De explosie op Helgoland
Verklaringen uit de Commissie-Generaal
i
Treinongeluk in Illinois
Dementi Dr. van Hook
Acheson en Vandenberg zeggen
hun meening
HET PROCES TEGEN FLICK
k
3
Koning Christiaan van Denemarken
overleden
Groote brand
te Sprang-Capelle
MAANDAG 21 APRIL 1947.
H. M. de Koningin
op het Loo
De Amerik. verplichtingen
Einde staking Amerikaan-
schegTelegrafisten
De reis der Ministers
naar Indonesië
Weer Mijnwerkersstakinr
in het Ruhrgebied
Het Vaticaan over„de
executie van Tiso
De ontploffingsramp te
Texas
I
4jh
e
31
I
Frankeering bij Abonnement - Temeuzen-
MTEERSVERWAOHT t JCQ
medegedeeld daar net K_N Md.
te De Bilt, geldig tot Maandag
afrond.
Minder zacht.
Wisselende bewolking met en
kele verspreide bmen Tijdelijk
k^achtLe Zuid-Westelijke wind.
5Sider hooge temperaturen
dan Zondag.
DE VRIJE ZEEUW
3de Jaargang No. 483.
Advertentieprfls:
per mm 10 ct.minimum
per advertentie 1,50.
Inzendingen advertentie#
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties:
1 regels 00 et.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven onder
nr Bur. van dit Blad
0 ct. meer.
Verschijnt dagelijks - Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande - Terneuzen. - Abonnementsprijs 3,25 pc- kwartaal
Koning Christiaan van Dene
marken is Zondagavond te onge
veer 11 «ur te Kopenhagen over-
lodea.
Koning Christiaan X van Dene
marken'stamde uit het sedert het
einde van de 15e eeuw regeeren-
deHuis Sleeswijk-Holstein-Sonder-
burz-Glueckshurg. Zijn vader was
de to 1912 te Hamburg gestorven
Koning Frederik Vlil.
Zjjn moeder, Prinses Louise van
Zweden, overleed in 1926.
De overleden Koning werd
September 1870 op het Kasteel
Charlottenlund bij Kopenhagen
geboren. Op 14 Mei 1912 volgde
hij zijn vader op. Op 26 April 1898
was hij in het huwelijk getreden
met Prinses Alexandrine van
Mecklenburg-Schw erin (geboren
24 Dec. 1879). Hij had twee zoons:
Kroonprins Frederik (geboren 11
Maart 1899 en in 1935 gehuwd
met Prinses Ingrid van Zweden)
en Prins Knud (geboren 27 Juli
1900) De Koning was een broe
der van Koning Haakon van
Noorwegen, en een neef van Ko
ning Gustaaf van Zweden.
Christiaan X werd door het m
1918 gesloten Bondsverdrag ook
Koning van IJsland. Het Verdrag
is in 1944 door IJsland opgezegd,
toen het zich tot zelfstandige Re
publiek verklaarde.
Gedurende de regeenngspenode
van Koning Christiaan heeft De
nemarken zich door invoering van
het vrouwenkiesrecht en de ver
overing van de meerderheid in
het Parlement door de Sociaal-
Democraten in sterke mate tot
een parlementair-democratische
monarchie ontwikkeld.
De wijze, waarop de Koning zijn
taak heeft vervuld, heeft hem
niet alleen de sympathie, doch
ook een hooge persoonlijke auto
riteit bij zijn volk doen verwer
ven.
Zijn waardige houding tijdens
de Duitsche bezetting heeft hier
toe nog bijgedragen. Hij was toen
practisch een gevangene van de
Duitschers in zijn eigen hoofd
stad, doch weigerde eenige per
soonlijke concessie te doen. Toen
men vermoedde, dat de Duitschers
van plan waren de Koninklijke
Familie als gijzelaars naar
Duitschland te brengen, werd een
geheime lijfwacht georganiseerd,
die afdoende beschermingsmaat
regelen had getroffen.
Id October 1942, toen de Koning,
de gewoonte getrouw, 's morgens
vroeg een rit door Kopenhagen
maakte, viel hij van zijn paard.
