Trots symbool
uit badverleden
wordt hersteld
Herinnering aan rijke historie 16e en 17e eeuw
FOTO
VERSCHOORE
HET WEEKBLAD
WALCHEREN
oeVLissinger
STRIJD OM BELOODSING
VAN POOLSE DRIEMASTER
7**
KLEURENFOTO'S?
flBACK
SPANNING SENSATIE EN GEZELLIGHEID
"Wie is de kopman' in de Omloop van de Boulevard
«te
Sluiten of niet?
Nieuw paviljoen
Kopen of slopen
Vóór 1989
Hotelfunctie
ANITA
MEIJER
IN CHEESY
Woensdag 1 aaugustus 1984
oplage 22.700. wekelijks gratis huis aan huis op geheel Walcheren in combinatie met de faam. totale oplage 44 400 uitgave, provin
ciale zeeuwse courant b.v. administratie: markt 51, postbus 5017, 4330 ka middelburg, 01180-27651. advertentie: waistraat 56-60,
postbus 18, 438C aa vlissingen, 01184-15144, privé. w. melse, 01184-62320. redaktie: ad hanneman, 01180-27651toestel 54.
Nu al wordt gestreden binnen de gelederen van di
verse ploegen over de vraag wie aanstaande zaterdag
(4 augustus) op de Vlissingse boulevard de kopman
wordt. Menig glaasje bier schijnt er trouwens al bij
omgestoten te zijn, zo heftig discussieerden de trim-
renners die des waards vertrouwen kregen en werden
opgenomen in de caféploeg. Al dat nerveuze gedoe
heeft er mee te maken dat de mannen nu voor de
eerste keer deelnemen aan een (horeca) wedstrijd
over veertig kilometer. Behalve het vooruitzicht om
de gevierde held aan de toog te worden, kan de win
naar zich na zaterdag de 'officiële trimkampioen van
Vlissingen voor horecabedrijven' noemen.
Een groot wielerspektakel voor trimmers. Zo worden
de wedstrijden zaterdag op de boulevards aangekon
digd. Het evenement is georganiseerd in het kader
van de feestelijkheden rond de opening van de bou
levards. Om half elf 's morgens opent de Groep C-
trimmers de wedstrijdenreeks, gevolgd door de vete
ranen en de dames, die samen om 11.40 uur van start
gaan. De B-trimmers malen hun pedalen rond voor
ereplaatsen vanaf 12.45 uur en om 14 uur zijn dan
eindelijk de leden van de cafeploegen verliest van hun
ongeduldig trappelen. Het puikje onder de A-
triminers start om 15.15 uur. De deelnemers komen
uit Brabant en Zeeland. Ook Nederlands kampioén
Piet Hoondert is aanwezig om zijn klasse te bewij
zen.
Start en finish van dit evenement voor de gewone
man en vrouw zijn bij het Strandhotel. Voor de or
ganisatie van dit evenement tekenen de eigenaren
van horecabedrijven in Vlissingen. Zij hopen deze
Omloop van de Boulevard voor trimmers en cafe
ploegen te verheffen tot een traditioneel evenement.
DEZE WEEK IN
'Eens wat anders dan an
ders' op onze ZAKENPA-
GINA is een voorspelling
over een terrasmode
show die zaterdag op de
Vlissingse boulevard
wordt gehouden.
Hei kleine A bdijplein
heeft er tijdelijk een
attractie bij. Het is de
Phoenix van Mass and
Indi vidual M o ving.
Uitvoerig op de voorpa
gina van het Katern met
Abdijnieuws.
Badpaviljoen Domburg: waar geen
belegger aan wilde beginnen...
AF
"iï
W ilfcvK
ito
Vrijdag 10 augustus is een da
tum om in de agenda te note
ren. Althans voor de mensen
met belangstelling voor het
maritieme gebeuren. Tussen
14 en 15 uur die dag zullen
Nederlandse en Belgische
loodsen elkaar hevig becon
curreren om de Poolse drie
master Dar Miodziezy (foto)
te kunnen helpen veilig de
Vlissingse binnenhaven te be
reiken. Deze beloodsing wordt
uitgevoerd vanuit sloepen (of
galleys) en dient een getrouwe
kopie te zijn van een belood
sing anno 1884.
De vertoning is het beste te
volgen vanaf de boulevards,
voor 't Roeiershoofd. Het pu
blick wordt middels een ge
luidsinstallatie op de hoogte
gehouden.
