Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen,
J)e Vrede nabij
Verandering.
Kgsttgtsproljfli.
No. 2770.
Woensdag 25 April 1917.
28e Jaargang.
ABONNEMENTSPRIJS: -
Per 3 maanden 7 6 cent voor binnen en buiten Ter NeuzeD.
Voor België 96 cent bij rooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bjj alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Interc. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 6 regels 60 aent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte.
Redactie-adresNoordstraat 10, Ter Neuzen.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bjj den Uitgever M- DE JONGE, te Ter Neuzen.
De Burgemeester van TER NEU
ZEN maakt bekend
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NIJ
VERHEID EN HANDEL,
HEEFT GOEDGEVONDEN
Met ingang van heden ingevolge artikel 2
der Distributiewet 1916, vast te stellen een
maximumprijs voor eieren van 9 cent per
stuk.
De aandacht zij er op gevestigd, dat deze
prijs uitsluitend geldt voor
eieren, door bemiddeling der.
gemeenten geleverd.
Ter Neuzen, 23 April 1917.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZ1NGA.
De Burgemeester van TER NEU
ZEN maakt bekend
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NIJ
VERHEID EN HANDEL,
HEEFT GOEDGEVONDEN:
Met ingang van heden ingevolge art. 8,
3e lid, der Distributiewet 1916 voor Kaarsen
vast te stellen den maximumprijs in den
kleinhandel van f 0.50 per pak van 300 gram
netto.
Ter Neuzen, 23 April 1917.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
Mr. Troelstra, die door Duitschland naar
Zwedens hoofdstad is gereisd, heeft ook een
bezoek gebracht aan de socialisten te Berlijn.
Het is merkwaardig te zien, hoe gemakkelijk
dat alles gaat.
Dat zou in het najaar van 1914 of in 1915
eens moeten gebeurd zijn.
Wèl is er veel veranderd in Duitschland.
De verantwoordelijke regeering hare hoop stel
lend op de internationale verbroedering der
socialisten Wie had het ooit durven denken
Maar juist dit maakt de socialisten in de
landen der Entente wantrouwend.
Zij vreezen, dat de Duitsche regeering haar
welbewust doel op deze wijze tracht na te
streven tot nadeel der andere landen.
leder gevoelt, dat dit gevaar niet denkbeel
dig is.
Vandaar, dat zeer velen onder de socialisten
zich niet inlaten met de conferentie te Stock
holm.
Uit Engeland, Frankrijk en Italië zal wei
nig deelneming zijn.
In een intervieuw verklaarde Mr. Troelstra,
dat bjj de besprekingen zoo weinig mogelijk
over de schuldkwestie zal gehandeld worden.
Dat nu zal velen tegen de borst stuiten.
Men zal willen en ook moeten spreken over
de verantwoordelijkheid voor dezen oorlog.
Men denke aan den Franschen Hervé, die
zoo heftig anti-militairistisch was vóór den
oorlog en die door de houding der Duitsche
sociaal-democraten zich genoopt zag zijn ge
voelens te herzien en thans vurig patriot is.
Zij vertrouwen op de internationale heeft
een onherstelbaren knak gekregen.
In het algemeen zijn de partijgenooten in
Duitschland het meest gediend met het pogen
der socialisten in de neutrale landen, zooals
trouwens het werk van dezé (hoe zonderling
het klinke moge) het meest ten goede is ge
komen aan de autocratisch geregeerde staten.
Trouwens, Troelstra heeft beweerd, dat de
sociaal-democraten in Duitschland niet gedaan
hebben, wat men redelykerwjjze van hen mocht
verwachten.
Zjj hebben niet gepoogd den oorlog tegen
te houden, zjj hebben, niet geprotesteerd tegen
gepleegde gruwelen, tegen de duikbootmanie,
zijn gedwongen geweest uit het partijverband
te treden.
Er kan veel vergeven en vergeten worden
in de wereld. -
Maar men kan toch niet alles blauw-blauw
laten.
Zelfs niet voor het herstel der internationale.
Wij juichen toe iedere vredespoging.
Wjj zouden gaarne een einde aan het vreese-
lijke bloedbad zien.
Maar er moet gestreefd worden naar een
duurzame vrede, naar een vrede, die den weg
kan effenen tot goede verhoudingen tusschen
alle landen.
En dat zal o. i. slechts langzaam gaan en
daar erkenning van schuld, waar schuld bestaat.
De raad van arbeiders en soldaten te St.
Petersburg (Petrograd), die uit niet minder
dan 3000 personen bestaat en eene soort van
controle op de voorloopige regeering uitoe
fent, heeft de z.g. Oostenrjjksche vredesvoor
stellen van de hand gewezen.
Wel is men tot vrede geneigd.
Trouwens de voorloopige regeering heeft
duidelijk uitgesproken, dat Rusland geene
oorlogsdoeleinden najaagde en dns geene ver
overingen begeerde.
Het comité te St. Petersburg heeft blijk
baar ingezien, dat bjj bet sluiten van een
afzonderlijken vrede door Rusland de centrale
mogendheden al hunne macht zouden coucen-
treeren in het Westen en daar hare verove
ringen bevestigen, misschien zelfs uitbreiden.
