Radiorede Prof. Romme
n;
ep
DE BELGISCHE
KABINETSCRISIS
Prins Bernhard
'I
VRIJDAG 14 MAART 1947.
dankt het Nederi. vol*
Conferentie te Moskou
Een Slavische federatie?
Postpakketten voor Indië
icutus an
enkele
a*eg
els
Ryan
dient officieel protest in
Ter navolging.
ft"
T
in3J
Jewi
g b
.r~
a 4
3f 1
Frankeering bij Abonnement: Teraeuzt.,
VVEEKSVERWACHTïI
medegedeeld door het K.N.M T.
te De Bilt geldig tot Vrijdag
avond.
Tijdelijk flinke dooi.
Ewaar bewolkt met nu ep
dan regen. In het ijeheele land
tijdelijk flinke dooi. Matige tot
krachtige wind, hoofdzaKelijk
tusschen Zuid en West.
VRIJE
3dc Jaargang No. 453.
Verschijnt dagelijks Druk kerij N.V. Firma P. J.- van do Sande - Terneuzen.
Advertentieprijs:
per mm-10 et: minimum
per advertentie 1,50.
Inzendingen advertenties
tot des namiddags 3 uur.
Rubriek kl. advertenties:
1—5 regels 60 et.; iedere
regel meer 12 et. Ver»
melding Brieven onder
nr of Adres Bureau van
dit Blad 10 ct. extra.
Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
Z. K. H. Prins Bernhard heeft
Donderdagavond over beide zen
ders de volgende toespraak ge
houden.
„Gaarne wil ik, mede namens
mijn vrouw, een woord van har-
telijken dank spreken tot allen,
die bij de geboorte van onze doch
ter blijk hebben gegeven van hun
medeleven en sympathie.
Wij ontvingen zoovele brieven
en telegrammen met gelukwen-
schen, dat het helaas ten eenen-
male onmogelijk was deze alle
schriftelijk te beantwoorden.
Daarom maak ik gaarne van
deze gelegenheid gebruik, om u te
zeggen hoezeer wij getroffen wa
ren door de vele blpen van be
langstelling en de hartelijke ge-
lukwenschen, welke ons van zo
vele zijden bereikten. Men heeft
blijkbaar begrepen, wat het ook
voor ons beteekende, dat na zoo
vele jaren scheiding thans weder
om een dochtertje op vaderland-
schen bodem het levenslicht aan
schouwde.
Een bijzonder woord van dank
wil ik richten tot de estafette-
loopers en motorrijders, die zich
de moeite hebben getroost, om,
ondanks de felle koude de geluk-
wenschen van dikwijls zeer ver
afgelegen plaatsen aan ons over
te brengen.
Meer dan 5000 telegrammen
werden gedurende de eerste dagen
na de geboorte op Soestdijk be
zorgd en het aantal brieven is nog
grooter. Daaronder bevinden zich
brieven en telegrammen van auto
riteiten, vereenigingen, instellin
gen, kerkelijke autoriteiten, par
ticulieren, vrienden en kennissen
en vele anderen, zoowel hier te
lande als in de overzeesche ge-
biedsdeelen in Oost en West, ook
van Nederlanders in het buitenland
en op zee. De inhoud van al deze
brieven en telegrammen geeft een
treffend beeld van de wijze, waar
op zoovelen hebben willen deelen
in onze groote vreugde. Bekenden
en onbekenden, jong en oud, heb
ben ons dit zonder onderscheid,
leder op de hen eigen wijze, willen
toonen.
Hun allen moge ik hier uit ons
beider naam onzen zeer hartelij-
ken dank betuigen. Indien alle
goede wenschen, welke door de
schrijvers werden geuit, in vervul
ling mochten gaan. dan is voor
onze jongste dochter zeker een
prachtige toekomst weggelegd.
