WOENSDAG 30 JULI
IS5BLANCHE
62e Jaargang
1924
FEUILLETON
DE GROÖTF ONDEUGD
ÏRBERICHT,
den avond van 30 |„i;
Zuid-Oostelijke tot 0„
tot zwaar bewolkt Wl
regenbuien. Iets warmer
AUTO'S EN FIETSEV
uur
30 9.24
31 9.23
:R TE VLtSSINGEN.
v.m.
1.28
N.M. 2.01
E N DA
annia. Dagelijks djne, i
.308 uur.
uitzondering van der'-'
)irée-dansante van '§1.
itinée van 3.305.30 uur-
8—11.30 uur.
ugustus. Delftsch stiM.v
ible „de Kadans".
ïina. Dagelijks concec
NöhrBekker.
Zondag van 3/2—6 'Ju.
iera- en Solisten-avond,
mderdags. Soiree daj.
boulevard. Concert
ipel Maandag- en Woeni
811.30 uur.
—2 uur Matinée.
vard Evertsen. Din*
lag en Zondag Mating J
0 uur.
Donderdag en Zonfafl
11.30 uur.
Vrijdag en Zaterrk I
te van 811.30 uur. I
van 3.305.30 uur jj i
3ouleyard Evertsen.
dag Soirée Dansante,
VLSSS1IN0SCHE COURANT
ABONNEMENTS-PRSJS
,V"°r m?annden.0Fra„cö
dieren j 2.20 pera ne week-abon-
"«nn7eceUaliesbyvoor«itbetaling.
Atzonderlijke nummers 5 ceni.
ADVERTENTIEPRIJS
I r(,„cist.10 voor iedere
„•regel
R*. "*c»el meer 15 Cent.
VOOR DE NAGELATEN BETREKKINGEN
V° VAN DE VERONGELUKTE
VISSCHERS.
Vorige opgave ƒ11817.98
C L„ Amsterdam
Xe Rotterdam
«Door tusschenkomst van de
Nat Bank, alhier J. A., Gent - 3
''fMcvr Wed. H. ALde G., Rot-
I terdam
®Ha. Romijn. Rotterdam - 35.—
L. F. v. d. W, Franeker -
A C. AL, Rotterdam
Dames P., Rotterdam -
Gustaaf-Tooneel, Tiel- '®58
J. W„ Breda '"Cj
C A C., Dordrecht - -5U
V., Hulst ,p
C. D.L., Hazerswoude - iu.
Invaliden Kon. Mil. Invaliden-
huis., Bronbeek" -O-04
M F. G.van H., Barneveld - J.—
Familie J. de J., Gouda - 4.—
M. K.. Utrecht- 2.50
Ds. J. B., Groede -
M. B. v. R., Den Haag - 3.25
W. S., Zwolle - l-
Dames M., Arnhem - 5.
A. C. v. d. H., Den Haag- 10.—
G., Rotterdam - 50~
i iM. A. H., Zutphen- 5.50
[J. H. D., Stadskanaal- 10.
T. P. <D., Amsterdam - 5-.
Ambtenaren Burgerlijken Stand
Amsterdam - 10.70
|G. B., Amsterdam- 2.50
A. B., Den Haag - 2.50
IDs. J. C. H collecte Groesbeek - 18.56
|K. M., Gorcu-m- 1.
Een Zeeuwsehe, Knollendam - 1.
J. W. v. D., Rotterdam - 26.60
iMr. J. G. G.( Arnhem- 25.
|j. B. N., Rotterdam - 5.
jv., Rotterdam - 3.
IC. G. S., Rotterdam - 10.
ij. E, Arnhem l.-r-
JN.V. Utrechtsch Prov. en Sted.
F" Dagblad - 8.50
H. J. A, Rijen - 10.—
R.K. Pastorie, Broekhuizen (L.) - 5.
Van de Directie der „Vliss.
Courant" - 1000.
F. D.S., Amsterdam - 21.
D. v. d. M., Voorburg- 2.50
J. C. Le C., Den Haag - 2.50
Mevr. R. W.C., Den Haag - 2.50
T. B.. Zeist - 2.50
W. N., Amsterdam - 5.
A. K., Amsterdam- 10.
;Ds. K. B., Lutten- 2.50
Mej. Ch. A., Maastricht - 5.
'S. P., Amersfoort- 10.
