ministerraad
De situatie te Djokja en Soio
R
Persstemmen
Wereldnieuws j
SSïU
VRIJDAG 5 SEPTEMBER 1947.
gistermiddag bijeen.
Dr. Van Mook
in audiëntie ontvangen.
Radiorede van Dr. Soumokii.
Protest tegen
de Hongaarse verkiezingen
Wie moet in Italië de
ratificatie van
het^vredesverdrag tekenen?
De Conferentie der F. A. 0.
te Genève
Weet getangene
de Franse goudvoorraad?
Opnieuw fascistische
ongeregeldheden te Londen
Uitbreiding
mijnwerkersstaking
in Engeland
De Britse troepen in
Griekenland
LOVETT over Amerikaanse
hulp aan Turkije
India klaagt Zuid-Afrika aan
wegens rasdiscriminatie
NEDERLANDS
Legercommuniqué
Mv)1 I
|mj
M 1?
Frankering bij Atfoanement - Temeuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Vrijdag
avond.
Rustig weer.
In de loop van de dag wat
wolkenvormiing, doch bijna
overal droog en zonnig weer.
Weinig wind.
DE VRIJE ZEE
3de Jaargang No. 597.
Advertentieprijs:
per mm 10 ct.; miniinifflS
per advertentie l.ööj
Inzendingen advertentie®
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertentie»!
15 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding brieven onder
nr. Bur. van dit Blad
10 ct. meer.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. 1. van de Sande Terneuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
Naar het A. N. P. verneenjt is
de Ministerraad gistermiddag om
14 uur in buitengewone zitting
bijeengekomen. De Ministerraad
werd bijgewoond door Dr. Van
jdook, Luitenant-Kolonel" Abdoel
Kadir Widjojo Atmodjo, Recom-
ba van West-Java en de leden van
de Comm'ssie-Generaal, Prof. Ir.
W. Schermerhom en M. van Poll.
Het ligt in de bedoeling heden_
eveneens een buitengewone Mi
nisterraad te houden, waanbü al
leen de leden van het Kamnet
aanwezig zullen zijn.
Plechtige uitreiking van
Koninkl. onderscheiding
aan Dr|. Van Mook.
Voor het begin van de Kabi-
netszitting van gistermiddag
beeft een kleine plechtigheid
plaats gehad. In tegenwoordig
heid van de volledige Minister
raad, de leden van de Oommissie-
Generaal, mevrouw Van Mook en
haar dochtertje is door de Minis
ter-President, Dr. L. Beel, de
onderscheiding van het Groot
kruis in de Orde van Oranje-
Nassau aan de Luitenant-Gouver-
neuir-Generaal uitgereikt.
De Minister-President hield hier-
br 'n korte toespraak, waarin hij
er o.m. op wees dat Dr. v'an
i Mook een man is, „die nu reeds
jaren de hitte van de dag heeft
gedragen, al de vraagstukken m
verband met Indonesië kent als
weinigen en zich met hewonde-
renswaardige weerkracht en per
soonlijke toewijding aan de op
lossing hiervan hèeft gegeven,
daarmede land en volk van Ne
derland en Indonesië naar beste
weten en eerlijke overtuiging
diend".
Dr. Beel memoreerde vervol
gens de lange ambtelijke loop
haan, welke Dr. Van Mook heeft
doorlopen en zeide: „Deze terug
blik leert, dat gij onder de last
van uw steeds zwaarder verant
woordelijkheid uw veerkracht,
SnJtscltc
JJE LOCOMOTIEF" OVER
DE POLITIEK DER NED.
REGERING.
Het pas herrezen blad „De Lo
comotief" schrijft in een hoofd
artikel, dat de huidige Neder
landse Regering te Den Haag
„koloniale aspecten" heeft. Ty
perend hiervoor is, dat het moe
derland over zaken betreffende
het imperium niet op grond van
de mérites deze zaken, doch op
grond van partijpolitieke verhou
dingen heslist.
Het blad zegt dat het de plicht
is de Republiek, deze Republiek,
op te ruimen en 't heeft Vertrou
wen, dat het Dr. Van Mook zal
gelukken de aarzeling te Den
Haag te overwinnen.
