DE RONDE-TAFELCONFERENTIE
De besprekingen in Indonesië
WEST-JAVA CONFERENTIE
WOENSDAG 18 FEBRUARI 1948.
Jhr. VAN VREOENBURGH IN ONS LAND
Adres aan Minister van
Verkeer en Waterstaat
Overeenstemming
Nederlands-Belgische
haventarieven.
Prinses Marijke wordt
één jaar.
De actie van Niemoeller
Sowjet-verklaring verdedigt
Brits bele d
Oe geruchten omtrent
cheime besprekingen
Meningsverschil over de
{'rankerLu| bfl »b*xjB«n>«nt - Terneuzm
WEEKS VERWACHTIN G
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De, Bilt, geldig tot Woens
dagavond.
Weinig verandering.
Matige, nu en dan vrij krach
tige Oostelijke wind. Enkele
overdrijvende wolkenvelden, af
gewisseld door zonneschijn.
Droog weer. Temperatuur in
de loop van de dag oplopend
tot iets boven het vriespunt.
DE
EEUW
4de Jaargang No. 735-
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. f. van de Sande Tcrneuzen
Advertentieprijs:
per mm 10 ct., minimum
per advertentie i 4,50
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Abonnementsprijs S,25 per kwartaal.
Maandagavond kwart voor elf
arriveerde met het K.L.M.-ljjn-
toestel uit Batavia Jhr. Mr. H.
F. L. K. van Vredenburgh, die
als toekomstig lid van het colle
giaal orgaan in Indonesië bespre
kingen komt voeren met de Ne
derlandse regering. Het toestel
heeft de afstand BataviaSchip-
kol 12 uur sneller afgelegd dan
fewoonljjk. De afstand Basra—
ehiphol werd zonder tussenlan
ding gevlogen.
Gelijk (bekend was Jbr. Van
Vredenburgh lid van de Neder
landse delegatie bij de onderhan
delingen op de „Renville" en voor
zitter van de Nederlandse tech
nische commissie voor het staken
van het vuren.
Een groot aantal journalisten
was op het vliegveld aanwezig
om de hoge functionnaris te or.t-
vangen en hem jn de kleine
douaneloods met vele vragen te
bestormen. Op de vraag naar het
doel van zijn komst naar Neder
land antwoordde Jhr. Van Vre
denburgh, dat hij gekomen is om
instructies te ontvangen over de
verdere werkzaamheden van de
Nederlandse delegatie in Indone
sië, voorts om aan de regering
versterking voor de delegatie te
vragen. Door piekte van enkele
leden der delegatie is de staf zo
zeer verzwakt, dat zij het vele
werk niet meer aan kan.
Jhr. Van Vredenburgh vertelde
verder, dat hij de Republikeinse
regering de wil aanwezig is het
bestand zo goed mogelijk na te
komende bestandschendingen
Het hoofdbestuur der Federatie
tie van Nederlandse Bedrijven"
tegen economische dictatuur en
ter bevordering van het particu
lier initiatief, beeft .bij adres aan
de Minister van Verkeer en Wa
terstaat aangedrongen gehoor te
geven aan de actie, die door de
organisatie van exploitanten van
het goederenverkeer langs de weg
ks ondernomen, teneinde te be
werkstelligen, dat met de opvat
tingen van deze tak van het be
drijfsleven met betrekking tot een
wettelijke regeling van bedoeld
goederenvervoer rekening worde
gehouden.
Het hoofdbestur der Federatie
is van oordeel, dat de desiderata,
welke door belanghebbenden tot
uiting worden gebracht, geheel in
overeenstemming zijn met de op
vattingen, d'e in het algemeen bij
t bedrijfsleven terzake van over
heidsbemoeienis bestaan.
De gemengde Belgisch-Neder
landse commissie van haventarie
ven heeft op 14 Februari j.l. te
Antwerpen vergaderd.
De delegaties zijn tot overeen
stemming gekomen over de vol
gende beginselen:
In befde landen zal de mogelijk
heid worden bestudeerd en voor-
bere'd om zo spoedig mogelijk te
komen tot een volledige gelijk
heid ten aanzien van he systeem
van heffing; dit veronderstelt een
gelijk systeem van scheepsmeting.
Eodra de stelsels volkomen gelijk
Bullen zijn, zullen de tarieven, ook
wat het niveau aangaat, indentiek
worden.
