VRIJE STEMMEN HERSTELLEND NEDERLAND Walcheren moer droog! „Chineesch Conflict" Poolscfi e peri Lel en \z JAARGANG NUMMER 205 DAGBLAD VOOB ZEELAND Maandag 9 Juli 1945 Algemeenc Leiding i B. G. Kloosterziel ca S. L. Boerma Hoofdredacteur i Koekebakkt; Redactie es Administratie Goes, Beestenmarkt 2 Telefoon 2163 I. MATERIEEL .Wederom mogen we enkele feiten meteoren, die ons weer wat verder bren gen op den v/eg naar volledig herstel. Natuurlijk, het gaat langzaam, heel lang zaam. Doch er is een spreekv/oord lang: raam maar zeker. Zóó zien wij de situatie. Hel chapiter van hulpverleening Alleraardigst is een bericht over een hulpvreleening die door België werd ver strekt. „België betaalt zijn eereschuld aan Hol land van 19141918 ruimschoots terug." Groote groepen kinderen worden, tel kens voor een maand, bij boeren onder gebracht. Wekelijks komen er uit West- Nederland 180 van 6 tot 12 jaar. En de kinderen hebben het heerlijk bij hun pleegouders. Het afscheid na een maand is steeds roorend. En zij krijgen zooveel medespek, eieren en boter en andere heerlijkheden, die ze amper kunnen dra gen Ook door Nederland zeil wordt gehol pen waar dat noodig is. Er is een Stick ing „Herstellingsoorden voor oud-illegale werkers". Adres Heerengracht 605, Am- iterdam. Reeds zijn kleine paviljoens ge- ppond. Nu is het ruime „Huize Sarepta" n Haarlem ook voor dit dool ingericht. Jegeenen, die tongevlogen van den oro- oq rust en herstel behoeven, kunnen hier Ja, ook de overheid werkt hier mede. Us altrek voor buitengewone lasten zal jij de berekening der aanslagen in de lelasting medegerekend kunnen worden le extra-uitgaven die onderduikers dien- engevolge hebben gehad. Ex-politieke gevangenen kunnen exfra- roeding bekomen, om weer aan le ster- :en, na de ellende der conenctraliekam- Jc-hudi Menuhin heelt met zijn reeks loncerten, die hij volkomen belangeloos n ons land gaf een bedrag van f 80.000 lij elkander gebracht, wat door hem werd rtgestaan aan het Nederlandsche Roode ournooi op touw gezet. DE VERKEERSMIDDELEN. Vanwoge de A.N.WJ*. wordt een vei .amelopgaal aangelegd van elle wate: vegen, die worden heropend, om daar- nede de scheepvaart te gerieven, die hij jet vervoer thans zulk een groote rol •ervult. Belanghebenden kunnen zich dus iteeds tot deze organisatie wenden nlichtingen. Het vervoer te land gaat almeer ook jer trein. Kolentreinen komen geregeld ran in Zwolle, ven uit het Zuiden des lands. De spoorweg Groningon-Coevor- len-Ommen-Zwollo is ongeveer gereed, lok voor kolen/ervoer vooral. Er is een busdienst ingesteld Gouda-Dcn Men herinnert zich de knappe figuur ran Dimittof, die in het procos over don lijksdagbrand in Berlijn:(hoe lang schijnt lat al geleden 1) aangeklaagde was van doering en consorten, en zich zoo raak 'erdedigde, dat er van eon veroordeeling jeen sprake kon zijn. De armo Van der ,ubbe bleef in de klauwen der nazi's en verd onthoofd. Maar de Bulgaar Dimi- rof werd door Rusland geadopteerd als lus, en werd aan Rusland uitgeleverd, lal hem met open armen ontving. Hij werd daar secretaris van den Com- nunistische Internationale, en heelt blijk- jaar voor zijn partij zooveel goeds ge- laan, dat hij thans onderscheiden word net de orde van Lenin. wegens, zooals iet heette in de benoeming, zijn buiten- jewone verdiensten in den strijd tegen iet fascisme. Als de grondstoffen regelmatig aanko- non, zullen de weinig beschadigde pa pierfabrieken van ons land dusdanige productie kunnen bereiken, dat voor het pinde des jaars alle bladen met vier pa- jina's zullen kunnen verschijnen, wordt jns gemeld. Tegelijk komt het bericht, dat ieder tiaar één krant zal mogen lezen, en er listributie vgn kranten zal komen, terwijl le losse verkoop zal worden verboden, Welk bericht te gelooven Ook Middelburg verzet zich te gen de pseudo-gemeenteraden Naar aanleiding van ons hooldarlikel .Goes contra Middelburg" heelt een der /ooraanstaande leden van de advies-com- nissie te Middelburg ons verzocht, toch vooral bekend te maken, dat alle