Radiorede Prof. Lieftinck over
het Marshall-plan
DINSDAG 6 APRIL 1948
tifé ''<-&ft!i*ckingcn an 3nJcncsic
ffi H°Ver te g'aan tot uitbrei
ding der gedemilitariseerde zones.
Onlusten in Algerije
MARSHALL ontkomt
aan vliegtuigongeluk
Als de nood het hoogst is, is de redding nabij
ticklicnis van hel Slan^Marshall
Cultureel verdrag
Nederland-Luxemburg
Sowjet-Unie
"verwerpt Chinees protest
Zwedsnsf neutraliteit
WEEKS VERWACHTING}
medegedeeld door het K.N M.I.
t« De Bilt, geldig tot Dinsdag
avond.
Wisselende bewolking.
Wisselende bewolking met - én
kele verspreide regen- of hagel
buien. Matige, tijdelijk vrij
krachtige, wind uit N.-riehtin-
g-en, later draaiend naar Noord
West of West. Ongeveer de-
zelfde temperatuur als gisteren
Frankering by Abonnement: Temeuzen.
4de Jaargang No. 774.
Verschynt dagelijks
Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande
Advertentieprijs
per mm 10 ct.minimum
per advertentie ƒ1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
ia het gisteren door de com
missie voor goede diensten uitge
geven communiqué wordt het» vol
gende medegedeeld:
Ben subcommissie werd inge
steld voor het onderzoeken en
rapporteren van incidenten, waar
bij zee strijdkrachten betrokken
zjjn.
ntJ? hCo0^yniSSle voor èoede dien
sten heeft voorgesteld, waar mo-
De Republikeinse delegatie
heeft medegedeeld, dat door haar
S ;ig"cnda-commissie eeh
^„L ffro,und""raPP°rt zal worden
ingediend met betrekking tot het
door de Republiek bij de Veilig-
amrtSf ingediende protest ten
Sumatra. Negara' °ost"
de gisteren gehouden ver
gadering der agenda-commissie
teT1.? Van ee.rste vijf candida
te wier verkiezing-als leden van
b. KoV61"^ -^«rijnse parlement
ge^nd^maakt' zijn aanhan-
Ihm Generaal De Gauile De
vqitte is een socialist.
„JHf Aumale zijn zeven personen
f™0?® c.n een aantal gewond hij
«en botsing tussen lede van de
Republikeinse garde en demon
stranten.
meldt, dat volgens offi
ciële bron, de gardisten uit zelf
verdediging het vuur geopend
nebben op de demonstranten, die
hen in een ravijn overvielen en
met stenen .bekogelden. Zij waren
op weg naar Desjimia, waar leden
van de Mohammedaanse partij
«en stemlokaal binnengedrongen
De verkiezingen in
Algerije.
Maandagmorgen, toen volgens
officieuze berichten de resultaten
van <je verkiezingen in Alegerije
voor op tiep na alle zetels hekend
waren, bleken de rechtse partijen
in bet bijzonder der R.P.F. van
Generaal De Gaulle, de leiding te
hebben.
In 't eerste kiescollege, waarin
550.000 van de 1 mihoen Franse
onderdanen in Algerije gestemd
hebben onder wie 120 000 Moham
medanen, behaalden de Gaullisten
22 van de 60 zetels, de andere
parten 13. Vijf zetels moeten
na deze eerste stemming nog ver
deeld worden.
De overige 20 kunnen pas na
de tweede stemming van de vol
gende week Zondag verdeeld wor-
den, daar geen candidaat de be
nodigde 51 der stemmen be
haalde.
£8* Nederlandse delegatie
e,r twee punten zijn,
weike naar ,haar oordeel op het
2 mot?elijke tijdstip dienen te
Sbesproken. Het betreft
hier punten, waarover bij de in
formele besprekingen geen over
eenstemming werd bereikt. Het
eerste betreft de buitenlandse be
dekkingen d€r Republiek. Naar
van de Nederlandse
h^> t16 nt dlt punt te worden
besproken op urgentie-basis, ten-
zg de Republikeinse delegatie de
verzekering geeft, dat er gee^
uitbreiding der buitenlandse be
trekkingen van de Republiek op
het programma staan.
Het tweede punt gaat over de
vmuw m welke gebieden een
volksstemming zou moeten wor
den gehouden.
