IA
Co.
B
F.
DONDERDAG
15 FEBRUARI
Ik Stem van 'i Barl.
Effecten.
-\o. 39
35e Jfaargang
1917
it.
aag.
best.
kjes en Schijfjes}
ruimen,
Sucade,
BUSGRüENTEN
IEDINGEN
WRAGEN.
WERK
rdiensfe.
zen.
zen.
jjiigavefirma f. VAK Cf VEIDE if.. Kleine Harkt 58, Vlissingen. Telefoon Interc. 10
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke feestdagen
GEMEENTEBESTUUR
KAMEROVERZICHT.
FEUILLETON
BINNENLAND
oon 17.
erdam.
uwers, Bouw-
eerd Zondagsblad
,DE MOORD OP
essante prijsvraag,
meedoen, jong en
maar dus iedereen
rstreerd Zondags
bij het genot een
laatste nieuws in
biedt, moet zeer
ad bij de courant
:t slechts bij wijze
cent.)
is bureau worden
UITGEVERS.
i lend,
rijen tijd vraagt
ireau Vliss. Crt."
)ngev. Verz. Mij.
iet persoon om
als AGENT tegen
te vergoeding be-
Bij. gebleken ge-
ng tot hoofdagent
oerige inl. aan de
Voorschotbank,
msterdam.
>ekt eenige nette
TER vraagt be-
utstraat no. 1.
IRATIS
per week.
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.45
per drie maanden. Franco door het geheele rijk ƒ1.60. Voor België 2.20
Voor overige landen der Post-Unie 3.35. Afzonderlijke nummers 3 cent
ADVERTENTIEPRIJS Van 1 4 regels 0.48voor iedere regel meer 12 cent
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Bij abonnement speciale prijs
Reclames 24 ct. per regel. Dienstaanbiedingen en -aanvragen 6 ct. per regel
üeabonné's, in't bezit eener gulden bij levens- rj r» jflj gulden bij dood rt gulden bij verlies A Cfl gulden bij verlies A rtfl gulden bij verlies gulden bij verlies
polis, zijn GRATIS verze- /III III lange ongeschikt-»1|| door <1111 van een hapd, I 11 van vaneen van eiken
kerd tegen ongelukken voorLd LP LP LP heid tot werken (/U een ongeluk LPLPLI voet of oog 1UU een duim 1UU wijsvinger LJ%J anderen vinger
rjeze ultkeerlngen worden VERDUBBELD Indien de verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trein, boot of tram. De uitkeering wordt gewaarborgd door de „Holl. Alg. Verzek. Bank" te Schiedam
SUIKER.
Burg. en Weth. van Vlissingen
brengen ter algemeene kennis
dat door den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel is goedgevonden
ten aanzien van de voor suiker vastge
stelde maximumprijzen, te bepalen
te. De maximumprijs groothandel-
prijs bedraagt ƒ50.25 per 100 K.G. af
fabriek
2e. De maximum-tusschenhandelprijs
bedraagt ƒ51.50 per 100 K.G. vracht
van magazijn af voor rekening van den
kooper.
Vlissingen, 14 Februari 1917.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
J. P. v. ROSSUM Jr.
KAAS.
Burg. en Weth. van Vlissingen
brengen ter algemeene kennis
dat door den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel is goedgevonden
In afwijking van het ter zake be
paalde in zijne beschikking dd. 22 Ja
nuari jl. no. 7610 en 7611, afdeeling
Handel, te bepalen, dat de in voormelde
beschikkingen genoemde maximum-
groothandelprijzen en 'tusschenhandel-
prijzen voor kaas met ingang van 10
Februari 1917, niet zijn te verstaan
„franco station van bestemming, spoor,
boot of laatste veer", doch „franco sta
tion van verzending."
Vlissingen, 13 Februari 1917.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
J. P. v. ROSSUM Jr.
TURF.
