VRIJE STEMMEN
Eerste vMesciileimg m Japan
Ie JAARGANG
NUMMER 211
DAGBLAD VOOB ZEBLAND
Maandag 16 Juli 1945
AJgcmccne Leiding:
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boerma
Hoofdredacteur
J. Koekebakker
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2163
BINNENLANDSCH
SCHOUWTOONEEL
1. ERGERNISSEN.
Kat orgaan van de Gemeenschap oud-
illegale werkers Nederland „De Vrije
Stern" brengt eon schandalig leit in
openbaarhera, wat ons een kijk geeii
wat wij van onze Duitsche buren te wach
ten hebben, als het hun gelukt den gealli
eerden een rad voor de oogen te draaien,
waarmee ze al aardig bozig zijn. Men
weet, aai uit de Betuwe en de omstreken
van Nijmegen in September en October
alle paar-
r buitöcniand werden gevoerd.
Wij mogen ze van ae geallieerden d-
zeli terugnaien. Die het probeert, wor
zwacx gesirau. Maar nu omgekeerd, ei
tweetai paarden werd door de marechaus-
cec in beslag genomen, dat in Nijmegen
onbeheeid werden aangetroffen. De Pro-
rinciaie Voenselcommissaris geeft ze in
bruikleen aan twee oorlogsgetroffenen, die
ze dringend nooaig hadden. Veerden da
gen daarna komt oen geallieerd officier
mot twee Duitsche boeren over de grens
en vordert de paarden terug, want de boe
ren hebben foto's bij zich, waaruit zou
moeten blijken, dal ae paarden van hen
z'in u
Zoo gaan we de goede kant op Durlsch-
land heelt ons leeg gestolen, en ons enn
gemaakt. En nu gaat het de Geallieer
den beduvelen, zoodat hel ook op ons
eigen gebied weer macht gaat uitoele-
nen. Wij zijn dubbel de sigaar.
Een tweede ergernis is wel het vreeso-
lijke gevaar dat ons in het eigen land
bij voortduring bedreigt, door Duitsche
mijnen en aatiüie ontpioibare dingen aie
zij hier hebben achtergelaten. Hoeveel
onschuldige slachtöüers zijn reeds geval
len En hoeveel kinderen en jongelieden
hebben niet, het zij door onwetendheid
of door onvoorzichtigheid zichzelf en an
deren onherstelbaar leed toegebracht De
ooriogs- en heerschzuchtige volksstam die
ten Oosten van ons woont, is in den grond
van alles de schuld. Nu is weer in Oss
door kinderen een vuurtje gestookt, met
wat kruit dat in een granaathuis was
achtergebleven. Resultaat6 boerderijen,
7 schuren met hooi totaal verwoest, ge
zinnen verliezen aiie have en goed. El
ders, in Limburg, begaven zich tweo jon
gens op een mijnenveld en werden op
siag gedood.
Is hel niet noodzakelijk, dat met ae
meest mogelijke spoed Duitsche krijgsge
vangenen ons land van de restjes van
hun verblijf verlossen? Maar ais de ge
allieerden hel maar goed vinden
2. DROEFENISSEN.
Ons lanu bedrijft nog altoos rouw ovei
de taliooZe gevallenen. Telkens komt ei
weer een nieuw bericht. Nu lezen vrij
weer. aai Prof. Dr. Julius Woif van Utrecht
in Bergen-Iielsen overleden is. bil van
hooveien zuilen wij het hooit percies we
ten. Vermisten, zullen ze blijven heeten.
Maar hun nabestaanden wachten tever-
De Groote Advies-commissie der Ille
galiteit verzoekt ingelicht te worden om
trent alle plaatsen in Nederland, waar
door de Duitschers volksgenooten zijn te
rechtgesteld. liefst met op gave van alle
bekende bijzonderheden. Wij willen een
doodenboek maken, dat herinneren zc',
aan allen, die hun leven gaven voor de
vrijheid van ons land.
Ook ziekte en hongersnood heoit de I
Opnieuw 1000 vliegtuigen in actie
De strijd in het Verre Oosten heeft
een nieuwen climax bereikt.
