VRIJE STEMMEN
EcoH&fnUck U&cstei
Balikpapan veroverd
JOHN CURTIN t
Ie JAARGANG
NUMMER 203
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Vrijdag 6 Juli 1945
AJgcmectte Leldlag:
B. G. Kloosterziel a
S. L. 1
Hoofdredacteur i
J. Koekebokker
Redactie ea Administratie
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2163
Ditmaal enkel een korte opsomming van
de geconstateerde vooruitgang.
In West-Nederland begint er eenig per
sonenvervoer te komen. Per schip of boot
vaart men reeds van Den Bosch i
Rotterdam. Ook is er een bootverbinding
tusschen Dordrecht en Rotterdam, terwijl
men tevens over het water kan komen
van Rotterdam over Den Haag naar Am
sterdam.
Er loopen ook enkele goederentreinen,
waaraan een paar personenwagens zijn
gehaakt.
Met de locomotieven is hel anders nog
maar treurig gesteld. Voor den oorlog had
den we er 850. Thans nog 165. Voorts zijn
er 400 Engelsche en Amerikaansche in ge
bruik. We hadden 30.000 wagons. Nu nog
maar 3500. waarvan de meeste geleend
zijn van Frankrijk en België. De rest heb
ben de Duitschers gestolen.
De scheepvaart op den Rijn als verbin
ding tusschen ons land en Frankrijk en
België komt weer op gang, daar vermoe
delijk de invloedssferen van deze drie
landen alle tot den Rijn zullen reiken.
Dit over hot vervoerprobleem.
Nu over den productennood.
Uit België zullen enkele millioenen pa
ren klompen worden aangevoerd, en dui
zenden houten vaten. Dal ze allemaal mo-
gon komen. Er is gebrek, vooral aan
klompen.
Uil het Roergebied komt dagelijks een
300 a 400 ton kolen, voornamelijk voor het
Noorden des lands.
In Gent zijn 18.000 balen katoen en
5500 ton stukgoederen van het Roode
Kruis uit Zwitserland aangekomen, welke
gedeeltelijk ook voor Nederland bestemd
in de Amsterdamsche haven is de
„Roszum" aangekomen met cacao, wol
en verbandmiddelen aan boord. Ook wa-
IN NEDERLAND
ren er 15 ambulance-auto's meegekomen.
Onze bosschen staan er momenteel zeer
slecht voor, door den roofbouw die de
Duitschers hebben gepleegd, en de brand-
stoffennood, die zij in ons land hebben
veroorzaakt. En nu komt de pessimisti
sche voorspelling dat ook aanstaanden
winter de kolenproductie en aanvoer niet
voldoende zullen zijn voor het normale
verbruik der bevolking, zoodat weer ons
houtbezit zal moeten worden aangespro-
Een tweede mystificatie
Sinds do bevrijding zijn de „Vrije Stem
men" een orgaan dat algemeen bekend
is in Zeeland. Reeds onder de bezetting
werd het met levensgevaar gedrukt 'en
algemeen verbreid. Een der medewerkers
op Schouwen heeft er zijn leven voor ge
geven. en wordt nog steeds door zijn me
destrijders betreurd. Nu is sinds Novem
ber 1944 een Zeeuwsch orgaan van de
zen naam de voortzetting van dit onder-
grondsche blad. en alle autoriteiten hou
den daar rekening mee, en respecteeren
het als eon blad, dat in den verdrukkings-
tijd zijn sporen heeit verdiend.
