De Koningin spreekt tot bondgenoten
uit de wereldoorlog
De moordaanslag op GANDHI
De herziening der salarissen
van leraren
Dc serviesgoed-situatie in
Nederland
tk
Het nieuwe republikeinse
kabinet
Buiten gebruik gestelde
postzegels
Stalins gezondheidstoestand
uitmuntend
Protest
tecen de straatcarnaval
N.V.V. vraagt naar
consumentcreoietbonnen
De soepbeenderen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Maan
dagavond.
Aanhoudend zacht ween.
Meest zwaar bewolkt met
plaatselijk enige regen. Voor
al aan de kust tijdelijk krach
tige Zuid-Westelijke wind.
Zacht voor de tijd van het
jaar.
Frankering bij AMwmmcH - Twneuxer
MAANDAG 2 FEBRUARI 1948.
4de Jaargang No. 721.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Ternenzen
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties
5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Abonnementsprijs ƒ3,25 per hwar'
H. M. de Koningin is voorne
mens op Dinsdag 3 Februari a.s.
te 1.30 uur Nederlandse tijd over
de zender van de Nederlandse
wereldomroep het woord te rich
ten tot de bondgenoten van Ne
derland uit de wereldoorlog.
Het is de bedoèling van de
Koningin voor Haar toehoorders
over de gehele wereld in enkele
woorden een duidelijk beeld te
schetsen van de verhouding tus
sen Nederland en Indonesië.
Behalve over de zender van de
wereldomroep (25 m, 31 m en 49
m) zal de toespraak, welke H.
M. de Koningin op Dinsdag 3
Februari a.s. zal richten tot
Nederland's hondgenoten uit de
laatste oorlog, tevens voor luis
teraars in ons land, worden uit
gezonden over de beide zenders
Hilversum 1 en n (301 en 415
m).
Het tijdstip der uitzending is
half zeven des avonds. Een her
haling van de toespraak door de
wereldomroep voor de luisteraars
overzee en in het buitenland
vindt plaats cxm half acht des
avonds, half één des nachts en
half vier des nachts en des
Woensdags om 12 uur des och-
Naar Radio-Djogja meldt, heeft
president Soekarno Zaterdag in
het werkcomité van het K.N.I.P.
het nieuwe Republikeinse Kabi
net bekend gemaakt. De samen
stelling is als volgt:
Munster-President: Drs. Mo
hammed Hatta.
Binnenlandse ZakenDr. Soe-
klman.
Buitenlandse ZakenHadji
Agoes Salim.
WelvaartSjarifoeddin Prawi-
ranegara.
Onderwijs: Dr. Ali Sastroamid-
jojo.
Financiën: Mr. Maramis.
Voorlichting: Mohammed Nat-
sir.
Openibare werken: Ir. Djoe-
anda.
Gezondheid.: Dr. Leimena.
Justitie: Mr. Soesanto.
Godsdienstzaken: Kiaji Masj-
koer.
Voedselvoorziening: Kasimo.
Wederopbouw en jeugdaange-
legenhedenSoepeno
De Minister-President beheert
tevens de portefeuille van Defen
sie.
De verdeling over de verschil
lende partijen is dus als volgt:
Dr. Soekiman, Sjariffoeddin,
Prawiranegara, Mohammad Nat-
sir en Kiaja Masjkoer leden van
de Masjoemi-partij. Dr. Ali Sas-
troamidjojo, Mr. Maraimis en Mr.
Soesanto leden van de P.N.I.
(Nationalistische Partij). Hadji
Agoes Salim van de P. S. I. I.
(Partai Sarikat Islaim Indonesia).
Dr. Leimena van de Christelijke
partij. Kasimo van de Katholieke
partij. De overige ministers
te weten: Mohammed Hatta. Ir.
Djoeanda en Soepeno zijn
partijloos.
Met ingang van 1 Juli 1948
worden de volgende postzegels en
postwaarden buiten gebruik ge
steld, waardoor zij hun waarde
voor de frankering verliezen:
a. alle postzegels van het type
..Lebeau" (het zgn. duifjes-type)
benevens de briefkaarten, post-
bladen, briefomslagen, postbe-
wijsformulieren, voorzien van een
aegelafdruk van dit type;
eveneens de briefkaarten met
het duifjes-type met de vermel
ding „nooduitgifte";
to. de briefkaarten met een
Ned. Indische zegelafdruk van
3% cent met opdruk ,,5 cent';
c. de geïllustreerde .briefkaar
ten voorzien van een zegeloudrvk
met de beeltenis van H. M. de
Koningin, uitgifte 1923, met op
druk 5.
