Een keerpunt
in de Engelse geschiedenis
De toestand in Palestina
PATROUILLE
Herdenking gevallene)
Protesten
Republikeinse afgevaardigden
Contröle Prijsbeheersing
VLIEGTUIG-ONGELUKKEN
ZATERDAG 1 MEI 1948.
Nederl. krijgsgevangenen
in Republikeins gebied
volgende week vrijgelaten
Aanklacht van
Oud-Minister Gerbrandy c.s.
Brabant^Zeeland en Umbur
0e conferentie te Bogota
Het overtollige
oorlogsmateriaal in csV.f
Incident opfde Donau
De Amerikaanse militaire
hulp
te Lake Success
S? pW^iti°mwtreS
Sm6 J°Egena gin-?Pn er
"Af Mnr:
lr H7e j°Egens
Maalreeelen te Triest
Frankering bij Abonnement: Temeuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door bet K.N.
MX te De Bilt, geldig tot
S« terdagavond.
Koude ochtend.
Wisselend bewolkt met voor-
U aan de kust nog enkele
>uien. Zwakke tot matige
.vind overwegend uit Noor-
ieliike richtingen. Koude och
tend; overigens zelfde tem
peratuur als gisteren.
Onder Redactionele leiding
van P. L. D. J. van Oeveren
Redactie-adres
Noordstr. 55-57, Temeuzen
Tel. 2510 - Na 6 uur 2073.
Hoofdagentschap voor
5Vest Zeeuws ch-Vlaanderen
Willemsweg 83, Schoondijke
Telefoon 49.
DE VRIJE ZEEUW
4de Jaargang No- 796.
Advertentieprijs
Per mm 10 ct.; minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 ct.iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
ZON EN MAAN
Uitgave Stichting „De Vrye Zeeuw" Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P- J- van de Sande Temeuzen Abonnementsprijs ƒ3,25 per kwartaal.
1948
Mei.
Opk.
X
6.11
2
5.09
3
6,07
4
5.05
5
5.04
6
5.02
7
5.
8
4.58
9
4 56
10
4.55
Zon
20.04
20.06
20.07
20.09
20.11
20.12
20.14
20.16
20.17
20.19
Maan
Opk 0»q.
8.10
3.30
3.46
6.59
4.10
4.21
4.32
4.46
5.02
5.24
11.09
12.22
13.34
14.45
1558
17.12
18.27
19.47
21.11
32 34
Het trotse en sterke Brittannia
is gedurende lange tijd een der
machtigste wereldrlkeii en zeker
de machtigste staat in Europa
geweest.
Vooral in cie vorige eeuw, na dé
val van Napoleon, bereikte het
land onder Koningin Victoria het
hoogtepunt. De bekende uitdruk
king „England rules the waves"
bevatte toen de waarheid. En<*e-
lands vloot was heer en meester
op alle wereldzeeën. De politiek
va* zijn regeerders was er steeds
op uit een evenwicht tussen de
verschillende andere staten te
laten ontstaan, zodat hun partij
kiezen de doorslag gaf hij een
eventueel conflict.
Onze huidige twintigste eeuw
heeft in de nog geen vijftig jaar
van haar bestaan een geduchte
knauw aan deze machtspositie
gegeven. De twee geweldigste
aller oorlogen, hoewel heiden door
Gr.-Brittannië en zijn hondgeno
ten gewonnen zijn, zijn de oorzaak
van het langzame maar zekere
verval. De krachtsinspanning,
die land en volk zich nu tweemaal
hebben moeten getroosten, heeft
haar sporen achtergelaten. Niet
laager is Engeland de machtigste
mogendheid ter wereld. Zij heeft
die nositie moeten afstaan aan de
Verenigde Staten van Amerika en
aan Rusland. Evenals Frankrijk
vertegenwoordigt het land met
zijn dominions en koloniën een
zekere kracht, maar men zou deze j
van de tweede rang kunnen noe
men Het is niet gemakkelijk
voor een volk zich deze achteruit
gang te realiseren, maar juist hec
Engelse volk is nuchter genoeg
om de gevolgen van de verande
ringen, die hieruit voortvloeien,
onder ogen te zien en het weet
van aanpakken als het moet.
Zelfs de oppervlakkige toeschou
wer heeft de grote veranderingen
in de Engelse buitenlandse poli
tiek waargenomen, die zich de
laatste jaren hebben voltrokken.
Zo heeft bijvoorbeeld sterk de
aandacht getrokken, dat de Brit-
te» zich practisch uit Azië hebben
verwijderd. Birma en Brits-Indië
werden vrijgelaten en de oorzaak
hiervan moet niet te veel gezocht
worden in edelmoedigheid tegen
over de volkeren van deze uiterst
belangrijke gebieden, maar eerder
in een gevoel van onmacht aan de
ene zijde en tevens in het feit,
dat Engeland zich met alle kracht
gaat concentreren op Afrika.