Honderd jaar geleden was de
concurrentieslag tussen de
Belgische en Nederlandse
loodsen op z'n hevigst. Soms
ontaardde de strijd in een
handgemeen tussen dé Ne
derlanders en Belgen: roeiers
en loodsen. Zover zal het deze
keer niet komen, maar niette
min is er een wedstrijd-ele
ment. Wie er het snelste is kan
de beloodsing uitvoeren. De
Poolse driemaster krijgt een
plaats in de Binnenhaven aan
de Prins Hendrikweg. Op za
terdag II en zondag 12 au
gustus houden de Polen Open
Huis. Zaterdag kan het pu
bliek aan boord tussen negen
en elf uur en tussen twee en
vier uur. Zondag wordt de
loopplank voor geïnteresseer
den uitgelegd van negen tot
elf uur.
Vandaag gebracht en
morgen al klaar! Dat
kan bij...
f—FOTO-FILM-VIDEO
Vhssmgen Middelburg - Goes
door Hans Meijer)
Geen belegger die er een jaar of vijf geleden aan wilde: 't Badpaviljoen
op de duinen bij Domburg. Zelfs de grote brouwerij uit Breda die het in
eigendom had, zag er geen brood meer in. Het monumentale en eens zo
trotse statussymbool van kurende badgasten raakte ernstig in verval.
Zózeer zelfs dat in de jaren zeventig gesuggereerd werd om er maar een
bulldozer tegenaan te zetten. De Vlissingse hoteleigenaar J. Bos (39
jaar) voorkwam dat. In 1981 kocht hij 't 6000 kubieke meter grote
Badpaviljoen, dat qua omvang gelijk is aan 'n blok van 20 woningen.
Hier en daar werd hij wel voor gek verklaard. Maar in 't jaar dat
Domburg het 150-jarig bestaan als badplaats viert, begint het er echt op
te lijken dat het einde vorige eeuw gebouwde Badpaviljoen zijn oude
gloriedagen terug zal krijgen. Beetje bij beetje wordt er gebroken en
gebouwd. En ondertussen kunnen de gasten er eten. zonnen, 'n terrasje
pikken, naar toneel kijken en disco-dansen.
Het Domburgse Badpaviljoen
speelt een belangrijke rol in de
geschiedenis van de badsociëty.
De schilder Jan Toorop vertoefde
er vaak in vroegere dagen. En ook
de Europese adel kwam er zich
graag amuseren en bovendien
werd er nog gebaad ook. De be
kende dokter Mezger prees Dom
burg en Badpaviljoen aan als uit
stekend oord om gezond te kuren
en tegelijkertijd behandelde hij
zijn internationale clientele met
voor die tijd opzienbarende mas
sages.
Eigenlijk begint de geschiedenis
van Domburg als badplaats ook
met de bouw van het badpavil
joen. Nadat men in 1834 erachter
was gekomen dat het nemen van
baden in zeewater best eens ge
zond kon zijn, werd 'n paar jaar
later besloten boven op 't duin een
paviljoen te bouwen, waar gebaad
kon worden. Zelfs Koning Willem
de Eerste zag er wel wat in en
verstrekte een gift van 2000 gul
den om het badpaviljoen te bou
wen. Het werd een stijlvol ge
bouwtje, geschraagd door Grieks
aandoende zuilen. Maar ook in
dié periode kende men al de pro
blemen, waar we anno 1984 veel
vuldig mee worden geplaagd:
rendabel was het eigenlijk niet. 't
Onderhoud kostte meer dan de
baten waren en in 1858 werd er al
over gesproken om het te sluiten.
Dat stuitte echter op hevig verzet.
Terecht, zo bleek achteraf. Want
Domburg kwam in de jaren zestig
van de vorige eeuw steeds meer in
de belangstelling te staan. Het
Badhotel werd gebouwd en de di
rectie van dit hotel nam tevens de
exploitatie op zich van het aan zee
gelegen paviljoen, waar de gasten
elkaar in spel en conversatie zich
meer en meer thuis gingen voelen
Er gingen in die jaren zelfs stem
men op om een veel groter bad
paviljoen te bouwen met biljart
zaal, leeskamer, ruimte voor to
neelspel en concerten. Welnu:
Domburg hoefde er niet lang op te
wachten. In 1888 werden de plan
nen ervoor op papier gezet; in de
zomer van 1889 stond het er!
Compleet met damessalon, ter
rassen aan zee- en landzijde.
Zonder meer imponerend en be
langrijke pijler voor de betekenis
van Domburg als badplaats van
faam.
De tijden veranderden. Na de
laatste oorlog zelfs heel snel. Geld
verplaatste zich, geen ruimte meer
voor salons en begin jaren zeven
tig kreeg Domburg de rekening
gepresenteerd. Het Badhotel
sloot, 't Badpaviljoen op de dui
nen kwam te koop. Kopen of slo
pen? Dat was de keuze. En dat
laatste lag het meest in de lijn van
verwachting. De te kleine koffie
zetmachine van de Vlissingse ho
telondernemer J. Bos droeg er in
belangrijke mate toe bij dat het
meest voor de hand liggende niet
gebeurde.
