11
4J
DE ACTIES IN INDONESIË
Het Nederlandse legerbericht no. vijftien
Eersfce termijn
v/d lening v/d Wereldbank aan Nederland
spoedig beschikbaar
U11
WOENSDAG 30 JULI 1947.
Mededeling van militaire zijde
Brits verzoek aan
India
Ook Prinses Marijke naar
Friesland
De staking der Antwerpse
havenarbeiders
Minister Jonkman ziek
INDIA
wendt zich tot de V. N.
Jcodse verzetslieden
geëxecuteerd
Het politioneel optreden op
Java en Sumatra
De Commissie-Generaal
naar Nederland
Eerste Joodse immigranten
in Frankrijk aangekomen
De
De kinderbijslagwet voor de
arbeidscontraetanten
reis van de Belgische
Prins Regent
m|
"d
iriaf
S *j I
Kal
ftcl
dC'oti;l
nferl
i||
1
(1S I
'•I
JË
i- m
WEERS VERW ACHTIN G
medegedeeld door liet K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Woens
dagavond.
Lange periode met zonneschijn
Wisselende bewolking echter
met lange periode met zonne
schijn en vrijwel nergens bui
en-vorming. Vrij warm met
zeewind in de kuststrook.
Frankering bij Abonnement - Temeuzen
de ra
3de Jaargang No. 566.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie 1,50.
Inzendingen advertenties
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties:
15 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven onder
nr. Bur. van dit Blad
10 ct. meer.
Xerneuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
Van officiële militaire zijde
wordt er ter adstructie van de
verklaringen, dat in Indonesië
uitsluitend sprake is van een po
litiële actie op geweizen. dat
het maken van krijgsgevangenen
tot een uiterst minimum wordt
heperkt. Alle Indonesische strijd
krachten, die zich overgeven aan
de Nederlandse strijdkrachten,
worden ontwapend en naar huis
gestuurd. Slechts enkele zeer ge
vaarlijke elementen worden ge
vangen gehouden.
Vele leden van de Indonesi
sche strijdorganisaties zo deel
de men in dit verband van mili
taire zijde mede demobiliseren
overigens zich zelf en keren met
achterlating van uniform, schoei
sel en wapens naar huis terug
Het geheel van de bewapening -der
Indonesische strijdorganisaties
maakt een zonderlinge indruk.
De militaire zegsman sprak van
„een ratjetoe", al voegde hij daar
terstond aan toe, dat de bewape
ning van de Indonesiërs nochtans
zeker voor 70 modern kan
De Voor-Indische regering
heeft zojuist een dringend ver
zoek van de Britse Regering
onltvangen om het telegram aan
de Veiligheidsraad (dat waar
schijnlijk reeds verzonden is)
waarin om onmiddellijke inter
ventie in het Indonesische ge
schil gevraagd wordt, niet te
verzenden.
In de Britse nota zou aan
Voor-ïndië verzocht zijn de offi
ciële houding van de Britse Re-
gering welke zonder uitstel zal
Worden hekend gemaakt, af te
wachten.
In kringen van de Oongrespar-
tii werd er op gewezen, dat dit
afwachten van de officiële hou
ding der Britse Regering met be
tekent, dat het Foreign Office de
leiding van de buitenlandse poli
tiek van India genomen heeft,
doch dat het wellicht beter was
de aankomst van de Nederlandse
ambassadeur te Nieuw-Delhi a.
te wachten.
Naar het A.N.F. verneemt ligt
het in de bedoeling dat het pas
herstelde Prinsesje Marijke Don
derdag as. tezamen met H. k. h.
Prinses Juliana en de andere drie
Prinsesjes op vacantie naar Fries-
land zal gaan om zidh daar bij
2 IC H. Prins Bernhard aan
boord van de ,,Fiet Hein" te be
geven.
Zoals wij Dinsdag reeds bericht
ten is ondanks het feit, dat Zon
dag een grote meerderheid der
Antwerpse dokwerkers zich op
o-rond van een referendum voor
de hervatting van het werk had
uitgesproken, Maandag slpchts
een kleine duizend arbeiders naar
de werven teruggekeerd.