Aangezien met de verwezenlij
king van deze grondbeg'nselen
nog enige maanden gemoeid kun
nen zijn, zal de Nederlandse dele
gatie aan haar regering voorstel
len te bevorderen, dat per 1 AprU
1948 een tussentijdse verhoging
van de Nederlandse havengelden
wordt ingevoerd, die zal bedragen
voor de wilde vaart 50 pet. eri
voor de lijn vaart: in het maximum
1 ct, per Br. m3, voor de rest glo
baal gesproken 30 pet.
De Belg'sche delegatie heeft van
dit voorstel met voldoening ken
nis genomen. De delegaties gaan
er daarbij van uit, dat deze nieu
we tarifieëring zal gelden voer
1 jaar of zoveel korter als nodig
is, om de vorenbedoelde beginse
len te verwezenlijken.
Ter bespoediging van de verwe
zenlijking der volledige gelijkma
king van tarieven en heff'ngs-
systemen zijn uit de delegaties
deskundigen aangewezen, die met
elkaar contact zullen houden over
de technische vraagstukken, die
bjj een zodanige unificatie om «en
oplossing1 zullen vragen.
nemen af. In vergelijking met de
toestand op 17 Januari, toen de
overeenkomst „staakt het vuren"
werd gesloten, bedraagt het aan
tal schendingen neg slechts zeven
tiende van toen.
Jhr. Van Vredenburgh zal met
de regering eveneens besprekin
gen voeren over het op te rich
ten collegiaal orgaan. Hiervan
zeide hij, dat in principe de taak
verdeling van de drie toekomstige
leden, de Luit.-Gouv.-Gen. Van
Mook, Minister Neher en hijzelf,
reedg is vastgelegd.
De Luit.-Gouv.-Gen. zal als
voorzitter van het college de
zaken betreffende het Indische
bewind behartigen, Minister Ne
her de aangelegenheden van, de
wederopbouw en Jhr. Van Vre
denburgh die van buitenlandse
aangelegenheden. In de praktijk
werken de drie leden reeds samen
en hebben zij regelmatig contact
met elkaar.
,,Als hoofd van de afdeling po
litieke zaken", zo besloot Jhr.
Van Vredenburgh, „is het voor
naamste doel van mijn komst
echter mij op de hoogte te stel
len van de gang van zaken op
mijn afdeling".
Jhr. Van Vredenburgh, die
waarschijnlijk een week in Neder
land zal verblijven, werd verwel
komd door de wnd. chef van de
afdeling Politieke Zaken van het
departement van Buitenlandse
Zaken, Dr. H. N. Boon.
Heden wordt onze jong
ste Prinses één jaar. Wij
bieden onze Prinselijke Fa
milie en Haar Grootouders
onze hartelijke gelukwen
sen op deze feestdag aan.
Moge ons Oranjekind op
groeien tot vreugde van
ons Vorstenhuis en tot
blijdschap van het Neder
landse Volk.
Ds. Niemoeller heeft in een
nieuwe verklaring zijn in een
vroegere herderlijke brief gedane
oproep tot boycot van de zuive
ringsprocedure door de Duitse
protestanten en in het bijzonder
de üominé's, herhaalt. Niemoeller
veroordeelt de zuiveringsproee-
dure vanwege de geest van
wraakneming waardoor zij be
heerst zou worden. Niemoeller
is voorzitter van de Evangelische
Synode van, Hesse-Nassau. Zijn
actie heeft tot levendige discussie
aanleiding gegeven. Protestantse
geestelijke leiders vallen Niemoel
ler bij doch de Rooms-Katholieke
Bisschoppen van Hesse geven
blijk meer te voelen voor wijzi
gingen in, de procedure dan alge
hele afschaffing.
TWEEDE DAG.
De heer Meyerink, eerste spre
ker op de tweede dag der open
bare vergadering, verklaart zich
vooreerst oneens met de uiteen
zetting van Dr. Buiskool.
Spr. is doordrongen van de
ernst van de volkswil in de ge
bieden overzee. En hjj heeft de
beschuldigingen van traagheid
aan het adres der regering uit
voerig overwogen, maar toch acht
hij na rijpelijk overwegen voorals
nog geen reden aanwezig om het
boetekleed aan te doen.
De constructie van het nieuwe
koninkrijk moet vóór alles demo
cratisch zijn. Spr. heeft wel
enige twijfel omtrent de zuiver
heid van het inzicht in democra
tie, dat men over zee heeft.
