DeoorzakenvandeoorloginhetHeiligeland
AKKERTJES
E
Congres van „Europa" officieel geopend
I
CIiefariiMB „4"
RheumatsschePijnen.
De Belgische Regeringscrisis
ZATERDAG 8 MEI 1948.
Zweedse expeditie naar
Ned. Nieuw-Gulnea
Doodstraf voor v. d Waals
De A. N. W. B.-wegwijzers
worden verlicht
Rede van Winston Churchill
Een beetje Zeeuws-Viaamse Historie
De Oranjes in Siaats-Viaanderen
Radiogofi&n bij bei
onderzoek van
moleculen en atomen
Franfeerlng bij Abonnement: Terneuzcn
WEERSVERW ACHTING
medegedeeld door het K_N.
M.I te De Bilt, geldig tot
2aterdagavond.
Droog weer.
Droog weer met weinig be
wolking. Meest matige wind
tussen Noord en Oost.
Ongeveer dezelfde tempe
ratuur ala Vrgdag.
Onder Redactionele leiding
can P. L. D. J. van Oeveren
Redactie-adres:
Noordstr.
Tel. 2510
55-57, Temeuzen
- Na 6 uur 2073.
Hoofdagentschap voor
West Zeeuwsch-Vlaanderen
Wiilemsweg 83, Schoondgke
Telefoon 49.
DE VRIJE ZEEUW
4de Jaargang No. 801.
Advertentieprijs:
per mm 10 ct.minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kb advertenties:
5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Uitgave Stichting „De Vrije Zeeuw" Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Temeuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
ZON EN
MAAN
1948
Zon
Maan
Met.
Opb.
Oud.
Opk.
Gad.
8
4.58
20.16
4.46
19.47
9
4 56
20.17
5.02
21.11
10
455
20.19
5.24
22.34
11
4.53
20.20
5.56
23.52
12
4.51
20.22
6.42
11
4.51
20.20
5.56
23.52
12
4.51
20 22
6.42
13
4.50
20.24
7.47
0.56
Nu de datum van 15 Mei na
dert, de datum waarop Engeland
officieel zijn mandaat zal neer
leggen over Palestina, neemt de
spanning om het onuitvoerbare
probleem met de dag toe. En
tevens neemt het gezag, dat de
Vergadering der Verenigde Na
ties misschien nog bezat, met de
dag af.
Ontstond na de eerste wereld
oorlog een Volkenbond, die totaal
ongeschikt bleek om in geval van
ernstige geschillen enige macht
te ontwikkelen, na de tweede
wereldbrand richtte men in goed
vertrouwen de U.N.O. op. Wel
iswaar trachtte men de fouten,
die aan de Volken,hond kleefden
te vermijden, doch men verzuim
de opnieuw het belangrijkste pro
bleem, dat zich hij een organisa
tie als de Verenigde Volkeren
voordoet, afdoende aan te snijden
en te regelen. En dit is het pro
bleem van de politiemacht. Zon
der een behoorlijke macht,' waar
mee men genomen besluiten kan
afdwingen, heeft feitelijk een
Volkenbond of een V. N O- wei
nig zin. Zolang er geen macht
ooven d,e staten en dan hoven
alle staten staat, behoeft niemand
der leden zich aan een beslissing
te storen, indien deze tegen eigen
belang indruist.
Be Kleine staten zullen zich
veelal aan besluiten van de
VJSTjO. houden, omdat hun gro
tere broeders hen anders op de
vingers tikken.
Maar reeds is overduidelijk, in
de enkele jaren van haar bestaan
gebleken, dat als het er op aan
komt, geen land, dat zich om
welke reden dan ook sterk genoeg
gevoelt, zich houdt aan een ge
nomen beslissing. Daar komt dan
nov dë steeds voortdurende twee-
spelt bij tussen Rusland en zijn
aanhang en Amerika met aan
hang.
De vijf grote landen hebben
bovendien nog het recht van veto,
waardoor zij zo ongeveer alles
kunnen torpederen, wat hen niet
aanstaat.
Wel heel duidelijk blijkt de on
macht van de V. N. O uit de
gang van zaken in de Palestijnse
kwestie. Hier spelen voor de in
direct betrokkenen zovele facto
ren een rol, dat het bijna ondoen
lijk is om wijs te worden uit dat
gene wat zich in en om bet Hei
lige land afspeelt.
Indien het namelijk in Palestina
slechts een strijd was tussen
Joden en Arabieren, dan was de
zaak vrij eenvoudig. Dan zou
misschien de een sympathiseren
met de ene partij en de ander met
de andere. En daar geen van
beide volkeren als natie een be
langrijke rol in de huidje wereld-
constellatie spelen, zouden de
grote mogendheden misschien ge
ïnteresseerd toekijken.
