Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
jfet fast Van Jc Vrijheid".
jViactit of invloed
1
Van het Westelijk oorlogstooneel.
No. 2783.
Woensdag 13 Juni 1917.
28e Jaargang.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per B maanden 75 eent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling,
Abonnementen worden aangenomen by alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Intere No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bij den Uitgever M. DE JONGE, te Ter Neuzen.
Zondag 10 Juni heeft de liberale kiesver-
eeniging »De Vrijheid* haar 20jarig bestaan
herdacht en ze heeft dat gedaan op waarlijke
schitterende wijze.
Daarover is iedereen het eens, die dezen
dag medemaakte.
Voormiddags hield het Bestuur in het ge
wone vergaderlokaal receptie, liet het be
stuur zat mede aan de afgevaardigde Jhr. De
Muralt.
Een flink aantal leden maakte van de ge
legenheid gebruik om den Voorzitter en de
overige bestuursleden met dezen dag te com
plimenteeren.
Een goed orkest deed zich hooren en deed
dit receptieuur op de aangenaamste wijze
voorbijgaan.
De gelegenheid was gunstig om de prachtig
versierde bovenzaal op te nemen.
Eene mooie versiering van vlaggen straalde
uit de hoogte den binnentredende tegen.
Een schat van groen en bloemen was smaak
vol in de hoeken bij de piano en de bestuurs
tafel en verder langs de wanden aangebracht.
Bloemen boven den ingang en boven het buffet.
Zeldzaam zal het in onze stad voorgekomen
zijn, dat eene zaal zoo getooid was.
Op verschillende plaatsen ifraren opschriften
gehangen, alle betrekking hebbend op het
streven der vereeniging.
Ook naar buiten wapperden vlaggen.
Afgevaardigde en bestuursleden waren in
offciëel costuum, hetgeen aan de receptie en
aan de Verdere bijeenkomsten een deftig aan
zien gaf.
Om 12 uur werd de receptie beëindigd,opdat
ieder op tijd in de Buitensocieteit kon wezen,
waar om 2 uur de openbare vergadering begon.
Onder eene stralende zon stroomde tegen
dien tijd het volk naar den lommerrijken tuin.
Daar luisterde het muziekgezelschap >De
Vereenigde Werklieden* de bijeenkomst op.
Het deed weer eens te meer zien, dat zoo'n
gezelschap in onze plaats onmisbaar is.
Wat eene belangstelling! Niet alleen uit
Ter Neuzen, maar ook uit Hoek, Zaamslag,
Axel, Sas v. Gent enz. waren velen gekomen
cm de redenaars te hooren en het was eene
verrassing voor die allen, dat er drie in plaats
van twee sprekers zouden zijn.
Behalve Jhr. De Muralt en de heer de Jong
was ook aanwezig de heer A ment, adjunct
secretaris van de Liberale Unie.
Nadat de muziek zich had doen hooren
opende de heer J. de Feijter, de voorzitter de
vergadering, met blijdschap constateerende,
dat het bezoek zoo druk was.
De secretaris van »De Vrijheid* deelde
mede, dat behalve de vele mondelinge felici-
tatie's ook was ingekomen eene schriftelijke
gelukwensch van de jonge vrijzinnige kiesver-
eeniging uit Hulst en eene telegiafische uit
Biervliet.
Hierna hield Jhr. De Muralt eene politieke
inleiding. Daarna sprak de heer Ament, in
het bijzonder tot de jongeren en na hem de
heer De Jong, afgevaardigde voor Hoorn, die
in het algemeen de politiek der laatste jaren
behandelde, in het bijzonder de buitenlandscbe
Cn w"DOra'SC'le V8n C'e ^e8enwoordige regeering
Wij komen op deze redevoeringen, die met
de grootste aandacht werden gevolgd, teruc.
Tusschen door liet de muziekvereeniging
zich hooren. Niet het minst viel in den smaak
een lied, door een bestuurslid der vereeniging
vervaardigd, dat door de muziek werd gespeeld
door de aanwezigen gezongen.
