Bracht Spaak geheim bezoek aan Koning Leopold? Amerikaanse hulp voor INDONESIË MOEILIJKHEDEN over NOTULEN Foster Dullers getuigt voor het plan-Marshall OFFICIËLE VERKLARING Gener. Clay naar Washington Mededeling van Van Zeeland DONDERDAG 22 JANUARI 1948. De scheepvaart op de Rijn Proteststaking te KEULEN Commissie van drie verleent bemiddeling WEERSVERWACHTING medegedeeld door het K.N.M.I. te Bilt, geldig tot Donder dagavond. - 3ER WEEK. an bewolkt met hier en daar nevel of mist. Tijdelijk enige regen of sneeuw, voor namelijk later op de dag in het Zuiden van het land. Aan vankelijk meest zwakke, later wat toenemende wind uit Z.- ridhtingen. Temperatuur om het vriespunt. grankertng bij AbojLcwmut - Tarneuzen DE 4de Jaargang No. 712- Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen Adverrtentiepitjo per mm 10 ct.; mlninaktt per advertentie l.lBk Inzending advertesrtUB tot des namiddags 4 aai Rubriek kL advertentlMl 5 regels 60 «t.; 1tUTS, regel meer 12 cent, ▼«r- melding: Brieven nr. Bureau van <2113 10 cent meer Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal. Het Amerikaanse Departement van Buitenlandse Zaken heeft de op de „Renville" gesloten over eenkomsten begroet als een „ge zonde basis voor de politieke en economische ontwikkeling van In donesië" en verklaard, dat de" Amerikaanse regering wegen en middelen onderzoekt om econo mische en financiële hulp te bieden". De tekst van de verklaring van het Ministerie luidt: „De Amerikaanse redering heeft het nieuws, dat de Nederlandse en Indonesische delegaties de voorstellen van de Commissie van Aede diensten van de Veiligheids raad hebben aanvaard als basis voor de regeling van het Neder lands-Indonesisch geschil, met grote voldoening ontvangen. De Amerikaanse regering acht deze voorstellen uiterst rechtvaardig en practisch en gelooft, dat zH een gezonde basis voor de uolitie- ke en economische ontwikkeling van Indonesië zullen verschaffen, niet alleen tot voordeel van de Indonesiërs en Nederlanders, Van officiële zijde wordt het volgende medegedeeld: De Nederlandse Regering heeft de zes punten, voorgesteld door de Commissie voor goede diensten in hun geheel onvoorwaardelijk aanvaard als basis voor politieke besprekingen met de Republiek1. Het is thans gebleken, dat de Re publiek deze punten slechts aan vaard heeft onder vooitoohoud van eenzijdige interpretaties. De Nederlandse Regering heeft opheldering gevraagd. Zij meent, te mogen verlangen, dat de zes punten door de Republiek worden aanvaard zonder restricties zoals zii door de Commissie voor goede diensten zijn voorgesteld alvorens zij de nadere uitwerking ter hand kan neimen. jAUeen op deze wijze wordt be reikt, dat over de verplichtingen van Ibeide partijen geen misver stand ontstaat. Generaal Clay, deAmerikaanse opperbevelhebber in Duitsland, is kort na afloop van de vergade ring van de Geallieerde Bestuurs raad naar Washington vertrok ken. Naar aldaar vernomen wordt, is de Generaal ontboden om voor de toetrokken congrescommissies getuigenis af te leggen over de ontmanteling in Duitsland. Deze commissies wensen daaromtrent nauwkeurig te worden ingelicht in yertoand met de herstelplannen voor West-Europa en de omstan digheid, dat de Sowjet-Unie zekere bepalingen van de overeen komst van Potsdam niet zou na komen. Clay zal naar verwacht wordt tevens verslag uitbrengen over het verloop van de besprekingen met de Britse autoriteiten inzake de plannen om het verzenden var: gedemonteerde installaties naar Sowjet-Unie en andere Slavische landen te staken. Voorts zal Clay met Minister Marshall van gedachten wisselen over de algemene toestand m Duitsland en over een eventuële fusie der drie