De Benelux en de komende besprekingen te Lenden
Conferentie Nederland-Suriname-Cura^ao.
DE REGERINGSBESPREKINGEN
DONDERDAG 12 FEBRUARI 1948.
CENTRAAL RAPPORT van de
Vrijheid, gelijkwaardigheid en verbondenheid
de zuilen waarop het Koninkrijk moet rusten
Verklaring van de Franse Ambassade
met de georganiseerde landbouw
Driemogendhedenconfentie
te Londen.
Vice-Maarschalk Benett
ontslagen.
Leo Blum betreurt
heropening Frans-Spaanse
grens.
Nieuwe Griekse
reservisten opgeroepen.
Herstel vermogensovergang
Rijksmarkengebied.
Tsjechische onderscheiding
voor Prins Bernhard
Benelux en de Duitse kwestie
F. N. B. doet beroep op
leden der Staten-Generaal.
Militaire Dakota bij
Padalarang neergestort
frmk«rlng bQ Ab*ust3,*nt - Vanuuzca
V: i;>Vl .'.WACfflTJiro
medegedeeld door bet K.N.M.I.
te De Biit. geldig tot Donder
dagavond.
Tijdelijk regen.
Geleidelijk toenemende wind
tussen Zuid en Z.-West. Meest
zwaar bewolkt met tijdelijk
enige regen. Weinig verande
ring van temperatuur.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks
4de Jaargang No. 730-
DrnkkerQ N.V. Firma P. J. van de Sande Ter neuzen
Abonnementsprijs
Advertentieprijs
per mm 10 ct. minimum
per advertentie 1,60.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertentie*:
5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 cent. Ver-
mélding: Brieven onder
nr. Bureau va» dit Blad
10 cent meer.
per kwarts»!
Woensdag is verschenen bet
centrale rapport van de confe
rentie Nederland-Suriname-Cura-
pao, waarover in een bericht van
Dinsdag werd gesproken.
Aan dit rapport is het volgende
ontleend:
Eenstemmig was men van
oordeel, dat vrijheid, gelijkwaar
digheid en verbondenheid de zui
len dienen te zijn, waarop het Ko-
nmkrijik nieuwe stijl" zal moeten
rusten".
Teneinde deze gelijkwaardigheid
van de delen binnen het Konink
rijk te verkrijgen was men alge
meen van oerdeel, dat bij de
Grondwetswijziging aan Surina
me en de Nederlandse Antillen
'n plaats moet worden toegekend,
welke een volledig en gelijkwaar
dig deelgenootschap betekent.
Tn de gemeenschappelijke be-
angen van het Koninkrijk „nieu
we stijl" zal medezeggingschap
aan alle samenstellende delen
moeten gegeven worden. „Voor
wat betreft de organen, welke de
gemeenschappelijke belangen zul
len hebben te behartigen, bleek in
grote mate eveneens overeen
stemming te bestaan. Vrij alge
meen werd gedacht aan een over-
kapning van de samenstellende
delen van het Koninkrijk door de
Kroon, oen Rijkskabinet en een
Rljlkswetgevend college, waaraan
de Rijksministers verantwoording
zijn verschuldigd. De meningen
liepen echter uiteen over de vraag
of dit wetgevend college dient te
ziin een voldragen Rijksparle-
ment.
Wat betreft de verhouding tot
de Verenigde Staten van Indone
sië meenden enkele leden, dat het
niet gewenst is, deze thans reeds
vest te leggen.
Eich beradend op de concueti-
sering van de Koninklijke rede in
haar huidige interpretatie voor
wat betreft de opbouw van het
Koninkrijk nieuwe stijl, bleek
men algemeen van mening, dat
In dit Koninkrijk zullen worden
verenigd: Nederland, Suriname
en de Nederlandse Antillen, die
zelfstandig hun inwendige zaken
regelen en die op de hechte
grondslag van volledig deelge
nootschap en derhalve met pas
sende medezeggenschap de ge
meenschappelijke zaken beharti
gen, hetgeen zijn basis moet blij
ven vinden in de vrijwillige aan
vaarding en de trouw van de
overgrote meerderheid der bur
gerij.
