r
ft»
„Actie der Verenigde Naties
veroorzaakte vertraging"
BESPREKINGEN TE LONDEN
Toeneming der schendingen
DE ONTSCHEEPTE JODEN
C WERELDNIEUWS^
li
ijm
DONDERDAG 11 SEPTEMBER 1947.
PERSCONFERENTIE
Dr. VAN M00K
Prinselijk Paar
de gast van Engelse Koning
Nederlands Actie-communiqué
van de „Runnymede Park"
Verenigde vergadering van
de beide Kamers der
Staten-Generaai
Guerillastrijders
stellen eisen aan Sophoelis
EDEN
beschuldigt Britse regering
Prinses Margriet
gaat naar school
De opening der
Staten-Generaai
De strijd tegen de inflatie
in Frankrijk
Dreigbrieven aan Legaties
te Caïro
Wijziging benzinedistributie
in Frankrijk
=t
1<1
!l ia
is
1
•8
rfe
V
I
I
f
si
Frankering bij Abonnement - Temeuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Donder
dagavond.
Weer toenemende wind).
In de loop van de dag weer
toenemende wind tussen Z.W.
en Zuid. Wisselende bewolking.
Bijna overal droog. Iets hoge
re temperatuur.
DE VRIJE
3de Jaargang No. 602.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur.
Rulbriek kl. advertenties:
5 regels 60 ct.; iedere
regel meel 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad,
10 ct. meer.
ii "ti
ai
Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
Op de aangekondigde pers
conferentie in de Nederlandse
ambassade te Washington heeft
Dr. Van Mook Dinsdag o.m. ver
klaard, dat de activiteit, van de
Veiligheidsraad „nuttig en hulp
vaardig" was geweest, m,aar dat
een oplossing alleen dan bereikt
kon vVorden, wanneer beide par
tijen zich zouden houden aan
de order tot staken van het
vuur(. Er is, zo zeide Dr. Van
Mook, geen enkele aanwijzing
van Republikeinse zijde in deze
richting- Bijgevolg is het nood
zakelijk, dat de onverantwoor
delijke gewapende benden eerst
worden uitgeschakeld- Indien de
V. N. zulks niet kimneh doen,
dan zal Nederland verantwoor
delijk zijn om dit te doen,.
De actie van de V. N,., aldus
Dr. Van Mook, heeft een vertra
ging veroorzaakt, maar ander
zijds brengt deze actie mee, dat
de wereld beter op de hoogte
raakt van de feiten, hetgeen
veel goed zal doen.
Dr. Van Mook verklaarde ver
volgens, dat Nederlands enige
doel is de mogelijkheid voor Indo
nesia te scheppen om als souve-
reine staat te bestaan. Wij hebben
er naar gestreefd, aldus de Land
voogd, een overeenkomst in feite
te bereiken voor de opbouw van
zulk een souvereine staat, niet
ene op papier. Het is echter te
wijten aan de onbekwaamheid
van de Republikeinse Regering
om uit te voeren, waarover wij het
eens waren geworden, dat de hui
dige moeilijkheden zijn gerezen.
De plaatselijke commandanten ge
hoorzaamden niet aan de bevelen
uit Djogja en de plaatselijke hoof
den hebben op overeenkomstige
•wijze hun eigenmachtig optreden
voortgezet.
In de laatste zes maanden
werd dit nog aanzienlijk slech
ter, zodat er gebieden zijn, waar
vier, of vijf verschillende over
heden om het gezag rivaliseren.
De Republikeinse financiën ver
keren in een chaotische staat.
Niemand weet, hoeveel geld de
Republiek in circulatie heeft
gebracht, zelfs de centrale bank
van de Republiek weet het niet.
<Dr. Van Mook ging vervolgens
gedetailleerd in op de groot
scheepse smokkelhandel, welke zo
zeide hij, de honderd millioen dol
lar beliep en waarbij de uitvoer
de invoer vijfmaal overtrof. Voor
een waarde van zeker 25 millioen
dollar is hierbij in de zakken ver
dwenen van O.W.-ers en smokke
laars. Wij hebben voortdurend ge
tracht, zo zeide Dr. Van Mook, de
Republiek bij een krachtig optre
den tegen hen te steunen en een
algemene zuivering te bevorderen,
omdat de vooruitzichten voor een
werkelijke onafhankelijkheid van
Indonesia belemmerd worden, zo
lang de onverantwoordelijk? ben-
deft niet zijn uitgeschakeld.
