DE CONFERENTIE TE [LONDEN
Het proces tegen Fritzsctie
De gebeurtenissen te Soerabaja
5 0
DONDERDAG 30 JANUARI 1947.
Toelichting van het Nederlandsche standpunt
Soekawati in Nederland
gearriveerd
Oostenrijksche kwestie in
het Hoogerhuis
Schumacher voerde
besprekingen te Eerlijn
ïci HJ
fcifl
ma
Frankeering bij Abonnement: Terneuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te (De Bilt, geldig tot Donder
dagavond.
Aanhoudende vorst.
Nevelig, vrij zonnig weer
met slechts hier en daar enke
le wolkenvelden. Zwakke tot
matige Oostelijke wind. Stren
ge tot matige vorst.
DE VRIJE
3de Jaargang No. 416.
Advertentieprijs
per mm 10 ct; minimum
per advertentie 1,60.
Inzendingen advertenties
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties
15 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 ct. meer.
Verschijnt dagelijks - Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande - Terneuzen - Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal
De Nederlandsche delegatie
heeft Dinsdagmiddag bij monde
van Jhr. H. L. F. C. van Vreden-
burch en Dr. H. M. Hirschfeld
het Nederlandsche standpunt toe
gelicht in de vergadering van de
plaatsvervangers van de Minis
ters der Vier Groote Mogend
heden.
Door den Amerikaanschen af
gevaardigde Murphy, die de ver
gadering presideerde, werd na af
loop dezer toelichting gevraagd
of de Nederlandsche delegatie bij
benadering een waardebepaling
kon geven van de door haar ge
vraagde concessies zoowel ten
aanzien van de grenscorrecties als
van de economische concessies.
Jhr. Van Vredenburch deelde
mee, dat er een waardebepaling
is naar vooroorlogsche normen,
doch niet naar na-oorlogsche
maatstaven. In dit verband mag
opgemerkt wordeh, dat het voor
Nederland niet eenvoudig is een
juist inzicht in den toestand van
het oogenblik in Duitschland te
krjjgen.
De mijnconcessies.
In antwoord op een vraag van
den Amerikaanschen afgevaardig
de of de Ned. delegatie ten aan
zien van de mijnconcessies een
globaal cijfer kon noemen, deel
de Jhr. Van Vredenburch mee,
dat het moeilijk was om een glo
baal cijfer te geven. Dit zou niet
juist kunnen blijken. De Ned.
delegatie zou echter op korten
termijn de cijfers kunnen ver
schaffen.
Op een volgende Vraag van den
heer Murphy over 't Nederland
sche denkbeeld van een algemeene
economische samenwerking in
Europa tot aan de totstandkoming
van het vredesverdrag, kreeg de
heer Van Vredenburch de gelegen
heid dit denkbeeld nog iets nader
toe te lichten. Hij legde er den
nadruk op, dat de Nederlandsche
delegatie den indruk heeft, dat
het nog geruimen tijd kan duren
vooTdat er een concreet vredes
verdrag tot stand komt. Indien
zulks het geval is, dan zou naar
de meening der Nederlandsche
delegatie met de economische
concessies niet gewacht dienen te
worden tot de totstandkoming
van het vredesverdrag.
In het huidige stadium, zoo ver
duidelijkte Jhr. Van Vredenburch
het Nederlandsche denkbeeld, is
Duitschland nog plastisch mate
riaal. Dat zal in de toekomst
steeds meer afnemen. Hoe eer
der er dus iets geschied des te
beter het is.
Herstelmogelijkheden-
Aan de Nederlandsche delegatie
werd vervolgens gevraagd of zij
met betrekking tot de herstelbe
talingen en de verwijdering van
kapitaalgoederen een bepaalde
meening had over de herstelmo
gelijkheden van Duitschland, b.v.
een specifieke meening over het
productiecijfer van de Duitsche
staalproductte.
Jhr. Van Vredenburch merkte
naar aanleiding van deze vraag
op, dat het zeer moeilijk zal zijn
zoolang men niet is ingelicht over
de toekomstige Duitsche grenzen
en de politieke organisatie van
Duitschland. Indien Duitschland
politiek sterk zal kunnen worden,
dan dient het economisch zwakker
gehouden te worden. Men moet
daarbij echter ook oppassen, dat
men niet alleen de leege schaal
van de veiligheid overhoudt.
