VRIJE STEMMEN Nieuwe landingen op Borneo Europeesche zwarigheden ONZE KNOKPLOEG IV. In dit voorloopig laatsto artikel onder dozen verzamelnaam willen wij nog kort memoreeren wat ons bijzonder heelt ge troffen uit do rede van den minister-presi dent. Wij laten daar alle aangekondigde voor stellen ovor economischen wederopbouw van ons geteisterde land. Deze kunnen beter onder de oogen worden gezien, als nauwkeurig omschreven plannen ons heb ben bereikt. Een drietal punten vragen direct eenige vermelding. Allereerst de voortzetting van don oor log tegen Japan, en de bevrijding van ons Nodorlandsch Oost-Indië. Ons part sullen wij met de meest mogelijke kracht moeten nemen, ten bate van die bevrijding. Alle vrijwilligers, die daartoe willen mede- worken, zullen zoo spoedig mogelijk bij do opleiding en straks bij de uitzending worden ingeschakeld. En als het bevrijd is, wil de regeering medewerken tot een soort gemeenebest, te vergelijken met het Britsche wereldrijk, waarbij de vier samen stellende deelen de grootst mogelijke onaf hankelijkheid zullen genieten, waarbij de band met het moederland toch blijft be waard. De treffende rede van Hare Ma jesteit do Koningin van 7 December 1942 zal daarbij de leiddraad zijn. Het tweede punt dat wij willen vor meidon, is do terugkeer tot normale ge zagsverhoudingen, Het Militair Gezag, dat een tijdelijke instelling iB en in veel deelen van ons land reeds overbodig mag worden ge noemd, zal snel worden ingekrompen, zoo dat hot met 1 September zal zijn ver dwenen, behalve jn bepaalde gebieden, waar de toestand nog zeer abnormaal is gebleven. Dit is verheugend, ook voor de Militaire Gezagsdragers zelf, die er natuurlijk al lang naar snakken, weer een normale positie in het gewone burger lijke of militaire leven te kunnen innemen, en bevrijd te worden van de toch druk kende verantwoordelijkheid, waarvoor zij stuk voor stuk toch niet in de wieg zijn gelegd. Ongetwijfeld hebben vele van deze tijdelijke gezagsdragers in den over gangstijd uitnemend werk verricht, en sommigen doen dit nog. Maar voor heel velen begint het gevoel van overbodig heid te hinderen, en ook al de sterren •n do strepen, die zij mogen dragen, kun nen hun niet het besef teruggeven, dat ons koninkrijk zonder hen niet kan wor den horbouvsd. Een besef, dal alle goede elementen onder hen in den aanvang het élan heeft gegeven, waarmee ze een on afzienbare taak kloekmoedig hebben aan gepakt. „Een vroolijke begrafenis" heeft iemand hen toegedacht. Ja, laat ons dat onderschrijven, maar dan in eenigszins andefen zin dan toen werd bedoeld. Per soonlijk hebben wij herhaaldelijk ervaren, dat er ook veel goeds door dit tijdelijk gezag in de eerste tijden na de bevrijding tot stand is gebracht. Dus wel vroolijk. Maar vroolijk niet ten koste van hen, maar te zamen met hen. Zij hebben zichzelf overbodig gemaakt. En mogen nu vroolijk lot hun ouden levensstaat terugkeeren. Ten slotte nog kort over den cultureelen heropbouw in ons vaderland. Het depar tement van Onderwijs, Kunsten en Weten schappen zal volgens de aankondiging van Prof. Schermerhorn gemaakt worden lot de centrale plaats, vanwaar uit in de toekomst de volksopvoeding in den breod- sten zin kan worden bevorderd. Het on derwijs in de engere beteekenis van hef woord. De opvoeding in den ruimeren zin. En de zorg voor de Nederlandsche beschaving. "De figuur die hier aan "het hoofd is gesteld, is wel bijzonder gelukkig ge kozen. Prof. van der Leeuw is theoloog van professie, maar heeft in zijn laatBte loopbaan zóó in hel centrum gestaan van allo cultureele leven, dat hij een typee- rende gestalte is geworden voor wat er aan „all round" persoonlijkheden door ons toch door en door theologisch onder legde volk is voortgebracht. Beschavings geschiedenis. muziekstudie, litteraire be langstelling, en nog zooveel meer is onder werp van zijn geschriften en verderen ar beid geweest. Uit een gematigd orthodoxe kring gesproten, is hij almeer een leider voor allo culfuurlievende Nederlanders ge- worden. En in samenvattenden greep kan zoo één, als hij nieuwen opbouw van ons cultureele leven stimuleeren en leidom Dat hij op onderwijsgebied ter zijde zal worden gestaan door den afgetreden mi nister van onderwijs Bolkestein, die zulke voorlreffelijko plannen heeft gesmeed tij dens zijn gedwongen verblijf in de angel- saksischo landen, geeft