Tot en met 31 Maart a.s. zullen
de zegels, voor zover voorradig,
nog op de postkantoren worden
verkocht, na die datum t/m 1
Juli zullen ze, ook voor zover
voorradig, nog aan de philatelis-
tenloketten worden verkocht.
tends en half drie des middags
(Ned. tijd).
Voorts zal de toespraak wor
den her-uitgezonden door alle
zenders van de National Broad
casting Company in de Verenig
de Staten, de Radlodiffusion Fan-
eaise, het British Forces Net
work en het American Forces
Network in Duitsland; radio Ba
tavia en aangesloten zenders in
Indonesië; de Curom in Curasao
en de Avros in Suriname.
De Poolse premier, Joseph
Cyranklewlcz, heeft te kennen
gegeven, dat de gezondheidstoe
stand van Maarschalk Stalin bij
de besprekingen te Moskou uit
stekend was en dat hij in een
zeer goede lichamelijke conditie
verkeerde.
Hij voegde er aan toe, dat het
economisch verdrag tussen Po
len en de Sowjet-Uinie geen in
vloed kan hebben op de souverei-
niteit van Polen. Er zijn geen
politieke voorwaarden gesteld,
zei htj. Hij verzekerde voorts,
dat er géén sprake was van een
Balkan-entente
INDIA ROUWT.
Het bericht van Gandhi's dood
heeft India m diepe rouw en stil
te gedompeld. Te New Delhi wa
ren de winkels en bioscopen ge
sloten. Door de donkere straten
reed* slechts het noodzakelijke ver
keer en mannen en vrouwen ston
den buiiten hun huizen en ween
den zonder zich te schamen.
Ook in andere steden in geheel
India deden zich dergelijke tafe
relen voor.
Gandhi's lijk, bedekt met een
wit kleed, dat zijn hoofd vrijliet,
werd in de avond naar het terras
van het Birla huis gedragen en
daar onder het licht van een
schijnwerper opgebaard. Rondom
de verlichte baar was ales donker.
Later op de avond, toen Gandhi's
familie, vrienden en volgelingen
zijn stoffelijk overschot naar bin
nen droegen om de laatste riten
te beginnen, verbraken honderden
het politiecordon om een laatste
blik op de Mahatma te werpen.
Door het bureau van de Minister-
President werd aangekondigd, dat
geheel India 13 dagen in staat
van rouw zal zijn. De vlaggen
zullen- halfstok waaien en er zul
len geen publieke vermakelijkhe
den worden gehouden.
CREMATIE VAN GANDHI.
Het stoffelijk overschot van
Gandhi is Zaterdagmiddag aan de
oever van de rivier de Djoemna
te New Delhi gecremeerd.
De stoet vertrok uit het huis
van de millionnair Birla, waar
Gandhi de laatste drie maanden
een kamertje bewoonde, in de
richting van de rivier. Er was
een geweldige menigte verzameld,
waaronder zich Hindoes, Moham
medanen, Sikhs, Christenen, Boed
dhisten, gelovigen en niet-gelovi-
gen bevonden. Een massa bloe
men en bloesems werd over de
stoet uitgestort.
Vijf uur voor het vertrek van
de stoet werden de poorten van
het huis van Birla voor een queue
van ongeveer 1% km lang, die
zich reeds sinds middernacht had
verzameld, geopend.
Er waren speciale voorzorgs
maatregelen genomen om even-
tuële ongeregeldheden te verhin
deren.
Honderduizenden personen,
velen van hen openlijk wenend,
stonden lano-s de acht km lange
route, die de rouwstoet volgde.
Gandhi's lichaam werd op een
met bloemen overdekt legervoer
tuig gelegd. Zijn gezicht was on
bedekt, zijn lichaam gehuld in een
wit kleed. Er waren meer dan
100 kransen. De rouwwagen werd
getrokken door eenheden van het
leger, de marine en luchtmacht;
Pandit Nehroe, Sardar Patel en
Baldef Singh hadden plaats geno
men naast Gandhi's lichaam.