geor- janiseerde politieke groepeeringen al- jaar zich hebben uitgesproken tegen het samenstellen der psoudo-gemeenleraden. Wij doen dit gaarne. Maar blijven toch petreuren. dat niet Ook de Middelburosche Adviescommissie op haar eerste samen komst een stevig geluid liet hooren, ge richt tot de nieuwe regeerina Red. Haag en Gouda-Rotterdam. Ook rijdt e een autobus van Zwolle naar Breda, voc militair vervoor, on voorzover er plaats i ook voor burgers. WAT WIJ NOODIG HEBBEN. Ijzer en Staal. Er komt aanvoer uit Be gië en Luxemburg. Ook Frankrijk is be reid te leveren, doch er ziin nog geen deviezen voor. In Brqbant werkt de zinkindustrie weer vrij normaal. Naar Noord- en Midden-Limburg wor den 2000 Duilsche lege/paarden gebracht, ter vervanging van de gestolen paarden. 4 tot 5000 koeien zullen uit hel Noorden daarheen worden vervoerd. Later komen jong vee en biggen. 53.000 paren schoe nen zullen ze in dat zwaar geteisterde ge bied ontvangen, zodat 40 pet. der bevol king een paar nieuwe schoenen kan be komen. Klachten op dit gebied worden grondig onderzocht. Zoo klaagden de Brabantsche boeren over de vele vrijheidsbeperkingen die hen in hun bedrijf belemmerden. De Provinciale voedselcommissaris Ir. van Meel zegde toe, zooveel mogelijk vrijheid le zullen geven. De helft van het contro leerend personeel zou worden ontslagen. Ook de klacht van Pater de Greeve in zijn wekelijksch lichtbalten voor de radio zal worden onderzocht. Hij zei. dat veel goederen worden vastgehouden, omdat men niet weet. wat de gulden straks zal doen. Daarom, zegt de spreker, liggen groote hoeveelheden jaegergoed te beder ven door de motten, oveneens 100.000 m. voerïngstof en andere stollen. Honderden kilo's boter worden ranzig door te lang bewaren. Enz. Zou hier bij juist bevinding van de klacht niet direct inbeslagneming kunnen vol- En ten slottebet gebrek aan arbeids krachten. De Duw heeft al haar arbeid in West- Brabant stopgezet, opdat de werklieden bij de boeren kunnen gaan helpen. Een goed begin. Ook Duitschors en N.S.B.ers werken al mede. Red. Een juiste regeling? De studenten aan de M.T.S. te Dordt, van het 4e en laatste leerjaar, is medege deeld, dat de cursus die op 1 September 1945 zou beginnen, thans is vastgesteld op 1 September 1946. De school zou n.l. niet groot genoeg zijn om de leerlingen van den loopenden cursus, c.a. 250, met dio van den komen den cursus te combineeren, waaraan t eens c.a. 250 studenten zouden deelne- Het is duidelijk, dat de leerlingen het laatste studiejaar door dit besluit gehandicapt worden, daar zij hun studio eerst een jaar later zullen kunnen be ëindigen. Dit zal voor sommige studenten allereerst iinancieele moeilijkheden met zich brengen. Doch ook van nationaal standpunt be zien, moet men zich alvragen of deze rege ling wel verstandig is. Immers, er zal overal een nijpend ge brek aan technici van allerlei soort ko men. Voor het herstel van ons land zijn zij hard noodig. Hoe eerder deze menschen kunnen af- studeeren hoe beter. Daarom lijkt het ons wel gewenscht, dat terdege wordt nagegaan of hier geen an dere oplossing mogelijk zou zijn, en in het belang van de betreffende studenten. in dat van het land. Naar ons ter oore kwam heelt men in Eindhoven de moeilijkheid opgelost door vermoedelijk het leerjaar tot Dec. te la ten loopen en daarna tot een combinatie van klassen over te gaan. Is dit in Dordt niet eveneens mogelijk V. NIEUWS IN HET KORT Er zal in het Instituut voor Tropische Hygiëne te Amsterdam een cursus worden gehouden in tropische hygiëne en ge neeskunde. Deze cursus is bestemd voor artsen die naar Indie hopen te vertrek- Walcheren moet droog Deze leus leelt in de harten van alle Walcherenarei weldra zal zij in heel Nederland van mond lot mond gaan. Een groep van veertig Nederlandsche journalisten, voornamelijk van boven de rivieren, onder wie heel bekende zooals Mary Pos en Piet Bakker, bracht op een trip door ons land ook een bezoek aan Walcheren. Aan do lunch, den journalisten in 't Schuttershof