De besprekingen inlndonesië
Vliegtuigongeluk op vliegveld
Shannon
vraagt bijna twee milliard dollar!
uxg
VRIJDAG 16 APRIL 1948.
Communiqué Nederlands-Indische regering
Mutaties bij Belgische
regering?
De toestand in Oostenrijk
De toestand te Bogota
Proteststaking
Noord-ltalië
in
WEST-DUITSLAND
Het meel voor ons brood
Pan-Amerik. conferentie
Grote veldslag bij Haifa?
Wapenen uit
Tsjecho Slowakije naar
Palestina?
Terugkomst van Prins en
Prinses
De aankomst van Koning
Leopold te Rotterdam
Stakingen te Parijs
Zware ontploffing te Rio
uoj I
na«j
<1 f
Franker!ng by Abonnement: Terneuzen.
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door bet K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Vrijdag
avond.
Droog weer.
Na koude ochtend met plaat
selijk nevel of mist, droog en
overwegend zonnig weer met
iets hogere temperaturen dan
gisteren.
DE VRIJE ZEEUW
4de Jaargang No. 783.
Verschynfe dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Temeuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaaL
Advertentieprijs:
per mm 10 ct., mininuut*
per advertentie 1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 ct.iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Een communiqué van de Nederlands-Ondische Regerin°- van bis
teren zegt het volgende: B
Vermoed wordt, dat de telegrammen, die door de Regering
vanuit Batavia aan de Nederlandse delegatie worden gezonden,
■iet of niet tijdig aan de delegatie worden doorgegeven. In verband
hiermede wordt thans getracht aan de delegatie te Djogja mede te
helen, dat een der leden te Batavia wordt verwacht om mondeling
•verleg omtrent de situatie te geven."
Gisterochtend is Raden Abdoel
Kadar uit Djogja te Batavia aan
gekomen. Hij. reisde met het eer
ste van de K.L.M. gecharterde
vliegtuig, dat dagelijks de verbin
ding met Djogja gedurende de
besprekingen in de Republikeinse
hoofdstad zal onderhouden. Hij
wenste geen verklaringen aan de
pern af te leggen, voordat hrj met
Dr. Van Mook had gesproken.
Met het toestel reisde tevens een
Republikeins verbindingsofficier
mee. Inmiddels meldde de cor
respondent van Aneta te Djogja,
dat Mr. Van Vredenburch een vér
der oponthoud van telegrammen
der Nederlandse delegatie of Ne
derlandse pers mede aanleiding
zou zijn voor beëindiging van de
besprekingen te Djogja. De ad
viseur der Republikeinse delega
tie Pringigodlgdo erkende het
aanhouden der telegrammen,
waarbij een Nederlands woord
voerder o.m. aantoonde, dat de
telegrammen, die ter inlichting
waren verzonden aan Dr. Van
Mook en Mr. Van Vredenburch
(toen deze nog in Batavia was),
24 uur werden aangehouden, ter
wijl het telegram van Aneta 18
uur werd aangehouden.
De. Nederlandse delegatie heeft
bij de commissie voor goede
diensten geprotesteerd, dat bij het
station te Djogja nog een poster
hangt, waarop een Nederlandse
soldaat staat afgébeeld, die een
Indonesisch burger neerschiet. Dit
wordt niet in overeensiemmin>.*
geacht met het bij het bestand
overeengekomene inzake ophit
sende propaganda.
De correspondent van Aneta
meldt voorts, dat de Sultan van
Djogja in een radiorede een
krachtig beroep op de bevolking
deed om te zorgen, dat incidenten
ala bij aankomst van de Neder
landse delegatietrein niet worden
herhaald. Hierin wordt ver
klaard, dat het incident zeer be
treurd werd en dat het werd toe
geschreven aan personen, qie op
zettelijk de naam van de Repu
bliek in de ogen der wereld af
breuk willen doen. Deze rede
werd niet door de Sultan van Djog
ja persoonlijk gehouden, doch de
omroeper las deze als bekendma
king van de militaire gouverneur
van de Republikeinse hoofdstad
(de Sultan) voor. Zij werd voor
afgegaan door commentaar over
het bericht betreffende de weige
ring van Koesoema Atmadja om
als kabinetsformateur in de Pa-
De laatste dagen doen in Bel
gië allerlei geruchten de ronde
over een mogelijke wijziging in
de regeringssamen#telli.ng.