De Gazet van Antwerpen tracht
de oorzaak voor deze merkwaar
dige houding te vinden en komt
to? de conclusie, dat de arbeiders,
die tijdens het referendum te
kennen hebben gegeven weer aan
het werk te Willen gaan niette
min uit een gevoel van solidariteit
met de andersdenkenden geen
einde willen maken aan de
staking
Volgens het blad zouden com
munistische leiders eveneens grote
invloed hebben op de haven
arbeiders.
Mevr. Jonkman heeft gisteren
aan het A.N.P. medegedeeld dat
Zijne Excellentie Minister Jonk
man minstens veertien dagen het
bed zal moeten houden tengevolge
van een been-ontsteking, die nog
een nawerking is van tijdens zijn
internering in Japanse concen
tratiekampen opgelopen kwets
uren. Minister Jonkman zal ech
ter zijn werkzaamheden vanaf
zijn ziekbed voortzetten.
worden genoemd. Vele groepen
zijn -met moderne automatische
wapens uitgerust: mortieren,
veldgeschut, luchtafweergeschut,
mitrailleurs, deels van Japanse
origine, deels ook afkomstig uit
de Nederlandse en Geallieerde
depóts, die hij de Japanse overval
verloren gingen.
Voorts verklaarde de militaire
zegsman, dat van een concentra
tie van de Indonesische strijd
krachten op Midden-Java niets is
gebleken. Hij deelde mede, dat
de Soendanese strijders duidelijke
voorkeur .hebben getoond, om
naar huis terug te keren en dat
zij zich zeer ongaarne op Javaans
gebied blijken te hegeven.
Tenslotte zeide de militaire
zegsman nog, dat het politiële
karakter van de in gang zijnde
actie ook zeer duidelijk aan de dag
treedt, doordat de Nederlandse
troepen slechts verspreid opere
ren. Dit zou aldus de zegs
man bij een militaire actie,
een oorlogvoering, militair-tech
nisch bezien, een hachelijke tac
tiek zijn en stellig ongewenst, in
verband met het ontstaan van
grote enclaves tussen de opere
rende troepen.
Republikeinse verliezen.
Van Nederlandse militaire zijde
wordt medegedeeld, dat geen
cijfers hekend zijn omtrent het
aantal verliezen aan doden hij de
republikeinse strijdkrachten. Men
gaf te kennen, dat een schatting
van enige honderden wellicht nog
aan de zeer hoge kant is.
Republikeinen werpen lichte
bommen op Semarangi.
Aneta's correspondent te Se-
marang meldt, dat gisterenmor
gen even na zes uur een republi
keins vliegtuig van Japans maak
sel, dat uit Noordelijke richting
kwam twee lichte hommen op
Semar'ang geworpen heeft Een
bom viel op een kampong en vei
woestte elf huizen. Hierbij wer
den zeven Indonesiërs gedood en
zeven gewond, de andere bom
die kennelijk voor de gasfabriek
bestemd was, richtte geen .schade
aan Vervolgens mitrailleerde
hetvliegtuig voetgangers, van
wie een gewond werd. Na vijl
minuten stegen Nederlandse ja
gers qp-
Amcrikaneel willen onbe
schadigde olievelden.
Eew woordvoerder van het
Amerikaanse Ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft Maandag
verklaard, dat de Amerikaanse
regering reeds eerder in Juli een
nota gezonden heeft aan de repu
blikeinse regering, waarin zij ver
zoekt in het belang van Indone
sië van Amerika en van de we
reld „geen daden van sabotage te
verrichten tegen de olievelden
De olievelden nabij Falembang
werden in de nota speciaal ge
noemd.
De correspondent van A.F.P.
te Nieuw-Delhi verneemt, dat de
Indische regering; gisterenmorgen
de Veiligheidsraad van de V. N.
telegrafisch .verzocht heeft in
Indonesië te interveniëren, ten
einde de vijandelijkheden aldaar
te doen beëindigen.
De Nederlandse regering heeft
tot dusver geen bevestiging ge-
Het Dinsdag uitgegeven Ned.
legercommuniqué luidt als volgt.
In de door ons 4onder controle
gebrachte gebieden vinden de zui
veringsacties onverminderd voort
gang. Nog rondtrekkende repu
blikeinse groepen en groepjes
werden hierbij verdreven of ver
spreid.