Abonnementsprijs 3,25 per kwartaaL
Te Algiers is het Zondag
avond, in verband met de verkie
zingen, tot relletjes gekomen,
waarbij zeven personen werden
gedood.
De band van een vliegtuig
waarin zich George Marshall de'
Amerikaanse Minister van Bui
tenlandse Zaken, bevond, sprong
toen het toestel Zondag te Medel-
hn (Columbia) wilde landen.
Enkele ogenblikken was het
onzeker of het vliegtuig in be
dwang Kon wordep gehouden. De'
landing verliep echter zonder
verdere ongelukken. Een menigte
van meer dan tweeduizend men -
sen brak door de omrastering
heen en wenste de Minister met
zgn behouden aankomst geluk.
Gisteravond heeft de Minister
van Financiën, Prof. Mr. P. Lief
tinck. een radiorede
een radiorede gehouden
over het Marshall-plan, dat gis
teren in werking is getreden.
,,Als de nood op het hoogst is,
is de redding nabij," aldus begon
de Minister zijn rede. „Deze goed-
vaderlandse spreuk,j die in de ge
loofsovertuiging van velen in ons
volk is gemorteld en in de geschie
denis van ons land bij herhaling
bevestiging heeft gevonden, is op
nieuw bewaarheid. Het Europees
herstel-programma, dat naar de
initiatiefnemer gewoonlijk als het
Marshall-plan wordt aangeduid,
is, na de aanvaarding' door het
Congies der Verenigde Staten op
Vrijdag j.l. en de ondertekening
door President Truman op Zater
dag jl., Maandag in werking ge
treden. De verscheping van Ame
rikaanse goederen naar Europa
zijn begonnen. In de 19 landen,
waarover dit herstel-programma
zich uitstrekt, herademt men."
De Minister wees er op, dat elk
der opeenvolgende jaren na de
bevrijding een aanmerkelijke ver
betering in de algemene économi
sche toestand heeft gebnacht en
dat in ons laatst-bevrijde, meest-
verwoeste en grondigst-leegge-
plunderde land, de productie reeds
het vóóroorlogse peil bereikt heeft
de totale in- en uitvoer alleen iri
het laatste jaar van 3 tot 6 mil
liard gulden gestegen is en de
niet een half millioen zielen aan
gegroeide bevolking voor nood
druft en werkloosheid gevrijwaard
is. „Dit alles zou," zo zeide de
Minister, „zelfs bij de grootste in
spanning onzer nationale krach
ten, volstrekt onmogelijk zijn ge
weest, zonder buitenlandse hulp,
in het bijzonder van de Verenigde
Staten, Canada, België, Luxem
burg en Engeland. Deze hulp is
ons land tot nog toe in hoofdzaak
verleend in de vorm van kortlo
pende en langlopende credieten,
tezamen sinds de bevrijding voor
een bedrag van ruim 3 milliard
gulden. Daarnaast hebben wij
noodgedwongen, ingeteerd op Ne
derlandse activa in 't buitenland
dan moest een plan in werking
treden, dat ons zou terugvoeren
naar het peil van de jaren 1942
en 1943, hetgeen nauwelijks enig
uitzicht op verbetering bood en
een ramp van de eerste orde heb
ben betekend. De hoop was der
halve gevestigd op het Europese
herstel-programma, dat in Ame
rika wqrd voorbereid.
Deze hoop is niet beschaamd.
De Verenigde Staten hebben voor
een periode van 12 maanden be
ginnende 1 April j.l., ruim-6'mil-
hard dollars ter beschikking ge
steld ten behoeve van de 19 Euro
pese landen, die in het herstel
programma begrepen zijn en Ne
derland, zal zijn evenredig deel
daarvan ongetwijfeld ontvangen.
De Minister, houdt zich verze
kerd te spreken namens het gehe
le Nederlandse volk, wanneer hij
het Amerikaanse voi k voor deze
daad onze hartgrondige dank be
tuigt.
Het Europese herstel-program
ma is bedoeld als een stimulans,
met als een zitkussen. Het brengt
geen blijvende oplossing voor de
moeilijkheden van dit werelddeel,
maar is een kans, die ons en an
dere landen wordt geboden om
binnen betrekkelijk korte tijd voor
onze moeilijkheden zelf een blij
vende oplossing te vinden. Daar
toe moeten de Europese landen
zich zowel gezamenlijk als afzon
derlijk sterk maken.