U kunt er van verzekerd zijn,
dat alle sympathiebetuigingen en
alle geschenken en bloemen,
waarmede u ons op dezen dag
hebt willen verblijden, voor ons
een blijvende en kostbare herin
nering zullen zijn aan den geboor
tedag van onze jongste dochter,
die het uitstekend maakt en een
blij middelpunt in ons gezin
vormt".
De taak van Marshall.
Volgens Amerikaansche func
tionarissen te Washington zal
Generaal Marshall, de Amerikaan
sche Minister van Buitenlandsche
Zaken, als gevolg van Truman's
rede nu „de groote taak hebben,
Stalin ervan te overtuigen, dat:
1. (Het voortzetten van de Rus
sische politiek van infiltratie en
ondermijning van vrije maat
schappijen, grenzende aan de Rus
sische invloedssfeer, door de V. S.
met alle hun ter beschikking
staande hulpmiddelen zal worden
tegengestreefd en dat de V. S. de
aldus bedreigde landen financieel
en materieel zullen bijstaan.
2 De Sovjet-Unie door eerlijke
en 'onpartijdige onderhandelingen
een harmonieus machtsevenwicht
tot stand kan brengen, waardoor
vrede en veilighe'd in de wereld
bewaard kunnen blijven."
Het vredesverdrag met Duitsch-
land zou derhalve naar de mee
ning van genoemde functionnaris-
sen niet "Marshali's eerste taak
Lr. Moskou zijn.
De democrat'sche senator Pat
Maccaran verklaarde: „Als wij
ons met Griekenland en Turkije
gaan bemoeien, beteekent dit uit
eindelijk oorlog." De reoublike'n-
sche senator Talft zeide: ..Het
ban°t van de omstandigheden af,
of onze interventie in Griekenland
een oorlog met Rusland min of
meer waarschijnlijk zal maken."
Spaak nog geen opdracht
ontvangen
Volgen3 nadere berichten zou
de heer Spaak nog geen definitie
ve opdracht tot het formeeren
van een kabinet ontvangen heb
ben. Wel doet in Belgische So
cialistische parlementaire kringen
't gerucht de ronde, dat de Prins-
Regent den heer Spaak als kabi
netsformateur zou hebben aange
zocht.
De correspondent van Reuter
meldt, dat in politieke kringen wel
bevestigd werd, dat Spaak door
den Prins-Regent is aangezocht
een nieuwe te vormen. Hij voegt
er aan toe, dat thans besprekingen
gaande zijn over de samenstelling
van de nieuwe regeering. Waar
nemers nemen aan, dat het nieu
we kabinet ofwel uit socialisten,
liberalen en leden van de C.V.P.
(Katholieken) zal worden samen
gesteld ofwel een nationale coali
tie van vier partijen zal vormen,
met inbegrip van communisten.
Men verwacht dat geen bekend
making over vorming van een
nieuwe regeering gedaan zal wor
den, voordat de nationale raad
van de socialistische partij op
Maandag a.s. bijeen is gekomen.
A.N.P. meldt, dat de heeren De
Schrijver, Eyskens en Struye
Donderdagmorgen oen vergade
ring van parlementsleden der
C.V.P. welke in het gebouw van
den Senaat werd gehouden, heb
ben verlaten om zich naar het
Paie's te eleven. D f ge=ahiedde
op verzoek van den Prins-Rcger.t.
Donderdagmorgen heeft de Prins-
Regent zich eveneens onderhou
den met den heer Bohy, voorzit
ter van "3e Socialistische Kamer
fractie.
Nader meldt men:
Spaak Kabinetsformateur.
De Prins-Regent van Belg'ë
heeft Paul Henri Spaak, den Mi
nister van Buitenlandsche Zaken
en Buitenlandschen Handel, opge
dragen een nieuwe regeering te
vormen. Spaak heeft de opdracht
aanvaard. Tevoren had Van
Cauwelaert, voorzitter van de
Kamer van Afgevaardigden, een
dergelijk verzcek om gezondheids
redenen afgewezen.
