaarden.
In een gemeenschappelijk uit
gegeven order hebben de Volks-
Democratische en Communistische
Partij de stakers aangespoord
weer aan het werk te gaan, „nu
de regeringscrisis tot een bevre
digende oplossing is gekomen".
Gisterenmorgen om kwart voor
zeven is het eerste transport van
150 stoffelijke overschotten van
in Duitsland tengevolge van oor
logshandelingen of terreurdaden
omgekomen Nederlanders uit Ber
lijn vertrokken. Het transport be
staat uit vier grote vrachtauto's
met aanhangwagens. Het werd
uitgeleide gedaan door de Neder
landse consul-generaal. Vermoede
lijk zal het transport Zaterdag
ochtend omstreeks 9 uur bij Beek
(nabij Nijmegen) de Nederlandse
grens passeren.
Zoals bekend zullen de stoffe
lijke overschotten naar Amers
foort worden overgebracht en daar
zo nodig voorlopig worden begra
ven. Met vrij grote zekerheid kan
verder medegedeeld worden, dat
de Oorlogsgravenstichting 'n ter
rein van 5 ha aan de provinciale
weg, nabij de Gezichtslaan, te
Bilthoven van de gemeente zal
aankopen.
Op dit terrein zal een eregraf-
veld voor 4.000 in Duitsland om
gekomen Nederlanders worden
aangelegd. De stoffelijke over
schotten zullen, zoals gemeld, al
naar de keuze van de familieleden
op dit eregrafveld of in de voor
malige woonplaatsen worden be
graven.
Het Ministerie van Oorlog ver
zorgt het vervoer der stoffelijke
overschotten tot de aula's der
kerkhoven, en geeft een uitkering
ter bestrijding der begrafeniskos
ten. De Oorlogsgravenstichting
bekostigt de plaatsing en de ver
zorging der grafstenen, indien de
familie dit niet zelf doet.
Het transport, dat uit de Rus
sische zóne van Duitsland afkom
stig is, zal niet, zoals eerst ge
meld, uit 150 maar uit 140 stoffe
lijke overschotten bestaan; hierbij
zijn 69 urnen, 38 ven deze stoffe
lijke overschotten zullen op het
eregrafveld worden hegraven; de
overige in de voormalige woon
plaatsen.
De laatste uitslagen van de al
gemene verkiezingen in Zuid-Afri-
ka tonen aan, dat generaal Smuts
verenigde partij met 49 zetels een
grote voorsprong heeft op de an
dere partijen. De Nationalisten
behaalden tot dusver 11 en de
Arbeiderspartij 4 zetels. De com
munistische groeperingen behaal
den geen enkele zetel. De ver
kiezingen zijn een krachtmeting
tussen de aanhangers van gene
raal Smuts en Dr. Daniël Malan's
Nationalistische oppositie-partij,
die meer „Zuid-Afrikanen'', min
der immigranten, overheersing
van het blanke ras en een aparte
niet-blanke vertegenwoordiging
in het Huls van Afgevaardigden
wenst.
se volk", dat hij integendeel uit
drukkelijk heeft gezegd, (lat er in
het Nederlandse volk een tegen
stroming bestond, die tot uiting
kwam in enkele met name ge
noemde bladen, welke echter
slechts een minderheid vertegen
woordigden, Sprekende over de
Vlam-groep zeide hij: „Niet dat
wij deze correctjps op zichzelf alle
als onjuist beschouwen; wij ach
ten ze in vele opzichten wenselijk,
maar slechts als ze in onderhande
lingen met een zelfstandig Duits
volk en niet als dictaat verkregen
kunnen worden."
En hij voegde daaraan toe
„Maar zelfs degenen, die bij'ons
tegen dergelijke correcties zijn,
daarna een West-Dui(ls ciomljé
worden tot zwijgen genoopt, als
ons komt vertellen, dat bepaalde
Nederlandse steden eigenlijk
Duits zijn, en dat. wij liever com
pensaties ten kóste van België
moeten zoeken."
Jef Last tekent hierbij aan:
„Het is begrijpelijk, dat er na
deze passage géén applaus volg
de."
Air-commodore Frank Whittle,
één der uitvinders van het straal
vliegtuig, heeft een som van
48.000 pond sterling geweigerd,
wélke hem door de Britse rege
ring was aangeboden in verband
met de nationalisatie van de
„Power Jets" maatschappij, die
het vliegtuig had gebouwd.
Whittle verscheen Woensdag
voor de koninklijke commissi t
voor uitvindingen, die hem mede
deelde dat hij recht had op mins
tens 50.000 pond sterling.
Air commodore Whittle wiens
wetenschappelijk werk vergeleken
wordt met dat van Stephonson,
pionier van de spoorweg en met
dat van James Watt, die een ware
ommekeer bracht in de techniek
van de, stoommachine door zijn
uitvinding van de afzonderlijke
condensator, is de enige onder de
uitvinders van het straalvliegtuig,
die zijn octrooien niet deponeerde
en nooit zijn r,echten op hun in
gebruikneming deed gelden.