Maar er zitten in dit conflict
neer vele moeilijkheden, juist voor
de groten.
Bezien wij bijvoorbeeld eerig de
positie van Er.e-eland, dat als
mandataris nog steeds verant
woordelijk is voor orde en rust.
Terwijl Britse troepen de strate
gische punten van Palestina be
zet houden, zijn reeds de gevech
ten tussen Joden en Arabieren in
voile gang. Het kan als vast
staand worden aangenomen, dat
Engeland In het geheim de Ara
bieren steunt. Het heeft daar zijn
redenen voor. De Arabieren
nemen in de grote Mohamme
daanse wereld een belangrijke
positie in. Deze wereld die zich
over grote delen van, Azië en
Afrika uitstrekt, wil Engeland in
ieder geval te vriend houden,
daar de verbindingen tussen de
rsrschillende delen van het Brit
se wereldrijk van deze vriend
schap afhankelijk zijn.
De levensdraden van het impe
rium zouden veel te kwetsbaar
worden, Indien de vele volkeren,
die de Islam aanhangen een vijan
dige houding zouden aannemen.
Het bewijs van deze steun is
wel de bewapening van verschil
lende legers der Palestina om
ringende Arabische staten. Maar
aan de andere kant voelt Enge
land heel goed, dat het de Joden
niet openlijk in de steek kan la
ten. In de vorige oorlog heeft de
Engelse regering verklaard de
vestiging van een Joods tehuis in
Palestina gunstig gezind te zijn.
Enige rechten kan men de Joden
ook niet ontzeggen. Het gaat
echter niet alleen om recht, het
gaat voornamelijk om een ge
voelskwestie. De Joden immers,
gedurende de laatste twintig
eeuwen verspreid en vervolgd
over de gehele wereld, bleven
ondanks alles toch een apart vok
vormen. Een volk zonder land.
En, het enige land, dat in aan
merking komt om een tehuis voor
hen te vormen, is toch voor het
gevoel van vele mensen nog altijd
Palestina. Engeland kan terwille
van de pubieke wereldopinie de
Joden niet aan hun lot overlaten.
Een tweede grote mogendheid,
die met het Joods-Arabische con
flict in haar maag zit, is Ame
rika. In de Verenigde Staten
weren millioenen Joden. Dr.ze
oefenen een vrij belangrijke in
vloed uit op de binnenlandse po
litieke partijen.
En dit jaar staat de' presidents
verkiezing voor de deur. De partij
ran Truman zou zeker een neder-
laag leiden, indien Amerika de
Joden overliet aan de Arabieren.
Maar daar staat tegenover, dat
ook Amerika geen onenigheid
met de Arabieren begeert. Het
Midden-Oosten, zoals dit gebied
ten Oosten van de Middellandse
Zee wordt genoemd, neemt een
strategisch te belangrijke positie
in.
Deze positie dankt het aan de
rijke olievelden, die er gevonden
worden. In de zich steeds meer
motoriserende wereld van heden
neemt olie, het vloeibare goud,
een sleutelpositie in. De exploita
tie van de rijke olievelden in de
Arabische landen, die met pijp
lijnen door Palestina in de Mid
dellandse Zee uitmonden, gaat
nog steeds voort. Men verwacht
in 1951 een productie van meer
dan 1 milioen vaten per dag.
Eorme bedragen Brits en Ame
rikaans kapitaal zijn hiervoor ge
bruikt. Zou het tot een nieuwe
grote ocrlog in de wereld komen,
dan zou het bezit van deze olie
bronnen en de vriendschap van de
aanwezige volken wel eens een
beslissende factor kunnen vor
men. Vandaar dat Amerika de
Arabieren nici voor het hoofd wil
stolen. En de Joden evenmin
met het oog op komende presi
dentsverkiezingen en een sterk
verspreid Zionisme in de Verenig
de Staten.
De derde grote mogendheid,
Rusland, verkeert ook ten op
zichte van het Palestijnse vraag
stuk in een moeilijke positie.
Ook Rusland wil terwille van de
olie, die het nog wel niet in be
zit heeft maar zeker hoopt te
krijgen, zich geen vijandschap
van de Arabieren op de hals
halen. Maar ook in Rusland zijn
veel Joden die Moskou nog eens
eenmaal naar Palestina hoopt te
laten emigreren en die daar dan
communistische bolwerken kun»
nen gaan vormen, die hun vroe
gere vaderland gunstig gezind
blijven.
Zo is het vraagstuk een onop
losbare puzzle geworden, waar
aan geen der groten zich wenst
te branden. Van het oorspronke
lijke verdelingsplan is dan ook
niet veel meer over. De Verenig
de Naties onderhandelen ijverig
verder. De ene commissie van
onderzoek wordt uit de andere
bencemd, maar men komt geen
stap verder, omdat eenvoudig
geen'enkel krachtdadig plan ge
steund wordt door de drie hier
boven genoemden.
