Na de verkiezingen in Italië.
Bij de 3508" geboortedag van
Maarten Tromp
De strijd in Palestina.
REDE VAN CHURCHILL
VRIJDAG 23 APRIL 1948.
„Bandenvoorschrift"
nog steeds van kracht,
Het Residentie-orkest
naar Knokke
Omwisseling van tijdelijke
rijvergunningen
En wij
zenden „Liebesgaben"..!
Hevige gevechten in Haifa.
Frankerlng by Attouaeiueat: Tmicun-n
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door hel K.N.M.I.
t,e De Bilt, geldig van Vrijdag
ochtend tot Vrijdagavond.
RUSTIG WEER
Zwaar bewolkt met tijdelijke
^klaringen en enkele versprei
de buien. In het N.O. van het
land minder warm, overigens
ongeveer deizelfde temperatuur
als gisteren. ZWakke tot mati
ge wind, hoofdzakelijk tussen
Weet en Zuid.
DE VRIJE
4de Jaargang No. 789.
Advertentieprijs:
per mm 10 ct.; minimam
per adVertentie 1,IS0t
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertentie#;
5 regels 60 ct.iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onctëa
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. 1 van de Sande Terneuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
„■et ogenblik is thans aange
broken en zelfs voorbijgestreefd
dat een nieuw parlement en
nieuwe methodes noodzakelijk zijn
voor de oplossing van onze natio
nale problemen", zo verklaarde
Winston Churchill in een rede op
het vrouwencongres van de con
servatieve partij.
Hij vervolgde: Groot-Britt'an-
nië, Frankrijk en de West-Europe-
se landen zijn verenigd in een ver
bond voor wederzijdse hulp, dat
weldra een organisatie voor ge
meenschappelijke verdediging- zou
kunnen worden, en waarin de
macht der Verenigde Staten en
hun gezag de doorslaggevende
factoren vormen".
,JDe nederlaag van de Italiaanse
cowmunisten is een historische
gebeurtenis. Het verheugt me,
Italië opnieuw contact te zien ne
men met Groot-Brittannië en de
Verenigde Staten, en het wil me
voorkomen, dat een oude vriend
tot ons terugkomt, na 'n tragisch
lintermezzo.
hebben steeds gestreefd naar
vriendschappelijke betrekkingen
met het Italiaanse volk, dat zijn
plaats inneemt in de Westerse
en Christelijke beschaving: Allen
behalve de communisten, de
crypto-communisten en de „mee
lopers" moeten wij het Italiaan
se volk erkentelijk zijn: „Italië
neemt opnieuw zijn plaats in on
der de voornaamste Europese mo
gendheden, in plaats van. zoals
zoveel andere landen, mèt de beer
in een kooi te zijn opgesloten."
„Er is in Europa geen duurzame
vrede, zolang de Aziatische im
perialistische en communistische
overheersing zich over geheel Mid-
dea- en Oost-Europa zal uitstrek
ken. Tjsecho-Slowakije was nog
maar pas van de dwingelandij der
Hïtler-Gauleiters bevrijd, of het
viel, zoals Polen, onder het juk
der Sovjet-Quislings".
„De huidige begroting is een
schandaal, de belastingen zijn
zwaarder dan tijdens de oorlog",
zo zei nog de conservatieve lei
der die vervolgde: rtSir Stafford
Cripps zal overigens wel met zijn
geweten overhoop hebben gelegen,
wanneer hij in zijn begroting een
maatregel inschakelde, die ingege
ven is door klassenhaat; wat het
Soals gemeld, heeft de A.N.W.
B. Belgische instanties verzocht
ter gelegenheid van de afschaf
fing van de triptieken voor Bel
gië, voor Nederlandse wagens ook
het hinderlijke „Bandenvoor-
sehrift" te laten vervallen.
Daar hierop nog geen antwoord
ontvangen is, beveelt de A.N.W.
B. de automobilisten aan, voor ze
naar België vertrekken, ook na
1 Mei de vereiste gegevens om
trent de banden: merk en num
mers van de buitenbanden en aan
tal binnenbanden (ook van even
tuele reservewielen) te noteren,
te»elnde oponthoud aan de grens
tot een minimum te beperken.
■ondagavond 1 Augustus geeft
het Residentieorkest op uitnodi
ging van de directie van het
Casino te Knooke, aldaar een con
cert onder leiding van Charles
Ifunch met als soliste Nicole Hen-
riot.