hem een rugge steun. die hij op dit speciale onderdeel van zijn taak dankbaar zal aanvaarden. Wij vatten samen. Onze knokploeg heeten wij nu en steeds dit nieuwe ministerie. Eigenlijk moeten wij zeggen onze advies-commissie, die ons allen de wegen wijzen zal waarlangs wij moeten knokken, d.w.z. strijden, met den inzet onzer geheele persoonlijkheid, tegen de groote misère om ons heen, waarin ons oostelijk nabuurvolk ons heeft gestort. Wij zullon van hen terughalen wat we kunnen. Misschien ook ons schadeloos stellen door inbeslagneming van een deel van zijn grondgebied. Doch bovenal geven wij onder deze beproefde leiding onze kracht van hoofd en hand, onze sympathie en ons vertrouwen, aan de herrljzing van ons geliefde vaderland. En met den Mi nister-President mogen wij het allen zeg gen „Met Gods hulp" willen wij allen samen bouwen! Bod. Ie JAARGANG NUMMER 210 DAGBLAD VOOR ZEELAND Zaterdag 14 juli 1945 Alflemecne Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L. Boerma Hoofdredacteur Koekebakkcr Redactie en Administratie Goes, Beestenmarkt 2 Telefoon 2163 Het Verre Oosten Bij de uitgebreide luchtaanvallen op Japan vielon bijna 200 vliegtuigen doe len op Khiu-Shiu aan, terwijl honderden andere doelen rond de Japansche binnen zee bestookten. Australische troepen voerden zonder |e- tenstand te ontmoeten oen nieuwe landing uit op de kust van Britsch Noord-Bornco. tusschen Broenei en Jesselfon. Japansche troepen veroverden de stad Tintak aan de Zuid-Chineosche kust, onge veer 30 km. ten Zuiden van Kanton. In Zuid-Birraa trachten de Japanners hun pas veroverde stelling te versterken, doch dit wordt verhinderd door Britsche patrouilles en het optreden der R.A.F. België De burgemeester van Antwerpen, Ka- miel Huysmans, hooit meegedeeld, dat door de beschietingen met V 1 en V 2 6000 personen waren gedood, waarvan de helft burgers. Er waren 30.000 tol 40.000 gewonden. Enkele duizenden hui zen zijn verwoest, en 14.000 zwaar be schadigd. Van de 600.000 inwoners zijn er 80.000 dakloos geworden. De haven is vol ln bedrijf. Er werken 30.000 tol 40.000 man. De Belgische vluchtelingen, die thans in Denemarken verblijven, willen niet ge repatrieerd worden. Zij vragen naar Ca nada of naar Australië te mogen gaan. De Oostzeelanden Van de in Denemarken verblijvende Est- landers en Letlanders willen slechts 3 pet, en S pel. naar hun land terug. Velen zouden zich in Denemarken en Zweden willen vestigen. I* dit vrees voor Sovjet bemoeiing Engeland Do „Spectator" oordeelt, dat do toe spraken van don minister-president te leurstelden. Hij is beter als nationale lei der dan als partijleider. Zijn eerste rede was niet juist van toon, en daardoor zakte het poil ook van de volgende. The New Statesman and National zegt o.a., dat do laak van welke nieuwe re geering ook, zal zijn, om in Engeland de voorwaardon te scheppen, die naar wel vaart on tevrodenheid leidon. Allen wil len een behoorlijk dak boven hun hoofd hebben, en willen in de mogelijkheid zijn om voedsel, kleeding en andere zaken, die hel loven kunnen veraangenamen Ie kunnen bekostigen. In 1942 zijn daartoe geen behoorlijke plannen gemaakt, anders zou het er thans beter voor ons hebben uitgezien. Do Canadeosche luitenant-generaal Mon tague heelt aan den burgemeester van Aldershot zijn grooten spijt betuigd, dat een kleine onverantwoordelijke groep Ca- nadeesche soldaten zooveel schade heelt aangericht. (Men weet, da» zij uit onge duld, omdat ze nog niet naar huis kon den vertrekken, wanordelijkheden hebben geploegd in hun garnizoensstad). Wij zullen alles doen wat wij kunnen om de schade Ie herstellen. De overgroote meer derheid der Canadeezen is verontwaar digd over de lalfe actie van die groep. Wij hopen, dat do hechte vriendschap. die deze SVr jaar bier heeft beslaan tus schen u en ons, bewaard zal blijven. JougoxSlavië en Griekenland Radio Belgrado heeft een aanval gedaan op de reactie in Grikenland, die een ge vaar is voor den woroldvrede en een be dreiging voor do democratische Balkan volken. Griekenland heelt niets geleerd van zijn rampzalig avontuur met Turkije na den vorigen oorlog. De Grieksche oerste minister. Vulgaris, is naar Saloniki vertrokken. Men denkt dat zijn reis verband houdt met de radio rede van Tito. Levant Volgens berichten uit Aleppo heorscht daar groote verontwaardiging over hel feit, dat Britsche