te Mid delburg aangeboden, werd hun een uit- ;etting gegeven van don algeheelen toestand op het eiland en werd hun ver teld over' de goede vorderingen van de droogmakingswerkzaamheden. In Westkapelle v/erken momenteel 500 an aan de herstelling van de beroemde zeewering. Velen van de arbeiders zijn woners van het dorp. Hoewel het typische zeedorp geheel vernield is, hebben de voortvarende en stoere werkers er woongelegenheden ge maakt, zij het hier en daar uiterst primi tief. Sommigen van hen wonen in Dom burg, terwijl de arbeiders van elders in barakken zijn ondergebracht. Met behulp handkracht en graalwerktuigen maakt van het Noorden uit een inlaagdijk. Een dezer dagen zal van Vlissingen een grooton zandzuiger naar Westkapelle worden gesleept. De ligplaats voor dit gevaarte werd juist door een baggermo len gereed gemaakt. De zuiger zal Sn het land een put gaan zuigen en het zoo vrij komende zand in den dijk spuiten. Met [inkslulcken zal den bodem van de 100 m. broede zuidelijke geul. welke in de bres is uitgeslepen, worden vastgelegd. Het werk aan den Nolledijk te Vlissingen in een verder stadium. De grondbezin- king is hier reeds voltooid. De dijk wordt a aan weerszijden uitgebouwd. Dit ge- rhiedl aan de N.W.-zijde met draglines. Aan de Z.O.-zijde wordt door een 2500 lange persleiding, die gevoed wordt dor den Belgischen zuiger „Rupel". ge- stationneerd in den Koopmanshaven, zand ingevoerd. Nu de vaarweg door de Dorische Kil is vrijgegeven kan het benoodigde materi aal snel naar Walcheren komen en bin- rten enkele weken zal de vloot baggor- werlctuigen, die tot heden gowerkt heeft, belangrijk uitgebreid zijn. Ook komen massa's rijshout en breuk- sen binnen. Dit rijshout wordt tot zink- stukken verwerkt, die door ballasting met breuksteen aan den grond worden ge- De moeilijkheden, die hot verkrijgen van arbeidskrachten, geschoolde wel te ver- aanvankelijk opleverden, zijn groo- tondeels overwonnen 1500 man zijn thans zn het werk. Tweemaal daags stroomen ongeveer 50 millioen kubieke meters door do gaten binnen. Het uitschuren van geulen gaat dus nog steeds voort. Hierin komt binnenkort verandering. Hel is te hopen, dat de elementen do droogmaking welge- Ook aan de gaten bij Veere en Ram- mekens wordt alle aandacht besteed. De journalisten maakten in „ducks" een tocht over het eiland naar Westkapelle. Zij waren het er allen over eens, dal op hun tocht, die hun van Amsterdam naar Den Haag, vandaar over Utrecht naar Arnhem en Nijmegen, verder ni Roermond en Maastricht, door de Peel overig Brabant en via Breda naar Wal cheren had gevoerd, nergens zoo triestig tevens zoo'n indrukwekkend schouw spel hadden gezien als op hel verdronken Walcheren. Zij werden er van overtuigd, dal Walcheren, het eiland, dat toch de spits heelt afgebeten voor de vrijmaking geheel Nederland, tot eiken prij! voor den komenden winter moet den drooggemaakt. Walcheren moet De journalisten, die Walcheren bezocht hebben en nu verder gaan naar de go- .undeerde gebieden in Utrecht en Zuid- Holland, kennen de leus thans. Zij zullen haar aan alle Nederlanders meedeelen. De trip van de journalisten stond onder auspiciën van Militair Gezag. A. De kwestie Tanger De Vereenigde Staten van Amerika hebben de uitnoodiging van Engeland en Frankrijk aanvaard, om deel te nemen aan bespreking over den toekomstigen is van Tanger. Nu heeft de Sovjet Unie te kennen gegeven, dat zij ook gaar- zan het overleg wil deelnemen, wat door de bondgenooton isgeaccepteerd. Men herinnert zich dat de internationale nederzetting van Tanger op 14 luli 1940 door de Spanjaarden werd bezet. Spanje deelde aan de andere mogendheden me de, dat 'I dit deed om de neutraliteit van deze zone gedurende den oorlog te be- iron, daar de omligaende mogendheden het wereldconflict betrokken waren, nl. Engeland, Frankrijk en Italië. Geen der groote mogendheden kon zich toen tegen deze eenzijdige handelwijze verzetten. Thans is dat anders. Nu moet Spanje v.p. spelen, en mag blij zijn, als het door de