Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Nieuwj aarwenschen.
Kerstmis cn Vrede.
Van het Westelijk oorlogstooneel.
No.
2738.
Donderdag 28 December 1916.
27e Jaargang.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter NeuzeD.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Intere. No 15
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 oent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- et» Zaterdagmorgen by den Uitgever M, DE JONGE, te Ter Neuz e n.
liet eerstvolgend nummer
zal in plaats van Zaterdag
morgen op Nieuwjaarsmorgen verschijnen
Evenals het vorige jaar zal ook dit
jaar de gelegenheid worden openge-
gesteld op den Nieuwjaarsdag zijn
compliment van den dag te brengen
aan Familie, Begunstigers en Vrienden.
Voor slechts 30 cent worden
deze advertentiën geplaatst.
Spoedige opgave worden beleefd
verzocht.
DE UITGEVER.
Voor de derde maal hebben de Kerstklokken
geluid, in bet derde jaar hooren wij het
»Vrede op aarde", terwijl gansch Europa
siddert onder den bloedigsten krijg, dien de
geschiedenis heeft te boeken.
En weer vraagt de mensch'neid zich af
Wanneer zal de vrede komen
Nog dondert alom het kanon, nog vraagt
iedere dag tallooze bloedige olfers.
Maar toch is er meer licht in de harten
dan anders. De hoop is levendiger geworden.
Men meent, zij het nog in de verte, het
einde te zien.
Want er is door de machthebbenden van
vrede gesproken.
Zeker de verwachting is luttel, dat op het
vredesaanbod van Duitschland zal worden
ingegaan.
En ook de vredesbemiddeling door Amerika's
president heeft weinig kans op verwezenlijking.
Vooral in Frankrijk is mer. slecht over het
voorstel van Wilson te spreken.
Niet te verwonderen, als men bedenkt, dat
dit land de bloedigste offers heeft gebracht.
Vooral wordt het in de landen der gealli
eerden afgekeurd, dat Wilson in zijn voorstel
aanvallers en aangevallenen over ééne kam
scheert.
Ongetwijfeld zouden de vredespogingen van
neutrale staten een gunstiger onthaal vinden,
zoo indertijd de neutraliteitsschennis van Bel
gië en andere oorlogsmisbruiken door die landen
openlijk waren afgekeurd.
Maar al verwachten wij op dit oogenblik
niet veel van vredespogingen, de tooverklank
van het woord vrede heeft geklonken, heeft
ontroering gewekt. En reeds dit is iets, dat
voor de toekomst hoop geeft.
Er is van vrede gesproken, er zal over
blijven gesproken worden.
En daarom kan men met deze Kerstmis
voor het eerst een lichtstip zien tnsschen de
donkere wolkenmassa, die over Europa hangt.
Officieele communiqué's.
PARIJS, 25 Dec. (Reuter.) Communiqué.
Aan de Som me werden gisteren drie vijande
lijke vliegmachines neergeschoten. Gisteren
nacht wierp een onzer luchteskaders bommen
op het vijandelijk vliegkamp te Vraignes en
op munitiedepots te Athies en Mons.
LONDEN, 25 Dec. (Reuter.) Veldmaarschalk
Haig berichtGedurende den nacht voerden
wij met succes bekroonde raids in da vjjande-
ljjke loopgraven ten westen van Augres, ten
Suidwesten van Lena en ten oosten van Ar-
mentières uit eD maakten daarbjj talrijke ge
vangenen.
In den loop van den dag van den 25sten
heersche er groote arHllerieactie. Wij bom
bardeerden systematisch de verdedigingswerken
en de hoofdkwartieren van den vijand en richt
ten daar groote schade aan.
PARIJS, 26 Dec. (Havas.) (Communiqué)
Van den afgeloopen nacht valt niets te ver
melden behalve vrij groote artillerie-activiteit
in de streek van Lihons.
Den 25sten Dec. wierpen tien Franse he
vliegtuigen bommen op het station en de
barakken te Nesles, en de barakken van Cha-
pitre en Ours-camp.