troepen eenige kilometers buiten deze stad bezig zouden zijn met militaire vliegvelden aan to leggen. In dit verband herinnert men aan de plechtige Britsche verklaring, niet de plaats van Frankrijk in de Levantstaten te willen Bij govechton in Lanatia (Syrië) zijn 19 burgers gedood en 30 ernstig gewond. Bij de bografonis vielen opnieuw scholen. Een huis werd in brand gestoken. Aan leiding moet zijn geweest, dat een Fransch voertuig een Syrisch meisje aanreed. Omtrent de al of nniet doodelijken af loop van dit ongeluk zijn de berichten te genstrijdig. Volgens Generaal Sir Bernard Paget, do goallieerde opperbevelhebber in het Midden-Oosten, die een rondreis deed, herstelt zich het normale leven op de ge heele Dodekanesos. Duitschland De Glasgow Herald acht het noodzake lijk, dat de Duitsche industrie weer zoo spoedig mogelijk op gang wordt gebracht. Om de arboiders in de kolenmijnen en de zware industrie in staat te stellen om te werkon. moet de voedselpositie goed worden. En van do kolen en de zware industrio van Duitschland hangt een groot deel van de welvaar! van Europa al. Hiertegenover staat een opvatting die wij in Do Stom lazen, dat aan Duitsch land de belangrijkste Industrie-streken moeten worden ontnomen. Polen zal Silo- zië anexoeron. Frankrijk zou hot Saarge- bied moeten behouden, en ons land zou het Rijnsch-Westlaalscho industrie-centrum tot zich moeten trekken. De conferentie in Potsdam zal hierover wol sproken. Intusschen zijn de Duilschprs volgens Jan Goderie in Berlijn kruiperig beleefd tegen de geallieerde militairen. Diezelfde kerels, dio ons zoo terroriseerden, zijn-nu plotseling heel kleine en onbeduidende menschjes geworden. Zij spelen „Bitte sehr" en „Jawohr, Herr Offizier", en ver klaren steeds met nadruk, dat zij nooit lid van do partij zijn geweest, en dat Hifler Duitschland ln het ongeluk heeft gestort. De krijgsgevangenen worden overal aan het werk gezetIn Luxemburg komen 1000 krijgsgevangenen bij de boeren wer ken. onder militairo bewaking. In Noor wegen moeten zo boomen vellen, en an. dere nuttige karweitjes opknappen. In Beieren zijn 100 financiers en indu- strieelen gevangen genomen, die tot de Hermann Goering-groep behoorden. Een lerugkeorende Zeeuw hooft mede gedeeld, hoe allen, die in het kamp te Natzweiler werden binnengobracht. eigen lijk al ten doodo waren opgeschreven. Het crematorium rookte voortdurend, en ieder wist, dat daar hun eindelijke toe komst lag. Ook bij andere kampen waren vele crematoria, die aldoor moesten wer ken, om do massa dor gestorvenen en ter dood gebrachten to verbranden. De Britten en Amerikanen hebben het bestuur over hun zones in Berlijn van de Russen overgenomen. LAATSTE NIEUWS Prins Karei en do Koningin-Moeder van België zijn op weg naar Salzburghet altreden van Koning Leopold wordt zeer spoedig verwacht. Japansche druk in Birma neemt in he vigheid af. Typhoon in do Stille Zuidzee brengt ernstig schade toe aan 21 oorlogsschepen der 3de Amerikaansche vloot, w.o. drio slagschepen en drie groote vliegdeksche- BUITENLANDSCH OVERZICHT Prof. do Vries sprak onlangs in Diligen- fia, Den Haag, over de buitenlandsche politiek van Stalin. Is Rusland oorlogszuchtig vroeg hij o.a. Men vreest wel het Russische ge vaar. Do spreker antwoorddehet Rus sische volle is allerminst oorlogszuchtig. De Rus, die ons uit de Russische littera tuur en kunst bekend is, is niet een we reldheerschappijzoeker. Het despotisme van do Tsaren gaf telkens aanleiding tot revolutie, zoowel van do linkü georiën teerde „Westerlingen" als van de „Sla- vophielen". Van de vier staatkundige hoofdfiguren der Russische geschiedenis is Iwan de Verschrikkelijke nog volkomen een Oosterling Peter de Groote, Imitator, opent de poorten naar het Westen en voor het Westen. Nicolaas I is de ijzeren, on buigzame Tsaar. Maar na het ijzer komt het buigzame staal. Dat is Stalin. Hij doet denken aan Bismarck. Bisma.