Zoo zal Rusland Duitschland aan de over
winning helpen, die het zich anders ziet ont
gaan.
Het zou daardoor in de kaart spelen van
conservatieven, nationaal-liberalen (het best te
vergeljjken met de nationaal historischen in
ons land) en andere op annexatie beluste par
tyen.
Het gevoel, dat in Rusland thans meer
rechten door het volk genoten worden dan
in Pruisen, zal ook wel tot het besluit hebben
medegewerkt.
Immers, een autocratisch Pruisen kan later
een gevaar zijn voor de jonge democraten in
Rusland.
Toch gaat van een lichaam van 3000 per
sonen weinig kracht' uit en groote eenheid en
samenhang zjjn van zoo'n uitgebreid college
moeilijk te wachten.
Het zal o. i. belemmerend werken op de
verschillende noodige maatregelen, die de re
geering moet nemen.
Teekenend voor den geest in Duitschland
blijft het in ieder geval, dat men in het begin
van den wereldoorlog de sociaal-democraten
in Duitschland volgzaam maakte met te wijzen
op het Russische gevaar, terwijl men nu zijne
verwachtingen voor een echten Duitschen
vrede bouwt op datzelfde Rusland.
Maar Breêro zei immers reeds»'t Kan
verkeeren*
Van Duitsche zijde is de meest stellige
tegenspraak gevolgd op de algemeen verbreide
berichten, als zouden uit menschenljjken som
mige producten bereid worden.
Deze producten worden wel verkregen uit
cadavers, maar deze zjjn afkomstig van paar
den en andere dieren.
Het is inderdaad een opluchting voor het
gemoed, dat althans dit niet gebeurt.
Minder afdoend is de Duitsche voorstelling
omtrent het beschieten van het reliefvaartuig
Haelen, waarbjj 7 knènschen gedood werden,
Uit een schrjjven van een der geredden
blijkt, dat het verhaal van den kapitein van
het schip juist is en dat het vaartuig inder
daad zonder eenige waarschuwing is beschoten
en dat het onmmiddellijk stopte. Het trachtte
zich dus niet aan een onderzoek te onttrekken.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
In de vlakte van de Aisne wordt nog ge
vochten tusschen de rivier en den hooggelegen
Chemin des Dames, die evenwijdig met de
ljjn SoissonsReims loopt. Volgens de Fran-
sche berichten breidden de Franschen daar
hun linies uit in noordelijke richting, het
Duitsche bericht meldt echter, dat de Fran-
sche aanvallen daar door het Duitsche vuur
werden gebroken.
Overigens heerscht aan het front een zekere
kalmte, die volgens de Fransche mededeeling
wordt veroorzaakt door de maatregelen om
achter het aanvalsfront de hieuwen opstelling
der troepen en de verplaatsing der artillerie
massa's voor te bereiden. Maar aan de fronten
hadden overal gevechten plaats, die echtpr
door gebrek aan onderlingen samenhang een
plaatselijk karakter hadden.
De Engelschen zetten inmiddels den strijd
voort om en bjj Lens en bjj Looszij gingen
er volgens hunne berichten vooruit, en maak
ten gevangenen. De Duitschers melden, dat de
strjjd er nog niet geëindigd is.
Van de meeste deelen vau het front wor
den hevige artilleriebeschietingen en patrouille-
en verkenningsgeveehten gemeld.
Een Duitsche bericht meldt nog, dat bij
Wijtschaete een Engelsche aanval werd afge
slagen.
En verder niet. s
Ook aan de andere fronten is de toestand
weinig veranderd. Aan het oosteljjk front is
wel op enkele plaatsen gevochten, doch zonder
groote beteekenis.
Trouwens, aan die zjj de voorloopig nog
niet veel aanvallende kracht te wachten. Bjj
de ontvangst van de Fransche en Engelsche
missies door de Voorloopige Russische Re
geering hebben Miljoekof en Kerenski het
woord gevoerd. De minister van Buitenland-
8che Zaken verklaarde weliswaar, dat ondanks
de democratiseerir.g van Rusland dit land
tweemaal zoo sterk is geworden en dezelfde
oorlogdoeleinden heeft behouden, Kerenski
daarentegen betoogde: «De geestdrift, die de
Russische democratie bezielt, vloeit voort uit
het bewustzjjn, dat de verbroedering der volken
haar verwezenljjking nadert. De democratieën
der wereld zullen begrijpen, dat tusschen
volken geen vjjandschap meer kan bestaan.
De Russische demokraten zullen het stand
punt handhaven, dat in de verklaringen van
de voorloopige regeering en van den raad
van arbeiders en soldaten tot uiting is gekomen.
Wij zullen niet gedoogen, dat Rusland terug
keert tot zijn oud, imperialistisch oorlogsdoel.
