1000 500 300 150 100 25 ■EGASUSl fn\mw\\^ v VRIJDAG EERSTE BLAD END A No. 2*32 67e Jaargang 1929 Uitgave: Firma F. VAN DE VELDE Ir., Waistraat 58-60, Vlissingen. Telel. 10. Postrekening 66287 Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen te vlissingenI VN KAMER-OVERZICHT BINNENLAND Stads- en Provineienieuws AARTLIJNEN Oct. te Antwerpen r.) p. 23 Oct. Ferim (uitr.) 23 Oct. te Sou{k| sr.) p. 23 Oct. Kaap J sr.) 22 Oct. van Colony* p. 22 Oct. Suez ïuisr.) 23 Oct. te I Rott. naar Batavia van Batavia naar Rott. I 22 Oct. van Havana I van Rott n. Calcutta I r.) hedennam. te Amster.| van Amst. n. Gdynia vermakelijkheden, eringen enz. igen tijd geliden in en keuiig en handig st'ge plaatjes willen- n kan nu voor weinig egt. kt, in fraai gekleutd I es voor den prijs van :hten en de voortaad ent, kan het boekje it wol den afgehaald. IE COURANT" ontant 1 ex. van as ocs* VUSSINGSCHE COURANT I ABONNEMENTSPRIJS Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren 2.20 per 3 maanden. Franco door het geheeie rijk 2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove rige landen bij wekelijksche verzending 3.80, met Zondagsblad./ 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 ct. ADVERTENTIEPRIJSVan 1—5 regels 1.25iedere regel meer 25 cent Bij abonnement speciale prijzen. Reclames 50 ct. p. regel.Kleine advertenties betreffendeHuur enVerhuur.Koop en Verkoop, Dienstaanbiedingen en -Aanvragen van 1—5 regels 75 ct., iedere regel meer 15 ct De abonné's in 't bezit eener Polis, zijn GRATIS verze kerd tegen ongelukken voor: gulden bij levens lange ongeschikt heid tot werken. gulden bij dood door een ongeluk. gulden bij verlies van een hand, voet of oog. gulden bij verlies van een duim gulden bij verlies van een wijsvinger gulden ^bij verlies van eiken anderen vinger. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. - Dagelijks voorstelling I Dagelijks voorstelling I ndag 27 October. pft.l ie Sanatoriurafonds. Con-I ur. >ber 5L.K. 5 47 18 30 8.48 2140 7.05 20.06 i Auto's, Fietsen tertulgen. Dctober uur 25 514 26 5.12 27 5.10 WiPWIMtiiiiWillllllll TWEEDE KAMER. Vergadering van Donderdag. Pensioenen. Interpellatie. Een technische herziening der Pensioen wet gaf eenige leden aanleiding om allerlei andere wijzigingen voor te stellen, die niet door den Minister konden worden aanvaard. I Hu wil ze overwegen bij een volgende herzie- ning, maar kan ze niet incidenteel aanvaar den. We kunnen ze daarom voor het oogen- blik laten rusten. Ze hebben voor de buiten- i staanders niet veel zin. Eén amendementje werd met toestemming van den Minister aangenomen, nl. voor inspecteurs van het bijzonder onderwijs, die in de pensioen-re- geling werden opgenomen. De socialisten stemden over dit amendement van den heer Suring verdeeld j^de rechterzijde was ervoor, de rest der linkerzijde tegen. Verder was aan de orde het ontwerp in zake curateele-stelling van drankzuchtigen. Alle zgn. gedwongen verpleging die hierdoor mogelijk wordt, zal niet veel effect kunnen hebben omdat het benoodigde geld ervoor zal ontbreken. De curandus zal het geld wel verdronken hebben en het publiek heeft er niet veel geld voor over. Het geldend recht in zake curateel opzicht geldt niet van drankzucht en dat wordt nu wel het geval. Als de drankzuchtige niet onder curateele wil staan, zal daartoe gedwongen kunnen worden. Echter is goedkeuring van den rech ter daarvoor noodig. De toestemming geldt telkens voor een jaar. De heer van der Heide wilde de mogelijk heid openlaten dat een drankzuchtige zelf meewerkt door zich onder een consultatie bureau te stellen of zelf verpleging te vra gen. Met deze curateele-stelling is althans een begin gemaakt van wettelijke zorg. Vervolgens was de heer Wijnkoop aan het woord om zijn hart te luchten over de Maas- trichtsche beroeringen. Omtrent hetgeen is gebeurd hebben de kranten reeds alles mee gedeeld en de heer Wijnkoop gaf daarvan een resumé in communistische kleuren. Hij stelde daarna de volgende vijf vragen. 