Commissie-Generaal zendt telegram naar Min. Jonkman Uit de Volksvertegenwoordiging SC£»iM t DONDERDAG 27 MAART 1947. Persstemmen Prinses Juliana presideerde 'ledenvergadering van het Roode Kruis Oe Huisorde van Oranje Dr J. F. Berkel tot Hofprediker benoemd Schrijven van Hare Majesteit aan de Commissarissen der Koningin Nederland leent tarwe aan Frankrijk Het debat over de Regeerirgsverkizring Frankeer tng bij Abonnement: Terneuzt., WEERSVERWACHTING medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot Donder dagavond. Meer bewolking. Matige, tijdel. krachtige wind tusschen Z.-O. en Z.-W Meer oewolkt, vooral in het W. van 't land. Dichte regen of mot regen. Weinig verandering van temperatuur. 3dc Jaargang No. 464. Verschijnt (lageljjks Drukke*!) N.V. Firma I*. J. van de Sande - Terneuzen. Advertentieprijs: per mm 10 ct. minimam per advertentie 1,50. Inzendingen advertwrtla* tot-des namiddags 3 uur. Rubriek kl. advertentiesi 15 regels 60 ct.; ieder* regel meer 12 ct. Ver melding Brieven onder nr of Adres Bureau van dit Blad 10 ct extra. Abonnementsprijs 3.25 per kwartaal. INDONESIË Commissie-Generaal zendt telegram naar Minister Jonkman. „Wij gevoelen de behoefte uwer Excellentie te verzoeken aan Hare Majesteit oruze eerbiedige over tuiging mede te deelen, dat hier door in aansluiting cp de omstan digheden van d.t tijdsgewricht, op de meest doeltreffende en veel belovende wijze gevolg gegeven is aan de algemeene richtlijnen, vervat in de Koninklijke rede van 7 December 1942 De dag van heden heeft ons bevestigd in het vertrouwen, dat langs dezen weg een duurzaam samengaan van Nederland en Indonesië onder he: Huis van Oranje te verwezenlij ken is en wij zouden dit gevoel willen opdragen aan Hare Majes teit, wier vérziend staatsman schap tot deize ontwikkeling den stoot gaf." In Oost-Indonesië vreugde over de onderteekening. Regeeringskringen in Oost-In- donesië hebcen de berichten over de onderteekening van Lingga djati met vreugde begroet. Zij zjjrt van meening, dat de uitvoe ring van de overeenkomst opti mistisch tegemoet moet gezien worden. Geen Indonesische deel neming aan de feestelijk heden. Het republikeinsche persbureau Antara meldt, dat men aan In donesische zijde geen deel heeft genomen aan de feestelijkheden ter gelegenheid van de ondertee kening van Dinggadjati in ver band met het gebeuide te Mod- jokerto. De Indonesische delegatie en de receptie bij Dr. 'Van Mook. Naar Reuter meldt, heeft de Indonesische delegatie, die de overeenkomst enderteekend heeft, geweigerd aanwezig te zijn bij de receptie in het paleis van. den Luit.-Gouverneur-Generaal. Een Indonesische woordvoerder heeft verklaard, dat men het niet passend achtte, dat zij de In donesische delegatieleden aan de receptie zouden deelnemen, daar de militaire operaties op Oost-Java de bevolking aldaar in een vlammende stemming hadden gebracht. Generaal Spoor richt dag order tot de troepen. In zijn dagorder zegt Generaal Spoor o m., dat alle rangen zullen moeten leeren zich aan de nieuwe verhoudingen aan te passen. „Ik verwacht, dat gij allen den nie- wen tijd zult begrijpen". Ook Vice-Admiraal Pinke heeft een dagorder uitgevaardigd. De Indonesische Republiek cn het buitenland. StapDen om de betrekkingen met Malakka en Australië te ver stevigen zullen de eerste zjjn, wel ke de Repuolike.nsche Kegeecing na de onderteekening van Ling gadjati zal ondernemen. Sjahrir heeft Woensdag mede gedeeld, dat hij voornemens is ■poedig den heer C. H. Campbell, den Indonesischen handelscommis- ■aris in Australië, te ontbieden om plannen uit te werken voor seni na j were ,econom:sche samen werking en om na te gaan, wan neer hij zijn