Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen,
Zeepdistributie.
Ene nuttige inrichting.
Wat hier tioodig is.
OiWerdcdigtare ttiaaoguVres.
Van bet Westelijk oorlogstooneel.
No. 2743.
Woensdag 17 Januari 1917.
28e Jaargang.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter NeuzeD.
Voor België 95 cent tyj vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren, Brievengaarders an den Uitgever.
Telef. Interc. No 15
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 sent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdae- en Zaterdagmorgen bij den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen.
De Burgemeester van TER NEUZEN noodigt
de grossiers en winkeliers in zeep van Ter
Neuzen uit tot het bijwonen eener vergadering
op Donderdag 18 dezer des voormiddags
te 10 uur op het Gemeentehuis, teneinde
eene regeling vast te stellen inzake het betrek
ken van zeep.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
De laatste jaren hebben in ons land de
belangstelling voor het vakonderwijs meer op
den voorgrond gebracht.
Het aantal vakscholen en avondcursussen
is dan ook zeer toegenomen, ook in onze
streek, die anders op onderwijsgebied niet ge
woon is aan de spits te staan.
Een aantal jaren geleden trachtte de afdee-
ling Ter Neuzen van Volks-onderwijs de idee
voor eene ambachtsschool in onze plaats
ingang te doen vinden.
Er is in de bovenzaal van het Hotel Cen
traal eene tentoonstelling gehouden van tee-
keningen, vervaardigd op de ambachtsschool
te Middelburg.
Eene vereeniging werd gesticht, waartoe
een flink aantal leden toetraden.
Een fonds werd gevormd. Bij autoriteiten
werd aangeklopt, maar het pogen slaagde niet.
Het fonds van de vereeniging was niet sterk
genoeg, om met subsidie's van gemeente, pro
vincie en ryk tot uitvoering te durven overgaan.
Waren er in die dagen meer kapitaalkrachtige
menschen lid geweest, ware meer algemeen het
belang voor onze plaats gevoeld, de ambachts
school zou hier staan, in onze gemeente, met
hare grootste bevolking van alle plaatsen in
Zeeuwsch-Vlaanderen, met hare meeste en beste
verbindingen met omgelegen plaatsen.
Edoch hier kwam ze niet.
In Ilulst werd de zaak krachtig aangepakt
en daar werd de school gesticht.
Hoe jammer, hoorden wij zoo vaak, dat
die school niet in Ter Neuzen staat.
Bij voorkeur werd die klacht geuit door
menschen, die in de dagen van de voorbe
reiding andere lieten werken en zelf van verre
bleven staan.
Zoo hadden we dus in Zeeuwsch-Vlaanderen
2 ambachtsscholen te Oostburg en te Hulst.
Reeds een jaar na het bestaan der school
werd het subsidie van rijk en provincie aan
de gemeente Hulst verhoogd.
Het aantal leerlingen nam toe.
Ier Neuzen vooral leverde een groot aandeel.
Op het oogenblik bedraagt het contingent
van Ter Neuzen ruim 30.
De noodzakelijkheid is gebleken om de
ambachtsschool in Hulst te vergrooten.
Meende men vroeger, dat bij de stichting
der school in Hulst voorgoed het bestaan van
dergelijke inrichting in onze plaats was uit
gesloten, thans is men tot eene andere mee
ning gekomen.
Er is Vrijdagavond eene vereeniging gesticht
en een bestuur gekozen.
Men wil de hand aan den ploeg slaan, om
te doen gelukken, wat eertijds mislukte.
En daarvoor hoopt men op den steun van
vele ingezetenen.
Wij wekken allen op tot de nieuwe ver
eeniging toe te treden.
Ter wille van de veredeling van het am
bacht, ter wille van vele jongelieden en ouders,
ter wille van onze plaats, die door hare ver
bindingen zoo gunstig gelegen is, hopen wij
van harte, dat de pogingen der vereeniging
mogen slagen,
In verband met wat wij over de ambachts
school schreven, moet ons nog eene opmer
king uit de pen.