BERLIJN, 26 Dec. (W. B.) (Officieel.)
In eenige sectoren van het front van Yperen
aan weerszijden van het kanaal van La Bassée
en ten westen van Lens nam de artillerie-actie
toe.
Verscheiden aanvallen van sterke Engelsche
patrouilles zijn afgeslagen.
BERLIJN, 26 Dec. 'sav. (W. B.) (Offi
cieel.) Aan den noordelijken oever van de
Somme nu en dan hevig vuur. Overigens
niets belangrijks.
De strijd bij Yperen. Gewonden.
Aanvallen van aviateurs.
VAN DE GRENS, 25 Dee. (Telegraaf.)
Voortdurend wordt Yperen in de communi
qué's genoemd. Een tweetal weken geleden,
toen tot in Zeeland dag en nacht het geweldig
bombardement werd gehoord, deden de Duit-
schers een poging om bij Yperen een succes
te behalen. Nu begrijpen we, dat ze gaarne
daarmee hun vredesbetooging hadden gesteund.
Men nam maatregelen voor een grooten aan
val. Rousselaere, Kortryk en vooral Meeüen
waren vol soldaten. Deze troepenmachten zijn
er nog en er is geweldig gevochten. In de
Leiesstreek spreekt men zelfs van den laatsten
grooten slag. De geweldige artillerie-actie der
Engelschen verhinderde den Duitschers echter
hunne volle kracht te ontplooien, 't Was een
allervreselijkst gebulder. Meenen en Kortryk
lagen 36 uur achtereen te schokken op hun
grondvesten. De Engelschen waren op hun
hoede voor elke poging om tot het offensief
over te gaan. Alle pogingen werden dan ook
verijdeld, echter met zware verliezen voor de
Duitschers. Weer hebben deze veel levens
voor 't onbereikbare Yperen gelaten. Te Meenen
en Kortryk kwamen de gewonden niet alleen
met de tram van Geluwe en Dadizeele, maar
ook per auto en vooral per wagen aangestroomd.
Vele ongelukkigen konden niet bijtijds verzorgd
worden en men zag afschuwelijke tooneelen.
't Genakel, de nonnenschool en 't hospitaal te
Meenen liggen overvol. Dezelfde toestand
heerscht te Kortryk. We meldden reeds, hoe
op Zaterdag 16 December van Yperen 1800
gewonden te Gent aankwamen en er niet vol
doende lazaret-treinen waren om de minder
gekwetsten naar Aken door te zenden. Veel
gewonden bezweken. Te Meenen zag men rijen
wagens met dooden naar het reeds zeer uit
gebreid kerkhof achter 't station rijden. Het
station zelf is ook tot hospitaal ingericht.
De Duitschers nemen ijverig maatregelen
om de streek achter het Ypersche front ge
weldig te versterken langs Ten Breelen,
Gheluwe en Ledegem leggen ze borstweringen
met schuilplaatsen, stands voor geschut en
mitiailleurs aan en zelfs de stad Meenen wordt
in staat van verdediging gebracht. De groote
kelders op de markt en in aangrenzende straten
worden tot »Untetstand« ingericht.
Eiken dag werpen Engelsche vliegers bom
men op allerlei weken. Te Ten Breelen ver
nielden ze enkele dagen geleden een barak,
waarin een dertigtal Duitschers dood bleven.
De aviateurs toonen dikwjjls de grootste
stoutmoedigheid. By denzelfden aanval werd
het afweerkanon, dat de areoplaan beschoot,
door een snel dalenden vlieger met een bom
vernield. De twee mannen, die het bedienden,
werden gedood. Veel bommen troffen de spoor
lijn buiten de Brugstraat te Meenen, waar de
sporen voor Rousselaere en Kodrtryk schei
den. Het is de verbinding van het Zuidelijk
front bij Yperen met KortrykGent.
Dat de Duitsche overheid hier ernstige
moeilijkheden heeft roet haar eigen soldaten
is te Kortryk en Meenen volstrekt geen geheim.