Dit enorme werelddeel, dat nog
bijna ongeëxploiteerd als in een
eeuwenlange slaap ligt te wachten
op ontsluiting, biedt nieuwe onge
kende mogelijkheden. En de reeds
eerder genoemde nuchterheid van
de Brit heeft begrepen, dat het
veel voordeliger is aan deze
exploitatie te beginnen, dan vast.
te blijven zitten in het grote wes
pennest van Brits-Indië en Oost-
Azië.
Dezelfde nuchtere kijk heeft
reeds eerder de dominions Cana
da, Zuid-Afrika, Australië en
Nieuw-Zeela.nd practisch de vrij
heid geschonken en alleen een
band met het moederland laten
bestaan in de vorm van het Britse
gemenebest. Een hand, die het
land toch nog belangrijke voor
delen oplevert.
Een zeer treffend keerpunt in
de Engelse geschiedenis was te
vens het voorstel van Minister
Bevin in zijn op 22 Januari j.l. in
het Lagerhuis uitgesproken rede,
waarin hij een voorstel deed om
te komen tot een Westelnke Unie.
Want dit voorstel, dat inmiddels
heeft geleid tot het bekende ver-
drag van Brussel tussen Enge
land, Frankrijk en de Benelux,
betekende in ieder geval, dat het
land zijn lot voor een aanzienlijk
tüdDerk verbindt met dat van ziin
buren op het vasteland. Met hen
zal het moeten trachten een poli
tiek, economisch en militair bol
werk te vormen tegen de aan
stormende machten uit het Oos
ten. Een en ander luidt dus een
geheel nieuwe phase in de ge
schiedenis van Groot-Brittannië
in en het is begrijpelijk, dat er
stromingen in het land zijn, die
niet voetstoots meegaan met de
nieuwe politiek en die menen, dat
deze sléchts een tijdelijke uiting
is, veroorzaakt door de ontwrich
tingen van de oorlog. Deze laat-
zullen echter door de duur
meew^fgesioten. pact van 50
diger gelijk hebben,
hun i^^jerde politiek ig na-
aaam M|ir|r(iTevolg van de slagen,
stiJll laatste oorlog heeft
- Zoals bekend mag
2dcrsteld ig Enge-
ische positie uiterst
De krachtsinspan-
fter Duitsland te weer
een jaar lang alleen
schouders. De hevige
Inenten lieten hun spo-
duceren aanlokkelijk gemaakt.
Maar ook werd ce maatregel in
gevoerd, dat een sieehte boer van
z"n bedrijf verwilderd kan wor
den.
Het Marshall-plan zal ook En-
gclaua de zo hoogst noodzakelijke
hulp brengen, die het evenals de
ntiere West-Europese landen zal
moeten gebruiken om economisch
weer op de been te komen. Hs: is
duidelijk, dat Engeland door al
deze oorzaken een keerpunt in zijn
geschiedenis is gepasseerd, waar
van de gevolgen zich pas in de
toekomst zullen openharen.
Door verschillende oorzaken wa
ren dt dollars veel eerder op, dan
was geraamd. De Britse bezet
tingszone in Duitsland is finan
cieel gezien een blok aan. het heen
daar de noodzakelijke invoer van
levensmiddelen in dollars betaald
moet worden.
Ongetwijfeld heeft het land in
de onlangs benoemde Sir Staf
ford Cripps een uiterst kundige
en sobere Minister van Economi
sche Zaken, die het volk reeds
enige malen gewezen heeft op de
hachelijke situatie, waarinhet
zich bevindt. Er zal dan ook meer
geproduceerd en minder geconsu
meerd moeten worden. Een wei
nig aanlokkelijk plan, dat zeker
ook voor ons land geldt, maar
liet laatste redmiddel is
Op enkele punten is al vooruit
gang te bespeuren. Zo is de
export van Britse kolen weer ter
hand genomen kunnen worden
door een grotere productie. Ook ügheidscommissie melding maak-
Zes Nederlandse krijgsgevan
genen in Republikeins gebied zul
len uiterlijk "begin volgende week
worden vrijgelaten, aldus seint
Aneta's speciale correspondent te
Kalioerang. Dit zijn de krijgs
gevangenen, van wie het laatste
communiqué van de commissie
voor Goede Diensten ten aanzien
van de bijeenkomst van de vei-
heeft Engeland de landbouwpro
ductie krachtig aangepakt met
het gevolg, dat vele hectaren in
exploitatie zijn gebracht en op
brengsten aanzienlijk zijn gaste-
ge.i.. Dank zij een goede prijs
politiek wordt de boeren het pro-
te. Hieronder volgen de namen
van enige krijgsgevangenen. G.
A. Steenvoorden, sergeant L. C.
Don, soldaat J. H. Hicks en sol
daat Dierendonck (de overige na
men zijn verminkt overgekomen
Red. ANP).