-A. v .d. P., Rotterdam- 41.40
"Dr. A. v. d. F., Den Haag- 11.
[Mevr. v. V., Den Haag - 3.
Totaal 13443.21
E HUUR
VENHUIS voor ƒ25.-
;t mooi uitzicht en lage
;n buiten de stad),
ïgevens verschaft Wo-
en Bureau PIETERSE
oor direct
DIENSTBODE,
iwerk. Veel verval.
DE VISSER, Bouie-
106.
ïiddelb.-Rotterdam
igelegen plaatsen.
7AN PASSAGIERS'
REN EN VEE.
Juli
T, Wil.
T.B. iir
T. EOtl.
Ï.H «I
te bekomen:
,V. Transport- on j
Erven Q. VOS, W
BKNHOOKN, Tri.Jf?
X3ST2RHOÜT, T«l. ',8i>
IOITESSBK.T.'- 10!
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
Het allerbeste wat voor den
prijs is te leveren ontvangt U,
wanneer U zegt
Geef Mil maar
Vertaald door Mevrouw
I P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
12
I Het bleek spoedig, dat Naida geen
geiuit had, want zij verloor snel al het
.(geld. dat zij had meegebracht, en twee-
fcniaal verliet zij de kamer om 'n cheque
tot een belangrijk bedrag af te geven-
'Maar er was geen spoor van agitatie
op haar gelaat zij kon goed tegen
gverliezen en glimlachte vriendelijk
zelfs tegen hen, aan wien zij verloor.
J Het was zeven uur, toen het spel
eindigde en zij het huis verlieten.
,.Je bent ongelukkig geweest. Heb je
teel verloren vroeg Olive achteloos.
„Meer dan zevenhonderd pond", ant-
fvoorddé Naida.
„Dat is heel veel. Je moest niet zoo
hoog spelen."
L,.Wat doet het er toe het bedrag
Jij hebt gewonnen
,,"Ju ongeveer vijftig", zei Olive.
I.tk ben en veine het zal mij benieu
wen hoe lang het duurt."
heen ?"gaat er dlls vanavond weer
L-^ljer. maar jij doet beter niet te
hersLv?6' le ge,uk is uit> en het dient
ft toe daar tegen in te gaan."
de Naida "let geUlk" antwoord-
im?n We'rlr ^U'-S en even over negenen
I te 0I,ve zich gereed en vertrok.
INGEKOMEN GIFTEN ADMINISTRATIE
„VLISSINGSCHE COURANT".
Vorige opgaaf 1090.22
Fr. v. R- 2.50
P. te Souburg - 2.50
j. A. F., Utrecht- 2.50
Totaal ƒ1097.72
Meerdere giften zullen door ons dankbaar
worden aanvaard en in ons blad worden
verantwoord.
TIEN JAREN OORLOGSPOLITIEK.
1914-
1 Augustus 1924.
III.
Voorzoover dat nog noodig kon heeten,
hadden de politici en economen ons erop
voorbereid, dat de a.s. groote oorlog, zou
deze eenmaal uitbreken, van geweldigen
economischen aard zou zijn. De politici
door er op te wijzen, dat de strijdvragen
der laatste tientallen van jaren alle een
economischen of kolonialen ondergrond
hadden de economen door erop te wijzen,
dat steeds meer de wereldhuishouding een
internationaal karakter heeft aangenomen,
en, om het plastisch uit-te drukken, eiken
dag op de tafel van den eenvoudigen ar
beider de producten van drie werélddeelen
worden gebracht. Wij hebben dan ook dit
economisch 'karakter van den grooten
oorlog aan den lijve gevoeld. Direct en in
direct. Indirect niet alleen in de oorlogvoe
rende landen, maar ook in de neutrale, die
niets met den oorlog te maken wenschten
te hébben, maar die toch duidelijk bemerk
ten, dat hunne levensmiddelen- en grond-
stoffenvoorzienipg niet onafhankelijk zijn
van wat zich verder in de wereld afspeelt.