Wij verwachten van u, dat gjj op de burge-
ljjke standen der bevolking in uw landen den
zelfden beslissenden invloed zult oefenen als
wij op onze bourgeoisie, die thans varf elk
imperialistisch streven afstand heeft gedaan.*
Hieruit blijkt, dat er onder de leden der
Vgorloopige Regeering nog al een aanmer-
keljjk verschil van meening bestaat over
de oorlogsdoeleinden maar op één punt
waren Miljoekof en Kerenski het roerend eens,
in de verzekering, dat de Russische strjjd-
macbt voorloopig niet in staat is om krachtig
op te treden. Miljoekof erkende ronduitdat
het vraagstuk, waarvoor de Russische regee
ring staat, is de organisatie der door de om
wenteling geschokte verdedigingskracht.
En beiden waren het ook eens over bet
ideaal, voortaan eiken oorlog onmogeljjk te
Ugen de deportatiés der Belgen, enkelen, zoo-
als Liebknecht uitgezonderd, maar juist dezen
maken. Miljoekoet zocht de oplossing daar
van in de vernietiging van het Duitsche mili
tarisme, Kerenski in het besluit der Russische
democratie om voor altjjd een einde te maken
aan alle imperialistische en op gebiedsroof
gerichte pogingen, wjjl de democratie niemand
knechten wil, doch wil werken voor de vrij
heid, gelijkheid en broederschap van alle volken.
Dat is ook het doel van de te Stockholm
bjjeengekomen sociaal-democraten. In een on
derhoud dat de Deensche minister Stauning
aan een berichtgever van de »Kölnische Ztg
verleende, zeide Stauning, dat hij, ook door
een lang gesprek met den Franschen minister
van ammunitie Thomas tot de overtuiging
gekomen is, dat het niet alleen mogeljjk zal
zijn om uit de neutrale en oorlogvoerende
landen sociaal-democraten naar Stoekholm te
doen komen, maar ook om een grondslag
van vredesonderhandelingen te vinden.
StauniDg meende, dat alle volken van Eu
ropa ineenzakken onder den last van den
oorlog. De arbeidende klasse uit alle landen
moet nu de handen ineenslaan, om de taak
te volbrengen, waartegen de diplomaten niet
opgewassen bleken te zjjn.
Het wordt dan ook tjjd.
Duizend-en-een-dag duurt nu de strjjd. En
zooals wjj spreken over de beroemde vertel
lingen van de Duizend-en-een-nacht», zoo
zullen latere geslachten spreken over de dwaas
heid van de Europeesche volken, om elkaar
in een strjjd, die «Duizend en een dage
en nog langer dnurde, uit te moorden,
met vuur en zwaard, te land en ter zee, in
de lucht en onder de wateren, om het dwaze
standpunt, wie de macht zal hebben, terwjjl
leven in vrede en vriendschap, als vrije en
gelijke volkeren naast elkaar, zonder elkaar
te overheerschen het doel en beginsel van
elke volkerensamenleving moet zjjn.
Duizend dagen duurt de strjjd en dit heeft
den bekenden vredesapostel dr. Alfred Fried,
den eeredoctor der Leidsche Hoogeschool, aan
leiding gegeven in zjjn orgaan »die Friedens-
warte* te schrjjven, als een merkteeken en
een waarschuwing
»De mensehheid heeft op dezen dag duizend
dagen van den vreeselyksten oorlog achter den
rug. Duizend dagen, waarin de menschen bloed
en tranen hebben vergoten, waarin de vljjt en
de hoop van geslachten zijn vernietigd, waarin
de schepende arbeid slechts de vernietiging
van leven en goed beoogde. Duizend dagen
van smaad voor de mensehheid, duizend dagen,
welker werking een eeuw niet zal kunnen
goedmaken.
«De apostels van den frischen, vrooljjken
oorlog, wier wjjsheid den oorlog altjjd als
een korte verfrisschen aderlating voorstelde,
zullen stil op den achtergrond moeten bljjven,
als de kroniekschrijver dezen duizendsten dag
van den oorlog zal boeken.
«Zij zullen inzien dat zij een dwaalleer ver
kondigden, en dat in onze dagen de oorlog
niet meer de verwekker, maar de vernieler
van de kuituur is. Mogen op dezen treurigen
gedenkdag millioenen tijdgenoten in stillen
inkeer tot zichzelf rekenschap afleggen van de
waarzinnigheid van den oorlog en van de be
teekenis van deze duizend verloren dagen. Dat
kan de treurig toekomst, die de tjjdgenooten
wacht, iets verlichten. Het zou goed zjjn, als
op den 22sten April de pers, de kerk en de
school in alle landen de aandacht op de be
teekenis van dezen dag zouden vestigen en op
de groeiende beweging, die bet grootste kwaad
van alle tijden voor eeuwig wil verbannen.
De gedenkdag zal in zoover iets verzoenljjks
hebben, als bij de menschen van alle landen
evenzeer betreft, vriend en vjjand.
«Het bittere van dezen gedenkdag zal even
wel ip de gedachte liggen, dat zelfs deze
duizepdste dag v'an het onheil nog niet de
laatste"is. Hoe 'lang' nog
Ja, hoe lang nog?-"