De voorzitter sloot onder dank aan den
militairen commandant, den burgemeester, het
bestuur der Buiten-Societeit, de sprekers en
het publiek deze welgeslaagde landdag en
wekte de aanwezigen op als lid tot de kies
vereniging toe te treden.
Met een blik op den mooien tuin en de
vlaggenversiering, die ook hier was aange
bracht, verliet men de buiten-societeit.
's Avonds had de feestelijke bijeenkomst voor
de leden in het vergaderlokaal plaats.
Ook die bijeenkomst was schoon en zal on
vergetelijk blijven.
De opening, het verslag over de 20 jaren,
die de vereeniging bestaat, de muziek, de lie
deren, de voordrachten, de huldiging van den
voorzitter, de toosten en redevoeringen van
de sprekers en enkele bestuursleden, dat alles
ging, als het maar gaan kon. Ook hierop
komen wij terug.
Na de oflicieele sluiting bleef men nog een
tijd bijeen.
Toen was men reeds een goed eind in den
Maandag.
Het is in alle deelen een prachtig geslaagde
dag geweest.
De kiesvereeniging heeft haar 20 jarig be
staan op waardige wijze weten te vieren.
Mr. S. van Houten tracht bij de kiezers
de rneening ingang ta doen vinden, dat door
de Evenredige Vertegenwoordiging de Par
tijbesturen, die vroeger slechts invloed op het
stellen der candidaten konden oefenen, de macht
zullen krijgen dezen aan te wijzeD. Wij zullen
daarover geen strijd met hem aanbinden, om
dat deze wijsgeer buiten alle werkelijkheid
des levens staande, van deze dingen niets weet
of begrjjpt, en wijzen er alleen op, dat deze
zeilde man zich juist altijd beklaagd heelt, dat
het onder het tegenwoordige régime door den
grooten invloed van de partijbesturen gelukt
is hem buiten de Kamer te houden.
Toch is het de moeite waard deze zaak
even onder de oogen te zien, speciaal voor
onze partij. In de L. U. sprak het Partijbe
stuur nooit ongevraagd een woord mee in het
stellen van een candidaatde autonomie
van de aangesloten k.esvereenigingen is .steeds
zonder eeuige restrictie hooggehouden, en eene
candidatuur behoefde nooit, zooals b.v. in de
S. D. A. P., de santje van het Party bestuur,
loch, want wij zouden de zaken niet gaarne
anders voorstellen dan ze zjio, was
de invloed van het Partijbestuur op de kenze
van den candidaat vaak zeer groot, omdat zoo
dikwijls uit een distiict de vraag kwam Wjj
hebben in eigen omgeving geen geschikter,
man voor de Kamer kunt gij er ons geen aan
wijzen, en dan werd dat ad vies meestal gevolgd.
Mseital zeggen wij want ook het tegenover
gestelde is voorgekomen, wat wel eens dit on
aangename gevolg had voor het Partijbestuur,
dat de teleurstelling van den aanbevolene zoo
groot was, dat hij het verwijt niet binnen
kon houden, dat hjj niet genoeg gepousseerd
was.
Wat van de gansch verkeerde voorstelling
dat bet Partijbestuur ooit meer kon
doen dan adviseeren, waarbij vergeten werd,
dat het, zoodia als dit advies niet werd opge-
volgd, zich bij de zaak had neer te leggen.
liet Partijbestuur had dus op de aanwijzing
der candidaten, eej invloed, die natuurlijk
samenhing met vertrouwen, dat men stelde
in de mannen, die het uitmaakte.
Wordt nu die invloed vermeerderd onder
het stelsel van de Evenredige Vertegenwoi r-
diging, wordt die ook soms tot macht om te
decreteren uitgebreid? Allerminst, die invloed
wordt verminderd, omdat de kiezers zeiven
nu hun invloed zullen moeten oefenen, en
omdat de vertegenwoordiging van het Partij
bestuur in den Verkiezingsraad slechts eene
kleine minderheid zal uitmaken.
Het tegenwoordige Party bestuur heeft er zoo
ernstig naar gestreefd in deze de macht te
leggeu in de handen der party, dat er zelfs
amendementen zijn (ingediend, om da iuvloed
van het Partijbestuur in deze te versterken.