Arrestaties van dienstweigeraars en deserteurs
hebben dagelijks plaats en onlangs werd uit
Meentn een geheele compagnie onder sterk
militair geleide weggevoerd. De soldaten snak
ken naar het einde, vreezen het bombardement
der Engelschen als een hel en klagen over od-
voldoende voeding. Van de groote verbetering
aan het Westelijk front, waarvan de vredes-
proclamatie getuigt, ziet men hier althans
niets, tenzij men met verbetering bedoelt het
pressen van duizenden burgers tot militairen
arbeid, daai, waar deze blootstaan aan gra
naten, bommen van aeroplanen en andere
gevaren.
Fransche persstemmen over
Wilson's nota.
PARIJS, 24 Dec. (Havas.) De bladen herin
neren aan de bewoordingen van het antwoord,
hetwelk president Lincoln gaf op het voorstel
van Napoleon III, toen deze na 21 maanden
oorlogvoering aan de regeering te Washington
een regeling voorstelde, welke naar hij meende
geschikt was om een hijlegging van den strijd
tnsschen Noord en Zuid te vergemakkelijken.
President Lincoln sloeg het voorstel af en voegde
daaraan toe, dat de regeering er niet over
dacht de taak los te laten, haar door de natie
plechtig opgedragen. Zelfs al had zij er over
gedacht dan zouden er nog machtige redenen
genoeg zijn geweest om het niet te doen, daar
een dergelijke vrede ten koste van scheiding,
dadelijk door het verontwaardigde Amerikaan-
sche volk zijn verworpen mochten de Ame-
rikaansche regeerders onder een of anderen
invloed of wel uit vrees in hun nationalen
plicht te kort schieten, dan zouden zij dade
lijk op wettige wijze worden afgezet en vervan
gen door andere bestuurders met vaderlands
lievender en krachtigc-r karakters.
PARIJS, 24 Dec. (Havas) De bladen blijven
lange commentaren wijden aan den stap van
Wilson de persstemmen van alle richting
blijven unaniem protesteeren tegen de gelijk
stelling tusschen de beide groepen oorlogvoe-
redden. Het »Journal des Débats* schrijft
Wij hebben geprotesteerd, wij protesteeren en
blijven protesteeren met alle kracht, welke geen
enkele militaire gebeurtenis zou kunnen ver
minderen, dat wij slachtoffers zijn geworden
van een afscbuwelijken overal met voorbedach
ten rade. Servië, dat tot voorwendsel diende
om den oorlog te beginnen België, dat door
een overval den Duitschers een bliksemsnel
succes moest verzekeren, is vernietigd en tot
slavenij gebracht. De meest plechtig bezworen
verdragen, en daaronder die mede-onderteekend
zijn door Amerika, zijn verscheurd. Hoe kan
president Wilson zich in dezelfde bewoordin
gen richten tot de slachtoffers en de beulen
De neutralen hebben het niet hun plicht
geacht de stem te verheffen, toen de oorlog
in Europa werd ontketend thans kunnen wij
niet dulden uitgenoodigd te worden ons stand
punt toe te lichten ten opzichte van het her
stel van den vrede onder dezelfde voor
waarden als onze aanvallers. Oostenrjjk en
Duitschland namen het initiatief tot de vijan
delijkheden. Het staat aan hen hun oorlogsdoel
en vredesvoorwaarden te doen kennen. Wjj
verdedigen ons. Onze voorwaarden vloeien voort
uit de omstandigheden, laten zich gemakkelijk
gissen en zjjn vele malen genoemd n.l. vol
ledige teruggave van de bezette gebieden,
volledig herstel van de aangerichte schade,
afdoende waarborgen tegen nieuwe aanvallen.