Het herstel van een function-
nerend Regeringsapparaat Is
een voorwaarde voor de
schepping van een onafhanke
lijk Indonesia. Er is geen moge
lijkheid aanwezig gebleken om een
behoorlijke natie te vormen tnet
deze Republikeinse Regering. De
huidige Republikeinse Regering is
niet dezelfde als die, waarmee in
dertijd de onderhandelingen zijn
gevoerd, aldus ür. Van Mook, een
groot aantal bekwame figuren is
aan de kant gezel
Soekamo zelf heeft blijkens
zijn eigen getuigenis tegenover
bezoekers 'te- Djogja het
grootste deel van zijn invloed
verloren. Niemand weet, wat
de plannen van Sjarifoeddin
zijn. Maar achter de schermen
van de Republikeinse Regering
trekken de gewapende benden
en die groepen, die belang heb
ben bij de smokkelhandel, aan
de touwtjes|. Ik ben bang, zo
vervolgde Dr. Van Mook, dat
Sjahrir niet sterk genoeg is ge
weest om diegenen te bestrijden,
die tegen een degelijke reorga
nisatie gekant waren.
Tenslotte beantwoordde Dr. Van
Mook nog 'n aantal vragen. Om
trent de buitenlandse invloeden
in de Republiek, zeide hij, dat
daar de „gebruikelijke invloeden"
werkzaam waren en hij lichtte
die nader toe door te verklaren,
dat de communistische partij in
de Republiek stellig in verbihding
staat met de buitenwereld. De
communistische partij in de Re
publiek, zo verklaarde Dr. Van
Mook, treedt niet sterk op de
voorgrond, maar heeft vele leden
in allerlei organisaties.
De vraag werd gesteld, of een
bezetting van Djogja -een oplos
sing zou opleveren. Hierop ant
woordde Dr. Van Mook, dat men
de vraag niet op deze wijze moest
stellen, maar dat men heter kon
zeggen: Kan de toestand ver
beterd worden, indien de Republi
keinse Regering zodanig kan
worden gereorganiseerd, dat zij
werkelijk met de wederopbouw
begint en geizag krijgt in haar
gezagsgebied? Dr). Van Mook
beschreef de gevoelens van op
luchting, welke bij de bevolking
van de pas-bezette gebieden tot
uitdrukking waren gekomen. In
dit verband verklaarde hij tevens,
waarom de contractbreuk van de
Republiek niet aan arbitrage kon
worden onderworpen.
Dr. Van Mook bleek niet be
reid over zijn bezoek aan het
statedepartement meer te zeg
gen dan: „Het heeft de situatie
opgehelderd." Wel zeide hij nog,
dat, voorzover het de economi
sche aangelegenheden betrof, de
besprekingen „louter oriënterend''
waren geweest.
(Dr. Van Mook vertrekt Zater
dag uit de Ver. Staten naar
Nederland, hij is voornemens
Donderdag 18 September naar
Batavia terug te keren.
De politieke correspondent van
Reuter meldt uit Londen, dat
men aldaar verwacht, dat de
officieuze besprekingen tussen de
gedelegeerden der landen van het
Britse gemenebest op de confe
rentie voor het internationaal
monetaire fonds, welke heden zal
beginnen, plannen zullen opleve
ren voor de conferentie van de
eerste-Mmisters der staten van
het gemenebest. De laatstge
noemde conferentie zal in No-
Prins Bernhard is gisterenmor
gen per vliegtuig naar Schotland
vertrokken, waar hij enkele da
gen de gast zal zijn van het
Engelse Koningspaar. Prinses
Juliana was helaas door een
zware verkoudheid genoodzaakt
de reis uit te stellen, doch zij
hoopt tegen het einde dezer week
weer voldoende hersteld te zijn
om de Prins te kunnen volgen.