Er deden zich complicaties voor
en men was over zijn herstel ten
zeerste bezorgd. In Februari van
het vorige jaar kreeg hij longont
steking, doch herstelde na be
handeling met penicilline.
Dezelfde behandeling kreeg hij
tijdens zijn laatste ziekte: een
longaandoening tengevolge van
gevatte koude.
Koning Christiaan werd soms
„de grootste Koning van het
kleinste Koninkrijk" genoemd. Hij
was n 1. 1.92 meter lang.
Waarschijnlijk - was hij de eeni
ge Koning, die voor zijn eigen
Paleis op schildwacht heeft ge
staan, toen hij als Kroonprins
alle militaire rangen wenschte te
doorloopen.
H M de Koningin heeft Zater
dag Haar intrek genomen in het
Koninklijke Paleis Het Loo.
Bij een treinongeluk van de pas-
sagierstrein „City of Miami" van
de Illinois Central Railroads,
waarbij zeven wagons van dezen
luxe-trein ontspoorden, werden
twee personen gedood, terwijl het
aantal gewonden vijftien bedraagt.
iDe Oostenrijksche Minister
van Vervoer heeft medegedeeld,
dat het geheele spoorwegverkeer
in Oostenrtjk zal moeten worden
stilgelegd, indien niet binnen en
kele dagen steenkoolleveranties
zouden plaats hebben.
Op onze administratie ligt
voor belanghebbenden ter in
zage de passagierslijst van
de Kota Baroe", „Tarakan"
„Celebes'.
Dr. Van Mook heeft naar aan
leiding van berichten in de Ne-
derlandsche pers tegenover jour
nalisten verklaard dat, voor zoo
ver hg wist, van benoeming van
een nieuwen Gouverneur-Generaal
geen sprake was:
„Van mijn kant is er geen
sprake van dat ik ontslag neem
en het verhaal, dat ik Neder-
landsch ambassadeur te Was
hington wordt is nieuw voor mij"
aldus Dr. Van Mook.
Dr. Van Mook voegde er aan
toe, dat men hem officieel noch
on-offioieel over een benoeming
te Washington gesproken had
Het was echter mogelijk, dat
hij met den Nederlandschen Mi
nister van Financiën een reis naar
de Vereenigde Staten zou maken,
doch hij wist niet met zekerheid,
wanneer. ,,Dit zijn feiten", al
dus Dr. Van Mook.
De waarnemende Amerikaan
sehe Minister van Buitenlandsche
Zaken, Dean Acheson, heeft op
een persconferentie zijn beroep
op het congres hernieuwd om de
aflevering van leen- en pachtgoe
deren ter waarde van 25.000.000
dollar aan de Sowjet-Unie, Neder
land en verschillende andere» lan
den te voltooien. De aflevering
was in December bij besluit van
het congres stopgezet.
(Van een epecialeri correspondent
van het A.N.P. aan boord van
den torpedojager.
De Duitsche bocht voor Helgo
land, zoo vaak in de historie een
tooneel van strijd, bood in de
uren die aan de explosie vooraf
gingen een levendig schouwspel
Op 16 tot 20 kilometer afstand
van het eiland hadden vijf bij de
operatie betrokken Britsche oor
logsbodems en een kleinj vloot
waarnemingsschepen strategische
posities ingenomen. Het laatste
gearriveerd was de torpedoboot
.Dunkirk" aan boord waarvan
zich de Britsche bevelhebber in
Duitschland met een groot aantal
autoriteiten bevond.
In intense spanning verliep het
laatste half uur voor de explosie.
In twee booten kwamen de man
nen, die den geheelen morgen op
de met dynamiet gevulde rots wa
ren bezig geweest met de aanslui
ting van leidingen terug. Zij wa
ren de laatsten, die een blik had
den kunnen werpen op de mach-
Aneta verneemt van de zijde
van de Commissie-Generaal, dat
dat Nederlandsche berichten, vol
gens welke in de vacature van
commissaris-generaal na het ver
trek van den heer De Boer met
zal worden voorzien, op geen
enkele redelijke basis steunen,
Bii wet is bepaald, dat de Com-
missie-Generaal uit drie personen
bestaat. Het lijkt dus heel on
waarschijnlijk, dat men zal he
sluiten het aantal leden blijvend
op twee te stellen", de zegsman
zeide voorts, dat men van de zijde
van de Commissie-Generaal de
benoeming van iemand van een
„de Boerskaliber" ten zeerste
zou toejuichen.
