Bracht Spaak geheim bezoek aan
Koning Leopold?
Amerikaanse hulp
voor INDONESIË
MOEILIJKHEDEN
over NOTULEN
Foster Dullers getuigt voor het
plan-Marshall
OFFICIËLE VERKLARING
Gener. Clay naar Washington
Mededeling van Van Zeeland
DONDERDAG 22 JANUARI 1948.
De scheepvaart op de Rijn
Proteststaking te KEULEN
Commissie van
drie verleent bemiddeling
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te Bilt, geldig tot Donder
dagavond. - 3ER WEEK.
an bewolkt met hier en
daar nevel of mist. Tijdelijk
enige regen of sneeuw, voor
namelijk later op de dag in
het Zuiden van het land. Aan
vankelijk meest zwakke, later
wat toenemende wind uit Z.-
ridhtingen. Temperatuur om
het vriespunt.
grankertng bij AbojLcwmut - Tarneuzen
DE
4de Jaargang No. 712-
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen
Adverrtentiepitjo
per mm 10 ct.; mlninaktt
per advertentie l.lBk
Inzending advertesrtUB
tot des namiddags 4 aai
Rubriek kL advertentlMl
5 regels 60 «t.; 1tUTS,
regel meer 12 cent, ▼«r-
melding: Brieven
nr. Bureau van <2113
10 cent meer
Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
Het Amerikaanse Departement
van Buitenlandse Zaken heeft de
op de „Renville" gesloten over
eenkomsten begroet als een „ge
zonde basis voor de politieke en
economische ontwikkeling van In
donesië" en verklaard, dat de"
Amerikaanse regering wegen en
middelen onderzoekt om econo
mische en financiële hulp te
bieden".
De tekst van de verklaring van
het Ministerie luidt:
„De Amerikaanse redering heeft
het nieuws, dat de Nederlandse
en Indonesische delegaties de
voorstellen van de Commissie van
Aede diensten van de Veiligheids
raad hebben aanvaard als basis
voor de regeling van het Neder
lands-Indonesisch geschil, met
grote voldoening ontvangen. De
Amerikaanse regering acht deze
voorstellen uiterst rechtvaardig
en practisch en gelooft, dat zH
een gezonde basis voor de uolitie-
ke en economische ontwikkeling
van Indonesië zullen verschaffen,
niet alleen tot voordeel van de
Indonesiërs en Nederlanders,
Van officiële zijde wordt het
volgende medegedeeld:
De Nederlandse Regering heeft
de zes punten, voorgesteld door
de Commissie voor goede diensten
in hun geheel onvoorwaardelijk
aanvaard als basis voor politieke
besprekingen met de Republiek1.
Het is thans gebleken, dat de Re
publiek deze punten slechts aan
vaard heeft onder vooitoohoud van
eenzijdige interpretaties.
De Nederlandse Regering heeft
opheldering gevraagd. Zij meent,
te mogen verlangen, dat de zes
punten door de Republiek worden
aanvaard zonder restricties
zoals zii door de Commissie voor
goede diensten zijn voorgesteld
alvorens zij de nadere uitwerking
ter hand kan neimen.
jAUeen op deze wijze wordt be
reikt, dat over de verplichtingen
van Ibeide partijen geen misver
stand ontstaat.
Generaal Clay, deAmerikaanse
opperbevelhebber in Duitsland, is
kort na afloop van de vergade
ring van de Geallieerde Bestuurs
raad naar Washington vertrok
ken.
Naar aldaar vernomen wordt,
is de Generaal ontboden om voor
de toetrokken congrescommissies
getuigenis af te leggen over de
ontmanteling in Duitsland. Deze
commissies wensen daaromtrent
nauwkeurig te worden ingelicht
in yertoand met de herstelplannen
voor West-Europa en de omstan
digheid, dat de Sowjet-Unie
zekere bepalingen van de overeen
komst van Potsdam niet zou na
komen.
Clay zal naar verwacht wordt
tevens verslag uitbrengen over
het verloop van de besprekingen
met de Britse autoriteiten inzake
de plannen om het verzenden var:
gedemonteerde installaties naar
Sowjet-Unie en andere Slavische
landen te staken.
Voorts zal Clay met Minister
Marshall van gedachten wisselen
over de algemene toestand m
Duitsland en over een eventuële
fusie der drie westeliike zones.
