Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
hersUtnitiitig.
Etne Verrassende btfcnttnis.
pe Vrede.
No. 2735.
Zaterdag 16 December 1916.
27e Jaargang.
UITSLAG VERKIEZING.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter Neuzeü.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren. Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Interc. No 15
AD VERTEN TIEPR IJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 oent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tariet. Grootere letters naar plaatsruimte.
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en L a t e r d a g m 0 r e n bij den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen.
Burgemeester en Wethouders der gemeente TER
NEUZEN maken bekend, dat eeri afschrift van het
proces-verbaal, vermeldende den uitslag der op 12
dezer gehouden herstemming, ter verkiezing van
een lid van den Gemeenteraad, is aangeplakt en
voor een ieder ter Gemeente Secretarie ter inzage.
Ter Neuzen, 12 December 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
De uitslag van de herstemming is boven
onze verwachting gunstig geweest.
Toen Sluiskil bekend werd, voelde ieder,
dat de kansen voor ons goed stonden.
75 stemmen op den heer Geelhoedt, 109
op den heer A. Wieland er waren hier
maar 34 stemmen in te halen.
De cijfers van de eerste stemming (Geel
hoedt 56, de Bakker 60, Wieland 72) haddeu
dit niet doen vermoeden.
Prachtig kwam ook Java uit de bus 183
stemmen voor den liberalen, 158 stemmen
voor den adti-revolutionairen candidaat.
Wie dorst op Java eene meerderheid van
25 stemmen voor ons verwachten?
Op de raadzaal moesten dus maar 9 stem
men worden ingehaald.
Maar ook dit district wou zich op zijn
best laten zien en gaf eene meerderheid van
139 stemmen.
Waren de cijfers in de laatsie jaren wel
eens minder gunstig geweest, nu wilde het
tot zijn' ouden roem terugkeeren.
Reeds vóór 6 uur (zeker iets bijzonders bij
de stemmingen in Ter Neuzen) was de eind
uitslag bekend.
De heer Geelhoedt werd gekozen met 645
stemmen tegen 515 op den heer Wieland,
die dus 130 stemmen bij den gekozene ach
terbleet.
Er is veel en goed werk geleverd. Er is
hard gestreden in het bewustzijn, dat het tegen
twee verbonden partijen ging.
Er blijkt, dat velen onze vaan volgden in
de ure des gevaars.
Moge dit immer zoo blijven
Dan behoeven wij ook in de toekomst niet
te vreezen.
Wij verheugen ons in de overwinning.
Laat ieder zich daarin verbinden zonder
uittarting, met gepasten ernst en tevens met
rechtmatige fierheid.
Ons vermoeden, dat de nieuw opgerichte
R-K. kiesvereeniging er toe zou overgaan bij
de herstemming den anti-rev. candidaat te
steunen, bleek juist, al viel het bij velen niet
in den smaak.
Wij hebben reeds dadelijk met die gebeur
lijkheid rekening gehouden en dienen ook in
de toekomst hiermede te rekenen.
Eene verrassing was het nochtans, dat de
heer Van Rompu op de vergadering van
R.-K. kiezers mededeelde, dat de volgende maal
door de anti-rev. kiesvereeniging een katholieke
candidaat zou aanbevolen worden.
Men herinnert zich van vroeger, dat de
anti-rev. kiesvereeniging het niet aandurfde
dit openlijk t» doen.
Nu schijnt het oogenblik voor die vereeni-
ging aangebroken, om ook bij de gemeente
raadsverkiezingen de coalitievaan te heffen.
Of rekening is gehouden met de practische
vragen des levens, of men de werkeljjke
toestanden in onze plaats volloende in het
oog heeft gehouden
Dit sta ter beoordeeling van de vereenigingen,
die het accoord srroten.
Wij constateeren alleen het feit en dit is
in ieder geval een verrassing, niet het minst
voor de volgelingen dier vereenigingen zelf.
Eene verrassing was het ook namen op het
zelfde strooibillet te zien, namen van personen,
die zoo lang gescheiden waren.
Moeten we hierin een beeld van de een
heid der natie zien
Ook hier wint de schijn het van de werke
lijkheid.
Het bracht een oogenblik verrassing dat
bericht uit Berlijn, dat de Duitsche Keizer
eect vredesaanbod gedaan had, al spoedig ge
volgd door de mededeeling, dat het aanbod
plaats had op den grondslagde toestand
vóór den oorlog
Schaper ging met het bericht de Kamer
rond, Troelstra sprak een geestdriftig woord,
verschillende bladen lieten zich uit, of het
niet mooier kon, maar andere personen en
organen stonden er sceptisch tegenover.
Ook wij, die gaarne den vrede wenschen,
hebben twijfelmoedig het bericht en de pers
stemmen in binnen- en buitenland nagegaan.
Onze verwachtingen zijn niet zoo hoog ge
spannen, al erkennen wij gaarne, dat het
aanbod van Duitschland verder gaat dan vroe
gere uitingen in dat land konden doen ver
moeden.
Ten eerste is het aanbod ons te theatraal.