Direct in den oorlog zelf, die niet als vroe
ger tot het militaire- en politieke strijdperk
werd beperkt, maar al spoedig op econo
misch gebied werd overgebracht. Door
verschillende maatregelen trachtten Enge
land en Frankrijk reeds dadelijk den le
venstoevoer naar Duitschland te beperken;
als antwoord daarop ving Duitschland den
duikbootenoorlog aan, die zich vooral
richtte tegen het handelsverkeer zoowel
van de oorlogvoerenden onderling als van
dezen met de neutralen. De economische
blokkade, over Duitschland afgekondigd, en
de daarop gevolgde repressaille-maatrege-
len, ontredderden niet alleen geheel den
handel van de oorlogvoerenden, maar zij
hadden ook een funesten invloed op dien
der neutrale landen ja, dit ging uiteraard
zoover, dat landen met rijke koloniën als
Nederland, gebrek leden, terwijl die kolo
niën- genoodzaakt -waren hare producten
naar andere 'landen uit te voeren. En ster
ker nog, te Parijs kwam gedurende den
oorlog de z.g.n. Economische Conferentie
der Geallieerden bijeen, die de grondslagen
vaststelde, waarop, ook na den oorlog, de
economische krijg tegen de toenmalige te
genstanders zou worden gevoerd. Zelfs
het internationaal privaatrecht, vóór den
oorlog door Asser en de zijnen-opge
bouwd, werd niet met rust gelaten ten
gevolge van de opzegging van verschillen
de dezer tractaten werden ook de neutra
len getroffen en was het b.v. in Frankrijk
tijdens den oorlog votr welken vreemde
ling ook; ja zelfs voor een onderdaan van
een der geallieerde landen, moeilijk, zoo
niet onmogelijk om op behoorlijke wijze te
procedeeren. Op economisch gebied heb
ben wij tijdens den oorlog wel ervaren, dat
het internationalisme, hetwelk schijnbaar de
laatste tientallen van jaren had geheerscht,
meer op individueele verbindingen der per
sonen van verschillenden landaard berust
te, dan op de verbindingen der Staten als
zoodanig en wederkeerig.
Niet zoo heel lang vóór den oorlog pu
bliceerde Normann Angell zijn bekend
boek, waarin hii uit economisch oogpunt,
den oorlog der toekomst min of meer on
mogelijk verklaarde. Immers, zoo was in
het kórt zijn redeneering, alle landen zijn
zoozeer economisch verbonden, dat een
oorlog niet alleen de belangen der tegen
standers, doch tegelijk hun eigene belan-
Nalda nam een boek, maar het was
haar onmogelijk haar gedachten bij de
lectuur te bepalen. Zij begon rusteloos
op en neer te loopen.
„Ik zal niet kunnen slapen, als ik n-aar
bed ga. Het was slecht van Olive om
mij alleen te laten."
Voortdurend kwelde haar de verzoe
king om te gaan en zij streed er tegen
uit al haar macht. Alaar steeds zag zij
de kaarten voor zich de opwinding,
en haar geluk zou kunnen verande
ren. „Ik ga niet", riep zij plotseling
hartstochtelijk uit. Terwijl zij die woor
den sprak, ging zij echter naar haar
slaapkamer en opende daar haar
kleerkast. Er werd gebeld. Zij kon
stemmen aan de voordeur hooren en
het dienstmeisje kwam.
„Mijnheer Lang is er."
„Jk zal bij hem komen", zei Naida
haastig.
„Geheel alleen waar is Olive
vroeg Lang snel.
„Zij is gaan spelen."
„•En zij heeft u alleen gelaten Laat
ik u er heen brengen of mag ik hier bij
blijven
„Neen. Ik zou graag gaan", ant
woordde Naida impulsief en liep heen
om haar mantel te halen.
„Ik ben Jieel blij, dat je gekomen
bent zei Naida. toen zij terug kwam
met een gelaat stralend van opwinding.
..Ik verlang er naar iets van mijn ver
lies van hedenmiddag ter*g te winnend'
Lang riep een taxi aan en toen zij
zaten, was zij zoo ongeduldig, dat zij
nauwelijks luisterde, naar hetgeen hij
Doorzitten bij wielrijders - Stukloopen - Schrijnen en Smetten der Huid - Zonne
brand - Doorgeloopen Branderige Voeten verzacht en geneest men met PUROL.
(Ingez. Mededeeling.)
gen treft. Stel, zoo schreef hij, dat een
Dwitsche onderzeebeot een Engelsch han
delsschip in den grond boort, wie waar
borgt dan, dat dit schip niet eigendom is
van een naamlooze vennootschap met veel
Duitsch kapitaal, en wie tenslotte waar
borgt niet, dat het schip, desnoods in En
geland verzekerd, niet bij een Duitsche
maatschappij is herverzekerd. Waarbij.