Dinsdag heeft de "Franse am»
bassadeur in de V. S„ Henrl Bon
net, met Marshall gesproken
over de jongste economische re
organisatie in de dubbele zöne.
Naar gemeld wordt, is de ge
hele Rijn weer open voor de
scheepvaart. De obstakels bij
Dilsseldorf, in de vorm van de
overblijfselen van een ingestorte
noodbrug, zijn verwijderd. Na
een stremming van bjjna drie
weken zijn verschepingen van de
Beneden- naar £e Boven-Rijn weer
mogelijk. Tengevolge van de over
stromingen in de Brits-Ameri
kaanse zöne kon van daar in de
afgelopen zes weken slechts 40
procent van de te vervoeren
steenkool worden verscheept. Men
hoopt de achterstand spoedig te
hebben ingehaald.
maar ook van de rest van de
wereld. De Amerikaanse rege
ring feliciteert de commissie van
goede diensten met haar uitste
kende werk en de Nederlanders
en Indonesiërs met de gëest van
groot staatsmanschap, waarmee
zij de onderhandelingen in tegen
woordigheid van de commissie
van goede diensten hebben be
ëindigd. De Amerikaanse rege
ring zal de vooruitgang en weder
opbouw in Nederlands-Indië met
de grootste interesse blijven vol
gen en onderzoekt wegen en mid
delen om economische en finan
ciële hulp voor deze wederopbouw
te bieden."
In een nadere bespreking met
de heer Van Zeeland, heeft deze
nog eens bevestigd, dat de vijf
„avis of opinions", welke los
staan van de zes door de Com
missie voor goede diensten toe
gevoegde punten, Zaterdag vóór
de ondertekeningsplechtigheid
aan boord van de „Renville",
door de voorzitter der Commis
sie voor goede diensten zijn
voorgelezen ten overstaan van
de delegaties en de pers;.
Deze vijf „avis of opinions"
geven met elkander de opvatting
weer, welke die Commissie voor
goede diensten van het bereikte
accoord had. Het is echter mo
gelijk, dat de compte-rendu van
de besprekingen, op 12 en 13
Januari te Kalioerang gevoerd,
pas later is verschenen en dat
daaruit die moeilijkheden zijn
ontstaan,.
Deze compte-rendu bevat een
verslag van conversaties over
een gehele reeks van punten,
welke naar aanleiding van tal
van zaken tussen de Republi
keinse delegatie en de Commis
sie voor goede diensten zijn be
handeld.
De Franse troonpretendent
de Graaf yan Parijs heeft de ge
boorte bekend gemaakt van zijn
elfde kind. Prins Thibaut Dènis
Humbert Marie de France. Het
werd te Cintra (Portugal) ge
boren.
Ruim 100.000 fabrieksarbeiders
te Keulen zijn gisteren een sta
king van 24 Uur begonnen als
protest tegen de voedselschaar
ste. Hiermede wordt het aantal
stakers in de Britse zöne van
Duitsland op ten minste 110.000
gebracht. Naar het Duitse
nieuwsbureau in de Britse zöne
meldt, heeft het trampersoneel
van de rechter Rijnoever te Keu
len zich bij dat van de linker
oever aangesloten, zodat het ge
hele tramverkeer in de stad stil
ligt.
De leiders der plaatselijke vak
verenigingen hebben verklaard
geen verantwoordelijkheid voor de
stakingen op zich te nemen.
Zowel in Nederlandse als in In
donesische en Republikeinse krin
gen heerst pessimisme over een
spoedige tot standkoming van de
politieke overeenkomst, nu sedert
Maandag is gebleken, dat de aan
vaarding der zes toe* gevoegde
punten van de Commissie van
goede diensten door de Republiek
slechts is geschied op basis der
„concepties en verduidelijkingen",
haar door de Commissie verstrekt
tijdens de vergadering te Kalioe
rang van 13 Januari j.l. Deze
concepties en' verduidelijkingen
waren aan de delegatie van het
Koninkrijk niet bekend en zijn
eerst Dinsdag 20 Januari des
avonds om zes uur aan de Neder
landse delegatie overhandigd.