De Russische afgevaardigde
Goesef Informeerde, met verwij
zing naar het betreffende Neder
landsche memorandum ten aan-
aien van de economische decen
tralisatie van Duitschland, wat er
moest gedaan worden, om dit
doel te bereiken en welke politiek
er hier door de Geallieerden naar
de meening der Nederlandsche
delegatie gevolgd diende te wor
den. V
„Wij gelooven, dat er reeds veel
gedaan wordt", zoo merkte Jhr.
Van Vredenburch met verwijzing
naar Potsdam, op. „Wij zjjn het
erover eens, dat die daar geno
men besluiten nog verder uitge
voerd dienen te worden."
Nederland afwijzend tegen
over Duitsche nationalisatie.
Hij voegde daaraan evenwel
toe dat Nederland niet afwijzend
staat tegenover nationalisatie,
maar wel tegenover Duitsche na
tionalisatie. Van een bepaald on
derdeel zou deze nationalisatie
niet in handen moeten komen van
een Duitschen staat en evenmin
in handen van een van de 10 of
14 staten, indien Duitschland op
die wijze verdeeld wordt.
Hij wees er, mede naar aanlei
ding van een ongeveer gelijke
vraag van den Franschen afge
vaardigde, nog op, dat ook als er
een nationalisatie door een der
Duitsche staten tot stand zou
komen, het gevaar zou bestaan,
dat er achter het gordijn van
decentralisatie zich tot een eco
nomische centralisatie zou ont
wikkelen. Men zou dan slechts
de illusie van veiligheid, maar
geen werkelijken waarborg van
veiligheid hebben.
De Amerikaansche afgevaar
digde bracht tenslotte aan de
Nederlandsche delegatie dank. Hij
deelde mee, dat het advies van
Nederland werd gewaardeerd,
dat men zich realiseert hoe
Nederland met Duitschland eco
nomisch verbonden is en dat het
inzake de Duitsche politiek uit
stekend op de hoogte is. „Wij
weten welke en verschrikkelijken
oorlogstijd Nederland achter den
rug heeft en wij zeggen u een
sympathieke en zorgvuldige be
studeering der door u naar voren
gebrachte punten toe."
Jhr. Van Vredenburch dankte
vervolgens de plaatsvervangers
der Ministers.
Contact met verschillende
delegaties.
De Nederlandsche delegatie gaf
ons na afloop der vergadering als
haar meening te kennen, dat het
noodig is, dat er aan het Duitsche
probleem hard wordt gewerkt.
Gezamenlijk is er nog te weinig
gedaan. x
Op het oogenblik is het met het
plan der regeering, zoo deelde de
delegatie op een tijdens een pers
conferentie gestelde vraag mee,
om de mondeling gedane sug
gesties in een nader rapport uit
gewerkt aan de plaatsvervangers
der Ministers voor te leggen. Zij
hebben thans van vele zijden vol
doende suggesties, om zich een
meening te vormen.
Men verwachtte niet, dat er
nog heel veel zal gebeuren voor-
ddt de conferentie te Moskou
plaats vindt. De vergadering
der plaatsvervangers verzamelt
slechts feiten-materiaal en brengt
hoogstens advies uit. In Moskou
zullen de andere maatregelen en
de verder te volgen procedure
vastgesteld werden.
De Nederlandsche delegatie had
tijdens haar verblijf in Honden
met verschillende delegaties na
der contact, o.m. met de delega
ties van Noorwegen, Denemarken,
Tsjecho Slowakije, Polen en
Britsch-Indië. Woensdag hoopte
men nog met de delegaties van
België en Brazilië van gedachten
te wisselen.
UIT DUITSCHLAND.
INDONESIË.
Officieel communique-
De Commissie-Generaal heeft
Dinsdagavond een communiqué
uitgegeven, waarin met betrek
king tot de gevechten te Soera
baja het volgende wordt ver
klaard: „De gebeurtenissen te
Soerabaja evenals soortgelijke
gebeurtenissen te Medan, Palem-
bang en Padang zjjn in eerste in
stantie een gevolg van het van
republikeinsche zijde nog steeds
uitblijven van een duidelijk bevel
tot staken van het vuren en van
een behoorlijke naleving van dat
bevel.
De maatregel, waardoor de desa
Krian Sidoardjo bezet werd, moet
gezien worden als een zuiver po-
litioneele maatregel in een gebied,
waar op dit moment geen duide
lijk gezagsapparaat aanwezig is.