Ten Westen van Soerabaja
ontwikkelt de T.R.I. enige activi
teit in de sector Tjermee. De
aanval op Nederlandse posten
aldaar werd afgeslagen. Van
republikeinse activiteit op enigs
zins grotere schaal is nergens
sprake.
Gemeld wordt, dat de kracht
centrale Toentang nog steeds
stroom levert aan Djogja Solo en
Magelanig. Daarentegen werd de
waterleiding naar Salatiga door
de republikeinen afgesneden. Het
totale aantal doden, gewonden en
vermisten gedurende de gehele
actie bedraagt thans respectieve
lijk vijftig, 86 en negen
West Java: In Tegal is vijftig
procent van het havencomplex,
de electrische centrale en het
excomptogeibouw vernield
Midden-Java: In Semarang en
omgeving beginnen in belangrijke
mate normale verhoudingen op
economisch gebied merkbaar
worden. Het herstel van de ver-
bindingen tussen de stad en om
geving heeft een aanmerkelijke
daling van de prijzen voor voe
dingsmiddelen tot gevolg. De be
volking keert meer en meer naar
de dessa's en sawahs teru'«\.
Er is echter nog veel sabotage.
Zuid Sumatra: De brand op de
olieterreinen van Pendopo om
vat vier bronnen. Twee daarvan
zijn door saboteurs aangestoken.
De twee anderen geraakten an
brand tengevolge van alang-
alamgbranden Van de zijde van
de Standard Oil wordt medege
deeld, dat de branden van minder
belang zijn.
Sumatra's Westkust: In het
Noordelijk deel van de vlakte van
Padang verleent de bevolking
overal medewerking bij 't zoeken
van landmijnen. Reeds kon een
aanzienlijk de' van deze land
mijnen onschadelijk worden ge
maakt. De passars zijn weer
heropend. Diverse handelaren
geven er de voorkeur aan hun
waren naar Padang te brengen
om ze daar op de passars of
langs de huizen te verkopen. De
toestand onder de bevolking van
Loeboek Boeaja bleek droevig
te zijn Er werden zeer vele zie
ken aangetroffen. De dienst voor
de volksgezondheid opende Zater
dag een kliniek te Bandarboeat.
Sumatra's Oostkust: In het
paSbezette gebied ontwikkelt de
toestand zich gunstig. De bevol
king keert in aanzienlijke getale
naar de kust terug om te wer
ken. Verscheidene diensten func
tioneren reeds regelmatig. Hier
en daar heerst echter nog onrust,
terwijl Republikeinse gewapende
troepen aanvallen doen op de
randgebieden.
De drie Joodse verzetslieden,
die op vier Mei j.l. wegens het
deelnemen aan de aanval op de
gevangenis te Acre ter dood wer
den veroordeeld, zijn gisteren op
gehangen. De executie had plaats
in de gevangenis te Acre, on
danks de verzoeken om het von
nis te vernietigen.
Er zijn speciale veiligheids
maatregelen getroffen. Alle mi
litaire verloven zijn ingetrokken
üp verschillende plaatsen, vooral
te Tel Aviv, hebben troepencon
centraties plaats.
Drie uur voordat de drie Jood
se verzetslieden in de gevangenis
te Acre werden opgehangen, heb
ben verzetslieden een betonnen
mitrailleursnest, welke een van
de hoofdingangen naar de gevan
genis bewaakt, met springstoffen
aangevallen en verwoest, ten
einde de veroordeelden te elfder
ure nog te bevrijden, aldus luidt
een officiële mededeling. De po
ging om de gevangenis binnen v.e
dringen mislukte, er vielen geen
slachtoffers.
Een uur nadat bekend gemaakt
was, dat de drie Joodse verzets
lieden waren terechtgesteld,
loeiden in Jeruzalem de sirenes
toen een handgranaat naar een
voorbijrijdende politieauto werd
geworpen. Niemand werd ge
wond. Een Joodse jongeman, die
na het exploderen van de hand
granaat het hazenpad koos, werd
door een kogel, afgevuurd uit de
politieauto, in zijn been getrof-
fen
De Britse strijdkrachten in Pa
lestina zijn er voor gewaar
schuwd, dat de Irgoen Zwaï
Deoemi mogelijk zal trachten een
derde soldaat te ontvoeren uit
wraak voor de terechtstelling van
haar drie leden. Naar de twee
ontvoerde sergeants wordt nog
gezocht. Omtrent hun lot is niets
bekend.