Recapitulerend zij vermeld, dat
op Zaterdag 17 Januari aan boord
van de „Renville" het bestand en
de twaalf punten voor de poli-
Te Genève gingen geruchten,
dat de Belgische prercrer Spaak
Zondag een geheim bezoek aan
Koning Leopold in Zwitserland
heeft gebracht. De Belgische le
gatie te Bern wilde de- geruchten
bevestigen noch tegenspreken.
Uit Brussel wordt gemeld, dat
ook Spaak de geruchten tegen
gesproken noch bevestigd heeft.
Koning Leopold is inmiddels
reeds met het lijntoestel van de
K.L.M. te Madrid aangekomen.
De Koning is vergezeld van zijn
vrouw en twee kinderen. De fa
milie zal te Lissabon scheep gaan
naar Havanna voor een vacantie
van drie maanden.
Had Spaak toch een onderhoud
Imet Koning Leopold?
Toen een Frans persbureau
Dinsdag bekend maakte, dat de
Belgische eerste-Minister, Spaak,
sinds verleden week in Zwitser
land was gezien, waar hij een on-
tieke besprekingen, welke dooir de
Nederlanders waren voorgesteld,
zijn getekend.
Tevens werden toen aangeboden
de zes punten van de Commissie
van goede diensten en werd over
eengekomen binnen 48 uur te ant
woorden op de 6 toegevoegde
punten. Dit geschiedde op Maan
dag 19 Januari eveneens aan
boord van de „Renville". Beide
partijen accepteerden de 6 pun
ten, de Republiek echter op basis
van bovengenoemde concepties en
verduidelijkingen van Kalioerang,
die waren vastgelegd in de -offi
ciële notulen van die bijeenkomst.
Een woordvoerder vair de Ne
derlands-Indische regering ver
klaarde tegenover Ajieta. dat de
concepties en verduidelijkingen
niet bekend waren aan de dele
gatie van het Koninkrijk op 19
Januari.
Voorts verklaarde een Republi
keinse woordvoerder, die de be
sprekingen beeft meegemaakt
tegenover Aneta, dat in deze ver
duidelijkingen werd gesteld, dat
aanvaarding van de 6 punten van
de Commissie niet betekende, dat
de Republiek niet meer zou kun
nen beschikken over eigen weer
macht, eigen financiën en eigen
buitenlandse betrekkingen.
Uitdrukkelijk was van Repu
blikeinse zijde de vraag gesteld
of het aannemen van deze 6 pun
ten niet in strijd was met het
bovenstaande.
Het antwoord luidde neen.
Een Republikeins woordvoer
der heeft hieraan toegevoegd, dat
de Republikeinse delegatie in -Ie.
veronderstelling verkeerde, dat dc
Nederlandse delegatie hiervan op
de hoogte weis. De woordvoerder
van de Nederlands-Indische rege
ring zeide daarentegen, dat de-
formele verduidelijking van Kali
oerang een volkomen verrassing
betekende voor de delegatie var.
het Koninkrijk.
De delegatie van het Konink
rijk, zo zeide hg, ontving de no
tulen van de formele zitting te
Kalioerang eerst Dinsdagmiddag
om 6 uur, hoewel de vergadering
reeds 13 Januari had plaats gehad
en deze notulen zijn gedateerd 15
Januari. Tot dusverre was het
de gewoonte, dat notulen van for
mele zittingen van een der heide
partijen met de Commissie bin
nen korte tijd aan de wederpartij
werden verstrekt.
De thans in het bezit van het
Koninkrijk zijnde notulen hebben
betrekking op een vergadering
van de Commissie met de Repu
blikeinse delegatie over de bete
kenis van de 6 punten van de
Commissie. Uiteraard kan hier
aan door de Nederlandse delega
tie geen enkele waarde worden
toegekend, aangezien de Repu
bliek zich reeds 15 Januari had
verbonden de zes punten te aan
vaarden op een wijze, die klaar
blijkelijk in overeenstemming was
met de opvatting van de Neder
landse delegatie, n.l. blijkens een
schrijven aan de Commissie van
15 Januari, waarhij de Republiek
in eerste instantie kennis gaf van
de formele aanvaarding van het
bestand en van de 12 punten,
welke door de Nederlanders wa
ren vastgesteld als beginselen
van een politieke regeling, en
waarbij de Republiek vervolgens
aanvaardde de 6 door de Commis
sie toegevoegde punten. Daarbij
werd echter geen melding ge
maakt van enigerlei voorbehoud
over de principiële betekenis hier-
derhoud zou hebben gehad met
Koning Leopold, werd dit bericht
ten stelligste door het kabinet
van Spaak tegengesproken.