De Veilgheidsraad heeft een
ztti'ng met gesloten deuren ge
houden, waarin een bericht van
zijn uit drie leden bestaande com
missie in Palestina werd behan
deld, meldende dat de commissie
er niet in geslaagd was een ont
moeting tussen Arabieren en
Joden tot stand te brengen ten
einde over een wapenstilstand te
spreken. Volgens hardnekkige
geruchten, aldus de commissie,
staat een invasie van Arabische
legerg in Palestina voor de deur.
De leider van de vooruitge
zonden groep der V. N. in Pa
lestina, Azcarate, heefc voor de
commissie voor Palestina te Lake
Success verklaard, dat de ver
deling in Palestina thans „een
feit" was, dat niet meer nagegaan
was te maken en dat de practijk
zelfs verder was gegaan dan het
besluit van de algemene verga-
tiering der V. N., aangezien ook
Jeruzalem verdeeld was.
Volgens Azcarate za] oorlog op
grote schaal uitbreken, wanneer
het Brits mandaat geëindigd zal
zijn.
De betrekkingen van de voor
uitgezonden groep tot de Joden
zijn goed. Met de Arabieren be
stonden er geen.
De drie-consulscommissie dei
V. N heeft een beroep op Koning
Abdoellah van Trknsjordanië ge
daan om zich van militaire be
slissing of acties te onthouden.
Bestanti tussen Arabieren
en Joden te Jeruzalem.
Hier volgt de tekst van het
bestand, dat ondertekend is door
de vertegenwoordigers van het
Hoge Arabische comité, en van
het Jood|e Bureau met betrek
king tot de stad Jeruzalem. Deze
tekst is door de zender der Ver
enigde Volken bekendgemaakt.
„De vertegenwoordiger van
het Hoge Arabische Comité en
van het Joodse Bureau hebben in
overleg met de Trustschapsraad
van de V. N., besloten hun volge
lingen aan te zetten, de volgende
beslissingen na te leven:
1. Alle militaire acties en ge
welddaden te Jeruzalem, moeten
dadelijk ophouden.
2. Het bevel het vuren te sta
ken in dé oude stadsgedeelten
van Jeruzalem zal zo spoedig
mogelijk worden gegeven.
3. Eten onpartijdige commissie
zal toezicht houden op de na
leving van het bestand en zal
hier over verslag uitbrengen brj
de Trustschapsraad van de V. N.
4. De bepalingen van het be
stand zullen verder worden uit
gewerkt in overleg met de heide
betrokken partijen.
Strijdkrachten van de Haganah
hebben de Arabieren in de voor
stad van Jeruzalem, Katamon, te
middernacht aangevallen. Bij
het aanbreken van de dag werd
er nog steeds hier en daar ge
vochten. Britse kanonniers scho
ten rookgranaten af boven de
Joodse wijk Yemen Mosje, nadat
Britse soldaten hadden gemeld,
dat er door sluipschutters in deze
wijk op hen was geschoten. Van
de muren van de oude stad Jeru
zalem schoten Arabieren mortier
granaten af op de wijk.
Nader wordt gemeld, dat strijd
krachten van de Haganah diep
zouden zijn doorgedrongen in de
Arabische Katamon-wijk, waarhij
zij volgens Joodse bronnen vele
versterkte punten veroverden en
gevangenen en wapens in handen
kregen.
De Britse autoriteiten te Jeru
zalem hebben het Joodse Bureau
officieel doen weten, dat, tenzij
de Joodse aanvallen op de Ara
bische voorstad Katamon. beëin
digd worden, de Britse autoritei
ten alle militaire middelen zullen
gebruiken met inbegrip van de
koninklijke luchtmacht om Joods
Jeruzalem aan te vallen, aldus
een' woordvoerder van het Joods
Bureau volgens een correspon
dent van Reuter.
^Kt°<mndsleffen bennen
Nu de distributiediensten de uit
reiking van de nieuwe brandstof -
fenkaarten TA 806 nagenoeg
hebben beëindigd, is besloten met
ingang van 3 Mei a.s. de bonnen
01 en 02 van deze kaart geldig te
verklaren. Elk dezer bonnen
geeft recht op het kopen van 3
eenheden vaste brandstoffen. Om
de handel tijdig te kunnen bevoor
raden is het noodzakelijk, dat de
aanwezige bonnen zo vlug moge
lijk, in ieder geval vóór 15 Mei a.s.
bij een leveranoier worden inge
leverd.
Met nadruk wordt er nogmaals
op gewezen, dat van enige ver
ruiming in de voorziening met
anthraciet geen sprake is. De han
del moet dus wederom mede wor
den bevoorraad met belangrijke
hoeveelheden andere soorten,
waarvan de verbruikers hun even
redig deel zullen moeten afnemen.
Men makë het tie handel dus niet
nodeloos lastig, wanneer aan wen
sen tot levering van uitsluitend
anthraciet niet kan worden vol
daan.