1. Wat is de Minister van plan te doen om een eind te maken aan het vijandig optreden van den burgemeester van Maastricht als hoofd van de politie contra de arbeiders massa's in verband met de staking aan de zinkwitfabriek 2. Is de Minister bereid onmiddellijk de diverse contingenten rijkspolitie en politie- troepen uit Maastricht te doen verdwijnen en alle maatregelen te nemen opdat de po litie niet opnieuw aanleiding geve tot hef tige en bloedige botsingen 3. Wat denkt de Minister te doen inzake de zorg voor de nagelaten betrekkingen van den arbeider, die als slachtoffer van den strijd is gevallen 4. Is de Minister bereid ervoor te zorgen, dat de Katholieke geestelijkheid, voorzoover die zich tegen de stakers gewapend heeft, onmiddellijk wordt ontwapend 5. En wil de Minister bevorderen, dat de gearresteerde stakingsleider direct in vrij heid wordt gesteld Veel beweging bracht de interpellatie niet. De Minister deelde mede dat een onderzoek al bezig is en dat het Hof uit Den Bosch er waarschijnlijk in gemoeid zal worden. Een motie van den heer Vliegen om dus een onderzoek te vragen was overbodig, maar die Was ook meer bedoeld voor Justitie. Van de bewapening der geestelijken was Seen sprake. In hun opgewondenheid heeft men attributen bij een processie voor knup pels aangezien. De heer L. de Visser, die woest concurreeren tegen zijn vriend Wijn- hoop, kon zelfs niet veel leven in de brou werij brengen. Het duurde alleen erg lang, tot zeven uur, maar het was lang zat. Over de motie wordt Vrijdag beslist. De aanslag op den Italiaanschen kroonprins. M.'s gezant te Rome heeft opdracht ontvangen, tegenover de Italiaansche regee- ring uiting te geven aan de gevoelens van sympathie der NederIandsche regeering in yerband met de mislukking van den aanslag °P den Italiaansche kroonprins. Pensioenactie zeemacht. Den 21en October jl. werden de heeren H. J. Hendrikse, P. Staal en P. Sikkenk, hoofd bestuurders van den bond „Pensioenactie Zeemacht", door den minister van defensie in audiëntie ontvangen. In een document, dat bij den minister werd achtergelaten, wordt met getallen-kolommen o.m. betoogd, dat de oud-marinestrijders, die vóór 1 Januari 1918 werden gepensionneerd, slechts 1/3 deel en in vele gevallen minder dan 1/3 deel aan pensioen ontvangen van het pensioenbedrag, dat hun jongeren collega's, die na 1920 van de zeemacht werden gepensionneerd, ten deel valt, dat de oude pensioenen, verleend aan hen, die in civielen staatsdienst hun pensioen verdienden, het dubbele bedraagt van de pen sioenbedragen der oud-gepensionneerden der zeemacht, dat aan de vóór 1920 gepen- sionneerde korporaals en soldaten van het Indische leger en aan de Javaansche schepe lingen, die volgens oude wetten werden ge pensionneerd, reeds met ingang van 1 Janu ari 1927 gelijkstelling der pensioenen is ver leend, en dat met ingang van dienzelfden da tum aan de pensioenen van de oud-officieren en oud-onderofficieren van dat leger de helft van het verschil tusschen maximale en mini male pensioenen werd toegevoegd. Van de weduwen van vóór 1909, die in geen enkele pensioenwet zijn opgenomen, wordt in het be wijsstuk- gezegd, dat hun toestand erbarme lijk is. De deputatie gelooft, dat van minister Deckers, die in woord en houding