De Burgemeester van Vlissingen
brengt ter algemeene kennis
dat door den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel krachtens de arti
kelen 2 en 8 der Distributiewet 1916, is
goedgevonden
vast te stellen de navolgende maxi-
mumkleinhandelprijzen (franco thuis
bezorgd) voor baggerturf en bagger-
turfbriketten (iblokjesturf of uit bagger
gemaakte turfbriketten)
Zuid-Holland ƒ1.10 per 100 stuks
Noord-Holland 1.10 100
Utrecht „1.10 100
Gelderland 1.100
Overijssel „0.90 100
Friesland 0.80 100
Zeeland 1.10 100
Vlissingen, 14 Februari 1917.
De Burgemeester voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
Vergadering van Woensdag.
Het slot van de Marinebegrooting
bracht slechts eenige discussie over de
lichamelijke opvoeding en over het
loodswezen. De Minister wenscht te
DOOR
A. HAUS.
15) —o— (NadniK Vfirbodeii.
Doch de vrouw gevoelde hoe haar
man zich van zijn gezin vervreemdde,
eiken dag meer en meer, en die ge
dachte stemde haar angstig en droevig.
Florent, waar heb je toch heel den
'dag gezeten vroeg zijn zuster.
Weer moest de jongeling veinzen, en
liegen. Hoe lang zou hij het volhou
den
Mathilde beminde Raimond, maar
wat moest er van die verbintenis ko
men, als de firma viel Deze vraag
trof eensklaps den broeder.
Raimond was een oprechte kerel,
maar ;zijn ouders, zouden zij zich niet
verzetten
En zoo zag de jongeling voortdurend
zijn keuze moeilijker, zijn verantwoor
delijkheid zwaarder worden,
Ik ga slapen, zei hij kort.
Maar we moeten nog soupeeren,
is toch al te vroeg om naar bed te
gaan, meende zijn moeder.
do~d'leb ®Een honS€r - En ik ben
Florent ging naar boven en sloot de
Willemsoord een gymnastiekschool te
stichten, waarin het Zweedsche stelsel
zal worden gevolgd. Thans bestaat te
Utrecht een speciale school voor de
landmacht. Aangezien echter de eischen
die voor de marine gesteld worden an
dere zijn dan die voor de landmacht,
heeft de Minister een eigen school noo-
dig. Na een technisch debatje over het
Duitsche turnstelse! en de Zweedsche
gymnastiek, waaraan de heer Eland ten
gunste van het eerste, de heer Koster
ten gunste van de tweede deelnam,
kreeg de Minister zijn schoot.
Voor verbetering der positie van het
loodspersoneel traden de heeren Jan
sen en v. d. Voort van Zijp op. Echter
zal deze verbetering moeten wachten
op betere tijden.
Bij den aanvang der vergadering
werd met 32 tegen 24 stemmen verwor
pen het amendement-v. d. Voort van
Zijp om den post voor een overdekte
zwem- en badinrichting te Willemsoord
te schrappen.
Nadat de Marinebegrooting zonder
stemming was goedgekeurd was Oor
log aan de beurt.
Tien leden van rechts hadden echter
een comité-generaal aangevraagd, zoo
dat onmiddellijk de deuren werden ge
sloten. Zuilen achter de gesloten deu
ren de geschillen van gisteren worden
uitgevochten Kans, dat de Minister er
het teven bij iaat, is er o.i. weinig. Door
het gebeurde in de vergadering van
gisteren is zijn positie eer versterkt dan
verzwakt. Maar misschien waagt men
rechts een kampje.
Te kwart over vijf was het afge-
loopen.
De broodrantsoeneering.
in een gisteren te Groningen gehou
den vergadering van de Provinciale
Groninger Bakkerspatroonsvereeniging
werd een motie aangenomen, waarin de
vergadering, gelet op den tegenwoor-
digen noodtoestand der bakkerij, die
door de rantsoeneering minder produc
tief is en voor den maximum-prijs, zelfs
na de verhooging geen goed brood kan
leveren, terwijl de sorteering en het
opplakken van de bons veel werk. me
debrengen, zich tegen deze maatregelen
uitspreekt en een billijke vergoeding
vraagt of een verhooging van den bloem-
prijs.