Frits Schuurman zal op 3
Augustus als gastdirigent het or
kest yan Oostende leiden.
De A.N.W.B. raadt houders van
tijdelijke rijvergunningen aan zich
tot de Rijksverkeersinspectie van
hun district te wenden, teneinde
deze tijdelijke vergunningen voor
e«* definitieve in te laten wisse
len.
Men' voorkomt hiermede ver
traging in de behandeling, indien
na bekendmaking van de verval
datum van deze tijdelijke rijver
gunningen 'n stroom van aanvra-
fen bij de verschillende rijksver-
eersinsipecties wordt ingediend.
geval is met de uitzondèrings-
heffing op het kapitaal. De af
schaffing van de doodstraf, zo
concludeerde Churchill, ingevolge
dë stemming van een der minst
representatieve en der minst van
hun verantwoordelijkheid bewuste
Dagerhuizen dre ooit te Westmin
ster zitting hebben gehad, is een
bekentenis van onmacht vanwege
de regering.
Vooraf had de heer Churchill
nog, in verband met de problemen
van binnenlandse aard, verklaard:
,,Ik kan U de verzekering gev^n
dat de voortzetting van de socia
listische experimenten, alsook de
ongeschiktheid en de onbekwaam
heid van hen, die ze ten uitvoer
legden, ons niet alleen ontberingen
en beperkingen van alle aard op
leggen, doch naar economisch
verval leiden en naar een ontvol
king van de Britse eilanden, en
zulks op een tot dusver nog niiet
geziene schaal.
In verband met de nationalisa
tie van de staalindustrie betoogde
Churchill: „De Ministers, die ter
zake zelf verdeeld zijn, verzekeren
ons dat die slag het volgende jaar
zal worden toegebracht: Zo dat
waar is, dan. moeten wij ons daar
tegen verzetten, met al de grond
wettelijke middelen, die te onzer
beschikking staan."
GROTE MEERDERHEID
VOOR EX-NAZI.
Te Sehwaebisch Gmund in
de Amerikaanse zóne van
Duitsland is met overweldi
gende meerderheid van de
33 duizend zielen tellende
bevolking de vroegere na-
tionaal-socialistische burge
meester, Franz Konrad, her
kozen, aldus meldt het Ame
rikaanse leger blad „Stars
and Stripes". Konrad was
sedert 1932 lid van de partij
en heeft ook deel uitge
maakt van de S.A. Zijin
tegenstander hij de verkie
zing was de half-Jood Franz
Gzisch, de eerste burgemees
ter van de stad na de oor-
U%. Volgens het Ameri
kaanse blad zijn de suppor
ters van Czisch mishandeld
en geterroriseerd, werden
grote Davissterren op de
straten gekalkt en is aan
Czisch ook piateriële schade
berokkend. Tijdens de ver
kiezingscampagne leenden de
aanhangers van Konrad een
auto met geluidsinstallatie
van de plaatselijke commu
nistische partijiafdeling en
maakten daar propaganda
Interview met D# Gasperi.
De Italiaanse premier, De Gas
peri, heeft Woensdagavond ver
klaard, dat de voornaamste taak
van de nieuwe regering landher
vorming is, gepaard gaande met
een herverdeling van de rijkdom.
„Deze en andere hervormingen
kunnen worden uitgevoerd, indien
wij moed tonen bij het in even-
wichtwicht brengen van de staats
inkomsten en -uitgaven", aldus de
premier. Hij zei, dat de overwin
ning der christen-democraten
„geen nederlaag voor de werken
de klasse betekent." „Onze oVer-
wiinning betekent geen overwin
ning van de reactie, zoals sommi
gen willen doen geloven. Onze
overwinning zal de overwinning
zijn van een regiem, dat, met ga
rantie van de politieke vrijheid
van allen, zich steeds meer zal
wijden aan de schepping van voor
waarden, die steeds meer in over
eenstemming zullen zijn met so
ciale rechtvaardigheid."
Behalve het agrarisch probleem
is er ook het probleem van de
samenwerking tussen de arbeiders
en de directies, een probleem, dat
kan worden opgelost door deelne
ming in de leiding van een kern
van arbeiders. Arbeidsproblemen
zuUgn grote aandacht moeten hab-
gen in het nieuwe parlement, daar
wij de beginselen van vrijheid van
vakvereniging en het recht tot
staking, zoals neergelegd in de
grondwet moeten regelen, aldus
De Gasperi.