Begin Mei zal een Zweedse
expeditie naar een gedeelte van
Nederlands Nieuw Guinea ver
trekken om het leven van vogels
en zoogdieren in een van 's we
relds meest ontoegankelijke en
weinig bekende gebieden te bestu
deren. De expeditie staat onder
leiding van Dr. Ten Bergman, be
kend door zijn tochten naar Kamo
Hatka en Korea en het is de eer
ste expeditie sinds de oorlog, die
toestemming heeft gekregen om
dit gedeelte van Nederlands
Nieuw Guinea te onderzoeken.
Verder wil de expeditie het
binnenland in trekken om contact
te krijgen riet de koppensnellende
Papoea-stammen, die nog nooit 'n
Iblanke hebben gezien en nog in
een stenen tijdperk, leven. Zweedse
en Nederlandse muséums zullen
verrijkt wórden met de collecties,
welke de expeditie mee terug
brengt.
Als elke beweging hindert en pijn doet, als pijn
scheuten U kwellen, neem dan Uw toevlucht tot
„AKKERTJES". Zij verwijderende stollen, die de
pijn veroorzaken en werken zweet-bevorderend.
(Ingez. Med.
MAXIMUMPRIJZEN HORS-
MAKREEL, VERVALLEN.
Met ingang van 8 Mei (heden)
vervallen de tot nu toe geldende
maximumverkoopprijzen voor ver
se horsmakreel, zo deelt de afde
ling voorlichting van het ministe
rie van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening mede. De ma
ximumprijsregeling voor gerook
te of gestoomde horsmakreel
blijft evenwel gehandhaafd.
De Belgische bladen zijn vrij
karig met hun commentaar op
de regeringscrisis, doch alle wij
zen zij op de eigenaardige ma-
wier, waarop de latente crisis in
<fe vorige regering tot een ont
knoping is gekomen. In het alge
meen is men van oordeel, dat
Spaak de reglementaire stem
ming over de voorstellen betref
fende de onderwijskwestie opzet
telijk heeft doen mislukken, om
dat een meerderheid hem ver
plicht zou hebben de zware taak
van regeringshoofd te blijven ver
vullen.
De eerste Minister heeft bij
verscheidene gelegenheden doen
uitkomen, dat de gecombineerde
functie van premier en van Mi
nister van Buitenlandse Zaken
inspannend voor hem is en hij er
de voorkeur aan zou géven zich
geheel te wijden aan het werk op
diplomatiek gebied. Vooral de be
langrijke plaats, die België in
neemt in de West-Europese Unie
bjj de hulpverlening in het kader
van het plan-Marshall maakte
bet hem tot nu toe vrijwel onmo
gelijk zich met allerlei binnen
landse moeilijkheden bezig te hou
den.
De Prins-regent is intussen zijn
besprekingen begonnen en Don
derdag heeft hij de heren De
Schrijver en Max Buset, resp.
voorzitter van de Katholieke
Volkspartij en de Socialistische
partij ontvangen. Het aanvanke
lijke vermoeden, dat na de wei
gering van Spaak de Minister
van Financiën als kabinetsforma
teur zou optreden, is intussen nog
met bewaarheid.
Daar tot nu toe geen vertegen
woordiger van andere partijen
door de Prins-Regent ontvangen
zijn, schijnt wel vast te staan,
dat gestreefd wordt naar een
nieuwe regering uit Katholieken
en Socialisten.
Opmerkelijk is intussen, dat de
Katholieke kranten er op aan
dringen, dat de eerste Minister
thans iemand zal zijn uit de Ka
tholieke volkspartij. Het socialis
tische blad ,,Le Peuple" merkt in
dit verband op, dat een Katho
lieke eerste Minister in zijn eigen
party echter op grote moeilijk
heden zou stuiten wat de Ko
ningskwestie betreft.
Hoewel dit vraagstuk nu in de
schaduw wordt gesteld door de
schoolkwestie, zou het nog heel
wat verwikkelingen kunnen
geven.
Van Katholieke zijde is men
evenwel van mening, dat een Ka
tholiek staatshoofd de onderhan
delingen, die moeten leiden tot
een terugkeer van de Koning,
meer spoed zal kunnen bijzetten.
In Katholieke kringen is men
overigens van oordeel, dat de
koningskwestie een voorname rol
zal spelen in de besprekingen, die
tot de samenstelling van een
nieuwe regering moeten leiden en
men acht het niet uitgesloten,
dat deze aangelegenheid aan de
snelheid, waarmede het nieuwe
kabinet gevormd zal worden, af
breuk zal doen.