In aanmerking ware voorts te
nemen de mogelijkheid om delen
van Indonesië, die niet willen
toetreden tot de Verenigde Sta
ten van Indonesië (vgl. artikel 3
der Linggadjati-overeenkomst)
een plaats in het Koninkrijk te
verzekeren. Bovendien werd ge
dacht aan een eigen status voor
Nieuw-Guinea.
Hieraan voegden sommige leden
nog toe, dat aan de staatsdelen
het recht dient toe te komen om
hun eigen status te regelen bin
nen het verband van het Konink
rijk en met inachtneming van
door de Rijksconstitutie te stel
len waarborgen voor een demo
cratisch bestel.
Men was het er over eens, dat
de structuur van het nieuwe
Koninkrijk en de nieuwe staats
rechtelijke verhouding tussen de
samenstellende delen dient te
worden geregeld in een rijks
statuut of, naar een deel der
leden een juistere benaming acht
te, Rijksgrondwet waarin de
gemeenschappelijke belangen en
de gemeenschappelijke organen
worden aangegeven. Elk staats
deel stelle zijn eigen grondwet,
landsstatuut of staatsregeling
vast, welke niet in strijd mag
*ijn met het Rijksstatuut, noch
met de Rijkswet of het algemeen
Rijksbelang.
Voor wat de secessiebevoegd-
heid ibetreft, werd opgemerkt, dat
afscheiding slechts zou mogen
plaats hebben als tweederde deel
van alle leden van- het vertegen
woordigend lichaam zouden uit
spreken voer een referendum en
dit referendum een meerder
heid zou opleveren, terwij! als
waarborg voor andere delen, ware
te denken aan een opzeggingster
mijn van b.v. 10 jaar. Verschil
lende andere leden waarschuwden
ernstig tegen het vastleggen van
een secessiebevoegdheid iri het
statuüt.
Voor ogen houdend, dat er op
Aruba in ruime kring verlangens
worden gekoesterd/naar afschei
ding, waarmede allerminst uittre-
dng uit het Koninkrijk of verwer
ping van samenwerking met de
andere Antillen bedoeld wordt,
meenden verschillende leden, dat
de mogelijkheid dient te worden
geopend om Acuba en even
tueel andere delen van de gebie
den, waaruit het nieuwe Konink
rijk zal komen te bestaan de
eigen plaats zowel binnen het Ko
ninkrijk als binnen een der delen
op eigen voet en naar eigen ver
kiezing te doen regelen.
Enkele leden pleitten voor een
structuur van de Ned. Antillen
als federatie van twee gelijkwaar
dige delen: Enerzijds Curagao,
Bonaire en de eilanden boven de
wind, anderzijds Aruba, dat dan
een eigen met bijstand van
Nederland te bewerktuigen be-
stuurs-, justitieel- en politie-appa-
raat en een eigen vertegenwoor
digend orgaan moet hebben, welk
orgaan zoveel mogelijk met alge
meen kiesrecht ware te vormen.
Men was algemeen van oordeel,
dat een instantie dient te wor
den ingesteld, welke zal optreden
bij meningsverschillen tussen de
Rijksdelen. Enerzijds werd in
overweging gegeven de beslissing
van geschillen betreffende juri
dische kwesties op te dragen aan
een onpolitiek rechtsprekend or
gaan. Over beleidsvragen dient
dan te worden beslist door een
orgaan, dat politieke verant
woordelijkheid draagt, zij het dat
aan de West-Indische gebieden
waarborgen tegen" overstemming
moeten worden gegeven.
Anderzijds werd gepleit voor
een paritair samengesteld Rijks
hof; eventueel Rijksraad te noe
men, hetwelk in het algemeen
geschillen zou moeten besle_chten.
Naar het oordeel van enige
leden dient het Rijksgezag in de
overzeese gebieden te worden
vertegenwoordigd door de Com
missaris des Koningg (eventueel
gouverneur te noemen), die de
prerogatieven van de Koning uit
oefent en ter bewaking van de
Rijkswet en het algemeen Rijks
belang een recht van opschorting
krijgt ten aanzien van inwendige
aangelegenheden, maar overigens
op geen andere wijze dan door
waarschuwing of aanmoediging
deelneemt aan het bestuur der in
wendige aangelegenheden en po
litiek neutraal blijft.