Maar één autoriteit heeit hier blijkbaar
geen acht op geslagen, en wel die aidee-
ling van het Militair Gezag, die vergun
ning moet geven, wanneer men oen nieuw
blad wil doen verrijzen. Er is namelijk
onder redactie van Ir. C. B. Roest ongeveer
een maand geleden een tweede orgaan in
Zeeland verschenen. „De Vrije Stemmen"
genaamd, dat uitgegeven wordt te Zie-
rikzee. Hoe ter wereld, zouden we zeggen,
is het mogelijk, dat de autoriteit die tot
de uitgave vergunning moet verleunen,
ten tweeden male zoo slaperig is geweest,
dat het haar ontging, hoe er reeds een
blad van dien naam in Zeeland was. en
dal- het dus niet aanging dien titel ook
aan een ander blad te verleenen. Onlangs
liot ze twee Scheldeboden passeeren, nu
komen er twee Vrije Stemmen
Onze directie heelt hiertegen protest
dozo vergissing, die wij volstrekt niet aan
do redactie en de administratie wijlen,
spoedig zal zijn hersteld. Er zijn namen
genoeg. Red.
VAEIA
In Groningen en Friesland beslaat een
nijpend gebrek aan melkknechten, zoo
dat de veeartsen door inspuitingen de
koeien kunstmatig droog moeten loggen.
De beschikbare werkkrachten stellen te
hooge looneischen. Verwacht wordt, dat
het Militair Gezag zal ingrijpen, daar niet
geduld kan worden, dat de melkproductie
op deze wijze wordt verminderd.
Op het traject Almelo-Deventer worden
door de Ned. Spoorwegen proefritten ge
houden. Het ligt in de bedoeling, regel
matig treinen te laten rijden op het tra
ject Hoek van HollandOldenzaal.
Naar A.N.P. verneemt, zal eind Sep
tember voldoende kleeding en uitrusting
voor 55.000 Ned. soldaten aanwezig zijn.
Tot heden zijn 26.000 man volledig uit
gerust en opgeleid.
De Prins heelt op zijn verjaardag een
tocht gemaakt door West-Nederland. Hij
werd overal luide toegejuicht. In Dellt
legde hij een krans bij de tombe van
Willem de Zwijger. In Amsterdam inspec
teerde hij de eerewacht, waarbij ook al-
deelingen van het 14de R. 1. stonden op
gesteld.
Zou het geen tijd zij
den werden overtuigd
verlof werd gegeven c
voorraden voldoende
brengen, opdat
dat de geallieer-
Jn ons tekort, en
van de Duitsche
naar ons land te
bevolking niet een
winter van koude en ellende te-
gemoet ga Dit is toch wel het minste
dal ons zwaar geteisterde land van de
groote bondgenooten mag verwachten.
Het allermeest verheugend is hei be
richt, dat van uit Duitschland electricileit
zal wordon betrokken en dat er een aard-
gasbron is over de grens waar wij van
mee kunnen protiteeren. Ook onze eigen
oliewinning bij Schoonebeok schijnt reeds
een kwantum olie voort te brengen.
Wij zien belangstellend uil naar ver
dere berichten. Red.
De siatenlooze Joden
Volgens besluit van Generaal Eisenho
wer zijn alle Hitlerwetten ingetrokken, en
dus ook de wet. die aan de Duitscho lo
den bel burgerschap ontnam.
De Duitsche Joden, die hier in Neder
land als statenloozen zijn aanoekomon, en
die nu meenden, van de geallieerden een
toevlucht voor hen te zien aangewezen,
omdat het natuurlijk voor hen hoogst be
zwaarlijk zou zijn, weer te moeten leven
in het land dat hen heeft uitgeworpen, en
het grootste deel van de Joodsche bevol
king heeit vermoord, worden nu in Ne
derland noch elders definitief toegelaten,
omdat men zegtjullie zijt Duitscher, en
moet naar Duitschland terug.
Is dit billijk, vragen velen terecht. Zij
zullen onder de Duitsche bevolking niet
prettig worden ontvangen. Zij hebbon er
onder onmenschelijke omstandL-heden in
de verschrikkelijkste concentratiekampen
geleefd. En als ze toch moeten terugkee-
ren moeten zij, de onschuldige slachtof
fers van het wreedaardige nazi-bewind,
mede dragen wat er aan een hard en
welverdiend lot aan het Duitsche volk
moge zijn beschoren.