blijk gaf, minstens zooveel menseh als minister te zijn, bij de komende marinebegrooting wel een voorstel tot pensioenverhooging voor de vóór 1 Januari 1918 gepensionneerden der zee macht te verwachten is. VLISSINGEN, 25 OCTOBER. Schepping en ondergang van werelden. Alhavibr a-Theater. Was de eerste avond door het Instituut voor Arbeidersontwikkeling er een van mu zikaal genot, de tweede, gisterenavond gege ven door den heer P. Scheffelaar Klots, deed intellectueel daarom niet onder. Spreker bracht zijn niet talrijk gehoor op een helde ren hemel naar het open veld, waar hij wees op de groote streep, die zich, op verschillen de breedtes, uitstrekte langs het uitspansel, en die velen bekend is als de Melkweg. Dat is een verzameling, een stelsel van sterren, waarvan het tegenwoordige geslacht met zijn tal van hulpmiddelen om den tijd aan te geven niet veel meer weet en vniet veel meer aan hecht. Het was vroeger anders, toen onze voorouders op schepen, die zonder mechanische hulp de zeeën bevoeren, koer sten op Poolster en andere sterrengroepen. En spreker gaat in den breede na, hoe de oude volken den lof der sterren bezongen, ook gaat de heer Scheffelaar na, dat ten slottetot het inzicht werd gekomen dat die Melkweg een opeenhooping van dicht op elkaar gedrongen sterren was. Om zich van den oneindigen afstand der wereldruimte, waarin deze sterren niet rusteloos en niet zonder regelmaat schitteren, een denkbeeld te vormen, gaf spreker het beeld van ons schip, temidden van tal van andere, die zich op groote afstanden van ons bevinden en waarvan tenslotte in deh donkeren nacht de verschillende lichten afzonderlijk of in een enkel lichtpunt vloeien, al naar den afstand waarop we ons bevinden. Dat dit alles in beweging was, kon niet bewezen worden totdat William Herschel de uitvin ding der telescoop uitvond en daardoor de onderzoekingen naar die sterrenwereld op andere leest kon schoeien, wat, gezien de groote afstanden die in de wereldruimte heerschen, waardoor verschuivingen moeilyk te berekenen zijn, eigenlijk pas gelukt is door de uitvinding van den heliometer door den Duitscher Bessel, die het mogelijk maakte een verschuiving van een voorwerp tot op 1 mM. nauwkeurig te bepalen op een afstand van 1 K.M. Afstanden in den eather zijn heel moeilijk te schatten, men kan die af standen niet uitdrukken in K.M. en drukt ze dan ook uit in lichtjaren, waarbij uitgegaan wordt van de snelheid van het licht (300.000 K.M. per seconde). In aanmerking nemend, dat de afstand zon—aarde wordt afgelegd in 81/2 minuut en met de wetenschap, dat van de dichtsbyzijnde ster de lichttrillingen ons bereiken in lichtj aren, krijgen we een flauw begrip van die ruimte. En spreker noemde de tijden van eenige sterren, die tientallen, ja de uiterste sterren zelfs dui zendtallen jaren van ons verwijderd zijn. Afwijkingen in de banen, die de sten-en doorliepen, welke niet verklaard konden worden door de beweging der aarde om de zon, werden ontdekt door sterrenkundigen als Peters en Bessel. En het gelukte den Amerikaan Clark een instrument te ver vaardigen, waardoor hij ontdekte, dat de sterren omgeven worden door trawanten, dubbelsterren, welke bewijzen dat ook in de sterrenwereld de wet der zwaartekracht re geert. Verder deelde spreker mee, dat de lichtsterkte der algol-sterren, zooals er een rechts van Perseus staat, niet altijd even groot is, maar regelmatig af- en toeneemt. De heer Scheffelaar sprak vervolgens over de verschuiving, die uiterst gering lijkt, maar die ons bijv. van den Grooten Beer een heel ander beeld geeft, wanneer we hem nu, vóór en na 50.000 jaar beschouwen. Hij