Ook aan de oever van de Heili
ge rivier, waar de crematie plaats
vond, hadden zich honderduizen
den mensen verzameld, waarvan
velen openlijk uiting gaven aan
hun droefheid. De baar met het
stoffelijk overschot van de Mahat
ma werd neergezet op een brand
stapel van sandelhout. Dakota's
van de Koninklijke Indische
Luchtmacht scheerden duikend
over de plaats heen en strooiden
bloemen uit over de ontslapene.
Volaens een verslaggever van
de Indische Radio-omroep kwam
Pandit Nehroe, de Minister-Pre
sident van India, voor het aan
steken van de brandstapel naar
voren, viel op zijn knieën en
kuste Gandhis voeten.
Devadas, de zoon van Gandhi,
stond bij het hoofdeinde van de
baar. Nadat de brandstapel was
aangestoken, wierp (pi er steeds
vers hout op. Er werd wierook,
kamfer en cocos aan toegevoegd
en de zich vormende rookwolk
onttrok tenslotte de brandstapel
aan het gezicht.
Manoe Gandhi, een van de klein
dochters van de( Mahatma, die
z'ch vlak bij hem bevond toen de
moord plaats had, heeft een oog-
getuigeverslag gegeven van het
geen er gebeurd is, aldus schrijft
de „Daily Herald." „Toen Gandhi
de trappen van het gebedspodium
opging," aldus Manoe, „baande
plotseling een man zich een weg
door de rijen gelovigen en hukte
voor hem alsof hij boog. Daar
ik veronderstelde, dat hij het stof
van zrjn voeten wilde afvegen,
wilde ik hem daar van af bren
gen, hang, dat Gandhi zou strui
kelen, en greep zijn linkerhand.
De nian duwde mij echter opzij
en begon plotseling te schieten.
De eerste kogel trof Gandhi in
de buik. Hij riep uit: „Ram,
Ram" (O God, o God.), Daarna
volgden nog twee schoten.
Hij viel neer, terwijl zijn bril
afgleed en zijn sandalen van zijn
voeten vielen. Misschien had hij
eer voorgevoelen. Gisteravond
zeide hij, alvorens „ich voor de
nacht terug te trekken: „Dit is
een vreemde wereld. Hoe lang
kan men aan de beurt zijn?"
Hedenmorgen vroeg na zijn ge
bed zeide hij tot Bisjwan, die
hem zijn leven lang verzorgd
heeft: „Breng mij al mijn belang
rijke brieven. Ik moet die van
daag beantwoorden, want ik kan
er morgen wel niet meer zijn."
ARRESTATIES.
Te Bombay zijn ongeveer twin
tig personen gearresteerd, die er
van verdacht worden in een com
plot te zijn betrokken, dat wellicht
niet slechts tot doel had Gandhi te
doden, maar ook andere nationale
leiders van India uit de weg te
ruimen. De politie is, naar ver
luidt, een samenzwering op het
spoor, waarvan de vertakkingen
zich bevinden te New-Delhi, in
West-Bengalen en in de Oostelijke
Pendsjaab.
De politie te Poena heeft huis
zoeking gedaan in de woning van
de móordenaar, Nathoeram Vi-
nayak Gode, en verscheidene an
dere leden van de Hindoese poli
tieke organisatie Mahasabha.
Code's huis en de gebouwen
van het plaatselijk blad, waarvan
Gode hoofdredacteur is, zijn on
der zware politiebewaking ge
steld.
Zowel te Bombay alp Poena
zrjn verscheidene aanvallen van
woedende menigten op de huizen
van leden van de Mahasabha ge
daan.
Te Bombay hebben nog enkele
steekpartijen plaats gevonden.
Ongereldheden in Koljapcer-
In Koljapoer, de hoofdstad van
de gelijknamige Indische Staat,
ten Zuiden van Poena, heeft een
grote menigte Zaterdag aanval
len gedaan op huizen en winkels
van leidende leden d'er Hindoese
Mahasabha en and,ere vooraan
staande orthodoxe Hindoes.
De as van Gandhi-
De as van Mahatma Gandhi
wordt heden in een aarden kom
gedaan, die in- de loop van de
volgende dagen te Allahabad,
waar de rivieren de Ganges en
Djoemma tezamen komen, aan
het water zal worden toever
trouwd.