In de Katholieke Volkspartij
wordt critiek uitgebracht op en
kele Katholieke en -Socialistische
Ministers, die niet voor hun taak
berekend zouden zijn.
Terwijl van Socialistische zijde
deze aangelegenheid aangeroerd
ia in een artikel in de ..Peuple"
van de hand van de voorzitter
van de Socialistische partij, Buset.
Deze geeft hierovei als zijn me
ning te kennen dat de heer Du-
vieusart, de hujdige Katholieke
Minister van Economische Zaken
overgeplaatst dient te worden
naar Binnenlandse Zaken, terwijl
■n zijn plaats de heer Anseele,
vice-voorzitter van de Socialisti
sche partij benoemd zou dienen'te
worden.
„Het Laatste Nieuws" merkt»
in dit verband op dat het voor
stel van de heer Buset louter
door partrjoverwegdngen wordt in
gegeven. Met de heer Anseele
toch die een bekend voorstander
is van verdoorgevoerde nationa
lisatie in het Belgische bedrijfs
leven, zou het de socialisten heel
wat gemakkelijker vallen de
structuurhervormingen in te voe
ren. Het bad is van oordeel, dat
een dergelijke wijziging' het even
wicht in de huidige regerings
coalitie zou verbreken hetgeen
„bij de internationale ontwikke
ling van het ogenblik grote ge
varen inhoudt".
soeroean op te treden. De com
mentator vergeleek/ zijn houding
met die van andere Indonesiërs,
die „door slaafse onderworpenheid
zichzelf en hun nageslacht bezoe
delen".
Indonesiërs uit de kring van de
delegatie van het Koninkrijk ver
klaarden naar aanleiding van het
bovenstaande, dat qe woorden van
de commentator kennelijk waren
bedoeld als vergoeilijking voor bet
optreden van de bevolking van
Djogja jegens de Indonesiërs in
de Nederlandse delegatie. Zij zei
den hierdoor zeer pijnlijk getrof
fen te zijn.
Volledige tekst van ae bekend
making van de militaire gou
verneur van Djogja.
Radio Djogja riep 14 April de
volgende bekendmaking va.n de
militaire gouverneur van Djogja
(Sultan van Djogja) om:
„le. Bij aankomst van de com
missie voor goede diensten, de
Nederlandse en de Indonesische
delegaties op 12 April 1948 op het
station Toegoe, was daar een
volksmenigte ter begroeting aan
wezig. Onder die menigte bevon
den zich echter elementen, die
erin slaagden het volk op te hit
sen, tot het doen plaats vinden
van incidenten, welke Indonesië in
het buitenland een slechte naam
kunnen bezorgen. Ik betreur ten
zeerste, dat de incidenten hebben
plaats-gevonden en verzoek het
gehele volk er zorg voor te dra
gen, dat een dergelijk gebeuren
niet meer zal plaats grijpen.
2. Naar aanleiding1 van het
bovenvermelde gebeuren heeft
Roem, voorzitter van de Indone
sische delegatie uit naam van de
Republikeinse regering veront
schuldigingen aangeboden aan de
Nederlandse delegatie en mede
verklaard, dat door de Republi
keinse regering bereids maat
regelen zijn getroffen om herha
ling van het voorgevallene te
voorkomen. Toen deze werd af
gelegd, waren Pringgodigo en ik
aanwezig.
Laten wij elkander niet over en
weer verantwoordelijk stellen voor
het feit, dat het gebeurde niet
voorkomen kon worden. Wij die
nen allen te erkennen, dat derge
lijke incidenten voorkomen moe
ten worden, willen wij onze naam
van onze staat tegenover de com
missie voor goede diensten, als
vertegenwoordiger van de Veilig
heidsraad hoog houden.
In verhand met het gebeurde,
heb ik de nodige maatregelen
getroffen om herhaling daarvan
te voorkomen. Aan. leden van de
staatspolitie heb ik g'elast hun
plichten naar behoren te vervul
len. -Hierbij verwacht ik van het
gehele volk de volle steun".
In gezaghebbende kringen der
Westelijke mogendheden te We
nen is men bezorgd, dat. de Sow-
jet autoriteiten door haar jongste
reisbeperkingen vo'or militair per
soneel trachten ,,de weg te berei
den voor een communistische
staatsgreep".