Normann Angell vergat, dat de regeerin
gen zich in den grooten strijd veroorloofden
om met geen enkel bestaand recht rekening
te houden, zeker niet met de verplichtingen
van den Duitschen herverzekeraar tegen
over de Engelsche verzekerden. Ook in an
der opzicht trouwens dwaalde Normann
Angell toen hij de economische weerstands
kracht der landen zoodanig schatte, dat
een werkelijke wereldoorlog nauwelijks en
kele maanden zou duren en dan wegens
uitputting der wederzijdsche partijen zou
moeten worden opgegeven. Het weer
standsvermogen der volkeren, of liever ge
zegd hunne geneigdheid om zich geheel
uit te putten, is veel grooter gebleken dan
eenig econoom kon voorspeller^ en het is
vermoedelijk daaraan in de eerste plaats te
danken, dat wij nu een bijna vernietigd
Europa, om van het overige deel van de
wereld maar niet eens te gewagen, voor
ons hebben.
Het begin van den oorlog deed zoo iets
niet voorspellen. Zeker, toen heerschte er
verwarring, een zeker soort van kinderlijke
bevreemding, dat tal van dingen, die wij in
onzen tegenwoordigen tijd heel gewoon
vonden, plotseling waren veranderd. Maar
aan de mogelijkheid van uitputting dacht
men zelfs niet, en in de gebleken moeilijk
heden viel vrij gemakkelijk te voorzien. De
paniek b.v., die men hier te lande vreesde
op de Amsterdamsche Beurs, werd, dank
zij het krachtig ingrijpen van den heer Van
Aalst, die het steunsyn'dicaat van ƒ200
millioen vormde, voorkomen de Beurs
werd maanden achtereen gesloten. Het te
kort .aan klein geld werd door de uitgifte
van zilverbons spoedig voorkomen tegen
de algemeene neiging van prijsopdrijving
werden wettelijke maatregelen beraamd, die
met een zeldzamen spoed in werking tra
den.
Toen tengevolge van de crisis de werk
loosheid al spoedig zoo groot werd, dat
gedwongen uitzetting uit de woningen
dreigde, kwamen ook in dat opzicht maat
regelen tot stand in het kort, zoowel in
Nederland als in andere neutrale, en nog
sterker in oorlogvoerende landen, werd de
eene maatregel voor, de andere na op so
ciaal en economisch of op gemengd gebied
uitgevaardigd, teneinde in de moeilijkheden
te voorzien.
Eerst in 1915 echter begon men inzicht
te krijgen in- wat, duurde de strijd enkele
jaren voort, zou worden. De toevoer van
levensmiddelen werd afgesneden, en al
kon. dank zij de oprichting van de Neder-
Iandsche Overzee Trust'(N. O. T.) de ver
binding met de Koloniën althans gedeelte
lijk worden gehandhaafd, dit nam niet
weg. dat wij ons reeds zeer veel moesten
ontzeggen. Maatregelen werden genomen
om de distributie van levensmiddelen te re
gelen aanvankelijk probeerde Minister
Posthuma het met zijn bekende vereenigin-
gen van belanghebbende producenten, die
stonden onder toezicht van Rijkscommis-
siën van Toezicht, waarin het deskundige
en niet-belanghebbende element domineer
de. Toen het met dit toezicht niet bleek te
gaan, vermoedelijk tengevolge van het ont
breken van een krachtig centraal lichaam,
trad de Distributiewet in werking, die ge
weldige, in vredestijd zeker onmogelijk ge
achte bevoegdheden op levensmiddelenge-
bied aan de Regeering gafdie haar en
hare organen in staat stelde in beslag te
nemen wat zij voor het algemeen belang
noodig achtte, en op grond van welke wet
de bekende vervoerverboden werden uit
gevaardigd. Tevoren reeds v/aren de tal
van uitvoerverboden vastgelegd, waarvan
zeide.
„Ik heb hoegenaamd geen geld meer.
Zouden zij nog wel een cheque willen
accepteeren vroeg zij zenuwachtig.
„Dat behoeft geen bezwaar te zijn.
Laat ik u een paar honderd pond lee-
nen om mede te beginnen. Morgen kunt
i» mij een cheque geven."
Terwijl hij sprak, nam Lang een
pakje biljetten uit zijn zak, die zij in
haar taschje deed, zonder zich de
moeite te geven ze te tellen.