Teneinde de moeilijkheden, wel
ke het soortenprobleem opwerpt,
enigszins te verminderen, zullen
van 3 Mei a.s. af bruinkoolbriket
ten en koolslik rob der afgifte van
de distributiebonnen kunnen wor_
den verkocht. Het ligt in het
voornemen bij de verdeling van de
bonvrije bruinkoolbriketten zoveel
mogelijk rekening te houden met
de normale afzetgebieden van bon
vrije turf en koolslók.
Bij de aanvang der vergadering
van de Tweede Kamer van Don
derdagmiddag deelde de voorzit
ter roede, dat een adres is binnen
gekomen van Mr. P. S. Gerbran
dy, te 's Gravenhage, en acht an
deren, houdende verzoek, de pro
cureur-generaal bij de Hoge Raad
der Nederlanden opdracht te
geven, een vervolging in te stel
len tegen, die leden van het hui
dige kabinet, zomede tegen som
migen hunner ambtsvoorgangers,
die zich huns (d.i. Gerbrandy c s. i
inziens hebben schuldig gemaakt
aan overtreding van artikel 79,
lid 3 der Grondwet en van artikel
355 sub 3 van het wetboek van
strafrecht.
Dit adres zal worden gesteld in
handen van de commissie voor de
verzoekschriften.
(Hierbij zij aangetekend, dat
het derde lid van art. 79 der
Grondwet luidt: „De Ministers
zorgen voor de uitvoering der
Grondwet en der andere wetten,
voor zover die van de Kroon af
hangt".
Art, 355 guib 3 van het Wetboek
van Strafrecht bedreigt met ge
vangenisstraf van ten hoogste 3
jaren de hoofden van ministeriële
departementen, die beschikkin
gen nemen of bevelen geven of
bestaande beschikkingen of be
velen handhaven, wetende dat
daardoor de Grondwet of andere
wetten of algemene maatregelen
vaji inwendig bestuur van de
staat of van zijn koloniën of be
zittingen in andere werelddelen
worden geschonden,
De Procureur-Generaal hij de
Hoge Raad is aljeen gebonden be
paalde personen te vervolgen in
dien dit hem wordt opgedragen
door de wet of een Kon. Besluit.
Red. A.N.P.)
De herdenking van de gesneu
velde Nederlandse militairen in de
oorlogsdagen van Mei 1940 zal in
het 3e militaire gewest (de pro
vincies Noord-Brabant, Zeeland en
Limburg) dit jaar gehouden wor
den in het dorp Moerdijk, waar
zeer vele militairen begraven lig
gen, die sneuvelden bij de verde
diging van de Moerdijkbruggen.
De plechtigheid vangt aan des
morgens om 10.55 en staat onder
leiding van de bevelhebber van
het 3e militaire gewest, Generaal-
Majoor J. A. A. Sitsen.
Kinderen van Moerdijk zullen
een bloemenhulde brengen. Toe-
soraken worden gehouden door
Generaal-Majoor Sitsen en de bur
gemeester van Hoge en Lage
Zwaluwe, de heer J. P. Godwaldt,
tot wiens gemeente Moerdijk be
hoort. De Commissarissen van de
provincies Noord-IBrabant, Zee
land en Limiburg alsmede een
groot aantal kerkelijke en burger
lijke autoriteiten zijn voor deze
plechtigheid uitgenodigd.
In het ..Interamerikaanse plan
voor vredelievende opolossingen" of
„Het pact van Bogota", dat door
de coördinatiecommissie van de
conferentie is goedgekeurd, wordt
onder meer bepaald, dat gesdhil-
len- door vredelievende middelen
moeten worden opgelost en de
procedure der goede diensten en
die der bemiddeling dient te wor
den aangewend alvorens defini
tieve beslissingen worden ge
nomen.
De contracterende partijen ver
binden zich geen toevlucht te
nemen tot bedreiging of geweld.
Men zal moeten gebruik makeil
van vredelievende methoden op
regionaal plan alvorens een geval
voor de Veiligheidsraad van de
V. N. te brengen.
De economische commissie van
de conferentie van Bogota zal
aan de economische sociale raad
adviseren over te gaan tot stich
ting van een „inter-Amerikaanse
Bank en van een „inter-Ameri-
kaang bureau voor de economi
sche ontwikkeling" of van een
dezer beide lichamen.
Minister Marshall heeft giste
ren het congres een rapport over
de liquidatie van het overtollige
oorlogsmateriaal ingediend. Hier
in wordt verklaard, dat op 1 Jan.
1948 ter waarde van 10.803.000
dollar aan overtollig oorlogsmate
riaal in de V. S. aanwezig was.