Veel, wat in Ter Neuzen behoort, omdat deze
plaats door hare grootte en vooral hare ligging
er als het ware op aangewezen is, bestaat
bier niet.
Wjj willen op één zaak wijzen.
Een gerechtsgebouw is hier gesticht.
Een kantonrechter is hier niet.
Zou het geen tijd worden, dat deze er kwam.
Zoo de hooge autoriteiten rneenen, dat één
kantonrechter voor het 0. deel van Zeeuwsch-
Vlaanderen voldoende is, behoort deze dan
niet in Ter Neuzen
We rekenen in deze zaak op voortdurende
activiteit van ons gemeentebestuur.
Naar aanleiding van het plan om ovei de
Tweede Kamer-verkiezingen in 1917 tot een
compromis te komen, heeft »De Standaard«
het weer eens gehad over de onverdedigbare
manoeuvres, waardoor de gevallen leden van
Rechts in 1913 uit de Kamer zoudeu zijn ge
worpen. Het spijt ons zoo'n uiting in een blad
van de standing van het hoofdorgaan der Chris-
telijk-Historischen te moeten aantreffen zoo
iets moest het aan bladen van minder allooi
overlaten. Wij zullen de laatste zijn om te
beweren, dat er van vrijzinnige zijde in den
verkiezingsstrijd nooit dingen zijn gezegd of
worden gezpgd, die niet beter gezwegen waren,
of nooit wapens zijn gehanteerd, die niet beter
in het tuighuis waren gelaten. In dat opzicht
staan de vrijzinnigen geheel gelijk met Rechts, al
heeft men aan dien kant toch wel wat heel zwaar
gezondigd, door steeds onze mannen als dien
aars van Belial voor te stellen, van welke
schoone voorstelling in 1909 o. a. niemand
minder dan Roëll het slachtoffer werd. Maar
daardoor haalt men ten slotte niet de meer
derheid. Het ministerie-Pierson Borgesius ver
loor zijne meerderheid door de vrees van de
conservatieven voor sociale hervormingen en
door den tweespalt tusschen de vrijzinnigen
het ministerie-Kuyper viel, omdat de kracht
proeven van dezen niets ontzienden staatsman
de in doorsnee van gematigdheid houdende
Naderlandsche natie, met groote ongerustheid
bevangen had de Rechtschen kregen in 1909
hunne groote meerderheid, doordat de liberalen
voor de zooveelste maal zich virtuoos getoond
hadden in het afbreken van hun eigen minis
terie, en omdat men van Heemskerk eene ge
matigd onverschillige politiek verwachtte, die
zich in hoofdzaak binDen de neutrale zóne zou
bewegen; en Heemskerk verloor die meerder
heid, omdat hij gedwongen werd in Kuy-
periaanschen zin te regeeren, en omdat zijn
ministerie, al bestond het dan ook voor het
meerendeel uit zeer bekwame mannen, speci
aliteit was in het in harnas jagen van de meest
heterogene categorieën.
Men moest dan ook maar met die legende
van onverdedigbare manoeuvres uitscheiden
die doen de partij, *die een woordvoerder heeft
die zich daarvan bedient, meer kwaad dan
goedadres aan Mr. Sybrandy.
Het korte en lange van de historie is, dat
Rechts hare nederlaag nooit verkroppen kan,
en daarom altijd schreeuwt in zoo'n geval,
dat Links valsch heeft gespeeld, terwijl men
juist vau haar zou mogen verwachten, dat ze
zou zeggen De Heer heeft gegeven, de Heer
heeft genomen, de naam des Heeren zjj geloofd,
lerwyl Links, als ze het verloren heeft, de
zaak neemt zooals ze is, in hoop op beter
tijden. Wjj vinden dat grommen over het
verliezen van den politieken strjjd ten slotte
geen bewjjs van goede manieren, Het doet
cns altijd denken aan de bekende plaat van
Verkuell, waarop men twee schaakspelers
zi«t, waarvan de verliezer den winner toevoegt
Denk toch niet, dat ge het spel gewonnen
hebt omdat ge zoo goed spelen kuntneen,
mijnaeer, ge hebt het gewonnen, omdat ik
gespeeld heb als een ezel, als een stommeling.