Men acht 't geenszins onmoge
lijk, dat de Ministers Beel en
Jonkman één of meer besprekin-
<*en van de Commissie-Generaal
en de Indonesische delegatie zul
len bijwonen.
Omtrent de uitbreiding van de
bevoegdheden van de Commissie-
Generaal wordt nog medegedeeld
dat deze er op gericht was het
de Oommissie-Generaal mogelijk
te maken snellere beslissingen te
nemen.
Op economisoh-financieel ter
rein zullen de heeren Hirschfeld
en Albarda de Commissie-Gene
raal van advies dienen.
Dr. Van Mook over de reis
van de Ministers.
Tegenover een aantal journa
listen heeft Dr. Van Mook Zater
dagochtend o.a. medegedeeld, dat
de° bedoeling van de komst van
de Ministers Beel en Jonkman
naar Inonesië was, het noodzake
lijke contact ditmaal te Batavia
inplaats van te Den Haag op te
nemen. Hij had geen enkele aan
duiding over de verschillende
speculaties, welke betreffende het
programma van de te voeren
besprekingen naar voren zijn ge
bracht. De opzet was zoo
zeide Dr. Van Mook de be
staande vraagstukken van alle,
mogelijke gezichtspunten te be
zien en te bespreken. Het bezoek
geschiedt op initiatief van de
Commissie-Generaal. Het staat
nog niet vast, of Dr. Van Mook
samen met Minister Lieftinck
naar Amerika zal reizen of dat
hij dezen in Amerika zal ontmoe
ten. Het is mogelijk, dat
Dr. Van Mook op den terugweg
een kort bezroek aan Nederland
zal brengen.
Dr. Van Mook zeide nog, #dat
tijdens zijn afwezigheid Dr. P. J.
A. Idenhurg, directeur-generaal
voor algemeene zaken zijn plaats,
ook in de Commissie-Generaal,
zal innemen.
Na een bijeenkomst van 8 uur
hebben de onderhandelaars van
de 50.000 bij de Amerikaansehe
vakvereeniging A.F.L. aangeslo
ten employée's van de Western
Union met de werkgevers der
telegrafisten een overeenkomst
bereikt, waardoor een staking
over het geheele land is voorko
men. De werknemers krijgen nu
een loonsverhooging van 3 d. (on
geveer 5 cent) per uur en ook
andere verbeteringen in hun po
sitie.
De 340.000 telefoonbeambten
zijn nog steeds in staking.
tige versterkingen die in rotsen
waren uitgehouwen. Na hen ble
ven als eenige levende wezens op
het eiland drie katten en een ko
nijn achter, dit waren geen proef
dieren zooals de varkens en g^i
ten op Bikini, men had tever
geefs getracht deze dieren te van
gen en van een wissen dood te
redden. Daarna lag Helgoland
voor ons als een grijsrood rots
blok, waarop alle leven was ver
storven. Cm het granieten blok
zelf beerschte een welhaast vol
maakte rust.
De zeespiegel bewoog nauwe
lijks en de eenige rustverstoor
ders waren vliegtuigen, die af en
toe om den spitsen driehoek van
den rots vlogen. Kwart voor een
roffelden de eerste salvo s over
het water. Het waren met regel
matige tusschenpoozen geloste
schoten, die de vogels van het
eiland moesten opschrikken. De
spanning steeg ten top. toen vgt
minuten voor één de vlag van de
.Dunkirk" geheschen werd ten
teeken dat alles klaar was voor
de uitvoering der operatie. Toen
werden de minuten en seconden
afgeteld en tuurden alle oogen
naar den schemerigen horizon.
Het schouwspel der explosie
had men zich nauwelijks fantas
tischer kunnen voorstellen. Eerst
nadat de rookzuil tot meer dan
een mijl hoogte was geklommen,
knetterde 't geluid van een lange
reeks ontploffingen over het wa
ter om zich minutenlang als rof
felende donder langs den gehee
len horizon voort te zetten. In
middels dijde de rookmassa die
het geheele eiland omvat had,
steeds wijder en hiooger uit. Het
duurde ongeveer tien minuten
voordat de westelijke rotspunt
weer zichtbaar werd. Geleidelijk
aan werd 't rookscherm voor den
geelen rotswand weggetrokken
Het silhouet van Helgoland ver
scheen weer in precies denzelfden
vorm, waarin het verdwenen was.