Sovjet-Unie zou deze willen
proclameeren.
Volgens het Amerikaansche
weekblad „News Week" zou bin
nenkort de stichting van een Sla
vische federatie bestaande uit
Joego-Slavië, Albanië en Bulgarije
door de Sovjet-Unie worden aan
gekondigd „in, het belang van der.
vrede en de eenheid van den Bal
kan". Deze bekendmaking zou
door de Soyjet-Unie worden ge
daan op het oogenblik, dat de
commissie van onderzoek der V.
N., die zich momenteel in Grie
kenland bevindt, uit den Balkan
zal vertrekken.
De eerste stap tot de vorming
van de nieuwe federatie zou in de
eerste plaats bestaan uit de uit
roeping van een autonome Mace-
domscne republiek, die „bevrij
ding" voor de Slavische broeders
van 't Grieksche juk zou e'schen.
Volgens de News Week zouden
de plannen voor de formatie van
een voorloopige Macedonische
regeering reeds gereed liggen. De
eerste taak van deze regeering
zou zijn, de aanhechting van
G(-ieksch Macedonië bij Joego-
Slavisch Macedonië te eischen,
teneinde later te kunnen toetreden
tot de nieuwe Balkan-federatie
onder bescherming der Sovjet-
Unie.
Vrijdag zullen te Manilla
vier afzonderlijke verdragen tus
schen de V. S. en de Philippijnen
worden geteekend, zoo wordt van
bevoegde zijde vernomen k>ij be
treffen militaire bases, militairen
bijstand, uitlevering en den con-
sulairen dienst. Naar verluidt,
krijgt Amerika 23 van de 70 ge-
vra...de bases.
INDONESIË.
(Bij aankomst in Indië blijken
vele der van Nederland uit ver
zonden pakketten zwaar bescha
digd te zijn. Opnieuw verpakken
is daar te lande onmogelijk door
het groote gebrek aan dergelijk
verpakkingsmateriaal. Den afzen
ders wordt er dan ook met na
druk op gewezen, dat de verpak
king berekend moet zijn op zee
vervoer en op een buitengewoon
langen overkomstduur.
Het insluiten in zendingen naar
Indië van aan bederf onderhevige
artikelen, zooals fruit, worst, kaas
en dergelijke is, behalve in lucht
dichte blikverpakking (conser
ven), verboden.
Donderdagmiddag om kwart
vóór drie heeft Prof. Mr. C. P. M.
Romme in de studio van Rad.o
Nederland Wereldomroep via den
PCJ-zender de volgende redevoe
ring uitgesproken:
„Waarde luisteraars in Oost en
West en verder gij allen die bui
ten het Rijk in Europa vertoeft.
Nu ik het voorrecht he.b enkele
oogenblikken tot u het woord te
mogen richten, wil ik dat aller
eerst benutten, om aan allen -
en dat zijn er velen die er op
uit zijn geweest mijn reis naar
Indonesië tot een leerrijke en een
nuttige te maken, mijn hartelijken
dank uit te spreken voor al hun
ruime en zoo geheel onverplichte
hulpvaardigheid. En het verheugt
mij te meer, deze gelegenheid te
De Fransche Minister-Presi
dent, Ramadier, heeft Woensdag
den president van het nationale
genootschap van persondernemin
gen, Pierre Bloch, tot bemiddelaar
benoemd in de Parijsche kranten-
stfcking, die nu reeds een maand
duurt.
De Amerikaansche Senaat
heeft zjjn goedkeuring gehecht
aan een amendement op de con
stitutie, volgens hetwelk den
ambtstijd van toekomstige presi
denten maximum 10 jaar zal mo
gen bedragen. Het amendement
zal nu ter bekrachtiging aan de
stated wordeh voorgelegd.
Dit besluit werd laat in een
ongewone avondzitting genomen,
tijdens welke de republikeinsche
senator C. Wayland Broóks uit
riep, dat de V. S. weer een oorlog
voor den boeg hebben.