Nederland, België en Luxemburg
hebben in Benelux-verband eén
voorbeeld gegeven van economi
sche samenwerking, dat in de we
reld grote indiurk maakt en wij
mogen hopen, dat deze samen
werking niet alleen steeds verder
verinnigd zal worden, maar zich
zal uitbreiden in een breder ka
der en ook elders navolging zal
vinden B
Op onze administratie ligt
voor belanghebbenden ter
inzage de passagierslijst van
het m.s. „Sibajak".
Nd besproken te'hebben, dat een
voortzetting van het herstel op
basis van buitenlandse predietver-
lening en het aanspreken van de
bestaande reserves niet lang meer
was vol te houden, wees de Min ie-
ter er op, dat het noodzakelijk
was geworden, om het deviezen-
besluit grondig te henzien.
Niet slechts de voortzetting van
het herstel, waarvoor de gedurige
invoer van grote hoeveelheden
grondstoffen en machines vereist
is, ook de handhaving van het
moeizaam bereikte peil van ver
zorging van de bevolking met
levensmiddelen en gebruiksgoede
ren, het vermogen om te blijven
exporteren op éen enigszins be
vredigende schaal en de instand
houding der werkgelegenheid
een zaak van overheersend sociaal
en economisch belang stonden
daarbij op het spel.
Zou ons land uitsluitend op eigen
middelen moeten gaan steunen,
Nu President Truman het veel
besproken en door het Ameri
kaanse Congres aangenomen hulp
program voor het buitenland ten
bedrage van 6.098. 000.000 dollar,
heeft ondertekend, is het nuttig
nog eens op de betekenis daarvan
te wijzen.
Van deskundige Nederlandse
zijde gaf men ons als zijn mening,
dat dit voor Europa een zeer be
langrijk ogenblik is. Door deze
andertekening twee dagen na
de aanvankelijk gehoopte datum
vhji 1 April is er voor Europa
oen catastrophe op economisch en
financieel gebied afgewend. Men
dient er in dit verband rekening
mee te houden, zoi werd ons op
gemerkt. dat Vrijwel alle 16 aan-,
gesloten landen in Europa op het
einde van hun kunnen waren. De
laatste deviiezennota van onze Re
gering heeft wel duidelijk in het
licht gesteld hoe hoog het water
tot onze lippen was gestegen.
Vervolgens wilde men er op wij
zen, dat thans bereikt is, dat wij
in ieder geval voor een vol jaar-
weten waar wij aan toé zijn. We
behoeven nu niet in de onzeker
heid te verkeren of wij al dan niet
in Amerika de credieten kunnen
vinden, welke Wij hard nodig heb
ben.
Voor de trid van een jaar heb
ben wij, een basis gevonden voor
het herstel van het economisch
leven. Die zekerheid is er thans
voor de 16 bij het plan betrokken
landen en ook voor West-Duits-
land, dat eveneens is ingescha
keld. De grondslag voor het ver
trouwen is thans voor Europa
herstelld.
De Ver. Staten hebben in prin
cipe een hulpprogram vastgesteld,
dat voor een periode van 4% jaar
duurt. Alleen voor het eerste
jaar van April 1948 tot April
1949 zyn thans de fondsen be
schikbaar gesteld. Met betrek
king hierop is het belangrijk nog
eens te onderlijnen, dat de wijze,
waarop de 16 landen en West-
Duitsland is het eerste jaar van
de te yerstrekken fondsen ge
bruik zullen maken, beslissend zal
zijn voor de verstrekking van de
Amerikaanse fondsen in de vol
gende jaren.
Nu dient men wel te beseffen,
dat die hulp niet betekent, dat
ons algemeen verzorgingspeil be
langrijk zal worden verbeterd.
Populair gesproken wilde men het
zo zien, dat voorkpmen wordt, dat
onze boterham kleiner wordt.' Niet
dat wij onmiddellijk een beter ver
zorgde boterham zullen verkrij
gen.
Het gaat om de eerste plaats
om eerherstel van ons economisch
leven. Zoals in de laatste devie-
zennota van onze Regering reeds
werd opgemerkt, kan een ver
hoging van het algemeen verzor
gingspeil slechts bereikt worden
door een vermeerdering van de
arbeidsproductiviteit. Die vergro
ting van de arbeidsproductiviteit
is vanzelfsprekend ook een vraag
stuk van economische en agrari
sche organisatie.