-ck schooi van rochts-conservatief naar het midden, dus langzaam naar links (na den Fransch-Duitschen oorlog) en daarna weer iels terug naar rechts. Slalin is uiterst links begonnen. Maar in do communistische partij is hij naar het midden geschoven. Linkergroepen en rechtergroepen wist hij Ie overwinnen. Ook de nationale traditie, dat het Russi sche volk do missionaris is van het Christendom (zie Tolstoi, Dostojefski, Berd- jajev), werkt voort. Stalin houdt nu n rekening de Komin kerk is hersteld. We hebben dus nu het gouvernement van den buigzamen Tsaar Stalinhij is de consolidator van de Groot-Russische federatie. Wel heelt Rusland zijn grensgeschillen. De Roethenon, die Slaven zijn, wenschte het op to nemen binnen zijn grenzen. De kwestie over de Turksche Dardanellen wil het oplossen, vóór en buitenom de wereld organisatie. Maar het zal daarom geen wereldoorlog ontketenen. De buigzame middenregeering van Stalin is geen ge vaar voor den wereldvredo. Aldus de hoogleeraar. De Poolscho regeoring van nationale eenheid wordt nu ook door Engeland en de Veieenigde Staten erkend, en daarme de wordt do lijdensgeschiedenis van de Poolsche regeering in Londen tot een roemloos einde gebracht Lang heelt deze anti-Russische concentratie van Poolscho uitgewekenen stand gehouden, steunende op de Angelsaksische goedgunstigheid. Doch het verloop van den oorlog heelt de Russisch-gezinde groepeeringen doen ze gevieren. Het Lublin-comité, later do Poolsche regering te Warschau, had de feitelijke macht in het land. steunende op de Russische wapens. Voor de Britten en Amerikanen werd het een moeilijke positie. Eindelijk kregen zij gedaan, dal een paar onderhandelaars uit London in Moskou gingen praten met hun Poolscho landgenooten uit Warschau en wa rempel, de hereeniging kwam tot stand. Nu is, zou men zeggen, alles in orde. Ja, maar, zestien andere Polen slaan to- gelijkertijd in Moskou terecht, en krijgen jaren en janjn govangenisslral Zeker. Doch het preces bewijst, ook voor Angel saksische ooren, dat die Polen werkelijk anti-Russische sabotage- en terreurplannen hebben gehad. Daarmee bohoelt dus niet langer te worden gerekend. Zooals wij zeiden, Engeland en Ameri ka erkennen de nieuwe Poolsche regee ring van nationalo eenheid. De Londensche Polen staan machteloos aan den kant. Twee leden der nieuwe regeering zul len naar Londen gaan, om de zaken daar af te wikkelen, en to zien of zo ook de goudschat van Polen, die daar moet zijn bewaard, kunnen modonemon. Wij zijn benieuwd, of die ook inder daad zal worden gevonden 1 Red. NIEUWS IN HET KORT De heer R. H. Mansfield, penningmees ter van do American War Reliei for Hol land, heelt ons land bezocht en zal met een schat van gegevens naar zijn land terugkeeren. Hij hoeft van vele deskun digen opgave vorkregen van wat er alzoo noodig is. en zal nu alle moeite doen om in den nood te voorzien. Hem had voor al getrofien, naar hij zeide. de geweldi gen drang van het Nederlandsche volk tot wederopbouw. Daarbij wil zijn land gaarne holpon. De Minister van Landbouw enz. heeft verklaard, dat aan den wensch der boe ren om bevrijd te worden van alle amb tenaren-rompslomp zal worden tegemoet gekomen or zijn inderdaad veel te veel ambtenaren op dit gebied werkzaam. De nieuwe regeling die hij zich denkt, zal van onder op door de organisaties op landbouwgebied zelf moeten worden ge vormd. Verdere plannen daartoe zijn in voorbereiding. Commentaar bepleit de instelling van Burgerdienstplicht, op soortgelijke wijze ingoricht ab de Engelscho Man Power Board. Daardoor zou kunnon worden be paald, welke personen niet hun vak mo gen verlaten, omdat ze daar noodig zijn, en daarnaast welko personen kunnen wor den tewerkgesteld, dio nog geen nutti gen arbeid verrichten. Een rationeele verdeeling van de arbeiders over allo be drijven zou het uiteindelijke doel zijn, doch met do toevoeging dal alle Neder landers arbeiden moeten, voorzoover ze daartoe in staat zijn. In Den Haag werd oen scherpe con trole uitgeoolend op zwarten handel en ruilhandel, met hel gevolg, dal groote hoeveelheden sigaretten, horloges, verre kijkers. gouden ringen, fototoostellen enz. werden in beslag genomon. Ook bleek sterke drank verhandeld te worden. In verband daarmee werden twee clandes tiene jeneverstokerijen ontdekt. Op de Hoefkade kwam hot tot relletjes daarbij. De Forensenvereenlging heelt bij den Minister geprotesteerd tegen het vrij rei zen, waardoor zij belommerd worden in het verrichton van hun work. De vervoer- gelogenheid is nog miniem, en men krijgt dikwijls geen toegang, waardoor noodig Werk blijft liggen. Kan het reizen niet aan vergunningen worden gebonden, zoo Vraagt ze. UIT ©IE 2SEEITWSCHE ©OOS KETIEVIG Ieder* rechtgeaarde Zeeuw kent het woord, dat hierboven staat. Hij is wel oens ketievig, soms als gevolg van dat