In het eerste kwartaal van 1948
is hiervan ter waarde van
9.500.000.000 dollar verkocht
voor een bedrag van 1.861.000.000
dollar De verkopen geschieden
voor twee derden aan buitenland
se regeringen. De rest is aan
particulieren verkocht. Aan de
bizonale economische raad in
Duitsland is materiaal, waarvan
de kostprijs op 875 millioen dol
lar wordt geschat, voor 183 mil-
lien dollar verkocht.
Amerikaanse autoriteiten te
Wenen hebben medegedeeld, dat
een groep van de Sowjet-matine
aan boord is gegaan van een door
Amerikanen gebruikt schip, dat
tengevolge van motorpech bij Linz
naar de Sowjet-zrjde van de Do
nau was afgedreven en van de
dienstdoende sergeant geëist heefc
de Amerikaanse vlag te strijken.
Toen hij zulks weigerde, dreigden
de Sowjet-Russen de vlag naar
beneden te zullen schieten. Zij
verlieten echter het schip zonder
schieten. Het schip, waar op zich
dertig passagiers, onder wie
vrouwen en kinderen, bevonden,
was naar een zandbank gedreven.
'de oorlog was het land
Zo rijk, dat het bijvoor-
tijn eigen landbouw schro-
kon verwaarlozen en over
ig buitenlandse betaalmidde-
peschikte om een groot deel
zijn levensmiddelen in te
en. Evenals in Nederland
rrtrof het bedrag van de im-
t dat van de export aanzien-
Het yérschil hiertussen werd
'uimschoots gedekt door de cen-
tau van in het buitenland belegd
küpitaal en door opbrengsten uit
handelsdiensten. De oorlog ver
slond echter veel van de beleg
gingen en de handelsvloot werd
gedecimeerd.
Wel steunde Amerika met wa
penen en na de oorlog met een
grote dollarlening, maar deze was
te spoedig opgebruikt Een
ollarcrisis was hiervan 't gevolg.
De Washingtonse correspondent
van de New York Herald Tribune
meldt, dat de Amerikaanse rege
ring aanstalten maakt het Con
gres machtiging te vragen op be
perkte schaal wapens naar de
landen van het plan-Marshall te
verschepen.
Het voorstel, zo schrijft de cor
respondent, houdt geen program
van militaire hulp op leen- en
paehbbasis in, dat cok door de re
gering wordt overwogen.
Volgens welingelichte kringen
zal het voorstel tot wapenver
scheping op beperkte schaal, wan
neer het wet wordt, President
Truman in staat stellen madhti-
ging te verlenen voor de verzen
ding van wapens naar die onder
liet E. R. P. vallende landen, die
dringend wapens nodig hebben.
Het voorstel heeft tot doel, zo
wordt in deze kringen verklaard,
de Amerikaanse investeringen in
het E. R. P. te beschermen en de
militaire ophouw der ontvangen
de landen mogelijk te maken met
gelden van het E. R, P.
Men voegt er aan toe, ofschoon
de wet voor alle landen van het
E. R. P. Zou gelden, de vijf lan
den van de West-Europese Unie
hqt leeuwendeel zouden ontvan
gen. Ook Noorwegen wordt be
schouwd als een land dat in dit
opzicht sterk zou worden begun
stigd.
De New York Times meldt uit
Lacke Success, dat de afgevaar
digden van de Republiek in Lake
Success, Palar en Tjoasekien in
formeel een beroep op de Veilig
heidsraad hebben gedaan om di
rect een onderzoek te doen instel
len naar de schendingen van de
IRenviile-overeenkomst) die de
Nederlanders volgens hen hebben
begaan.
De algemene brigade van de
Prijsbeheersing heeft in de twee
de week van April een uitgebrei
de contröle gehouden in Zeeuws-
Vlaanderen. 236 Zaken werden
gecontroleerd en tegen 35 moest
proces-verbaal worden opge
maakt.
Over het algemeen waren de
overtredingen van geringe om
vang.
Het lag ook in de bedoeling op
de markt in Terneuzen te con-
tróleren. Het gerucht hierover
was echter de ambtenaren voor
uit. Dit bleek o.m. hieruit, dat
meerdere kooplieden hun waren
niet uitpakten en vertrokken zo-
alg zij gekomen waren.
De Tuchtrechter voor de Prij
zen te Middelburg heeft al enige
zaken tegen marktkooplieden be
handeld. Sommige hadden zelfs
al verscheidene veroordelingen op
hun naam staan, voor het te
duur verkopen van goederen op
de Zeeuwse markten. Tegen deze
recidivisten zal de Tuchtrechter
in het vervolg streng optreden.
Elén van die kooplieden, die
deze week te Tholen voor de
Tuchtrechter verscheen, kreeg de
waarschuwing dat hij een volgen
de keer de Tuchtrechter niet zou
aarzelen hem de uitoefening van
zijn beroep op de Zeeuwse mark
ten te verbieden.
Ook op de markten dienen de
prijsvoorschriften te worden na
geleefd.