Het ligt niet in de bedoeling dit
gebied als zoodanig In te lijven
bij het bezette gebied, zoodat de
Duur Van verblijf nog
niet bekend.
Per K.Lr.M.-Skymaster is Dins
dagavond op Schiphol gearriveerd
de heer Tjokorde Rake Soeka
wati president van den nieuwen
staat Oost-Indonesië.
Op het vliegveld werd Z. Exc.
namens den Minister van Over-
zeesche Gebiedsdeelen verwel
komd door den heer J. M. Kive-
ron, secretaris-generaal van het
departement, en de heeren Dr. H.
Friedericy en D. E. Hoorens van
Herjningen. Ook de burgemeester
van Amsterdam, Mr. A. J. d'Ailly,
gaf van zijn belangstelling blijk.
Onder de aanwezigen bevonden
zich voorts de heer M. Hamelink,
Minister van Financiën van Oost-
Indonesië en de heeren Chr. G.
Grader en J. van Grieken, die
president Soekawati tijdens zijn
verblijf in Nederland zijn toege
voegd.
De heer Soekawati werd verge
zeld door den heer J. Hangel
broek, hoofdambtenaar B.B., die
bestemd is de functie te vervul
len vian secretaris-generaal van
het departement van Binnenland-
sche zaken van Oost-Indonesië.
Z. Ecx., die verklaarde een
goede reis te hebben gehad, deel
de mede nog niet te weten hoe
lang zijn verblijf in Nederland
zal duren. Het ligt in de bedoe
ling, dat hij door H. M. de Ko-
niging in audiëntie zal worden
ontvangen. Z. Exc. heeft voorts
het voornemen zich over eenigen
tijd naar Parjjs te begeven, om
zijn aldaar vertoevende echtge-
noote en kinderen te ontmoeten.
Gezamenlijk zullen zij dan de
terugreis aanvaarden naarv Indo
nesië.
Nederlandsche strijdkrachten kun
nen worden teruggetrokken, wan
neer een regelmatig bestuur zal
zijn hersteld".
De militaire situatie.
De Nederlandsche militaire
woordvoerder te Batavia heeft
Woensdag met betrekking tot den
militairen toestand het volgende
medegedeeld:
Te Medan hebben de republi
keinen, zooals reeds gemeld, de
toezegging gedaan om de order
tot het staken van het vuren af
te kondigen ingaande op 27 Jan.
om 7 uur.
Ondanks deze belofte zijn op
Noord-Sumatra, na deze datum,
reeds minstens 22 schendingen
van het bestand geconstateerd.
In den Zuid-Westelijken sector
van Medan is een sterk-bewapen-
de republikeinsche patrouille Ne-
derlandsch gebied binnengedron
gen. Er ontstond een vuurge
vecht, wS.airbij 14 republikeinen
werden gedood en de overigen op
de vlucht gedreven. 7 Geweren,
7 handgranaten en 600 patronen
werden buitgemaakt.
In den sector van Buitenzorg
werden republikeinsche stellingen
nabij Masing opgeruimd, nadat
een hevig automatisch geweer
vuur op de Nederlandsche stellin
gen in dit gebied was afgegeven.
Ter beveiliging van de troepen
en de inwoners van Masing werd
de desa door Nederlandsche troe
pen bezet. De Nederlandsche ver
liezen bij ai deze acties bedroe
gen één doode, één zwaar en één
licht gewonde.
Engeland staat geen verdere
inperking der grenzen toe.
Hord Pakenham, de Engelsche
onder-Minister van Oorlog, die
kortgeleden* van een bezoek aan
Oostenrijk is teruggekeerd, heeft
tijdens het debat over Oostenrijk
in het Hoogerhuis verklaard, dat
Engeland verdere inperking van
de grenzen van Oostenrijk niet
zal toestaan. Volgens Pakenham
is het de politiek van Engeland
Oostenrijk tot een onafhankelijken
staat te maken met de grenzen
van 1937. Dit houdt in: afschei
ding van Duitschland, volkomen
bevrijding van Duitsche overheer-
sching, Zuid-Tirol blijft aan Ita
lië. Het is de bedoeling der En
gelsche regeering en van alle
groote mogendheden, voor zoover
hij er over kon oordeelen, aldus
Pakenham, dat de bezettingstroe
pen spoedig na het sluiten van
het vredesverdrag zullen worden
teruggetrokken. De Engelsche
regeering heeft ook voorgesteld
de Geallieerde bestuurscommissie
o.p te heffen, wanneer het vecdrag
is onderteekend.
