11
3
Lt. Gouverneur-Generaal Van Mook
^Wereldnieuws j
Verklaring n. a. v. het ontslag van
Nadjamoeddin
Economische Conferentie te Parijs.
I
ai
1!
3 zi
dl
3
DINSDAG 23 SEPTEMBER 1947.
terug naar Indonesië
NEDERLANDS
Legercommuniqué
Rijkseenheid telegrafeert
Prof. Romme
De plenaire vergadering van
deConferentie van Zestien
VOORLOPIG RAPPORT
De scheepvaartverbinding
Ver. Staten-Nederl.-België
Somber rapport van]
Generaal Clay
De Conferentie van
Plaatsvervangers.
De socialisten in Frankrijk
Frankrijk en het Saargebied
Perscritiek op Nederlands
plan om een rondetafel
conferentie te houden
1
I
M le
.r
I
Frankermg bij Abonnement - Temeuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door bet K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Dinsdag
avond.
Koel en veel wind.
Wisselend bewolkt met enkele
buien. Vooral aanvankelijk nog
tijdelijke harde wind tussen
West en Noord-West. Koel
weer.
DE VRIJE ZEEUW
3de Jaargang No. 612.
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; tphnha3«ust
per advertenre 1,3®.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 mar.
Rubriek kl. advertenties!
5 regels 60 et.; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit BlaB,
10 ct. meer.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma F. J. van de Sande Terneuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
Zondagmiddag om even over
vijf uur besteeg L/t.-Gouvemeur-
Generaal Van Mook met zijn ge
zelschap 'n K.L.M.-Constellaticn-
vliegtuig van de gewone lijndienst
naar "Indonesië om zijn terugreis
naar de Oost te aanvaarden De
landvoogd wordt vergezeld door
Dr. J. Ozinga, hoofd van de rege
ringsvoorlichtingsdienst, Mr. Thio
Thiamtjong, Chinees adviseur van
de Lt.-iG.-G., de heer Dzoelkarnian
vertegenwoordiger van het comité
Oostkust van Sumatra, en Raden
Rangga Tirta Soejatna, vertegen
woordiger van de medewerkende
groepen op West-Java.
Voordat het gezelschap zich
naar het vliegtuig begaf, had een
redacteur van het A.N.P. nog
gelegenheid enkele woorden met
de vertrekkende landvoogd te
wisselen.
Hij zeide het volgende over de
huidige stand van zaken in Indo
nesië: „De 'besprekingen in de
Verenigde Staten hebben daar
zeer veel ter verduidelijking van
de Indonesische kwestie bijgedra
gen. Uit bet overleg in Neder
land gepleegd blijkt, dat er hier
volledige overeenstemming toe-
stdiftt.
Ik hoop, dat de periode van
internationale waarneming in
Indië zal leiden tot verheldering
van de wereld omtrent de ge
grondheid van ons standpunt.
Wij hopen tot een oplossing
van het geschil te komen zonder
de internationale bemiddeling te
negeren."
Onder de talrijke personen, die
de Lt.G.-G. uitgeleide deden,
merkte men op de Minister-Pre
sident Dr. L. J. M. Beel, Prof.
Dr. W. Schermerhorn, Max van
Poil, de Minister van Wederop
bouw L. Neher, de Minister van
Buitenlandse Zaken, Mr. C. G. W.
H. Baron van Boetzelaer van
OoSterhout, de Sultan van Pontia-
nak, Hamid II, de secretaris
generaal van het departement
van oorlog en de heer L. Kive-
ron.
Het Nederlands communiqué
van gisteren meldt, dat de Repu
bliek onverminderd voortgaat met
aggressieve handelingen in de
grensstreken en met 't plegen van
sabotage en daden van terreur in
de bevrijde gebieden. „Onzerzijds
wordt hier krachtig tegen opge
treden". De verliezen van Zon
dag bedroegen 7 gesneuvelden en
32 gewonden. In de grensstreken
van Midden-Java nam de aggres-
eie weer toe. Verder meldt het
communiqué beschietingen van
patrouilles en activiteit van sluip
schutters en saboteurs. In de
omgeving van Malang werden
Republikeinse troepen verdreven,
terwijl bezuiden Malang" het tot
een treffen met de T.N.I. kwam.
Het Haagse comité „Hand
having Rijkseenheid" heeft giste
ren het onderstaande telegram
verzonden Bia.n Prof. Mr. Q. P.
