NIEUWE ACTIVITEIT VOOR BAANLOZEN
HET WEEKBLAD
WALCHEREN
VELE
KOOPJES
OPRUIMING
v
DEtyLlSSINGER
'Vet Vrij' start gespreksgroep in Zeeland
Heldendaden
Sterk staaltje
Wat te melden?
BEL 01180-27651
Toestel 54
of
Postbus 5017'
4330 KA Middelburg
''Spaar op stroom"
DEZE WEEK
Ontslag uit de
VOC-dienst
Woensdag 4 januari 1984
oplage 22.700. wekelijks gratis huis aan huis op geheel Walcheren in combinatie met de faam, totale oplage 44.400. uitgave, provin
ciale zeeuwse courant b.v administratie: markt 51, postbus 5017, 4330 ka middelburg, 01180-27651 advertentie: walstraat 56-60,
postbus 18, 4380 aa vlissingen, 01184-15144, privé: w. melse, 01184-62320. redaktie: ad hanneman, 01180-27651, to
De Stichting Vrije Recreatie heeft
het afgelopen kampeerseizoen
weer een record aantal kampeer
ders op haar mini-campings ge
herbergd.
Gaf het seizoen 1982 reeds een
record te zien (het aantal over
nachtingen bedroeg toen 105.000.
een verdubbeling t.o.v. 1981), be
gin 1983 waren de verwachtingen
weer hoog gespannen en rekende
men op verdere stijging. Nu het
kampeerseizoen 1983 is afgesloten
blijken de stoutste verwachtingen
te zijn overtroffen: circa 145.000
mensen brachten hun vakantie
door op een mini-camping of
boerderij van de S.V.R.
Een, voor de S.V.R. verheugend
gevolg hiervan is, dal ook het do
nateursbestand in dit jaar met
ruim vijfduizend is gegroeid. On
getwijfeld zal de nog steeds
voortdurende recessie ook in 1984
een stijging te zien geven van het
aantal mensen dat hun vakantie
plekje dichter bij huis en op een
betaalbare camping gaat zoeken.
Bij de S.V.R. staan momenteel
zo'n acht- k negenhonderd deel
nemers (mini-campings) geregis
treerd, alsmede een honderdtal
agrariërs, die zomerhuisjes of ca
ravans verhuren óf gastvrijheid
verlenen op de boerderij.
Gezien de toenemende belang
stelling voor het kamperen bij de
boer bestaat evenwel grote kans,
dat zelfs dit aantal voor 1984 on
toereikend zal zijn. De S.V.R. no
teert dan ook graag nieuwe deel
nemers; het adres voor nadere in
lichtingen is: S.V.R., Broekseweg
77, 4231 VD Meerkerk, telefoon
01837-1516.
DEZE WEEK IN
Winteronderhoud aan de
auto en gestroomlijnde ca
ravans in de rubriek van
bougie tot bumper.
In het zakenhart Melse
voor speelgoed en behang.
Provincie en gemeenten
geven uitvoerige informa
tie op de voorlichtingspa
gina's.
'DEN ONVERSCHROKKEN NAEREBOUT
Beroemde zeeheld in armoede gestorven
De landelijke actiegroe.p 'Vet
Vrij' een organisatie die zich
bezighoudt met vrouwen die dik
zijn of zich dik voelen is van
plan om deze maand in Zeeland
een vrouwengespreksgroep te be
ginnen. De groep staat voor het
recht om je lekker in je lijf te voe
len ofje nu 50 of 100 kilo weegt en
voor het recht op leuke kleren
juist als je dik bent.
De groep zal bestaan uit maxi
maal 8-10 vrouwen, die zo'n vijf
tien keer bij elkaar komen en zich
dan bezighouden met het omgaan
met eten en diëten. Er zal voorts
worden bekeken hoe belangrijk
het voor iemand is en hoe je leven
-k
bepaald wordt; wat is de aanlei
ding of de oorzaak datje gaat eten
en wat wil je eigenlijk? Een twee
de punt heeft te maken met het
lichaam. Hoe ga je met je lijf om,
niet alleen maar dat het (te) dik is,
kun je je erin bewegen en je lekker
voelen?
Het doel van de groep is niet om
af te slanken; er worden geen
diëten gegeven. Het is de bedoe
ling om je lekker in je vel te voe
len, het eten zijn normale plaats in
je leven en denken terug te geven
en meer te kunnen genieten met
minder schuldgevoelens.