westeliike zones. Dinsdag heeft de "Franse am» bassadeur in de V. S„ Henrl Bon net, met Marshall gesproken over de jongste economische re organisatie in de dubbele zöne. Naar gemeld wordt, is de ge hele Rijn weer open voor de scheepvaart. De obstakels bij Dilsseldorf, in de vorm van de overblijfselen van een ingestorte noodbrug, zijn verwijderd. Na een stremming van bjjna drie weken zijn verschepingen van de Beneden- naar £e Boven-Rijn weer mogelijk. Tengevolge van de over stromingen in de Brits-Ameri kaanse zöne kon van daar in de afgelopen zes weken slechts 40 procent van de te vervoeren steenkool worden verscheept. Men hoopt de achterstand spoedig te hebben ingehaald. maar ook van de rest van de wereld. De Amerikaanse rege ring feliciteert de commissie van goede diensten met haar uitste kende werk en de Nederlanders en Indonesiërs met de gëest van groot staatsmanschap, waarmee zij de onderhandelingen in tegen woordigheid van de commissie van goede diensten hebben be ëindigd. De Amerikaanse rege ring zal de vooruitgang en weder opbouw in Nederlands-Indië met de grootste interesse blijven vol gen en onderzoekt wegen en mid delen om economische en finan ciële hulp voor deze wederopbouw te bieden." In een nadere bespreking met de heer Van Zeeland, heeft deze nog eens bevestigd, dat de vijf „avis of opinions", welke los staan van de zes door de Com missie voor goede diensten toe gevoegde punten, Zaterdag vóór de ondertekeningsplechtigheid aan boord van de „Renville", door de voorzitter der Commis sie voor goede diensten zijn voorgelezen ten overstaan van de delegaties en de pers;. Deze vijf „avis of opinions" geven met elkander de opvatting weer, welke die Commissie voor goede diensten van het bereikte accoord had. Het is echter mo gelijk, dat de compte-rendu van de besprekingen, op 12 en 13 Januari te Kalioerang gevoerd, pas later is verschenen en dat daaruit die moeilijkheden zijn ontstaan,. Deze compte-rendu bevat een verslag van conversaties over een gehele reeks van punten, welke naar aanleiding van tal van zaken tussen de Republi keinse delegatie en de Commis sie voor goede diensten zijn be handeld. De Franse troonpretendent de Graaf yan Parijs heeft de ge boorte bekend gemaakt van zijn elfde kind. Prins Thibaut Dènis Humbert Marie de France. Het werd te Cintra (Portugal) ge boren. Ruim 100.000 fabrieksarbeiders te Keulen zijn gisteren een sta king van 24 Uur begonnen als protest tegen de voedselschaar ste. Hiermede wordt het aantal stakers in de Britse zöne van Duitsland op ten minste 110.000 gebracht. Naar het Duitse nieuwsbureau in de Britse zöne meldt, heeft het trampersoneel van de rechter Rijnoever te Keu len zich bij dat van de linker oever aangesloten, zodat het ge hele tramverkeer in de stad stil ligt. De leiders der plaatselijke vak verenigingen hebben verklaard geen verantwoordelijkheid voor de stakingen op zich te nemen. Zowel in Nederlandse als in In donesische en Republikeinse krin gen heerst pessimisme over een spoedige tot standkoming van de politieke overeenkomst, nu sedert Maandag is gebleken, dat de aan vaarding der zes toe* gevoegde punten van de Commissie van goede diensten door de Republiek slechts is geschied op basis der „concepties en verduidelijkingen", haar door de Commissie verstrekt tijdens de vergadering te Kalioe rang van 13 Januari j.l. Deze concepties en' verduidelijkingen waren aan de delegatie van het Koninkrijk niet bekend en zijn eerst Dinsdag 20 Januari des avonds om zes uur aan de Neder landse delegatie overhandigd. Recapitulerend zij vermeld, dat op Zaterdag 17 Januari aan boord van de „Renville" het bestand en de twaalf punten voor de poli- Te Genève gingen