In het door het zuiveringsge-
rechtshöf te Neurenberg tegen
Hans Fritzsche, voormalig mede
werker van Goebbels, gevoerde
proces is Woensdag Fritz Saen-
ger, ex-hoofdredacteur van de
„Frankfurter Zeitung", als ge
tuige a charge opgetreden. Vol
gens Saengec verspreidde Fritz
sche door de radio valsche be
richten. Zoo berichtte hij het zin
ken van het vliegtuigmoederschip
„Ark Royal" In de Noordelijke
IJszee een jaar voordat het in de
Middellandsche Zee werkelijk tot
zinken werd gebracht. Saenger
had uit gesprekken van radio
luisteraars opgemaakt, dat Frit-
sche's radioredevoeringen al of
niet bedoeld, haat zaaiden.
Op een vraag van den presi
dent van het gerechtshof heeft
jFritzsche Dinsdag geantwoord,
dat hij niet op de hoogte was van
de Duitsche politiek t.a.v. de
Sowjet-Unie en dat hij niets af
wist van Hitler's politieke ge
dachten aangaande het Oosten
daar hij nooit „Mein Kampf"
had gelezen.
Fritlzsche verklaarde, dat hij
zich verzet had tegen een plan
om 40.000 Britsche en Ameri
kaansche vliegeniers dood te
schieten als vergelding voor de
vernielehde luchtaanvallen op
Dresden, op drie achtereenvolgen
de dagen in Februari 1945. Hij
zeide, dat hij dit plan had ver
ijdeld door een uitwisseling van
50.000 Duitsche, Engelsche en
Amerikaansche krijgsgevangenen.
Beschuldiging tegen Von
Papen.
Franz Von Papen werd op den
derden dag van het tegen hem
gevoerde proces te Neurenberg
door een getuige „De man", zon
der wien Hitier niets waard zou
zijn geweest" genoemd. Theodor
Duesterberg beschuldigde Von
Papen er van in 1933 op een bij
eenkomst van Hitler en den ban
kier Barno Kurt von Schroeder
te Keulen zijn medewerking te
hebben verleend bij bet geven
van tfinancieelen steun aan de
wordende nazi-partij.
Om verantwoording gevraagd
"por zijn kanselierschap var
Duitschland antwoordde Von Pa
pen: „Ik was een medewerker
van Hindenburg, niet van Hitier.
De eerste vertrouwde mij, niet de
dictator". Hjj noemde zichzelf
een soort MIhister 'zonder porte
feuille, toen Hitler kanselier
werd.
Onder de getuigen d charge
bevonden zich Oskar von Hin
denburg, zoon van wijlen den
Duitschen President en Karl Se
vering, voormalig Minister van
Binnenlandsche Zaken in Duitsch
land. Het eenige, dat Severing
zich kan herinneren als tegen Von
Papen pleitende was zijn ophef
fing van het uniformverbod,
waardoor Hitier en de bruinhem-
den een kans kregen tot demon-
streeren.
Moeilijkheden bij het hooger
onderwijs.
Het onlangs door het Ameri
kaansche bestuur aan 33 Mün-
chener professoren gegeven ont
slag op grond van het feit, dat
zij hun denazificeerings-papieren
valsch hadden ingevuld, heeft het
tekort aan leerkrachten voor de
Duitsche universiteiten nog doen
toenemen. Vooral in Miinchen
zjjn de stemmen, die aandringen
op een terugkeer van de tijdens
het Hitler-bewind uit Duitsch
land gevluchte professoren, dan
ook zeer versterkt. De Beiersche
regeering heeft met de krachtige
ondersteuning van het militaire
bestuur ernstige pogingen in die
richting aangewend, die evenwel
nog niet tot groot succes hebben
geleid.