,U bent heel goed. Ik zal een wissel
schrijven, zoodra wij er zijn."
,Er is geen haast bij," antwoordde
hij luchtig.
'Lang had gemerkt, dat het speelhuis
waarschijnlijk een goudmijn voor hem
en 'mevrouw Fortescue zou worden,
want de winsten hadden hun stoutste
verwachtingen overtroffen. Natuurlijk
was net houden van zulk een plaats in
strijd met de wet en de eigenaar kon
boete of gevangenisstraf oploopen,
maar het was wel waard de kans te
wagen. Bovendien werd een mooi sala
ris betaald aan den bestuurder en den
croupier, en indien de politie den wa
ren eigenaar niet ontdekte, zouden zij
gestraft worden, zoo er een vervolging
werd ingesteld.
Toen Naida kwam, nam noch Olive
noch mevrouw Fortescue de minste
notitie van haar zij nam de eenige
nog onbezette plaats in, aan het einde
der tafel. Van het begin af won zij en
achtereenvolgens voerde zij verschei
dene banken tot hooge bedragen op.
Zoodoende kreeg zij haar verliezen van
intusschen vrijstelling kon worden verkre
gen door de bekende uitvoerconsenten, die
iemand plotseling tot een rjjk man konden
snaken, en die zeker tot veel oorlogswinst
hebben bijgedragen. Geheel Nederland
en gelijk het in Nederland gegaan is, is het
in het meerendeel der landen gegaan
veranderde economisch geheel men zag
handelslieden tot geheel andere branches,
somtijds de zonderlingste, overgaan. De
groote lichamen deden e!at niet, konden dat
niet doen, maar moesten dan ook veelal
voor een dee! hun zaken stopzetten of
sluiten. Geheel het economisch leven raak
te in de war, raakte vast, en van geen Re
geering mocht worden verwacht, dat deze
geheel in d£ nooden kon voorzien. Men
probeerde het zoo goed mogelijk, en het
eigenaardige verschijnsel deed zich natuur
lijk al spoedig voor, dat, gezien den nood
der tijden, geld bijzaak werd.
In Nederland wij blijven bij de voor
beelden dicht bij huis werden steeds
grooter credieten aangevraagd om tegen
goedkoope prijzen levensmiddelen te ver
schaffen credieten van toentallen millioe-
nen behoorden al spoedig niet meer tot de
uitzonderingen. Teneinde den Staat een
deel van de buitengewone winsten, die ten
gevolge van den oorlog werden gemaakt,
te doen toevloeien, trad de Oorlogswinst
belasting, die een zeer rijke bate opleverde,
in werking eerst later kwam men op het
denkbeeld om in een zoogenaamde particu
liere Vennootschap, de Nederlandsche Uit
voer Maatschappij (N.U.M.) de belangen
van den uitvoer te centraliseeren en den
Staat daarvan de competente portie te doen
toekomen. De N.U.M. is een der vele voor
beelden uit den oorlogstijd, dat de Staat
een deel van zijn bevoegdheid aan parti-
cuhcre of aan semi-particuliere lichamen uit
handen gaf. De N. O. T„ wel niemand zal
het ontkennen, beschikte inderdaad over
Regeeringsbevoegdheden de N.U.M. ook
een weinig wij hebben daarnevens gehad
het Landbouw Exportbureau (L.E.B.) op
gericht teneinde uit te voeren de afspraken
met de Geallieerden, waarin aan Nederland
werd voorgeschreven een hoe groot deel
van landbouwproducten naar de Centrale
landen mocht worden uitgevoerd. En wij
hebben ook gehad, nadat de onrechtmatige
inbeslagneming van bijna de geheele Ne
derlandsche visschersvloöt werd opgeheven,
een overeenkomst met de Engelsche Regee
ring, die aan de Nederlandsche particulie
ren voorschreef hoeveel visch zij- naar
Duitschland mochten vervoeren. Overeen-
komsten, die, teneinde het neutraal karak
ter van den Nederlandschen Staat te hand
haven. door particulieren met een of meer
der Geallieerde Rijken werden gesloten,
maar die toch aan de regeering niet onbe
kend waren, en die een deel vormden van
onze economische oorlogspolitiek. Natuur-»
liilc was 'haar karakter formeel niet juist,
niet fraai zelfs, maar men leefde in oorlogs
tijd. en men kon niet anders.