„KENGPO" OVER DR.
VAN MOOK.
Het Chinpse dagblad „Kengpo"
schrijft in éen hoofdartikel onder
meer, dat de Partij van de Arbeid
in Nederland nog twijfelt over
hetgeen in Indië gebeuren moet,
zodat gevaar tot scheuring be-
Het blad zegt, dat gedurende
de laatste twee jaar Dr. Van
Mook zich heeft laten kennen als
een leider, die zijn tijd kan af
wachten en die niet direct der
mate kwaad gemaakt kan wor
den, dat hij zijn ontslag .zal
nemen, indien zijn doel niet direct
wordt bereikt.
„Kengpo" meent, dat er alle
reden bestaat aan te nemen, dat
Dr. Van Mook er in zal slagen
de Nederlandse oppositie te over
winnen. Het feit, dat^de Luit.-
Gouvemeur-Generaal een hoge
onderscheiding kreeg, bewijst dat
hij door vrienden en vijanden als
een groot leider beschouwd wordt.
Volgens het blad zal Dr. Van
Mook vermoedelijk met groter
volmachten naar Batavia terug
keren. „Ind'en verschillende auto
riteiten zullen aftreden, zal Dr.
Van Mook daar niet bij zijn, wel
echter enkele Ministers te Den
Haag", aldus genoemd blad.
uw elan niet hebt verloren". „Het
is nu nog niet de tijd de resulta
ten van uw arbeid te overzie%
De geschiedenis zal hierover eerst
na verloop van jaren een juist
oordeel kunnen vormen. Zoveel
is echter zeker, dat gij voor een
welhaast bovenmenselijke taak
zijt gesteld."
Dr. Beel besloot zijn toespraak
met de woorden: „Het verheugt
de Regering, dat het H. M. de
Koningin behaagd heeft U, Dr.
Van Mook, te bevorderen tot
Grootkruis in de Orde van Oranje
Nassau. De Regering ziet in deze
onderscheiding op dit ogenblik
verleend, een U tenvolle toeko
mend blijk van grote waardering
en erkenning voor de wijze waar
op gij U tot heden van Uw taak
hebt gekweten".
UIT DE STAATSCOURANT.
In de Staatscourant van Don
derdag is o.m. opgenomen de prij-
zenbeschikking thee- en devotie-
lichten 1947, de prijzcnbeschik-
king herencostuums 1947, de prij-
zenbeschikking autobenzine 1947,
wijziging vlees- en vleeswaren
distributiebeschikking 1946 en
wijziging levensmiddelen distribu
tiebeschikking 1947.
Naar wij vernemen is de Luit.-
Gouvemeur-Generaal Dr. Van
Mook, Donderdagmorgen door
Hare Majesteit de Koningin in
audiëntie ontvangen. Het onder
houd duurde ongeveer anderhalf
uur.
In een radiorede heeft Dr.
Soumokii, Minister van Justitie
en waarnemend Minister van
Binnenlandse Zaken van Oost-
Indonesië, Woensdagavond ge
zegd, dat hij in verband met de
spanningen rondom de jonge
staat, welke het evenwicht drei
gen te verstoren, een grote en
verantwoordelijke taak had. „De
gisting tegen onze jonge staat
wordt van zekere zijde, die belof
ten schendt en ondanks het ac-
coord van Linggadjati haar woord
verbreekt, teweeggebracht. In
dien men tracht voort te gaan
met het verwekken van onrust in
deze Negara, zal men het door
mij geleide politieapparaat tegen
over zich vinden", aldus de Mi
nister.
Hij legde er de nadruk op, dat
niet alleen tegen de verstoorders
van rust en orde, doch ook tegen
sujetten, die van corruptie leven,
en tegen parasieten zal worden
opgetreden. De saneringspolitiek
is er op gericht het kwaad met
wortel uit te roeien.
Naar Reuter te Boedapest ver
neemt zullen verschillende Hon
gaarse oppositiepartijen, waar
onder de nieuwe onafhankelijk
heidspartij, een verzoek indienen
om de Zondag gehouden alge
mene verkiezingen ongeldig te
verklaren, daar op grote schaal de
kieswet is overtreden. Uit wel
ingelichte bron wordt vernomen,
dat de communisten en de so
ciaal-democraten de speciale ver
kiezingsrechtbank willen verzoe
ken om de verkiezing van alle
afgevaardigden der onafhan
kelijkheidspartij ongeldig te ver-
klaren.