M. Romme: „Het Haags comité
Hendhaving Rijkseenheid heeft
met verontwaardiging kennis ge
nomen van het voorstel, dat ook
wordt voorgestaan door de lei
ding van de Partij van de Arbeid,
om opnieuw met Soekarno en de
zijnen door Mr. Van Kleffens in
de Veiligheidsraad gebrandmerkt
in onderhandeling te treden. Het
comité verzoekt u dringend hier
tegen stelling te willen nemen
ook in de Tweede Kamer in naam
van de christelijke plicht tegen
over onze jongens in Indiië en
millioenen Rijksgenoten in Indië."
Vijf km van Loedgiana in
de Oostelijke Pendsjaab is een
trein met Mohammedanen aange
vallen door een. groep die voor
zien was van automatische wape
nen en speren. 12 Passagiers zijn
gedood, 37 zijn gewond en 40
vermist.
De aanvallers zijn bosti-edeu
door vijf officieren en 64 man
van het militaire escorte.
De plenaire vergadering van de
conferentie van zestien, waarop
het rapport over de economische
toestand in Europa in verhand
met het plan-Marshall zal worden
goedgekeurd, zal om 15.30 uur
Nederl. tijd op het Franse Minis-
terie van Buitenlandse Zaken
aanvangen. Bevin legt op de
Britse amibassade te Parijs de
laatste hand aan zijn rede.
Onder de Ministers, die hun
land te Parijs vertegenwoordigen,
bevinden zich de Nederlandse Mi
nister van Buitenlandse Zaken,
Baron van Boetzelaer van Ooster
hout, de Italiaanse Minister van
Buitenlandse Zaken, Graaf Carlo
Sforza en de eerste-Minister van
Ierland1, De Valera. Frankrijk
wordt, bij afwezigheid van Bi-
dault, vertegenwoordigd door
diens plaatsvervanger, Henri
Teitgen.
Volgens Dena, het Duitse
nieuwsbureau in de Amerikaanse
zóne, heeft de President van
Oostenrijk, Dr. Karl Renner ver-
kliaard, dat Oostenrijk nog steeds
hoopt Zuid-Tyrol, dat krachtens
het Italiaanse vredesverdrag aan
Italië is gekomen, terug te ont
vangen. Oostenrijk vestigt zijn
hoop in deze op de V. N.
Volgens het Hongaarse
sociaal-democratische blad „New
Szava", is het zeer wel mogelijk,
dat het nieuwe Hongaarse kabi
net Woensdag aanstaande ge
vormd zal worden, aldus radio
Boedapest.
Volgens officiële, doch nog
onvolledige gegevens zijn vorige
week hij. de overstroming in de
.buurt van Tokio 836 personen om
het leven gekomen, 1581 gewond
en 1171 vermist. Naar schatting
zijn 250.000 huizen overstroomd.
Als protest tegen het dras
tische optreden van de autoritei
ten tegen overtreders van de
distributievoorschriften zullen de
Belgische winkeliers heden een
staking van 48 uur beginnen. In
Augustus zijn van overheidswege
865 winkels tijdelijk en 1512
voorgoed gesloten.
Naar verluidt, heeft een dui
zendtal Joden, die zouden zijn
ontsnapt uit kampen voor ver
plaatste personen in Duitsland,
zich ingescheept on motorboten en
in de nacht de haven van Salerno
met onbekende bestemming ver
laten hebben.
Het rapport van de 16 Europese
landen aan de V. S. over de econo
mische behoeften van Europa, dat
gisteren is ondertekend, schetst
de maatregelen, die ieder land
heeft genomen of zich voorneemt
te treffen, teneinde de binnen
landse stabiliteit te verzekeren.
Ook de dringende economische
en financiële problemen van Euro
pa worden in het rapport om
schreven. Het wordt evenwel
duideljjk gemaakt, dat het hier
slechts een voorlopig rapport be
treft en dat later misschien aan
vullende rapporten moeten wor
den gepubliceerd.
In het rapport verzekerden de
16 landen, alle maatregelen te
nemen, die nodig zijn om hun bin
nenlandse financiële stabiliteit te
verzekeren, hetgeen echter, zo
wordt uitdrukkelijk verklaard niet
ten volle kan geschieden zonder
medewerking van buiten af. Om
tot een gezonde economie van
West-Europa te komen moet
de voortdurende gezamenlijke
krachtinspanning gericht zijn op
de productie van schaarse goede
ren, het volledig gebruik van de
beschikbare hulpbronnen en het
tot stand brengen van de binnen
landse financiële en economische
stabiliteit.