overwinnende mogendheden nog als medespeler wordt geduld. Talrijke men, vooral in Frankrijk, gaan op, dat het bewind van Franco niet langer kan worden aanvaard. En ook het straks confóreerende Rusland zal er niet vriendelijk tegenover staan. Het herinnert zich nog te goed de vervolgingen die zijn geestverwanten in Spanje in den bloedi- burgeroorlog hebben te verduren ge had. Acht jaren Op den Ssfen verjaardag van don oor log tusschen Japan en China Zaterdag j.l. heeit president Truman een boodschap tot generalissimo Tsjang-Kai-Sjek gericht, waarin hij opmerkte, dat de vernietiging van het Japansche militairisme zich in zijn laatste stadium bevindt. Het volle gewicht van de geallieerde macht kan elk oogen- blik over Japan losbarsten. Australische troepen voerden een nieu we landing op Borneo uil, n.l. Ien Zuiden van Balikpapan. Meer dan 600 vliegende forten wierpen ruim 4000 ton bommen op 14 stedelijke gebieden in Japan. Tegelijkertijd bestookten Mustang lange afstandjagers van Iwojima het gebied van Tokio. Churchill is Vrijdag te Hendaye aan de Fransch-Spaansche grens aangekomen een korte vacantie, zoo deelt radio Madrid uit San Sebastian mee, alvorens in de besprekingen der „Big Three" deel Van dit bericht is nog geen bevestiging verkregen, evenmin als van de aeruchten, die in Madrid de ronde doen, dat Chur chill een ontmoeting met generaal De Gaulle zou hebben in Hendaye. Na de bijeenkomst van de „Big Three" te Berlijn, zal president Truman. Vinson benoemen tot minister van Financiën, in de plaats van Morgenthau.die tot nu toe deze iunctie waarnam. President Truman maakte deze keuze reeds bekend, maar stelde de benoeming lol na de Berlijnsche conferentie uit. De bezwaren tegen de ratificatie van het wereldhandvest schrompelen in den Amerikaanschen Senaat ineen. Verwacht wordt, dal slechts 5 senato- n hun stem niet aan de ratificatie zul len geven. De Noorsche regeering heelt ollicieel den oorlog verklaard aan Japan. Oostenrijk De Briische en Amerikaansche regee ringen zullen de Oostenrksche regeering Renner erkennen. Een oificieele verklaring hierover wordt spoedig tegemoet gezien. De erkenning zal. naar men gelooft, sa menvallen mot het terugtrekken dor Rus sen uit Zuid-Stiermarken met inbegrip van Graz en Bruck. Dit gebied komt onder Britsch militair bestuur, Britsche, Amerikaansche en Fransche troepen zullen hun zones in Weenen be- Frankrijk De Fransche industrie zal in October tot stilstand komen, tenzij de kolenproduc- tle wordt verhoogd. Voorgesteld is Duif- schc krijgsgevangenen in de mijnen te laten werken. Er wordt echteT gerekend op een ze kere hoeveelheid Duilsche steenkool als aanvulling op de eigen productie. In Frankrijkzijn nu 175.000 Duilsche krijgsgevangenon tewerkgesteld. Radio Luxemburg meldt, dal de Ameri kaansche gouverneur van Beieren voor gesteld heelt om met 1 November het be stuur uitsluitend in handen van de Duit- schers te leggen, indien de afwikkeling van de algeloopen twee maanden zich doorzet. De Amerikanen zouden ddn de veiligheidscontrole blijven uitoefenen. De Sultan van Marokko, die Frankrijk na een officieel bezoek verlaten heeft, is de geestelijke en wereldlijke heerscher over hel heele gebied van Marokko, met inbegrip van Tanger, alwaar hij een ol- ficieel door hem benoemden vertegen woordiger heelt. Dit neemt niet weg, dat de qroote vier want Rusland heelt uitdrukkelijk ver klaard. dat het mee wil praten, en wie zal dat willen tegenhouden over zijn gebied in Tanger zullen beslissen Voor Spanje is de medewerking van Rusland niet bijster aanlokkelijk. Er zijn tusschen die twee landen geen diploma tieke betrekkingen. En er zit veel oud De Paus verklaarde aan Amerikanen, die hem bezochten, dal in 'n sleer van veiligheid dient te worden gestreeld naar oen wereld op de Christelijko qrondslacen van rechtvaardigheid en liefde. Vier millioen Duitschers zullen aan het werk worden gezet bij den wederopbouw in de door hen verwoeste streken van Rusland. O zoo 1 BUITENLANDSCH OVERZICHT Een