Volgens de laatste verkiezings
uitslagen hekend gemaakt door
het communistische Ministerie
van Binnenlandse Zaken, is het
aantal zetels der communisten in
het nieuwe parlement 3 meer dan
volgens de vorige gegevens
(thans dus 100) en dat van de
onafhankelijkheidspartij 3 minder
(50).
Slechts 48 uur, voordat een
koerier met het document van de
ratificatie van het vredesverdrag
naar Parijs zal vertrekken, is men
r.og op zoek naar iemand, die het
moet tekenen.
Drie dagen is het document van
het kastje naar de muur gestuurd
daar eerst President de Nicola
en daarna de Minister van Bui
tenlands? Zaken Sforza geweigerd
hebben het ta ondertekenen. De
eerste acht het de taak van de
regering een ondertekenaar te
vmden, daar hij zijn onderteke
ning reeds heeft verleend aan net
decreet, waarhij de regering ge
machtigd werd om het verdrag
te ratificeren. Sforza beweert,
dat volgens internationaal gebruik
net hoofd van de staat moet teke
nen Volgens de Minister-Presi
dent De Gasperi moeten zowel
de President als de Ministe- van
Buitenlandsche Zaken tekenen.
L. A. Wheeler, de Amerikaan
se afgevaardigde op de confe
rentie der F.A.O. (voedsel- en
landbouworganisatie der V N.).
heeft Woensdag meegedeeld, dat
Engeland en de V. S. de menings
verschillen over het toekomstige
uitvoerend lichaam dozer organi
satie (de wereldvoedselraad) vrij
wel uit de weg hebben geruimd.
Op voorstel van de voorzitter
der conferentiecommissie Krisj-
naswamy (Voor-Indië) besloot
men de conferentie aan te beve
len Boyd Orr, directeur-gene
raal der F.A.O.te machtigen,
zo spoedig mogelijk gewestelijke
bureaux van de F.A.O. in Latijns
Amerika, Europa, het Nabije
Oosten en Azië 'op te richten.
In een brief aan de autoriteiten
van de gevangenis te La Rochelle
(Frankrijk) heeft de gevangene
Hermat Belanzy verklaard, dat hij
de plaats van de verdwenen Fran
se goudschat zal wijzen in ruil
voor zijn vrijheid en 5 °/o van dit
goud. Hij verklaart, dat hij in de
gevangenis van Riom verschillen
de belangrijke collaborateurs
heeft leren kennen, die hem heb
ben verteld, waar de goudschat
van de Franse Bank1, die een
waarde heeft van 144.000.000 frc.
ligt verborgen.
Voor de derde opeenvolgende
Zondag hebben- zich Zondagavond
tc Londen onlusten voorgedaan
in verband met de Britse liga van
oud-gedienden, die, naar men
zegt, oud-leden van Mosley's
„Britse Unie van Fascisten", on
der haar leden telt.
De politie, die zich gereed had
gehouden om onmiddellijk in te
grijpen, slaagde er na 15 minu
ten in de menigte te verdrijven.
Een groot aantal jongelui mar
cheerden arm in arm voorhij een
anti -fascistische vergadering en
zong luid het Horst Wessellied.
Zij werden echter door de politie
opgevangen.
Mijn na mijn in het grootste
steenkoolgebied van Engeland
Yorkshire is Woensdag door
de mijnwerkers verlaten. Deze
zijn een staking, begonnen uit so
lidariteit met de mijnwerkers te
Grimethorpe, die het werk 23 da
gen geleden uit protest tegen het
feit, dat zij elke nieuwe dienst
een groter stük moesten bewer
ken, hebben neergelegd.
De staking die het land reeds
200.000 ton steenkool kost, is
overgeslagen naar 38 mijnen. In
25 hiervan is het werk geheel
neergelegd. Ongeveer 40.000 man
zijn bij de staking betrokken. Men
schat dat Engeland zo lang de
staking duurt, minstens 40.000 ton
per dag verliest.