Zijn vrouw daarover: We zochten
een jaar of zes geleden een koffie
zetmachine met grotere capaciteit
voor de zaak in Vlissingen. We
kwamen daarbij in Domburg te
recht en mijn man zag het enorme
complex van 't Badpaviljoen met
borden te koop staan. Dat was 't
begin van lange onderhandelingen.
Op dat moment ston stond het
Badpaviljoen al vier jaar leeg en
was in ernstige staat van verval
geraakt. Niettemin werden we zó
door het gebouw en de situering
aangetrokken, dat we het hebben
wilden". Het goed draaiende ho-
telbedrijf in Vlissingen. daar be
kend als de Jugendstilhuizen en
met de naam "hotel Bos Interna
tionaal", was een belangrijke basis
voor de herstelplannen van het
Domburgse Badpaviljoen.
Niet alleen de aankoop, ook de
aanpak van het herstel door de
heer en mevrouw Bos, is niet alle
daags. Nadat in 1981 de belang
rijkste bouwkundige voorzienin-
na vier jaren bouwen en breken
begint er tekening in de zaak te
komen. Maar er is méér. Badpa
viljoeneigenaar Bos daarover:
"We zitten vóór 1989, wanneer het
Badpaviljoen een eeuw in deze
vorm bestaat, het hele complex in
de oude glorie terughebben. Er
moet nog enorm veel werk gedaan
worden. Twee jaar geleden, toen
we al volop met het herstel bezig
waren, werd dit Badpaviljoen
door Monumentenzorg op de lijst
gezet. Samen met Monumenten
zorg en de gemeente hopen we
straks ook aan de buitenkant de
restauratie uit te kunnen voeren.
Heel karakteristiek voor het ge
bouw is bijvoorbeeld het torentje.
Dat verkeert in een slechte staat.
Eigenlijk kun je er weinig mee
doen. Maar je mag en kunt zoiets
niet afbreken. Want dan verstoor
je het karakter van het Badpavil
joen. Dat torentje herstellen kost
wél anderhalve ton. Maar ook dat
proberen we te realiseren".
Intussen begint het herstellende
Badpaviljoen ook weer hotel
functie te krijgen. Dezer dagen
komen de eerste kamers annex
studio's in het benedengedeelte
van het immense complex klaar.
De eerste zijn al verhuurd. En er
volgen er meer. Als het goed gaat
zochte disco draait, mikt men op
langere termijn toch vooral op
gasten die rust zoeken, sfeer en
alle mogelijkheden om zich te
ontspannen of ontspannend bezig
te houden. Een terug-naar-af' dus
enigszins: destijds gestart als
kuurhotel en na een eeuw weer
terug in diezelfde opzet. Tevens
trouwens een sociaal cultureel
ontmoetingspunt voor badgasten
en Domburgers en in het achter
hoofd hebben de heer en me
vrouw Bos wel eens de gedachte
aan een bescheiden casino ge
koesterd.
„De betere geschenken"
Wedgwood
De Porceleyne Fles
Tichelaar-Makkum
Swarovski kristal
Hummel figuren
Kurz tin
Royal Albert
Zwiesel glas
SERVICE KWALITEIT GARANTIE
IANGE DELFT 50 MIDDELBURG
1 01180 13221
Foto Ruben O reel
In de etalage van juwelier Van
Boven aan de St. Jacobstraat in
Vlissingen pronkt momenteel een
model van het VOC-schip De
Friesland. De schepper van dit
fraaie product is de 69-jarige B.W.
Veldhuis. Deze gepensioneerde
scheepsbouwer van De Schelde
werkte ongeveer 3000 uur aan dit
model, dat gekenmerkt wordt door
zijn sierlijkheid. De Friesland zelf
werd vermoedelijk in 1663 in Mid
delburg gebouwd. Het heeft deel-
De populaire Nederlandse
zangeres Anita Meijer is op
donderdag 2 augustus te
gast in disco Cheesy te
Biggekerke. De zangeres
begint aan haar optreden
tegen middernacht. De dis
co - onderdeel van het
Kaasboer-complex - sluit
om vier uur 's nachts.
genomen aan de zeeslag van Sole-
bay in 1672 onder bevel van Mi-
chiel Adriaansz. De Ruyter op de
Zeven Provinciën. Van het type
zoals dit, zijn er tachtig gebouwd.
Deze markante COC-er was 58
meter lang en 53 meter hoog.