In een communiqué van admiraal Ni-
milz wordt meegedeeld, dat Zaterdagmid
dag om 2 uur. Jap. tijd, de eerste viool-
beschieting van het Japansche moeder
land begonnen is. De doelen van de be
schieting liggen op het eiland Honshu,
met als hoofddoel de havenstad Itamaishi,
440 km. ten Noorden van Tokio. Aan
dezen aanval woedt ojn. deelgenomen
door de slagschepen ..Indiana", ..South-
Dakota" en „Massachusetts", 2 z
kruisers en 4 torpedobooljageis.
De bevelhebber van de 3e Amerikaan-
sche vloot, admiraal William Halsey,
voert het bevel over deze operatie.
Dit artilleriebombardement beteekent,
dat de Amerikaanscho vlooteenheden zich
slechts op korten afstand van de Jc
sche kust bevinden. De slagschepen
ten zich op een afstand van ongeveer
29 km. bevinden voor een effectieve be
schieting mogelijk is, doch de kruisers
torpedojagers zullen op ongeveer 8 km.
of minder moeten zijn om in het bereik
van de vijandelijke batterijen te komen.
Slechts enkele uren hiervoor deden op
nieuw 1000 vliegtuigen van de 3e viool
een verrassenden aanval op Japan, dit
maal op Noord-Honsjju en het eiland Hok
kaido ten Noorden hiervan. Hel hoofd
doel was de verbinding door de zeestraat
tusschen deze eilanden.
Sinds den aanval op Tokio was niets
meer over deze vloot gemeld, en nic
gehinderd en waargenomen door Japan
sche vliegtuigen kon zij veilig naar he
Noorden opstoomen om opnieuw foe li
Bij den aanval op Tokio werden 34'.
Japansche vliegtuigen vernield of bescha-
De Britsche Oost-Indië-vloot heeft
durende de afgeloopen week geopereerd
bij de toegangen tot de Straat van
lakka,
Daarbij vielen vliegtuigen doelen
op de Nicobaren-efianden en op Noord-
West Sumatra.
hier gezaaid. In Am-1 Amerikanen dc
sterdam leert de statistiek, dat de stortte
vóór den oorlog de helft bedroeg vai
sterfte in het laalste oorlogsjaar. De
gelingenslerlte bieek vorvijfvoudigd.
Meer dan 20ÖÜ personen s'!
in de eerste vijf maanden
door gebrek aan voedsel e
fen. Hel aantal sterfgevallen
verdubbeld.
De typhus grijpt nog snel
BERLIJN
Berlijn is niet plat. üct is hol
de bijzondere ANP-ANETA correspon
dent. In de wereldberoemde straten, zoo
als Unter den Linden. Wilhelmstrassc,
Potsdammerplatz, slaan dc leegc huizen
cn gebouwen met ruines er omheen. Tus
schen het puin en de uitgebrande hui:
de overblijfselen van tanks, auto's
geschut. Groote groepen vrouwen
mannen, gewezen leden van de partij,
ruimen het puin. In de stad ligt
oonhuizen alleen al 30 miljoen kubieke
eter. Minstens 6000 treinen, elk var
50 wagons, souden 16 jaar ncadrg heb-
alles weg te halen. Het puin-
an de Duitschers is dus niet an
ders dan een strafmaatregel.
De inwoners van Berlijn zien er nog
iteeds goed gevoed en goed gekleed uit.
Hun fietsen zijn nog van goede banden
voorzien,
htm aankomst in Berlijn viel dei
an dit jaar
brandstol-
n zich heen.
ook (en gevolge van de oorlogsellende, die
ons hygiënisch land in verwarring heeft
gebracht. Honderden gevallen van buik-
lyphus zijn bekend geworden, meldt de
sectie Voorlichting Militair Gezag, als ge
volg van het eten van onvoldoend ver
hitte visch, zooals b.v. gerookte paling.