Men wijst er op, dat de krach
tige oppositie, die in de Socialis
tische partij tegen Spaak bestaat,
gedeeltelijk te wijten is aan diens
inschikkelijkheid met betrekking
tot de koningskwestie en de lin
kervleugel van deze partij zou
hem zijn geheim bezoek aan de
Koning te Pregny, aan de voor
avond van diens reis naar de An
tillen, nog niet hebben vergeven.
Even onbewogen als hij vijf
dagen lang, gedurende de behan
deling van zijn zaak de Advocaat-
Fiscaal, zijn rechters en de ge
tuigen A charge heeft aangehoord
en zijn eigen verklaringen aflegde,
even emotieloos heeft de 35-jarige
Anton van der Waals, voormalig
S.D.-spion en verrader van tien
tallen Illegalen, gisternamiddag,
terwijl hij schijnbaar volkomen op
zijn gemak voor het beklaagden-
hekje stond, zijn doodvonnis aan
gehoord. Na het uitspreken van
de doodstraf door het Hof maakte
hij een kleine "hoofdbeweging,
waarna hij tussen twee parket
wachters, tegen wie hg een op
merking maakte, de rechtszaal
verliet.
Naar wij vernemen bestaat het
plan de bekende A.N.W.B.-weg-
wijzers zodanig te verlichten dat
zij ook bij avond en nacht voor de
weggebruikers gemakkelijk te
raaaplegen zijn. De borden zul
len voorzien worden van een spe
ciale armatuur met een natrium-
lamp. Deze armatuur is zodanig
geconstrueerd, dat het gele licht
van de natriumlamp een ronde ke
gel over het gehele bord vormt en
een kleine licntkring rond de paal
veroorzaakt waardoor deze scherp
afsteekt tegen de omgeving. De
grote letters zullen op een aistand
van ruim 100 meter duidelijk
zichtbaar zijn en de kleine letters
'en cijfers op een afstand van 30
tot 50 meter.
De A.N.W.B. had reeds jaren
lang naar een goede oplosisinig
van dit probleem gezocht. De op
lossing, die Philips heeft gevon
den, is nu door de autoriteiten
en de A N.W.B. goedgekeurd. De
moeilijkheid zit alleen in de leve
ring en de bekostiging van de
armaturen. Er staan in Neder-
laad ongeveer 4500 A.N.W.B.-
wegwijzers, zodat met deze ver
lichting een aanzienlijk bedrag
is gemoeid.
De A.N.W.B kan dit niet zelf
bekostigen en daarom heeft deze
Bond samenwerking gezocht met
de verschillende gemeentelijke
electriciteitsbedrijven.
En intussen vliegen de kogels
en ontploffen de bommen in het
Heilige land. Arabische legers
uit de omringende landen staan
gereed voor een invasie. Engelse
troepen trekken zich langzaam
maar zeker uit Palestina terug.
Maar de hierdoor driester optre
dende Joodse strijdorganisaties,
die o.a. Haifa veroverden, behaal
den schijnbaar te grote successen
en sinds enkele dagen komen
weer Britse versterkingen aan
land.
De wereld heeft opnieuw ge
toond, dat een werkelijke vrede
nog versuf is. Of het mensdom
ooit Wijzer zal worden en bestaan
de geschillen In onderling overleg
zal gaan oplossen, staat te bezien.
Mgar de opbouw /an een wereld
organisatie met een machtsappa
raat moet wel tot de mogelijk
heden behoren. De V. N. O. heeft
echter in dit opzicht gefaald.
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN ÉÉN TABLET
TEGEN RUNEN ÉN GRIEP 20 TABLETTEN i t 0.75
(Ingez. Med.)
HET „ZWARTE" BOEKJE VAN
HOLLYWOOD.
Eten „zwart boekje" waarin de
namen zijn geschreven van de
persoonlijkheden van de film en
de radio en van industriëlen, zou
Hollywood op zyn grondvesten
doen schudden, zo het gepubli
ceerd werd.
Dit kleine zwarte boekje, dat
door de zedenpolitie is gevonden,
behoort aan de eigenares van een
luxe-villa, die in de omtrek van
de filmhoofdstad is gebouwd. De
ze „inrichting" ontving inderdaad
talrijke businessmen die „zaken
reizen" ondernamen. De politie
heeft er een huiszoeking gedaan
en is tot vier arrestaties overge
gaan. De eigenares van deze „vil
la", een vrouw van ongeveer 30
jaar was er trots op 18 maal te
zijn aangehouden, zonder ooit tot
een enkele dag gevangenisstraf
te zijn veroordeeld.
Klokke half drie begon gister
in de Ridderzaal te 's Graven-
hage het „Congres van Europa"
dat, naar woorden van deel
nemers, de grondslag moet zyn
voor federaal Europa, wellicht
eerst voor een West-Europese
federatie.