Waarop natuurijjk niet kan worden ingegaan
men heelt thans, al zal misschien de onder
vinding, die men met de Evenredige Verte
genwoordiging opdoet, veranderingen in de
thans voorgestelde organisatie de overweging
waard doen worden, er in de eerste plaats er
voor te waken, dat de partijgeuooten niet in
den waan zullen komen, dat het Partijbestuur
groot-kiezer zal worden of zou willen worden.
Want niet alleen bij ons, maar in alle
partijen, heerscht nu eenmaal de vrees, dat
door de Evenredige Vertegenwoordiging de
besturen te veel macht zullen krijgen. Wij
verstaan dat; bet nieuwe instituut, dat in 1918
voor het eerst zal werken, is er eeu van zoo
gecompliceerd samenstel, dat de juiste kijk op
de werking daarvan eerst zal komen, als het
een paar maal gefunctioneerd heeft. En dan,
de menschelyke natuur is er altyd eerder toe
geneigd het kwade dan het goede van zijn
medemensch te gelooven, en zoo viel het
giftige zaad, door Mr S. van Houten met kwis
tige hand uitgestrooid, maar al te vaak op
vruchtbaren bodem.
Toch zal men goed doen één ding niet te
vergeten, en wel dit. Aan wie men by Even
redige vertegenwoordiging ten slotte het eind
woord laathet zal moeten gegeven worden
aan mannen, die de wtrking daarvan zoo klaar
mogelijk voor oogen hebbe want er behoort
veel kennis toe, om uit dat stelsel te halen
wat er voor een partij te balen is. Maar dat
alles komt terecht, omdat de Holiandsche land
aard er du eenmaal op uit is, te krjjgeD wat
te krijgen is, en men zal er des te meer toe
geneigd zijn de organisatie te verbeteren als
men mocht ondervinden, dat ze niet zoo kan
werken, als men had gehoopt.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
Op het nieuwe slagfront ten Zuiden van
Yperen hebben de troepen van beide partijen
een betrekkelijk rustigen Zaterdag en Zondag
gehad. Alleen melden beide partijen eenige
vergeefsche aanvallen van de tegenpartij. Op
eenige, punten wisten de Engelschen hun linie
te verbeteren, maar de acties, die daartoe
leidden, waren niet van grooten omvang.
Ook elders in het Westen Diets dan kleine
operaties.
Aan het Italiaanseh-Oostenrijksehe front is
wellicht weer een worsteling te verwachten.
De Oostenrijkers melden althans groote be
drijvigheid van de Italianen aan het Tiroolsche
front. Aan de lsonzo bleef het intusschen
rustig.
Tegenover de Oostenrijkers en in Armenië
(tegenover de Turken) ontwikkelen de Russen
levendige patrouillewerkzaamheid.
Er is een gerucht geweest, dat een Oosten-
rijkscbe legerafvaardiging het Russische front
had overschreden (Russische soldaten zoude.n
een pas hebben verstrekt) om in Petersburg
over vredesvoorwaarden te spreken. Dit ge
rucht leed aan innerlijke onwaarschijnlijkheid,
maar heeft nu aan belang gewonnen door de
wijze waarop het van Oostenrijksche zijde is
tegengesproken. In de van hooger hand inge
blazen tegenspraak van het Korrespondenzbu-
reau staat dat de voorstelling, zooals die in
het gerucht wordt weergegeven »niet met de
feiten in overeenstemming is*. Men zal erken
nen, dat dit voor een officiceuse tegenspraak
nog slechts een zeer vage uitdrukking is. De
voorstelling van het gerucht kan wel niet
met de feiten in overeenstemming z'yn en
toch een kerm van waarheid bevatten. Want
als dat niet het geval is, heet het gewoonlijk
in de tegenspraak: »van A. tot Z. verzonnen*
of zoo iets. Maar nu komt hetiDe bewering
van het Engelsche blad, dat een deputatie van
het Oostenrijksch-Hongaarsche leger het Rus
sische front overschieden heeft is eenvoudig
een puur verzinsel*.