Hiertegenover stelden anderen,
dat de vertegenwoordiging van
het gemeenschappelijk staatsver
band door of vanwege de Koning
in de Rijksdelen niet alleen een
recht van veto moet hebben
zulks aan de hand van door de
conferentie vast te stellen maat
staven maar ook moet deel
nemen aan het inwendig bestuur,
op de voet, nader in het Rijks-
statuut te bepalen. Opgemerkt
werd voorts, dat de vertegen
woordiger van de Koning, als or
gaan van de staat, naast cere
moniale plichten, ook de bevoegd
heid moet hebben om de Minis
ters in het Rijksdeel te benoemen
en te ontslaan en om te waken
tegen strijd van regelingen van
het staatsdeel met Rijkswet of
algemeen belang van het Rijk.
Het leek nodig, in beginsel de
mogelijkheid van onderlinge ver
tegenwoordigingen over en weer
bij de staatsdelen statutair te
scheppen. De bevoegdheden van
de vertegenwoordigers zouden
nader moeten worden geregeld.
Men zou hen kunnen zien als de
wakers voor de economische be
langen over en weer (bijzondere
consuls).
Voorts ware over te gaan tot
vertegenwoordiging van de delen
bij het geheel.
Aldus vastgesteld op 9 Febr.
1948 door de centrale sectie".
In verband met zekere berich
ten, in de Nederlandse en buiten
landse pers verschenen over het
standpunt van de Franse rege
ring ten aanzien van deelneming
door de Benelux-landen aan de
aanstaande besprekingen over
Duitsland, meent de Franse am
bassade er aan te mogen herin
neren, dat de Franse regering
zich, als eerste voorstandster
heeft betoond van zo ruim moge
lijke raadpleging van de Neder
landse, de Belgische en de Lu
xemburgse regering over de Duit
se problemen. De Franse rege
ring heeft steeds ten volle het
gewettigd verlangen geappre
cieerd van de genoemde regerin
gen betrokken te worden bij be
raadslagingen, waarbij zij recht
streeks belang hebben. Hiervan
is minstens vijf maal openlijk
blijk gegeven.
Daarom steunt Frankrijk, zo
als nog drie dagen geleden door
een woordvoerder van het Franse
ministerie van Buitenlandse Za
ken te kennen gegeven, het ver
zoek van de regeringen der Be-
neluxlanden tot de komende be
sprekingen te Londen toegelaten
te worden.
Bovendien moet, naar het in-
De Regering heeft Dinsdag
avond j.l. een aanvang gemaakt
met het overleg met de georga
niseerde landbouw, welk overleg
een uitvloeisel Is van de parle
mentaire behandeling van de
vraagstukken in de landbouw
tijdens de interpellatie-Vondeling
en dient ter uitvoering van de
bekende motie-Groen.
De besprekingen, die gehou
den worden in het kabinet van
de Minister-President aan het
Plein 1813 stonden onder leiding
van Dr. L. J. M. Beel, terwijl de
Regering verder vertegenwoordigd
was door de Ministers Mansholt,
Drees en Lieftinck. Voor de ge
organiseerde landbouw trad het
dagelijksch bestuur van de Stich
ting voor de Landbow op, bijge
staan door de voorzitters der
commissie, die de Stichting voor
de onderscheidene agrarische
sectoren heeft ingesteld. De toe-
sprekingen, die van inleidende
aard waren, zullen Vrijdag wor
den voortgezet.
Volgens de „Daily Telegraph"
hebben de regeringen van Ameri
ka en Engeland aan Frankrijk
een ontwerp-agenda overhandigd
voor de driemogendhedenconfe-
rentie over Duitsland, die 19 Fe
bruari te Londen een aanvang zal
nemen. Hierop komen de volgen
de punten voor:
1. Organisatie en verdere ont
wikkeling van de drie westelijke
zónes van Duitsland.
2. Deelneming van de landen
der Benelux aan de uitwerking
der politiek inzake West-
Duitsland.
3. De plaats, welke Duitsland
zal innemen in het herstelplan
voor Europa en het aandeel, dat
het in het plan-Marshall zal heb
ben.
4. Het Ruhrgebied, de Duitse
steenkool, de controle op de Duit
se staalindustrie en de vorm van
de Geallieerde controle.
5. De veiligheid.
6. De herstelbetalingen.
7. De aan te brengen verande
ringen in de administratieve gren
zen tussen de zönes.
