Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Ruilmaïs,
Jtet dericalismi
in feet land Van jtolst.
Stoelend op denzelfden wortel.
Xei Voortbestaan der coalitie.
jKederlandsche politieK-
KIEZERSLIJST.
No. 2763.
Woensdag 28 Maart 1917.
28e Jaargang.
aankondigingen van den
Provincialen Stoombootdiensl op
de Wester-Schelde,
(lijn Vlissingen-Breskens-Neuzen.)
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 76 cent voor binnen en buiteD Ter Neuzen.
Voor België 95 oent by vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Interc. No 15
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 6 regels 60 oent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tariel. Grootere letters naar plaatsruimte.
Redactie-adres; Noordstraat 10, Ter Neuzen.
Deze Courant verschijnt eiker Woeusdau- en Zaterdagmorgen bij den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen.
De aandacht van het Publiek
wordt er op gevestigd dat de
uitreiking d>r bons ter ver
krijging van levensmiddelen plaats heeft in
het lokaal „BETHEL" in de 2<le
Verbindingstraat.
van 2 April 1917 tot nadere aankondiging.
Ter Neuzen, den 26 Maart 1917.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
WIJZIGING
Burgemeester en Wethouders der gemeente
TER NEUZEN maken bekend, dat de op he
den door hen, door afvoering en toevoeging
ingevolge de wet van 30 December 1916
(St.bl. no. 581), tot tijdelijke afwijking van
de Kieswet, gewijzigde kiezerslijst, benevens
de alphabetische lijsten der namen en voorna
men van hen, die met betrekking tot een of
meer der verkiezingen van de kiezerslijst zijn
afgevoerd en daarop zijn gebracht, van 23
Maart tot en met 21 April a.s. ter secre
tarie der gemeente voor een ieder ter inzage
worden nedergelegd en, tegen betaling der
kosten, in afschrift of afdruk verkrijgbaar
worden gesteld.
Tot en met 15 April a.s. is een ieder be
voegd bij het gemeentebestuur verbetering
van de gewijzigde kiezerslijst te vragen, op grond
dat hij zelf of een ander, in strjjd met de wet,
daarop voorkomt, niet voorkomt of niet behoor
lijk voorkomt.
Het verzoekschrift kan op ongezegeld papier
worden gesteld.
Ter Neuzen, 22 Maart 1917.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
De Hoofdcontroleur-Boekhouder van
het Levensmiddelenbureau maakt be
kend, dat de uitkeering van den toeslag over
afgeleverde melk van 23 Oct.—31 Dec. 1916
zal plaats hebben op Woensdag 28
Maart a. s., ten kantore van het Levens
middelenbureau, des voormiddags van f)12
uur.
Ter Neuzen, 26 Maart 1917.
De Hoofdcontroleur-Boekhouder
voornoemd,
L. W. RIJNBERG.
Landbouwers welke voor de door hen afge
leverde Tarwe Voedermaïs wenschen te
bekomen, gelieven zich ter Gemeente-Secre
tarie te vervoegen.
Ter Neuzen, 26 Maart 1917.
De Burgemeester,
J. HUIZINGA.
Er is weer iets verschrikkelijks gebeurd.
Zijn er weer een aantal schepen getorpe
deerd Dreigt er hongersnood in' ons land
Neen het is veel erger
Zelandia heeft er een zeer lang artikel over.
Er is nameljjk in Hulst een departement
gesticht van de maatschappij tot nut van het
Algemeen.
Anders niet, vraagt de lezer.
Maar dat is iets, waar Hulst trotsch op
mag wezen, zegt de verstandige, die weet,
welk een zegenrijken arbeid deze maatschap
pij gedurende haar langdurig bestaan heeft
gesticht.
Niet aldus de dweepziekte Zelandia.
De maatschappij tot nut van het algemeen
staat niet onder geestelijk toezicht.
Zij plaatst zich en heeft zich steeds geplaatst
op een ruim, menschelijk standpunt en mocht
in den loop der jaren menschen van verschil
lende geestesrichting, van alle godsdiensten
onder hare leden tellen. Maar, o gruwel, de
maatschappij is niet clericaal.
Zelandia, die ijvert voor R.-K. geitenver-
eenigingen en R.-K. voetbalclubs, acht dus
deze vereenigiug uit den booze. Ze bestrijdt
haar, roept den Paus erbij en den Bisschop
van Breda,
Het spook der vrijmetselarij moet weer
dienst doen.
Als dat niet helpt, helpt niemendal.
Het is de schuld der vrijmetselarij, dat En-
gelaud oorlog voert, dat Frankrijk strijdt, dat
Italië zich weert (altijd volgens Zelandia.)
Geven de koeien te weinig melk, gaart ge
te weinig eieren van uwe kippen, onderzoek
eerst of de vrijmetselarij mogelijk de oorzaak is.