eigen vertegenwoor digers naar Australische steden kan uitzenden. Mr. Oetoyo, Secretaris van het Republikeinsche Departement van Buitenlandsche Zaken, is reeds naar Singapore vertrokken om de Indonesische aangelegenheden aldaar opnieuw te regelen; men neemt de vestiging van permanen te commercieele en diplomatieke vertegenwoordigingen te Singa pore en te Caïro thans in over weging. Sjahrir is voornemens de Ne derlanders te raadplegen, alvccens eenige regeling te treffen. De eerste aangelegenheden, welke, naar men verwacht, na de onderteekening tusschen de Com missie-Generaal en de Indone siërs zullen worden besproken, zijn de instelling van een gemeen schappelijk Secretariaat als in de overeenkomst is geregeld, de Ne derlandsche militaire bezett'ng van Modjokerto en de beperk'n- gen, welke de Nederlanders tot nogtoe aan de scheepvaart op In donesische havens hebben opge legd. Persstemmen over de onderteekening.! Het (republlke:nsche) „Nieuws- blad" noemt den 25sten Maart een historischen dag en wijst er op, dat het accoord een basis-ac- coord is. „Nu zal het werk pas ■komen, tegelijk komen daarmee vele moeilijkheden. In de afge- loopen dagen bestonden reeds controversen. In de nabije toekomst zullen die nog niet verdwijnen doch mis schien nog vermeerderen. Maar zij behoeven in het geheel geen aanleiding te zijn vijandig tegen over elkaar te staan", aldus het blad. Onder den kop „Nieuwe hoop in Indonesië" verscheen Woens dag het volgende artikel in de „Times". „De uiteindelijke teekening van de overeenkomst tusschen de Nederlanders en de Indonesiërs tot vestiging van de Vereenigde Staten van Indonesië en de Ned.- Indische Unie sluit een periode van vier maanden, vol van ge vaarlijke onzekerheid af. Toen het oorspronkelijke ont werp door vertegenwoordigers van beide zijden op 15 November 1946 in het bergdorp Linggadjali hij Cheribon geparafeerd werd, vermoedde niemand, dat de tee kening lang uitgesteld zou wor den. Doch de ontwerp-overeen- komst, waarin de hoofdlijnen voor de toekomstige politieke structuue- van Indonesië en den vorm van zijn samenwerking met Nederland waren neergelegd, maakte wijzi ging var de Nederlandsche grond wet in het licht van de beginse len, die in de Koninklijke rede van December 1942 waren uiteen gezet, noodig. Door de onderteekening van de politieke overeenkomst is er nieuwe hoop op samenwerking tusschen de Nederlanders en In donesiërs voor den opbloei van het economische leven. De rech ten van buitenlandsch, zoowel als van Nederlandsch bezit, worden hierdoor ten volle gegarandeerd. Het is te hopen, dat de belangen van Engeland, dat een kapitaal van ongeveer 50 millioen pond in Indië geïnvesteerd heeft, niet door een enge, zelfzuchtige politiek van de zijde der plaatse lijke autoriteiten gevaar loopen". In een commentaar over de onderteek^n'ng van de overeen komst van Linggadjati schrijft de vaste medewerker van de te Brisbane verschijnende „Tele graph" W B. Davidson, die zoo- als bekend kort geleden van een I reis uit Indië is teruggekeerd, in Woensdagmiddag heeft H.K.H. Prinses Juliana, in haar functie als voorzitster de ledenvergade ring van de Vereeniging het Ne derlandsche Roode Kruis, dat gehouden werd in de Utrechtsche btadsschouwbucg, gepresideerd. Dr. W. Mengelberg verliest zijn onderscheiding. H. M. de Konngin heeft beslo ten dat de Huisorde van Oranje wordt verloren door hen, die door geest of houding de vaderlandsche zaak gedurende de oorlogsjaren 19401945 hebben geschaad. Op grond van dit besluit heeft H. M. de Koningin Haar besluit van 14 April 1913 waarbij aan den i heer W. Mengelberg de eere- j medaille voer kunst en weten schap in goud van de Huisorde van Oranje werd toegekend, in getrokken.' een speciaal artikel het volgende: ,,iDeze ontwikkeling is voor Australië van buitengewoon be lang. De nieuwe natie, Indone sië. is ons naaste huurland en het us didelijk, dat wij vriendschappe lijke betrekkingen met dit land ..