Volgens dezë* personen zouden
de -Sowjets een ring om Wenen
leggen, welke bestemd zou zijn
om de bewegingen van Geallieerd
militair personeel te belemmeren.
Men meent te weten, dat dé*Sow-
jet opperbevelhebber, Generaal
Wladimir Koerassof.' de Geallieer
de Bestuursraad Vrijdag zal vra
gen te besluiten, dat militair per
soneel der bezettingsmogendheden
de Oostenrijkse politie niet zal
bijstaan, wanneer deze in geval
van nood wordt opgeroepen.
Reeds zouden de Sowjet autori
teiten een Geallieerde mogend
heid hebben verzocht, dat troepen
bewegingen naar Wenen eerst zul
len worden gemeld aan het fjow-
jet hoofdkwartier. Men vreest
vooral, dat ,,de tweeduizend man
sterke en volledig bewapende en
mobiele „fabriekswathten", die in
de Sowjetzöne uit de communis
ten worden gerecruteerd, de weg
vrij zullen vinden voor een .com
munistische staatsgreep of ern
stige ongeregeldheden te Wenen."
Gisterenmorgen te half drie is
een Constellation van de Pan-
American-Airways, de „Empress
of the Skies", hij het landen op
het vliegveld Shannon in Ierland
verongelukt. Het toestel brandde
geheel uit en dertig van de één-
en-dertig inzittenden zijn om het
leven gekomen.
De slachtoffers zijn vier yrou-
welijke en zeventien mannelijke
passagiers, een bemanning van
negen koppen en een stewardess.
Het vliegtuig was op een tocht
rond de wereld. Het kwam uit
Karatsji via Londen met bestem
ming voor New York.
Het toestel schijnt' vlak voor de
landing een obstakel geraakt te
hebben en onmiddellijk in brand
te zijn gevlogen. Het kwam neer
op een afstand van 250 meter van
het einde der landingshaan.
Volgens een lid van het vlieg-
veldpersoneel kwam er omstreeks
het tijdstip van het.ongeluk mist
opzetten doch was het zicht nog
goed.
De enige overlevende is de
Amerikaan Mark Worst. Ziin
echtgenote stond op het vlieg
veld op hem te wachten en zag
het ongeluk gebeuren. Zij snelde
met het vliegveldpersoneel naar
de plaats des onheils, welke ver
licht werd door het brandend
Tengevolge van de revolutie, is
de Nederlandse legatie te Bogota
geheel verwoest en zijn alle offi
ciële documenten verloren gegaan.
De beide bureaux van Philips zijn
geplunderd. De handel ligt lam.
Geen enkele Nederlander is per
soonlijk iets overkomen. De totale
schade wordt geraamd op vijfhon
derd millioen pesos. Ongeveer
vijfhonderd personen zijn gedood
en duizenden gewond. De orde
wordt gaandeweg' hersteld.
vliegtuigwrak, om mogelijk hulp
te bieden, doch kreeg te horen,
dat er geen overlevenden waren.
Enkele minuten later echter
kwam men haar vertellen, dat
haar echtgenoot alleen het er
levend had afgebracht.
Mark Worst, een voormalig
Lockheed-vertegenwoordiger op
het vliegveld Shannon, bleek
slechts enkele lichte brandwondfen
opgelopen te hebben. Hij vertelde,
dat hij, toen de machine, reeds
brandend, neerstreek om te lan
den, plotseling vlak voor zijn voe
ten een- opening in de vloer zag,
zijn veiligheidsgordel losmaakte
en door het gat naar huiten
sprong.
De Constellations zijn viermoto:
rige machines, wegende dertig a
veertig ton en kostende' ongeveer
een millioen dollar per stuk. In
Juli 1946 werd order gegeven alle
Constellations enige tijd aan de
grond te houden voor het aan
brengen van nodig gebleken wij
zigingen.