Wij hopen dat dit nieuwe onrecht, aan
het schamele restje van het Duitsche Jo
dendom, door gezamenlijk ingrijpen der
groote geallieerden kan worden voorko
men. Het schijnt dal reeds vele staten
loozen in Nederland met onrust hun lot
afwachten. Red.
Contact met Nederlandsche guerxllatroepen
Australië's grootste Ministerpresident ging heen
Uit Canberra komt het bericht, dat John
Curtin. de Australische minister-president
en leider der socialistische partij op 60-
jarigen leeftijd is overleden als gevolg
van een hartaanval. Reeds eenigen tijd
geleden had hij rust moeten nemen.
Hij was, zooals men in Australië zegt,
een der grootste staatslieden die Australië
ooit gekend heelt, zoo niet de grootste.
Hij was van zeer eenvoudige afkomst,
geboren in een klein stadje in den staat
Victoria als zoon van een politieagent
hij heeft slechts tot zijn 14e jaar school
kunnen gaan.
Daarna moest hij mee helpen ve
nen, doch 's avonds thuis studeerde hij
veel. Later werd hij verslaggever om nog
eenige jaren later uitgever van het groot
ste socialistische dagblad in West-Austra-
lië te worden. In 1914 begon hij actief
Okinawa een fiasco!
David Lawrence beschrijft in do con-
rvatievo „New Vork Sun" de Okinawa-
veldtochf als een fiasco en vraagtWaar-
wordt de waarheid omtrent het mili-
i fiasco van Okinawa verzwegen
Waarom heeft niemand van het Opper
commando van de Vereenigde Staten de
fouten onthuld, die de Okinawa-geschie-
denis tot een sterker voorbeeld van mili
taire onbekwaamheid schijnen te hebben
gemaakt dan Pearl Harbour
Verlieslijsten toonen aan, dat Okinawa
de grootste nederlaag is, die we in don
Pacific geleden hebben.
Lawrence vraagt om een commissie van
kelangelooze oliicieren om achter de fei
len te komen en voegt er aan toeDe
bevelhebbers van het leger deden hun
werk niet goed. De vloot verloor bij Oki
nawa meor dan gedurende eenkre we
ken. dat hij de landingen in Normandlë
beschermde".
President Truman zei onlangs, dat de
Amerikaansche verliezen op Okinawa van
Maart tot 19 Mei bedroeaen 10.221
doodop en vermisten en 27.704 gewon
den. Do Japanners verloren bijna 6 maa
zoovoel aan dooden als de Amerikanon.
Staking in Limburg
Op de staatsmijn Maurits te Lulterado is
Dinsdag een wilde staking uitgebroken.
Slechts 28 mijnwerkers zijn afgedaald.
Een dreigende staking op de Oranje-
Nassau I te Heerlen is afgelast in afwach
ting der resultaten der thans plaats heb
bende conferenties.
Op do cokesfabriek van de Maurits
heeft de commissie van bijstand het werk
gestaakt. De gasproductie is stopgezet.
Hoewel de vakbondleiders den stakers
hebben opgeroepen hel werk terstond te
hervatten, is de staking op de Maurits
voortgezet.
Groothof!, directeur der staatsmijnen
deelde mede, dat de staking 34000 mijn
werkers omvat. Hij zal de regeering ver
zoeken de revisie-commissie ter beoordeo-
ling "Van de gestes der mijndirecties te
benoemen.
Ir. Groothoif kent de motieven der sia-
Minister van Schalk houdt te Heerlen
>n driedaagsche conferentie mei mijn-
besturen. Militair Gezag en vakbonden.
De conferentie, welke vermoedelijk de
livering in het mijnbedrijf behandelt, was
reeds voor de staking vastgesteld.
aan de politiek doel te nemen, waarbij
hij oen groot redenaar bleek te zijn. Doch
het duurde lol 1928 voor hij in hel parle
ment zitting nam.