„ïien hdiben. Met zijn oevolking van 72 m;l- lioen zielen is het land mogelijk een groöte export-mark., wij zouden heden op deze markt vas ten voet hebben, indien de haven- arfce'ders niet gedurende achttien maanden boycot op de Neder- landsche schepen gehandhaafd hadden. Deze boycot moet direct opgeheven worden, opdat Austra lië de gelegenheid zal krijgen, zijn goedwill en zijn verloren Handels mogelijkheden terug te winnen". Het artikel zegt verder, dat, ofschoon de regeeringsbevoegd- heden binnen twee jaar aan de Indonesiërs zullen worden over gedragen, het twijfelachtig is, of zij in staat zullen zijn te regee- rén zonder nog tien of meer jaren van Nederlandsche hulp gebruik te maken. De nieuwe republiek en haar leiders zouden nog advi seurs en leiding noodig hebben om hen te beschermen tegen uit buiting. De Indonesische kwestie in het Australische parlement De Australische mirrster-presi- dent Chifley, heeft Dinsdag in het Australische Huis van Afge vaardigden verklaard, dat de Australische regee.mg vriend schappelijke betrekkingen zou trachten te vestigen en te hand haven met welke regeering in Nederlandsch-Indië ook function- neerde. Dit was een antwoord op door het liberale lid Eric Har rison gestelde vragen. Chifley verklaarde verder, dat," wanneer de overeenkomst van Linggadjati was verwezenlijkt, de regeering van de Vereenigde Staten van Indonesië in de plaats zcu tre den van de Nederlandsch-Indische regeering. De onlangs aan de Neder landsch-Indische regeering ver strekte leening is gegarandeerd door de Nederlandsche regeering. Het is de zaak van de Indone siërs en de Nederlanders om hun eigen financieeje betrekkingen met betrekking Tot de door de Nederlandsch-Indische regeering aangegane verplichtingen te re gelen, aldus Chifley Harrison had gevraagd welke uitwerking de onderteekening van Linggadjati, gecombineerd met de Australische Ieen'ng van 7.500.000 pond, op de politiek van de Australische regeering zou hebben. Tenslotte verklaarde Chifley, dat zijn regeering nimmer een boycot tegen de Nederlandsche scheepvaart had uitgevaardigd. H. M. de Koningin heeft met ingang van 15 Anr'l tot Hof prediker benoemd: Ds. J. F Ber kel Ned. Hervormd predikant te Areldoorn. H. M. heeft aan de Commis sarissen der Koningin het onder staande schrijven gericht Ik ben hijzonder getroffen door de gelukwenschen die mij ter ge legenheid van de geboorte van Mijn kleindochter Marijke uit alle gemeenten des lands werden toe gezonden, zoowel door gemeente besturen en gemeenteraden als van de zijde der bevolking. Daar het mij niet mogelijk is al degenen die mij gelukwensch- ten persoonlijk te bedanken, zou Ik het op prijs stellen Indien u gemeentebesturen, gemeenteraden en bevolking van uw gewest Mijn hartelijken dank over zoudt willen brengen. Op verzoek van de Fransche regeerir.g heeft Nederland deze maand 4000 ton tarwe aan Frankrijk geleend, dat daaraan dringend behoefte had voor zaai- doeleinden. De internationale noodvoedSelraad (I.E.F.C.), die de graantoewijzingen aan de im- porteerende landen regelt, heeft Nederland de garantie gegeven, dat deze leening in April afgelost zal worden met een zelfde hoe veelheid tarwe. De „Kota Baroe" is te Tand jong Priok aangekomen met het bewakingsbataljon 34 R. I. aan beerd onder commando van M"ioor Van der Hor-t Het ba taljon wordt te Soerahaja gesta- I tionneerd. TWEEDE