Vice-Maarschalk D. C. T. Be
nett, de schepper van de padvin-
dersgroep van vliegtuigen, die in
de oorlog de bommenwerpers bij
de aanvallen op Duitsland voor
gingen, heeft medegedeeld, dat hij
ontslagen is als uitvoerend hoofd
officier van .de British South-
American Airways wegens een in
terview, dat hij aan een dagblad
correspondent had toegestaan.
De voirge week meldde de Daily
Express, dat Benett had ver
klaard, dat de Britse burgerlijke
luchtvaart na de oorlog plotseling
„een politieke voetbal werd en
sindsdien voortdurend in deze
smerige arena rond is geschopt".
Benett verklaarde, dat hij om
deze 'uitlating gedwongen was
zijn functie neer te leggen.
De British South-American Air
ways verklaarde Dinsdagavond,
dat zij Benett ontslagen heeft
„tengevolge van meningsverschil
len omtrent aangelegenheden van
politiek".
De British South-American Air
ways is de enige der drie lucht
vaartmaatschappijen in staatsbe
heer, die na het eerste jaar van
haar bestaan als genationaliseerd
bedrijf winst heeft afgeworpen.
Leon Blum heeft in zijn blad
„Le Populaire" zijn verbittering
uitgesproken over de heropening
van de Frans-Spaanse grens. Hij
verweet Engeland en Amerika,
dat zij Frankrijk niet gesteund
hadden bij zijn poging de rege
ring van Franco tegen te wer
ken.
Blum zeide, dat Amerika daar
bij beïnvloed was door de vrees
voor de „Sowjet-weerwolf". Men
heeft echter niet het recht, aldus
'Blum, het probleem te beperken
tot de keuze tussen Franco en
het communisme. Al zou men
moeten kiezen, dan heeft men
nog geen recht Franco te kiezen.
Het is zeer aannemelijk, dat in
Spanje de democratie in de
plaats zou zijn gekomen van de
dictatuur van Franco. Ik zie dan
ook niet in, waarom Amerika
meent meer te winnen bij het
handhaven van die dictatuur dan
bij een herstel van de democratie,
zo besloot Blum.
Griekenland zal binnenkort
6000 nieuwe reservisten oproepen
voor het nationale verdedigings-
corps, dat In September J.l. werd
gevormd, om het leger vrij te
maken voor zuiver offensieve
operaties, aldus wordt officieel,
te Athene bekend gemaakt. Te
zamen met de 6000 man, die de
vorige maand werden opgeroepen
zal de sterkte van het corps
thans komen op 33.000 man.
In September j.l. deelde de
regering mede, dat alle Griekse
mannen tussen 24 en 35 jaar voor
het corps zouden worden opge
roepen en dat dit in de lente
50.000 man sterk zou zijn.
Als cijfer voor de sterkte voor
het geregelde leger werd toen
opgegeven 150.000.
Tussen 31 Maart 1941 en 7 Mei
1945 hebben, behalve Duitsers en
andere vijanden, ook niet-vijanden
die in het Duitse rijk en de daar
bij ingelijfde gebieden woonachtig
of gevestigd waren, gebruik ge
maakt van de opheffing van de
deviezengrens tussen Nederland
en het Duitse rijk, om onbelem
merd Nederlands vermogen in
eigendom te verkrijgen. Ter be
taling werd Nederland opge
scheept met waardeloze rijksmar
ken. Dit geschiedde op grote
schaal.
Reeds sedert einde November
van het vorige jaar moet een
ieder, wie een dergelijke vermo
gensovergang aan een niet-vijand
bekend is. daarvan aangifte doen
bij de Nederlandse Bank N.V. De
termijn van deze aangifte is
dezer dagen verlengd tot X April
a.s.
Het Departement van Finan
ciën merkt op, dat het voor ons
land
zicht van de Franse regering,
dit deelnemen niet beperkt blf-
ven tot een onderzoek naar de
eisen van de drie landen ten op
zichte van Duitsland, doch rich
uitstrekken tot het geheel van de
Duitse kwesties.
Dinsdagochtend om half elf
heeft de Tsjechische gezant f.»
Nederland, Generaal Serge Ingr,
op het Paleis So^tdijk het
Tsjechisch oorlogskruis aan Prins
Bernhard overhandigd. Hei oor
logskruis is door President Bene*
aan Prins Bernhard verleend
naar aanleiding van zijn verdien
stelijk werk tijdens de tweede
wereldoorlog.