Naar men verwacht, zal de Pa
lestijnse regering èen nieuwe ver
ordening afkondigen, die het mo
gelijk maakt door de verzetslie
den voor handelingen tegen de
veiligheid van de strijdkrachten
gebruikte huizen met de grond
gelijk te maken.
kregen van het door Agence
France Presse verspreide bericht,
als zou de regering van India
telegrafisch aan de Veiligheids
raad hebben verzocht de Neder
lands-Indonesische kwestie op de
agenda te plaatsen. De Neder
landse regering, aldus een zegs
man van het departement van
Buitenlandse Zaken, staat zeer
welwillend tegenover een behan
deling van het conflict in de Vei
ligheidsraad. Nederland zal hier
bij zelve gehoord worden. Hij
voegde hieraan toe, dat zowel de
Britse Minister van Buitenlandse
Zaken Bevin als de Nederlandse
Minister van Overzeese gebieds
delen zich, respectievelijk in het
Lagerhuis en de Tweede Kamer,
niet hebben ontveinsd, dat een
dergelijke procedure tot dusver
veel tijd vergde en veelal niet tot
enig gunstig resultaat leidde.
(Het was niet bekend ->f de
Nederlandse gezant in India. 6e
heer Lamping, reeds te Nieuw-
Delhi is gearriveerd. Deze ge
zant heeft geen opdracht contact
te zoeken met Soetan Sjahrir.
die te New-Delhi vertoeft. Een
ontmoeting is echter niet uitge
sloten Indien Sjahrir, die ver
klaard heeft gemachtigd te zijn
om namens de republiek alle on
derhandelingen te voeren, contact
wil zoeken met de heer Lamping,
dan zal deze vermoedelijk wel be
reid zijn de heef Sjahrir te ont
vangen.
Omtrent de verklaring van
Pandit Nehroe, dat de vliegvelden
van India voor Nederlandse vlieg
tuigen zouden worden gesloten,
kon men geen nadere gegevens
verstrekken. Tot dusver is in
India geen officiële maatregel
genomen tot het sluiten der vlieg
velden voor Nederlandse vliegtui
gen.
Van officiële zijde wordt nog
medegedeeld, dat omtrent 't aan
tal van de hij de politieke actie
op Java en Sumatra gemaakte
gevangenen geen schatting valt
Van krijgsgevangenen aldus
de militaire woordvoerder kan
in dit verband ook zeker met
worden gesproken. Veeleer is
hier sprake van arrestanten, die
na een onderzoek in overeen
stemming met 't politieel karak
ter van ons optreden weer op vrije
voeten worden gesteld Alleen
diegengn, van wie komt vast te
staan, dat zij gevaar blijven op
leveren voor orde en rust, wor
den zolang nodig onder arrest
gehouden.
Naar Aneta Maandag uit wel
ingelichte bron heeft vernomen,
zal de eerste termijn van de le
ning van de Wereldbank aan Ne
derland 180.000.000 a 190.000.000
dollar bedragen. Naar verluidt
zal deze eerste termijn in de ko
mende weken beschikbaar worden
gesteld.
In een commentaar op de lening
van de Wereldbank aan Neder
land schrijft de financiële redac
teur' van de „New York Sun
Carlton A. Shively: „Oorlogen
zijn altijd kostbaar, zelfs indien
het slechts koloniale oorlogen
zijn, doch de Nederlanders zullen
de zé oorlog blijkbaar winnen. De
onderwerping en de nederlaag yan
de republikeinen zal het Neder
landse crediet aanzienlijk steunen,
hetgeen tezamen met de hoeveel
heden olie, rubber, tin en rijst,
welke voor de Nederlanders be
schikbaar zullen komen, maakt,
dat wij van de Nederlandse lening
tenminste weiten waar het geld
Naar het A.N.P. verneemt, zal
de Commissie-Generaal heden uit
Batavia naar Nederland vertrek
ken.