Nog immer wordt de voorstelling gegeven,
alsof Duitschland eenen verdedigingsoorlog
voert.
Het stelt zich als overwinnaar voor en stelt
bij verwerping van het aanbod de geallieerden
verantwoordelijk, tegelijk de bedreiging uitende,
den oorlog dan op meedoogenlooze wijze met
gebruik van alle middelen voort te zetten.
Ook wenscht het niet geheel herstel van
den ouden toestand, maar zondert Polen en
Litthauen uit.
Op ons maakte dan ook de lezing van het
vredesaanbod met commentaar een vreemden
indruk.
Wat gebeurd is, kan niet met ééne penne-
streek worden doorgestreept.
Wie zal België en Noord-Frankrijk her
stellen
Wie vertrouwt nog op beloften en verdragen
Wie verschaft de waarborgen tegen eene
herhaling van het gruwzame bedrijf?
Is het vredesaanbod werkelijk gemeend,
dan kunnen ook deze vragen eene oplossing
vinden.
Of wil men in eigen land de oorlogsvlam
nieuwen adem inblazen of de neutralen gun
stiger stemmen of wellicht tweedracht onder
de tegenpartij teweegbrengen
We zjjn twijfelmoedig en we hebben
reden het te zijn.
Hoe spoediger de oorlog ten einde, hoe
liever
Maar dan ook een vrede, gegrondvest op
een zuivere basis, opdat geen nieuw moordspel
ons en ons nageslacht verontruste.
EERSTE KAMER.
Voor 't eerst, sedert het verwerpen van de
Successie wetswijziging, is de Eerste Kamer
weder bijeengekomen en de eerste minister
met wien zij heeft te beraadslagen is juist
weer de heer Van Gijn. De voormalige politieke
schijndoode. Dat moest ook wel zoo loopen,
want toen het conflict ontstond, waren het
statistiekrecht en de bier-accjjns-verhooging
onafgedaan gebleven. Het eerste ontwerp kwam
nu heden in behandeling. Het lokte slechts
een klein debat uit en dit leverde, wat de zaak
zelve betrof, als nog 't meest belangrjjke, een
verklaring op van den minister dat goud en
zilver zeker aan het recht zouden zijn onder
worpen maar dat hij wel een aanvullings-ont-
werpje zou overwegen waarbij deze materialen
zouden worden vrijgesteld. (De heer Van
Nierop had nl. gewezen op het onwenschelijke
van het betrekken van muntzendingen in het
statistiekrecht en wel met het oog op de geld
markt.)
Maar voorts werd door twee sprekers, een
van links en een van rechts, de gelegenheid
aangegrepen om reeds nu een woord te zeggen
over het gebeurde. De spreker van links was
de heer Stork (de heer Van Nierop had zich
bepaald tot het uiten van zijn voldoening over
het aanblijven van den minister). Deze ver
klaarde, steeds zich op het standpunt te heb
ben gesteld dat een Eerste-Kamerlid zoo min
mogelijk partijman moet zijn zoodat hij alleen
dan tegen een ontwerp had gestemd, wanneer
hij meende dat groote belangen van algemeenen
aard daardoor zouden worden geschaad. En
in de tegenwoordige omstandigheden was er
nog te meer reden om niet zonder dringende
noodzakelijkheid een ontwerp af te stemmen.
Daartegenover wilde hij wel erkennen dat, in
dezen tijd, de Regeering zich dan ook zooveel
mogelijk moet onthouden van het indienen
van principieele voorstellen.
En Je spreker van rechts was de heer
Colijn. Merkwaardig genoeg daar deze de
vorige maal geweest is onder degenen die
heengingen vóór de stemming Hij verklaarde
thans, het te hebben betreurd dat bet toen
zoo was geloopen met de Successiewet. Wie
daarvan de schuld droeg, wilde hij niet onder
zoeken doch slechts zijn dankbaarheid uiten
voor de gevonden oplossing en deswegen den
Minister en het Kabinet hulde brengen.
Voorts sloot de hesr Colijn zich aan bij wat
de heer Stork bad gezegd over de ouitenge-
wone omstandigheden. Zijnerzijds erkende bij,
dat de Eerste Kamer wei nagenoeg alle wets
ontwerpen zal hebben aan te nemen, maar
daartegenover moest de Regeering haar dit
dan ook mogelijk maken.
Minister Van Gijn dankte voor de vriende
lijke ontvangst en verklaarde gaarne, zijner
zijds óók met de omstandigheden te willen
rekenen. Maar men moest niet vergeten dat
hij nu eenmaal de verantwoordelijkheid voor
's lands financiën draagt. En dat er in dezen
tijd veel geld noodig is.
Blijkelijk heeft de Eerste Kamer er prijs
op gesteld om, door twee sprekers die over
en weer de gematigde stroomingen vertegen
woordigden, aanstonds het ijs te doen breken
tusschen haar en den Minister. En vooral na
het woord van den heer Colijn valt er niet
meer aan te twijfelen of het gewijzigde ont
werp zal een meerderheid vinden in onzen
Senaat. Men weet dat die wijzigingen niet
groot zjjn en in geen geval de opbrengst be
langrijk zullen doen verminderen (slechts een
paar ton op de 8 millioen). Ze betreffen echter
juist een paar onderdeelen waartegen de heer
Van Lanschot bezwaar had. zoodat de Kamer
er een bewijs van tegemoetkoming in kan zien.