In 1935 werd hij gekozon tot voorzitter
der Arbeiderspartij.
In 1942 werd hij eerste minister op hel
moeilijkste tijdstip voor Auslralië in dezen
oorlog.
Een groot aantal Nederlanders, die in
Australië na de. besetting van India hun
asyl vonden, zullon zijn overlijden me!
groote droefheid vernomen hebben.
Van den strijd op Borneo wordt gemeld,
dat Balikpapan practisch in Australische
handen is, evenals 7 havendammen. Hel
einde van den strijd om de stad werd
opgehouden door een 100 meter breede
muur van vuur, die gevormd werd door
in brand gescholen olie- en benzinetanks.
Ook Sepinggang en het nabijgelegen
vliegveld werden veroverd. t
De speciale correspondent van ANP-
Aneta bij de landingstroepen meldt, dat
er contact gemaakt is met de speciale Ne
derlandsch-lndische legeraldeelingen. die
in de jungle den guerillastrijd hadden
voortgezet na de bezetting in 1942. Het
werk van de NICA is reeds begonnen.
Uit Balikpapan komt net bericht, dat
do Japannors het inlandsche ziekenhuis
voor hun terugtocht in brand hebben ge
stoken, waardoor degenen, die niet kon
den loopen, om het leven zijn gekomen.
Europeanen zijn tot nu toe niet bevrijd.
Bevrijde inlanders deelden mee. dat zoo
wel de mannelijke als vrouwelijke Euro-
peosche bevolking gedwongen was near
de havenplaats Bandjermasin op ruim 250
km. van Balikpapan te loopen.
Philip pijnen bevrijd
De Philippiinen zijn geheel bevrijd. De
Japanners vochten er met 23 divisies, die
practisch allo vernietigd zijn.
Uit Tsjoonking meldden de Chineezen
ook weer successen. Do stad Lien-Tsien.
30 km. ten Noorden van Liu-Tschou, is in
genomen.
Verder werden er uitgebreide luchtaan
vallen gedaan op vliegvelden op Borneo
Java en Celebes, terwijl de Japansche be
richten spreken van onafgebroken lucht
aanvallen op doelen op Khiu-Shiu en
Hondo, door alle typen vlicqtuigen.
Vorige week heelt te San Francisco een
conferentie plaats gehad tusschen don
Amerikaanschen minister van Marine, Ja
mes Forestal. Admiraal Nimitz, Admiraal
King, den opperbevelhebber der Ameri
kaansche vloot en andor vlootcutoritei'sn
over de voortzetting van den oorlog in den
De herbouw van het organisatiewezen
op Landbouwgebied
Onder bovensfaanden titel is dezer da
gen een plan bekend gemaakt, samonge-
steld door een aantal menschen uit de
vroegere oude Zeeuwsche landbouworga
nisaties met uitzondering van den N.C.B.
Doel is een plan tor tafel te brengen,
dat aan mogelijk andere ontworpen plan
nen kan worden getoetst ol „als grond
slag voor onderhandelingen" kan dienon.
Uitgangspunt van het plan is, dat de
oude organisaties geheel zelfstandig blij
ven beslaan en dal daarnaast „uit de
leden der oude standsorganisaties een
eveneens zelfstandige nieuwe organisatie"
gevormd wordt.
Verderop lezen wij zelfs nog nadruk
kelijk slechts leden van de door het be-
r van de technische vereeniging „er
kende standsorganisaties worden tol het
lidmaatschap van de technische vereeni
ging toegelaten".
Afgezien van het feit, dat over hel ge
bruik van het woord standsorganisaties
hcele boom zou zijn op te zetten -
is „stand" en zijn er meer dan één
boeren„standen" trof het ons, dat
het heale plan wordt beheerscht door een
Woordelijk leest men dat het „zeer ze
ker toelaatbaar en gewenscht (is) in de
vergaderingen bedoeld is van de be-
zinningsorganisaties. S. -ook de tecli-
nisch-cconomische vraagstukkente
behandelen". „Op deze wijze is er geen
enkele reden om te vreezon. dat de be-
teekenis en aantrekkelijkheid der stands
organisaties tegenover vroeger zou in
boeten."