vochtige, mistige, kortom ketievlge weer, dat oen mens onlekker, ketievig, maakt. Van de Engelse kunnen we hetzelfde woord horen. Ze spreken van a caitiif individual, d.i. een gemeen individu. Dit Zeeuwse woord vond mijn vriend Boonderpaa op zijn reizen door Europa ook op het vasteland terug. Mijn vriend reist graag en er is oen periode geweost, dat hij bij voorkeur Italië bezocht om natuur en kunst te bewonderen en om zijn scha in te halen. Het eerste Is begrij pelijk en sympathiek, hot laatste is, daar Boonderpaa niet inhalig is, sportief, dus ook sympathiek. De volgende regels zul len dit nador vorklaren. Boonderpas dan had zich, voor het *erst in Italië reizende, in hel Noorden van dat land vergast aan het gezicht van eindeloze maisveldon en bereikte eindelijk de parel van de Adriatische Zee, Venetië. Daar stapte hij uit de trein, en buiten het station pardoes ln een gondel. Hel was een ware en blijde verrassing, dat hef water en d* gondels zo onmiddellijk in Venetië begonnen en in een ommezien zat hij met pak en zak in het elegante schuitje. De jeugdige gondelier maakte overeenkomstig zijn zuidelijke natuur veel gebaren *n bewegingen in tegenstelling tot het vaartuig, dat niet van zijn plaats kwam. oischoon Boenderpas op de wal nog een oud, schooierachtig kereltje zag. dat met een haak do gondel schijnbaar van do kant duwde. Mijn vriend bemoei de zich mot zijn bagage, maar toen hij na verloop van kort* tijd daarmee op hield om zich geheel aan d* genietingen van de tocht over to gevon, bemerkte hij, dal de reis nog beginnen moest en een seconde later, dat do schilderachtige oude baas met zijn haak niet afduwde, maar togenhield. Nog enige seconden en hij had do situatie begrepen. Hij gaf den haakman een fooitje, waarop deze onbe wegelijke lunclionnaris die lot nog toe ui! groezelig Vcnetiaans marmer gehouwen scheen zijn winstgevend stuk gereedschap oplichtte zonder te blikken of te blozen of dankje te zeggen. Boenderpas begon de Italianen ts wantrouwen, maar de gon delvaart had een aanvang genomen en hij vergat alles bij hot gezicht van do majestueuze paleizen, d* prachtige ker ken en het druk verkeer ts water. Ik daal niet af in bijzonderheden, zoals onze reiziger mij die beschreef, omdat hij er do nodige afbeeldingen bij vertoonde. Die beefden geven immers slechts een fleuw idee en beschrijvingen met „mooi, prach tig. schitterend" zonder prentjes maken helemaal geen indruk. Ik volsta dus met te vermelden, dat do tocht verrukkelijk was en een eind* nam aan de water- stoep van Hotel Alto, het door Boender- pas opgegeven doel. Daar verscheen op geen enkel merkbaar sein een portier en do bagage werd door do vereende krach ten van dozen en van den hulpvaardi- gon gondolier op de massieve stenen stoep gevlijd. Nu had do afrekening plaats de gondelier was druk en vrien delijk. maar mijn vriend voelde zich vuur rood "worden, want er waren een groot aantal liros mee gemoeid. Het stond voor hem als een paal boven het kostbare Venetiaansche water, dat hij afgezet was. Maar hij had van te voren geen condities gemaakt, hij had nu eenmaal in het schuitje gezeten on meogevaren. Derhal ve voldeed hij den varensgast en smaakte zelfs de voldoening, dat hij zijn crediteur do grofste beledigingen duidelijk hoor baar naar hel hoofd slingerde, zonder het minsto gevaar van eon proces, aangejien hij daarvoor ome schone moodertaal mis bruikte. De gondelman toonde zich vol strekt niet gebelgd, hij maakte beleefd eon leken van saluut zonder veel uit drukking op het gexiciit en wiegelde al weer in hel midden van hof Grote Ka naal, misschien nog even donkende aan den Hollander op de waterstoet) die met zijn gebaren en woordenrijkheid al zo aardig begon te voritaliaansen. Deze Hol lander vond intussen don duitendief het nakijken niet waard on liet zich in Alto zijn kamer wijzen. De volgende dagen bewonderde hij de kunstschatten in velerlei musea en in het Dogenpaleis, dat htj een duizendpoot on der do gebouwen noemde, omdat het op een loger lag* zuiltjes stond. Hij genoot Van het wonderlijke, bewonderenswaar dige, onwerkelijke San Marco, van het glaswerk, van do duivon, van de smalle hoofdstraat, die werkelijk slraat was en van de brede hoofdstraat, dio water was. Het was in letterlijke en figuurlijke zin on betaalbaar. Daarom nam hij het de In boorlingen niet kwalijk, als zJJ soms mei