De moordenaar heeft geen
berouw.
Volgens mededeling van de po
litie, heeft de moordenaar van
Gandhi, Natoeran Vinajak Godce,
bij zijn ondervraging verklaard er
van overtuigd te zijn dat hij goed
gehandeld had, omdat „Gandhi's
uitlatingen en handelwijze tegen
de belangen van de Hindoes in
druisten."
Directeuren en rectoren van
Rilks Hogere Burgerscholen, de
R.K. Hogere Burgerschool, ,de
Middelbare Handelsschool, Open
bare, Christelijke en R.K. lycea in
Zeeland, elf in totaal, schrijven
ons naar aanleiding van de her
ziening de salarissen van de lera
ren bij het voorbereidend hoger
en' middelbaar onderwijs o.m. „wij
geloven niet, dat de verbeteringen
van die aard zijn, dat zij nu een
grote toeloop tot het leraarshmbt
waarborgen, integendeel, de per
soneelsvoorziening der scholen zal
nog jaren lang moeilijkheden blij
ven opleveren, ,met alle nadelige
gevolgen, waarvóór reeds maan
den gewaarschuwd is.
Wij zijn het geheel eens met de
bekende verklaring der Amster
damse rectoren en directeuren van
October 194,7, waarin zij waar
schuwen tegen de gevaren, die de
Nederlandse beschaving bedrei
gen, als de leraren niet worden
gelijkgesteld met de personen, die
een gelijkwaardige positie inne
men.
Wanneer wij nu in het bijzonder
letten op de Zeeuwse toestanden,
dan menen wij met de meeste na
druk, te moeten wijzen op de gro
te nadelen, die voortvloeien uit de
standplaatsaftrek. Een leraar ver
bonden aan een plattelandsschool.
ziet zijn* salaris verminderd met 4
of 8 procent al naar de gemeente
in de 2e of 3e klasse gerangschikt
is, terwijl voor hem de kosten, die
voortvloeien uit het laten studeren
zijner kinderen, veel hoger zijn,
dan die van een collega, ,die in het
Westen des lands les geeft. Het
gevolg is, dat alle leraren met op
groeiende kinderen trachten weg
te komen naar een standplaats,
die ligt binnen het bereik van een
universiteit of hogeschool.
Naar onze mening zal door de
Zeeuwse bevolking geijverd moe
ten worden voor de vervanging
van de classificatie-aftrek voor 'n
isolements-toelage.
Tenslotte constateren wij, dat
het voorkomt, dat bekwame lera
ren onzer scholen na het eind
examen niet kunnen gaan stude
ren wegens financiële reden en
wij vragen ons af, of het niet op
il
de weg van 't provinciaal bestuur
of het particulier initiatief zou lig
gen hierin tegemoet te komen
door het verstrekken van beurzen,
of door het exploiteren van een
goedkoop studententehuds in een
der universiteitssteden, te Delft
en te Wageningen.
Nu B. en W. van Bergen op
Zoom besloten hebben de straat
carnaval dit jaar voor het eerst
weer doorgang te doen vinden,
hebben zowel de Katholieke als
de Protestantse geestelijkheid
van de stad zich met een schrij
ven tot het gemeentebestuur ge
wend met verzoek dit besluit als
nog in te trekken en de straat
carnaval niet te doen doorgaan.
De Protestantse geestelijkheid
vooral protesteert tegen het be
sluit van B. en W. en waar
schuwt voor de geestelijke, mo
rele en sociale gevaren van deaie
wijze van feestvieren.
Het bestuur van het N.V.V
deelt mede aan de Ministers van
Sociale Zaken en van Financiën
het volgende telegram te hebben
gezonden
„Uit alle delen van het land
hereiken ons ernstige klachten
over uitblijven van aanwijzing
nieuwe bonnen oonsumentencre-
diet. Door ruime aanvoer van
textiel-utility en dlaarmede ge
paard gaande prijsdaling wenst
bet publiek de aangewezen tex
tielpunten te benutten. Veront
waardiging ontstaat doordat
beter gesitueerden thans van de
koopjes profiteren en consumen-
tencrediet-deelnemers niet de zo
hoog nodige textielvoorzieningen
kunnen treffen.