De Textielbrigade van de Prijs-
beheersinof heeft eveneens in
Zeeuws-Vlaanderen gecontroleerd.
en twintigtal kleermakers werd
met een bezoek vereerd. Tegen
6 hiervan werden aanwijzingen
verkregen, dat zij de prijsvoor
schriften niet naleefden Viei
werden er onmiddellijk geverba
et- 0 terwijl ro en twee het on
derzoek nog niet is afgelopen.
De Indonesiërs brengen deze
aangelegenheid langs een om
weg onder de aandacht van de
Veiligheidsraad, omdat overeen
gekomen is, dat iedere formele
stap via de^C.V.GJD. moet ge
schieden. Tjoasekien maakte
duidelijk dat hg deze weg had
gekozen, omdat zgn regering veie
protesten tot de C.V.G.D, gedu
rende de afgelopen twee maanden
hacj|gericht zonder enig resultaat
of erkenning en zeide, dat hij het
r.odig vond nu „officiële" stappen
te doen, aldus de New York Ti
mes. Het blad voegde toe, dat
Tjoa de Nederlandse Regering
beschuldigde van blokkade, het
ophouden van de onderhandelin
gen om tot definitieve overeen
stemming te komen, het oprich
ten van marionettenstaten en van
het arresteren van Indonesiërs,
die poogden te demonstreren
tegen de vestiging van deze sta
ten.
Wat hier volgt is een verslag
van de soldaat Adri Geelhoed uit
Borselen, die een zes-daagse pa
trouille beschrijft, welke meer dóet
denken aan een jachtverhaal, dan
een patrouille-rapport. En 'juist
daarom is het misschien wel aar
dig om deze Zeeuw, van huis uit
slager, eens aan het woord te la
ten komen.
Zo'n verkenningstocht in gebie
den, waar in" geen zes jaar een
Hollander meer de voet zette,
brengt interessante dingen naar
voren. Eerstens is daar reeds de
tocht zelf, naar het afgelegen
punt, dat gedurende korte tijd be
zet moet blijven. Van autovervoer
is geen sprake. Zelfs een paard
zou hier nog niet kunnen lopen.
De oude weg ig geheel dichtge
groeid en vooral de mensen aan
tie kop, hebben druk werk alle
hindernissen uit de weg te ruimen.
Daarbij komt, dat het punt van
uitgang op circa 1300 meter hoog
te is gelegen, terwijl het doel een
350 meter lager ligt. Meesten
tijds, wanneer het althans niet
regent, is de afdaling via droge
beddingen van de bergstroompjes
nog het meest verkieselijk. Geen
mens ontmoet men hier. Een
enkele verlaten kampong, ver
waarloosde sawah's vormen eeu
lel contrast met de schoonheid
van het wijds panorama. Mijlen
verbinding en het spoor van tele
foondraden, dat zij achterlaten,
geeft ons prachtig de richting
aan. Op sommige plaatsen im
mers, is het onkruid zo hoog op
geschoten, dat je slechts op goed
geluk voorwaarts gaat, angst
vallig de modderige poelen vermij
dend Het doel van de tocht is
een vrij belangrijke kampong en
is een kilometer of vijf van ons
uitgangspunt verwijderd. Toch
zijn reeds twee uur verstreken,
wanneer we de huisjes en hutjes
in zicht krijgen. Ook hier weer,
is alles leeg en verlaten op één
gezin na, man, vrouw en twee
kinderen, broodmager, gedekt
met zweren, maar dolgelukkig
zich thans omringd te weten door
soldaten, die daarenboven nog
voedsel bij zich hebben. Zij sjou
wen dan ook af en aan. Doen de
was. reinigen de huizen, hakken
hout voor de vuren en assisteren
de kok bij allerlei kleine karwei
tjes. En dit is een ander merk
waardig punt. Deze kampong
waar geen begaanbare weg heen
voert, hoe is ze ontstaan? Waar
kwamen de dakpannen, de ramen,
de stoelen en tafels vandaan? Er
zijn werkelijk keurige, goed on
derhouden huizen bij, die ook nog
een vrij nieuwe indruk maken.
Centraal gtaat de moskee, altijd
jacht mag opwindend zijn, n*,,r
de senstie een wild paard te ran
ken' al hêt andere met stuk
ken Het wekt herinneringen aen
cowboy- en wild-west verhalen
Hele plannen zijn in ,]e
,As we m hebbe, dan heb ik 'et
£ltSle ?,0 tam,. en dan gaat ieu.ee
he. Voorlopig echter staat het
paard ons hinnekend te bezie*
zoals gisteren en eergisteren, eri
wanneer de vaklui, de boeren-
zoqns wat al te dicht naderen
lass° en „bevende" moed,
néémt het een run, dwars tussen
zijn aanvallers door, dwars tussen
de kamponghuizen door. het open
veld de vrijheid tegemoet. Even
nog wordt de achtervolging inge
zet, dan wordt in berusting <ie
volgende kans afgewacht want
„we krijgen em, luit"!