Nog eens: Men moet niet ver
wachten, dat men nu meer zal
gaan consumeren. De Amerikaan
se hulp volgens het „European
Recovery Plan" dient allereerst
gebruikt te worden voor de ont
wikkeling van de financiële huis
houding van West-Europa en
Nederland.
Het economisch herstel moet
zodanig kunnen zijn, dat men
straks niet nog meer banormale
hulp van buiten nodig zal hebben.
Het Amerikaanse plan wil bij
dragen tot het herstel van het
economisch evenwicht in West-
Europa. Dat gaat natuurlijk niet
een, twee, drie. In het Parijse
rapport van September 1947 werd
uitgegaan van de verwachting,
dat men in Europa in 1951-1952
nog met het peil van 1938 zal be
reiken Maar geleidelijk aan kan
men thans tot dat evenwicht ko-
men. Een verhoging van de pro
ductie, een vlotte uitwisseling van
grondstoffen en verbruiksgogde-
ren en tenslotte een verbetering
van het algemeen verzorgingspeil
kunnen daar dan het gevold Van
zijn.
In principe is besloten een cul-
sluiten verdra^> met Luxemburg te
oor de tot standkoming van
het Europees herstel is inschake
ling in ruime mate van het Duitse
achterland in het Europees ver
keer een onmisbare voorwaarde
en voor ons land is het opvoeren
van de zich langzaam herstellen
de uitwisseling van goederen met
de Overzeese Gebiedsdelen, in hét
bijzonder met Nederlands-ündië
van niet minder vitaal belang
Voor het sluitend maken van onze
dollarbalans is dit een zaak van
de eerste orde.
Maar ook intern zullen wij ons
gezond en sterk moeten maken
zo gmg de Minister voort.
Het Europese herstel-program
ma geeft ten deze een duidelijke
vingerwijzing in zijn formulering
van de beginselen, die de hulp-
ontvangende landen als morele
verplichting hebben aanvaard, n i
dat zij de industriële- en landbouw
productie zoveel mogelijk zullen
verhogen, teneinde een exportstij-.
ging te bereiken, die <je betalings
balans naar het evenwicht zal toe
voeren door stimulering van goé-
derenruil, zowel onderling als met
andere landen; en dat zij de eigen
hulpbronnen en de middelen, door
de Verenigde Staten ter beschik
king gesteld, zodanig zullen be
heren en gebruiken, dat het her-
o 'van Europa en het streven
van het Europese herstel-program-
wa,hlerme,de 20 goed mogelijk
worden gediend..
èeh verhoging der industriële-
en landbouwproductie zal dus met
kracht nagestreefd moeten wor
den. Dit betekent, dat een zo
mogelijk deel van de be
schikbare buitenlandse betalings
middelen, zal moeten worden o-e-
bruikt voor de wederopbouw, uit
breiding en modernisering van het
productie-apparaat.
De middelen, om onze economi
sche onafhankelijkheid te herove
ren zullen wij derhalve productief
moeten maken, hard werken en
sober leven.
In de afgelopen drie jaren is er
al heel wat geschied oni de ga
pende kloof tussen de uitgaven en
de inkomsten van de Staat te ver
kleinen, maar er moet méér ge
beuren. Op het ogenblik is men
op alle Departementen bezig on-
meuw zorgvuldig na te gaan wel
ke taken en diensten, met name
(ii-ua Ult de oorlogs- en be-
vrijdmgspenode stammen, op kor
te termijn kunnen worden inge-
am°h?£fn °f ,verdwijden, en wcfke
ambtenaren kunnen afvloeien El-
d£ mrfTOtÜ1& van de Productie,
die niet voor uitvoer behoeft te
worden bestemd, draagt bii tol
ambtpf maken van een stuk
ambtelijke bemoeienis
.^Crr?a,b.ei3prak d« Minister de
noodzakelijkheid van de sanering
der staatsfinanciën.
q^^£e?iar!,dse en buitenlandse
Staatsschuld des lands is, ten*?e-
S r J8" de oorl°£' dl'e achter
ons ligt, ruim verviervoudigd, n.l.