Shinwell, Minister van Brand
stofvoorziening, zal zijn vacantie
onderbreken om met de leden van
de nationale steenkoolraad te
confereren.
Het te Batavia verschijnende
Chinese dagblad „Sin Po" be
vatte het .relaas van een uit
Djokja gevlucht persoon waaruit
het volgende valt te citeren.
Het is in de Republikeinse
hoofdstad rustig, doch verschei
dene Republikeinse regeringsin
stanties zijn reeds naar andere
plaatsen overgebracht.
Het hoofdkwartier en de strijd
organisaties zijn goeddeels naar
Soio vertrokken waar het thans
wemelt van verschifflende Lasj-.
kars en de atmosfeer „minder
goed" is, mede, doordat in de
handelswijk overal mijnen zijn
geplaatst voor de toepassing der
„verschroeide aarde".
De goederen uit de Chinese
toko's te Solo worden willekeu
rig weggehaald onder voorwendsel
dat ze voor het leger nodig zijn,
maar desondanks wordt iedere
avond opnieuw de radio-hetze
tegen de Chinezen voortgezet.
Men beschuldigt ze er van de
„Pao an Tui" (veiligheidskorp
sen) op te richten om de Nica te
helpen, en op die wijze worden
de Lasjkars dermate beïnvloed
dat voor de veiligheid der Chine
zen wordt gevreesd, die echter
geen vergunning krijgen de stad
te verlaten.
In scherp contrast hiermee is,
dat Djokja door de Sulcar. tot
een veilige zóne voor vreemde
bevolkingsgroepen is verklaard.
Voor hen is voorlopig een zieken
huis ingericht terwijl o.m. 3650
uit Kabang Anjar gevluchte Chi
nezen worden verzorgd onder lei
ding van Chinese doktoren. Het
lot en de verblijfplaats van meer
dan duizend Chinezen die uit Sa-
latiga werden ontvoerd is inmid
dels nog steeds onbekend, ondanks
alle moeite die door de Minister
van Staat, Siaw Giok Tjan wordt
gedaan om inlichtingen te ver
krijgen. Anderzijds is gebleken
dat nabij Soember .geïnterneerde
Chinezen' verscheidene dagen zol
der voedsel werden gelaten ten
gevolge waarvan velen overleden
De uit Djokja gevluchte per
soon vertelde verder nog, dat de
toestanden daar in vele opzichten
chaotisch zijn. Vele Chinezen wor
den gearresteerd, en de Djokja-se
Chinezen moeten thans een be
drag van 25 milüoen roepiah's
bijeenbrengen voor het fonds
Kemerdekaan". Wanneer dit
De besprekingen tussen Groot-
Brittannië en de V. S. over de
ontruiming van Griekenland door
Britse strijdkrachten zullen, naar
Reuter uit gezaghebbende bron
verneemt te Londen worden
voortgezet. Aldaar zou een be
slissing worden genomen over het
verzoek van de V. S. om de ont
ruiming die in de korrende herfst
zou geschieden uit te stellen.
niet lukt zijn de gevolgen voor
eigen rekening.
De dagelijks in Djokja binnen
stromende Chinese evacué's heb
ben tekort aan levensmiddelen en
kleding, terwijl medicijnen in het
geheei niet beschikbaar zijn en er
voorts1 bijna geen water is. Het
staat echter vast dat grete hoe
veelheden medicijnen in handen
van particulieren zijn, die ze
slechts voor fancy-prijzen verko
pen, hetgeen vooral hij aan zie
kenhuialen verbonden apothekers
gebruikelijk is.
Robert Lovett, waarnemend
Minister van Buitenlandse Za
ken der V. S„ heeft te Washing
ton verklaard, dat binnen enkele
weken militaire voorraden uit de
V. S. naar Tprkije zullen worden
gebracht. Hij weigerde commen
taar te leveren op berichten, dat
vliegtuigen, torpedoboten, wapens
en munitie in October zouden
worden verzonden. Volgens Lo
vett is een contingent militaire
goederen, meest voor het aanleg
gen van wegen en havens en voor
het vervoer ter waarde van een
kleine 3 milüoen dollar afgele
verd of onder weg. Van het to
tale programma (100 milüoen
dollar) is thans 50 ten uitvoer
gebracht, aldus Lovett.