De >Liberté« schrijft Waar wil president
Wilson, die de zwakke volkeren wil hescber-
men, de waarborgen vinden tegen een herha
ling van de verplettering van Servië en den
aanslag op België? Hoe wil men den keizer,
den kroonprins en den kanselier gelooven,
wanneer zij het hebben over hun menschlievend-
heid, wanneer men ziet, dat Duitschland uit
geput is wanneer men denkt aan hun karak
ter, het verleden, hun vroegere uitlatingen en
alles er op wijst, dat zij slechts een wapen
stilstand willen om de straf te ontgaan en
een nieuwen oorlog voor te bereiden
Deportaties
in 't Vlaamsche etappengebied.
Als slaven aan 't front.
VAN DE GRENS, 25 Dec. (Telegraaf.)
Neen, nog is de neutrale wereld of de Bel
gische regeering niet volledig ingelicht over
de deportatie der burgers in België. We moeten
hier bijzonderheden mededeelen, die al 't har
telijke van dit Duitsche stelsel aantoonen, bij
zonderheden, niet meer uit 't nog eenigszins
open generaal gouvernement, maar uit 't strengst
afgesloten deel van het etappengebied en wel
de zóne Kortrijk-Ledegem-Meeuen-Gheluwe,
dus tot op 5 K.M. van het Ypersche front.
Hier, waar geen controle is en men zonder
pas geen straat verder kan gaan, is de terreur
volkomen meester. Welnu, te Rousselare-
Kortrijk, Meenen, Wevelgem, Ledegem, Dade-
zeele, Gheluwe en in de andere ongelukkige
dorpen zijn slechts weinig burgers ongemoeit
gelaten. Ook hier verschenen de bekende plak
katen, daar ontmoetten de Duitschers ook den
bekenden tegenstand. Arrestaties van de on-
willigen volgden, die men tol gehoorzaamheid
dwong door den honger, opsluiting op water
en brood. Men liet geeD enkelen stand onge
moeid. Zonen van goeden huize, boeren en
vlashandelaars werden zoowel aangehouden als
werkloozen. Groote groepen zond men naar
Duitschland, ten minste zoo meenen de achter
geblevenen, want de bestemmingsplaats kent
men nog niet. Toch moest die wegvoering
slechts een ander doel maskeeren. De overheid
had een hartelijker plan en voerde het uit.
Duizenden burgers der genoemde plaatsen wor
den als slaven naar het front gevoerd van Meenen
bij Zonnebeke en Ten Brielen, dus naar de
vuurlinie mogen we zeggen, om er den arbeid
te doen van soldaten, van wien er wellicht nu
in de Karpathen of Roemenië strijden.
We herhalen dus, dat de weerlooze burgers
aan het front bij de vuurlinie werken en ook
bier is gebeurd, wat we over Gentenaars aan
de Somma meldden. Er zijn burgers gedood
en gewond.
De dwangarbeiders leiden een ellendig leveD.
Ze moeten zich tevreden stellen met een brood
voor drie dagen en 's middags een schep soep
met slappe koffie. Ze slapen in barakken. Zon
dags mogen de slaven naar huis, als ze ten
minste niet gestraft worden. Welnu, ook iu
deze zóne moeten ouder9, vrouwen en kinderen
't zoo schaarsche eten besparen om den zoon
of den mun, die zwaren arbeid te verrichten
heeft, nog wat te kunnen afstaan en dat noemt
men leniging der werkloosheid en vermindering
van ondersteuning
Van Rousselare, Thorhout en omgeving voert
men de arbeiders naar Maarslede, Langemark
en Couckelare tot nabij Dixmuiden, maar het
eigenaardigst verschijnsel is, dat nimmer de
nationale geest zoo levendig was als nu. Nooit
klonk in die bezette steedje» en dorpen zoo
luid, zóó vrij en frank als thans het »zij zullen
hem niet temmen, den fieren Vlaamschen
leeuw*. Dat is.'t antwoord op het arresteeren,
van bed lichten, opsluiten en naar 't front
voeren van vele duizenden Vlaamsche burgers.
Als Zaterdags de burgers terugkeeren, moe,
besljjkt van top tot teen, ongeschoren, dan vormt
dit tooneef een zonderling contrast met het
fier gezang.