Bedenkelijk was en waarlijk al weer
niet in Nederland alleen de invloed, dien
de economische omstandigheden oefenden
od geheel de samenleving. Tengevolge van
den nood in de oorlogvoerende landen, kon
den lieden, die in het bezit Jfwamen van
uitvoervergunningen, zich me réén slag ge
weldige rijkdommen verwerven, het tvpe'
der O.W.-ers is voor het grootste deel
daaraan te danken. De voordeelen, die met
smokkelen konden worden behaald, leidden
er vanzelf toe, dat, vooral in de grenspro
vinciën, velen zich daarop toelegden het
aantal smokkeldelicten nam in de oorlogs
jaren tot een ongekende hoogte toe. Het
kwaad' werd, mede dank zij de hulp van
militaire commiezen, zoo krachtig mogelijk
bestreden, maar afdoende kon dat al weer
niet. iDe aanwezigheid hier te lande van
vluchtelingen van den meest uiteenloopen
den landaard, die na en met de Belgen hier
kwamen, leidde tot overneming van wat in
den regel niet het beste der betreffende
volkeren was leidde zoodoende tot een
dien middag weer terug. Haar geluk
keerde ten slotte wel, maar toen het
spel eindigde, had zij althans nog een
deel van haar winst over.
Iemand schoof de zware gordijnen
terug en toen het daglicht binnen
stroomde, kon men zien, hoe bleek het
gelaat der spelers was. De oogen der
meesten waren weggezonken en de
trekken van het gelaat verscherpt. Zelfs
Olive zag er vervallen en flets uit.
„Weet je wel, dat het bijna zes uur
is riep Naida uit, terwijl zij op haar
horloge keek.
„iHet kan mij niet schelen ik heb
gewonnen. Wii kunnen morgen tot aan
den eten slapen. Je hebt ook gewon
nen
„Ja", zei Naida, en herinnerde zich
toen haar schuld aan Lang die bij haar
stond. „Ik kan gelukkig bij u uit de
schuld komen." zei zij, terwijl zij bil
jetten telde. „Ik dank u hartelijk."
Warme bouillon werd gepresenteerd
en gretig gedronken, want allen waren
moe na de langdurige opwinding, en
daarna gingen zij naar huis. Naida
s,liep zwaar tot drie uur in den middag.
Er lag een brief van Lindsay, die met
de ochtendbestelling was gekomen hij
schreef dat hij misschien een paar da
gen langer zou worden opgehouden en
zij voelde, dat het haar een gevoel van
opluchting gaf.
„Ik zal het er van nemen, zoolang ik
kan. Ik doe toch eigenlijk niets ver
keerds en als ik getrouwd ben, is net
veorgoed uit."
Zoo redeneerde zij bij zich zelf en
verruwing der zeden, die zich in eiken
kring, van den hoogsten tot den laagsten,.
kenbaar maakte. De oorlog gaf aanleiding
tot plotselinge verdiensten en tot plotse
linge verliezen veel minder dan vroeger
werd de spaarzin beoefend men leefde bij
dc-n dag van heden. Voorzichtigheid werd
veel meer dan vroeger uit het oog verlo
ren de reusachtige zaken, die konden wor
den gedaan, deden zelfs groote lichamen,
op den meest solieden grondslag gevestigd,
deze voorzichtigheid uit het oog^verliezen.
Kortom er kwam een atmosfeer in de eco
nomische en de maatschappelijke samenle
ving, die tevoren ongekend mocht heetcn.
Er werd het vreeselijkste gebrek geleden
aan den eenen kant, en er werden rijkdom
men verdiend aan den anderen kant. De
Regeering had -met politieke en economi
sche moeilijkheden tegelijk te maken de
stoute uitspraak, in het begin gedaan, dat
er geen honger zou worden geleden in
Nederland, moest, toen de oorlog zoo lang
voortduurde, wel worden ingetrokken. De
economische moeilijkheden werden door
sociale gevolgd men mocht Huurwetten
uitvaardigen ter voorziening in den woning
nood groöte levensmiddelen credieten
toestaan teneinde het gebrek te bezweren
men mocht Regeeringsbureaux oprichten
teneinde de distributie te centraliseeren -
geheel kon men niet in de nooden voorzien.