Ondanks de officiële tegen
spraak menen de Katholieke Bel
gische bladen van gisterenmorgen
te kunnen bevestigen dat de eer
ste-Minister in de nacht van Za
terdag op Zondag met de nacht
trein naar Bazel is vertrokken.
Spaak zou Zondagmiddag te
Pregny zijn aangekomen, waarna
hij 'n gesprek van ongeveer twee
uur met de Koning! zou hetolben
gehad.
Volgens de bladen is dg reis zo
geheim gehouden, dat zelfs
Spaak's naaste medewerkers er
niets van wisten en dat iedereen
van mening was dat Spaak, zoals
aan het persbureau Belga was
medegedeeld, met een lichte on
gesteldheid te bed lag.
Dinsdagmorgen woonde Sip aak
de vergadering van de Kamer hij.
waarbij het opviel dat hij er niet
ziekelijk uitzag: Op 'n vraag van
journalisten, na afloop van de
vergadering, of hij de Koning
had ontmoet, antwoordde Spaak
ontwijkend met de orakeltaal:
„Indien ik zou ontkennen dat ik
de Koning heb gezien, zoudt ge
mij toch niet geloven".
De voorzitter van de Veilig
heidsraad, de Belg Van Langen-
hove, heeft de samenstelling be
kendgemaakt van de commissie
van de Veiligheidsraad, die zal
bemiddelen in de kwestie Kasj
mir. De commissie zal bestaan
uit drie leden, waarvan Pakistan
en India er ieder één zullen kie
zen en de derde door deze twee
gekozen zal worden. Van Lan-
genhove las de tekst van de re
solutie voor, waarin de vorming
van deze commissie werd voorge
steld. De resolutie werd opge
steld tijdens de vorige week ge
houden besprekingen tussen de
delegaties van Pakistan en In
dia. De voornaamste taak van
de commissie, die „zo spoedig
mogelijk naar haar bestemming
moet reizen", zal zijn de feitën te
onderzoeken en bemiddeling te
verlenen. Verder wordt volgens
at resolutie van haar geëist, dat
zij de Veiligheidsraad van de ont
wikkeling der toestand op de
hoogte zal houden en bevindingen
en voorstellen zal voorleggen.
De resolutie tot vorming van
de commissie werd door de Vei
ligheidsraad met negen tegen nul
stemmen bjj 2 onthoudingen (de
Sovjet-Unie en de Oekraïne)
aangenomen. Na deze uitspraak
zeide voorzitter Van Langenhove,
dat hij de raad spoedig weer hij
een hoopte te roepen.
Te Boekarest is het proces
tegen de derde groep van perso
nen, die tegen de veiligheid van
de staat zouden hébtoen samen
gezworen, beëindigd. Emile Ghi-
lezan, leider der ontbonden natio
nale boerenpartij is bij verstek
tot 10 jaar gevangenisstraf en
verlies van burgerrechten gedu
rende vijf jaar veroordeeld. 16
anderen, waaronder drie bij ver
stek, kregen gevangenisstraffen
variërend van één tot tien jaar.
van, aldus de Nederlands-Indische
woordvoerder.
De toelichtingen van de
Commissie voor goede
diensten.
In, kringen van de Commissie
voor goede diensten werd Woens
dagavond verklaard, dat de
moeilijkheden, ontstaan door het
accepteren van de overeenkomst
door de Republiek, op basis van
de concepties en de verduidelij
kingen, gegeven te Kali Oerang
ot> 3 Januari, „op een misverstand
berusten". „De Nederlanders"
aldus de zegsman van Aneta
„hebben de zes additionele
punten van de Commissie voor
goede diensten geaccepteerd, voor
wat ze zijn, zoals de Nederlanders
beloofd hadden. De Republiek
dient hetzelfde te doen en niet de
aanvaarding afhankelijk te stellen
van wat dan ook, nEridat zij zich
verbonden had, de zes punten te
aanvaarden, in het bijzonder niet,
nu de verduidelijkingen niet zijn,
zoals de Republiek het voorgeeft".