Vervolgens gaat spr. over tot
het ontwikkelen van zijn denk
beelden over de toekomstige unie,
een unie, zo denkt hem het beste,
zonder Indonesië en hare orga
nen. Hjj staat op het standpunt,
dat mén één kabinet moet creëren
voor Nederland, Curagao en Suri
name, waarin elk der gebieds
delen uit, de West een Ministers
zetel toegewezen krijgt.
Ook deze spr. acht uitbreiding
van 't Nederlandse parlement met
zetels voor de West zeer aan
vaardbaar.
De gemeenschappelijke belan
gen als genoemd in het eind
verslag moeten gemeenschap
pelijk behartigd worden,: de
rechtszekerheid vereist, dat de
benoeming van de leden der rer.h-
terlüke macht in alle delen blijft
berusten bij de Kroon.
Tenslotte bepleit spr. de bij
stand voor Suriname in de vorm
van lening tegen zeer lage rente.
De volgende spreker J. P. Kau-
lesar Sukuul beklaagd? zich bit
ter over het lang uitblijven van
wijzigingen. Als de grondwet
hiertoe dan in de weg staat, wij
zig die fmvndwet dan terstond, zo
verlangt hij.
De heer A. Curiel heeft de
overtuiging gekregen, dat een
beroet) op de goodwill dezer ver
gadering op z'n plaats is. Hij wil
aandringen op een spoedige be
vordering van de bestuurswijzi
ging in de West.
De heer Joeltes betreurt ook,
dat er zoveel tijd heeft moeten
verionen, voor men tot deze con
ferentie kon geraken.
Belan°riik acht spr. ahereerst,
dat in Nederland en de West een
grote mate van overeenstemming
hestsat over de (""wislagen van
de toekomstige opbeuw.
De conferentie make straks van
haar rapport e°n conceV-i-Mks-
grondwet, zo stelt de heer Joekes
vervolgers voor.
Spr. staat uitvoer1*" stil bil de
wensen vap .Aruba. Hij k"r> v>r-
voleens tot Suriname. Ondanks
vol begrip voor de noodzakelijk
heid van een ontwikkeMrv
als eewemt vooral ook finan-
cieel-economjsch moet spr.
toch wel schuchter naar vn^n
brengen, dat Nederland ook zoiets
j als financiële moeilijkheden heeft.
Hij voelt meer voor intensivering
van de eigen economische bron
nen van Suriname.
Dr. Pos neemt enige moeite
waar in Nederland om afstand
te doen van de historische tradi
tie. Hjj acht dit 'n kernprobleem.
Een ander kernprobleem is dat
der proporties in de nieuwe con
structie. Daarvoor en voor het
vraagstuk van onderscheiding
tussen algemene zaken en de za
ken der delen, moet deze confe
rentie de oplossing vinden.
De heer W. R. Plantz kan het
optimisme van de heer Gerharts
tegenover de spanningen op Cu
ragao niet delen. De Curagaose
bevolking is teleurgesteld, voelt
zich bedrogen. Nederland moet
zo spoedig mogeljjk tot daden
overgaan en het koloniaal bestuur
liquideren.
Hierna wordt de vergadering
geschorst tot 's middags.
De middagvergadering begint
te half drie. Als eerste spreker
treedt op Dr. W. Chr. de La Try
Ellis, adviseur van de Minister
van O G„ die de noodzaak gevoeld
heeft van enige woorden te wijden
aan het vraagstuk der Arubaanse
verlangens.
,Spr. is van oordeel, dat zo
spoedig mogeljjk iets voor Aruba
móet worden gedaan, wil men een
vijandschap tussen de bevolkingen
van Aruba en Curagao voor
komen.
Hiermede is de eerste termijn
der debatten beëindigd. Terstond
gaat de vergadering voort met
besprekingen in tweede termijn.
De eerste spreker, Dr. Buis
kool, beklaagt zich erover, door
de afgevaardigden Meyerink en
Logemann min of meer voor een
revolutiónnair te zijn uitgemaakt.
Hij komt hiertegen op.
Wij bljjven tot de laatste mi
nuut bereid een regeling te zoe
ken door overleg en wij zullen
bereid zün offers te brengen
maar dan zal daar ook iets tegen
over moeten staan.
Spr. ziet een mogelijkheid van
oplossing in de volgende voorstel
len van de centrale sectie:
1. Voortzetting beschouwin
gen.
2. Voorstel centrale sectie tot
het zoeken van contact door de
conferentie met de Grondwets-
Herzieningscommissie.