Tevens is besloten den minister te
verzoeken om aan de burgemeesters
machtiging te verleenen om vei hooging
van broodprijzen plaatselijk te regelen.
Bakkers en broodkaarten.
Een lezer van „de Avondp." schrijft
„Ik heb met liet oog op de brood
kaartenregeling iets mede te deelen, dat
misschien wel de moeite van publicatie
waard is. Op iedere wittebrood-kaart
komt in den rechter bovenhoek 2 maal
een bon voor ten behoeve van brood of
125 gram bloem. De bakkers schijnen
die bloem liever voor zich te houden,
deur. Dan zette hij zich bij de tafel en
steunde 't ihoofd met de handen. Slapen
kon hij nog niet, maar hij wilde toch
alleen zijn.
Florent heeft verdriet, zei Ma
thilde.
Ja, arme jongen, sprak madam
Uitenhage zuchtend.
Maar geen van beiden vermoedde
wat hij daar boven leed.
VI.
Kiara Van Eename zou begraven
worden.
Florent, zei, Uitenhage 's mor
gens aan 't ontbijt, ik kan niet weg...
ga gij naar de begrafenis van Kiara.
Mathilde helpt dragen en gij vertegen
woordigt verder de familie.
Maar ga samen, drong zijn vrouw
aan. Van Eename is bevriend met ons.
Als ik nu niet kan hernam de
koopman driftig, 'k Heb geen tijd, Flo
rent en Mathilde... is ',t niet genoeg?
Er zullen er uit elke familie geen twee
komen.
De vrouw des huizes zweeg. Haar
inan werd met den dag meer prikkel
baar.
Mathilde vertrok met de andere
meisjes van haar vereeniging, de con
gregatie, zooals men deze noemde.
Florent ging wat later heen.
Zijn vader stond aan de deur.
Ik moet voor een betaling naar
Rousselare, zei hij haastig, ik wil zeg
gen, ik ga uitstel vragen... Sedert ik je
alles vertelde van de zaken, heb ik cr
want een van de eerste bons die uitge
scheurd worden, zijn die 2, waarop
men aan 't einde van de week, als men
de geheele kaart niet gebruikt heeft,
bloem kan halen. Zoo weet ik twee fir
ma's die bij tal van klanten deze aar
digheid hebben uitgehaald. Veel is er
niet tegen te doen, want de verbruiker
mag zelf geen bons uitscheuren. En op
het gemopper der menschen (het ge
beurde vooral door juffrouwen in de
filialen) werd eenvoudig geantwoord
die bons moeten er het eerst af, anders
krijgt u geen brood
Tot zoover de leZer.
Waar hij zegt: veel is er niet tegen
te doen, heeft hij 't mis. Er is wel de
gelijk iets tegen te doen. Men laat geen
bons afscheuren voor wat men niet
krijgt. Wil iemand dus óf aan de deur
óf in den winkel die aardigheid uithalen
dan is 'tconsigne: „daar blijft je af!"
Bovendien doet men goed, zelf de bons
niet er af-, maar wel zoover mogelijk
los te knippen, zoodat de bakker of de
winkeljuffrouw ze er alleen en dan
op aanwijzing van den houder der
broodkaart even behoeft af te trekken.
Nog ietsMen moet goed opletten
dat er niet veel bons worden afgetrok
ken, als men brood neemt. Van derge
lijke vergissingen is men natuurlijk
zelf de dupe.
Inkwartiering.
De minister van oorlog heeft bepaald
dat door de ingezetenen, ingevolge de
wet op de inkwartiering, ook nroet
worden zorg gedragen voor alle midde
len welke noodig zijn om voldoende
verlichting aan te brengen in de kwar
tieren of stallen van ingekwartierde
militairen of gestalde paarden,
Hieronder zijn ook te begrijpen be
halve lampen, en lantaarns de noodige
kaarsen, petroleum, lichtgas enz.