In overleg met de groep, die 9 ja
nuari gaat starten, zal een alge
meen thema worden opgesteld
waarover op de verschillende cur
susavonden gepraat zal worden.
Alle vrouwen uit Zeeland kunnen
eraan meedoen. (Bij een grote
aanmelding kan er eventueel later
in het jaar een tweede groep wor
den gestart). De kosten van de
hele periode komen op vijftien
gulden (één gulden per keer) als
het project gesubsidiërd wordt;
anders wordt het tarief nog nader
bekeken. Voor nadere informatie
en opgave voor de gespreksgroep
staan de navolgende telefoon
nummers open: 01184-71751,
020-936514 en 01184-13964.
De laatste regel van het
tweede couplet van ons
Zeeuws volkslied luidt: 'Den
onverschrokken Naerebout'.
Maar wie was die Naerebout,
wat deed hij, waar kwam hij
vandaan?
Op 30 augustus 1748 was te
Veere in het gezin van Matt-
heus Naerebout en Cath.
Spruijdt een zoon geboren:
Franssooijs, zoals in het ex
tract uit het doopregister van
de stad Veere staat. Deze jon
geman zou op twintigjarige
leeftijd naar Vlissingen ver
trekken om vandaaruit de vis
vangst te gaan beoefenen.
Te Vlissingen trouwt hij met Sara
Johanna Hoevenaar die sinds
1764 in die stad woonde. Ze was
afkomstig uit Sluijs in Vlaande
ren. Hun eerste kind kwam op 10
oktober 1775. Daarna zouden er
nog zes volgen, zodat het gezin
behalve vader en moeder nog vier
meisjes en drie jongens telde. Ze
woonden in de Palingstraat (het
was later nr. 35) en de Onder
straat, het gedeelte wat nu tot het
terrein van "De Schelde" behoort.
Zoals gezegd was Frans van be
roep visser. Hij kende de zee als
geen ander. Doch dit zou op zich
zelf niets bijzonders zijn om deze
man, met zijn burgerkopje, met
sluike haren en timide blik verder
nog lang in de geschiedenis te he
rinneren, ware het niet dat hij
door zijn kennis van de zee ook
nog loodsdiensten voor de Vere
nigde Oost-Indische Compagnie
verrichtte. Vanaf 1784 zelfs in
vaste dienst. Door die kennis van
de elementen werd hij ook meer
dan eens redder.van schipbreuke
lingen.
De grootste bekendheid kreeg
Frans, samen met zijn broer Ja
cob, door de redding van 87 men
sen van "De Woestduyn". Een
Oostinjevaarder die op de terugr
eis uit Indië op 24-4-1779 vestge-
lopen was op de zgn. Rassen.
Met gevaar voor eigen leven heeft
Frans Naerebout, de bemanning,
bestaande uit naast de gebroeders
Naerebout: Jan Step, Adam Stor-
tewagen, Marcelis Stoeter, Abra
ham van Hoeve, Janis de Koning,
Servaas Valke en Jan Pod, in twee
keer het merendeel der opvaren
den van boord gehaald en veilig
aan land gebracht.
Helaas waren er 10 a 12 mensen
levens te betreuren. Hieronder
waren onder andere een hoge
ambtenaar van de Compagnie en
een jonge Engelsman Daniël Oc-
tavius Barwell. Voor deze laatste
is door zijn familie een herden
kingszuil in de St. Jacobskerk op
gericht.
I wJmmik
WMÈmm
iigj§lgi|piÉ
i
i
i
i
i_.
De loodsen vieren dit jaar in Vlissingen hun honderdjarig
bestaan. Daarom aandacht in deze krant voor de eerste
loods in de Scheldestad: Naerebout. Gemeente-archivaris
C.H.J. Peters tekende voor dit verhaal: een leerzame duik
in het verleden.
i
ss ii -
daarentegen, zoals enkele Be
windhebbers van de Kamer Zee
land van de Compagnie (directie
leden zou je kunnen zeggen)
dachten meer aan de rijke lading
van het schip bestaande uit: witte
en bruine peper, andere spece
rijen en parelmoerschelpen en
katoen, die bij de ramp verloren
zouden gaan. Dan zou bij aan
spoeling wel eens iets in, naar hun
mening, verkeerde handen kun
nen overgaan vonden zij, getuige
een brief die ze op dezelfde dag.