3. Voorstel centrale sectie tot
het vormen door de conferentie
van twee in plaats van de be
staande drie secties.
Als eerste onderwerpen worden
ter bespreking voorgesteld:
a. nationaliteit en burger
schap;
b. buitenlandse betrekkingen;
c. defensie in Unie en Konink-
rjjk nieuwe stijl.
4. Voorstel centrale sectie tot
aanvuling der centrale sectie met
drie leden.
Dr. Buiskool beklaagt zich neg
over het geringe aantal sprekers
van Nederlandse zijde, maar hjj
wil deze repliek niet besluiten
zonder een krachtig beroep op
deze conferentiè om de West een
bescheiden, maar haar toekomen
de plaats te geven in het nieuwe
Koninkrijk.
Dr. Da Costa Gomez dringt op
nieuw aan op directe invoering
van democratisch bestuur voor
Curagao. Spr. acht het verweer
van Prof. Logemann omtrent de
toepassing van het Staatsnood-
recht in Indonesië niet geheel in
de practijk gevolgd. De Staat
Ocst-Indonesië is getouwd op de
ordonnantie van den Passar, d e
weer berustte op Staatsblad D65.
Spr. verzoekt de voorzitter het
volgende voorstel in stemming te
brengen
„De ter vergadering aanwezige
leden der Curagaose delegatie
stellen aan de conferentie Neder
land, Suriname en Curagao voor,
de Nederlandse Regering en de
Staten-Generaal te verzoeken:
Het bjj de Tweede Kamer
der Staten-Generaal aanhangi
ge wetsontwerp tot herziening
van de Curagaose Staatsrege
ling, welke nader door hen be
sproken werd met de Minister
van Overzeese Gebiedsdelen en
de commissie van voorberei
ding der Tweede Kamer in bij
eenkomsten op 13 en 14 Febr.
j.l. met de meeste spoed te bei-
handelen en voorts met alle
ten dienste staande middelen
te bevorderen, dat zo spoedig
mogelijk na de tot standko-
ming dezer Staatsregeling in
de Nederlandse Antilen vol
gens de herziene bepalingen
verkiezingen, worden gehou
den".
De heer Wijngaarde acht deze
discussie een eindeloos en waar
deloos academisch debat. De
vooruitstrevendheid der z.g.n.
Nederlandse voorultstrevenden
lijkt spr. niets dan een laagje
vernis. Het wekt weinig vertrou
wen dat de Nederlandse delegatie
niet als eenheid, maar individueel
optreedt. Dit maakt de waarde
der ganse Nederlandse delegatie
dubieus. De grondwetswijziging is
thans veel te laat, spr. is zeer
ernstig teleurgesteld.
De heer Gerharts accentueert,
dat ook hij zelfbestuur voor de
West heeft gevraagd, - alleen
hij wil de dingen wat kalmer
doen dan zjjn collega's, zij lopen
daarbjj wel eens wat onderste
boven. Wij moeten zorgen, dat
het zelfbeschikkingsrecht op Cu-,
ragao verzekering krjjgt van een
hecht democratisch stelsel. Dit
gemakkelijk te leiden volk moet
beschermd blijven tegen even-
ituële demagogen der toekomst.
De motie-Da Costa Gomez
tevens uitgebreid tot Suriname,
in stemming gebracht wordt aan
genomen z. h. s.
Mr. Van Helsdingen wil nog
even een toelichting geven.
Wat de vooruitstrevendheid
hier te lande betreft, wil spr. er
op wjjzen, dat de invloed van de
West op het wijzigingsontwerp
zo groot is geweest, als nog nooit
ergens ter wereld heeft plaats
gehad. De Minister van O. G.
heeft met de delegaties uitvoerig
overleg gepleegd bij de opstelling
van het ontwerp en de Staten is
om advies gevraagd.
Hierna brengt tenslotte de voor
zitter de drie voorstellen der cen
trale sectie in stemming. AU»
drie worden aangenomen h.
Als voorzitters der twee Beetle*
worden aangewezen de heren Pos
en Da Costa Gomez.
De vergadering besluit tot bij
eenkomst. der twee secties o?
hedenmorgen.