De 700 afgevEiardigden applau-
diseerden bij de binnenkomst van
Prinses Juliana en Prins Bern-
hard, die deze openingszitting
bijwoonden. Opk Winston Chur
chill en verschillende andere be
kende figuren als Paul van Zee
land en Ramadier werden harte
lijk begroet.
Om half drie precies klonk de
stem van de congresvoorzitter,
de heer P. Kerstens: Dames en
heren, het woord is aan de Haag
se Burgemeester. Deze, Mr. W.
A. J. Visser, begroette de gedele
geerden en sprak zijn vreugde
uit over het feit, dat dit congres,
waarvan hij de waarde zeer hoog
aan slaat, in zijn gemeente mag
plaats vinden.
Vervolgens sprak de congres
voorzitter de heer P. Kerstens.
Tot de genodigden voor deze
openingszitting behoorden Minis
terpresident Dr. L. J. M. Beel
en de Ministers Witteman, Lief-
tinck, Drees, Jonkman, Götzen en
Van Boetzelaer van Oosterhout.
Openingsrede van Mr. P. A.
Kerstens.
Mr. P. A. Kerstens, voorzitter
van het organiserend werk
comité van het Congres van
Europa opende het congres met
een rede. Hij zeide o.m. Wij kun
nen geloof ik gerust zeggen, dat
dit congres een unieke gebeurte
nis is in de geschiedenis van
Europa.
iDe belangrijke vraag is thans,
of de^ Europese landen bereid en
in staat zijn van de dwalingen
huns weegs terug te komen. Wij
hopen, dat dit congres er in mag
slagen het antwoord op deze
Uit de geschiedenislessen van
de Lagere School weten we allen
nog wel, dat in de Tachtigjarige
Oorlog (1568—1648), waarin ons
land zijn onafhankelijkheid van
Spanje heeft bevochten, Prins
Willem van Oranje en zijn zoons
Maurits en Frederik Hendrik de
drijvende krachten zijn geweest.
Zender overdrijving mogen we
zeggen., dat zonder deze drie man
nen de .strijd waarschijnlijk niet
zou zijn begonnen en zeker niet
met zoveel succes zou zijn be
kroond.
Ook Zeeuws-Vlaanderen heeft
zyn vryheid voor een groot deel
aan deze drie Oranjes te danken
en het bruggenhoofd Staats-
Vlaanderen, zoals het toen werd
genoemd, is hun werk!
Terneuzen heeft de eer de eerste
plaats te zijn geweest, die door de
Staatse troepen is ingenomen en
blijvend bij de Verenigde Provin
ciën is gevoegd. Dit gebeurde in
1583, toen de Graaf van Hohenlo,
een schoonzoon van Prins Willem
I, in diens opdracht hier landde
en dit plaatsje voor hen verover
de. Als biyven.de herinnering aan
die landing bestaat nog steedg de
naam „Moffenschans", een boer
derij, uie staat op de plaats, waar
in die tgd door in dienst van de
Prins zijnde Duitse troepen een
versterking, een schans, is aan
gelegd.
Vanuit deze sterkte werd het
Land van Axel afgestroopt om
de Spanjaarden zoveel mogelijk
afbreuk te doen. Zaamslag, Othe-
ne en Andyke moesten dit tot
hun schade ondervinden en wer
den de 3e Februari 1584 platge
brand. Eten oud gedichtje zegt
hierover het volgende:
„Anno vuuftien. b idert tachtig
[en vie re,
den derden van Ffcbruaridagh,
Saemslagh sagh sta en in
[gloyenden viere,
gedaen door 'tvolck 's-Graven
[van Hollagh,
dat op de schanse buyten'ter
[Neuse lagh."
Eten paar jaren later bewees
deze 3chans weer goede diensten,
want op 17 Juli 1586 namen van
daaruit afkomstige troepen onder
bevel van Prins Maurits Axel in.
Direct na deze inname zonden
de Spanjaarden een leger om dit
verlies ongedaan te maken, maar
hiertegen nam Maurits afdoende
maatregelen en liet de zeedijken
doorsteken^ zodat vrywel geheel
Axeler-ambacht blank kwam te
staan.
Ook uit deze rumoerige jaren
bestaat nog een blijvende herin
nering en .wel het Mauritsfort,
door Maurits in 1586 aangelegd
om het aan de andere zijde van
de Braakman gelegen Philippine,
dat nog in Spaanse handen was,
te kunnen bedwingen.
Dit punt was "heel belangrijk,
omdat de Braakman de uitweg
van Axel naar de Schelde, en dus
naar Zeeland en Holland, vorm
de.