De plaatselijke arbeidskamer
in de provincie Mantua, in Noord-
ltalië heeft gisteren een algemene
staking uitgeroepen na de arres
tatie van de communistische bur
gemeester van Serravalle, in wiens
huis een machinegeweer, drie
Duitse geweren, twee pistolen en
600 banden ammunitie waren aan
getroffen. Gisteren zijn politie-
versterkingen naar de provincie
gezonden, nadat zich ongeregeld
heden hebben voorgedaan en com
munisten en vakverenigingslei
ders de streek rondgingen om de
bevolk'ng aan te zetten de burge
meester te bevrijden. Bij een de
monstratie voor het politiebureau
werden twee politiemannen en
drie andere personen gewond.
Duitsiand heeft de Westelijke
mogendheden om een bijdrage van
1.960.000.000 dollar verzocht voor
hulp aan de bizó'ne in het kader
van het Europees herstelplan. Dit
is ruim 30 procent van het door
het Amerikaanse congres voor de
zestien landen toegewezen be
drag ad 5,3 milliard dollar.
Generaal Clay, de Amerikaanse
militaire gouverneur, heeft na
besprekingen met de Generaals
Robertson en Koenig verklaard,
dat zij „dezelfde opvattingen en
dezelfde politiek" ten aanzien van
de steunverlening aan West-
Duitsland zijn toegedaan.
Het Duitse verzoek om hulp.
voor de bizöne is .vergezeld van
een specificatie, aan de militaire
gouverneurs van Engeland en
Amerika gedaan. Naar verluidt
hebben de Duitsers er op aange-
.drongen voor voedsel, zaden en
meststoffen 30 millioen dollar
meer beschikbaar te stellen dan
het eerder aangevraagde bedrag
van 950 millioen zuks met het
oog op de prijsstijgingen.
Generaal Clay deelde de ver
tegenwoordigers van de pers
Zeer geleidelijk heeft zich de
laatste maanden een niet onaan
zienlijke verbetering voltrokken
in de samenstelling van ons
broodbloem-r Thans is door ver
mindering van het maisper ren
tage de melange voor de komende
periode, welke 18 April a.s. in
gaat, vastgesteld op 92 pet.
tarwe/rogge (uitmaling 85«net)
en 8 pet maisbloem. De tarwe/
rogge-melange zal voor 75 pet uit
tarwe en voor 25 pet. uit rqgge
bestaan.
Daar het hotel, waar de Pan-
Amerikaanse conferentie aanvan
kelijk gehouden werd, tijdens de
ongeregeldheden zwaar bescha
digd is geworden, zijn de afge
vaardigden thans bijeengekomen
in een schoolgebouw in een der
voorsteden van Bogota.
Dit schoolgebouw werd tijdens
de bijeenkomst streng bewaakt.
In het klaslokaal had men de lage
lessenaartjes hoefijzervormig aan
elkaar geplaatst.
Er was een honderdtal perso
nen bijeen, die door het raam bui
ten de schildwachten af en aar.
konden zien lopen. Men heeft de
indruk, dat het merendeel der af
gevaardigden de werkzaamheden
zoveel mogelijk wenst te hespoc
digen, omdat het niet wel doen
lijk is nog lang voort te werken
in de huidige sfeer, terwijl nog
steeds jacht gemaakt wordt op
opstandelingen.
Volgens Donderdagnacht door
de politieke commissie van de
Arabische liga ontvangen berich
ten zou ten Zuiden van Haifa een
grote veldslag aan de gang zijn
bh' de Joodse kolonie Misjmar
Emek, waar twaalfduizend man
van de Haganah de troepen van
het Arabische bevrijdingsleger
omsingeld zouden hebben, die een
aanval op de nederzetting hadden
gedaan. Faoezi et Rawoedsji zpu
persoonlijk de Arabische troepen
commanderen.
Generaal Ismail Sawfat Pasja,
inspecteur-generaal van het Ara
bische bevrijdingsleger, is Donder
dag per speciaal vliegtuig uit
Cairo vertrokken, op order van de
politieke cpmmissie van de Ara
bische liga, om de tweeduizend
man Arabische troepen te ontzet
ten, aldus meldt Reuter nadei.
mede, dat hij nog geen gelegen
heid had gehad het Duitse voor
stel te bestuderen. Opneming van
de Franse zóne in het plan Mars
hall was reeds goedgekeurd, doch
het bedrag dat daarmede gemoeid
is, was nog niet vastgesteld.