Zelandia noemt de Maatschappij tot nut van
het Algemeen de dochter of beter de zuster
der vrijmetselarij.
Dien nonsens moeten de eenvoudigen uit
het land van Hulst slikken.
Op deze manier tracht Zelandia een corps
van onverdraagzame en dweepzieke volgelin-
gelingen te krijgen.
Wij hopen, dat er in Hulst nog genoeg
vrije en onafhankelijke menschen zijn, om
zich te verheffen boven het hysterisch geschrijf
van dit clericale blad.
Zoo ergens, dan is in het land van Hulst
nog heel wat licht noodig.
Moge het nieuwe departement het zijne
doen om meer licht te brengen tot zegen van
allen, die zoo lang onder den domper gehou
den zijn.
Dan zal het een waardige loot zijn van
ouden stam, die zooveel heerlijke vruchten
voor ons land en volk heeft afgeworpen.
Een woord van hulde aan hen, die het
initiatief tot de stichting namen, aan de strij
ders met kloeke harten en open vizier, die
niet ophouden hun strijd te voeren tegen on
derdrukking en domperjj.
Het is reeds zoo dikwjjls aangetoond, hoe
hemelsbreed de anti-rev. en roomschen van
elkander verschillen, hoe hun samengaan in
strijd is met hun geheele wezen, hoever hun
uitgangspunten vaD elkaar staan.
In één opzicht komen ze overeen, in het
negatieve, in hun strjjd tegen het goede, dat
bestaat, in hun furie tegen de openbare school.
In haar artikel over de Maatschappjj tot
nut Tan het Algemeen, deelt Zelandia even
een veeg uit aan het Gemeentebestuur van
Hulst.
Deze hebben van de openbare school eene
uitgebreid lagere school gemaakt.
Dat was volgens Zelandia niet noodig. Op
de R -K. scholen werd hiervoor voldoende ge
zorgd.
Voelt men de valsche redeneering?
Protestantsche ouders en Katholieke ouders,
die het openbare onderwijs (het onderwijs, ge
schikt voor allen) begeeren, tellen bij Zelandia
niet mede.
Onmiddellijk dachten wij aan de anti-rev.
in Ter Neuzen, die indertijd zoo lang het M.
U. L O. aan school B wisten tegen te houden,
tot ze zelf hun kerkelijke school daarvoor
hadden ingericht, die later hun vinnigen strijd
voerden tegen de H. B. Somdat ze geene
confessioneele konden stichten.
Ook Luctor kwam kortelings nog met een
giftig artikel tegen de H. B. S.
Wij dachten aan deu minderwaardigen strijd
der anti-rev. te Oud-Beierland, een strijd,
waarbij zelfs een Christelijk schoolopzieuer het
van zijne partjjgenooten ontgelden moest.
Wij dachten aan zoovele onchristelijke po
gingen in calvinistische en clericale streken
om het openbaar onderwijs te nekken.
En het zal opnieuw voor ieder duideljjk
zjjo, dat met de bevrediging op onderwijsge
bied de strijd niet uit is, dat hij op het plat
teland heviger zal oplaaien, als de Staat meer
dere middelen voor deze unfaire bestrijding
ter beschikking stelt.
Daarom, vrijzinnigen, blijft waakzaam tegen
over een niets outzienden vjjand.
De R.-K. Maasbode had zich wel wat on
gerust gemaakt over het voortbestaan der
coalitie, als eenmaal de evenredige vertegen
woordiging tot stand kwam.
Dat zat hem in de redd van den anti-rev.
oud-minister Colijn.
Deze had in zijne rede gewezen op voor-
deelen, die de coalitie had opgeleverd, maar
ook meer dan één nadeel genoemd.
Las men de verslagen in de bladen, dan
moesten de broederen wel wat twijfelachtig
gestemd worden over het heilzame der coalitie.
Waar het vorige jaar in de Standaard en
ook in andere anti-rev. bladen gezinspeeld
werd op een optreden onder eigen vaan en
voor eigen beginselen, is het geen wonder,
dat de Maasbode (bet'meest clericale dagblad
in ons land) lichtelijk ongerust werd.
Immers, dit orgaan hoopt door een samen
gaan met de anti rev. nog meerdere voordeelen*
en macht voor het clericalisme te verkrijgen.
De ongerustheid is geluwd. De anti-rev.
Rotterdammer en andere bladen derzelfdp party
zijn voor pen voortbestaan der coalitie.
Ook blijkt oud-minister Colijn niet zoo straf
gesproken te hebben als de Maasbode eerst
dacht.
Zoo mogen we er dus op rekenen, dat de
coalitie zal worden voortgezet, de coalitie,
die reeds zooveel jaren bestaat, maar zich nog
nimmer een plaats heeft veroverd in de harten
des volks.