Mocht voor 1 Januari 1917 zijn ge
handeld in afwijking van het voren
staande en derhalve de verlichting ten
behoeve van bedoeld personeel of paar
den ten laste van het Rijk zijn gebracht,
dan zal dit worden goedgekeurd.
De Leger en Vlootfilm.
De leger- en vlootfilnr zal thans door
de commissie „Ontwikkeling en Ontspan
ning" ter circuleering worden toege
zonden aan alle legeronderdeelen, te
beginnen met die welke een bioscoop
apparaat bezitten of een contract kun
nen sluiten met een bioscoop-directie.
De vertooning der film mag echter,
in verband met een contract met de
firma Alberts frères, alleen voor mili
tairen worden vertoond.
De vaart op Indië.
Naar de „N. R. Ct." verneemt wordt
thans de mogelijkheid overwogen, de
vrachtvaart op indië door het Panama-
kanaal te leiden, en het passagiersver-
keer zoo te regelen, dat de passagiers
van hier naar New-York gebracht wor
den, van daar over land naar San Fran
cisco gaan en van de laatste plaats
met Nederlandsche schepen naar Indië,
over gezwegen, 'k Hoop, dat je nage
dacht heb. 'k Zal 't geval nog niet
forceeren, maar heel lang mag je twij
fel niet duren. Tot ziens.
De handelaar sloeg den weg naar 't
station in, en de jongeling begaf zich
naar het sterfhuis.
Drie dagen, ja, had vader gezwegen,
maar niet vermoed welke dagen van
foltering het voor zijn zoon waren ge
weest.
En ik kan nog geen besluit nemen,
mompelde deze, o God, neen ik kan
nog niet
Lang mijmeren bleek onmogelijk.
Dries Meulenare kwam van een zijweg
en zei vrooiijk
Tiens, meneer Florent, dat nroet
wel passen... we waren in compagnie,
toen de pastor Kiara Van Eename ging
bedienen en nu ze 't arme meisje be
graven, zijn we 't weer. Je gaat er toch
naar toe, peins ik
Ja, Dries.
Ik ook... Er zal veel volk zijn. De
menschen hebben er al mee te doen.
't Is een triestig geval ook.
Ja... Zoo jong sterven. Maar de
dood vraagt naar geen ouderdom. Kiara
wilde leven en ze mag niet en m'n
schoonvader zou willen sterven, en ie
kan niet.
Willen sterven
't Is bij manier van spreken De
arme duts is kindsch. Ie speelt heele
dagen met marbels of met een paardje
van z'n kleinzoon. Je moet hem helpen
Belgisch Roode Kruis.
De leden van het Belgische Roode
Kruis in Nederland hebben een jaarlijk-
sche vergadering te 'sGravenhage ge
houden onder voorzitterschap van den
heer Edgar de Potter d'Indoye.
Aanwezig waren afgevaardigden uit
het geheele land en uit Nederl. Indië.
De voorzitter besprak den aard en de
taak van de Roode-Kruis-vereenigingen,
daarbij herinnerende aan haar ontstaan
en werking sedert 1863, en betoogde,
dat het een misdaad tegenover de
menschheid zou zijn, indien men geen
gevolg zou geven aan de bedoeling,
waarmede die vereenigingen werden op
gericht. Spr. merkte hierbij op, dat het
Belgisch Roode Kruis ten zeerste heeft
medegewerkt tot verzachting van het
lijden der gewonde soldaten aan het
Belgische front. Het heeft sinds 1915
vijf groote hospitalen gesticht te La
Panne, Calais en Virval, welke hospi
talen onder zijn toezicht werden ge
bouwd en ingericht en voorzien van alle
moderne comfort en materialen. De aan
voer van benoodigdheden geschiedt
door vracht-auto's, en het vervoer van
gewonden door ambulance-automobielen
De dagelijksche uitgaven van het Bel
gische Roode Kruis zijn enorm. Dank
zij de edelmoedigheid van de Holland-
sche bevolking, kon dit werk gedeelte
lijk in de behoeften voorzien.