Interview met Togliatti.
Palmiro Togliatti. de leider der
Italiaanse communisten, heeft in
een interview met de „Unita", het
blad van zijn partij verklaard, dat
de Verkiezingen in Italië niet vrij
zijn geweest. „De interventie va
rieerde van bedreigingen tot uit
hongering van ons volk tot bedrei
ging - met oorlog en, ongelooflijk -
als het moge klinken, gebruik vans
atoombommen tegen zekere
plaatsen en provincies, wanneer
daar .in meerderheid op het Volks
front gestemd zou worden", aldus
Togliatti.
Togliatti verklaarde voorts uit
drukkelijk, dat de communisten
niet van plan waren tot geweld
over te gaan.
Guiseppe Romita, de vroegere
Italiaanse Minister van Openbare
Werken en leidende figuur in de
links-socialistische partij vdn
Nenni, heeft tegenover journalis
ten verklaard, dat de socialisten
zowel in de Senaat als in de Ka
mer een autonome fractie moes
ten vormen, geheel apart Van die
der andere politieke partijen, wel
ke het volksfront vormen. Romi
ta zeide, dat hij en zijn aanhan
gers alle pogingen in het werk
zouden stellen om van de partij
van Nenni een duidelijke verkla-
rirg te verkrijgen ten gunste van
het plan-Marshall, dat hij als het
enige middel beschouwt om ar
beid te verschaffen aan de arbei
ders in het ka^er van het Euro
pees economisch herstel.
Commentaar van Basso.
Een leider van de socialistische
meerderheidspartij van Nenni,
Delie Basso schrijft in het blad
van de partij, dat de voornaamste
hoop voor het volksfront thans
gelegen is in een groter aandeeï
van de socialisten in de leiding
van het front. „Wij geloven vast.
aldus Basso, dat alleen in zoverre
de socialistische partij niet slechts
de drijfkracht doch ook de gids
en voorhoede van het volksfront
kan worden en het kan doordren
ken met een socialistische geest,
het front in staat zal zijn zich
wijder open te stellen voor alle
progressieve stromingen en ten
laatste een nieuwe weg van de
mocratisch burgerschap voor de
toekomst van ons land zal kun
nen tonen."
Basso schrijft de overwinning
van de christen-democraten toe
aan „buitenlandse pressie, reli
gieus terrorisme en corruptie
door de regering en christen
democraten". Als voornaamste
oorzaak van die overwinning
noemt Basso de houding van de
„Derde Macht", de socialisten van
Saragat.
Verder schrijft Basso, dat
klaarblijkelijk „behalve een aan
tal Nostalgische jongeren alle
voormalige fascistische elementen
gestemd hebben op de christen
democraten, die de politieke
voortzetting van het "fascisme
vertegenwoordigen."
De katholieke „Quotidiano"
schrijft, dat thans voor het eerst
in de geschiedenis de katholieken
te beslissen hebben over de toe
komst van Italië. „Thans moe
ten wij aan de slag. De grond
wet omvat uitgebreide en funda
mentele hervormingen op econo
misch en sociaal gebied. Deze
sociale hervormingen zijn geheel
in overeenstemming met de
katholieke leer. Tot de grote her
vormingen welke Italië rhoet uit
voeren behoren die betreffende
het grondbezit, de industrie, de
behuizing en goede lonen. Dit zijn.
de taken, welke de christen
democraten onder het oog moeten
zien en moeten overwinnen, niet
om hun politieke positie te ver
stevigen doch opdat een nieuwe
nationale gemeenschap zal ont
staan in overeenstemming met
onize idealen.
Aanval op partijbureau.
De burgemeester van Terlizzi
had tevoren een decreet uitge
vaardigd, waarin werd bevolen de
podia, die voor de verkiezingen
waren opgericht, af te breken.
De communisten weigerden hier
aan gevolg te geven. Dit leidde
tot het handgemeen tussen de
burgemeester en de communis
tische afgevaardigde, die daarop
gearresteerd, maar wegens zijn
parlementaire onschendbaarheid
weer vrijgelaten werd.
Het volk. woedend over zijn
vrijlating, viel toen het commu
nistisch partijbureau en de
plaatselijke vakverenigingsbu-
rsaux aan.