succes eon afzetterij))* op touw zetten hij trok toch aan het langste eind. Maar tot meerdere veiligheid van zijn beurs voer hij voortaan met do grote gemeente- motorgondels. die eigenlijk niet veel van aondels hebben on hot was op een van die tochten, dat hij voor hel eerst het woord „ketievig" in het Italiaans hoorde gebruiken. Eon heer, dio uit de kajuit kwam, wees naar binnen en zei tegen Boenderpas, omdat hij het dichtst bij do deur zat„Ketieve aria". Mijn vriend knikte hij meende fe begrijpen, daf daar binnen een ketievige aria ton gehore ge bracht word. Hij legde zijn oor te luiste ren, maar hoorde goen muziek. Toen trok hij zijn zakwoordenboekje, dal even on afscheidelijk van hem was als zijn pas en bevond, dat aria „lucht" betekent zijn modepassagier had dus geklaagd over „bedompte lucht" in de kajuit. Daarop neusdo hij verder in zijn kost baar boekje. Zijn gissing omtrent „ketie vig" bleek juist hot wordt ln het Itali aans cattiva ol catlivo geschreven al naar gelang het bij een vrouwelijk of een man nelijk woord behoort. Dit reisverhaal dient voortgezet, als wij mogen vertellen, hoe onze roiztgor „ke tievig" nog enige koren fn Italië on ln Frankrijk ontmoette. K. K. VAN OVERAL ZWITSERSCHE BARAKKEN ln Zwitserland zullen barakken worden aangekocht om daarin werklieden te huis vesten, die de dijken op Walcheren moe ten dichten. Het Militaire Bondsbestuur heeft do onmiddellijke levering van 52 lodosen toegelaten. Eind Juli of begin Augustus komt de eerste bezending. De evacuees uit Zeeuwsch-Vlaande- ren, die thans in België verblijven, en volgens het genomen besluit in België omtrena den terugkeer naar hun eigen land van allo uitgewekenen ook België zouden moeten verlaten, hebben verlof gekregen, voorloopig nog in België te blijven wonen. De Entr'aide Universitaire Internationale te Geneve biedt aan vijfNederlandsche studenten beurxen aan voor studie in Amerika. Hot doctoraal examen moet met goed gevolg zijn afgelegd. Men moot zich aan den Pedel van de Unlversi- Amsterdam. Ook do Rockefeller Foundation zal do gelegenheid openen voor inschrijving van candldaten voor studiebeurzen ln Amerika, Volgens „Trouw" zou de regeoring oen commissie benoemen, die de twee Ka mers van de in 1940 zittende Staten-Ge- neraal zou moeton zuiveren. In de vaca tures zou door den Raad van State worden voorzien, en een Nationale Adviescom missie zou hierbij advisoeren. Als dit werke'ijk hot plan is, kunnen we hier enkel van zeggenwelk een gemodder 1 Eduard van Beïnum, de eerste dirigent van het Concertgebouw te Amsterdam, heeft volgens don Eereraad voor muziek wel concessies gedaan aan de bezettings overheid, doch tenslotie toch moed en ka rakter getoond, zoodat hij na do feosl- woek zijn werkzaamheden kan hervatten. Tegen Jan Koetsier, de (weede dirigent, zijn geen bezwaren Ingebracht. In Enschede is oen roofmoord ontdekt. Achter een perceel aan de Zwanensteeg zijn de lijken van de beide zusiers Van Beek en hun broer gevonden. De dader I. Aanstoot heeft bekend. Na den moord heeft hij een bedrag van f 3000,en eenige sieraden uit de woning gestolen. Johan de Meester is voor twee maan den geschorst als regisseur van het Rosi- dentietooneel. Hij heeft volgens een Eere raad niet voldoende getoond, nationaal besef Ie hebben in zijn houding tegenover den bezetter. Over de Joodsche kinderen wordt mee gedeeld, dat zij, bij ontstentenis Van do ouders, zoo mogelijk worden toevertrouwd aan Joodsche instellingen. Do kinderen van N.S.B.ers, wier ouders beide zijn ge ïnterneerd. worden, wanneer geen fami lie of vrienden zich ervoor aanmelden, verzameld in een kamp in hel noorden van ons land. Zij zullen daar worden op gevoed in de richting, die bij hun aan leg past. Van deze zijn er thans al 15000 bijeengebracht. Op 1 September wil het Departoment van Onderwijs enz. liefst allo onderwijs woer regelmalig laten funclioneeren, en het 6tell pogingen in het werk, om allo scholen weer vrij to krijgen. UIT STAD EN LAND PREDIKBEURTEN VOOR ZONDAG 15 JULI 1945 GOES. Ned. Herv. Kerk, 9.30 uur Ds Odé, 5 uur Ds. Dankbaar. Vrijz. Godsd. 10 uur Ds. Hanneman Vrij Evang. Gem., Ds Werges, WILHELMINADORP. Ned. Herv. Kerk, 10 uur Ds. Korovaar. 3 uur Ds. Odé. 's HEER ARENDSKERKE. Ned. Herv. Kerk. 10 uur Ds. v. d. Waa, 2.30 uur Ds. F. G. A. van Dijk. WOLFAARTSDIJK. Ned. Herv. Kerk. 10.30 uur Ds. F. G. A. van Dijk, 3 uur Ds. C. v. d. Waa. 