W aajop de winner dood-laconiek antwoordt
Waarde vriend, ik spreek u immers niet tegen.
Dat woord van dien winner is ons uit het
hart gegrepen.
DE OORLOG.
De aigemeene toestand.
President Wilson geeft den moed niet op.
Nu de eerste stap gedaan is, wil hij pogen
de zaak warm te houden Engelsche berichten
zeggen, dat hoewel de uiterste geheimhouding
door president en kabinet omtrent de volgende
stappen om tot vrede te komen, wordt onder
houden, er iedere reden is om aan te nemen,
dat president Wilson reeds heeft besloten tot
een nieuwe poging, opdat de draad niet wordt
afgebroken.
Het doel van president Wilson is, Duitsch-
land te bewegen hem en de rest van de wereld,
zooals de geallieerden deden, openlijk de vre
desvoorwaarden van de centralen mede te
deeien.
De president staat niet op het standpunt,
dat door de opening der vredesbesprekingen
niets is gewonnen integendeel hij meent, dat
een beliste vooruitgang te bespeuren is. Niet,
dat de vrede al in 't zicht is, maar de be
sprekingen zijn geopend, en president Wilson
meent, dat er in alle oorlogvoerende landen
toenemende vredesneigingen zijn, die tot nog
toe niet de gelegenheid hadden zich te uiten,
hunne bedoelingen kenbaar te maken. Thans,
nu door de vredesaanbieding en de bemidde
lingsnota van Wilson de besprekingen in de
landen geopend zijD, kunnen de vredesvrienden
hunne invloeden doen gelden.
Er is toch door deze besprekingen een at
mosfeer ontstaan, die voor de vredesbewe-
ging gunstig is, en hoe meer dit gevoel kan
worden aangemoedigd, des te grooter is de
hoop, dat de vrede zal tot stand komen.
Voor de opvatting van President Wilson
spreekt de brief van Keizer Wilhelm aan
von Rethmann-Hollweg, thans in de »Nordd.
Allg. Ztg.« gepubliceerd, een brief, die toont,
dat het vredesaanbod van Duitschland geen
valstrik, geen strop, geen hinderlaag zou
zijn maar een ernstige poging, om aan de
oorlogsellende e^n einde te maken.
Wat er aan dien brief voorafging, weten wij
niet. Welke overwegingen bij de besprekingen
tusschen von Bethmann-Hollweg en den Keizer
hebben voorgezeten is dus onbekend. Maar de
brief aan den kanselier is een schrijden, dat
men niet met een verachtelijk gebaar, of een
medelijdend schouderophalen kan afdoen. Het
schrijven toont dat de Keizer bezield is met
het ernstige verlangen, de wereld te bevrijden
van het leed dat de oorlog met zich brengt.
De wijze, waarop de Duitsche denkbeelden
door de geallieerden zijn ontvangen, was niet
bemoedigend. Bij hen staat nu eens de mee
ning vast, dat Duitschland alleen uit nood
handelde, uit economischen nood, uit vrees
ook voor de aanstaande krijgsverrichtingen
en zij zijn overtuigd, dat die krijgsverrich
tingen aan de Entente eindelijk ook op de
slagvelden de overwinning zullen verzekeren,
opdat zij met te meer macht en recht van
spreken op aanneming barer voorwaarden zal
kunnen aandringen.
Of daarom de oorlogsbedoelingen van de
Entente zoo in het ontzettende overdreven
zjjn, ten einde den vrede thans nog tegen te
houden, en den uitslag van de nieuwe oor
logspogingen op het slagveld af te wachten
Dan is het een gevaarljjk spel wat de geal
lieerden spelen, want daardoor wordt voor
het oogenblik niet alleen de strijd eindeloos
verlengd, maar de mogelijkheid om in de toe
komst een duurzamen vrede op hechten grond
slag te vestigen wordt daardoor zeer precair.