Herhalen daarom met klam
ons verzoek in telegram van 22
Januari omgaand nieuwe bonnen
consumentencrediet aan te wij
zen.
Naar wij vernemen is in Ameri
ka aangekocht een zgn. automa
tische bordenmachine. Er worden
met deze machine, die een produc
tiecapaciteit heeft van 30.000
borden per dag nog enkele proe
ven genomen. Binnenkort zal zij
bij de productie worden ingescha
keld. Waarschijnlijk in de Sphinx-
fabriek te Maastricht.
Over de servies-situatie vernam
een redacteur van het A. N. P.
van de vakgroep huishoudelijk
aardewerk- en porceleinindustrie
nog dat men in die kringen een
gunstige ontwikkeling verwacht
voor 1948. Reeds was de produc
tie van huishoudelijk aardewerk
in 1947 belangrijk groter dan in
1946. Na de oorlog, zo werd ons
medegedeeld, waren er aanvan
kelijk tal van moeilijkheden te
overwinnen. De voornaamste was
wel het grote gebrek aan ge
schoolde arbeidskrachten. Vóór
de oorlog heerste er namelijk in
de Nederlandse keramische in
dustrie aanzienlijke werkloosheid:
deze werd voor een goed deel
veroorzaakt door de dumpirigs-
prijzen van Japanse, Poolse en
Duitse importartikelen. Als ge
volg daarvan gingen vele arbei
ders uit de aardewerk-industrie
elders werk zoeken.
Dit verloop van arbeidskrachten
velen gingen naar de mijnen,
anderen gingen om de vele ver
lokkende mogelijkheden in Bal Tic
werken vond na de bevrijding
nog- enige tijd voortgang, maar is
nu tot staan gekomen.
Ook de rationalisatie en de mo
dernisering der industrie zullen
op korte termijn tot stand geko
men zijn. Van de zijde van de
vakgroep wordt er oo gewezen
dat deze gunstige ontwikkeling
alleen dan aan het publiek ten
goede zal komen wanneer de d's-
tributiebepalingen worden opge
heven. Het komt nu veelvuldig
voor, dat, tengevolge van de hui
dige distributievoorschriften, in
vele zaken dringend benodigde
artikelen onverkocht blijven lig
gen. De winkeliers klagen er
over dat het publiek, wanneer er
punten voor serviesgoed worden
toegewezen, niet de zgn. utility-
goederen koopt (borden, kommen
e.d.), maar er de voorkeur aan
geeft de punten aan mooie kopjes
of ander serviesgoed te besteden,
terwijl de fabrieken van de Re
gering opdracht hejrben gekregen
i 70 tot 80 o/o van hun productie aan
utility-goederen te besteden. De
daardoor ontstane overproductie
is, zo werd medegedeeld, alleen
door opheffing van de distributie
bepalingen op te vangen. Zou de
Regering aan deze wens van de
aardewerkindustrie tegemoet ko
men, dan zal het publiek er toch
rekening mee moeten houden,
dat in 1948 nog niet aan al zqn
wensen op het gebied van huis
houdelijk aardewerk en porcelein
zal kunnen wordén voldaan. De
zeer grote achterstand, die moet
worden ingehaald alsmede het ex
portkwantum overigens een
gering deel van de productie
verhinderen dat onmiddellijk
j ieders wensen vervuld kunnen
worden.
Zoals bekend moeten de slagers
de platte beenderen rechtstreeks
afleveren aan de lijm- en gelatine
industrie.
1 Voor de huisvrouwen betekent
dit een ernstig nadeel. Het aan
tal merghoudende beenderen is
zo gering dat geen slager elk van
zijn klanten .wekelijks een mini
male hoeveelheid merghoudende
soepbeenderen kan leveren. Kon
hij dit rantsoen voorheen enigs
zins aanvullen met platte been
deren, dit is nu strafbaar. Van
de zijde van het slagersbedrijf
verzoekt men het publiek hierin
dus geen onwelwillendheid van de
slagers te zien. De enige moge
lijkheid voor de slager om de
huisvrouw een rantsoen soepbeen
deren te blijven bezorgen is, dat
de huisvrouw alle uitgekookte
soepbeenderen weer aan de slager
teruggeeft, zodat hij beter aan
zijn inleveringsplicht aan de in
dustrie kan voldoen.