Naar in kringen van de
socialistisdhe eenheidspartij te
Berlijn verluidt is men tot over
eenstemming gekomen om een
groote socialist.-communistische,
partij („Groszsozialistische Par
tei") voor geheel Duitschland op
te richten. Men gelooft, dat men
het niet alleen met de communis
tische partij in de Amerikaansche
zóne, maar ook met die in de
Fransche zóne eens zal worden.
Met dit doel bezoeken Wilhelm
Pieck en Otto Grotewohl, de beide
leiders van de S E.D., op 't oogen
blik de Amerikaansche zóne. Zij
hebben geen toestemming gekre
gen hun reis tot de Britsche zóne
uit te strekken.
De Deensche Minister van
Buitenlandsche Zaken, Rasmus
sen, heeft Woensdag in het parle
ment medegedeeld, dat Denemar
ken voornemens is onderhandelin
gen te voeren over de ophe: fing
van de Deensch-Amerikaansche
overeenkomst van 1941, waarhij
de V. S. het recht kregen mili
taire bases op Groenland te ves
tigen.
ue voorbereidende stappen
daartoe zijn reeds genomen, aldus
Rasmussen.
Het officieele Sovjet-orgaan
„Izwestia" meldt, dat Maarschalk
Stalin twee Savjet-geleerden,
Kloejewa en Roskin, heeft ver
zocht zich geheel en al aan kan
keronderzoek te wijden. Het blad
voegt hieraan toe, dat de twee
geleerden een nieuwe substantie
hebben ontdekt, „doodelijk voor
den groei van kanker en toch ge
heel onschadelijk voor den
patiënt".
Het Amerikaansche schip
„Exantia is op weg van Alexan-
drië naar Genua, op de hoogte
van het eiland Elba op een mijn
geloopen. De voorsteven van het
schip is zwaar gehavend en vol
gens te Livorno ontvangen be
richten bevinden zich dooden en
gewonden aan boord. Uit Livof-
no is hulp. gezonden.
De geheime radiozender van
de Irgoen Zwai Leoemi, „Stem
van vechtend Zion" heeft Woens
dagavond een beroep gedaan op
de Ministers van Buitenlandsche
Zaken der Groote Vier om de
Palestijnsche kwestie te Moskou
ter sprake te brengen.
„Stem van Israël", de geheime
radiozender van de Haganah, ver
klaarde, dat de meeste van dè
800 passagiérs van het illegale
immigrantenschip „Susannah",
dat Woensdag op de Palestijnsche
kust is geloopen, ontsnapt zijn
naar de veilige nederzettingen in
dë buurt.
De radio verklaarde voorts, dat
de joden, die in de omsingelde ge
bieden waren gearresteerd, Pales
tijnsche joden waren en geen ille
gale immigranten.
De Z.-Amerikaansche lucht
vaartmaatschappij Viarco heeft
thans bevestigd, dat haar ver
miste Douglas C-4 is gezien in de
Cordilleras tussctlen Quetame en
Calvario. Het toestel is vernield
en gieren zwermen om het wrak.
Er zijn geen overlevenden van de
acht personen, die zich aan boord
bevonden. Een gerechtelijk onder
zoek naar de oorzaak van het on
geluk is ingesteld op last van de
regeering.