geruchten, dat de Belgische prercrer Spaak Zondag een geheim bezoek aan Koning Leopold in Zwitserland heeft gebracht. De Belgische le gatie te Bern wilde de- geruchten bevestigen noch tegenspreken. Uit Brussel wordt gemeld, dat ook Spaak de geruchten tegen gesproken noch bevestigd heeft. Koning Leopold is inmiddels reeds met het lijntoestel van de K.L.M. te Madrid aangekomen. De Koning is vergezeld van zijn vrouw en twee kinderen. De fa milie zal te Lissabon scheep gaan naar Havanna voor een vacantie van drie maanden. Had Spaak toch een onderhoud Imet Koning Leopold? Toen een Frans persbureau Dinsdag bekend maakte, dat de Belgische eerste-Minister, Spaak, sinds verleden week in Zwitser land was gezien, waar hij een on- tieke besprekingen, welke dooir de Nederlanders waren voorgesteld, zijn getekend. Tevens werden toen aangeboden de zes punten van de Commissie van goede diensten en werd over eengekomen binnen 48 uur te ant woorden op de 6 toegevoegde punten. Dit geschiedde op Maan dag 19 Januari eveneens aan boord van de „Renville". Beide partijen accepteerden de 6 pun ten, de Republiek echter op basis van bovengenoemde concepties en verduidelijkingen van Kalioerang, die waren vastgelegd in de -offi ciële notulen van die bijeenkomst. Een woordvoerder vair de Ne derlands-Indische regering ver klaarde tegenover Ajieta. dat de concepties en verduidelijkingen niet bekend waren aan de dele gatie van het Koninkrijk op 19 Januari. Voorts verklaarde een Republi keinse woordvoerder, die de be sprekingen beeft meegemaakt tegenover Aneta, dat in deze ver duidelijkingen werd gesteld, dat aanvaarding van de 6 punten van de Commissie niet betekende, dat de Republiek niet meer zou kun nen beschikken over eigen weer macht, eigen financiën en eigen buitenlandse betrekkingen. Uitdrukkelijk was van Repu blikeinse zijde de vraag gesteld of het aannemen van deze 6 pun ten niet in strijd was met het bovenstaande. Het antwoord luidde neen. Een Republikeins woordvoer der heeft hieraan toegevoegd, dat de Republikeinse delegatie in -Ie. veronderstelling verkeerde, dat dc Nederlandse delegatie hiervan op de hoogte weis. De woordvoerder van de Nederlands-Indische rege ring zeide daarentegen, dat de- formele verduidelijking van Kali oerang een volkomen verrassing betekende voor de delegatie var. het Koninkrijk. De delegatie van het Konink rijk, zo zeide hg, ontving de no tulen van de formele zitting te Kalioerang eerst Dinsdagmiddag om 6 uur, hoewel de vergadering reeds 13 Januari had plaats gehad en deze notulen zijn gedateerd 15 Januari. Tot dusverre was het de gewoonte, dat notulen van for mele zittingen van een der heide partijen met de Commissie bin nen korte tijd aan de wederpartij werden verstrekt. De thans in het bezit van het Koninkrijk zijnde notulen hebben betrekking op een vergadering van de Commissie met de Repu blikeinse delegatie over de bete kenis van de 6 punten van de Commissie. Uiteraard kan hier aan door de Nederlandse delega tie geen enkele waarde worden toegekend, aangezien de Repu bliek zich reeds 15 Januari had verbonden de zes punten te aan vaarden op een wijze, die klaar blijkelijk in overeenstemming was met de opvatting van de Neder landse delegatie, n.l. blijkens een schrijven aan de Commissie van 15 Januari, waarhij de Republiek in eerste instantie kennis gaf van de formele aanvaarding van het bestand en van de 12 punten, welke door de Nederlanders wa ren vastgesteld als beginselen van een politieke regeling, en waarbij de Republiek vervolgens aanvaardde de 6 door de Commis sie toegevoegde punten. Daarbij werd echter geen melding ge maakt van enigerlei voorbehoud over de principiële betekenis hier- derhoud zou