In de vierde aflevering van de
publicatie van) oorlogsdocumenten
door het Sawjet-Russisch infor
matiebureau, waarin o.a. critlek
geleverd wordt op degenen, die
bet Sowjet-Russisch optreden
Oost-Europa van 1939 tot 1941
agressief noemen, wordt onder
meer gezegd: „Handelde de Brit
se regering juist, door tijdens de
oorlog in Egypte troepen te sta
tionneren ondanks de protesten
van de Egyptenaren? Ongetwj)-
feld. Het was namelijik een mid
del van groot belang om Hitiers
agressie naar het Suezkanaal de
weg af te snijden. Slechts vijan
den van de democratie of mensen,
die hun zinnen verloren hebben,
kunnen beweren, dat het optreden
van de Britse regering in dit ge
val een daad van agressie
vormde".
Op dezelfde wjjze wordt in d«
Sowjet-Russische verklaring eea
verdediging gegeven van de lan
ding der Britten te Casablanca,
ondanks het protest van Marok
kaanse zijde en de militaire tegen
actie van de regering-Pétain.
Zekere Amerikaanse politiek»
waarnemers beschouwen de ge
ruchten over geheime besprekin
gen te Berlijn tussen vertegen
woordigers van Sowjet-Russische
en Amerikaanse of Westelijk Ge
allieerde zijde als behorend tot
een campagne van Sowjet-Rus
sische origine, waardoor men zou
willen trachten de Amerikaanse
congresleden de indruk bjj te
brengen dat de mogelijkheid be
staat van een ontspanning tussen
de Sowjet-Unie en. de Verenigde
Staten, en dat het dus niet nodig
is zich te haasten met aanvaar
den van het plan-Marshall of er
belangrijke credieten aan te be
steden.
Op het departement van Bui
tenlandse Zaken te Washington,
dat de geruchten noch ontkend
noch bevestigd heeft, wijst men
er alleen op dat Generaal Clay
tegenspraak geleverd heeft en
dat Murphy pas Zaterdagavond
uit de Verenigde Staten naar
Duitsland is vertrokken.
In officieuze kringen wordt ver
klaard, dat de oorsprong van de
geruchten gezocht moet worden
in een heildronk, door een hoge
Sowjet-Russische officier uitge
bracht op een diner, waarbij Mur
phy aanzat. De officier zou de
wens te kennen gegeven hebben,
dat de Sowjet-Unie en de Weste
lijke geallieerden „eens tot over
eenkomst over Duitsland zoudea
komen."
INDONESIË
In gezaghebbende kringen te
Batavia heeft de verklaring van
de Republikeinse regering over
de komende West-Javaconferentie
enige verwondering gewekt.
Deze verklaring doet onder
meer een beroep op het derde
van de twaalf punten van. de
Renville-overeenkomst om aan te
tonen, dat deze conferentie in
strijd is met hetgeen tussen par
tijen is overeengekomen. Gezag
hebbende kringen hebben tegen
over Aneta verklaard, dat de ar
gumenten in de Republikeinse re
geringsverklaring in verschillen
de opzichten mank gaan.
„In de eerste plaats is deze
conferentie slechts de uitwerking
van de tweede conferentie, welke
zich reeds heeft uitgesproken
over de toekomstige status van
West-Java. Overigens zcu punt
drie van de twaalf politieke be
ginselen, waarop de Republiek
zich beroept, hier nimmer van
toepassing kunnen zijn. Het
tweede punt, waarover de Repu
bliek in alle talen zwijgt, daaren
tegen wel. Dit punt zegt n.l. dat
geen dar partijen recht heeft de
vrije uiting van populaire bewe
gingen te verhinderen, die uit
gaan naar politieke organisaties,
welke in overeenstemming zjjn
met Linggadjati.
Punt 3, waarop de Republiek
zich beroept zegt dat, beslissin
gen ten aanzien van veranderin
gen in administratie van een. ge
bied uitsluitend bewerkstelligd
kunnen worden na volledige en
vrije toestemming der bevolking
j van zulk een gebied en op het
ogenblik, dat die bevolking ge
heel beveiligd en vrij is van enige
pressie".
Gezaghebbende kringen ver
volgden, dat wel als een paal
boven water staat, dat men ten
aanzien van de West-Javaconfe
rentie wel van het tweede punt
kan spreken.
Voorts wekte het ook verwon
dering, dat Diogja in de Rege
ringsverklaring de wijze, waarop
de derde West-Javaconferentie Is
samengesteld, als ondemocratisch
karakteriseerde. „De samenstel
ling is in ieder geval op een zo
danige wijze geschied," dat men
kan spreken van een verwezen
lijking van de democratische be
ginselen, voorzover de omstandig
heden dit toelieten".