's HEER HENDRIKSKINDEREN. Ned. Herv. Kerk. 10 en 2 uur Ds. Zandee. KLOETINGE. Nod. Herv. Kerk, 10 uur Ds. Dankbaar, 6 uur Ds. Eveloin. KATTENDIJKE. Nod. Herv. Kerk. 10 en 2.30 uur Ds. C. E. v. Voorthuijsen. 's HEER ABTSKERKE. Nod. Herv, Kerk. 10.30 Ds. Evelein. THOLEN. Ned. Herv. Kerk. 10 uur Ds. van Oost, 6.30 uur Ds J. Batolaan. Go- rel Kerk. 10 en 4 uur Ds. Lanninga uit Fijnaart? Goref. Gem., 10, 2.30 en 6.30 uur Leesdienst. Vrije Gerei. Gem., 10. 2.30 en 6.30 uur Ds. W. Baaij OUD-VOSSEMEER. Ned. Herv. Kerk, Ds. J. Batelaan. ST. ANNALAND. Ned. Herv. Kerk. Twee maal Ds. van Griothuijsen STAVENJSSE, Ned, Herv. Korlc. Twee maal Ds. Damsló. ST. MAARTENSDIJK. Ned. Herv. Kerk. Twee maal Ds. de Bros. SCHERPENISSE. Ned. Herv. Kerk, 3.30 uur Ds. Vroegindewelj. POORTVLIET. Ned. Horv. Kork. 10.30 uur Ds. Vroegindewelj. ST. PHILIPSLAND, Ned. Horv. Kork. Twoo maal Ds. Holst. BERGEN OP ZOOM. Nod. Horv. Kork. 10 uur Ds. J. Batelaan. Doop on bevesti ging van Belijdeniscatechisanten. OPROEP AAN DE BURGERIJ Het Hoofd van Sectie VII O. en O. Staf, C.V.K., Hoogstraat 2, Eindhoven, doet een dringend beroep op de burgerij om mede te werken voor de ontspanning der vrij willigers voor Indië. Er moeton bibliothe ken worden gevormd, er zijn muziekinstru menten, gezelschapsspelen en sportmaterl- alen noodig, de cantines dienen te wor- versierd, lezingen en ontspanningsavon den moeten worden georganiseerd, kort om, alles moet worden gedaan, om hot levon in de kampen te veraangenamen. Zendingen kunnen worden gestuurd aan het Hoold van het Aanmeldingsbureau voor Oorlogsvrijwilligers Ie Middelburg. REHABILITATIE Bij besluit van den Commissaris der Ko ningin in Zeeland van 22 Juni 1945 is hel besluit van den waarn. Commissaris der Koningin De Casembroot van 17 No vember 1944, waarbij de heer A. Vermaire koopman, wonende Ie Goes, werd uifge- sloten van het lidmaatschap van het Col lege van Burgemeester en Wethouders der gemeente Goes, m.a.w. word onslagen als wethouder, en wel, omdat op grond van ambtelijke inlichtingen aangonomen werd, dat de heer Vermairo het vorlrou- OVERDENKING Gedachten over Gemeenschap Er wordt veel over gemeenschap ge schreven en gesproken. Maar wat ver staan wij eronder, kunnen we er een defi- Wi) willen het er op wagen, hier enkele gedachten over „gemeenschap" neer te schrijven. Gemeenschap is de betrekking van redelijke wezons tot elkander. Dat wil zeggen, dat de mensch de betrok king tot andere menschen redelijk te regelen heeft, t6 doorleven ook, en dat hij vrijwillig, met hoogste zelfbeheersching, verantwoordelijkheid ten aanzien van de menschengemeenschap waartoe hij bo hoort, op zich neemt. Hot wezenlijke van deze gemeenschaps- gedachte is, dal de.menBch, ovenals hijzelf in en door de gemeenschap in zijn eigen aard erkend wil worden, en erop staat, als op een onvervreemdbaar menschclijlc recht, dat hij zich daarnaar vrij ontwik kelen on ontplooien kan, hij ook den ander in zijn anders-zijn laat gelden. Deze gomeenachapsgedachto berust ver der op broederschap en een nieuw saam- hoorigheids- en verantwoordelijkheids besef. Een eenvoudige waarheid, die nochtans lang niet begrepen wordt, is. dat een nieuwe wereld nieuwe menschen noodig heeft. HSj, die denkt dat een botere maat schappij, een menschelijker samenleving, hem als een rijpe vruchl in den schoot zal komen vallen, zonder dat hij er zoll ook maar iels voor behoeft te doen ol te laten. Is wel erg naïef. Het is in hot ge heel niet noodig dat een wereld, waarin vrede en gerechtigheid zal heerschen, als vanzell „noodwendig" zal moeten ontstaan. Want ook al donken wij te kunnen „be wijzen" dat uit en door do economische ontwikkeling een zoodanige wereld „nood zakelijk" zal ontstaan, dan hebben we toch ook rekening te houden met wat menschelijk mogelijk is. De monsclielijke instelling len opzichte van de maatschappij speelt wel degelijk een beslissende rol. Het is inderdaad zoo. dat wij de men schen kunnen loeren konnon uit de maat schappij die zi) hebben tot stand gebracht en ten opzichte wacrvan do mensch onmo gelijk do verantwoordelijkheid van zich afwerpen kan. Hel maatschappelijk leven is het spiegelbeeld van onze mentaliteit. Ieder economisch en sociaal vraagstuk is tevens een ethisch vraagstuk, het heele maatschappelijke probleem wordt hïormoo ook en juist een kwestie van hel