24 juli uit lietehn gaan aan de
Rentmeester van de Prins van
Oranje, de heer J. Mauritz, te
Vlissingen. (Aan deze man moest
dit gemeld worden i.v.m. strand
vonderij omdat het strand waar de
spullen aan zouden spoelen onder
de jurisdictie, het rechtsgebied,
van de stad Vlissingen viel).
De bemanning werd weliswaar
beloond door de heren der Com
pagnie, doch of dit helemaal van
harte ging valt te betwijfelen.
Zoals gezegd kreeg Frans in 1784
een vaste aanstelling als loods bij
de V.O.V. Dit hield wél in dal hij
vaak en op de meest ongelegen
tijden opgeroepen werd. Ook voor
Redding van schipbreukelingen door de gebroeders Naerebout op een de meest gevaarlijke karweitjes
VOC-schip. had men hem nodig. Het lood-
séngeld daarentegen was niet om
Bij deze moedige daad hadden eerste plaats aan de redding van over naar huis te schrijven. Een
Frans en zijn bemanning in de de mensen gedacht. Anderen ronduit slechte behandeling door
NAEREBOUT,
De gebroeders Frans en Jacob Naerebout
Oriëntatiecursus tuinbouw
Goed nieuws voor mensen die
graag een volkstuin zouden be
werken, maar te weinig kennis
bezitten om het aan te durven.
In overleg met de dienst Ge
meentewerken en de G.S.D. or
ganiseert het VJV Middelburg
deze cursus.
In de afgelopen jaren is gebleken
dat er nogal wat mensen zijn die
graag willen tuinieren, maar niet
weten hoe.
Samen met mansen van Gemeen
tewerken en GSD wil het VJV
Middelburg hier nu wat aan doen.
Vanuit de werklooshcidsproble-
matiek wil men een perspektief
bieden op korte termijn door het
geven van deze tuinbouwcursus.
Het gaat hier om het kennismaken
met de grondbeginselen van de
tuinbouw (bodem-, plantenver-
zorging), met het hoe en waarom
van noodzakelijke handelingen en
met het beoefenen van de ele
mentaire handelingen in de prak
tijk.
Na het volgen van deze basis-
kursus dient men in staat te zijn
(qua inzicht) om gemotiveerd te
kiezen voor een algemeen tuin
bouwcursus (b.v. hoveniersoplei
ding).
In wekelijkse bijeenkomsten
wordt de stof gedoceerd aan de
hand van eenvoudige leerstof.
De leerlingen dienen zelf aante
keningen te maken en deze thuis
uit te werken en te illustreren.
Voor het praktische deel zal ge
bruik gemaakt worden van een
instruktietuin.
In de leervakken zal ook ruimte
worden gereserveerd voor een al
gemeen gedeelte, zoals: kennis
making, werkloosheidsproblema-
tiek, nabespreking en ekskursies.
In het lesprogramma zullen de
volgende onderwerpen nader be
handeld worden:
bodemkunde
bemesting
plantkunde
gebruik en onderhoud gereed
schappen
plantenteelt
groenten
kleinfruit
In totaal zijn er 20 lessen van 2 Vi
uur elk. De kosten voor deze cur
sus zijn zo laag mogelijk gehou
den en bedragen 12,50 per
maand.
Woensdag 11 januari begint de
kursus in het VJV-centrum, La
tijnse Schoolstraat 10.
Opgaven voor deelname: elke
werkdag tussen 8.30 uur en 16.30
uur bij de administratie van het
VJV. Telefoon: 01180-16278.
Elektrische huishoudelijke appa
raten en verlichting nemen zo'n 15
procent van het energieverbruik
in een gezin voor hun rekening.
Landelijk betekent het gezinsver-
bruik aan elektriciteit 10 miljard
kWh of 3,5 procent van het totale
Nederlandse energieverbruik.
Wanneer hierop 10 procent wordt
bespaard en dat lijkt haalbaar
dan is dat al anderhalf keer
zoveel als nodig is om in heel Ne
derland de openbare verlichting
te laten branden. Maar energie
zuinig omgaan met elektrische
huishoudelijke apparaten en ver
lichting betekent ook een voor
deel in de eigen portemonnee. Er
bestaan vele mogelijkheden om
bij elektrische huishoudelijke ap
paraten op energie te besparen,
variërend van het maken van een
juiste keuze bij de aanschaf tot het
goed gebruiken van het apparaat.
Over dit laatste kan de elektro
technische vakhandelaar het no
dige vertellen en adviseren.