President Wilson schijnt echter te meenen,
dat de vrede in Europa een quaestie moet
worden van marchandeeren de vredesvoor
waarden van de Entente moeten dan worden
beschouwd als een vraag, veel te hoog natuur
lijk, eu veel meer omvattend dan waarmede
de Entente feitelijk wel genoegen zal nemen.
Stel nu de Duitsche voorwaarden daartegen
over, als bod, veel te laag natuurlijk, maar
toch als grondslag voor den koehandel, en
dan zal met loven en bieden, met laten val
len hier, en er wat bij doen Jaar ten slotte
een aannemelijke grondslag voor een vergelijk
knnnen gevonden worden.
Maar dan moet dit loven en bieden niet
te veel tijd nemen, anders is er kans, dat er
zoo de strijd tot den laatsten man en den
laatsten cent moet worden voortgezet, niemand
meer is om den vrede te sluiten of den vrede
te genieten, en dat Europa dan in een toe
stand komt als waarvan Corneille spreekt in
den Cid
»Et le combat cessa, faute de combattants*.
Behalve eenige kleine gevechten aan weste
lijk en oostelijk front en aan de Stroema, is
er weinig nieuws op het oorlogsterrein voor
gevallen. Slecht in Roemenië gaat de opmarsch,
zij het langzaam en belemmerd door slechte
wegen en mistig weer, gestadig vooruit.
Zoowel in de bergpassen als in de vlakte
van Mokdavië werden kleine gevechten geleverd,
die de positie der Centralen verbeterden. Mi-
hales, een plaatsje ten n.w. van Braila, 3 K.M.
van den spoorweg Calatz—Tecuci, is door de
Turksche troepen bezetde bezetting werd
gedeeltelijk gevangengenomen vond gedeeltelijk
den dood in de Sereth. Een door de Russen
bezet, sterk bevestigd klooster aan de samen
vloeiing van Boezeoe en Sereth, werd door
de Bulgaren genomen. Zoo nadereD de Centrale
legers van verschillende zjjden de rivier de
Sereth, waarachter echter de Russisch-Roemee-
sche legers besloten hardnekkigen tegenstand
te bieden.
Officieele communique's.
PARIJS, 15 Januari. (Havas.) Officieel
Niets van belang. Vannacht vrjj hevig ge
schutvuur aan de Avre en tusschen de Aisne
en Argonne.
LONDEN, 15 Januari. (Reuter.) Officieel:
In den nacht is een afdeeling van ons de
Duitsche linies beoosten Loos binnengedrongen.
Ze heeft den vijand ernstig gehavend en zjjn
schuilholen met bommen bestookt. Wjj maak
ten eenige gevangenen.
Noordelijk aan de Ancre heeft ons geschut
vuur met succes een vjjandeijjk transport onder
vuur genomen.
Vandag langs ons front de gewone bedrij
vigheid der artillerie. Ten zuidoosten van
Loos en tegenover het Grenier-bosch zyn vij
andelijke stellingen doeltreffend gebombardeerd.
De Gentsche gevangenen.
Men maakt zich te Gent ernstig ongerust
over het lot der burgers, die, naar wij gemeld
hebben, by Sölzaete tijdens een poging tot
vluchten aan boord van de Basalt" gearres
teerd werden. De gevangenen, die voor het
meerendeel tot voorname families behoorden,
zijn nog altijd in de gevangenis te Gent op-
gesloteu en zullen voor de Duitsche rechtbank
verschijnen. Onder den indruk van het bekend
de Luiksche vonnis verkeeren de lamiliebe-
tiekkingen natuurlyk in angst omtrent den
afloop van deze zaak. By de aanhouding
werden de gevangenen reeds zeer ruw behan
deld en als misdadigers geboeid)