Ook in het Noordwesten van
Vlaanderen waren intussen onze
troepen actief geworden. Na har
de strijd veroverden z" in 1584
het belangrijke Sluis, dat echter
in 1587 weer door Parma werd
heroverd. Het jaar 1604 bracht
echter hier de definitieve bevrij
ding. Na een belegering van en
kele maandèn moest deze onneem
baar geachte stad zich op 19
Augustus van dat jaar aan Mau
rits overgeven. Tegelijk met de
stad Sluis, gingen ook IJzendijke,
Aardenburg, Oostburg en Caü-
zand voorgoed voor Spanje ver
loren en werd dus zowat geheel
West Staats-Vlaanderen in één
slag bevrijd.
Vele jaren bleef het hier nu
rustig en behielden beide partij
en hun stelling-en. Van 1609 tot
1621 was het Twaalfjarig Bestand
van kracht en werd er totaal niet
gevochten. Ook was in 1625 Mau
rits overleden en opgevolgd door
zijn jongere broer Frederik Hen
drik.
In 1635 werd de reeks overwin
ningen voortgezet en werd Phi
lippine ingenomen door Willem
Frederik van NassauDietz.
Tegen het einde van de oorlog
laaide de strijd hier plotseling
weer hevig op. Frederik Hendrik,
dit intussen zijn naam als krijgs
man had gevestigd, kwam met
een sterk leger in Vlaanderen en
sloeg op 28 Juli 1644 het beleg
voor Sas van Gent. Reeds de 5de
September was de toestand Var
de belegerde Spanjaarden zó ho
peloos, dat ze verplicht wanen
deze zeer sterke vesting over te
geven. Overal in den lande was
er vreugde over deze overwinning,
want vanuit dit punt kon men nog
beter de Schelde beheersen en«do
Spanjaarden in Gent en Antwer
pen opsluiten.
Alom in Vlaanderen was men
nu beducht voor de verdere on-
r"!ar® ^an dit Staatse leger. Velen
vluchtten binnen 'Gent, Antwer
pen of Hulst, ofschoon ze ervan
overtuigd waren, dat ook deze
steden zouden vallen.
Jammer genoeg is het niet zo-
ter gc omen, hoewel Gent, naar
welks omgeving het leger was
ge.rokKen, bijna gewonnen was
Het liep daar echter niet zoals
net had moeten lopen, want van-
uit Frankrijk beloofde hulptroe
pen kwamen ons leger niet ver
sterker, maar bleven in het Zui
den van Vlaanderen hangen. Op
de duur was langer wachten doel
loos en trok Frederik Hendrik in
geforceerde dagmarsen naar het
Land van Waes.
Uitgeput van het vechten en
marcheren begon deze legermacht
de 5de October 1645 onverwachts
Hulst te belegeren Bijgestaan
door zyn zwager, de Heer van
Brederode, en zijn schoonzoon
Graaf Willem Frederik, stadhou
der van Friesland dwong Frede
rik Hendrik deze stad de 3de
November tot overgave. Na een
maand van harde strijd was ook
de laatste vesting in het Noor
den van Vlaanderen bij de Ver
enigde Provinciën gevoegd en
hoefde men dus van hieruit geen
aanvallen op Zeeland of Holland
meer te vrezen.
Eten paar jaar later, in 1648,
werd in Munster de vrede met
Spanje gesloten. Volgens de be
palingen van. dit vredesverdrag
mochten onze Provinciën alles
behouden, dat ze op dat ogenblik
bezet hielden en zodoende is dus
Noord-Vlaanderen, Staats-Vlaan
deren en later weer Zeeuwsch-
Vlaanderen geworden.
vraag- in hoge mate te beïnvloe
den.
De heer Kerstens verweLkom.de
voorts in het bijzonder de offi
ciële afgevaardigde van de Hei
lige Stoel, Mgr. Paola Giobbe, de
vertegenwoordigers van de Ne
derlandse regering en Winston
Churchill.
Bede van Churchill
Hierna sprak Winston Churi-
ehill, ere-voorzltter van het Con
gres van Europa, een rede uit,
waarin hg o.m. het volgende ver
klaarde:
„Sedert mijn rede te Ztirich in
1946 over dit onderwerp en sedert
de oprichting van de Britse be
weging voor een Verenigd Europa
in 1947, hebben de gebeurtenis
sen onze onderneming boven onze
verwachting uit bevorderd Re
geringen van grote mogendheden
hebben zich met* alle macht te
zamen gebonden.
Dit congres mag er zich te
recht op beroepen de stem van
Europa te vertegenwoordigen.
Met betrekking tot Duitsland
zeide Churchill: „Het is de groot
ste taak der overwinnende landen
de Duitsers bij de hand te nemer
en hen terug te voeren in de
Eïuropese familie. Om Europa te
herbouwen en haar licht wederom
over de wereld te doen schgnen
moeten wij in de eerste plaats
onszelf overwinnen.