Naa van betrouwbare rijde te
Londen verluidt, Is voorgesteld
een bespreking over de vrijrce
waarop de Benelux-landen be
trokken moeten worden bü bet
werk van de driemogendheden-
conferentie over West-Duits'and
het eerste punt te doen uitmaken
van de agenda der conferentie.
Dientengevolge bestaat er weinig
kans op formele uitnodiging aan
Nederland, België en Luxem
burg voordat de conferentie 19
Februari is geopend. Andere
punten van de thans door Groot -
Britannië en de Verenigde Sta
ten aan Frankrijk voorgestelde
agenda waarschijnlijk zijn: ont
wikkeling van de organisatie der
drie Westelijke zones, Duitsl&ncta
plaats in het plan-Marshall, toe
komstige controle over het Ruhr
gebied, veiligheid, schadevergoe
dingen, territoriale correcties in
West-Duitsland.
Met het punt ontwikkeling der
organisatie van de drie Weste
lijke zones zou gezinspeeld wor
den op de problemen van do vor
ming van een trizóne.
De federatie van Nederlandse
bedrijven tegen economische dic
tatuur en ter bevordering van
het particulier Initiatief heeft
zich met een rondschrijven ge
wend tot de leden der Staten-
Generaal, waarin zij op de volks
vertegenwoordigers een ernstig
beroep doet om hun medewer-
king te verlenen aan bestrijding
van de overmatige overheids
bemoeiing, i die, naai' de mening
der federatie, een totale ontvoog
ding van het bedrijfsleven tenge
volge heeft.
Het hoofdbestuur der F. N. B.
wijst er op, dat zich in het be
drijfsleven zeer radicale tenden-
zen ontwikkelen en dat er steeds
meer stemmen opgaan, die plei
ten voor het organiseren yan een
staking van het bedrijfsleven. Het
hoofdbestuur acht zulks verwer
pelijk, evenals het feit, dat Ln
het aangezicht van de aanstaan
de verkiezingen van verschillende
zijden pogingen worden onderno
men om tot de oprichting van
nieuwe politieke partijen L
komen.
Aan de andere kant moet ech
ter worden vastgesteld, dat de
F. N. B. zich de leiding in de
strijd tegen de geleide economie
langzaam ziet ontglippen. De
politieke constellatie in ons land
is van dien aard, dat een gene
zing van het ontbindingsproces
eventueel het beste bereikt kan
van groot belang is, dat
ieder door het nakomen van de
verplichting tot aangifte er toe worden in de boezem der be
medewerkt, dat het aan Neder- i maande politieke partijen. Dit is
lands bezit onttrokken vermogen
weder in de macht van Nederland
wordt teruggebracht.
Reuter meldt uit Batavia, dat
een Dakota van het Nederlandse
leger Dinsdag 24 kilometer ten
Noordwesten van Bandoeng, 20
minuten na het vertrek uit Ba
tavia, is neergestort. Alle 19 in
zittenden, te weten de beman
ning van 4 koppen, 11 soldaten
en vier burgers, onder wie twee
vrouwen, kwamen om het leven.
De doden werden door een Ne
derlandse patrouille gevonden.
Naar te Hamburg wordt mee
gedeeld, zal de R.A..F 17 Febru
ari om 18 uur nieuwe bombarde
menten op Helgoland uitvoeren,
die 78 uur zullen duren.
te meer 'noodzakelijk, "omdat "het
Marshall-plan en de Benelux
Unie niet zijn te verwerkelijken,
wanneer Nederland vasthoudt
aan een doctrinaire economische
politiek.
i De F. N. B. is dan ook voor
nemens, al haar invloed ten
gunste van een vrijere economie
zodanig aan te wenden, dat men
in de gelederen der politieke par
tijen tot bezinning komt. Zij
hoopt en vertrouwt, dat de volks
vertegenwoordigers daarbij zul
len voorgaan,
STAKING IN DE BELGISCHE
GAS- EN ELECTR. BEDRIJVEN
De Belgische Regering heeft de
Provinciale Gouverneurs bevel ge
geven de gas- en electriciteitsbe-
drijven te requireren. Hoge func
tionarissen van het Ministerie
van Arbeid verklaarden, dat de
kansen op het voorkomen van de
staking gering zijn.