Heden, Vrijdag 23 April, is het
350 jaar geleden, dat Maerten
Harper Iszoon Tromp, één der
grootste vlootvoogden uit onze
rijke maritieme geschiedenis op
het Maerlant te Den Briel werd
geboren. v
Zoals met vrijwel al onze zee-'
helden uit die jaren het geval
was, is ook het leven van Tromp
van zijn prille jeugd af verbonden
geweest met de zee. Amper 9
jaar oud begon hij zijn carrière
als scheepsjongen op een klein
oorlogsschip, waarop zijn vader
kapitein was en de vele gevechten
met Spanjaarden en Duinkerker
kapers stelden hem in staat de
theorie, die zijn vader hem gaf.
te toetsen aan de praktijk!
Na gedurende enkele jaren deze
harde maar niettemin doelmatige
opleiding te hebben „genoten",
verlieten vader en zoon de oor
logsvloot en rustte Harpert
Tromp voor eigen rekening een
koopvaardijschip uit voor de han
del op Guinea. Veel geluk rustte
er echter niet op deze vaart,,
want reeds op de eerste reis werd
het schip door zeerovers overval
len en genomen. Vader Tromp
sneuvelde en Maerten werd
scheepsjongen op het piraten-
schip.
Op de één of andere wijze
hoe is niet precies hekend zag
de jonge Tromp kans zijn vrijheid
te herwinnen en naar Holland
terug te keren, met het stellige
plan weer zodra mogelijk op de
vloot te gaan dienen. Op de vele
smeekbeden van zijn moeder zag
hij echter hiervan af en zocht h'ij
een baantje aan de wal.
Het blöed kruipt echter waar
het niet gaan kan! Een geboren
zeeman als Maerten Trohip kon
het aan de wai niet aarden en zo
zien we hem in 161'?' weer bij de
marine. Echter maar voor korte
tijd, want een jaar later neemt hi|
weer ontslag, om zijn geluk nog
maals op de koopvaardij te gaan
beproeven. De oorlogsvloot -trok
hem wel erg aan, maar betaalde
al te slecht!
Ook deze tweede koopvaardij-
periode duurde echter niet iang!
Nog binnen hetzelfde jaar viel hij
in handen van Barbarijse zee
rovers en werd hij tegen wil en
dank op een piratenschip ge
plaatst, whar hijeen beetje
onverklaarbaar is het wel! zo
zeer opviel door zijn moed en be
kwaamheid, dat de Bey van Tunis
hem een hoge post op zijn viooi
aanbood. uit ging blijkbaar
toch te ver, want hij weigerde be
slist en vertelde er eerlijk bij, diat
hij er niet aan dacht vrijwillig te
dienen op een vloot, die reecis zo
veel van zijn kameraden dood en
verderf had gebracht.
Dit openhartig antwoord werd
zó naaf waarde geschat, dat de
Bey Tromp in vrijheid stelde en
gelegenheid gaf naar Holland
terug te keren!
Vrijwel direct na zijn thuis
komst nam hij weer dienst bij de
marine en ook hier klom zijn ster
nu snel. In 1622 was hij luite
nant, in 1624 kapitein en in 1630
kapitein-commandeur op een spe
ciale benoeming van Frederik
Hendrik, waarmee zijn naam als
moedig en uitermate bekwaam
aanvoerder en zeeman was geves
tigd. Eenmaal schonken de Sta-
ten-Generaal hem zelfs een gou
den keten en een gouden medaille.
Uit één en ander zou men kun
nen opmaken, dat het toentertijd
wel goed dienen was bij de mari
ne, maar niets is minder waar!
De toch al lage gages werden
traag uitbetaald, zodat strubbe
lingen hierover aan de orde van
de dag waren; moeilijkheden bij
het provianderen waren oorzaak,
dat Janmaat in vele gevallen laftig
niet kreeg, wat hem toekwam,
terwijl de vele en zware diensten
menig matroos tot deserteur
maakten. Het kwam meermalen
voor, dat een oorlogsschip met
kon uitvaren bij gebrek aan be
manning, of zee moest biezen, met
een te kleine equipage. Voor de
hogere officieren kwam bij dit
alles nog de onderlinge naijver,
zodat men wel kan begrijpen, dat
het pad van Tromp niet over j
rozen liep! Dit alles samen en
de dood van zijn vrouw noopten
hem in 1633 weer ontslag uit de
dienst te nemen.