Het Nederlandse communiqué
van Woensdag meldt, dat de Ne
derlandse verliezen op 8 en 9
September bedragen 4 gesneuvel
den en 83 gewonden. Thans o
weken na de order tot staken van
het vuren en van de vijandelijk
heden, is het aantal inbreuken,
door de Republikeinse strijdkrach
ten op deze order gepleegd, ge
stegen tot boven de duizend,
waanvan ruim vierhonderd in de
grensstreken plaats vonden.
Over de laatste week is 't da
gelijks gemiddelde gestegen van
34 tot 43.
In het gebied ten Zuiden van
Krawang en ten Westen van
Poerwakarta op West-Java vorm
de Pankalan een broeinest van
Republikeinse agressie en terreur.
Om hieraan een einde te maken
is hier een Nederlandse troepen-
bezetting geplaatst. Op Midden-
Java bij Loembir werd een Repu
blikeinse strijdgroep van 500 man
verdreven. Het communiqué
meldt beschietingen van pa-
trouilleposten en botsingen» met
Republikeinse groepen.
Het aanvullend communiqué
meldt* brandstichtingen dóór de
T.N.I. in plaatsen op West-Java.
Naibij Poerwaerdja op Midden-
Java is ongeveer 30 ton munitie
van buitenlandse herkomst aan
getroffen.
Op Oost-Java bij Nongkodjad-
De Berlijnse correspondent van
het A.N.P. meldt:
Het aantal arrestaties van
Joden, die ernstig venzet gepleegd
hebben, beloopt vijftig. Zij zijn
gebracht naar de Duitse gevan
genis te Altona. Onder hen is de
Zionistische leider M. Rosmann,
Bovendien zijn twintig vrouwen,
die tot de leiders van het verzet
behoorden, in het kamp Poppen-
dorf in verzekerde bewaring ge
steld. Bij de ontruiming der
treinen en het betrekken der
kampen zijn geen incidenten van
enige betekenis voorgekomen. De
verwachting wordt hier geuit,
dat de I.R.O., aangezien de Joden
door geweld van het schip zijn
gebracht, zal weigeren de gear
resteerde wettelijke procedure
voor displaced persons te be
rechten. In sommige kringen
wordt de verwachting geuit, dat
hierna berechting door een Duit
se rechtbank zal worden over
wogen, aangezien verzet is ge
pleegd in Duitse territoriale wa
teren. De Zweedse Prof. Gunner
Myrdal, directeur van de Euro
pese commissie van de Verenigde
Naties te Genève vertoeft thans
te Berlijn, waar hij namens de
V. S. met de bezettende mogend
heden besprekingen over de toe
komst der ontscheepte Joden zou
hebben gevoerd. Wij vernemen
dat Prof. Myrdal heden naar
Londen zal vertrekken.
De beide Kamers der Staten-
Generaai zijn bijeengeroepen voor
een verenigde vergadering in het
gebouw van de Tweede Kamer op
Zaterdag 13 September, des na
middags te kwart vóór drie.
De Minister van Binnenlandse
Zaken zal in deze vergadering de
(zitting 19461947 in naam van
>H. M. de Koningin gesloten ver
klaren.
jar zijn 5 Duitsers gevonden, die
tot de „kriegamanne" behoorden.
In de mijnen van Boekitasam op
Zuid-Sumatra zijn thans 3000 ar
beiders werkzaam (kolenmijnen).
De tegenwoordige productie be
draagt 15.000 ton per maand.
Volgens de chef van de mijnen
kan deze productie vermoedelijk
nog worden opgevoerd.
Op Sumatra's Oostkust zijn bo
ven bevrijd gebied pamfletten ver
spreid, die als volgt luiden: „Uw
namen worden door pelopors op
getekend en wanneer straks op
nieuw het volk rechter zal zijn,
zult U allen ter helle worden ge
zonden om daar uit te rusten.
Daar staan reeds vele villa's ge
reed." Het Nederlandse commu
niqué tekent hierbij aan, dat de
Republiek een bloedbad aankon
digt, hetwelk zij hoopt te kun
nen aanrichten.