De zee rondom was even kalm en
rimpelloos als een uur geledon
Onder de vliegtuigen, die laag
over het water kwamen scheren
om den inzittenden den eersten
blik' op het eiland te gunnen,
mengde zich ook een K.L.M.-toe-
stel.
De Britsche bevelhebber Sir
Sholto Douglas zond van de „Dun
kirk" af een telegram met geluk-
wensch aan de commandanten der
schepen die aan de operatie had
den deelgenomen.
De toestand op Helgoland.
Luitenant Bernard Cahill is Za
terdag als eerste officieele waar
nemer op Helgoland aan land ge
gaan. Hij deelde mede, dat alle
groote kanonnen, op een enkele
uitzondering na, verdwenen wa
ren. Ondanks de hevige ontplof
fing zijn echter vele door bommen
'beschadigde huizen in het vis-
schersdorp hij de onderzeeboot-
onderkomens overeind blijven
Staan, Over het geheele eiland
vindt men groote kraters en be-
Opnieuw werd de gemeente
Sprang Capelle door een grooten
brand getroffen. Door het spelen
met vuur raakte Zondagnamiddag
om ongeveer 4 uur in de Nieuw-
straat de schuur van den land
bouwer Keusten in brand. Door
den felfen wind stonden in enkele
oo'genblikken schuur, stallen en
het woonhuis in lichterlaaie. Van
de Zuidzijde van de straat sloeg
het vuur over op de schuur en
stallen van A. Vos, landbouwer
en steenkolenhandelaar, aan de
Noordzijde van de straat. Eenige
oogenblikken later waren de vlam
men vandaar weer overgeslagen
op de groote schuur en stallen
van den landbouwer Haverhals.
De gemeentelijke motorbrand
spuit bleek niet te functionneeren
toen zij op het terrein aanwezig
was. Toen de brandweer uit Til
burg arriveerde, was het vuur
overgeslagen naar schuur en stal
len van D. Vos, ir. de Oudestraat,
ruim 200 meter verder gelegen,
en naar de schuur van M. van
Campen, tegenover het pand van
D. Vos. Alle panden waren met
riet gedekt en brandden tot den
grond toe af.
Vijf runderen en twee varkens
kwamen in de vlammen om.
De brandweer van Den Bosch,
alsmede die van Waalwijk en van
Kaatsheuvel werden nog gealar
meerd. doch alleen die van Tilburg
en van Kaatsheuvel verleenden
assistentie, daar er niet voldoende
druk op de waterleiding stond om
alle in te schakelen. De schade
wordt slechts ten deele door ver
zekering gedekt.
Om half zes was het vuur be
dwongen.
Indien bet voornemen van de
Ministers Beel en Jonkman, om
naar Batavia te gaan tot uitvoe
ring komt (alleen wijziging in de
omstandigheden zou verandering
in dit voornemen kunnen bren
gen), zal het vertrek ongeveer
29 dezer plaats hebben.
Het is de bedoeling dat beide
Ministers in 14 dagen uit en
tbuis zijn, zoodat zij niet langer
dan omstreeks een week in Indo
nesië zullen vertoeven.
Acheson wees erop. dat deze
goederen vóór de capitulatie van
Japan waren besteld en dat de
V. S. met de genoemde landen
contracten hebben afgesloten om
verschillende niet-militaire goede
ren te leveren op leen- en pacht-
voorwaarden waarvoor de regee
ringen der betrokken lander in
baar geld of uit credieten willen
betalen.
Acheson zeide, dat er een bin
dend contract tusschen de regee
ring van de V. S. en die der be
trokken landen bestaat en de V. S.
niet in de positie van contract
breker wenschen te komen, wan
neer zij een krachtige houding
gaan innemen ten aanzien van
't houden van internationale con
tracten in het algemeen.