hebben gehad met Koning Leopold, werd dit bericht ten stelligste door het kabinet van Spaak tegengesproken. Ondanks de officiële tegen spraak menen de Katholieke Bel gische bladen van gisterenmorgen te kunnen bevestigen dat de eer ste-Minister in de nacht van Za terdag op Zondag met de nacht trein naar Bazel is vertrokken. Spaak zou Zondagmiddag te Pregny zijn aangekomen, waarna hij 'n gesprek van ongeveer twee uur met de Koning! zou hetolben gehad. Volgens de bladen is dg reis zo geheim gehouden, dat zelfs Spaak's naaste medewerkers er niets van wisten en dat iedereen van mening was dat Spaak, zoals aan het persbureau Belga was medegedeeld, met een lichte on gesteldheid te bed lag. Dinsdagmorgen woonde Sip aak de vergadering van de Kamer hij. waarbij het opviel dat hij er niet ziekelijk uitzag: Op 'n vraag van journalisten, na afloop van de vergadering, of hij de Koning had ontmoet, antwoordde Spaak ontwijkend met de orakeltaal: „Indien ik zou ontkennen dat ik de Koning heb gezien, zoudt ge mij toch niet geloven". De voorzitter van de Veilig heidsraad, de Belg Van Langen- hove, heeft de samenstelling be kendgemaakt van de commissie van de Veiligheidsraad, die zal bemiddelen in de kwestie Kasj mir. De commissie zal bestaan uit drie leden, waarvan Pakistan en India er ieder één zullen kie zen en de derde door deze twee gekozen zal worden. Van Lan- genhove las de tekst van de re solutie voor, waarin de vorming van deze commissie werd voorge steld. De resolutie werd opge steld tijdens de vorige week ge houden besprekingen tussen de delegaties van Pakistan en In dia. De voornaamste taak van de commissie, die „zo spoedig mogelijk naar haar bestemming moet reizen", zal zijn de feitën te onderzoeken en bemiddeling te verlenen. Verder wordt volgens at resolutie van haar geëist, dat zij de Veiligheidsraad van de ont wikkeling der toestand op de hoogte zal houden en bevindingen en voorstellen zal voorleggen. De resolutie tot vorming van de commissie werd door de Vei ligheidsraad met negen tegen nul stemmen bjj 2 onthoudingen (de Sovjet-Unie en de Oekraïne) aangenomen. Na deze uitspraak zeide voorzitter Van Langenhove, dat hij de raad spoedig weer hij een hoopte te roepen. Te Boekarest is het proces tegen de derde groep van perso nen, die tegen de veiligheid van de staat zouden hébtoen samen gezworen, beëindigd. Emile Ghi- lezan, leider der ontbonden natio nale boerenpartij is bij verstek tot 10 jaar gevangenisstraf en verlies van burgerrechten gedu rende vijf jaar veroordeeld. 16 anderen, waaronder drie bij ver stek, kregen gevangenisstraffen variërend van één tot tien jaar. van, aldus de Nederlands-Indische woordvoerder. De toelichtingen van de Commissie voor goede diensten. In, kringen van de Commissie voor goede diensten werd Woens dagavond verklaard, dat de moeilijkheden, ontstaan door het accepteren van de overeenkomst door de Republiek, op basis van de concepties en de verduidelij kingen, gegeven te Kali Oerang ot> 3 Januari, „op een misverstand berusten". „De Nederlanders" aldus de zegsman van Aneta „hebben de zes additionele punten van de Commissie voor goede diensten geaccepteerd, voor wat ze zijn, zoals de Nederlanders beloofd hadden. De Republiek dient hetzelfde te doen en niet de aanvaarding afhankelijk te stellen van wat dan ook, nEridat zij zich verbonden had, de zes punten te aanvaarden, in het bijzonder niet, nu de verduidelijkingen niet zijn, zoals de Republiek het voorgeeft". In zijn getuigenis over het plan- Marshall heeft de -Republikeinse deskundige op het gebied van Buitenlandse Zaken, John Foster Dulles voor de Amerikaanse Senaatscommissie voor buiten landse betrekkingen verklaard, dat het