Dr. Mohammed Isa, die tot 21
Juli Republikeins vice-gouverneur
van iSumatra was, bevindt zich
in arrest. Hij hèeft zich schuldig
gemaakt aan verschillende onge
oorloofde handelingen. Na de af
kondiging van de order tot sta
king der vijandelijkheden heeft
Isa belangrijke financiële steun
verleend aan de in bevrijde gebie
den nog opererende T. N. I. for
maties. Als rechtvaardiging voer
de hij hiervoor aan, dat hij hier
door rampokpartijen kon voor
komen en rondzwervende T. N. I.
groepen kon verhinderen op te
treden. Isa verklaarde zich wel
bewust te zijn, dat elk optreden
van Republikeinse troepen in de
bevrijde gebieden door déze fi
nanciële steun in de hand werd
gewerkt. Hij had hiervoor geen
toestemming van Djogja ge
vraagd.
Het agentschap „Hellas Pres-
sd" publiceert het Volgende be
richt, dat door het hoofdkwar
tier der guerillastrijders in Grie
kenland, per post is verspreid:
„Het democratische leger kan
met Sophoelis slechts onderhan
delen op de volgende grondsla
gen: Ten eerste: Het onmiddel
lijk sluiten van een wapenstil
stand. Ten tweede: Afkondiging
van een algehele amnestie, zonder
uitzonderingen en de onmiddel
lijke invrijheidstelling van alle
democraten en verzetslieden die^
zich momenteel in de gevangenis
bevinden. Ten derde: De on
middellijke repatriëring van alle
gedeporteerden en van de bevol
king die opgejaagd is door de
monarchistische legers, Ten vier
de: Herstel van de vrijheid van
drukpers en van alle andere de
mocratische vrijheden".
De plaatsvervangep.de leider
der conservatieve oppositie in het
Lagerhuis. Anthony Eden, heeft
Dinsdag ie Edge Hill, Liverpool,
de Britse regering ervan beschul
digd, dat zij hij het bestrijden van
de economische crisis faalt.
Eden verklaarde, dat de rege
ring volkomen in gebreke is ge
bleven om de crisis te voorzien
en dat zij degenen, die haar wel
doorzagen en ervoor waarschuw
den, heeft genegeerd.
De Minister van Financiën,
Dalton noemde Eden een der
Ministers, die de onontkoombare
moeilijkheden hebben vergroot.
lEden zeide, dat de Ministers
door tegenstrijdige redevoeringen
verwarring hebben gesticht- en
dat de regering zelf thans neg
geen plan heeft om de problemen
aan te vatten.
vember gehouden worden wan
neer de Premiers ter gelegenheid
van het huwelijk van Prinses
Elizabeth met Philip Mountbat-
ten te Londen uitgenodigd zullen
zijn.
Het Britse kabinet heeft Dins
dag een speciale crisiszitting
gehouden. Ook de' mijnwerkers
staking van Yorkshire is ter
sprake gekomen. De Minister
van Handel, Sir Stafford Cripps,
heeft aan zijn collega het ont
werp van de rede voorgelegd,
welke hij Vrijdag van regerings
wege in een vergadering van
2000 arbeiders en industriële
leiders te Londen zal uitspreken.
Dit zal momenteel de enige offi
ciële uitspraak der regering aan
gaande de tegenwoordige crisis
zijn. In officiële kringen ver
luidt, dat in deze rede de beslis
singen van het kabinet over- het
exportprogramma en het produc-
tiepeil der afzonderlijke indus
trieën behandeld zullen worden.
Het kabinet nam geen besluit
het parlement vóór 20 October
bijeen te roepen. Inzake de sta
king bij de mijnen van Grime-
thorpe was het kabinet van oor
deel, dat hier niet van regerings
wege ingegrepen moest worden.
Als geschikt lichaam tot bemid
deling zag het de Rationale unie
van mijnwerkers.
Volgens Reuter's correspon
dent ontkende een woordvoerder
der regering, dat Attlée ontslag
zou kunnen nemen. Attlee zou
evenmin het plan hebben óm een
andere Ministersportefeuille waar
te nemen.
Het secretariaat van H. K. H.