De secretaris, de heer M. P. Delleur,
deelde mede, dat belangrijke giften uit
alle deelen des lande en uit de kolo
niën werden gezonden. Belangrijk was
de hulp door Holland zonder opnef aan
het Belgische Kruis verleend. Zij beliep
een kapitaal van frs. 655.857 en stelde
in staat 25 ambulance auto's naar het
slagveld te zenden en 205 hospitaal
bedden in te richten.
Daarna brachten de afgevaa'digden
rapporten uit over de werkzaamheden
van de verschillende comités voor de
propaganda.
De voorzitter wenschte den heer F.
D. Cochius, gedelegeerde van het Co
mité voor Nederlandsch-Indië geluk
met de verkregen uitkomstgedurende
het jaar van inschrijving werd 135.000
francs ingezameld.
Aan het einde der vergadering hebben
de leden van het Belgische Roode Kruis
aan hare eere-presidente, Koningin Eli
sabeth, een telegram gezonden, waarin
zij hun onwrikbare gehechtheid en toe
wijding betuigen.
UIT FRANSCH-VLAANDEREN.
II.
In ons vorig artikel vertelden we, dat
onze taal te Duinkerken bij de eigen
lijke bevolking verdwenen is, maar in
tal van uitdrukkingen haar sporen na
liet.
Nog enkele eigenaardige woorden
kwamen ons in de gedachte.
Ons Vlaamsche woord „minne"
(voedster) is er nog over in „mène",
en een echte „mène" uit 't volk spreekt
bijv. van de „ludres de l'enfant", de
„luren of luiers van het kind". De
Noord-Oostenwind, heet bij de vis-
als een boorling Zulke menschen
vragen toch om te sterven, hé Maar
Kiara... nu, er is niets aan te doen
Zeg eens, je liefke wordt nu niet
kwaad, hé maar je liefke heeft nog
al wat gedaan voor een schoone krone!
'k Heb ze gezien, Liefrink is er gisteren
met z'n auto om geweest naar Brugge.
Ja... En aan tafel, toen mochten
we van Kiara niet spreken, merkte Flo
rent bitter op. Maar ja, Liefrink wil
overal den braven man en den bescher
mer uithangen De menschen moeten
hem prijzen en loven... ie wil burge
meester worden, hé
Zeg eens, je spreekt raar over jen
schoonvader Nu... ongelijk heb je
niet Maar ie is nog geen burgemees
ter Ie kan hier z'n muile genoeg roe
ren, dat is waar, maar te Brussel ken
nen ze den graaf wel, maar den boer
van 't Beukenhof niet.
En Dries draafde door over Lieftink,
tot beiden het sterfhuis bereikten.
Aan de poort lag nog het strooien
kruis, maar de bloemen waren ver-
sleust. Voor de woning stond een wa
gen, met twee paarden bespannen. De
luiken van het huis waren gesloten. Op
't erf bevonden zich in groepjes man
nen en vrouwen.
Dries en Florent stapten binnen.
De kist rustte op twee stoelen, door
een blauwen pelder bedekt... blauw,
want 't was een maagd, die 't jonge
Pasgeborene.
schers „ie vent nord-Oi". Als de „reus"
uitgaat, zeggen de Duinkerkers „ie
reuze sort aujourd'hui" en bij feesten
zijn de straten dikwijls met „espares",
d.z. „sperren" (sparren of dennen) ver
sierd.
Als iemand klaagt „Je suis catelame"
bedoelt hij „ik ben kattelam", d. i.
Loom.
Zoo zijn er nog meer gezegden, wel
ke op de vroegere taal wijzen. De naam
der stad is ook Vlaamsch „kerk in
de duinen" (door St.. Eloi gesticht).
Toen eenige jaren geleden een Ant-
werpsch gezelschap in 't Vlaamsch-
Hollandsch Zeemanshuis te Duinkerke
optrad en er oude liedjes zong, in onze
faal natuurlijk, waren er veel Duinker
kers aanwezig, o. m. de deken en an
dere notabelen, die het ten gehoore ge
brachte zeer goed verstonden, al kon
den ze 't Vlaamsch niet meer spreken.