plan-Marshall een stap voorwaarts naar de vrede be tekent. Hij zeide, dat de Ver. Staten niet kunnen voortbestaan „als een citadel der gemakzucht te midden van massale menselijke ellende". Foster noemde het plan-Mashall een uiting van „verlicht eigenbe lang". „Indien de Ver. Staten het plan niet of slechts gedeelte lijk ten uitvoer willen leggen, zul len zij in de toekomst grotere kosten moeten maken dan thans met het plan-Marshall zijn ge moeid", aldus zeide Foster Dulles. Dulles beschuldigde de U.S.S.R. ervan, dat zij op alle manieren, behalve door een nieuwe oorlog, trachtte het herstel van Europa onmogelijk te maken. Ook hij pleitte voor een regio nale politieke en economische overeenkomst der Europese lan den in het kader van de Verenig de Naties, en hij noemde in dit verband de overeenkomst tussen de lauden van het Westelijke half rond. Dulles noemde Engeland een van de belemmeringen voor de eenwording van de 16 lauden van het plan-Marshall. Het verenigd koninkrijk kon het er nog niet over eens worden of het zich zou inzetten voor de continentale eenheid pf voor de eenheid met het rjjk over zee. Dulles herin nerde aan Churchill's aanbod tij dens de oorlog voor een gemeen schappelijk Brits-Frans burger schap, toen Engeland voorstander- was van continentale eenheid. Thans verkeerde het in het on zekere hierover, ofschoon beseft werd, dat er toch een beslissing genomen moest worden. Voorts verneemt A.N.P.-Aneta, dat volgens Dulles het plan-Mars hall niet kan slagen, tenzj het herstel van West-Duitsland kra"h- tlg ter hand genomen wordt. Dit was ook de voorwaarde voor het economisch herstel yau Neder land, België en Frankrijk. Ne derland b.v. kon nog niet uit maken, welke omvang het herstel van de havens zou moeten aan nemen, indien het niet eerst op de hoogte was van de politiek t.a.v. Duitsland. „Indien de pro ductie van staal door Frankrijk moest geschieden, zou Nederland zijn plannen voor de havens Rot terdam en Amsterdam wel kun nen laten varren", aldus Dulles. Zijns inziens zou 't Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Za ken en niet de Amerikaanse be velhebber in Duitsland verant woordelijk moeten zijn voor de di plomatieke toetrekkingen met de aan Duitsland grenzende landen. Indien Amerika niet bereid was de nodige gelden voor de hulp verlening aan Europa te besteden en Europa door een vreemde dic tatuur zou worden beheerst, zou den militaire instellingen nodig zijn, waarbij vergeleken de uit gaven voor het plan-Marshall als die voor den zijn. iet pl „zak; :je pinda's" zou- Dulles betoogde, dat vele lan den van West-Europa er afkerig van waren het gebruik van geld als politiek wapen prijs te geven. Zij hadden zich vertoonden aan alle mogelijke grootse plannen, zoals socialisatie, nationalisatie en sociale welvaart, plannen die alle geld vereisten, dat heter voor andere doeleinden (besteed kon worden. Hij gaf toe, dat mone taire stabilisatie „geweldig be langrijk" was voor het welslagen van het Europese horstelprogram doch wees op de moeilijkheden die ervoor overwonnen moesten wor-' den. De dollar zelf zou moeten worden gestabiliseerd. De potentiële communistische invloed in de Westelijke zöne van Duitsland achtte hij zelfs ernsti ger dan die in Frankrijk of Italië, waar zij, die als communisten bekend stonden niet allen in de volstrekte zin van het woord communist waren. In West- Duitsland drongen de communis ten de vakverenigingen binnen en wanneer zij het tijdst'p geschikt achtten, konden zij ernstige moei lijkheden veroorzaken. Dat ge schikte onenbl'k kon aanbreken zolang de levensvoorwaarden niet beter werden.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1948 | | pagina 1