Er is daarom een verbod afgekondigd
betreffende hel rooken. stoomen of drogen
van visch, alsmede den verkoop daarvan.
3. VERHEUGENISSEN.
Laat ons als naar gewoonte de licht
zijden opzoeken van ons binnenlandsch
schouwtooneelMaar dit doen we liever
morgen. Red.
Duindorp in Den Haag, dal door de
Duitschors grondig was leeggeroofd, na
dat alle bewoners waren verwilderd, zal
tot een kamp voor N.S.B.ers en landver
raders vrorden gemaakt, en dan zal het
door de 40.000 man die hot zullen bevol
ken, weer tot een bewoonbaar stadsge
deelte worden omgevormd. Men schat,
dal daarvoor IV- jaar zal noodig ziin.
Het kamp zal zichzelf bedruipen, daar in
beslag genomen gelden van N.S.B.ers er
voor zullen worden gebezigd.
Iïussische propa
ganda op. Leuzen en heelc verhalen over
dc uitmuntende eigenschappen van het
Russische volk zijn overal te lezen.
De Duitschers ontvingen dc Amerika
nen, die nu een gedeelte van Berlijn be
zetten. uiterst onderdanig cn zei zeiden,
dat zij blij waren dat dc Amerikanen
dc Russen komen vervangen.
De Russen hebben veel maatregelen in
de stad genomen. Huizen, zaken en goe
deren werden aan mensehen gegeven, die
uit concentratiekampen tc voorschijn ge
komen waren. Dc Duitschers moesten
opgave doen van hun schrijfmachines,
die daarop in beslag genomen wer
den cn van hun muziekinstrumenten, die
zich thans nog in hun huizen bevinden.
Twee Russische kranten komen in het
Duitsch uitde „TagÜchc Rundschau"
cn dc „Berliner Zeitung", alsmede één
Duitsch blad, dat eens per weck bij de
Mosse-Vcrlag verschijnt, dc „Deutsche
Volkszeitung".
De Britsche zone in Berlijn bestaat uit
dc volgende stadsgedeeltenWilmers-
dorf, Charlottenbtirg, Ticrgarten, Span-
dau, Rcinickcndorf en Wedding, welke
het Westen en Noordwesten van Ber
lijn liggen. De Amerikaansche zone om
vat Krcuzbcrg, Schönebcrg, Tempelhof,
Steglifz, Zehlendorf cn Neukölln, waar
Fransche troepen verblijf zullen
houden. De Russen zullen Pankow-,
Wcissensee, Prenzlauerberg cn de bin
nenstad met de meest belangrijke straten
gebouwen onder hun beheer hebben,
Op Borneo rukten de geallieerde troe
pen verder hel binnenland in vanuit Ba-
likpapan.
De Simla-conferentie van Indische lei
ders is zonder resultaat te hebben bereikt
gesloten, a.'aus deelde Lord Wavell, de
Britsche onderkoning mee.
België
Reuter meldde Vrij'dag, dat de troons
afstand van Koning Leopold zeker was.
Alle autoriteiten waren toen nog in Salz
burg. doch Prins Regent Karei en Minis
ter-President Van Acker zouden Zaterdag
naar Brussel lerugkeeren. De 14-jarige
erfgenaam van den troon. Prins Boude-
wijn, zou hon vergezellen.
Frankrijk
Generaal de Gaulle wertscht bij de
aanstaande hervorming twee kamers voor
de volksvertegenwoordiging te behouden.
De verzetsbeweging wenscht er maar
'n enkele. Verwacht wordt, dat Do Gaulle
zal toegeven.
Spanje
Tweeërlei gerucht loopt orer Franco.
Een Parijsche radio-uitzending beweert,
dat aan de Fransch-Spaansche grens be
sprekingen worden gevoerd, volgens wel
ke Franco bereid zou zijn de leiding aan
een militair kabinet over te geven, en be
loofd zou hebben terstond daarna Spanje
te verlaten.
Daartegenover meldt de „Daily Tele
graph", dat Franco voornemens zou zijn,
de Phalanx uit alle belangrijke posten te
verwijderen en den terugkeer tot de mo
narchie mogelijk te malcon.