Het nieuwe dominion India
heeft in een 18 bladzijden tellend
memorandum, dat in de algemene
vergadering der V. N., deze
maand zal worden behandeld,
Zuid-Afrika er van besdhuldlgd
dat üet zich niet gestoord heeft
aan de verleden jaar door de al
gemene vergadering uitgesproken
aanbeveling, dat Zu'id-Afrika zijn
wetten inzake de rasverschillen
in overeenstemming zou brengen
met de beginselen en doelstellin
gen van het Handvest der V. N.
Aan het Nederlandse actie
communiqué wordt nog het vol
gende ontleend:
Te Djamboe ten Westen van,
Leuwilian en in het Buitenzorg3e
werden Nederlandse bivakken
herhaaldelijk be&choten.
Ten Westen van Tasikmalaja
ondervond een Nederlandse pa
trouille vrij zware tegenstand,
terwijl 20 km ten Zuidoosten van
Garoet een patrouille met auto
matische wapens beschoten werd.
Ten Zuiden van 'Gombong von
den zuiveringsacties plaats, waar-
-hij de T.N.I. gevoelige verüezen
leed. Ook ten Zuiden van Amba-
rawa werd een Republikeinse
groep verdreven.
In Sumatra waren ten Noord-
Oosten van Brastagi sluipschut
ters actief. Kabangdjahe werd
met mortieren beschoten.
Tussen Kabangdjahe en Bras
tagi werden Lasjkars verdreven;
dit geschiedde eveneens 25 km
ten Zuidoosten van Tebing-Ting-
gi. Ook vonden gevechten plaats
nabij Loeboekpakam en Tandjong
Poer ah.
Te Poerwakarta werden twee
Japannezen gearresteerd, die sis
burgers in een kampong woon
den.
In verhand met het massagraf,
dat te Slawi, circa 15 km ten
Zuiden van Tegal gevonden is,
deelt de civiele poütie mede, dat
17 volwassen Nederlanders en 5
kinderen na een ophitsende rede
van een Republikeinse leider op
11 October vorig jaar zijn ver
moord. De slachtoffers moesten
buigen voor het rood-wit en „Mer-
deka" roepen, waarna zij met
hamers en spiesen vermoord wer
den. De slachtoffers, die nog niet
allen dood waren, werden in het
graf geworpen.
Te l.oemadjang werd in de om
geving van het R.K. ziekenhuis
met een handgranaat gegooid. Te
JLanwang werd het interieur van
een R.K. kerk vernield. Chinezen
in de omgeving van Banjoewangi
zoeken bescherming in de stad
tegen de terreur van de T.N.L»
Te» Soengasawi in het gebied
van Padang werd een aantal In
donesiërs door Republikeinen ont
voerd en gedwongen voor de
A.L.R.I. (Republikeinse marine)
een weg te vernielen.
De voorzitter van de te
Londen gevestigde Z.-Afrikaanse
immigratie-commissie Welsh,
heeft verklaard, dat het immi
gratieplan op bevredigende wijze
wordt uitgevoerd. Thans komen
iedere zes weken 2000 immigran
ten in Zuid-Afrika aan.
Volgens de Duitse Nieuws
dienst in de Amerikaanse bezet
tingszone, Dena, is uit het dag
boek van de vroegere chef van
de Duitse generale staf, Franz
Halter, gebleken, dat Hitier aan
Spanje kwijtschelding der schuld
aangeboden heeft, welke tijdens
de burgeroorlog ontstaan was,
onder voorwaarde dat Spanje
voor Duitsland Gibraltar op Gr.-
Brittannië zou veroveren.
Tijdens een overval door
een gewapende menigte op de
sneltrein naar Calcutta werden
20 personen gedood en 15 ge
wond.
Thomas Bower, de vroegere
leider van de industriële afdeling
van de Unrra in China is tenge
volge van de val uit een raam
van de achtste verdieping van
zijn hotel te Columbus (Ohio) om
het leven gekomen.
g"eg f
ei !1'
e t| ril
eb
v4
lei z. TT
i vaü^d
go 'of.
n injr I