Ook in onze streek niet, waar reeds zoo
dikwijls bleek, dat het bloed kruipt, waar het
niet gaan kan.
Misschien is het zelfs voor de leiders, ge
makkelijker het bij evenredige vertegenwoor
diging met elkaar op een accoordje te gooien,
nu de kiezers het bondgenootschap niet bij
stemming zullen behoeven te bezegelen.
Want, zooals we daareven zeiden, het bond
genootschap van Rome en Dordt vindt na
zoovele jaren nog geene instemming bjj het
volk en zal ook nimmer die instemming ver
werven.
Heft succes
van minister Posthuma.
Een zoo curieus verloop van het distributie
debat in de Tweede Kamer had niemand ver
wacht. Het Voorloopig Verslag over het 80-
millioen-ontwerp was vol klachten geweest en
iedereen was er op voorbereid, dat er wat
veranderd zou worden in de levensmiddelen
voorziening. Wat, dat wist men niet precies,
want daarvoor waren de critici het onderling
te zeer oneens. De socialisten, geprest door de
in dergelijke aangelegenheden altijd machtige
vrij-socialistische en anarchistische elementen,
waren de dragers van de algemeene ontevre
denheid over de duurte en de schaarschte.
Verscheidene rechtsche leden waren niet aange
naam gestemd over huns inziens te geringen
uitvoer, waardoor de boeren werden benadeeld.
En andere leden, waaronder een aantal vrij-
zinnjgen, waren ongerust geworden over het
hooge bedrag, dat werd aangevraagd, en meen
den dat men een ander stelsel van distributie
moest kiezen, waardoor minder millioenen
werden besteed ten bate van personen, die
het niet strikt noodig hadden. Deze laatste
groe'p was in haar -ongerustheid Dog versterkt
door het aftreden van minister Van Gijn teD
gevolge van diens oordeel, dat er te wild met
de geldmiddelen werd omgesprongen.
Allerlei malcontentie dus. Men kon er op
voorbereid zjjn, dat er voor minister Posthuma,
bij de behandeling van het 80-millioen-ODtwerp,
»eën zware wijs zou opgaan.*
Maar het pakte heel anders uit.
De critiek op den toevoer van levensmiddelen,
schoon by enkele sprekers krachtig, bij een
zeer enkelen (den heer Van Doorn) zelfs scherp,
viel toch zeer mee. Die op de distributie was
zelfs heel mak. En op dat punt trof het al
heel gauw iedereen dat niemand een beter
stelsel wist aan te wijzeD, Zelfs die afgevaar
digden, die als de heer Patijn verklaarden, dat
ze ernstig naar iets beters hadden gezocht en
die ook wel een schets van hun denkbeelden
aanduidden moesten tevens erkennen, dat ze
steeds waren gestuit tegen bezwaren, nog
grooter dan die van het bestaande stelsel,
'loen de minister dan ook zijne rede begon
ter beantwoording van de vele sprekers, had
hij op 't stuk der distributie het spel reeds
gewonnen.
Restte het gebied der productie. Of, beter
gezegd, dat van den aanvoer. Want de moei
lijkheden zitten voornamelijk in den gebrek-
kigen aanvoer van artikelen die van buiten
moeten komen. Waarom waren die artikelen
er niet? Indien er nu moeilijkheden waren
ontstaan door den verscherpten duikbooten
oorlog, waaiom had de Regeering dan niet
vroeger bijtijds gezorgd voor voorraden En
waarom waren die voorraden er zelfs niet van
artikelen, die hier te lande wordeD geproduceerd,
zooals aardappelen Dat waren de vragen, die
the man in the' street al lang met ongeduld
en wrevel stelde en die de socialist Sannes en
de liberaal Van Doorn nu in dit debat hadden
herhaald.
Welnu, de Minister leverde in dit deel zijner
rede, dat zeker niet het minst krachtige en
overtuigende was, het stellige bewijs dat hij
allerminst »achter de feiten had aangeloopen*,
zooals de heer Sannes hem had verweten, maar
integendeel al lang vooraf maatregelen had
beraamd, doch dat hjj nu eenmaal geen baas
was over de natuur en over de Kabinetten
van Berlyn en van Londen. Om een sprekend
voorbeeld te nemenWat de aardappelen
betreft, waren reeds verleden jaar, zoodra de
oogst slecht dreigde te worden, maatregelen
genomen om de houdbare soorten in het land
te houden en die waren daarna, naar mate
de toestand erger bleek, telkens verscherpt.
Maar er waren niet genoeg aardappelen
TER MMSCH VOLKSBLAD.
De Burgemeester van TER NEUZEN brengt
ter kennis van logement-, koffie- en bier-
huishouders en verdere ondernemers van voor het
publiek toegankelijke bedrijven, dat van af heden op
het Gemeentehuis op de gewone kantooruren GRATIS
verkrijgbaar zijn
DER