Is dan de bezinning zoo weinig aan
trekkelijk en van zoo weinig beleskenis.
men zich als bezinningsorganisatie
ook bezig moet houden met technische
kwesties, zoodat men slechts dan de kans
om er den moed een beetje in te
houden
Naar onze meening ligt er voor de be-
zinningsvereenigingen op bel cultureel
terrein een zeer groote taak, mits men het
Vrees of machtsbegeerte spelen ook e.en
rol bij do bepaling, dal de boeren slecïtls
lid kunnen worden van de technische or
ganisatie, wanneer zij eerst lid geworden
in van een van de bestaande oude or-
Dus DWANG gm zich eerst te „bezin-
jn" en daarna toelating in de techni
sche organisatie.
Erger dwang des goestes is moeilijk
denkbaar.
sn moet per só tevoren in een van de
drie hokken ondergebracht zijn ee
volwaardig bo6r is
Ter loops vragen wij ons af, waa:
z.g. „algemeene" organisatie zich v
1 be-
Bij de voorgestelde samenstelling van
het bestuur wordt er nauwkeurig voor
gewacht, dat het aantal zeteltjes ponds-
pondsgewijs over de bezinnings-org'anisa-
lics worden opgedeeld.
Men wil dus niet in de eerste plaats
goede boeren-bestuurders. doch per sé zoo
veel van die kleur en zooveel van een
andere kleur.
Wij willen het hier voorloopig bij laten.
De geest, die het plan beheerscht is „voor-
ooriogsch", d.w.z.. het gaat niet om den
boer zelf en zijn belangen, maar om het
voortbestaan op den ouden voet van „die
kostbare verscheidenheid, die moet wor
den beschut en gecultiveerd".
Wij hopen in een volgend artikel een
uiteenzetting te geven van een ander plan.
n.l. het plan van hot Comité „Nederland-
sche Landbouw-Corporatic", welk plan
veel verder gaat en niet wenscht op te
bouwen op do oude organisaties, ook
beslist geen dwang wil t.a.v. de bezin
ning, maar eon groole technisch-economi-
sche organisatie voor en door alle boe
ren. TACITURNUS.
Ongeregeldheden in N.'Italië
Uit Padua wordt gemeld, dat in Noord-
Italie ongeregeldheden hebben plaats ge
had, zoowel van fascistische als van anti
fascistische zijde.
Een woedende menigte
die ervan beschuldigd w
hebben aangebracht, en
de lange baan geschovei
Elders is een fotograaf, die foto's geno
men had van de terechtstelling van fas
cistische leiders, door een gewapende
bende ontvoerd.
In Milaan werd oen bom geworpen
naar het gebouw der communistische
De italiaansche eerste minister Parri
heelt een vriendschappelijk onderhoud
gehad met den Franschen ambassadeur.
In Polen zullen na de voltooiing van
de repalrieering parlementaire verkiezin
gen worden gehouden.
Uit Warschau wordt verder gemeld, dat
de Sovjettroepen in Polen spoedig tot een
minimum zuilen worden teruggebracht,
dat voldoende is om de verbindingslijnen
met het door de Russen bezette doel van
Duitschland te onderhouden.
relt oen fascist
patriotten te
ens proces op
gelyncht.
Dui schland
Op voorstel van den leider der Duitsche
communisten Walter Ulbricht. is door het
gemeentebestuur van Berlijn een jeugd
commissie benoemd, welke de heropvoe
ding van de Duitsche jeugd ter hand zal
Volgens radio Moskou zijn in deze com
missie de socialistische, communistische,
democratische, prolestanlsche, katholieke
en Joodsche jeugdorganisaties elk met
twee leden vertegenwoordigd.