Bovendien kan hij een folder
meegeven waar het allemaal dui
delijk in staat. Er zijn folders be
schikbaar over koelkasten, trom-
mëldrogers, wasautomaten, af
wasmachines, diepvriezers, elek
trische fornuizen en elektrische
verlichting. Bij aankoop van
nieuwe apparaten kan bij de win
kelier een zogenaamde energie-
wijzer worden ingekeken waarin
in één oogopslag valt te zien welke
apparaten zuinig zijn en welke
niet. De folders met aanwijzingen
voor een energiebewust gebruik
van elektrische huishoudelijke
apparaten vormen onderdeel van
de energiebesparingscampagne
Thuis alles goed. ook met minder
energie". Deze campagne is een
initiatief van de Unie van elek
trotechnische ondernemers (Une-
to), de Vereniging van Exploitan
ten van Elektriciteitsbedrijven in
Nederland (VEEN) en de Stich
ting Voorlichting Energiebespa
ring Nederland (Sven). De ener
gie-wijzers worden samengesteld
door VEEN.
Behalve bij de elektrotechnische
detaillist zijn de folders ook ver
krijgbaar bij de energiebedrijven
en bij Sven in Apeldoorn (7300
AM. Postbus 503. telefoon
055-410141).
de heren van de Compagnie kreeg
Frans zelfs nadat hij wederom een
sterk staaltje had uitgehaald.
In 1788 had hij een koopvaardij
schip, de Zuiderburg, dat een ka
pot roer had opgelopen t.g.v. de
dikke ijsschotsen die er hier op de
kust dreven, dóór. dat dikke ijs
behouden naar een Engelse haven
gebracht. Het schip was op weg
naar Indië en had vierhonderd
kwalite its
in onze
SERVICE. KWALITEIT GARANTIE
LANGE DELFT 50 MIDDELBURG
01190-13271 j
mensen en een rijke lading aan
boord.
Omdat de heren van de Compag
nie meer aan het geld gedacht
hadden dan aan de mensenlevens
die op het spel hadden gestaan
kreeg Frans stank voor dank. Er
was, behalve de mensen en waar
devolle goederen, voor een bedrag
van vijfhonderdduizend gulden!
aan baar geld aan boord geweest.
Na voltooiing van dit huzaren
stukje wilden de heren van de
Compagnie hem zeshonderd!
gulden beloning schenken. Daar
voor bedankte Frans. Dit aanne
men vond hij beneden alle peil.
Hoewel hij beslist niet aan geld
dacht bij de reddingen vond hij dit
beslist niet in verhouding staan
met hetgeen hij daarvoor gepres
teerd had. Bovendien was hij een
halfjaar van huis geweest voor de
Compagnie (zoalng was er nodig
geweest om het schip te repare
ren) terwijl zijn vrouw én kinde
ren zich maar financieel hadden
moeten zien te redden.
Tengevolge van het binnentrek
ken der Fransen en de invoering
van Franse douanebepalingen
waardoor de handel een enorme
klap kreeg, moest de VOC haar
werkzaamheden staken. In 1796
werd Frans Naerebout "gepen
sioneerd".
Na nog enkele keren opgeroepen
te zijn voor loodsdiensten werd
het hem duidelijk dat hij tenge
volge van de Franse overheersing
aan dat werk voorlopig niet meer
moest denken. Op 12 maart 1808
verliet hij met zijn gezin Vlissin
gen om naar Goes te gaan. Daar
werd hij aangesteld als lantare
nopsteker van de lichtbaak op
Zuidbeveland nabij de Zand-
kreek. In 1812 werd hij tot sluis-
meester aan het Goese Sas be
noemd. In behoeftige omstandig
heden kwam hij te verkeren na het
vertrek der Fransen.
Tenslotte werd hij op 31 oktober
1816 door koning Willem I be
noemd tot broeder in de Orde van
de Ned. Leeuw. Dit leverde hem
een bescheiden inkomen op.
Onder weinig rooskleurige om
standigheden is Frans Naerebout
op 29 augustus 1818 te Sas van
Goes overleden en te Goes in de
Grote Kerk begraven.
In Vlissingen werd voor hem op 9
augustus 1919 boven aan de
Coosje Buskenstraat een stand
beeld onthuld. Dit werd verwoest
in 1944.
Vervolgens werd op 5 juli 1952 het
huidige standbeeld aan het Bella-
mypark voor "den onverschrok
ken Naerebout" onthuld.
C.HJ. Peters
gemeentearchivaris
Vlissingen.