wijst op de groepeering der sterren tot hoopen, die ordelijk en regelmatig in de wereldruimte zijn verspreid, wat niet duidelijk is voor ons menschelijk oog, maar wel voor de fotogra fische plaat, die, na bijv. 18 uur onbewege lijk op dezelfde plaats ingesteld te zijn ge weest, ons myriaden van werelden te zien geeft. Herbij dient ook opgemerkt te worden dat de plaat gevoelig is voor ultra-violette stralen, welke ons oog niet treffen. En naast de plaat werkt ook als helper van den astro noom mee het prisma, waarvan de spreker het beginsel en de werking uitlegde en dui delijk demonstreerde. Met lichtbeelden, waarvan ook in 't voorgaande een aantal het gesprokene verduidelijkten, werd aange toond, dat de verschuiving, de verwijdering en nadering van sterren of zonnen kan be rekend worden uit de zgn. spectraal-onalyse van het licht dezer schitterende sterren of zonnen. Spreker beschrijft de 3 ruimtebewe gingen (aarde om ons elliptische baan om de zon vliegende beweging met zon en pla neten om den aether). Na de pauze gaf spre ker een beeld van het ontstaan der sterren, die uit nevels ontstaan van bolvormige ge daanten, die het aanzien hebben van plane ten, waardoor ze den oneigenlijken naam hebben gekregen van „planetarische nevels". Deze gasbollen, wier lijnenspectrum aan toont, dat we te doen hebben met een lichtgevende stof in gasvormigen toestand, o.a. waterstof en stikstof, doorloopen een weg door de wereldruimte in verbazende snelheid, waardoor ze tot ster worden, welke haar hoogsten glans bereiken bij* een tem peratuur van 20.000° Celsius (wit licht). Ze koelen daarna steeds meer af en krijgen ten slotte als stervende sterren een rood licht. Na verschillende, steeds volmaakter wordende instrumenten op het doek te heb ben geworpen, toonde spreker ons een serie fijn-scherpe lichtbeelden van hemellichamen en ook verschijnselen daarop als zonnevlek ken, protuberansen, waarna hij ons een projectie op het doek vertoonde, waarop we aanschouwelijk den altijd durenden kring loop zagen van opkomen en ondergaan. We kregen de afbeelding van een spiraalvormige beweging, waarvan het begin was de nevel, die zich al meer en meer verdichtte en het aanzijn gaf aan sterren. Door die verdich ting ontstaat afkoeling. De witgloeiing wordt roodgloeiing en ten slotte gaan ze door bot sing als doode hemellichamen uit elkaar spatten. De warmte, die daarbij ontstaat, drijft ze ten slotte weer terug naar hun uit gangspunt om van daaruit weer hun kring loop te herbeginnen. Met de beantwoording der vraag (die ve len wellicht onwillekeurig zullen stellen), of die vele andere werelden, welke in den kos mos rondzwerven, bewoond zijn, wilde spre ker eindigen. Hij moest echter dit antwoord schuldig blijven, maar hij wenschte te waar schuwen voor al te grooten overmoed, alsof wij de alleen-bewoners waren van het uni versum. C.K.W.O. Wij verwijzen naar achterstaande adver tentie betreffende de Hullebroeckavonden, welke Dinsdag en Woensdag a.s. in het Con certgebouw worden gehouden. Leden kunnen gratis kaarten bekomen en niet-leden tegen den genoemden toegangsprijs. Eenige bestuursleden zullen daartoe zitting houden in het gebouw der Chr. Vereeniging voor Jongemannen, Noordstraat 34, alhier. De nieuwe werktydenbesluiten voor winkels. In de gisterenavond gehouden gecombi neerde besturenvergadering van de afdeeling Vlissingen van den Algemeenen Bond van Handels- en Kantoorbedienden, den R.