Engeland
Er is overleg gepleegd mot de Belgische
regeering om Belgische vrouwen te laten
overkomen voor arbeid in de ziekenhui
zen on de gezinnen. Volgende week
de eerste groep van 200 in Engeland c
John Amery, de zoon van den Minister
voor Indië. zal wegens verraad terecht
staan. Hij was radio-propegandist
de As tijdens de Duitsche bezetting.
Radiorede van den Minister-President
Voor taan, zoo deelde Professor Scher-
merhorn Vrijdagavond mode, zal Vrijdags
om negen uur 's avonds een dor leden
van het kabinet een kijkje laten n
op de brug van het schip van staat, of
wel in de keuken van het kabinet.
We gaan de moeilijkhcdc.. van
dag gezamenlijk bekijken. Medewerking
van allen zal noodig zijn.
Voor vanavond - er is geen ovenwicht
tusschen loon en prijzen. Wordci. deze
niet gestabiliseerd, dan komt zéker de
inflatie, die op den kleinen man altijd
het meest zwaar drukt. Om dit to
mijden moet de overheid thans de loo-
nen en prijzen in do hand houden,
als zij legen de onrechtmatige bezitters
optreden, zal door iinancieole maatrege
len, zal zij ook streng oplroden tegen óf
ijs- erx loonsvernoogmgen, die nier vol-
ns de regeeringsbepalingen worden
toegepast of afgedwongen. De staat ver-
reeds 575 millioen op het stabiel
houden van de prijzen van hef levens
middelenpakket. Niet kan worden toege-
dat door werkgever of werknemer
de loonen wordt getornd zonder toe
stemming van de overheid. Bepaald is,
iat de loonen van ^^40 met 25 pet. mo
gen stijgen, of wel de loonen van 1942
net 15 pet.
Stakingen worden öub thans gericht
liet tegen den werkgever, doch tegen de
ogeering zeil, dus tegen het geheelo volk.
Zijn er bezwaren, dan is de weg over
leg met de regeering, die daarvoor heeft
het instituut der Rijksb6middeiaars.
Wordt er gestaakt, dan is de regeering
et meer bereid tot overleg. Wel zal zij
dan inlichtingen inwinnen, en daarna een
besluit nemen. Staakt men dan door, dan
de regeering gedwongen in te grijpen.
Dit is geen wenschelijke toestand. Maar
de huidige omstandigheden is deze
houding noodzakelijk. Loon- en prijsbe
paling is thans in dezen uitzonderingstoe
stand geen zaak van werkgever en van
werknemer, doch een zaak van het ge-
heele volk, van het algemeen.
Redelijk overleg zal steeds gaarne ge-
:ccepteerd worden, zoowel vóór als na
en staking, niet tijdens een staking. Ook
iet do Eenheidsvakbeweging is overleg
mogelijk.
De Minister sprak tenslotte over
binnenhalen van den oogst. Dit is
levensvoorwaarde voor ons. met hét oog
den komenden winter. De oogst moet
volledig binenlcomen. Er zal een beroep
worden gedaan op vrijwilligers. Niet
iedereen zal kunnen meehelpen. Doch
is veel werk bij den oogst, dal ook door
ongeschoolden kan worden gedaan. Wij
geven niet, als de moffen, fantastische
premies. Wij doen een beroep op het
nationale eergevoel, en hel gevoel van
saamhoorigheid.
De oogen der Geallieerden zijn op ons
gericht. Wij hebben leans om uit den
c' te komen. Door gemeenschappelijken
erbeid kan hef gelukken. Red.
Samenwerking
in de Landbouworganisatie
Zoowel in Goes als in Axel werden sa
menkomsten gehouden van afgevaardig
den uit landbouworganisaties en belang
hebbenden, waar de samenwerking van
alle groepen in federatief verband ten
zeerste werd aanbevolen. Een commis
sie van 9 personen, plus de landbouw-
consulenten, overleggen de volgende pun-
1. Richtlijnen voor landbouwtechnische
vraagstukken.