Hier wordt dus de tegenspraak beperkt op
een wijze die het vermoeden opwekt, dat wel
is waar zooals al te verwachten was, niet een
partijtje Oostenrijksche generaals enz. met een
pas van Russische soldaten* op weg naar
St. Petersburg was, maar dat er toch wel iets
waar is van vertegenwoordigers van de centrale
legers, die met de Russische legerleiding, op
welke wijze dan ook, in onderhandeling willen
treden. En dat klopt goed met het bericht
van Reuter uit St. Petersburg, dat de Duitsche
opperbevelhebber aan het Oostelijk front draad
loos de Russische troepen heeft uitgenoodigd
over een wapenstilstand te onderhandelen
»zonder verraad aan de bondgenooten*. De
bedreiging, waarvan aan het slot de bevelheb
ber zijn uitnoodiging vergezeld laat gaan, zoo
iets als »Wilt gij geen wapenstilstand, pas
dan op«, klinkt ook nogal »echt«. Tot nog toe
is van dit bericht noch een volstrekte, noch
een gedeeltelijke tegenspraak van Duitsche
zijde verschenen.
In verband met deze uitnoodiging tracht
de Raad van Arbeiders en Soldaten de troepen
aan het front aan het verstand te brengen, dat
zij, tot nog voor den Tsaar en het inperiallsme
tegen Düitschland gestreden hebbende, nu
verder tegen Düitschland moeten strijden en
wel met precies het tegen overgestelde doel,
namelijk voor de vernietiging van het impe
rialisme en voor de democratie. In hoeverre
het gelukken zal bij het geheele leger het
juiste begrip voor deze stabiliteit in het ver
anderlijke, te weten de voortgezette noodzake
lijkheid tot opoffering van het leven by alge-
heele verwisseling van het beginsel waarom
den strijd wordt gevoerd, is wellicht nog de
vraag, maar de oproep van den Raad van
Arbeiders en Soldaten is toch al als een be
wijs te beschouwen, dat het Duitsche voor
stel bij degenen, die op het moment Rusland
naar buiten vertegenwoordigen, geen succes zal
hebben. En misschien wacht de Duitsche
tegenspraak er op, tot zulks definitief zal
zijn gebleken. Trouwens, dat het voorstel van
den vijand komt zal de strooming die in
Rusland zelf voor het daarin ontvouwde denk
beeld bestaat geen goed doen.
Officieele communiqué's.
PARIJS, 11 Juni. (Havas.) Officieel: Tame
lijk drukke vuurwisseling benoorden de Somme
en in de streek van Cerny. Bewesten dit dorp
trachtten de Duitschers opnieuw een overval
te doen, die werd afgeslagen.
Patroelje-botsingen in de streek van hoogte
304 en in Woevre.
Overigens verliep de nacht i rustig,
LONDEN, 11 Juni. (Reuter.) OfficieelVeel
bedrijvigheid^ van ons geschut en dat van den
vijand ten Z. van Yperen. Onze linie schoof
bezuiden Meessen weer wat vooruit.
BERLIJN, 11 Juni. (Wolff.) Officieel avond-
bericht Aan het Vlaamsche front bij vlagen
hevig vuur zonder bijzondere gevechtswerk-
zaambeid.
Anders niets nieuws.
BERLIJN, 11 Juni. (^Wolff.) In het vak
van Wytschaete is er geen beweging meer in
den Engelschen aanval. Daarentegen breidde
de werkzaamheid van het geschut zich over
geheel het Vlaamsche front tot in de duinen
uit. De Duitsche artillerie boud overal krach
tig den strijd aan. Ze'deed vijandelijke batte
rijen bij Yperen verstommen. De Engelschen
bleven de plaatsen Wervicq, Warneton en
Deulemont met stukken van zwaar kaliber
verwoesten. Waar de Engelschen met patroel-
jes of verkenningsafdeelingen ter sterkte van
een compagnie probeerden op te breken,
werden ze overal afgeweerd, b. v. ten Z.W.
van Hollebeke, ten Wvan Wambeke en aan
weerszjjden van de Douve. De aanval op de