-K. Bond van Winkelbedienden en de Christe lijke Vereeniging van Winkelpersoneel werd besloten een conferentie aan te vragen met de winkeliersvereeniging „Gemeenschappelijk Belang", teneinde met elkander tot overeen stemming te komen in verband met de nieuwe werktijden en den hal ven vrijen dag voor het winkelpersongeel, met betrekking tot de regeling daarvan. Bovengenoemde organisaties vestigen te vens de aandacht der ongeorganiseerden op het feit, dat het sterk is aan te bevelen zich te organiseeren om de kans van slagen grooter te maken. Alhambra-theater. Morgenmiddag wordt een speciale matinée gegeven met de kinderfilm „De 5 stuivers van Lavarède of met een kwartje de wereld rond." Deze film behandelt een reisverhaal met een buitengewoon afwisselenden, boeienden en spannenden inhoud. Er wordt een prach tige bewerking in uitgebeeld van het veelge lezen boek met bovengenoemden titel. Het is een film vol fantasie, rijke aankleeding en verrassende tooneelen. De toeschouwers worden voortdurend in spanning gehouden en als het ware aan het doek gekluisterd door de grappige avonturen van Lavarède. De film is vrijgegeven voor alle leeftijden zóodat zij bij uitstek geschikt is om de kin deren een prettigen en aangenamen middag te bezorgen. Dat zij zich kostelijk zullen amuseeren staat vast. De hoofdrol wordt vervuld door den be roemden Franschen komiek George Biscot, die er voor zorgt dat de lachspieren voortdu rend in beweging worden gehouden. Feestelijke opening van het gebouw der Geref. Jeugdvercenigingen. Gisterenavond werd het gebouw der Ger. Jeugdvereeniigngen op eenigszins feestelijke wijze geopend. De ei-volle zaal, welke met bloemen was versierd, bood een gezelligen aanblik en er heerschte onder de aanwezigen een opge dekte stemming. De voorzitter der Jeugdcentrale, ds. H. A. Wiersinga, opende de vergadering en ver zocht te zingen Psalm 89 7, las 1 Samuel 3 en ging voor in gebed. Hierna sprak hij een krachtig openings woord en heette allen hartelijk welkom. Spreker was de tolk van allen door God te danken voor de vele zegeningen ons ge schonken, Daarom moeten wij als vereeni- gingen ook hooren de woorden uit het voor gelezen Schriftgedeelte „Spreekt Heere, Uw knecht hoort". Van welke vereeniging wij ook zijn, ons antwoord moet altijd zijn „Spreek Gij, Heere". Hy sprak den wensch uit, dat wy* nog vele jaren en nog vele geslachten van dit gebouw mogen gebruik maken. Verder wees hij op het doel van de Jeugd centrale. Het plan is het vereenigingsleven tot een warm leven te maken. Spreker hoopt dat alle Geref. knapen en meisjes tot de vereenigingen toe zullen treden. Hierna voerde het woord de heer J. Blan ken als voorzitter der commissie van beheer. Hij behandelde in 't kort drie punten lo. heden, 2o. verleden en 3o. toekomst. Op dui delijke wijze zette spreker de beteekenis daarvan uiteen. Hij herinnerde aan den vorigen predikant, ds. P. N. Kruyswijk, aan wien wij grooten dank verschuldigd zijn. Als uiting van onzen dank werd er besloten een telegram naar ds. Kruyswijk te sturen. Hierna hield de heer C. de Klerk, voor zitter van de Jongelingsvereeniging „Calvijn" daarna een beschouwing over de „Jeugd organisaties" De inleider behandelde achter eenvolgens de Jeugdvereenigingen in onzen tijd en het verband tusschen dezen. Nu volgde een zeer goed voorgedragen zangnummer „Bede". JTadat er een vrije voordracht en een sa menspraak gevolgd waren, werd gepauzeerd. Na een mooie orgelsolo „De slag bij Wa terloo", behandelde mej. Van Wouwe een onderwerp „Meisjesleven", en behandelde daarinlo. Kan een Gereformeerd meisje genieten2o. hoe staat ze tegenover de mo de en 3o. Is Gereformeerd zijn moeilyk Een reciteerwedstrijd, waar zeer velen aan deelnamen, slaagde voor enkelen schitte rend. Nadat nog enkele vrije voordrachten waren aangehoord, liet