van 6 op 25 milliard. Verleden
jaar, zo ging de Minister voort,
wij er in geslaagd met de
Verenigde Staten een schuldreu. e-
ling te treffen, waarbij de Ame
rikaanse Regering óns land uiterst
edelmoedig behandeld heeft Nóg.
geen maand geleden heb ik, al
dus de Minister, met mijn Britse
ambtgenoot Sir Stafford Cripps
een schuldregeling getekend, die
eveneens voor ohs land zeer be
vredigend is en waarvoor wij aa*
de Engelse Regering bij-zonde re
dank zijn verschuldigd
■Na de regeling der aflossing van
de schulden te hebben besiproken
vervolgde de Minister:
„Onverschillig "of gij voor- of
tegenstander zijt, van het door
de Regering gevoerde rentebeleid.
vraag ik Ui hiervoor, begrip te to
nen en door een in vrijheid ver
kozen daad ons staatscrediet te
helpen versterken.
Met het Europese herstel-pro
gramma in de rug hebben wijk nog
een harde strijd voor ons. Géé*
wanhopige strijd, zoals het geval
geweest zou zijn, indien de Mar
shall-hulp was uitgebleven, want
thans is er een perspectief: het
perspectief van gestadige opgang
en toenemende economische onaf
hankelijkheid. Voorwaarden daar
toe zijn: inspanning en offerbe
reidheid van elk onzer persoon
lijk en nauwe constructieve sa
menwerking in nationaal en in
ternationaal verband."
De Minister besloot zijn rede
met:
„Ook hier in Nederland wille»
.wij tonen dat een vrij en demo
cratisch volk onder de moeilijk
ste omstandigheden tot zijn soci
ale en economische verheffing in
s1;aat is zonder toevlucht te ne
men tot totalitaire methoden,
is van onschatbare waarde, want
de toekomst van het menselijk ge
slacht staat en valt, althans in
de sfeer der zienlijke dingen, met
de overtuiging, dat dit voorzeker
waar is."
De Sovjet-Unie heeft een Chi
nees protest van de hand gewe
zen, waarin verkldard wordt, dat
een Chinees vliegtuig door Sov
jet-toestellen is beschoten, terwijl
het zich niet -boven het gebied
van de Sovjet-marinebasis Port
Athur bevond en dat bovendien
Onnes© vliegtuigen het recht
hebben boven Port Arthur te
vliegen, daar dit Chinees grond
gebied vormt.
In het antwoord der Sovjet
unie wordt gezegd, dat het Chi
nese vliegtuig door twee patrouil
levliegtuigen binnen het gebied
van de marinebasis was ontdekt
en dat deze, nadat het vliegtuig
geen gehoor had gegeven -aan het
verzoek om hen te volgen naar
een landingsplaats, twee waar
schuwingsschoten waren gelost.
De Chinese regering wordt ver-
zocht de Sovjet-autoritfeiten van
tevoren in te lichten als Chinese
toestellen over Port Arthur wil
len' vliegen-, teneinde herhaling
van dergelijke incidenten te voor
komen.
De Zweedse Minister van Fi
nanciën, Ernst Wigforrs, die al
gemeen als „de sterke man" in
de Zweedse regering wordt be
schouwd, heeft verklaard, dat alle
partijleiders in Zweden het be
sluit van de regering hebben
goedgekeurd zich niet bii enig
blok aan te sluiten.
„Zwedens aansluiting bij het
Westelijk blok", aldus de Minis
ter „zou niet zwaar genoeg wegen
om de schaal naar de vrede te
doen overslaan, doch zou de ach
terdocht va,n het Oostelijke blok
vergroten.
DE STRIJD IN PALESTINA.
Uit Joodse bron wordt gemeld,
dat de Arabieren Maandagnacht
hun tot nog toe zwaarste neder
laag in Palestina hebben geleden.
Meer dan 1000 Arabieren ""eou-
terug zijn geslagen na een
aanval op Misjmar Haemek, een
ten Zuiden van Haifa gelégen
Joodse nederzetting.
De mijnopruimin-gsdienst te
Semarang is thans bezig met het
tot ontploffing brengen van de
flerende munitie op het haven
terrein, hetgeen denkeljjk enige
weken zal duren.
door de ontploffing aan ge-
f20ne aChade wordt geschat op
ƒ200.000 waarvan ƒ150.000 aan
particuliere eigendommen.