De heer Veldhuis heeft De Fries
land tot in de kleinste details na
gebouwd. Hij spreekt zelf van
'precisie tot op tienden van milli
meters'. Ook de diverse attributen
die andere modelbouwers mis
schien niet belangrijk zouden
vinden, heeft de in Groningen
geboren Vlissinger op het schip
aangebracht. Hij noemt als voor
beeld de 'pot' op het steven aan
stuur- en bakboord. "Deze wc
voor de bemanning bestond uit
een houten plank met een gat van
vijftien centimeter doorsnede. Dc
behoefte die ze deden spoelde
meteen in zee. zodat het nog hy
giënisch was ook. De plank op het
model is op dezelfde plaats en het
gat is op schaal 1 op 75 red.) ge
zaagd".
Ook de romp van het schip is ex
act gebouwd zoals de Zeeuwen
dat (in tegenstelling tot de Hol
landse VOC-schepen) deden. De
romp bestaat uit een onder- en
een opperhuid. Dc gangen op de
dekken ontbreken evenmin. "Er is
geen enkel model in Zeeland dat
zo gedetailleerd is aangepakt",
zegt Veldhuis resoluut. "Maar ik
had me er dan ook al jaren op
voorbereid. Toen ik nog bij De
Schelde werkte was modelbou
wen, halve modellen althans, mijn
beroep. Ik nam me voor ooit eens
een perfect VOC-schip te maken.
Volgens tekeningen uit boeken en
informatie uit het Rijksmuseum
ben ik in 1982 aan het werk ge
gaan".
De Friesland anno 1984 op schaal
is naar voorbeeld uit de zeven
tiende eeuw in spanten opgezet.
Eroverheen zijn - eveneens qua
afmeting op schaal - balkjes gezet;
zowel op de onderhuid als op de
opperhuid. De sinds zijn negende
levensjaar in Vlissingen wonende
Veldhuis zaagde en boog die
balkjes zelf. En waar nodig wer
den de tienden van milimeters
uiterst secuur geschaafd. De oor
spronkelijke VOC-schepen wer
den gemaakt van eikenhout. De
miniatuurbouwer in Vlissingen
nam beukenhout. "Dat heeft on
geveer dezelfde structuur en is
gen waren getroffen om het door
weer en wind geteisterde complex
voor algeheel verlies te behoeden,
werd geleidelijk aan de exploitatie
op gang gebracht. Het restaurant
werd heropend, in een vleugel
werd een pannekoekhuis geo
pend, de karakteristieke veranda
werd als restaurantgedeelte op
nieuw in gebruik genomen, een
royaal terras aan de zeezijde werd
hersteld, er kwam een pizzeria en
Scherpe
prijzen.
Uitgebreide
voorlichting.
tel. 01184-14081 /01100-16159
beschikt men straks over een klei
ne 30 studio's, waarvan een groot
gedeelte met zeegezicht. Hoewel
in één van de grote zalen in het
centrale gedeelte van het Badpa
viljoen momenteel in de vakan-
tietijd iedere avond een drukbe-
Maar eerst nog enkele jaren in
grijpend breken en bouwen. En
natuurlijk bovenal véél zon boven
Domburg in eeh jaar dat er 150-
jaar badplaats moet worden ge
vierd. Want daar vaart iedereen
wel bij. 't Badpaviljoen incluis.
De heer B. W. Veldhuis tijdens zijn werk aan het VOC-schip.
voor dit doel meer geschikt. Ei
kenhout gaat barsten als je het zo
minitueus gebruikt".
Toen de heer Veldhuis na 3000
werkuren - voornamelijk 's mid
dags en 's nachts - het karwei klaar
verklaarde, sloot hij de ogen en
mompelde 'dat nooit meer' Nu de
'bouwmoeheid' over is, denkt hij
er evenwel anders over. Sinds en
kele dagen overweegt hij om een
'fluitschip' na te bouwen. Dat is
een klein maar uiterst snel vaar
tuig geweest, dat eveneens dienst
deed in de VOC-vloot. Ook dat
scheepje moet een precieze en
uiterst getrouwe nabootsing zijn
van het echte schip.
Tot slot verzucht de modelbou
wer; "Het initiatief om in Vlissin
gen een VOC-schip na te bouwen
juich ik van harte toe. Ik hoop dat
het die stichting lukt. In Vlissin
gen en Middelburg is namelijk
niets meer terug te vinden van de
rijke scheepsnatie die de Zeeuwen
waren. Ais ik dertig jaar jonger
was zou ik me inzetten om dat in
itiatief te laten slagen. Ik zou on
der meer helpen met hel 'uitslaan'
van de planken. Sommige oudere
scheepsbouwers kunnen dat nog.
Doordat die er niet meer zijn, zal
er nog iets van dat vakmanschap
gered moeten worden. Ik hoop
dan ook dat we het nog ooit eens
zullen beleven om in Vlissingen
een getrouwe kopie van een
VOC-schip van stapel te zien lo
pen".
De Friesland op schaal 175