Een der monumenten is de „Leugenêre"
wat eenvoudig „leugenaar" beteekent,
eertijds den naam van een valsch licht
op dien toren waardoor de bekende
Duinkerker kapers schepen lokten.
Zoo zou er nog veel op te sporen zijn
uit 't Vlaamsche verleden, maar dit be
hoort tot 't gebied der folklore. Duin
kerke is een Fransche stad, veel ster
ker nog dan bijv. Terneuzen of Sluis
Nederlandsche gemeenten zijn.
Doch in den omtrek, op de dorpen, is
Vlaamsch de taal.
„Op een dier dorpen was een
Fransch onderwijzer, „un koster", zoo
als men nog zegt, omdat vroeger de
onderwijzer ook als koster fungeerde.
De meester kende geen woord
Vlaamsch, maar 't hoofd der school was
een man uit de streek. Zekeren dag
aldus verhaalde me iemand, die lang
in Fransch-Vlaanderen gewoond heeft
vertelde de onderwijzer de fabel van
„ie corbeau et ie renard". De jongens
zaten suf en droomerig, want, al ver
stonden ze sommige woorden, de zin
drong niet tot hen door. De „opper
meester" kwam binnen, luisterde even
en zei „Koster, ik ga dat een keer
vertellen". Jongens, 't is van een kraaie.
Je kent de kraai wel, die stekke doet
op 't land...
En dadelijk kwam er een glans op de
gezichtjes, en de oogen begonnen te
blinken van genoegen, en nu genoten
de kinderen ten volle van 't verhaal."
Moedere spreekt Vlaamsch met
de kinders, zei me een eenvoudige vis-
scher, en van eigen spreken we tan
(dan) allemaal 't beste Vlaamsch.
Ghyvelde, Zuidcote, waar visschers
wonen, die te Duinkerke uitvaren, zijn
dan ook uitsluitend Vlaamschsprekende
dorpen... maar de inwoners gevoelen
zich Franschen, de jongelingen zijn
naar Tonkin en Algiers geweest op
Fransche oorlogsschepen, worden
Fransche kiezers, behooren tot de Fran
sche natie.
Nog sterker. Ik stond te Zuidcote op
't strand, bij een visscher en hij vertec..
van zijn vroegere reizen op „IJsland" en
dan van 't dorpje... en sprak ook over
de taal. „Wonen hier maar eenige Wa
len" zei hij, „employé's". Met Walen
bedoelde de man geen lieden, afkomstig
leven gelaten had. Kaarsen, die stil
flikkerden in rood koperen kandelaars,
verspreidden een mystiek licht in de
donkere, lage kamer.
Florent en Dries knielden op een
stoel, baden een wijle, knikten dan de
nabestaanden toe, en keerden buiten
terug.
Och, m'n Klaratje toch. Oclr Heere,
m'n Kiara hoorden ze de moeder jam
meren.
't Was 't uur van 't heengaan... Men
droeg de kist buiten, 't Windje speelde
met den pelder, welke lichtjes opflapte.
De kist werd op den wagen gesteld.
De moeder, en twee zusters, die de
gestorvene grafwaarts geleidden, plaat
sen zich met eenige vrouwen uit de fa
milie er rond en begonnen te bidden.
De voerman-trok aan 't zee!. „Ju", zei
hij zacht en maakte het teeken des
kruises.
't Afscheid van de ouderlijke woning!
Krakend reed de wagen heen. Van
Eename en Gust Daalmans stapten er
achter, dan volgden mannelijke familie
leden en buren, daarna de meisjes der
congreratie en de vrouwen uit de om
geving of kennissen van 't dorp, de
meesten in den zwarten kapmantel ge
huld, de dracht, welke nu wel paste bij
de allerdroevigste plechtigheid.
(Wordt vervolgd.)