Nader vernemen wij, dat de
Commissie-Generaal op uitnodi
ging van de Nederlandse Rege
ring naar ons land komt voor be
raad met de Regering.
voor gebruikt wordt, hetgeen
meer is dan gezegd kan worden
van de laatste lening aan Frank
rijk".
Naar Aneta verder nog ver
neemt, zal Mr. J. W. Beyen in de
toekomst worden heiast met het
voeren van besprekingen met de
Wereldbank inzake de Nederland
se lening, terwijl Prof. Goudriaan
zal worden belast met het ver
zamelen van de gegevens welke
aan de Wereldbank moeten wor
den verstrekt.
Het eerste van de drie schepen,
die de 4500 Joodse vluchtelingen
naar Frankrijk terugbrengen, is
de haven van Port de Bouc bin
nengelopen. Naast staatspolitie
zorgden ongeveer duizend Franse
soldaten voor de afzetting van
het haventerrein.
Tevoren waren, naar men ge
looft van Joodse zijde, pamfletten
gestrooid, waarin de Fransen
werden aangespoord zich actief
tegen de ontscheping te verzet
ten. Voor vervoer van demon
stranten naar de haven zou vol
gens de pamfletten worden ge
zorgd.
Naar de Franse havenautori
teiten verklaard hebben, zal de
ontscheping van de 4500 vluchte
lingen ten minste drie dagen In
beslag nemen, daar men bezwaar
lijk meer dan een schip per dag
kan behandelen De landverhui
zers zullen na het aan land gaan
worden gevaccineerd en zo nodig
medisch worden verzorgd.
Vijfhonderd jonge joden uit
Frankrijk waren aan de haven
aanwezig. Zij zullen zich met de
verzorging van de immigranten
belasten, die zullen worden on
dergebracht in het vroegere Ame-
rikaanhe repatriëringskamp te
Casis bij Marseille.
Van officiële zijde wordt mee
gedeeld, dat de Franse regering
zal zorgen voor het transport
naar de kampen, terwijl het Fran
se Rode Kruis voedsel en medica
menten zal verschaffen. Joodse
organisaties zullen het admini
stratieve deel van de verzorging
op zich nemen.
Het N. V. V. heeft zich gewend
tot de Minister van Binnenlandse
Zaken en verzocht de uitbreiding
van de kinderbijslagwet tot het
eerste en tweede kind, die sinds
1 October j 1. is ingevoerd, ook
van toepassing te doen zijn op de
arbeidscontractanten in Rijks
dienst. Deze arbeidscontractanten
ontvangen n.l. volgens een besluit
van 1941 een toelage, die over
eenkomt met de in het bedrijfs
leven bestaande kinderbijslag,
doch dit besluit is nog steeds
niet aan. de nieuwe kinderbijslag
wet aangepast. Het N. V. V.
dringt er bij de Minister op aan
in deze toestand ten spoedigste
met terugwerkende kracht ver
andering te brengen.
Tijdens de reis, welke de Prins-
Regent van België in de Belgische
Congo maakt, werd tot heden
een vijftal decreten door hem ge
tekend, die een bestuurshervor-
ming in de Congo ten doel heb
ben. Deze bestuurshervormpig
wordt thans te Brussel uitge
werkt en over de draagwijdte
ervan zullen over enkele maanden
nadere bijzonderheden bekend
worden gemaakt. Er zal een
nieuw statuut voor de koloniale
ambtenaren worden opgesteld,
terwijl een „sociaal fonds voor
inboorlingen" zal worden opge
richt, dat over een kapitaal van
2 milliard 500 millioen francs zal
beschikken. Tevens zal een cre-
dietvennootschap voor kolonisten
worden gesticht, terwijl het natio
naal instituut voor de landbouw
studie aanmerkelijk zal worden
uitgebreid
U
>er
>er
tul
'6
tl 5
8
d iel
0
;ij .en 5
ij chi
'I Re i
ej
lt -D
b
1 te,
d u*
P 6 it
f 01
D o
Si
i
si'v
it.'SC
i
gr<
(n
d.
(vjbei
I lat
et
c
KVei
lol
tut
iu'lul
til
I
her j
eiH
en„„j
is ij
'a:
ve
vJfl
.„iet 1
T«w 1
n
de
>rj
rai
en i
>di ?1
1,
te
v
Ja 1
,i' «1
«f }c|
'4