Omschreven worden: 1. De pro*
ductieplannen; 2. de te nemen en
genomen maatregelen voor de in
terne stabiliteit; 3. de maatrege
len, die de deelnemende landen
zullen nemen om gezamenlijk de
productieproblemen op te lossen
en een vrije en doelmatige uitwis
seling van goederen en arbeids
krachten als ook een volledig ge
bruik van: de Europese hulpbron
nen te verzekeren; 4. de vraag
stukken, Verband houdend met 't
tekort op de betalingsbalansen
met het Amerikaanse continent.
De deelnemende landen ver
wachten noch vragen Amerikaan
se hulp tot het volle bedrag van
het tekort op de betalingsbalan
sen. Dit zou deels door particu
liere middelen, deels door de In
ternationale Bank voor herstel en
ontwikkeling kunnen worden aan
gezuiverd. Het bedrag, dat de
steun van elk land afzonderlijk
zou moeten belopen, wordt niet
gespecificeerd.
Wat de scheepvaart betreft
zegt het rapport, dat de deelne
mende landen van plan zijn in de
komende jaren vier jaar hun tij
dens de oorlog geleden verliezen
van 22 millioem b.r.t. goed te
maken.
Aangaande de kwestie van ar
beidskrachten wordt verklaard,
dat het huidige surplus aan Ita
liaanse arbeidskrachten van 2- mil-
lioen voldoende is om, in de be
hoeften van alle andere landen te
voorzien.
Het hoofdstuk betreffende de
interne financiële stabiliteit wijst
op de noodzaak voor krachtige
maatregelen in enkele landen om
inflatie te voorkomen. De rege
ringen der 16 landen hebben zich
de verplichting opgelegd, de valu
ta's van hun landen omwisselbaar
te maken, nadat de stabiliteit er
van is-verkregen en kan worden
gehandhaafd.
In het hoofdstuk over „econo
mische samenwerking" wordt o.m.
gezegd, dat de beperkingen op in-
en uitvoer tussen de 16 landen zul
len worden verzacht naarmate de
productie stijgt en de bestaande
moeilijkheden met de betalingsba
lansen afnemen. De gedachte van
een Europese tolunie, die door een
speciale commissie, waarvan
reeds 13 van de 16 landen deel
willen uitmaken, verder bestu
deerd wordt, wordt in het rap
port goedgekeurd.
In een uitvoerige behandeling
van de behoeften der 16 landen
zowel uit j^merika als de rest der
wereld, worden deze aan invoer
(West-Duitsland meegerekend)
geschat op 13.900 millioen dollar
in 1948 en op 14.400 millioen dol
lar in 1951,, gebaseerd op de
prijzen van Juli 1947.
De woordvoerder van de Oost-
Indonesisohe Regering te Batavia,
verklaarde tegenover Aneta n.a.v.
het ontslag van Nadjamoeddin,
dat men in Makassar ongetwij
feld met grote voldoening ervan
kennis zal hebben genomen dat de
Regering zulke ingrijpende conse
quenties van haar beleid wil ne
men, dat gericht is op het garan
deren van een gezond economisch
en commercieel leven, dat voor de
de opbouw van de staat onont
beerlijk is. Hetgeen thans open
lijk van Regeringswege is mede
gedeeld, werd reeds onderhands
in de Makassarse gemeenschap
besproken, waarbij gebleken is,
dat men de houding van de Rege
ring tegenover deze onregelma
tigheden min of meer als een
toetssteen voor haar werkelijke
gezagspositie wilde beschouwen.
De Waterman Steamship Corp
heeft geprotesteerd tegen de con
clusies van het rapport van de
Maritime Commission, waarhij
aan de Black Diamond Steam
ship Corp uiteenlopende subsi
dies worden toegekend voor het
onderhouden van een verbinding
tusschen Nöord Atlantische ha
vens en België en Nederland. In
de desbetreffende verklaring
merkt de Waterman Corp o.m.