De toekomst der drie Weste
lijke zóines was niet besproken,
maar het was „heel goed moge
lijk", dat de drie g'ouverneurs
nogmaals over dit onderwerp van
gedachten zouden wisselen vóór
de 'deze maand te Londen te hou
den conferentie over Duitsland.
Wel waren de besprekingen te
Berlijn „van nut geweest voor de
fusie der drie zónes".
In commentaar op een persbe
richt, volgens hetwelk Woensdag
vijf ton aan wapenen door een uit
Tsjecho-Slowakije komend vlieg
tuig aan de Haganah zou zijn af
geleverd, heeft een woordvoeder
van de Britse regering verklaard,
dat de regering reeds enige triJ er
van op de hoogte Is, dat partijen
wapenen, onder toezicht van -de
politie in Tsjecho-Slowak je in
vliegtuigen geladen, naar Jood
se nederzettingen in Palestina
worden gevlogen.
H. K. H. Prinses Juliana wordt
met de Prinsesjes Vrijdagmiddag
van haar verblijf in Zwitserland
terugverwacht op het vliegveld
Soesterberg. Prins Bernhard ar
riveert aanstaande Zaterdag on
Schiphol.
De Prins en Prinses zijn voor
nemens Dinsdag a.s. te Utrecht
de ere-promotie van mevr. Roose
velt bij te wonen.
Bij deze promotie zullen ook
verscheidene leden van het Kabi
net tegenwoordig zijn.
Belgische demonstratie.
Wanneer Koning Leopold aan
staande Zondag met de „Eem-
dijk" te Rotterdam zal aankomen,
zullen duizenden Koningsgezinde
Belgen aanwezig zijn om hun
vorst te begroeten. In nagenoeg
alle Belgische dagbladen staan
oproepen aan eigenaars van auto
bussen, hun materiaal ter be
schikking1 te stellen voor het ver-
vber.
Naai verluidt zullen ook vele
particuliere auto's naar Rotter
dam vertrekken, terwijl aangeno
men wordt dat het merendeel der
Belgen, die de voetbalwedstrijd
NederlandBelgië bijwonen, zich
bij de demonstratie zal aansluiten.
De meeste arbeiders van de
Peugeot-autofabrieken hebben
zich aangesloten bij de stakings
beweging, welke in het bfegin van
deze week in de genationaliseer
de Renault-aufcofabrieken begon.
Van de laatste fabrieken zijn 750
arbeiders in staking.
Het algemeen vakverbond,
waarin de communisten de lei
ding hebben, voert thans een cam
pagne voor een loonsverhoging
van 20
De regering wil geen verdere
loons wijzigingen in overweging
nemen vóór de komende oogst.
Het vakverbond van de voor
naamste Barijse vakverenigingen,
dat er aanspraak op maakt^één
millioen leden te tellen, heeft -ip-
structies uitgegeven aan al haar
leden om eind April nieuwe loon
eisen in te dienen.
Men vreest, dat bij een zware
ontploffing in een munitie-opslag-
plaats van het leger aan de rand
van Rio de Janeiro ruim honderd
doden en gewonden zijn.
De opslagplaat# werd geheel
verwoest.
Nader wordt gemeld, dat het
aantal doden 40 bedraagt terwijl
er 200 gewonden zijn. De ontplof
fingen, die in de middag begon
nen, duurden tot laat in de avond
voort. Van niet-officiëlg zijde ver
klaart men, dat er sabotage in het
spel is..
VERZENDING VAN ZEEPOST.
Naar Ned. Oost-Indië kan zee
post worden verzonden met het
m.s. „Oranje", dat 19 April a.s.,
en met het m.s. „Astynay'. dat 20
April a.s. vertrekt.
Naar Curagao en de overige
Overzeese Gebiedsdelen in de West
vertrekken 20 April a-s. het s.s.
„Breda" en 4 Mei het s.s. „Stuy-
vesant", die beiden zeepost mee
nemen. Eveneens op 4 Mei ver
trekt het s.s. „Helena" met zee
post mfet zeepost naar Oranje
stad (Aruba.)
Het verdient aanbevelnig de
correspondentie twee dagen te vo
ren ter post te bezorgen.
ifjq
31 I
9lU
i
Z
•IT
HIJ
qox
ji
L
jn
K'
9
UZ
51 tl
Hl
mal
raoql
,3Lj
3>l
Utf
UBfl
■J3
0A\
335fl
INI