KAMER. Middagvergadering. Do heer Schouten betoogt dat de Regeering de volksvertegen woordiging passeert. De onder- teckenng gaat in tegen het resul taat van het overleg tusschen Regeering en volksvertegenwoor- dig .ng. De mote-Bomme stelde a' voorwaarde wederzijdsche binding ook aan de verklaringen. Dien tengevolge was de Regeering niet vrij. Zij mocht niet tot een ingrij pende wijziging overgaan, zonder nader overleg met de Staten- Generaal. Zij was z i. niet bevoegd te doen, wat zij, blijkens haar ver klaring van Vrijdag, heeft gedaan. De gang van zaken betreurt spr. ui nocge mate. Het ver trouwen in dë uitspraken van het Kabinet wordt er door verzwakt, om niet te zeggen geschiet. In verband met de ontslagaan vraag van den heer De Boer, be toogt spr., dat de Regeering ook ten deze niet gezorgd heeft voor behoorlijke voorlichting. In het telefonisch onderhoud van ,,Het Parool" met Prof. Scher- merhorn heeft de laatste ver klaard, dat de situatie in Indië bleef afglijden, omdat Den Haag niet tot een beslissing kon komen. Spreker meent, dat de C.-G-. moet worden opgeheven en dat de Regeering op andere wijze moet voorzien in de middelen, die zij noodig heeft voor de volvoe ring van haai' taak. De verdeeldheid tusschen het Kabinet en ons, zegt spr., is een uitvloeisel van het zeer wezenlijk verschil van inizicht ten aanzien van de handhaving en de uit oefening van het gezag, ten aan zien van de eischen, die een con stitutioneel beleid stelt, ten aan zien van de Nederlandsche ver antwoordelijkheid voor de Indi sche bevolking en de appreciatie van de republiek en baar leider. Men is het er over eens, dat men het niet eens is. Kan dat een goede basis zijn? Spr. kan niet met de Regee ring meegaan; het gaat in de eerste plaats over de vraag: Is de Regeering gebonden aan het resultaat van het gemeen overleg tusschen Kabinet en Kamer De heer Schouten zegt te hopen in het belang van het Koninkrijk, in het belang der verhouding NederlandIndië en in het be lang van het vaderland, dat dit debat zal leeren, dat wij één zijn in opvatting ons te stellen tegen over het bele d der Regeering, belichaamd in de verklaring van Vrijdag. De neer Tilanus (C.jH.) ver klaart, dat deze dag der onder teekening voor hem zeer smarte lijk is. Hij ziet voortdurend het woord: onwaardig, het Koninkrijk Nederland onwaardig. De moeilijkheden zullen eerst goed beginnen bij de uitwerking der punten. Er is gebondenheid aan Neder landsche zijde en ongebondenheid aan Indonesischen kant. Dat zal aanleiding geven tot allerlei con flicten. De Regeering had overleg moe ten plegen met de Kamer. Spr. betoogt, dat het mede gaat om de bestaansmogelijkheid van het Parlement. Omtrent het aftreden van den heer De Boer, lijkt het hem nood zakelijk, dat de Kamer daarom trent toch inlichtingen krijgt. Overigens vraagt hg of het bestaan van de Commissie-Gene raal verder nog noodig is. Er is opdracht gegeven „onver wijld" tot onderteekening over te gaan; in dit verband vraagt de heer Tilanus, of er zoo'n haast mee was. Voorts vraagt hij zich af, of er zoo'n oprecht verlangen is tot samenwerking. Als een diepe schande zegt hij het te gevoelen, dat nog 22.500 Nederlandsche mannen en vrou wen in Midden-Java geïnterneerd zijn. Heeft de Regeering eenige zekerheid, dat zij nu zullen wor den bevrijd? Als een der argumenten voor de opdracht tot onderteekening is genoemd het veilig stellen van de voedselvoqrz'ening. Maar. vraag spr., is dat niet slechts een woord Met pijnlijke smart concludeert de heer fnanus, dat iet oeieid v van Regeering en C.