ds. Wiersinga den Avondzang zingen en eindigde hij daarna de zen uitstekend geslaagden avond met dank gebed. Te water gevallen. Gisterenavond kwam een late feestvierder van het Eiland over de zeesluizen. Door voor hem onbekende omstandigheden had hij blijkbaar niet de volle beschikking over zijn gezichtsvermogen, althans de man zag niet het verschil tusschen den kademuur en een der brugovergangen, zoodat hij op een gege- ven oogenblik te water lag in de sluiskolk. Gelukkig hoorde het sluispersoneel de hulp-* kreten van den man en wist dit den drenken ling, na eenige minuten, met eenige moeite, op het droge te brengen. Hij werd daarop naar zijn schip geleid. Schoorsteenbrand. In de Nieuwstraat ontstond gisteren een schoorsteenbrand, welke door de politie werd gebluscht. Roetaanlading was de oorzaak. Verstekelingen. Van een Engelsch stoomschip op weg van Antwerpen naar Montreal, zijn op de reedel alhier twee verstekelingen aan wal gezet en wel 1 Nederlander en 1 Joego-Slaaf.Laatstge- noemde werd door de politie gearresteerd en is als vreemdeling zonder middelen van be staan over de grenzen des rijks geleid. Zooals wij destijds meldden werd op 11 Oc- tober een Italiaan, die zich aan boord van een Duitsch stoomschip had verborgen en dia bij het aan boord gaan te Antwerpen een ernstige voetfractuur had bekomen, naar het gasthuis alhier overgebracht. Gisteren is dezö vreemdeling op politiebevel per automobiel overgebracht naar de ziekenzaal van het huis van bewaring te Middelburg. Hij zal later, als hij voldoende is genezen, eveneens over da grenzen van het rijk worden geleid. Het Gouden Kruis. De tweede opvoering van de opera „hef Gouden Kruis" door de zangvereeniging „Tot Oefening en Uitspanning" te Middelburg, was gisterenavond weer een groot succes. Da Schouwburg was geheel uitverkocht. Daar velen moesten worden teleurgesteld, zal mor-* genavond een derde voorstelling worden ge- geven tegen verminderde prijzen. Wij verwijzen daarvoor naar achterstaande advertentie. Herbenoeming burgemeester. Bij Kon. besluit zijn opnieuw benoemd met ingang van 9 November 1929 tot burgemees ter der gemeente Westkapelle mr. W. J, Woldringh van der Hoop en met ingang vari 13 November 1929 tot burgemeester der ge meente Vrouwepolder J. Louwerse. Scheepvaartberichtcn. Het Ned. stoomschip „Giekc k" dat nabij Bath was gestrand, is met 22 sleepbooten vlofj gesleept, waarna de reis naar Rotterdam werd voortgezet. Uit de waterstaatsbegrooting. Blijkens het voorloopig verslag van de afdeelingen der Tweede Kamer over hoofd stuk waterstaat werd betreurd, dat wede? niets blijkt van een kanalenplan voor# Zeeuwsch-Vlaanderen. In verband met den aanleg van een vluchthaven in den Stoofpolder aan het Zijpe werd door sommige leden den minister aangeraden eerst den loop der mogelijke onderhandelingen met België af te wachten inzake mogelijke verlegging van de vaart van en naar België. Andere leden drongen echter op spoed aan. Treinbotsing. Gisterennamiddag is onder Kijkuit, ge meente Axel, een trein op een aldaar stil- staanden goederentrein geloopen, zonder ge lukkig persoonlijke ongelukken te veroorza ken. Een 15-tal wagens werden evenwel meer of minder ernstig beschadigd. SOUBURG. Naar wij vernemen circuleert alhier een adres van winkeliers aan den Raad dezer ge meente met het doel tot een wettelijke win kelsluiting te geraken. Door het breken van een zgn. dwarsladder sloeg alhier op den Middelburgschen weg na bij het Oranjeplein, een voer hooi om, waar door het verkeer gestremd werd. Ongelukken kwamen niet voor,

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1929 | | pagina 1