Relletjes zijn dan hier, dan daar het gevolg
geweest ernstig waren zij een enkelen
keer als in 1917 te Amsterdam, maar steeds
heeft er zekere onrust geheerscht, die van
sociaal-economischen aard was.
Neen, wie tevoren had gemeend, dat de
oorlog economisch aan de neutralen kon
voorbijgaan, heeft' zich wel vergist. De
oorlogvoerenden maakten van dezen poÈ-
tieken oorlog tegelijk een economischen
zij pasten, en dat waarlijk wel van weers
zijden, alle hulpmiddelen toe, die zij ter be
schikking konden stellen, en op het laatst
werd de oorlog militair een vraag van man
schappen en materiaal, en economisch een
vraag van levensmiddelen en grondstoffen.
En toch heeft de groote menigte tijdens
den oorlog zoo weinig inzicht in de econo
mische verhoudingen gekregen, dat nog
vrij algemeen de overtuiging heerschte, dat
eigenlijk op hetzelfde oogenbljk, dat de
oorlog zou zijn geëindigd, ook een einde
zou komen aan al de economische ellende,
die deze had gebracht. Ware dan ook met
het einde van dien oorlog niet zekere so
ciale onrust samengevallen, men had zich
in November 1918 oprechter verheugd dan
de omstandigheden eigenlijk toestonden.
Zeker, het scheen een oogenblik, en in het
bijzonder in Nederland, dat het einde van
den oorlog ook het einde van de economi
sche kwaden zou met zich brengen. Wel
waren er nog tal van moeilijkheden te over
winnen wel zaten wij nog in den huizen-
nood in den kolennood, en wel kregen wij
nog niet alles op tafel wat wij voor den
oorlog gehad hadden, maar spoedig deed
zich verbetering gevoelen. Daarbij kwam,
dat de vroegere oorlogvoerende partijen
ons noodig hadden en van ons konden krij
gen, nu eenmaal de grenzen voor een deel
werden opengesteld.Onze koopvaardijvloot,
die tijdens den oorlog groote verliezen had
geleden, maar waarin door bijbouwen was
voorzien, werd in hooge mate rendabel ge
maakt onze voorraden konden voorloopig
nog tot goede prijzen, worden verkocht, al
waren natuurlijk degenen, die in levens
middelen-surrogaten sommige van goede
kwaliteit, handelden, de dupe waren van
wat men'later wel eens spottend heeft ge
noemd „het uitbreken van den vrede". In
derdaad, wie de cijfers b.v. van uitvoer en
invoer in 1919 in een klein land als Neder
land gadeslaat, wordt getroffen door de
geweldige veranderingen die daaruit spre
ken. Maar men hield er geen rekening me
de, dat wel de invoer in Nederland gewel
dig toenam, maar de uitvoer niet een even
redige mate van toeneming vertoonde en
men scheen te meenen, dat de plotselinge
Olive behoefde haar niet te overreden
weer mee naar .het speelhuis te gaan.
Zij kwamen er ongeveer om 10 uur aan
en bleven er weer tot in den morgen.Met
elk volgend bezoek nam Nalda's harts
tocht voor het spel toe en eindelijk
leefde zij slechts gedurende de uren, die
zij aan de groene tafel kon doorbren
gen. Haar geluk was gekeerd, want bij
elk bezoek verloor zij ontzaglijk en ge
durende de weinige dagen, dat Lindsay
afwezig was geweest, had zij wissels
getrokken tot een bedrag van driedui
zend pond, zoodat het noodig werd een
bezoek aan haar bankiers te brengen en
een deel van haar kapitaal te gelde te
maken.
Het was twee uur en zij lag met ge
sloten oogen in bed, toen het dienst
meisje een telegram bracht.
„Zal om half acht bij je zijn. Vol
liefde. Mark."
Het bericht wekte haar niet uit haar
lethargie, zij viel weer in slaap en werd
niet voor zes uur wakker. Toen herin
nerde zij zich, dat haar Mark binnen
twee uur bij .haar zou zijn, en zij haastte
zich naar de badkamer. Nadat zij zich
had gekleed, bekeek zij zich met kritï-
schen blik in den spiegel. Het was
waar er lagen lichte schaduwen
rondom haaroogen, maar zij zag er
goed uit. Het late opblijven en de
koortsachtige opwinding hadden nog
geen tijd gehad hun stempel op haar
gelaat te drukken.
(Wordt vervolgd.)