In zijn getuigenis over het plan-
Marshall heeft de -Republikeinse
deskundige op het gebied van
Buitenlandse Zaken, John Foster
Dulles voor de Amerikaanse
Senaatscommissie voor buiten
landse betrekkingen verklaard,
dat het plan-Marshall een stap
voorwaarts naar de vrede be
tekent.
Hij zeide, dat de Ver. Staten
niet kunnen voortbestaan „als
een citadel der gemakzucht te
midden van massale menselijke
ellende".
Foster noemde het plan-Mashall
een uiting van „verlicht eigenbe
lang". „Indien de Ver. Staten
het plan niet of slechts gedeelte
lijk ten uitvoer willen leggen, zul
len zij in de toekomst grotere
kosten moeten maken dan thans
met het plan-Marshall zijn ge
moeid", aldus zeide Foster Dulles.
Dulles beschuldigde de U.S.S.R.
ervan, dat zij op alle manieren,
behalve door een nieuwe oorlog,
trachtte het herstel van Europa
onmogelijk te maken.
Ook hij pleitte voor een regio
nale politieke en economische
overeenkomst der Europese lan
den in het kader van de Verenig
de Naties, en hij noemde in dit
verband de overeenkomst tussen
de lauden van het Westelijke half
rond.
Dulles noemde Engeland een
van de belemmeringen voor de
eenwording van de 16 lauden van
het plan-Marshall. Het verenigd
koninkrijk kon het er nog niet
over eens worden of het zich zou
inzetten voor de continentale
eenheid pf voor de eenheid met
het rjjk over zee. Dulles herin
nerde aan Churchill's aanbod tij
dens de oorlog voor een gemeen
schappelijk Brits-Frans burger
schap, toen Engeland voorstander-
was van continentale eenheid.
Thans verkeerde het in het on
zekere hierover, ofschoon beseft
werd, dat er toch een beslissing
genomen moest worden.
Voorts verneemt A.N.P.-Aneta,
dat volgens Dulles het plan-Mars
hall niet kan slagen, tenzj het
herstel van West-Duitsland kra"h-
tlg ter hand genomen wordt. Dit
was ook de voorwaarde voor het
economisch herstel yau Neder
land, België en Frankrijk. Ne
derland b.v. kon nog niet uit
maken, welke omvang het herstel
van de havens zou moeten aan
nemen, indien het niet eerst op
de hoogte was van de politiek
t.a.v. Duitsland. „Indien de pro
ductie van staal door Frankrijk
moest geschieden, zou Nederland
zijn plannen voor de havens Rot
terdam en Amsterdam wel kun
nen laten varren", aldus Dulles.
Zijns inziens zou 't Amerikaanse
Ministerie van Buitenlandse Za
ken en niet de Amerikaanse be
velhebber in Duitsland verant
woordelijk moeten zijn voor de di
plomatieke toetrekkingen met de
aan Duitsland grenzende landen.
Indien Amerika niet bereid was
de nodige gelden voor de hulp
verlening aan Europa te besteden
en Europa door een vreemde dic
tatuur zou worden beheerst, zou
den militaire instellingen nodig
zijn, waarbij vergeleken de uit
gaven voor het plan-Marshall als
die voor
den zijn.
iet pl
„zak;
:je pinda's" zou-
Dulles betoogde, dat vele lan
den van West-Europa er afkerig
van waren het gebruik van geld
als politiek wapen prijs te geven.
Zij hadden zich vertoonden aan
alle mogelijke grootse plannen,
zoals socialisatie, nationalisatie
en sociale welvaart, plannen die
alle geld vereisten, dat heter voor
andere doeleinden (besteed kon
worden. Hij gaf toe, dat mone
taire stabilisatie „geweldig be
langrijk" was voor het welslagen
van het Europese horstelprogram
doch wees op de moeilijkheden die
ervoor overwonnen moesten wor-'
den. De dollar zelf zou moeten
worden gestabiliseerd.
De potentiële communistische
invloed in de Westelijke zöne van
Duitsland achtte hij zelfs ernsti
ger dan die in Frankrijk of Italië,
waar zij, die als communisten
bekend stonden niet allen in de
volstrekte zin van het woord
communist waren. In West-
Duitsland drongen de communis
ten de vakverenigingen binnen en
wanneer zij het tijdst'p geschikt
achtten, konden zij ernstige moei
lijkheden veroorzaken. Dat ge
schikte onenbl'k kon aanbreken
zolang de levensvoorwaarden niet
beter werden.