En dan vertolkt vriend Geel
hoed van een mogelijk nog span
nender jachtavontuur, wat U
moeders in Holland, wellicht de
schrik om het hart doet slaan
Laten we echter eerst de auteur
zelf aan het woord laten en daa
onze conclusie trekken
„Zo brak de laatste avond aan
,kwam.
.achter
,weer.
in de kam pon,
kan en weg was het
"stron k e" om üem in die
geval Wat "a het
„geval.Eten jongen was aan
'fn hindert raad Van de kaW^
"pP„lg gegaan en
ka™Pon€*uisje stil te wach-
en zat in
„-ansje stil te wach-
vn„„ ?peens hoorde hij riak
'hii !^ten.®en gebrom en
„ten.
ver reikt de blik en de zon tint i te herkennen aan de tou-ten, die
dit aiies in fantastische kleuren.
Vee) tijd om te kijken laat de weg
overigens niet. Wanneer je niet
zorg draagt steeds de voet tegen
een steen of boomstronk te plaat
sen, loop je veel gevaar de ver
dere afdaling in gedwongen zit
tende positie te moeten volbren
gen, wat op zijn minsit genomen,
onaangenaam te noemen is. Vóór
ons uit gaan de mannen van de
BELGIË.
Vrijdagmorgen ig een Spitfire
van het militaire vliegveld Flo-
rennes, die voor een proefvlucht
opsteeg, even na de^start neerge
stort op een van de barakken van
het vliegkamp.
De piloot is waarschijnlijk on
middellijk gedood De barakken
vatten vlam, waarbij drie mili
tairen licht gewond werden.
Er is een onderzoek ingesteld
en volgens de eersteinlichtingen
schijnt het ongeluk aan een mo
tordefect na de start, te wijten
te zijn.
AVIGNON.
In Zuid-Frankrijk, nabij Avig-
nrn, is Vrijdagmiddag een vlieg
tuig van de Britse Kon. Lucht
macht, tengevolge van het slechte
zicht en een hevig onweer te plet
ter gevallen.
Te midden van de stortregen
hoorden de inwoners van de ge
meente Verquieres, het geluid van
een laagtrekkend vliegtuig, dat
over het dorp vloog en dat weldra
in, moeilijkheden scheen te verke
ren. Op dat ogenblik stortte het
omlaag. Er had een hevige ont
ploffing plaats en 't toestel stort
te te pletter nadat een vleugel
een plataan had geraakt.
Volgens ooggetuigen zou het
toestel in de lucht door de bliksem
z'jn getroffen. Totnogtoe zijn er 6
slachtoffers.
Na het ongeval van het vlieg
tuig van de R. A. F. hoven het
gebied der gemeente Verquières
zijn negen lijken weer gevonden.
De vliegers hebben getracht zich
met een valscherm te redden.
Elén hunner was nog in leven,
toen hij de grond raakte, doch hij
overleed kort daarna.
Het vliegtuig had elf personen
aan boord: een bemanning van 7
personen en 4 passagiers.
De identiteit der slachtoffers
kon bepaald worden door de aan
boord van het toestel gevonden
papieren, doch er is nog niets
bekend gemaakt.
onze kerkklokken vervangt er
aan de vijver ervoor, waar de
Mohammedaan de voeten wast,
alvorens binnen te treden.
De Indonesische politieman
nen) die deze patrouille meemaken,
hebben hier hun tenten opgesla
gen, in de wetenschap, dat wij als
niet-CMohammedaan dit gebouw
toch niet zullen en mogen be
treden.
Wiat opvalt is wel, de gerouti
neerdheid waarmee de Hollandse
jongens hun eigen sfeer weten te
scheppen in dit Indische „dorp".
Veel konden zij niet meenemer.
gezien, de zonder bagage, toch
reeds moeilijke afdaling. Allo
post, alle fourage, moet dagelijks
op deze wijze worden afgeleverd
Twee uur zakken, twee uur stij
gen... Maar ze zijn op zoek ge
gaan en nu brandt 's avonds in
elk huisje een petroleumlamp, nu
staan grote poften en pannen te
stomen op de vuren, nu is met het
weinige aanweïige meubilair, een
gezellig comfortabel interieur ge
schapen. De verloofdes hangen
weer aan de muren, de schoonste
handdoek dient weer tot tafel
kleed. Van de bergen komt prach-
Met
,hij zag het silhouet van een
"ra^lLt Fr'v°-a' 1:20 rneter l«ns
net leek op een mptionir
"^ger"' doch df'' veronderstelling
"tnen L i rlep luld om hulp en
„toen de anderen kwamen aanlo-
„pen, wa« htt beest al wee en r
,.nu een 15 meter verder te brom-
i- omdat hem w>'ri
„heerlijk boutje was misgelopen!