2. De voorbereiding van een publiek
rechtelijk orgaan, dat in do toekomst alle
bodembewerkers kan vertegenwoordigen.
Stevig contact tusschen landbouw
organisaties en voedselvoorziening.
Do Christelijke baerec- en Tuindersbona
vergaderde in Utrecht.
Ook hier werden de onder do bezetting
gemaakte plannen tot samenwerking met
andere agrarische bonden met instemming
besproken. Men zal in deze richting door
werken.
Hedenavond om 20 uur zal Z.K.H.
rins Bernhard voor radio „Herrijzend
Nederland" spreken over dc demobi
lisatie der Binnenlandsche Strijdkrach-
Een minnebrief
Lieve Bilf, kom kwik bek
uit schuime
De „Helm. Ctl." heelt do onbescheiden
heid aangedurfd, onderstaande minnebrief
zn een Hollandsche „kurrel" aan haar
ommy aan de openbaarheid prijs fe
Hawaai you, mebïe goed. Aim denk so
Aai you hef drie letter geraaid, you no
raait Wot you forgeth. Wan kom you
bek. Etridee automobiel langs streeft me
denk Bill. Wo niks nelier. You verre
goed. Un little sjik sjik. Aai no onder
soolje Aai no leikt dat, you is the looliest
Boi in worold. Aai loof you. Plies go Toe
de shoup voor fotograaf. Kom kwik bek
uil schuime (Germany). Schuimen no koel.
Kurrels no koet, allen slets. Dis peper
koet voor raait anders thank Aai lykt tot
merrie you soen. Wen aai denk an you
aai plandi kraayen moeten. Aai stik soms
Wo koel. Aai kan wraait Englsy wel
Aai thenk aai go Jinnis mef wryd raaiten
Aai em hepie woor is finish Wo vlym-
boomen no. No piepel ded mor. Mach
kessen goed lak in Schuimen. Remember
an de fotograaf. YOU KURREL.
V/vEI/v
Tijdens Churchill's verkiezingsrede gooi
de een student een brandend sluk vuur
werk naar den staatsman. De jongeman
werd gepakt en tot tweo pond boete ver
oordeeld. Hij verklaarde, dat hij antil-
Churchill was. maar dat hij niet de be
doeling had iemand te kwetsen. Hij wilde
alleen maar lawaai maken. Dat het ding
vlak bij het gezicht van Churchill ont
plofte, was zuiver toevaL
De Nazi's hadden ze»
methoden om hun
gevangenen te vermoorden
Een van de slechtst bekend staande
nazi-concentratiekampen was dat van
Mauthausen in Oostenrijk, waarin, naar
men aaneeml, sedert 1939 ongeveer
210.000 gevangenen vermoord zijn en
waar in hot geheel vermoedelijk meer
dan een half millioen menschen gestor
ven zijn. In een massa-graf liggen c.a.
15.000 lijken, die niet in hel crematorium
verbrand Iconden worden, omdat die in
richting er ..slechts" 300 per aag „ver
werken" kon.
Wanneer men naar Mauthausen werd
gebracht, stond dat ongeveer gelijk met
een doodvonnis. Gevangenen, die hun
oponthoud daar overleeid hebben, spre
ken nog altijd vol ontzetting over wat zij
er gezien en beleefd hebben.
Men paste er zes verschillende metho
den toe om gevangenen op gewelddadige
wijze van het leven te berooven.
De eerste methode bestond hieruit, dat
men hen eenvoudig liet verhongeren.
Men sloot hen op in cellen, waarin men
hen zonder eten en drinken liet zitten.
Daardoor kwamen dagelijks henderden
menschen om.
Do twoode methode was „vergassen".
Dit geschiedde in een gaskamer met bui
zen, welke veel van een doucheverlrek
weg had. Tot 50 menschen werden er
tegelijk, geheel naakt, in samengeperst,
waarna de gaskranen geopend werden.