Gruwelijke vondst in Beieren
De Amerikanen hebben twee dagen ge
leden bijna 2 maanden na de capitu
latie bij Kaufeuren in Beieren een
uitroeiingscentrum van de nazi's ontdekt,
waar nog steeds hondorden geesteszwak
ke en misvormde vrouwen c-n kinderen
werden afgemaakt. De slachtoffers wa
ren hoofdzakelijk Duitschers en niel-nazi's.
De hooldverpleegster bekent, dat zij in
twee jaar tijds 210 kinderen had ver
moord.
NIEUWE BONNEN
GELDIG TOT EN MET 14 JULI 1945
A 29 A. B 29 A, C 29 A, D 29 A,
E 29 A, M 29 A, A 29 B, B 29 Br
C 29 B, D 29 B, E 29 B „Brood", per
bon 400 qram. D 29 A, E 29 A,
D 29 B, E 29 B, D 29 C. E 29 C,
D 29 D, E 29 D „Beschuit", per bon
100 gram.
Beschuit.
D 29 A, E 2S A, D 29 B, E <29 B
„Beschuit", per bon 75 gram.
Mei!;.
A 29, B 29 „Taptemelk" 1 Vh liter per
bon. C 29, D 29, E 29 „Molt" l'i
E 72 „Reserve" per bon
3V» liter.
Rookartikelen.
08 „Tabak"
Marganne.^
„Boter" per
Boter.
D 29 A, E
Chocolade.
rantsoen naar keu;
„Boter" per bon 125
'ersnaperingen" 1 tablet
voor hal artikel „Melk"
2 „Reserve" bij de eerst-
van levensmiddelen-
listributiedienst inleveren.
UIT STAD EN LAND
GOES. Woensdagavond geraakte het
St paard bespannen wagentje van ze
nen D. P. aan den Zomerweg in de
Van de vier inzittenden kwamen twee
dames en D. P. met den schrik vrij. doch
62-jarige moeder geraakte onder den
.en bekneld. Met behulp van eenige
daar ter plaatse zijnde katholieke pad
vinders is het slachtoffer op het dioge
gebracht, waarna zij met een natte schort
oen pijnlijke rug naar huis is gebracht.
ZEEUWSCHE VOLKSUNIVERSITEIT
Woensdagavond heeft het Goessche pu
bliek in het Schuttershof kunnen genieten
de eerste van cv drie opeenvolgende
pianoavonden, die Jan Rijn hier hoopt to
geven. Dezen eersten avond werden de
klassieke meesters behandeld. Dank zij
n duidelijken uitlog van den heer Rijn
irkreeg het auditorium een goeden kijk
op het leven en de werken van Sweelinck,
Bach, Haydn. Mozart en den immer on-
rezen Beethoven, wiens Mondschein-
sonalo de Icroon van den avond vormde.
In dezen tijd, waarin de oppervlakkig
heid in de muziek zoo zoer overheerscht,
hel een verkwikking om de werken
rn de oude meesters te hooren.
We hopen, dat de volgende avonden
jn do Volksuniversiteit een even groot
DE REEDERIJ VAN DER SCHUIJT
100 JAAR OUD
Naar wij vernemen was het op I Juli
100 jaar geleden, dat de hoeren J. en A.
i dor Schuijt eon beurtdienst openden
't traject Rotterdam's-Herlogenbosch
daarmede den grondslag legden voor
hel bedrijf van de tegenwoordige N.V.
Reederij van dor Schuijt te Rotterdam.
Deze reederij is in deze 100 jaar uit
gegroeid tot een der belangrijkste bïnnen-
beurtvaartbedrijven in Nederland en zal
ongetwijfeld een belangrijke taak te ver
vullen krijgen.
Met hot oog op de moeilijke tijdsomstan
digheden heeft het Bestuur gemeend van
herdenking van dezen dag af te zien.