karakter. Wanneer wij tot een nieuwe gemeen schap, berustend op broederschap, eon nieuw verantwoordelijkheidsbesef en do vrije, onbelemmerde ontplooiing van do menschelijke persoonlijkheid willen ko men, zal zelf-herziening noodzakelijk zijn. Wanneer het too is, dat hot maatschap pelijlc leven het spiegelboold is van onze mentaliteit, dan zullen we onze mentali teit hebben te veranderen om eon botere maatschappij te makon. Daar is do zelllucht. Do mensch denkt nog overwegend egoïstisch, zijn denken is allereerst gericht op hel eigenbelang. voordeel en gewin, hetwelk hij bevordert ten koste van alles en allen. Do Ik-zucht komt in alles, lot in de kleinste dingen des levens, ja juist daarin, tot uiting en vertroebelt de menschelijke verhoudingen, doei er elk hooger element vreemd aan Maar met de zollzucht. hot egoïsme, be driegt de mensch ziclizell. Hij gaat geos- telijk mank aan hot z.g. „alles verval schende Ik-perspectief". dal hem alles in onjuiste verhoudingen doet zien. Is hot niet zoo, dal wij onze kiespijn veel belangrijker vinden, erger voelen dan het groote leod van anderen waar aan we achteloos vooibligaan Maar al welen wij beter, wij willen vaak niet anders en daarin schuilt onze laakbaarheid, onze zedelijke schuld 1 Want het ligt in do macht van den mensch, zooal niet in zijn karakter, dan toch zijn wilsgerichtheid ten opzichte van de hem omringende wereld te verande ren, anders te willen handelen dan hij tot dusverre deed. Ook de macht van de traditie is groot. Zooals onze maatschappij nimmer één phase vertegenwoordigt, doch allerlei in stellingen van eeuwen terug nog bestaan en meedoen, zoo is het ook in het geeste lijke leven van den mensch, waar opvat tingen en gewoonten van vroeger nog een rol spelen. De macht der traditie leell voort als hel vanzolfsprekendo, omdat het immers altijd zoo was. Hot menschelijke loven wordt voor eon zeor groot deel nog beheerscht door het vanzellsprekende, on doordachte, dat vaak onwaarachtig on verkeerd is. De traditie is een loodzware last op den mensch afzonderlijk en daardoor op do geheele menschheid. Daarom moet de monsch zich aan ao macht der traditie ontworstelen. Het maatschappelijke leven is de uit drukking van onze mentaliteit, zeiden we. Niemand kan derhalve de verantwoorde lijkheid van de medo door hom zeil ge maakte maatschappij van zich alwerpen. Hol gaal om een gemeenschap, welke op broederschap berust, om een nieuw saam- hoorigheids- en verantwoordelijkheidsbesef Zelfzucht en traditie zijn machten, die do nieuwe gemeenschap in don weg staan. Daarom moeten wij'deze machten in ons- zelj ovorwinnen, waarlijk vrije menschen worden. Dan zullen wij een belangrijke schrede gedaan hebben in de richting van een waarachtig menschelijke gemeenschap, waarin het goed zal zijn te leven, V. wen der Ingezetenen verloren zou heb- beh, vernietigd on wel, omdat na een grondig onder zoek en hel daarop berustende advies van do zuiveringscommissie to Goes, op voordracht van den heer De Roo, door den Commissaris benoemd, door de gewissel de stukken en de gehouden getuigenver- hooren voor deze Commissie is komen vast te staan, dat het besluit van voor noemden waarn. Commissaris ten onrechte genomen was. Waar de zoogenaamde staking van den heer Vermaire als loco-burgemeester door den heer De Roo op 29 October 1944, z.g. op last van het geallieerd opperbevel, iormeol geen slaking was en gehoel over bodig. achtte do Commissaris het niet noodig deze staking op te heffen, ofschoon ook de bezwaren, door don heer De Roo ingebracht, door en bij voormeld onder zoek volkomen ongegrond gebleken en weerlegd zijn. Na al de opgedane ervaringen sinds de bevrijding heeft de heer Vermaire hel noodig geacht, althans onder het tegen woordig regiem, zijn verzoek om ontslag als wothouder op 10 Juli J.l. in te dienen. GOES. In de Donderdag gehouden stem ming voor den nood-gemeenteraad wer den gekozen Chr. Hist. Uniede heeren J. J. van Molle, J. Duvekot. L. Goeman, P. J. Pol derman. Anti Rev.: R. Zuidema. A. Vingerling. S.D.A.P. - A. Buys. Ph. Haverhoek, Jac. C, v. d. Hout. R.K. J. H. Roose, J. van Boven. Vrijzinnigen A. de Roo, J. Stool-Feuer- slGin, W. G. Hartstra, A. M. Koolwijk. De Vrijzinnigen hebben hun vierde zetel gekregen bij loting tusschen A.R.. S, D. A. P. en Vrijz.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1945 | | pagina 1