Vanzelfsprekend was Tromp
niet de enige, die onder deze om
standigheden de marine verliet
en langzaam maar zeker gingen
de zaken op de vloot zó slecht,
dat zelfs de zeerovers er geen
respect meer voor hadden en dat
die koopvaarders aan hun lot
moesten wbrden overgelaten! In
dit diepste verval namen de zake*
plotseling een goede keer. De
ueide hoogste officieren van de
Hollandse vloot vroegen hun ont
slag en daar men die heren reeds
lang beu was, werd dit ook vlot
verleend. In hun plaats werde»
Tromp en Witte de With aange
steld, beiden krachtige en be
kwame bevelhebbers.
Voor wat Tromp betreft had
het nog al wat voeten il de aarde,
voordat deze toestemde in deze
benoeming en was zelfs Frederik
Hendrik moeten komen aandrin
gen. Happig was hij: er allerminst
op, hij kende (ie sftuatie, waarin
de vloot verkeerde en de ontzag
lijke moeilijkheden, die hij zou
hebben te overwinnen maar al te
goed! Tenslotte zwichtte hij en
in 1637 kwam hij in dienst als
luitenant-admiraal, dus als hoog
ste bevelhebber.
In een artikel als dit zelfs
maar in het kort vermelden, wat
deze roemruchtige Briellenaar in
zijn hoge functie voor de vloot en
dus voor het land heeft gedaan,
is onmogelijk. Een vrij opper
vlakkig overzicht zou reeds een
boekwerk kunnen vullen! Boven
dien is dit ook overbodig, want de
geschiedenis van Tromp als op
perbevelhebber leert ieder school
kind. Ons was het slechts te doen
de geboortedag vain „Bestevaêr"
niet onopgemerkt te laten pas-
seeren en eens het leven van de
vrijiwel onbekende jonge Tromp te
belichten.
Alle telefoonverbindingen met
Haifa zijn verbroken en het
nieuws hoort men via de radio
van de Joodse strijdorganisatie
Haganah. Het spoorwegstation
bevindt zich in handen van de
Arabieren. De Joden hebben de
hoogten van de berg Carmel
bezet. Beide partijen krijgen ver
sterkingen.
Volgens officiële mededelingen
hebben de Joodse strijdkrachten
de voornaamste strategische pun
ten langs de kust onder controle.
Ruim een'etmaal lang is Haifa
beschoten door machinegeweren
en geweren. Van de berg Carmel
zetten de Joden hun hoofdoffen
sief in tegen de zestigduizend
Arabieren van Haifa.
,,Choery Huis", het hoofdge
bouw van de Palestijnse spoorwe
gen is, naar verluidt, geheel uit
gebrand.
De twintigduizend inwoners van
het district Soek vluchten in pa
niek, toen de eerste golf van Jood
se strijdkrachten naderde. Vol
gens politieberichten hebben de
meeste Arabische vrouwen en kin
deren gepoogd Acre te bereiken.
Elke bedreiging van de Britse
verbindingslijnen, zal worden te
gengegaan „met de strengste
maatregelen, de staat van beleg
inbegrepen". Britse mariniers ver
dedigen de haven Haifa, die voor
evacuatie gebruikt moet worden
Alle Britse strijdkrachten in Jeru
zalem zijn gealarmeerd „voor het
geval de Haganah eenzelfde aan
val op de heilige stad wil onder
nemen".
De Haganah heeft de Arabieren
een wapenstilstand aangeboden,
op voorwaarde, dat deze hun wa
pens zouden overgeven en „alle
buitenlandse strijders" uit Haifa
zouden verwijderen.
Een Joods convooi van 270
voertuigen is tussen Tel Aviv en
Jeruzalem door Arabieren aange
vallen. De 20 laatste voertuigen
zijn niet te Jeruzalem aangeko
men en vijf man van de Haganah
zouden zijn gedood. Het schijnt,
dat de aanval is gedaan door 500
oud-soldaten van de Transjor-
daanse grenswacht, die ongeveer
een maand geleden waren ont
slagen.
De Joodse dokter Heyman is
door de Arabieren ontvoerd toen
hij een bank te Jeruzalem verliet.
In dezelfde wijk, die door Britse
politie wordt beiwaakt. hebben
Arabieren zich meester gemaakt
vam een postauto, waaruit zij 76
postzakken meenamen.
Reuter meldt uit Amman, dat
50 Arabische notabelen uit Pa
lestina te Amman (Transjordanië)
zijn aangekomen om Koning AJb-
doellah om hulp te vragen.