Ook de voorzitter van de Se
naatscommissie voor buitenland
sche betrekkingen, Arthur Van
denberg, heeft in den Senaat ver
klaard, dat hij wenscht, dat de
V. S. hun woord getrouw zullen
Iblijven om met opgeheven hoofd
de Sowjet-Unie van woordbreuk
te beschuldigen.
Er doen geruchten de ronde,
dat de mijnwerkers van het Ruhr
gebied opnieuw in staking zullen
gaan wegens het uitblijven van
verbetering in de voedselpositie.
Van officieele zijde wordt be
kend gemaakt, dat de voedselpo
sitie nog altijd zeer bedenkelijk is.
Daar verhooging van den im
port onmogelijk is. reist men de
dorpen af om de laatste voorra
den graan en vleesdh in te zame
len, maar er is weinig meer over.
In de „Osservajtore Romano"
wordt het betreurd, dat hij de
executie van den Priester Josef
Tiso geen rekening is gehouden
met het priesterlijk karakter van
den veroordeelde, die wegens col
laboratie met de Duitschers in
Slowakije de doodstraf heeft ge
kregen. Volgens de meening van
het Vaticaan zou „een daad van
barmhartigheid wezenlijk hebben
bijgedragen tot de geestelijke
eenheid van Tsjechen en Slowa-
ken.
De „General Transatlantic
Company", die eigenares is van
het Fransch schip „Grand Camp",
aan boord van welk schip de eer
ste explosie in de ramp van Texas
City plaats heeft gehad, heeft
ontkend, dat het schip wapenen
vervoerde. Hoewel het schip een
lading wapenen van Antwerpen
naar een Zuid-Amerikaansehe ha
ven had moeteh brengen, bevond
zich in feite slechts kunstmest
(ammonium nitraat) aan boord.
Zaterdag is te Neurenberg het
proces begonnen tegen Friedrich
Flick, den Duitschen ijzer- en
staalkoning. en vijf zijner mede
werkers. Ook S.S.-generaal Otto
Steinbrick, de verbindingsman
tusschen Goering en de Duitsche
industrie staat terecht.
Flick c.s. worden er van be-,
schuldigd hun concern te hebben
gebruikt om Hitier aan de macht
te brengen. Voorts van gebruik
making van slavenarbeid, plunde
ring van bezette gebieden en in
beslagneming van Joodsch bezit.
tonresten van de opgeblazen on
derzeebootonderkomens. Er was
op 't eiland geen gevaar van gas
sen of branden. Er werden geen
doode vogels gevonden; de lichte
ontploffingen waardoor men voor
de groote explosie de vogels be-
oogde te verdrijven, schijnen dus
succes gehad te hebben. Duizen
den vogels keeren thans op het
eriand terug. Vice-admiraal Sir
Harold Walker, de commandant
van de Britsche vlootstrijdkrach-
ten in Duitschland. heeft alle hij
den operatie betrokken personen
gelukgewenscht met het volkomen
succes.
Een Amerikaansch militair tri
bunaal te Neurenberg heeft Zater
dag j.l. het eerste massaproces
sinds den oorlog tegen Duitsche
industrieelen geopend. De be
schuldigden zijn Friedrich Flick,
staalmagnaat, de rijkste man van
Duitschland aan het eind van den
oorlog genoemd, Otto Steinbrinck,
Konrad Kaletsch, Bemhard Weiss,
Hermann Terberger en Odilo
Bunkhardt. Generaal Lucius Clay,
opperbevelhebber van de Ameri
kaansehe strijdkrachten in Euro
pa en militair gouverneur van
Duitschland, woonde de opening
van het proces bij.
Generaal Telford Taylor, eerste
Amerikaansehe aanklager in dit
proces, deelde mee, dat in 1934 op
het partijcongres voor Flick C.s.
een tafel was gereserveerd met de
aanduiding: „gereserveerd voor de
vrienden van den Reichsführer"
Volgens den aanklager hebben zij
ieder jaar meer dan 1 millioen
mark in de fondsen van Himmler
gestort. De aangeklaagden ver
klaren zich niet schuldig aan het
gebruik maken van slavenarbeid,
het plundedren van eigendommen
in bezette landen en het beslag
leggen op Joodsche bezittingen.
nltl
gUi
:r|>e
1
I
el
r
il
I*
it"
h
cl
"v