Ik verwelkom daarom de Duit
se delegatie, die wg hier in ons,
midden hebben uitgenodigd.
Voorts betoogt Churchill, dat hij
niets minder wenst dan de ver
eniging van geheel Europa.
Verre van de vorming van een
Verenigd Europa te betreuren
heeft het Amerikaanse volle de
herrgzing van wat genoemd wordt
de oude wereld verwelkomd en
vurig ondersteund.
Niets van hetgeen wij hier on
dernemen is strijdig met het zeer
hoge gezag van de wereldorgani
satie der Veremgde Volken.
Tijdens de oorlog was. ik van
mening, dat er verschillende re
gionale raden zouden moeten
zijn, die de zuilen zouden moeten
vormen, waarop de wereldorga
nisatie zou moeten rusten
Zo zag ik in de uitgestrekte
Sowjet-Unie een v*n deze groe
peringen.
Tot op zekere hoogte hebben
de gebeurtenissen tot een ontwik
keling in deze richting geleid,
maar dat geschiedde niet in Je
geest, die daartoe nodig was. Wij
zijn hier in Den Haag bgeengeko-
men, om onze regeringen bij de
schepping yan eer. nieuw Europa
te helpen wij moeten trachten
door het leggen van banden ae
regionale eenheden tot stand" te
brengen en wg' moeten met ge
duld en vertrouwen voorbereidin
gen trachten te treffen voor de
dag, waarop er een effectieve
wereldregering zal zijn, welke
steunt op de belangrijkste groe
peringen der mensheid
Ik ben van mening, dat na
de tweede wereldoorlog, die wij
zojuist achter ons hebben, del
mensheid een periode van rust be
hoeft en zoekt.
Ik heb een hoge dunk van dit]
congres.
Maar wij moeten niet volstaan
met welwillende algemeenheden
en gemeenplaatsen. Wij zijn hier
bgeen, om de grondslagen te leg
gen waarop de staatslieden der
Westerse democratieën wellicht
kunnen steunen en wij zgn hier
bijeen, om een atmosfeer te scheo-
pen, welke gunstig zal zijn voor
de beslissingen, waartoe de
staatslieden zullen worden ge
bracht.
De taak, die op dit congre-
vóór ons ligt, is niet slechts de
stem van Eluropa te verheffen,
van een. Eluropa. verenigd gedu
rende deze enkele dagen. Wij
moeten hier en thans komen tot
een besluit volgens hetwelk in de
een of andere vorm een Eïuropese
assemblee 2al worden ingesteld
waardoor het die stem mogelijk
zal zijn zich voortdurend te doen
horen.
Indien we tekort schieten in
helderheid var. Mik, of in moed
tot (jaden, dan zal een onschat
bare gelegenheid voor altijd voor
bij gaan. Maar als wij onze
krachten verenigen en verenigd
geluk en vriendschap nastreven
en krachtig nastreven de grote
De kleine radiogolven, „de ogen
van de radar" helpen de geleerden
nu de werelden van atomen en
moleculen te onderzoeken.
Dr. E. Bright Wilson van de
Harvard University heeft de Ame
rikaanse natuurkundige vereni
ging thans meegedeeld, dat labo-
ratoriumgeleerden met deze mi
crogolven aan het werk zijn.
Daarbij brengen de geleerden de
te onderzoeken chemische stoffèn
in gasvormige toestanden zenden
microgolven door het gas heen.
Molecülen van bepaalde grote
en vorm nemen bij dit procédé hun
e:gen radiogolven op. Door de
verschillende golflengten te meten
die door het gas worden geabsor
beerd, krijgen de geleerden een
nauwkeuriger beeld van de struc
tuur der moleculen.
verwachtingen der Mensheid, da»
zal het wellicht mogelgk zijn, dat
wg getzamenlgk een gelukkiger,
zonniger tgdperk hereiken, waar
in al de kleine kinderen, die thans
opgroeien in deze getourmenteer
de wereld, zichzelf niet zullen be
vinden als de overwinnaars, of de
overwonnenen in de wisselende
triomphen van liet eene land over
het andere, maar als de erfgena
men van al de schatten van het
verleden en als de beheerders van
alle wetenschap, alle overvloed en
alle glorie van de toekomst.
Na de rede van Churchill, die
herhaaldelijk door applaus werd
onderbroken werd gepauzeerd.
De eerste spreker,-na de her
vatting was de Franse oud-Min.-
President Paid Ramadier, waar
op de Tsjechische vertegenwoor
diger Graaf Jan Coudenhove Ca-
lergi, die in een kernachtige rede
een dringend beroep op alien
deed de uiterste krachten in te
spannen de eenheid van Europa
te bevorderen.