hebben, nu het naar normale men-
schelijke berekening 0P zÜn minst
zeer lang zal duren, alvorens ik
andermaal dat wondermooie land
zal kunnen bezoeken, om van aan
gezicht tot aangebicht u te be
groeten. Want mijn plicht en
mijn taak houden mij hier, waar
ik reeds terstond na mijn aan
komst zoo gaarne gewag gemaakt
heb van den frisschen beheersch-
ten geest, dien ik heb bewonderd
bij onze troepen, van de werk
kracht en den ondernemingszin,
welke in Indonesië vaardig zijn,
van den vruchtbaren nationalisti-
schen geest, dien ik in alle door
m" bezochte deelen van Indonesië
heb aangetroffen. En houdt u er
van overtuigd, dat ik bij mijn
taakvervulling hier mij door mijn
bezoek aan Indonesië meer aan
gescherpt voel dan ooit. om van
af mijn plaats mijn steentje bij te
dragen tot een Staatkundigen
nieuwbouw, waarin, zooals ik tij
dens mijn reis door Indonesië bij
herhaling getuigen mocht, de eer
lijke gelijkwaardigheid van alle
deelen van het Rijk en een ver
nieuwd duurzaam samengaan dier
deelen in een reëel, politiek geheel
de onmisbare elementen zijn. Bij
mijn thuiskomst uit de Oost, heb
ik het een en ander vernomen van
de Parlementaire Commissie, die
pas uit den West is teruggekeerd,
waarbij ik bevestigd heb gekregen,
dat in de groote lijn de ontwikke-
lingsdrang daar dezelfde is, als
ik in zoo verschillende deelen van
de Oost heb aangetroffen: de
drang naar die gelijkwaardigheid
en de drang naar dat duurzaam
samengaan, waarvan ik zoo even
gewaagde."
„Wie uwer mij gevolgd heeft,
weet, dat ik voor de verwezenlij
king van dezen Staatkundigen
nieuwbouw het grondvlak van
Linpgadjati zie en geen tegenstre
vende kracht, waar ter wereld
ook, brengt hierin voor mij wijzi
ging, als niet meer en niet min
der dan de eenige mogelijkheid,
een mogelijkheid, die alleen wer
kelijkheid kan worden bij een
juiste uitvoering. En daarvoor zijn
twee dingen noodig: nuchtere rea
liteitszin en idealisme.
Wij zijn hier in Nederland zoo'r.
nuchter, realistisch volk, dat wij
altijd beducht zijn, te wein g aan
realisme te doen. Over mogelijk
tekort aan idealisme plegen we
ons minder druk te maken. En
toch kan alleen het idealisme ons
de noodige kracht geven om met
nuchteren realiteitszin stap voor
stap verder te gaan.
En daarom kan ik niet nalaten,
nu ik op dit oogenblik zoo
in Oost en West hoop te bereiken,
nog eens dat tweevoudige ideaal
uitdrukkelijk te stellen dat. wii n
den kring der werkelijkheid moe
ten pogen te trekken, dat ons
zooveei zorgen geeft, maar waar
aan iedere medewerking, ook voor
ons zelf, toch een weluaad te,ee
kent: het ideaal van de verhef f'ng
van geheele volkeren tot gelijk-
vaaro e "arv.hers en ne*. uoê[
grootere ideaal, om oo dezen
grondslag van gelijkwaardigheid
een blijvenden pol.tieken band van
Naar Aneta verneemt, zullen
Janes Ryan en kapitein Gray
Donderdagmiddag bij den Ameri-
kaanschen consul-generaal te
"Batavia een officieel protest in
dienen inzake de Martin Bebrman-
kwesvH.e. Een nieuw gezichtspunt
in dit protest is, dat het schip
indertijd bij het binnenkomen in
de haven van Cheribon zeven mijl
buiten de kust door de Nederland-
sche marine aangehouden en door
zocht zou zijn. Inmiddels is deze
bewering van marinezijde weer
legd.
Het lossen van de Martin
Behrman.
In verband met het telegram
van .Tames Ryan aan Generaal
MacArthur, waarin eerstgenoem
de protesteert tergen het lossen
van de Martin Behrman door Ja-
pansche krijgsgevangenen, het
geen in strijd met Potsdam zou
zijn. wijst men er op, dat dit ge
bruik van Japansche krijgsgevan
genen in overleg en met volle in
stemming van Generaal MacAr-
thur's hoofdkwartier geschiedt.