De meeste der vijftig professo
ren, waarmee de Beiersche regee
ring contact heeft gezocht voor
terugkeer naar Duitschland of
voer het geven van gast-colleges,
hebben geweigerd of hun beslis
sing opgeschort. In vele gevallen
verklaarden de betrokkenen, dat
zij zich te zeer gebonden achtten
aan hun nieuwen werkkring of
dat zij, met het oog op hun leef
tijd opzagen tegen het leven in
de. moeilijke omstandigheden van
Duitschland. Anderen hebben
hun weigering gegrond op de
overtuiging, dat een groot deel
van de Duitsche bevolking hun
terugkeer nog steeds niet zou
wenschen. In Miinchen zijn thans
drie professoren uit het buiten
land teruggekeerd, waaronder
Prof. Erich Kaufmann, die uit
Amsterdam Kwam. Men verwacht
nog eem zestal anderen terug. Ook
in Heidelberg, Frankfurt, Wuerz-
hurg en Marburg en aan de tech
nische hoogeschool van Karlsruhe
werden pogingen aangewend om
vroegere leerkrachten terug te
roepen. Tot nog toe zijn al deze
universiteiten er slechts in ge
slaagd enkele toezeggingen te
verkrijgen. Aan de Berlijnsehe
universiteit zijn nog slechts twee
professoren uit hun ballingschap
teruggekeerd. Men verwacht, dat
nog enkele andere zullen volgen.
Een der teruggekeerden i3 Prof
Meusel, die de aan deze universi
teit ingevoerde verplichte colleges
over politiek en sociaal begrip
over den huidigen toestand geeft
De Amerikaansche militaire
regeering heeft ook haar bemid
deling verleend voor pogingen? om
Zwitsersche en Deensche profes
soren te bewegen tot het geven
van gast-colleges. Zij heeft daar
toe voorts een beperkt aantal
Amerikaansche geleerden bereid
gevonden.
Persconferentie te Berlijn.
De Berlijnsehe correspondent
van het A.N.P. meldt:
Dr. Kurt Schumacher, voorzit
ter van de Sociaal-Democratische
Partij in Duitschland (S.P.D.)
heeft Dinsdagavond op een pers
conferentie te Berlijn meegedeeld,
dat hij in de afgeloopen dagen te
Berlijn besprekingen heeft gevoerd
over de mogelijke toelating zijner
partii in de Sowjet-Russische zóne.
Hij voegde er evenwel aan toe
geen contact te hebben gehad met
de Sowjet-RussiSche bezettings
autoriteiten en de leiders der
Socialistische Eenheidspartij (S.P.
D.) Hij hoopte binnenkort 't cen
trum der S.P.D. uit Hannover
naar Berlijn te kunnen verplaat
sen en de invloedsfeer der partij
tot geheel Duitschland te kunnen
uitbreiden. Een beslissing daar
over kon spoedig van de zijde der
Sowjet-autoriteiten tegemoet wor
den gezien. Volgens Schumacher
kan geen centrale Duitsche regee
ring worden gevormd zonder toe
lating van de S.PJD. in het Oos
ten.
Schumacher kwam ook terug
op zijn verleden week gehouden
redevoering, die een hoongelach
van de kleine mogendheden had
uitgelokt.
Schumacher zeide thans de mo-
reele overwinning der kleine sta
ten tegenover het Hitlerdom ten
volle te erkennen en de meening
te zijn toegedaan, dat hun rechten
niet door de grooten terzijde mo
gen worden geschoven. De reactie
van het publiek was volgens Schu
macher veroorzaakt door een op
eenstapeling van eisohen aan
Duitschland.
Schumacher verklaarde voorts
,,Een vredesverdrag, dat de Duit
sche grenzen in het Oosten, zoo
als die voorloopig te Potsdam zijn
vastgesteld, definitief verklaard,
kan niet worden geteekend." Hij
voegde er aan toe: „Wij moeten
trachten zooveel mogelijk gebied
ten Oosten van Neisse en Oder
te verkrijgen".
Op de vraag wie het vredesver
drag zou teekenen, antwoordde
Schumacher: „Hij die door het
Duitsche volk gekozen is, zal het
vredesverdrag teekenen. Maar dit
kan slechts worden bereikt wan
neer er door geheel Duitschland
gelijk recht heerscht. Een Duit
sche regeering kan slechts ont
staan uit een Parlement, gesteund
door den politieken wil van het
geheele Duitschland".
Het vliegtuig van de Chinee-
sche Nationale Huchtvaartmaat-
schappij, dat als vermist werd op
gegeven, nadat het van Hankou
naar Tsjoengking was vertrokken,
is op 30 minuten vliegens van
Hankou gevonden. Over het lot
der 24 passagiers, onder wie 9 bui-
tenlandsche missionarissen, en de
bemanning, die uit twee Amerika
nen bestond, is nog niets bekend.
Op het eiland Singapore is
een Beaufighter-vliegtuig van de
R.A.F. neergestort. De piloot en
een officier, die als passagier
meevloog, kwamen om het leven
is i
i
Uitlij
'tf f
1