Hierna verkreeg het woord de
vroegere Italiaanse Ambassadeur
te Londen Graaf Caradini, waar
na Dr. H. Brugmans een uityoe-
rige rede hield, waarin hg o.m.
het volgende zeide:
Wij geloven, dat in dit Europa
van 1948 de Europese eenheid
het vitale vraagstuk ts. In de
eerste plaats, omdat do economi
sche problemen, die op zichzelf
al vitaal zgn, niet langer kunnen
worden opgelost in nationaal
kader.
In de tweede plaats lopen de
Europese volken gevaar, in een
wereld, die naar een conflict
schgnt te koersen, de eerste
slachtoffers te zgn.
In de derde plaats weten zg
zeer wel, dat de landen van het
Oostelgk blok zich verraden ge
voelen door ona gebrek aan een
heid.
En tenslotte weten zy, dat de
problemen van deze eeuw wereld
oplossingen eisen, die niet op een
verdeeld Eluropa kunnen steunen.
In de gehele wereld'ia de vlag
van Europa de vlag <jer vrijheid.
Deze gedachte is thans in gevaar.
Niet alleen doordat zg van buiten
af bedreigd wordt, maar vooral
doordat zij wordt ondermgnd door
het gebrek aan vertrouwen bg de
Europeanen zelf. Zg zullen geen
uitweg zien tenzij de grenzen
worden verwijderd, tenzij ant
woord wordt gegeven op de vitale
vraag: de federatie van Eluropa
Wij zullen niet geloven in de
realiteit van een Europese fede
ratie, tot zij vorm heeft gekregen
in een reeks van instellingen, zo-
als een Europese generale staf,
I 'h Eïuropese spoorweginaatschap-
j pij, een autonome Europese steen-
j kolencommissie, emt.
Wij zgn het er hier overeeos
dat wij een Eïuropees politiek be
sef moeten organiseren, omdat
alleen daarin een federale demo
cratie kan werken.
Dit congre3 zal door andere ge
volgd worden, waarop wy de
werkwijze en de inhoud van ver
enigd Eluropa meer in bgzonder-
heden zullen kunnen bespreken.
Laat ons beseffen, daj wg spre
ken over de vervulling van een
missie, niet over de verdediging
van voorrechten. Het Europese
probleem is niet eenvoudig dat
van een buitenlands imperialisme,
of van een versleten inwendig ra
derwerk. Het wortelt vooral in de
armelijkheid van ona leven.
In de verzetsbeweging hebben
wij gezien, hoe sluimerende zielen
ware helden werden. Moge liet
thans ook zo zijn, want wij heb-
Den opnieuw weerstand te bieden.
Geve God, dat dit congres een
alarmsignaal moge zijn. dat de
levenden en de half doden in Eluro
pa doet ontwaken."
De Belgische oud-premier en
voorzitter van d/e Economise lie
sectie van het congres, de heer
Paul van Zeeland heeft o.m ge
zegd; ,,Er zijn in het leven van
ieder mens ernstige ogenblikken,
Qi?..Yoor ianSe Uj<i en soms voor
altijd over zijn toekomst kunnen
beslissen. Zo ig het ook voor de
volkeren. Men zou de ogen stevig
voor de werkelijkheid moeten
sluiten om niet te zien, dat dit
ogenblik voor Europa gekomen
Wij moeten, gebruikmakend van
de gunstige stroming, met alle
kracht roeien om onze beste be
stemming te bereiken.
Wij staan thar.a ycor het alter
natief: het slechtere of het bete
re. Diep in het hart van millioe
nen Europeanen is de keuze reeds
gemaakt. Door een Eïuropese unie
kunnen zij hun huiselijke haard,
nun levensbeschouwing en geluk
beschermen en tevens meebouwen
agn deze „betere wereld", waar
voor zoveel Ekiropeanen, bewust
en onbewust, reeds het offer van
hun leven hebben gebracht."
Aan het einde van deze zitting
las voorzitter Paul Ramadier een
resolutie voor, die eenstemmig
werd aanvaard. De tekst dezer
resolutie luidt:
„Aan het begin van zijn werk-
zaamheden wenst het congres van
Europa te verklaren, dat de door
hem nagestreefde doeleinden eerst
volledig bereikt zullen zijn op de
dag, dat geheel Europa verenigd
en georganiseerd zal'zijn.
Overwegende, dat zestien lan
den van dit ogenblik af van hun
besluit tot samenwerking hebben
aoen blijken, legt het congres er
de nadruk op, dat deze groepering
geen gesloten geheel vormt. Het
congres zendt alle volkeren een
broederlijke groet.
Met deze resolutie was deze
eerste algemene vergadering van
het congres van EMropa ten ein
de.