Volgens Edgar Hoover, direc
teur van het bureau der Ameri
kaanse recherche, zijn de commu
nisten in de V.S. in November van
het vorig jaar korte tijd „onder
gedoken", toen de partij abusie
velijk werd medegedeeld, dat zij
buiten de wet gesteld zou worden.
In een artikel van „Redbook'VMa-
gazine schrijft Hoover, dat „docu
menten der partij vernietigd of
verwijderd en verborgen werden.
Partijleiders doken onder en ge
weldige voorraden papier werden
verstopt". Geheime drukkerijen,
aldus Hoover, werden toen opge
richt om de propaganda gaande
te houden. Hoover weidt echter
niet uit over de reden waarom de
communistische partij geloofde,
dat grote razzia's en andere maat
regelen tegen de communisten op
handen zouden zijn.
legers in Palestina niet tege» ge
regelde troepen vechten maar
tegen „terroi-istenbenden". Hij
vond het verbazingwekkend, dat
men ze op gelijke voet moest be
handelen. Hg betreurde het daar
om, dat de Egyptische regering
zich niet kon neerleggen bij de
aanbeveling om het vuren te sta
ken. Hij stelde daarop de reeds
bekend voorwaarden der Arabi
sche landen.
De Arabische liga heeft aaa de
Veiligheidsraad doen weten, dat
zij bereid is in de komende 48
uur elk voorstel voor een oplos
sing van het Palestijnse probleem
te bespreken. Zij had 'n gevechts
pauze niet onvoorwaardelijk ver
worpen.
Dr Mdji Al Asil uit Irak las
een boodschap van de secretaris
van de Arabische liga voor, waar
in de Joden ervan beschuldigd
worden het vvapenstilstandsbesluit
van 17 April, waarmee alle Ara
bische staten accoord waren ge
gaan, te hebben geschonden. De
Joden zouden voorts ongewapende
Arabieren hebben aangevallen,
daarbij gebruik makend van de
laatste dagen van het Britse man
daat. Zij hebben de heerschappij
over steden zoals Jaffa, Tiberias"
Safad en Acre. 250.000 Arabieren
zijn naar naburige Arabische sta
ten gevlucht. Onder deze omstan
digheden, aldus Asil, moesten de
Arabische staten wel ingrijpen. De
Arabieren zouden echter niets lie
ver willen dan zich neerleggen bij
het verzoek van de Veiligheids
raad.
Dr. Madji verklaarde zich aan
het eind van zijn rede bevoegd te
zeggen, dat de politieke commissie
der Arabische liga bereid ig in de
komende 48 uur elk voorstel te
bestuderen, dat deVelligheidsraad
aan haar zou kunnen doen in het
kader van een oplossing van het
Pek-stijnse vraagstuk. Aubrey
Eban, ertegenwoordiger van net"
,K,ods Bureau, noemde de Arabi
sche £unwt oi den „een uitdagende
verwerping van het voorstel tot
het staken van het vuren".
Volgens welingelichte kringen
te Lake Success is het duidelijk,
dat de Arabieren zich niet zullen
houden aan de „termijn" van 48
uur, die zij voor het doen van
nieuwe voorstellen van de Veilig-
heidsraad hebben gegeven. Men
neemt aan, dat de verklaring van
de Arabische liga wil bereiken, dat
de politieke commissie 48 uur in
zitting blijft om elk nieuw voor
ste] van de Veiligheidsraad af te
wachten. De Veiligheidsraad
schijnt zich thans voor de vraag
gesteld gezien, aldus Router's cor
respondent. of er moet verklaard
worden, dat agressie heeft plaats
gevonden, en dienovereenkomstig
maatregelen moeten worden ge
nomen.
Donderdagmiddag om vier uur
arriveerde een delegatie uit Vlaar-
dingen bij Paleis Het Loo om na
mens de firma A. Hoogendijk, di
rectie van de Doggermaatschappij,
aan de Vorstin de eerste Konin-
ginneharing aan te bieden. Het
waren de heren A. .Hoogendijk,
de schipper «Arie Poot van de
stoomlogger „Martha Maria"
(VI 199) die de haring: had ge
vangen en twee keurmeesters.
Voor het eerst sedert vele jaren
nam H. M., vergezeld van enkele
leden van Haar Hofhouding, de
heide or anj evaatjes, ieder onge
veer 60 stuks van het kostelijk
zeebanket bevattende, persoonlijk
in ontvangst. Eenzelfde' geschenk
was anderhalf uur tevoren aan 't
Prinselijk Gezin op Paleis Soest-
djjk aangeboden.
Wheeler, "democratisch afge
vaardigde, heeft de Minister van
Justitie Tom Clark verzocht te
verklaren of de voormalige vice-
president der Verenigde Staten,
Henry Wallace, door zijn open
brief aan Stalin, de Logan-wet
heeft overtreden.
Volgens een paragraaf dezer
wet ig iedere burger, die met een
buitenlandse regering onderhan
delingen voert om de regering der
Verenigde Staten te beïnvloeden
of haar oolitiek te doen misluk
ken, strafbaar met een boete van
5000 dollar en gevangenisstraf
van 3 jaar.