Prinses Juliana deelt ons mede,
dat Prinses Margriet leerlinge is
geworden van de groep voor
voorbereidend lager onderwijs van
de werkplaats Kindergemeen
schap te Bilthoven.
Bij de opening der Staten-Gene
raai op Dinsdag 16 .September a.s.
zal H. M. de Koningin zich 's mid
dags cm 1 uur per auto van het
Paleis Noordeinde naar de zit
ting begeven.
Haar auto wordt gevolgd door
twee auto's voor de Grootmees
teres en de Opperceremoniemees-
ter en voor de Chef *van het Mili
taire Huis en Haar Adjudant.
De Koningin volgt de route:
Noordeinde, Heulstraat, Lange
Voorhout (Over het schelppad),
Toumooiveld, Korte Vijverberg
naar het gebouw der Ridderzaal
op het Binnenhof.
Na de opening der zitting rij
den de auto's dezelfde weg terug.
Volgens onbevestigde en met
grote reserve behandelde berich
ten uit New-Delhi, zou de gehele
Hindoe-bevolking van de stad
Pesjawar, bij de Noordwest-grens
van Voor-Indië, ten getale van
meer dan tienduizend zielen,
door Mohammedanen zijn uitge
moord.
In het gebied van de Golf
van Akaba (Noordoostelijk deel
van de Rode Zee), is 'n uranium-
mijn gevonden. De plaats vqn
deze mijn, "niet ver van het punt,
waar. Egypte, Palestina, Trans-
Jordanië en Saoedi-Arabië aan
elkaar grenzen, zou zich op
Palestijns grondgebied bevinjden,
aldus meldt het Franse pers
bureau A.F.P. uit Caïro.
De Franse hoge commissaris
voor Indo-China, Emile Bollaert.
heeft te Haiduong verklaard:
„Frankrijk voert geen politiek
van* verovering of her-overing.
Wij zijn bereid de openbare func
ties over te dragen aan een com
petent bestuur en, voorzover ver
eist, de hulp van onze ambtenaren
en deskundigen aan te bieden".
De Franse Ministerraad heeft
gisterenmorgen besloten een com
missie op te richten ter bestrij
ding van de dreigende inflatie en
van de stijging der prijzen. In
deze commissie, die onder .voor
zitterschap zal staan van Rama-
dier, zullen de Ministers van Fi
nanciën en Nationale Economie,
de Minister van Staat belast met
het plan-Monnet, de commissaris-
generaal voor het plan-Monnet
en de gouverneur van deBanque
de France zitting hebben.
Gisterenmiddag heeft reeds de
eerste bijeenkomst van de com
missie plaatsgevonden.
In Lier, het plaatsje in de
Belgische Kempen dat door Felix
Timrüerman'ts Pallieter benoemd
werd, is ZCndag een grootse hul
de aan Koning Leopold gebracht.'
Tienduizenden Belgen waren
naar het feestelijk versierde
stadje getrokken om op het met
vlaggen getooide marktplein ten
gunste van de Koning te mani
festeren.
Zoals reeds hekend, heeft de
Braziliaanse en Chinese Ambas
sade te Cairo een dreigbrief ont
vangen, waarin met een aanslag
wordt gedreigd wegens de hou
ding, die China en Brazilië in de
Veiligheidsraad ten aanzien van
de Egyptische kwestie hebben
aangenomen.
Nader meldt het A.FjP.. dat
ook de Nederlandse legatie te
Cairo een dergelijke dreigbrief
heeft ontvangen.
Het hoofd der politie te Caïro
heeft in verband met de zitting
van de Veiligheidsraad, die her
vat is, in de stad de noodtoestand
afgekondigd en sterke politie
wachten bij de gebouwen van am
bassades, legaties en consulaten
genlaatst.
De Franse Ministerraad heeft
besloten
1. De toewijzing van 20 liter
benzine per maand voor particu
liere automobielen af te schaffen.
2. De benzinetoewijZfng voor
motorrijwielen te verminderen
tót 5 liter en
3. Het gebruik te verbieden
van motorvoertuigen van meer
dan 15 pk.
Ij v it
3 -
ei i
b /a
i<
in
Y ïT
oi lé? 1
ir -1
nil vd
i e\n f