-G. getuigt van een gebrek aan fierheid en eigenwaarde als maar zelden in onze vaderlandsche historie is gezien. De heer Vonk (P. v. d. V.) zett gaarne erover te worden ingelicht of er sprake is geweest van buitenlandse jen invloed. Als de Regeering zich niet in een noodpositie heeft bevonden her leven oude bezwaren te»?en het Indische beleid en er komen nieu we bij, verklaart spr. Hij verze kert nog z ch gel'ikk'g te prjj- zen, dat hij zijn stem onthouden heeft aan de rnotie-RommeVan der Goes van Naters. Overigens merkt spr op, dat ten aanzien van de geïnterneer den nog niets is gedaan, ondanks de uitspraak van de Kamer. De heer Romme (K.V.P.) be toogt: Het doel der Kamer van 10 December is niet bereikt. En wat bereikt werd, is buiten de Kamer om tot stand gekomen. Het huiten de Kamer om tot stand komen van een overeen komst verdraagt zich kwalijk met een juiste verhouding van Regee ring een parlement, tenzij net vooilbijgaan van het Parlement noodzakelijk was in het nationale belang. De Regeerings ver klaring heeft hij geen punt tot aanknoo- ping gevonden Niet blijkt, dat de onderteeke ning zoo onverwijld moest ge- scnieden, dat het parlement moet gepasseerd worden. De Regeering heeft er aan vastgehouden, dat wij ons alleen binden aan het duidelijke Ling gadjati. Zij heeft losgelaten, dat de republiek van haar kant dat duidelijke Linggadjati zou aan vaarden. Wat heeft haar ertoe genoopt aldus te handelen? De huidige situatie zal nieuwe en ernstige moeilijkheden toevoe gen aa:i ue reeds uestaande. De heer De Groot (C.P.N.) verklaart, dat in de kringen, die j spr. hier vertegenwoordigt, een gevoel van diep leedwezen is, al3 men nagaat wat bereikt had kunnen worden voor het Neder- ia: dscne voik door oprechte sa menwerking. De Neaerlandsch-Indones>:sche Unie zal in Indonesischen geest mceten worden opgebouwd. Aaneensluiting van alle Ne derlanders en ane Indones.ër3 ook ds noodig om schadelijke tus- schenkomst van derden te voor komen. Tenslotte bepleit hij de instelling van een parlementaire commissie dae contact kan opne men met een gelijksoortige com missie uit het republikeinsche Parlement. De heer Zandt (S.-G.) vraagt zich af waarom, als de overeen komsten hetzelfde zijn, ze niet in December al onder teekend zijn. Spr betocgt o.m. dat' de Regee ring inbreuk maakt op het con- stnutioneele stelsel; aan de Ka mer gedane beloften heeft zij gesehonden. De republiek zal via Soekarno aan de communisten worden uitgeleverd. De gang naar Linggadjati had ons gespaard moeten blijven, be toogt de heer Zandt, die oma. te kennen geeft, dat de heeren De Boer, Posthuma en Verzijl uit de Regeeringskoets zijn gestapt, omdat zij het beleid der Regeering funest achten. Te half zes schorst de Voorzit ter de vergadering tot acht uur. Avondvergadering, Minister Jonkman gewaagt van een hirtorischen dag, weinig sta ten, aldus de Minister, hebben meer kans en mogelijkheid om vernieuwd verder te gaan dan wij. De Regeering is ervan over tuigd, dat de voorwaarden voor de onderteekening overeenkomen met de hoofdzaak der verklaring van 10 December. De Regeering heeft de Kamers ingelicht zoodra zij haar beslis sing had genomen dat machtiging tot onderteekening zou worden verleend. Niet alleen de brief vah Sjah rir van 15 Maart is overgelegd, maar daar bij is aangeteekend, dat de machtiging vteleend was. De maentjging werd verleend, terwijl er onderhandelingen gaan de waren. De Regeering meende er geen openbaarheid aan te kun- nen geven in die omstandigheid. De Minister wijst erop, dat als men niet on korten termijn tot een oplossing kon komen, het eenige aiternat'ef een groote mi- 1 ta .e act p zou zijn gewe.est; het ligt voor de hand, dat men in die 1 tad- (ids

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1947 | | pagina 1