Vo'rgens de getroffen regeling is
het Vnde van de repatrieerinv van
de Japanneezen op eind April be
paald. Het werken door krijgs
gevangenen is geheel in overeen
stemming met de regelen, die de
Geallieerden hebben vastgesteld.
DE MILITAIRE SITUATIE.
Volgens neg niet geheel gecon
troleerde berichten is in de Pa-
dangsche Bovenlanden de Barisan
Ra'jat (Volksleger) tegen de
T.R.I. In verzet gekomen, aldus
heeft de militaire woordvoerder
Donderdag medegedeeld. De be
richten zeggen dat de T.R.I. het
verzet na een vuurgevecht van
drie uur neergeslagen heeft, ter
wijl in andere plaatsen de Bari-
sans ontwapend en zonder verzet
in de gevangenis geconcentreerd
zouden zijn.
Te Semerang zijn Nederland-
sche pioniers begonnen met de
opruiming van de versperringen
in de rivier op de demarcatielijn,
welke vermoedelijk de voornaam
ste oorzaak van de inundaties in
dit gebied zijn. Later kreeg men
steun van ongeveer 15 man van
de T.R.I.
Aangezien gebleken is, dat de
electrische centrale te Kratjak
(bjj Buitenzorg), welke eenige
honderden meters buiten de de
marcatielijn Jigt, zonder bewa
king was, is deze tijdelijk door
Nederlandsche troepen bezet. On
middellijk heeft men met den
plaatselijken staf van de T.R.I.
contact opgenomen.
Gemeenteraad van
Amsterdam.
In ca. drie kwartier heeft de
gemeenteraad van Amsterdam in
zijn vergadering van Woensdag
middag de 25 punten van de
agenda goedgekeurd. Na de be
noeming van Mr. G. van Hall,
mevr. Mr. H. F. KuiperTalmes
Stheeman en Dr. C. T. van Val
kenburg tot leden van het college
Van curatoren der gemeente Uni
versiteit sloot burgemeester Mr.
Arn. J. d'Ailly om drie uur de
zitting..
eenheid te slaan om volkeren van
ver uit elkaar gelegen werelddee-
len. Dit tweevoudige ideaal moet
niet alleen en in het bijzonder ons,
bewoners van het Europeesche
Rijksdeel, bezielen, het moet even
zeer, dus niet minder, de motor
zijn voor alle bewoners der Ry'ks-
deelen in Oost en West, ongeacht
hun kleur, ongeacht hun ras. Laat
ieder onzer toch zijn best doen,
om het zich en anderen in te ha
meren: wjj hebben tegenover el
kaar de roeping te vervullen van
te komen tot gelijkwaardigheid.
Wij hebben tegenover elkaar en
tegenover de wereld 'de roeping te
vervullen van te hernieuwen onze
politieke eenheid.
Want aan politieke eenheid
heeft de wereld behoefte en aan
hechten politieken bruggebouw
tusschen bruin en blank bovenal.
Wie verder poogt te zien dan zijn
eigen dagen misschien reiken, zal
dit moeten beamen. Geve God,
dat wij tezamen in deze hooge
politieke roeping slagen, onder het
gezag van Haar, aan wie het Rijk
en elk zijner deelen zoo ontzaglijk
veel te danken heeft: onze Rijks-
Koningin Wilhelmina. Het ga u
auen goed."
n
nn Tj
u a run
diCi k
evj
'rol1
fep
gn
t vj
ubjel
jbeg
tel. ifl
fiajn
5tq;en|
fgj hl
prfcer 1
mar
!roj L
acijan]
ot
itJ"
rm*en
.ral del
rvv] 1
roing<|
>r ie
iltfg I
va nt I
t Junej
ito'rlaij
draag I
3ko2 tf
imfc
rchlind j
ariilte
|ak--|
jivii de:;
1 ton
1,1
ora
t \U
j
BZ.'
aajj
don)
!BA|
[9Sl