brokje geschiedenis Wanneer men de geschiedenis van een land kent, dan begrijpt men ook beter zijn politiek. Deze oude waarheid geldt in het bijzonder voor Polen's uitermate rijk ge varieerde geschiedenis. Eens, op het toppunt van zijn macht, heelt het land zich uitgestrekt van de Zwarte Zee tot Pommeren aan de Oost- Polen waren de landbewoners, Pom- in de kustbewoners. Dit West-Slavi sche volk, dat eens de Turken in 1683 bij Weenen dwong hun opmarsch in Europa om te zetten in een terugtocht den Balkan, heeft sinds de 12e eeuw zeer onrustig leven gekend, binnen- landsch zoowel als buitenlandsch. Telkens weer heelt het zijn groote ge biedsuitbreidingen verloren en bij herha ling zijn zelfstandigheid. Het kon zichzelt aar moeilijk besturen en was meerma- n een bron van strijd en corruptie. Jan Sobodski, die in 1683 de Turken bedwong, was hun laatste krachtige vorst. Zweden, Rusland en Frankrijk werkten gaarne met hun goud bij de Poolsche ko- ingshuizen, waardoor het land steeds machteloozer werd. In 1772 zagen Rusland. Pruisen en Oostenrijk hun kans schoon en gingen tot de verdeeling van Polen, waar door hot rijk alle randgobieden verloor. In 1793 namen Rusland en Pruisen nog hap. en na den mislukten opstand Kusciusko volgde een derde verdee ling, waarmee de liquidatie van den Pool- schen staat een ieit was. Napoleon maakte er in 1807 wel weer in groot-hertogdom van, doch dit duurde slechts tot 1812, waarna Rusland er be slag op legde, terwijl Pruisen en Oosten rijk in de buit deelden. Na voel moeite gelukte het na den vorigen wereldoorlog een hersteld Polen scheppen, doch duurzaam was dat niet. Het lot van Polen sinds 1939 ligt ons allen nog versch in het geheugen. Pilsoedski en Dmotvski Reeds tijdens den vorigen wereldoorlog 5n men in Polen twee sterke politieke stroomingon waarnemen. De een van Pilsoedski, de ander van Dmowski. den Pan-Slavist. Door deze twee stroomingen ontstond er een tweespalt, die fatale gevolgen had. Pilsoedski schaarde zich met zijn legi oenen aan Duitsch-Oostcnrijksche zijde, terwijl Dmowski, die door zijn Pan-Slavis- tische ideologie Duitschland als erfvijand beschouwde, de Russen als bondgenooten verkoos. Polen in bel Duilsche leger stre den tegen Polen in het Russische leger. Tenslotte wist Maarschalk Pilsoedski de Russen bij Warschau te verslaan en werd hij den grondlegger der Poolsche onaf hankelijkheid. Niettegenstaande dat, bleef de Natio nale Partij van Roman Dmowski voortbe staan en maakten de denkbeelden van den Pan-Slavist, vooral onder de jongeren en in de gebieden die aan Duitschland grensden. Veel opgang. Ofschoon beide leiders nu reeds lang overleden zijn, bestaan de beide slroo- mingen nog, alhoewel de politieke ver houdingen tijdens den tweeden wereld oorlog wel zijn gewijzigd, en de Nationale Partij volgens de ideologie van Dmowski op het oogenblik meer opgeld doet, het geen zeer gelukkig is voor de toekomstige verhouding met Rusland. De volgelingen van Pilsoedski, waaron der ook een deel van de Poolsche emi- grantenregeering te Londen kon worden gerekend, zijn nu wel niet meer pro- Duitsch, doch hebber, een zekere reserve tegenover Rusland behouden. Dmowski's discipelen wonschen een Po len. dat als zijn Oostgrens de Curzon-lijn houdtin het Westen zag het gaarne Danzig, een deel van Pommeren en ge heel Oost-Pruisen bij rich opgenomen. Vooral het gedeelte van de Mazoerische vlakten kan als zuiver Poolsch geken merkt worden, daar de Mazoeren oor spronkelijk van Poolschon stam later gegermaniseerd werden. De programma-punten passen precies in hetgeen de „Groote Drie" over Polen's toekomst hebben vastgesteld. We kun nen vooral nu er een nieuwe Poolsche regeering gevormd is met vertrouwen de toekomst van dit zoo belangrijk stra tegisch gelegen rijk, tegemoet zien. Trouwens, behoelte aan een geestelijke worsteling hebben we nu bepaald niet. en het einde van de politieke guerilla zien we met verlangen tegemoet. H,

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1945 | | pagina 1