"Het slachtoffer zag z0 wit als
n laken en het voorval werd in
„geuren en kleuren verteld. Nu
„toen waren er 's nachts twee
„jongeng op wacht en die hoorden
n geblaf achter het huis dit
„ze met het geweer in de aanslag
„nebben gestaan, want ze dach-
„ten. dat die panter rond de kam-
„pong sloop. En gelijk hadden ze!
„Maar voor het verdere gedeelte
„van de nacht was de toestand
„normaal en zonder paard of pan-
„ter gingen we de volgende rnor-
„gen huiswaarts."
Uit een en ander valt dus naaar
een zeer vaag beeld te onderschei
den wat- betreft het soort „ver
scheurend dier" waarvan hier
sprake is. Het is zwart (dus don
ker), het is 1,20 meter lang (dus
ee.n cm of negentig) het bromt en
blaft (waarschijnlijk een krui-
s'ng) de „heer-getuige" houdt
bet voor een tij'ger, de overige
gezien noch gehoord hebbende
experts, achtten, een panter meer
waarschijnlijk (er bestaan ook
wilde katten en honden). Hoe het
ook zij, de jongens hebben een
avontuur beleefd, genoten van
spanning en sensatie en wat wil
een soldaat meer verlangen.
Een laatste opmerkelijk punt,
krijgen we op de terugtocht te
aanschouwen De oorspronkelijke
kampongbewoners, die zich terug
trokken in hup hutjes op de sa-
wahs 'en tegen de bergen, zodra
benden de streken onveilig maak
ten, zijn al verschillende malen
een kijkje komen nemen. Waar
soldaten zijn, schemert voor hun
een nieuwe dageraad. Rust, vei
ligheid, opbouw. En een ontroe
rend bewijs van him vreugde is
wel, deze terugtocht. Oreral
langs het pad is de bevolking aan
het werk. De telefoondraad ach
teloos neergelegd ('t was immers
maar voor een week) is keurig
opgehangen, met behulp van soe-
ciaal gesneden gaffelvormige stok
jes. Het dichtbegroeide pad is al
over een afstand van twee kilo
meter opengekapt. De steilon-
gaande stroomlbeddingen zijn
thans voorzien van treden, die het
wegglijden verhinderen. En in dit
alles voel je de niet uitgesproken
wens: „Blijf hier, wij maken de
weg in orde, wij zullen zorgen dat
je hier makkelijk kunt komen,
maar laat ons niet in de steek!"
Wij kunnen hun echter vertel
len, dat zij nu weer veilig in hun
huizen kunnen trekken, hun ak
kers behouwen, hun kracht en ge
zondheid herwinnen. Eln ze kijker,
ons met grote ogen aan, dan
breekt de lach door, de duim naar
omhoog en wij trekken verder.
Het is niet zonder „een natte'
rug", *wat we eindelijk weer op de
berijdbare weg belanden, waar de
wagens ons wachten. Maar wie
zou er voor zo'n tocht geen matte
rug over hebben!
Tengevolge van de plotseling
genomen maatregel, is van giste
renmorgen af de toegang tot het
BOERDERIJ AFGEBRAND.
Door tot nu toe nog onbekende
oorzaak brak Donderdag brand
uit in de •boerderij van de Wed.
Mellens te Zuidlaren. De gehele
boerderij brandde af. Vijf op stal
staande koeien kwamen in de
vlammen om. Slechts een klein
gedeelte van de inboedel kon met
behulp van omwonenden worden
gered. De schade wordt slechts
gedeeltelijk door verzekering ge-
tig helder en fris water. Met be- n
hulp van hamhoe is er al dadelijk grondgebied van Triëst verboden
een douche van gemaakt.
't Hele leven gaat hiér volgens
een „Help yourself'-systeem. Ter
wijl ik binnen aan de koffie zit,
worden we plots opgeschrikt door
wilde kreten, geloop en gedraaf.
Het paardHet paard is de
grootste attractie voor deze kna
pen.- Het is een prachtige schim
mel. Kennelijk een rijpaard, eens
toebehorend aan planters of hoge
bestuursambtenaren. In de tijd
van chaos echter, heeft het kans
gezien los te breken gn reeds be
schouwde het deze verlaten kam
pong als privé-domein, waardoor
wij automatisch thans zijn bela
gers zijn geworden. De varkens-
aan personen, die uit de Joego
slavische zóne komen.
Op alle grensposten verzamelen
zich groepen vrouwen, die in de
Joego-Slavische zóne gewerkt
hebben en niet naar huis kunnen
gaan voor 3 Mei. Totdusver heeft
zich geen enkel ilncident voorge
daan.
Volgens het politieverslag zou
den 10 vaartuigen de haven van
Pirano in de Joego-Slavische zóne,
verlaten hebben, met de bedoeling
tot iedere prijs in Triest te gera
ken Zeer strenge bevelen werden
gegeven om deze vaartuigen, aan
te houden.