Zoo zal dus worden bereikt wat in dezen tijd
een eisch van landsbelang is dat de Minister
van Financiën aanblijft en dat de 8 millioen
van het aanvankelijk verworpen voorstel na
genoeg geheel in de schatkist zullen komen.
Had de Regeering gevolg gegeven aan de op
welling van gramschap der linkerzijde onder
socialistische inblazing, dan zou zij een grooten
3 constitutioneelen strijd tegen ons Hoogerhuis
hebben moeten aanbinden. Volgens de Vrij
zinnig-Democraat (van veertien dagen geleden
zou de eenige aannemelijke »oplossing« (sic)
geweest zjju, de Eerste Kamer andermaal voor
»betzelfde« voorstel te plaatsen. Gelukkig heeft
de Regeering dat niet gedaan. En de heeren
die het oorbaar achten, het advies van hard
tegen hard in dezen tjjd te geven, kwamen
trouwens weldra zeiven tot bezinning. Een
week later draaide de V.-D, bjj en bleken,
in de bijeenkomst te Amsterdam, ook de heeren
Marchant en Troelstra bijgedraaid.
Zoodat ook zij nu wel een tevreden gezicht
zullen zetten.
Eind goed, al goed.
Maar aan politici en vooral aan leiders zou
men toch wel even het Transvaalsche woord
van Prol. Bodenstein willen toeroepen »Koppe
koel !c
Do vredesvoorwaarden in de
Tweede Kamer.
In de Tweede Kamer zeide de heer Troelstra
bij de behandeling van de ontwerpen in zake
militie en landweer
Het aanbod der Centralen om vredesonder
handelingen te voeren, is door het geheele
Nederlandsche volk met groote ontroering
begroet. Er is thans een straal van licht in
de duisternis, en groote verantwoordelijkheid
drukt op hen, die de onderhandelingen heb
ben te voeren. Spreker hoopt, dat de En
tente het aanbod zal aanvaarden, waarvan
tot dusver niets anders bekend is dan dat
de vrijheid van beweging en bestaan der Cen
trale Mogendheden zal worden gewaarborgd.
Spreker weet zeker, dat bij zijn partij de
vredesonderhandelingen instemming zullen vin
den, en hij vertrouwt dat onze Regeering, als
zij dit kan, tot verlichting van den druk zal
overgaan.
In zijn antwoord zeide de Minister:
Ik kan den heer Troelstra namens de Re
geering mededeelen, dat voor alles de Regee
ring met buitengewone belangstelling heeft
kennis genomen van hetgeen zich Dinsdag
beeft afgespeeld in den Rijksdag te Berlijn,
en dat zij met buitengewone aandacht en
inspanning volgt wat er gebeurd is en nog
gebeuren zal.
De Regeering heeft doorloopend telkens op
nieuw overwogen en zal dit ook in den ver
volge doen, of de mogelijkheid bestaat den
druk der mobilisatie nog meer te verminde
ren dan tot dusverre heeft plaats gehad.
Verkiezingen Juni 1917.
Naar wij vernemen, wordt het al is
daaromtrent uitteraard nog geen enkel be
paald besluit genomen in parlementaire
kringen hoogstwaarschijnlijk geacht, dat de
gewone verkiezingen voor de Tweede Kamer
in Juni 1917 niet zullen plaats hebben. Aan
gezien deze verkiezing zal samenvallen met
die, welke noodig wordt door de ontbinding
van de Kamers nadat de nieuwe Grondwet in
eerste lezing is aangenomen, stelt men zich
voor, dat de partijen onderling zullen afspre
ken, om de zittende leden zonder strijd te
herkiezen bjj enkele candidaatstelling. De
eigenlijke stembusstrijd zal dan eerst plaats
hebben bij de verkiezing tot samenstelling
van de nieuwe Kamers, welke binnen een jaar
na de afkondiging der nieuwe Grondwet moet
plaats hebben. De verkiezing geschiedt dan
op den grondslag van algemeen kiesrecht,
stemplicht en evenredige vertegenwoordiging
en zal vermoedelijk in de eerste helft van
1918 gehouden worden. Reeds vroeger hebben
over deze aangelegenheid geruchten geloopen,
maar thans wordt het zoo goed als zeker
geacht, dat er in Juni 1917 geen verkiezings
strijd zal zijn. (Telegraaf.)
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
De aanvankelijke ontvangst van de Duit»
sche vredesdenkbeelden van voorstellen
kan men nog niet spreken in Engeland
en Frankrijk, is niet schitterend. Wat Reu
ter uit de Vereenigde S aten seint is natuui-
Ijjk slechts eenzjjdig; er zullen ook in Ame
rika, als in andere neutrale landen, stemmen
gehoord worden, die anders klinken.