op: Indien de betreffende route
en subsidie aan de Black Dia
mond zouden gorden toegewezen,
zou dit betekenen, dat deze maat
schappij zou concurreren met de
schepen van de Waterman, welke
zonder subsidie varen. In de ver
klaring wordt voorts medege
deeld, dat de Waterman over 50
schepen beschikt, en haar pogin
gen heeft uitgebreid en risico's
had genomen voor het ophouwen
van de handel op de route van
Boston, Philadelphia, Baltimore,
Norfolk, Newport News, Portland
en New-York naar Antwerpen en
Rotterdam. De Waterman be
schuldigt de Black Diamond er
van uitsluitend uit opportuniteits-
overwegingen op de betreffende
route een positie te heibhen inge
nomen.
se
Een woordvoerder van het Brit-
Ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft meegedeeld, dat
Frankrijk en de Ver. Staten de
Britse uitnodiging tot deelneming
aan een conferentie van plaats
vervangers van de Ministers van
Buitenlandse Zaken der Grote
Vier, die volgende maand te Lon
den zal woeden gehouden, heibhen
aanvaard.
De plaatsvervangers zullen de
toekomst van de Italiaanse kolo
niën bespreken. Het antwoord
van de Sowjet-Unie is nog niet
binnen. Een eerder gedane uitno
diging is indertijd door de Sowjet-
Unie van de hand gewezen op
grond van het feit, dat het vre
desverdrag nog niet door de
Grote Vier was geratificeerd. Dit
is thans geschied en krachtens
het verdrag hebben de Grote Vier
een jaar tijd, tot 15 September
1948, om over de toekomst van
de voormalige Italiaanse koloniale
bezittingen te beslissen.
De plaatsvervangers zullen tot
taak hebben de mening van de
belanghebbende partijen in te
winnen en een viermogendheden-
commissie uit te zenden, welke
een onderzoek zal moeten instel
len in de betrokken gebieden, n.l.
Tripolitania, Cyrenaika, Eritrea
en Italiaans Somaliland.
De Britse plaatsvervanger zal
de vroegere Engelse ambassadeur
te Rome, Sir Noel Charles, zijn en
in betrouwbare kringen wordt ver
wacht, dat de drie andere landen
hun ambassadeurs te Londen zul
len benoemen.
Een Iraaks legervliegtuig iq
10 km ten Zuiden van Bagdad
neergestort. De piloot verloor
het .oven. De navigator en een
militair liepen verwondingen op.
Tengevolge van de ernstigste
droogte sinds honderd jaar zullen
de rantsoenen voor Duitse bur
gers in de Britse'en Amerikaanse
zone in de volgende distributie
periode met meer dan 100 calo
rieën per dag worden verlaagd,
aldus heeft 'Generaal Clay de mili
taire gouverneur van de Ameri
kaanse zóne, in zijn jongste twee
wekelijkse rapport medegedeeld.
Door de droogte zal de Duitse
oogst naar schatting 20 k 40
minder opbrengen dan werd ver
wacht en er zal slechts V3 van
het aardappel- en vleesrantsoen
kunnen worden verstrekt, terwijl
het vetrantsoen met zal wor
den verlaagd,
day, verklaarde, dat de electri-
citeitswinning door de droogte
met 22 is gedaald, waardoor
verschillende belangrijke fabrie
ken moesten worden gesloten.
Door de lage waterstand van de
rivieren heeft men ook het ver
voer van steenkool en voedsel
over de waterwegen drastisch
moeten beperken.
Tevens maakte Generaal Clay
bekend, dat de Sovjet-Russische
autoriteiten vorige mahnd hadden
geweigerd, om duizenden personen
die illegaal de zóne'grens waren
overgestoken weer in de Sovjet
zone op te nemen.
Andere moeilijkheden hadden
zich voorgedaan doordat de Sov
jet-zóne een schuld van ongeveer
12.000 spoorwagons aan de Ame
rikaanse zóne heeft. Ook de zo
nodige mijnstutten zijn door de
Sovjetzóne niet volgens de belof
te, geleverd aldus het rtupport.
De enige optimistische opmer
king in het rapport betreft een
recordproductie van steenkool
voor de tijd van de bezetting en
wel in de Franse zóne. In de
Britse zóne is eveneens een
record gehoekt, maar dit wordt
te niet gedaan door het achter
uitgaan van de productie in de
Amerikaanse zóne, dat o.m. te
wijten is aan het dunner worden
van kolenlagen.
In dit verband herinnerde de
woordvoerder eraan, dat Minister
Soumokil onlangs met nadruk had
verklaard, dat de Regering ten
aanzien van deze aangelegénheid
volkomen eenstemmig en onver
biddelijk zal optreoen tensinde
haar doel te bereiken.