Bij het toepassen van de derde metho
de werden de gevangenen dood gescho-
en. Zij werden voor den zoogonaamden
.bloedmuur" neergeplant. De steencn
roor dien muur waren rood gekleurd door
het bloed van duizenden, die hier wer
den neergeknald.
Volgens de vierde methode liet men de
slachtoffers doodvriezen hot geval is be
kend geworden van een Amerikaan, dien
in December eerst een warme dou
che gegeven had om hen onmiddellijk
daarop, zonder eenig klcedingstuk aan.
n een muur te laten staan totdat hij
bevroor.
Vaak ook werden menschen met ben
zine ingespoten. Wanneer zij daaraan
gestorven waren, was hot „gemakkelij
ker", hun lichamen in het crematorium
te verbranden.
De laatste methode was menschen le
vend in een kuil met uitgehongerde hon
en te werpen. A.N.P.
Nieuws uit Nederland
Wegens oververmoeidheid is de Konin
gin voorloopig niet in slaat, haar voor-
qencmen bezoek aan Rotterdam te bren-
sectie Economische Zaken van het
air Gezag is opgeheven. Alle zaken
overgedragen aan de burgerlijke or-
Het Tribunaal-besluit is gewijzigd. De
strafbars.heid is uitgebreidook openlijk
blijk geven van ingenomenheid r
vijand ka gestraft worden. De i
ring zal ten hoogste voor tien jaar zijn
de tribunalen kunnen dus een bepaalden
tijdsduur in overweging geven. Hot ver
mogen van een persoon, die in gemeen
schap van goederen is gehuwd, kan wor
den verbeurd verklaard, en dit omvat dan
rermogen van de gemeenschap. Maar
met dé belangen van de wederhelft kan
worden rekening gehouden. Voorts wijzi
gingen betreffende de procedure.
De omroopvereeniging de Vara is her-
zen. en heelt hel eerste nummer uitge
geven ven „De Radiogids".
Hel schema van ranlsoeneering. 1850
calorieën voor den gewonen burger, dat
met de geallieerden is overeengekomen,
wordt nog met enkele honderden ver
hoogd, doordat verschillende voedingsmid
delen, als visch, er buiten vallen, en
oveneens wat onze regeering zelf invoe-
BUITENLANDSCH OVERZICHT
De precaire positie van Zwitserland
Dit land, dat jaren lang de tetel is ge
weest van den ouden Volker. aond, staat
nu buiten de nieuwe organisal ,o der V
eenigde Volkeren Het moo t voc.
oude, vrijheidlievende volkje, r iczcni V-I
Wilhelm Teil en zijn geslacht, Ben Hittere
pil zijn. Hoe is dat zoo gekor
De bond van volkeren, die in .Sar. Fran
cisco zijn beslag kreeg, werd s aarogeroV
pen als concentratie van natie: I, die met
Duitschland en Japan, of met e. :n van de
twee, in oorlog waren. En zijn be sluiten
zijn in de allereerste plaats ger" icht op de.
linitieva kneveling dezer (wee agressieve
machten. En daarbij werden de neuttrale
landen niet toegelaten. Wie niet btireid
nee de lasten van don oc clog te dia
zoo was de gedachte, heelt geen
recht om mee te praten over de regeling
Geen overwonnenen. Maar ook geen
Wat zal nu de toekomst brengen
In de Zwitsersche pers is daarover een
discussie aan den gang. De Zwitsersche
onzijdigheid, zoo wordt gezegd, vindt geen
weerklank meer buiten de grenzen. Men
is de meening toegedaan, dat Zwitserland
niet meer Iegelijk kan genieten van haar
onzijdige positie, en van de bescherming
door de nieuwe liga.
Het lid van den Bondsraad Hirzel wekt
in de „Tribune de Lausanne" zijn volk
op, het bewijs te leveren, dat het mee wil
doen in den wederopbouw van de nieu
we wereld, waarbij men niet meer „neu
traal" kan blijven. „Wij zullen concessies
moeten doen. Dat is het eenige middel
om in de nieuwe gemeenschap opgeno
men te worden. Anders blijcen wij alléén
staan". Red.