Antwoordende op de vraag of
de vrij talrijke arrestaties te Ma
kassar thans zijn beëindigd, ver
klaarde de woordvoerder aan
Aneta, dat zulks geheel afhangt
van het onderzoek, dat nog wordt
voortgezet en hij vestigde er de
aandacht op, dat men niet uit het
oog irioest verliezen, dat in deze
kwesties niet alleen de straf
rechtelijke maatstaven gelden,
maar ook factoren als de nood
zakelijkheid van morele onbespro
kenheid van personen in verant
woordelijke posities, die bij ontoe
laatbare handelingen onvermijde
lijk in het geding komen. De zegs
man verklaarde voorts, dat de
Oost-Indische Regering er zich
volkomen van bewust #is, dat de
Republikeinse propaganda de no
dige munt uit het gebeurde zaï
trachten te slaan, doch zulks is in
eerste instantie niet van invloed
op de wijze, waarop de Oost-Indi
sche Regering haar verantwoor
delijkheid jegens de bevolking en
de staat bepaalt.
De „Nieuwsgier" tekent hier bij
aan, dat het duidelijk is, dat dit
ontslag een grote politieke reflex
zal hebben, nadat Nadjamoeddin
juist als lid van de Oost-Indone
sische delegatie in Amerika is op
getreden, door de Koningin is
ontvangen en contact heeft gehad
met belangrijke figuren in Neder
land.
„Wij zullen zeker geen critiek
op Makassar uitoefenen in ver
band met het feit, dat de Oost-
Indonesische Regering met de
grootste kracht en ongeacht de
omstandigheden ingreep waar een
ingrijpen was geboden", aldus de
„Nieuwsgier". Inmiddexa wordt
vernomen, dat de waarnemend
President van Oost-Indonesië, de
Sultan van Soembawa, gister
avond een redevoering zou uit
spreken.
De uitvoerende commissie van
de Franse socialistische partij in
het departement beneden-Loire
heeft Maandag te Nantes op een
vergadering eenstemmig een reso
lutie aangenomen, die erop aan
drong, dat Paul Ramadier, de
Franse eerste-Minister, uit de
partij gestoten zou worden we
gens „aanhoudend gebrek aan
discipline en het nastreven van
persoonlijke politieke doelen".
IDe Franse vice-premier, Henry
Teitgen, heeft Zondag op een
vergadering van de M.R.P. te
Saint Etienne gezegd, dat het
Saargebied bij Frankrijk inge
lijfd zal worden, of de Sovjet-
Unie het wil of niet. Frankrijk
wil een vredelievende oplossing
maar denkt aan zijn beveiliging.
'Guy Mollet, de secretaris-gene
raal van de Franse socialistische
partij, heeft op een jeugdcongres
te Toulouse verklaard, dat de
houding van de S. U. tegenover
Polen, Hongarije en Tsjecho-SIo-
wakije een bedreiging- van de
vrede betekent, terwijl Groot-
Brittannië gedeeltelijk Verant
woordelijk is voor de gebeurte
nissen in Spanje en Griekenland.
In verband met het Nederlandse
plan om een Rondetafelconferen
tie te houden verklaart het
nieuwsblad „Suriname" dat Suri
name zich van deelname hieraan
behoort te onthouden. Het blad
„De West" betitelt de invitatie als
een koloniaal gebaar.
„Het Nieuws" becritiseert het
plan en heeft gedelegeerden aan
gewezen met de opdracht om voor
Suriname de conferentie voor te
bereiden.
„De Surinamer" beschuldigt de
Nederlandse regering van domhe
den.
De algemene indruk van de
pers is, dat Nederland gevaarlijk
spel speelt en dat de nu gevolgde
politieke lijn niet bevredigend zal
blijken «te zijn.
rtl
nj
ai
d|
esj
ie|
ge
h
in
iu
ei
De
iw;
v
li] 14
.ei
id
r
n: j*
di >dl
«g «I
n rol
I
ig
te dal
ei o
e'
va
Dij
ie,
;a
a
.d
I
?9|
usj
vol
1
e| or
IV o-
>u- at
ft* ;,r
g 1
hi lie
t M'
1'.
i j
tl
te
in
p.
,er
te:
hi
n
r
rq
va|
ve:
in
?ei|
I
eg
na d
'.e
3r I
inl
I
k
*1 SS1
v
mi
raa
nz
ua
